Katalog

SAYFA CUMHURİYET 13 NİSAN 1998 PAZARTESİ 10 EKONOMI Zamlıgünler başhyor • Ekonomi Servisi - Dokuz gunluk Kurban Bayramı tatılınden sonra, zamlı bır doneme gınlıyor Istanbul Esnaf ve Sanatkârlar Odalan Bırlıgı'nın daha önce aldıği karar doğrultusunda bugunden ıtıbaren ekmek Istanbul "da 40 bın lıradan satılmaya başlanacak Istanbul'dakı ekmek zammının ardından, ekmek fıyatlannın serbest bırakılmasıyla ekmek fıyatının 25 bın lıraya kadar duştuğü Ankara'da da fınncılann ekmek fıyatlannı arttırması beklenıyor Ankara Şoförler Odası'nın nısan ayı ıçınde taksımetre fıyatını yeniden belırlemeye hazırlandığı bıldınlırken Ankaralı şofbrlenn, yuzde 30-40 arasmda bır zam ıstedıklen kavdedıldı TÜSİAD Doğu'ya • İSTANBUL(AA)- Turkıye Sanayıcılen ve Işadamlan Dernegı'nın (TUSİAD) yayın organı Goruş'ün son sayısında Doğu ve Güneydoğu'nun azgelışmışlık, göç, kentleşme sorunlan ıle GAP, OHAL, bolgedekı tıcaret ve Dıyarbakır'ın tanhı konulanna yer venldı Araştırmacı-yazar Mustafa Sönmez, "Doğu ve Güneydoğu'nun azgelışmışlık sorunu" başlıklı makalesınde şu goruşlen dıle getırdı "Geçen yıllar, aradakı uçurumun daralmasını değıl, buyûmesını getınyor Kışı ba^ına hasılanın en yuksek olduğu Kocaelı ıle en son sırada bulunan Muş arasındakı fark 1 'e 11 Oysa Turkıye'nın tam üyesı olmaya çahştığı AB'de bu oran l'e 3'ugeçmıyor KOBher teşvik istiyor • GAZİANTEP (Cumhuriyet Güney tlleri Burosu)- Gazıantep Sanayı Odası Başkan Vekılı Atılİa Guner, esnafın Kuçuk ve Orta Boy fşletmeler (KOBİ) kredısınden gerektıgınce yararlandınlamadığinı belırterek "Banka faızlen yuksek, esnafımız faız borcu altında ezılıyor" dedı Koç ve Sabancı hisse senetlerl • İSTANBUL (AA) - Koç ve Sabancı topluluklannın, tstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda hısse senetlen ışlem goren şırketlennın toplam kârlanndakı artış oranı bırbınne yakm gerçekleştı İMKB venlenne göre, Koç Topluluğu'nun lMKB'dekı 17 şırketının, topiam kârlanndakı artış oranı yüzde 123 1, Sabancı Grubu'nun 12 şırketınm toplam kârlanndakı artış oranı yuzde 124 oldu TOKhlen foale • ANKARA (AA) - Toplu Konut Idaresı (TOKI), yılbaşında başlattığı "lkıncı Konut Hamlesı" kapsamında, 4 ılde toplam 8 bın 664 konutun yapımı ıçın bayram sonrası ıhale açacak Eryaman, Halkalı ve Samsun'da yapılacak konutlann yüzde 2'sı ozürlüler ıçın ozel olarak dızayn edıiecek • ERZURUM (AA) - Tes- tş Sendıkası Genel Başkanı ve SSK Yönetım Kurulu uyesı Mahmut Özonur, SSK'nın ayakta kalması ıçın koklu çalışmalar başlatıldığını soyledı Özonur, SSK'nın zarar etmesınm en buyuk nedenının sıgortasız çalıştınlan ışçıler olduğunu belırterek, 4 mılyondan fazla kışının sıgortasız çalıştığını dıle getırdı SERBEST DÖVİZ 11 NİSAN 1998 CİNSİ Amenfcan Dolan Alman Marta Ingılc Sterlmı Isvıçre Frang HaHantJa Ronnı FranscFrangı SAftysiı Avusturya Şiinı 100üret ALT1N ûntaıptMn feşat 24ajsl8içe Zayıoieâ AUŞ 245000 13300C 400000 '58Û0C 115 000 38000 64 500 18300 131Ö0 16-3004)00 t'800000 2450.000 2İ032» 8AT1Ş 250000 137000 404 000 1 6OCO0 117000 39000 66500 18800 13300 t&SMD 19000000 2mooo 249C-ÜOC Eski Devlet Bakanı Müftüoğlu, Türkiye'nin iç borç maratonunu inceledi w Toruıılaraıııza ıııiras: