Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet
tmtivaz Sahibi: Berin Nadi
Gene] Yayın Yönetmenı Orhan Erinç
•Genel Yayın Koordmatöru HikmetÇe-
tinkaya • Yaziışlen Müduru. İbrahim
Yıldu • Sorumlu Müdur Fikret llkiz
# Haber Merkezı Müdüru. Hakan Kara
0 Görsel Yönetmen Fikret Eser
Dı^ Haberler Şinasi Danışoğlu • I.stıhbarat Ceıtgiz
Yıkiınm • Fkonomı Mehmef Saraç # Kültür
Handan Şenköken • Spor \bdûlkadir Yücelman
# Makalcler Sami Karaören # Dureltnıe Abdullah
V suta # Fooğraf. Erdoğan Köseoğlu 9 Bılgi-Belge.
Edibe Buğra#Yurt Haberlen Mehmet Faraç
Yayın Kurulu llhan Selçuk
(Başkan). Orhan Erinç, Oktay
Kurtböke. Hikmet Çetinkaya,
Şükran Soner, Ergun Balcı,
İbrahim Yıldız. Orhan Bursalı.
Muslafa Balba\, Hakan Kara.
Ankara Temsılcısi Mustafa Balbay Ataturk Bulvan No
I25.Kat.4,BakanlıkIar-AnkaraTeI 4195020(7hat), Faks
4195027 • lzmır Temsılcısr Serdar Kızık, H Zıya
Bl\ 1352 S 2 3Tel.4411220. Faks.4419117* Adana
Temsılcısı: Çetin Yiğenoğlu. Inönu Cd 119 S. No: 1 Kat 1,
Tel 363 12 11, Faks 363 12 15
Müessese Müdurii Üstün Akmen #
Koordınatör Ahmet Kortılsan •
Mıiıasebe BüfentYenerOldare Hüsevin
Gürer • Işletmc Önder ÇeUk • Bıîgı-
lşlem Nıil lnal • Bılgısavar Sıstem
Mürûvet Çikr • SaDş Fazilel Kuza
MEDYA C: • Yonetım Kıniu
Başkanl - Genel Mtidür Gâ»in
Erduran 0 Koordınator Rıfca
Işıtman 9 Genel Mudur Yardmcsı-
SevdaÇoban Tel 514 07 :T -
5139580-5138460*1.haks 5I3URJ
Yayımla>aD \e Basan: Yenı Gûn Haber Ajansı. Basın ve Yayıncılık A Ş
Tıirkocagı Cad 39 41 Cagaloglu 34334 lsl PK 246 lstanbul fel (0 212) 512 05 05 (20 ha!) Faks (0 212)513 85 95 13NİSAN1998 Imsak: 4.49 Güneş. 6.22 Ögle: 13.12 tkindi: 16.51 Akşam: 19.48 Yatsı: 21.14
Ruhsatlara
elkonuKbJ
• İSKENDERUN
(Cumhuriyet Göney tlleri
Bürosu) - Hatay'da faaliyet
gösteren Atakaş ve Bamtrans
adlı fırmalann petrokok ithal
belgelerine fazla stok
bulundurduklan
gerekçesiv le Çe\Te
Bakanlığı'nın el koyduğu
bildirildı. Firmalann
ellerinde bulunan
petrokokJann sevk edilmesi
ıçın süre venldiği ve bu
firmalann yeni kontrol
belgesi taleplerinin
değerlendirilmesinin söz
konusu olamayacağı
vurgulandı.
Gaziantep
orman yoksukı
• GAZİANTEP
(Cumhuriyet) - Türkiye'de
özellikle yaz aylannda çıkan
yangınlar ile tanm alanı
açmak içın bilinçsizce
>apılan kesimlerin ülkenin
oksijen kaynağı olan
ormanlan büyük bir hızla
yok ettığıni belirten
Ağaçlandırma ve Erozyon
Kontrolü Başmühendisi
Ahmet Giirbüz, Gaziantep'in
orman ve ağaç yönünden
çok geri kalmış bir kent
durumunda bulunduğunu
söyledi. Gürbüz, Türkiye
ormanlık \ e ağaçlık alan
ortalaması yüzde 26 iken
Gaziantep"te bu oranın
yüzde 13 dûzeyinde
kaldığına dikkat çekti.
Enyaşlıkişi
• NE\VYORK(AA)-
Dünyanın en >a§h adamının
142 yaşında olduğu ve
Nepal'de yaşadıgı bildirildı.
"Nevvsofthe World"
dergisinın haberine göre,
Naryan Çaudhan adlı
rekortmen. Repal nüfus
idaresının kayıtlanna göre 24
Kasım 1856 yılında doğdu.
Çaudhan'nin, çocuk, torun,
torun çocuğu ve onlann
çocukJanndan oluşan 109
kışilık bir ailesi var. Zor
işitmenın dışında önemli bir
sağlık problemı
bulunmadığını belirten
Çaudhari, otomobil. radyo,
uçak ve televizyonun ıcat
edildiğinı duyduğunu ancak
bunlan yetennce
tanımadığmı belirtti.
Çaudhari. "Basit şeyler her
zaman iyidir" şeklinde
konuştu.
Turistlerden
posta şttâyeti
• ANKARA (AA)-Tatil
için Türkiye'ye gelen
turistler. ülkelerine
gönderdikleri kartpostal ve
mekruplann adreslerine
ulasmadığı gerekçesiyle
Turizm Bakanlığı'na
şikâyette bulundular. Turizm
Bakanlığı bir genelge
yayımlayarak turizm sektör
temsilcilerini ve il turizm
müdürlerini uyardı.
Genelgede açık ve kapalı
mektup gönderme işinin
PTTnin tekelinde olduğu
kaydedilerek. özel kurye
şırketlerinin dağıtım
yapmalanna ızm
verilmemesi gerektiği
belirtildi.
Noel baba kffisesl
• ANTALYA(AA)-
Antalya'nın tarihi ve turistik
ilçesi Kalecle bulunan Saint
Nicholas Kjlısesi'nin, fNoel
baba) su baskınlanndan
etkılenmesini önlemek
amacıyla onanmdan
geçınleceğı bildirildi. Saint
Nıcholas Klısesi'nin su
ba.->kmlanndan korunmasını
sağlamak ıçın tarihi binanın
etrafında drenaj yapılacağinı
bıldırenyetkililer.
önümûzdeki ay başlanacak
çalışmalar için 7 milyar
liralık ödenek aynldığını
kaydettiler.
İlaç tüketinif
• İSTANBUL (AA) - Türk
Eczacılan Birliği'nden
(TEB) alınan bilgiye göre.
1997 vilında eczanelerin
>anı sıra SSK ve devlet
hastanelerinde yaklaşık 550
tnljon liralık ilaç tüketildi.
Satılan ılaçlar içinde
antıbıyotikler yüzde 21.1 ile
binnci, ağn kesiciler de
yüzde 14.6 ile ikınci sırada
yer aldı. Türkiye'de satılan
ilaçlardan yüzde 22 sinin
ithal olduğu belirlenirken,
ıthal edilen yaklaşık bın ilaç
türü ıçmde kanser ilaçlan,
hormonlar. radyokontrast
maddeler ile
radyofarmasötikler en başta
gelıyor.
Toplumun her kesiminde görülebilen hastalık, tedavi edilmediği takdirde insanlan intihara kadar götürüyor
Gizli ömür törpüsü: Depresyon• Uzmanlar, depresyonu toplumu tehdit eden. ciddi ve
ölümcül bir hastalık olarak değerlendiriyor. Hekim
denetiminde depresyonun en ağır şekilleri bile yüzde 80-90
oranında tedavi edilebiliyor. Depresyon tedavisinde ilaç ve
psikoterapinin birlikte uygulanması başan şansını attınyor.