borç'ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -Turkıye'nın 2001 yılında odeme- sı gereken borç mıktaruun 11 5 kat- nlyon lıraya yükseleceğı bıldınldı Kamu fınansman açıklan dızgınle- nemezken, borç batağına saplanan devletın gen odemelen yapmak ıçın daha fazla borçlanmaya gıtmek zo- runda kalmasından bankalann kâr- lı çıktığına dıkkat çekıldı Hazı- ne'nm, 1990-1997 yıllannda top- lam borçlanmasını, yuzde 71 5-yuz- de 92 8 oranında bankalardan ger- çekleştırdığı belırlendı Eskı Devlet Bakanı Güneş Müf- tüoğhı, Turkıye'nın 1980 yılından be- n devam eden "içborçmaratomTnu inceledi Araştırmadakı ->aptamala- ra gore, 1986 yılında 9 tnlyon 865 mıljar lıra olan ıç borç stoku 1995 yılında 1 katnlyon 400 tnlyon lıra- ya, 1996 yılında 2 katnlyon 100 tnl- yon lıraya ulaşü 1997'deıse borç sto- ku 6 katnlyon 213 tnlyon lırası ana- para. 5 katnlyon 300 tnlyon lırası da faız olmak uzere 11 5 katnlyon lı- raya çıktı 1998 >ılı butçesı ıse 14 katnlyon 749 tnlyon lıra olarak bağ- landı Araştırmada, ıç borç stokunun ulusal gelıre oranının, 1995'te yuz- de 17 3 'e, 1997 yılında yuzde 2l'e çıktığı behnılırken, geçen yıl ıtıba- nyla yalnızca ıç borç faızınm ulu- sal gelıre oranının yuzde 11 'e ula- şarak, ıdeal duzey olarak bılınen yuzde 0 5- l'ın çok uzenne çıktığı- na dıkkat çekıldı 1997 yılında ıç borcun yuzde 63'unun Hazıne tah- vılı, yuzde 30 l'ının Hazıne bono- Yıllara göre net iç borçlanma (TL) 1980 400mılyar 1989 12 tnlyon 476 mılyar 1981 270mılyar 1990 12 tnlyon 287 mılyar 1982 1 trılyon 098 mılyar 1991 36 tnlyon 868 mılyar 3 1983 3 tnlyon 534 mılyar 1992 93 tnlyon 007 mılyar 1984 1 tnlyon 461 mılyar 1993 161 tnlyon 413 mılyar 1985 2 trılyon 557 mılyar 1994 441 tnlyon 962 mılyar 1986 3 tnlyon 098 mılyar 1995 561 tnlyon 699 mılyar 1987 6 tnlyon 107 mılyar 1996 1 katnlyon 759 tnlyon 807 mılyar 1988 11 tnlyon 201 mılyar 1997 3 katnlyon 082 tnlyon 580 mılyar suylayapıldığı kavdedılen araştırma- da borçlar ıçınde bankalann payı- nın I996'da yuzde 84 4 ve 1997'de yuzde 88 5 duzeymde gerçekleştı- ğı kaydedıldı 2001 yılında odene- cek borç mıktannın 11 5 katnlyon lıra olacağı belırtılen araştırmada, Turkıye'nın yıllar ıtıbanyla odeye- ceğı borç anapara ve faızlen şo>le behrtıldı "1997-825 tnlyon 235 mih ar lira anapara. 909 tnh on 663 mihar lıra borç: 1998 - 2 katrüyon 30 trilyon 636 miKar lira anapara. 3 katrüyon 344 trihon 434 mihar lira foiz; 1*999 - 911 trüyon 919milyar Ura anapara, 386 trilyon 782 milyar lira faiz; 2000 - 70 trihon %5 mü- yar lira anapara,236 trihon 366 mil- yar lıra faiz; 2001 - 749 trihon 218 mihar lira anapara, 374 trihon 609 mihar lira faız." Muftuoğlu, 1949 yılında mıktar, vade ve harcama >enmn belırlendı- ğı 5382 savılı yasayla borçlanma yapıldığını anımsatırken 1980 ve 199O'lı yıllarda ne vadenm, ne mık- tann, ne faızın bellı olmadığına \e TBMM'nın onavının da alınmadı- ğına dıkkat çektı "Devletin en iyi müsterisi bankalardır" dıven Muf- tuoğlu, bankalann yuzde 120-130 fa- ızletnlyonlannı yatırdıklan Hazıne bonolannı, daha duşuk faızle halka sattıklannı belırttı "Borçlanmanın kaymağmı bankalann vediğuıi" vur- gulayan Muftuoğlu, Uluslararası Pa- ra Fonu'yla (1MF) goruşmeler, ısük- rar programları ıle reformların ıç borç sorununa yansımasının yıllar alacağını belırterek. "gonüllü kon- sotidasyon'la borç odemelennın 25 yıl ertelenmesını onerdı Muftuoğ- lu, konsolıdas>onun sonuçlannı da şoyle sıraladı "De*letborçlanuze- rinden odenen faız artar. Borçlann odenmesinı kolav laştınr. Borçlarer- tetenır vedahaehenşlı bırodeme pla- nına bağianır. l zun \adeb tahvilie- rin likiditesiduşuktur.Bunedenlesa- bn alma gücunun piyasaya çıkma- sını geciktirir. Bu da deflasvonist bir etki varabr. Dolayısıyla enflasvon donemlerinde konsolıdasvon olunv lu etkiye sahiptır." Bayram tatili sonrası piyasalar beklemeye geçti Yatunncı karar asamasında Ekonomi Servisi - Bay- ram sonrası, yatınmcılar beklemeye geçtı Uzunbır bayramdan sonra yaşamın >enıden normale donme- sı, bıreysel ve kurumsal yatınmcılan, tasarrufla- nnı hangı yatınm araçla- nnda değerlendıreceğı ko- nusunda duşunduruyor Spekulatorlenn, her za- mankı gıbı "vur kaç" po- lıtıkalan sayesınde once etrafı toz dumana verıp sonra ıstedıklen gıbı pı>a- sayı yonlendınnelen, bı- reysel yatınmcıyı zordu- rumda bırakacak Lzmanlar, bu tur yatı- nmcıların tasarruflarını fıyatı ucuz kalmış, üç ay- lık bılanço beklentılerı yuksek hısselerde ya da nskı az ancak getınsı ga- rantılı mevduat ya da re- poyu tercıh etmelerını onenyor Geriye dönüş Erken seçım konusun- dakı gelışmelenn etkısıy- le dalgalı bır seyır ızleyen borsa. takas avantajını de- ğerlendırmek ısteyen ya- ünmcılann pozısyon ayar- lamalannı gende bıraktı Bayram oncesı haftada 3313 sevıyelennde baş- layan borsa bıleşık endek- sı koalısyon ortaklannın seçımın 1999 yılında ol- ması ısteğını açıklamala- n, takas avantaj 1 , duşuk enflasyon beidentısı ve al- ternatıf pıyasalardakı olumlu gelışmeler, hısse senetlenndekı alımlan ar- tırdı Hısse senetlen or- talamayuzde 3 90oranın- da pnm yaptı Seçımın 1999 yılında >apılması karannın borsayı kısa ve orta vadede ol umsuz etkı- lemesı beklenmıyor Iş Bankasf ndakı yuz- de 12 3'lukkamupayının satışında onkayıt ışlem- lennın 15 Nısan Çarşam- ba gunu başlayacak olma- sı borsacıların merakla bekledıklen konulann ba- şında gelıyor Borsayı ılk gunlerde ol- masa da bekleyen bır dı- ğer konu ıse 28 Nısan'da Turkıye'ye rutın zı>aret- lennden bınnı gerçekleş- tırecek olan IMF ıle ılgı- Iı gelışmeler Bır borsacı, borsanın bayram tatılınden sonra- kı yonunun buyuk olçude Ba>kal- Ydmazgoruşme- sınden çıkacak sonucu bağlı olacağını belırtıyor Borsacı. **makroekono- mikdengelerde hem u\gu- lanan ekonomık polıüka- lar hem de enflasvonun mevsımsel olarak duşuş trendine gjrmış olması \e Hazine'nin vnklüooeme- lerinin sorunsuz gerçek- leşme bekJena'si endeksin orta vadede vukseli; eği- limine gıreceğı goruşlcn- ni ku>ettendiri>or" dedı Para piyasalan Mart a>ı enflasyon ve- rılennın nıspı duşuşune paralel bayram oncesı yuzde 120'lerdeseyreden ıkıncı el bono faızlen yuz- de 115'lere kadar genle- dı Bankacılar. enflasyo- nun mevsımsel duşuş tren- dının kurdakı artış hızı- nı yavaşlatacağını belır- tıyor Hedefe yönelik önlemler sıkılaştırılacak Enflasyonda kritik3ayANKAR\ (Cum hum et Bu- rosu) - Enflasyonla mucadele ıçın 3 yıliık bır program açık- layan ve 1998 sonunda enflas- yonu (toptan