GÜNDÜZ tMŞÎR
"Konsantre olma güçlüğü, zevk
alamama, kendini eleştirmenin
artmasL, uyku bozukluğu ya da
uyandıktan sonra tekrar
uyumamak. 12 saat uyuduktan
sonra bile kendini yorgun
hissetmek, iştah kaybı veya
yediklerinden tat alamamak,
suçiuluk. çaresizlik ve ümitsizlik
duygulan, intiharia ilgili
düşünceler. teslim tarihlerine iş
yetiştirememe veya standartların
düşmesi, Idşilik değişimi. cinsel
serbesride arnş, içki ve ilaç
kullanımının artrnası."
Tüm bu özellikler" psikiyatrinin
soğuk algınlıgı'" olarak da
adlandınlan depresyonun en
önemli klinik belirtileri olarak
sıralanıyor.
Sağlık örgütünden uyan
Dünya Sağlık Örgütü, başta
depresyon olmak iizere ruhsal
sorunlann, 2020 yılına
gelindiğinde insanlığın başındaki
sağlık sorunlan içinde en büyük
yükü oluşturan grup olacağına
dikkat çekiyor. Her dört kadından
ve her sekiz erkekten birinin
hayatlannda en az bir kez
depresyona yakalandığı
belirtiliyor. Toplumlann yüzde 5'i
bu gizli kalmış ölümcül
hastalıktan etkileniyor.
Uzmanlar tedavi edilmediği
takdirde sonu intiharia bile
neticelenebilecek depresyonun en
önemli özelliklerini şöyle
sırahyor: "Depresyon sadece bir
ruh hali düzensizliği değil, fiziksel
işlevleri de etkileyen bir sorundur.
Toplumu tehdit eden hastalıidar
kategorisinde sınıflandjnlan ciddi,
gflçsüz bırakıcı \e ölümcül bir
hastaükür. En yaygın intihar .
nedenidir. Kronik ve
tekrarlanıcıdır."
Türk Psikiyatri Dergisi'nde
yayımlanan bir bilimsel çalışma,
Türkiye'nın de depresyondan
etkilenen ülkeler arasında
olduğunu ortaya koyuyor. Bu
araştırmaya göre ülkemizde sağlık
ocağına başvuran hastalann yüzde
26.2 'sine depresyon tanısı
konması, hastalığın ulaştığı boyutu
açıkça gözler önüne seriyor. Son
10 yılda ülkemizde 100 binde 2
dolayına yükselen intihar
olgusunun arkasında yatan en
önemli nedenin de yine depresyon
olduğu vurgulanıyor.
Kimlerriskalünda?
Dünya Sağlık Örgütü rakamlanna
göre bir insanın yaşamı süresince
depresyon geçirme olasılığı
kadınlar için yüzde 20-26 erkekler
için ise yüzde 8. Organon İlaçlan
AŞ tarafindan hazırlanan bir
çalışmaya göre depresyon her
yaşta, her sosyal sınıfta, her ülkede
ve her kültürel çevrede
görülebiliyor.
Başlangıç yaşı 20'lere kadar inen
bu hastalıkta sosyo-ekonomik
konum da önemli rol oynuyor.
Yapılan araştırmalar daha ağır
depresyon tiplerinin genelde daha
düşük ekonomik gruplarda
görüldüğünü ortaya koyuyor.
Cınsiyet açısından ise kadınlar
erkeklere oranla iki kat daha fazla
depresyona yakalanabiliyor.
Bunun kesin nedeni henüz ortaya
konulmazken, kadınlann
hayatlanndaki fizikososyal
nedenlerin etkili olduğu
belirtiliyor. Kadınlann aynı anda
hem anne, hem eş, hem ev kadım
hem de işkadını rollerini
üstlenmesinin yaşadıklan stresi
arttırdığı, bunun da fazla
yüklenmeden dolayı depresyona
dönüştüğü vurgulanıyor.