eşya flyatlan en- deksınegore) yüzde 5O'ye, def- iatöru de yüzde 64'e ındırece- ğmı ılan eden hükümet, yılın ılk 3 ayında hedefin tutturulama- ması karşısmda, yüzde 50'lık enflasyon hedefıne ulaşabıl- mek ıçın nısan-hazıran döne- mınde önlemlen sıkılaştırmaya karar verdı Devlet Planlama Teşkılatı'nca (DPT) hazırlanan revıze edılmışprogramda hedef- lenn tutturuîabılmesı ıçın nı- san-hazıran dönemının kntık oneme sahıp olduğuna dıkkat çekılerelc 3 aylık enflasyonun yüzde 7.5'te tutulması gerektı- ğı behrtıldı Ekonomi çevrele- n, yuzde 7 5'lık hedefin ger- çeldeştınlmesınınçok zor oldu- ğunu belırttı 1998 butçesmde personel gı- deriennı, sosyal hızmetlen ve yatınmlan kısarak enflasyonu duşümnenın bedelını çaJışanla- ra odeten hükümet, çahşanlara enflasyonun altında artış venl- mesı ve dünya petrol fıyatlan- nın düşmesıne karşın enflasyo- nu duşurmekte başanh olama- dı Hükumetın, "istikrarpake- ti" olarak sunduğu ekonomık programın ınandıncılığı, alman çehşkılı kararlar ve erken seçım tartışmalan nedenıyle yarala- nırken, özel sektorun de fiyat ar- tışlannı yuzde 75-80'lık enf- lasyon beklentısıne göre yaptı- ğı dıkkat çektı Enflasyon yılın ılk 3 ayında dev let sektorunde yuzde 4 4 olurken, özel sektordekı artış yûzde 19 4, toplam ortalama artış da yuzde 15 9 oldu Gxafe- mart donemınde 3 ayhk enflas- yon. geçen yılkı yüzde 18 9Tuk düzeyden yuzde 15 9'a ındın- lebıbrken, geçen yıl enflasyo- nun yüzde 14 9 olduğu nısan- hazıran donemınde yenı hedef yuzde 7 5 olarak belırlendı Yıl sonu hedefimn tutturuîabılme- sı ıçın, enflasyonun nısanda yüzde 3 6'ya, mayısta yüzde 2 5'e, hazırandadavuzde 1^'ye ındınlmesı gerekıyor 240 bın hralık yıliık ortala- ma dolar kuru hedefı dolann mart ayı sonunda 250 bın lıra- ya ulaşmasıyla ımkânsız hale gelırken, yılın ılk 3 ayında kur sepetı artış hedeflen de tutturu- lamadı Ocak ve şubat aylann- da yuzde 4.8 ve yüzde 3 7'lık hedeflenn uzennde gerçekle- şen kur sepetı artışı, yuzde 5 1 ve yüzde 5 4 oldu Nısan-hazı- ran donemınde, kur sepetı artı- şının da geçen yılkı yuzde 14 5'hkduzeymdenyüzde6 5'e ındınlmesı gerekıyor DPT'nın raporunda, yüzde 7 5'lık hedefe ulaşabılmek ıçın 3 'er aylık bütçe. para, borçlan- ma ve özelleştırme programla- nnın dısıplınle uygulanması, kamu kuruluşlannın azamı du- zeyde tasarrufa gıtmesı, tanm- sal destekleme fıyat artışlan- nın yuzde 50'nın uzennde art- tınlmaması ve KİT ürunlenn- de gereklı fiyat artışlannın za- manmda yapılması gerektığı behrtıldı Hükumetın, mart ayında se- çım tartışmalannın yoğunlaş- ması uzenne tutun fıyatlannda yuzde 64'luk program hedefı- nm uzenne çıkarak yuzde 80 ar- tış vermesıne karşılık, DPT ra- porunda dığer tanm urunlenne yuzde 50'nın uzennde artış ve- nlmemesı gerektığı belırtıldı. Raporda, IMF ve Dunya Ban- kasi'nın gerçekleştınlmesı ıçın hükümet uzennde buyuk bas- kı yaptığı "yapısalrefonnlar"in da hazıran sonuna kadar Mec- lıs'ten geçınlmesı gerektığı be- hrtıldı Programa gore, msan- hazıran donemınde 2 6 mılyar dolarhk ozelleştırmenm ger- çekle^tirilecegı kavdedılen ra- ' porda. S'ergi reformu", "maB sektorrefonror,''sosyal güven- lik reformu", u Scrma>e Piya- sası Kurulu vasası değişikliği*'. - Haller Vasası", "Gumruk Va- sası", "Ithalarta Haksız Reka- betin Onktımea Vasası" ıle "Ak- reditasTOn Vasası"nın yılın ılk yansı ıçınde yasalaştınlması- nın da ekonomıkprograma olan güvenı arttıracağı v urgulandı Dünya Ticaret Örgütü'ne göre, 2020'de 1.6 milyar turist 2 trilyon dolar harcayacak Turizm sektörüne 2020 vizyonuİSTANBUL(AA)-Dunyanın ıkıncı bu- yuk endustnsı kabul edılen tunzm, 2020 yılında. 