Kalıtımın da geçerli olduğu
depresyonda-yaşanan kötü
deneyimlerin yanı sıra stresle başa
çıkmadaki zorluk da etkili oluyor.
Kendine değer vermemek ve
kötümserlik gibi bazı kişilik
özellikleri de depresyonun önemli
nedenleri arasında gösteriliyor.
Hekim denetiminde en ağır
şekilleri bile yüzde 80-90 oranında
tedavi edilebilen depresyonda ilaç
ve psikoterapinin birlikte
uygulanması başan şansını önemli
oranda arttınyor.
Atice 140
yaşında
Dünyanın bütün
çocuklan onu tanır. Hem
de nesillerden beri. Çoğu
ilk dtişseJ yolculuğa
onunla çıkmıştır. Onun
adı "Alice", hani şu
"Harikalar Diyan'"na
giden sevimli kız. .\lice.
şimdi tam 140 yaşında.
lngiliz yazar Lewis
CarroB'm yarâttığı "Alice
Harikalar Diyannda"nın
yazılışının 140. yıldönümü
nedeniyle İngiltere'rün
baskenti Londra'da bir
sergi düzenlendi. Sergide
yazar Lovis Carroll'un
yaşamı ve eserleri
tanıülıyor. Benthal
Green'deki Çocuk
Müzesi'nde açılan sergiye
böyiik ilgi gösteren
çocukiar, müzede
Harikalar Diyan'nın
kahramanlamla
buiuşuyorİar.
(Fotoğraf: Reuters)
ESKİ HÜKÜMET KONAĞI SUALTI ARKEOLOJİ MÜZESİ OLACAK
Datça'ya örnek ıııiizeDATÇA(Cumhuri)«t) -Kültür Ba-
kanlığı. yıllardır ihmal edilen Datça
Yarımadası'nın tarihsel ve kültürel
eserlerini sergilemek amacıyla eski
kaymakamlık binasını müzeye dönüş-
türüyor.
Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürü
Prof. Dr. Ender Varinlioğlu'nun yap-
tığı açıklamaya göre, lskele Mahalle-
si'ndekı eski hükümet konagı onanla-
rak "Sualb Arkeoloji Müzesi'" olarak
kullanılacak.
Amerikalı Prof. Dr. irisLove'm baş-
lattığı ve şimdi Konya Selçuk Üniver-
sitesi Arkeoloji Profesörü Dr. Rama-
zan Ozgan'ın sürdürdüğü. Knidos ka-
zılannda tarihsel ve olağanüstü sanat-
sal degeri olan pek çok eser bulundu.
Aynca ODTÜ'den Prof. Dr. Numan
Tuna, Datça yakınındaki Burgaz mev -
kiinde "Eski Knidos" kentini ve bazı
önemli eserleri gün ışıgına çıkardı.
Günümüzden 5 bin yıl öncesine uza-
nan bir tanhı oluşumun kanıtlandığı
Datça Yanmadası'nın ucundaki antik
Knidos kentinde yapılan arkeolojik ka-
zılardakı bu buluntular, Bodrum \e
Marmans müzelerine götürülmekte ve
depolarda alıkonmaktaydı.
Bu eserlerin, müteahhidin aksatma-
sı nedeniyle ya\ aş yürüyen onarun in-
şaatı biter bitmez, Datça Müzesi'ne
taşınacağı bildıriliyor.
Bilindiği üzere Knidos, matematik-
çi EudcKiıs'un dünyada ilk astronomı
merkezini kurduğu yerdir. Aynca t»u
kentin ünlü mıman Sostrarus da Mı-
sır-lskendenye'deki dünyanın yedi ha-
nkasmdan bin olan Iskenderiye Fene-
ri'ni yapmıştır. Kentin en önemli özel-
ligini ise antik dünyanın Mikdanj'ı sa-
yılan PnuMdes'in yaptığı. ilk çıplak Af-
rodit heykeli ve bu eseri banndıran ta-
pınağı oluşturmaktaydı.
1857-58 yıllannda Sir CharfcsNew-
ton, Knidos'ta bu heykeli aramış, bu-
lamaymca Demeter heykelini, limanı
koruyan dev biraslan heykelini ve baş-
ka heykelleri lngiliz donanmasına yük-
leyerek British Museum'a taşımıştı.
Eski hükümet konağında kurulacak Datça Sualtı Arkeoloji Müzesi, yat
limanı ve çağdaş açıkhava tiyatrosu ile bir kültür bütiinlüğü ohışturacak.
Kentin ilk yerleşim alanı
Adaııa Tepebağ Evleri
arkeolojik SIT oldu
UFUKTEKİN
e-posta: tan (a vol. com. tr
ADANA - Adana'nın ilk
yerleşim yeri olarak binler-
ce yıl önce kurulduğu Tepe-
bağ Höyügü ve çevresi, arke-
olojik SlT alanı ilan edildi.
Kültür ve Tabiat Varlıklan-
nı Koruma Kurulu(KTVKK)
tarafindan alınan karar uya-
nnca, daha önce kentsel SİT
alanı olan Tepebağ'da her tür-
lü insaat için özel izin alına-
cak.
KTVKK'nin3yıldırûze-
rinde çalıştığı proje gereğin-
ce Atatürk Evi, Büyüksaat
ve Kayalıbağ ile Sanyakup'u
da içıne alan Tepebağ bölge-
sı artık Üçüncü Derecede Ar-
keolojik SlT alanı halinege-
tırildi. Koruma Kurulu, aldı-
ğı karan Seyhan llçe Beledi-
yesi'ne gönderdı. Artık böl-
gede yapılacak her türlü in-
şaat. tadilat ve onarım işi
KTVKK'nin denetiminde.
Adana Müze Müdürlüğü'nün
yapacağı sondaj çalışmasın-
dan sonra gerçekleşebilecek.
Daha önce "kentselSİT" ala-
nı olan bölgede herhangi bir
insaat faaliyeti için müze uz-
manlannın sondajina gerek
duyulmuyordu.
Zaman zaman yapılan ka-
zı ve hafriyat çalışmalan sı-
rasında "Roma Köprüsü ka-
hnnlan", "Sur kalınülan" da
çıkan Tepebağ'la ilgili son
karar Seyhan Belediye Mec-
lisi'nde görüşülecek. Aksi-
ne bir durum gelişmezse
KTVKK'nin aldığı karar
1'1000'lik uygulama imar
planına da "Bölge 3. Derece
Arkeolojik SlT" diye geçiri-
lecek.
Bugüne kadar yer üstün-
deki tarihsel değerleri kıs-
men koruyan mevcut karara
ek olarak yeraltını da koru-
yan "Arkeolojik SİT" kara-
rı. çevrecıler ve Mimarlar
Odası Adana Şubesi'nce se-
vınçle karşılandı.
6 NAKLtYE UÇAĞI DEVREYE SOKUIACAK
Ormana havadan koruma
ÖZCANÖZGÜR
MUĞLA - Orman yangınlanna karşı Or-
man Bakanlığfnca"l1usal\lücadeleKam-
panyası" başlatıldı. Kampanvanın sembolü
olarak 'sincap' seçildi. Bu arada, Deniz Kuv-
vetleri'nin servis dışı bıraktığı 15 uçagın ya-
pılacak tadilatla yangın söndürmede kulla-
nılması gündemden çıkarken Hava Kuvvet-
leri'ne ait 6 adet C-130 nakliye uçağına 12
tonluk özel yangm söndürme sistemleri ta-
kilarak kullanılması gündeme geldi.