1 6 mılyar uluslararası tunstve 2 tnlyon dolarhk ış hacmıvle dunyanın en buyuk endustnsı olacak Dunya Tıcaret Orgutu. 85 ulkedekı ge- lışme trendlennı goz onune alarak hazır- ladığı "Turizmde 2020 VTzyonu" araştır- masında, dunya tunzmının geleceğıne ılışkın tahmınlen derledı Araştırmadan çıkan kuresel sonuçlara gore, 2020 yılına gelındığınde dunyada 1 6 mı lyar tunst uluslararası se>ahat edıyor ola- cak ve bu kışıler gıttıklen yerlere 2 tnl- yon dolar dovız bırakacak 2020 yılında teknolojının ınsan yaşamı- nın her alanında temel oğelerden bın ha- Iıne geleceğı belırtılen araştırmada, bu durumun bır tur sosyal ızolasyona yol açacağı, tunzm ve seyahatın ıse bu sos- yal arayışlann 'itacı olacağı' vurgulanı- yor 4 • 2020 yılında teknolojınin ınsan yaşamının temel öğelennden biri haline gelmesinin bir tür sosyal ızolasyona yol açacağı, turizmin ise bu sosyal arayışlann 'ilacı olacağı' vurgulanıyor. Çok onemlı buyume potansıyelını ba- nndıran tunzmde, 2020 yılına kadar yıl- iık ortalama buyume hızı en az yuzde 4 3 olacak En çok tunst çeken yer olarak gorulen Çın, gonderdığı tunst sayısında da onem- lı bır aşama kaydederek, 100 mılyon tu- nstle dorduncu sıraya çıkacak 1990-1995 yıllan arasında gelen ulus- lararası tunst sayısındakı yıllık artış ora- nı yuzde 3 6 olan Avrupa'nın dunya pa- zanndakı payı, 2020 yılında erozyona uğ- rayacak Ancak bu erozyon, AvTupa'nın butunun- de homojen bır erozyon olmayacak Turkıye'nın de ıçınde bulunduğu Do- ğu Akdenız Avrupası. 2020 yılına kadar ortalama yıliık yuzde 4 6 bu>u>ecek Do- ğu Akdenız bolgesı, Turkıye'nın yanı sı- ra KKTC ıle lsraıl'ı de kapsıyor Bolge- de en hızlı gelışmeyı ıse Orta-Doğu Av- rupa gosterecek Avrupa'nın bu bolgesınde bulunan ve aralannda Azerbaycan Rusya Macans- tan Polonya v e Çek Cumhunyetı gıbı 21 Doğu \\ rupa v e BDT ulkesının de bulun- duğu grubun 2020 > ılına kadar tunzmde gostereceklen buyume performansı yılda ortalama >uzde 4 8 olacak Araştırmada. Ortadoğu'nun tunzmdekı başansının bol- gedekı sı>ası ıstıkrara bağlı olduğu belır- tılıyor Asya-Pasifik'te gelişme Araştırma> a gore, tunst sa> ısında orta- lama yuzde 7'lık bır artış >aşanacak Do- ğu Asya-Pasıfık bolgesıne 2020 yılında gelen tunst sa> ısı 438 mıl>ona ulaşmış ola- cak Asya'nın ulaşacağı bu buyukluklerle dunya toplam tunst sayısındakı payı yuz- de 27 3'e çıkacak DTO araştırmasında yer alan dığer bol- gelenn 2020 y ılına kadar tunst sayısında ortalama yıliık artış oranlan da Afnka'da yuzde 5 5. Amerıka kıtasında >uzde 3 8 Guney Asya da yuzde 6 1 duzeyınde ola- cak 2020 yılında Afrıka bolgesındekı ul- kelere gelen tunst sayısı da 75 mılyona ulaşacak Petrol fiyatlanndaki düşüş ithalat maliyetini düşürdü Dış ticarette daralma ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Guneydoğu Asya bunalımından sonra dunya pıyasalanna koşut olarak Turkıye'nın dış tıcaretınde de daralma yaşanırken, petrol fiyatlanndaki duşuş dış tıcaret açığının azalmasını sağladı DİE'nın venlenne gore. ocak ayı ıhracatı geçen yılın aynı donemıne gore yuzde 0 4 oranında azalırken, ıthalattakı duşuş yuzde 14 7 olarak gerçekleştı Asya'daki kriz etkileyecek Dış tıcaret hacmı 5 mılyar 652 mılyon dolardan 5 mılyar 111 mılyon dolara duşerken. ıhracat 2 mılyar 33 mılyon dolar, ithalat da 3 mılyar 81 mılyon dolar olarak gerçekleştı Ithalattakı duşmeye bağlı olarak dış tıcaret açığı yuzde 33 oranında azalarak 1 mıl>ar 575 mılyon dolardan 1 mılyar 50 mılyon dolara ınerken, ıhracatın ıthalatı karşılama oranı da yuzde 56 4'ten yuzde 65 9'a yukseldı DPT'nın 3 aylık değerlendırme raporunda, Guneydoğu Asya bunalımının dunya tıcaretını olumsuz etkılemesının beklendığı kaydedılerek "Özellikle OECD pazanndaki daralma ve Guneydoğu \sya ülkelerinin kazandığı rekabet gucü ihracatımızı olumsuz etkileyebilecektir 1 " denıldı Bunalımın dış borçlanma olanak ve malıyetı uzennde de olumsuz etkılen olabıleceğıne dıkkat çekılen raporda, "Ham petrol ve diğer ithal girdi fiyatlanndaki düşüşler dış ticaret dengesini olumlu vönde etkilevecektir. Ancak Meksika, Suudi Arabistan ve Venezuella'nın petrol uretimini azaltma karaıiannın, hanı petrolun varil frvatını 2 dolar dola>ında arrtırması beklenmektedir" denıldı Vergide denetim seferberliği ANK4RA (AA) Malıye Bakanlığı bayram tatılı sonrasında. vergıde buyuk bır denetim seferberliği başlatıyor Son 3 vılda mufettışlenn yaptığı denetımlerde, her 100 hralık gelınn sadece 3 6 lırasının devlete bıldınldığı ortava çıkanldı Bu vı1 gelır vergısı beyannamelenni değıştırerek, bunlann optık okuyucu ıle hemen ışlenmesı ımkânım elde eden Malıye Bakanlığı, vergı denetımlenne de bu mukellef grubuyla başlayacak Denetim elemanlan, bılgısayar desteklı denetim projesı ve vergı ıstıhbarat merkezının de yardımıyla. ekran başında butun bılgılen dokup, gelır vergısı beyanlannın doğm olup olmadığını tarayacak Aynı şekılde, vergı numarası uygulaması sayesınde de taşıt ve dığer ek gostergelenn bıldınlıp bıldınlmedığı araştınlacak Kurumlar vergısı beyan dönemının sona ermesı. faız gelırlenne ılışkın dokumlenn de alınması sonrasinda ıse bu defa hem kunım kazançlan ıçın hem de repo ve dığer faız gelırlen ıçın ınceleme başlatılacak Malıve Bakanlığı denetim elemanlan, gelır vergısı ve kurumlar vergısı mukelieflennın ardından e\ sahıplenne yonelık ıncelemeve gırecek Kıra gelırlenne ılışkın bevan dönemının 31 Mart'ta sona ermesının ardından. emlak vergılenyle bırlıkte venfecek ek bıldınmler beklenecek Kıra gelın be>anında bulunmavanlar ıçın cezaı ışleme geçılecek V'ergide viizde 36 kaçak Bu arada. denetim elemanlannın son 3 yıldakı ıncelemelen Turkıye'de vergı kaçağının ne bojutlara ulaştığını da goz onune serdı Yapılan ıncelemelerde, 1996'da vuzde 26 5 olan kaçak oranının 1997'de juzde 35 9'a ulaştığı gozlenırken en fazla vergı kaçağını da malıye mufettışlennın orta>a çıkardığı goruldu 1995, 1996 ve 1997"de yapılan denetımlerde her 100 lıraiık gelınn sadece 3 6 lırasının beyan edıldığı, 96 4 lıranın ıse kaçınldığı soriucu çıktı