Orman Bakanlığı'nın, ormanlara büyük za-
rar veren yangınlann önlenmesine yönelik
ulusal destek kampanyası, 700 kilometrelik
sahil ve kara bandını kapsıyor. 15 bölge ve
65 işletme müdürlüğünün koordinasyonun-
da yürütüiecek olan "Ulnsnal Mieadele
Kampanyası'' için 14 triryon lira harcama ya-
pılacaği bildirildi. Orman Bakar.Iıği'nın ha-
zırladığı eylem planına göre, orman köylü-
leri başta olmak üzere gençlerin ve çocuk-
lann eğitimine ağırlık verilecek. Ulusal ve
yerel TV ile radyolardan da yararlanılarak
halkın bilinçlendirilmesine yöneiik toplan-
tı ve konferanslar düzenleneceL
Orman Bakanlıgı bir yandan kampanya
başlatırken olası yangınlara karşı da bir di-
zi önlemler aldı. Alınan önlemler arasında
geçtiğimiz yıl Deniz Kuvvetleri'nin servis
dışı bıraktığı 15 uçağın yapılacak tadilatla
orman yangınlannda kullanılması projesi
gündem dışı kaldı. Yetkililerin verdiği bil-
giye göre, Deniz Kuvvetleri'nin hizmet dı-
şı bıraktığı uçaklann yerine bu sezon Hava
Kuv-vetleri'ne ait 6 adet C-130 nakliye uça-
ğından yararlanılacak. Orman yangınlann-
da. üzerlerine 12'şertonluk özel yangın sön-
dürme sıstemlennın monte edileceği nakli-
ye uçaklan denenecek. Bunun yanında bu se-
zon ilk kez yangınlara karşı köpük kullanı-
lacak. Söndürme çalışmalannda aynca 2 an-
fibik uçak, 15 helikopter, 4 gövdeden su
atan helikopter. 2 keşif uçağı, sabit merkez-
lerden su alabilen 20 uçak ve Orman Genel
Müdürlüğü'ne ait 6 helikopter de görev ala-
cak.
Bu sezon aynca Deniz Kuvvetleri'ne ait
bir çıkarma gemisi, sezon boyunca deniz
kenarlanndaki ormanlarda çıkabilecek yan-
gınlara karşı Marmaris'te konuşlandınla-
cak. Bunun yanında yine Marmaris'te insan-
sız hava araçlan ile uzaktan algılama sistem-
leri denenecek.
SÖYLEŞİ ATTİLÂ JLHAN
Imtiyazir Tarikatlar.
"7 O'li yıllann ilk yansı: Izmir gibi, bin yillık bir liman
I şehrinden sonra Ankara bana 'önü fazlaca ilikli',
aşın, 'ütülenmiş'geliyor; hele styaset 'esnafının' da-
kika başı tekrarlanan 'sayın 'lanna cin ifrrt oluyorum.
Nasılsa, bir 'işadamı'tanıdım, halktanbiri; 'güzide'bir
lokanta ışletiyor; müşteıisi, başkentin 'kreması'; beni
ne sandıysa, bir akşam üzeri, damdan duşercesine
dedi ki: - "ağbiy, sizin tanıdığınız çoktur, beni Lion-
laria tanıştınr mısınız?"
Niye mi istiyor? 'Iş hayat 'ndan anlamış ki, 'piyasa'da
yükselmek niyetinde isen, ya Lion olacaksın, ya Ro-
tary; en iyisi, Mason'lukmuş bunun ama, Masonlar
hem sırküpü olurmuş, hem burnu büyük! Izmir gaze-
teciliğimde, Media düşkünü Rotary, Lion, Soropto-
mist takımından, illallah demiştim; her taşın altından
çıkıyor. bulduklan her delikten giriyorlardı; oysa, An-
kara'lı, sosis parmağı altın yüzüklü, kravatı zevksiz-
lık meşheri 'lokantacı', iş hayatında yükselmenin yo-
lu olarak, onlardan biri olmayı gerekli -gerekli de lâf
mı, zorunlu- sayıyordu. Türkiye'de 'Savaş Sonra-
s/'nın -daha dogrusu 'Soğuk Savaş'ın- bu 'sMI top-
lum kunıluşlan', gerçekte neye yanyormuş, şıpın işi
özetleyivermişti: "-...piyasayı tutuyortar, ağbiy: arala-
nna girdin mi, köşeyi döndün bil!"