GOZUCUYLA TÜRKEL MİNİBAŞ Sermayenin Büyümesi Uğpuna... "Bız dunyayı atalanmızdan değıl, yannın kuşak- lanndan mıras aldık1 " deyışı gerçekten Kızıldenlıle- re mı aıttı'' Yoksa, bazılannın yok ettıklerı yannlar ıçın kendı çocukları ve gelecektekı kuşaklar karşısmda geç kalmış bır vıcdan temızlığı mı? Şımdı ıçınızden "Önemlı olan atasozunun ıçen- ğı1 " dıye geçırdığınızden emınım Ne var kı gelışmış clunyanın ınsancıllarının Kızılderılı atasozunu keş- fettıgı konjonkture baktığımızda durum değışıyor Oncelıkle, aynı sureçte, başta madenler ve su kaynaklan olmak uzere doğal kaynak rezervlennın sınırına gelındığını hatırlamakta yarar var Doğal sermaye stoklan endığıne gore "Ne pahasına olur- sa olsun ekonomık buyume1 " donemı de artık tan- he kanştı Ikıncısı, geçmışe gore toplumun daha genış ke- sımlerı ekonomık buyume adına doğal çevrenın yok edılmesıne karşı tepkı gostenyor, orgutlu mu- cadele venyor Dev bır şırket haline donuşen Gre- enpeace, bızde de SOS, toplumun desteğını almış orneklerden sadece ıkısı Tepkılenn temelınde, kapıtalıst uretımın talan ve yok etmeye dayanan yapısı surdukçe yaşam ola- nağının kalmaması Dahası, yannın kuşaklarının da doğmadan ozverıde bulunmaya zorlanıyor ol- ması var Yağmayla yok edılen altın, bakır, çınko yataklannın, petrol uğruna yok edılen gollenn, yağ- mur ormanlannın, yoğun tarımla savanalara don- durulen şeker kamışı tarlalarının faturasını 5 yuzyıl- dır odedığımız gıbı1 Ne var kı ıster gelışmış ıster azgehşmış ulkede olun sıyasıler ekonomık programlarını gelecek ku- şaklan dıkkate alarak yapmazlar Çunku gelecek kuşaklar, ne oy venr ne de yapılan ıcraatlann hesa- bını sorabılırier Dolayısıyla gelecekten odunç alı- nanlann da gen odenmesı sozkonusu değıldır' Bu nedenledır kı çevre yolları, gokdelenler, eğ- lence ve alışvenş merkezlerı uğruna doğal çevrenın bozulmasına goz yumar Denız kenartanna dıkılen fabnkalara, antrepolara, havalımanlanna ızın venr- ler Gelecek kuşaklann sağlığının nukleer santrallara endekslenmesıyse olağandır Orneklerı arttırmak hıç de zor değıl • 3 yıl oncekı Turizm Bakanı, Bozcaada ve Gok- çeada ıçın kumarhane ıznı vermemış mıydı'? • Akdenız ve Guney Ege kıyılannın tunzm adına talan edılmesınden sonra sıra Kuzey Ege zeytınlık- lenne gelmıştır Koç Holdıng'ın yorenın en gozde beledıyesının ıznıyle akaryakıt ıstasyonlan ve man- na kurmaya başlamasıysa bundan kaç ay oncesı- ne dayanıyor dersınız'? • Ya son anda durdurulmakla bırlıkte, EURO- GOLD'un Bergama - Havran fay hattındakı 6 altın alanında ışleteceğı altını kolaylıkla nakledebılmesı ıçın Ayvalık'ta iıman ve ıskele ıstemı karşısmda ba- kanlık tahsısı çıkarılması 1 Sıyasılere ve onların atadıklarına sorarsanız, "Halk sıyanur soluyacak, zeytınlıkler yok olacak, ıçme suyu bulamayacak dıye sanayıleşerek buyu- meden vazgeçecek değılız 1 Dahası, sanayıleşerek gelışmeyı hedefleyen ulkelenn hepsı bu sureçlen yaşadı Bu gıdışata karşı çıkanlar mft Onlar, gelış- meye karşı bırer dınozor, hatta vatansevmezdır 1 " Demek kı sorun sadece bugunun kuşaklarının gelecektekılerı somurmesı değıl Ister ulusal ıster çokuluslu olsun sermayenin çıkarlannın korunması ve kâriann arttırılmasıdır Eğer amacımız, salt kâriann daha yuksek olduğu bır toplumsa, toplumun değerier sıstemı, dolayısıy- la resmı ıdeolojı koşe donmecılık uzenne kurulmuş- sa yaşananlar gerçekten kaçınılrnazdır Dahası, o toplumda ne ınsan vardır ne de duşunce 1 Sadece ve sadece kuçuk bır azınlığın ısteklen doğrultusun- da ureten ve tuketen yığınlar vardır Insan mı? Artık onlar urettıklen makıne, araba, buzdolabı mıktarı Tukettıklerı enerjı Ya da satın aldıkları televızyon, çamaşır makınesı mıktarıyla adlandınlmaya başlanır Kısacası, onlar artık bırer rakamdır Sanayıleşerek kalkınacaksak 60-70 mılyonun ıçınde geleceğın Ahmetler'ının, Ayşeler'ının ne one- mı olabılır kı 1 Tabıı kı ınsanlann yennı rakamlar ala- caktır Tabıı kı ulkenın bakanı uluslararası toplantı- larda gonul rahatlığıyla "Çevre uğruna sanayıleş- meden, kalkınmadan vazgeçemeyız" dıyecektır SOS Istanbul Çevre Gonullulerı Platformu'nu oluşturanlar ıse olağan gıbı gosterılen bu tabloya her zamankı gıbı karşı çıkıyorlar Cumartesı gunu Mımar Sınan Unıversıtesı salonunda unlu çevre profesoru David Pearce'ın de katılımıyla "Doğanın malıyetı sıfır değıldır" sloganından hareket ederek Çevre Ekonomısı ve Polıtıkası'nı tartışacaklar Kendımızı yaratan doğanın, ekonomık buyume uğruna yok edılmesıne karşı ses çıkarmaktan yanaysanız orada olun ve tartışın turkel.minibas (a hotmail. com MERKEZ BANKASI KURLARI 13 NİSAN CİNSİ 1 ABO Dolan 1 Alman Markı 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şılını 1 Belçıka Frangı 1 Bulgar Levası 1 Danımarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Fın Mart(kası 1 HoHanda Flonnı 11ngrta Stertını 11rianda Lırası 11ran Rıyalı 1 ispanyol Pezetası 11sveç Kronu 11svıçre Frangı lOOhalyanüretı 1 Japon Yenı 1 Karada Dolan 1 Kuveyt D«nan 1 Luksemburg Frangı 1 Urdun Dınan INorveç Kronu 1 Portekc EsKudosu 1 Rumen Leyı 1 Yenı Israıl Şekelı 1 Yunan Drahmısı 1 Sunyeüraa 1 S Arabistan Rıyalı lAvrupaParaBmmı DÖVİZ ALIŞSATIS 243 180 131 110 159 500 18 654 6 347 34 385 39 086 42 734 116 250 403 680 329 800 1 540 30160 158 200 13 214 1 799 171 080 787 250 6 347 31 661 1275 65 031 259 500 244 350 131 740 160 540 18 727 6,387 34 554 39310 43 385 H6960 405 790 331460 1553 30474 159220 13 360 1811 171850 "97 620 6 387 31875 1286 65148 261800 1998 EFEKTİF ALIS 242 89C 130 95C 158 27C 18 607 6331 55 34 258 38988 42 576 115960 403,200 326 500 43 1534 30048 157 800 13148 1788 170020 767 730 6268 281830 31544 1.259 19 60 773 730 2 525 54218 ÇAPRAZKURLAR/1 «DOoHn 1 8515 Alman Marfcı 1 5279 Avusturalya Dolan 13 026 Avusturya Şılını 38190 Belçıka Frangı 7 0574 Oanımarka Kronu 6 2030 Fransız Frangı 5 6221 Fın Markkası 2 0861 HoHanda Flonnı 15710 İspanyol Pezetası 8 0346 isveç Kronu 2 5315 Isvıçre Frangı 1825 05 Italyan Lıretı 133 81 14202 38190 7 6646 189 65 3 7507 1 Kuveyt D ISterhn 11rlaıtda L 1ECU 1SDR 1SDR Japon Yenı SATIS 244 960 132 000 162150 18 774 6,403 83 34 685 39408 43 550 117 250 406 800 334 770 65 1559 30 590 159620 13 444 1822 172 930 817 720 6 467 317 810 31996 1302 29 63869 764 3 787 65 962 Kanada Dolan Lûksembng Frangı Norveç Krcnu Portenz Eaudosu S Arabısjn 3 2653 A30 1 6701 Aİ0 1 3571 AJO 10748AJ0 1 3326 AİO 324 930 \. Rıyalı Dolan Doları Dolan Dolan Dolan