Atatttrrün Masonluğu1
...
Nereden hatırladım? Gazetenin birinde, bir haber
"New York Times Gazetesi'nin verdiği, ünlü ma-
sonlar listesinde Atatürk'ün adı da yer aldı. Gaze-
te listeyi, New York Eyaieti Büyük Mason Loca-
sı'nın 'Masonluğun Tarihi' adlı krtabına dayandır-
dı. Tabii gazetede Atatürk'ün adını Mustapha At-
taturk olarak yanlış yazmıştı, o başka!" (Gaze-
te/Pazar, 5 Nisan 1998). Güler misin, ağlar mısın? 40
Karanlığı'nın 'mürteciieri', Gâzi'yi karalamak için,
mılletin kulağına 'mason/ı/ğt/nu'fısıldardı; tuhaflığımı-
zın, bir garip örneği: Türkiye Cumhuriyet, Içişleri
Bakanlıgı, Gâzi'nin Cumhuriyeti'nde, Türkiye Ma-
son Localan'nı 'resmen' kapatryor (13 Ekim 1935); yâ-
ni, masonluk, yasak; oysa 'mürteci', Gâzi'nin 'Mason-
luğunda' ısrarlı; gerekçesi de yamandır ha, çünkü Se-
lânikliymiş, bunlar 'Yahudiden dönme' oluriarmış,
Yahudiler de 'mason'!
Yakın tarihimiz üzerine her türlü kitabı kurcalarken,
btrkaç yerde, Ittihatçılar'ın masonlar'a -en çok da Ital-
yan Mason Localan'na- hayfi borçlu sayılması laam-
geldiğini okumuştum; gerçek payı olduğunu da sanı-
yorum ama, Mustafa Kemal Paşa'yı, 'mason' say-
makJ... Bilir misiniz ki, ünlü 'Bozkurt' yazan Harotd
Armstrong bile, aksini ileri sürmüştür. E. E. Ramsa-
ur, 'Jön Türkler ve 1908 Ihtilali' eserinde, konuyu
ciddiye alır, tartışır; bu arada, Armstrong'un sözleri-
ni de aktarmış, aynen şöyle:
"...Mustafa Kemal 'Vedata Locası'na alınmıştı.
Kendini hoşlanmadığı bir hava içinde buldu. Lo-
ca uluslararası Nihilist bir örgüte bağlrydı. Yahu-
dilere baskı yapılan Rusya'nın kötülüğünden, Ya-
huditere zengin olma imkânı tanınan Vryana'nın iyi-
liğinden sözeden, hiçbir millete mensubolmayan
adamlar vardı etrafta. Bunlar kaypak, güvenilmez,
renkleri belli olmayan kişilerdi. Mustafa Kemal
uluslararası finans, yıkıcı ve yeraltı faaliyetlerin-
de bulunan, uluslararası birtakım örgütlerin ağı-
na düştüğünün farkındaydı, ama bunlann mahi-
yetini kesin olarak bilmiyordu. Yahudilerin ulus-
lararası hedefleri, çektiği sıkıntılar onu hiç ilgilen-
dirmiyordu. Mason törelerine daha da aldırdığı
yoktu, gkJerek nefretle arayordu..." (Ramsaur'un ese-
ri, s. 126)
Gâzigibi, anti/emperyalist, 'Mazlum Milletier'den
yana bir devrimcinin, 'uluslararası finans örgütü'böy-
le bir "yeraltı fınldağına' gireceğine inanmak zor! Tür-
kiye'de yasaklanması da, besbelli, onun tarafindan 'ma-
hiyeti meşkûk' görüldüğü için! Ne var ki, o dönemde
de Inönü Cumhuriyeti'nde de, Mason Localan, fa-
aliyetlerini, gizli olarak sürdürmüştür; aynı şeyi yapan
komünistlerin aksine, hiçbir 'mason'un burnunun ka-
nadığı görülmedi. '
Batıda bajka, blzde başka!...
şin tuhafı, Masonluk, 'aydınlanmaçağı'nm ürünü; Fa-
zilet'e, Eşrtliğe, Kardeşliğe, Özgürîüğe inanıyor; Ba-
tı'da -özellikJe Latin ülkelerinde- masonlann çoğu 'sol-
cu', ya sosyal demokrat, ya sosyalist, ya komünist!
Çevre ülkelerinde, durum bunun tam karşıtı: 'mason-
luğu', oralara, emperyalizm taşıyor, işbirlikçisi
'komprador' burjuvaziye 'aşılıyor1
; öyte ki, artık o
çevre ülkesinde 'mason' olan, 'metropoPun 'acen-
tası'dır üstelik, yalnız ekonomi dûzeyinde de de-
ğil, küttür dûzeyinde de; en guzel örnekleri, bizim
tarihimizde, Osmanlı'yı batıran ünlü Tanzimat-ı Hay-
riye'nin bütün sadrazamlan, başta 'fermanı' lngiliz
büyükelçisiyle birlikte hazıriayan 'Koca' Reşit Paşa,
hepsi 'mason'! - 'alafranga' da diyebilirsiniz.
'Masonluk', Avrupa'ya mahsus bir 'örgüt.' Savaş
sonrasının ve 'Soğuk Savaş'ın tek egemen gücü
ABD, geri kalır mı, o da kendi tarzında 'masonluklar'
icadetti, nüfuzu altındaki ülkelere yaydı; işte Lion'lar,
Rotary'ler, Soroptomistler vb. bu 'numaraar'; dik-
kat edilirse, ünlü Missouri zımlısı lstanbul jmanı'nı
ziyaret etmeden önce, bunlann ülkemizde adı sanı yok-
tu, hepsi 'Soğuk Savaş' yıllannda gelmiş, köideşmiş,
serpilmiştir.
İyl de neden anlatıyorum?
j yi de, bunlan neden anlatıyorum; kafama hanidir bir
I şey takılıyor, ondan; farkında mısınız, bu 'svil top-
lum örgütlerinin', şu tepeden tırnağa şikâyetçi oldu-
ğumuz -bazı aydınlanmızın 'sMI toplum kurucşu say-
dığı tarikatlar'dan da, dini 'cemaafter'den dehiç far-
kı yok!
Onlar da, insanlann ve toplumun 'hayrna' ça-
lıştklannı iddia ediyor, bizimkiler de onlar da top-
lumda sivrilmiş, sivrilmesi muhtemel kim varsa,
çatısı altında toplamaya çalışıyor; bizimlcler de;
onlar da, sryasetle iştigal etmeyiz deyip, boğazı-
na kadar siyasetin içinde bulunuyor, bicmkiler
de; onlar da, bu işten çıkanmtz varsa, ekme* çarp-
sın diyor, bizimkiler de!
Kafamız kızdı mı, bizimkileri sigaya çekip ne halt
ettiklerini araştınyor; ekonomik 'evveliyatlan re son-
raki 'iktisaplan' hakkında, hesap kitap soruycrjz; pe-
ki berikiler, Allah'ın kulu, Türkiye Cumhuryeti'nin
'yurttaşı' değiller mi? Gâzi, daha yüzyılm aşında
bunlann 'kanşık' olduğunu saptamış, ilk çe>rağınde
faaliyetlerini yasaklamış; acaba bizim bu son-aki 'ge-
nışlığımiz ve hoşgörümüz', değişik türden başka bir
'Atatürkçülüğümüzün' mü nişânesi, yokss post'
modern 'alafrangalığımızın' mı?
httpV/ www. prizma.net tr/ AILHAN
http^/www.eda.tr/-bilgiyay/yazar/ailhan.htli