Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
13 ŞUBAT 1998 CUMA CUMHURİYET SAYFA
DIŞ HABERLER
RUSYA ABD'YE IRAK BUNALIMIİNIN YAŞAMSAL Ç1KARLARINA ZARAR VERDtĞİNİ BtLDİBDİ
Moskova 'dan JVashington 'a sert uyarıDş Haberier Servisi - Rusya Savunma Bakanı Igor
Sefgeyevjrak bunabmmm Rusya'nm yaşamsal
çıkarlarma 220ar verdiğini belirterek Washington'un
Bağdat/a saldırmasınm ABD-Rusya arasındaki askeri
işbhiiğine zarar vereceği uyansînda bulundu.
ABD Savunma Bakanı VViffiam Cohen, dün Irak
bunaummı eie almak üzere başkent Moskova'ya gelerek
Rusya Savunma Bakanı Sergeyev ıle bir görûşme yapü.
Sergeyev toplantıda "Bunahm, ne yaak ki Rusya'nın ve
bölgedeki diğer ülkekrin yaşamsal çıkarlanna zarar
vermektedir. Irak karrnaşik bir sorundur w ABDfleIrak
arasındaki bir çabşma olarak değeriendirüemez" dedi.
Sergeyev u
Askeri bir operasyonun, askeri alandaki ABD-
Rus iMşkflerine vereceği olası zarara iüşkin derin
kaygılanmızı size iletmek isterimr
diyerek askeri
müdahalenin bedeli konusunda Cohen'i uyardı.
Rusya Savunma Bakanı, ABD'nin Irak politikasına
iliskin kuşkulanm da açıkça dile getirerek Cohen'e
"ABD. askeri müdahalenin bütün olası somıçlanna hanr
mı. Irak koausımdaki sert « ödünsüz tutum dünyanm
istikranna ve güvenljgine olumlu bir etkide bulunacak
mı" sorulannı yöneltti. Cohen ise ABD Devlet Başkanı
Bfll CHnton'm bunahmı büyûk bir dikkatie ele aldığını
belirterek Sergeyev'e "Güce başvurmaııın oJas»
sonuclannı soruyorsunuz. Şunu da sonnak gerddr
Eyieme geçmez ve Saddam Hüseyin'm Bfrfeşmis Mffleder
(BM) kararlanna uymamayı ve BM denefifBeriyte
saklambaç flçııarnajı sürdürrnesine izin verirsek nc
tHaak" diye karşılik verdi. ABD'nin Rusya ile oian
iliskilerine büyük önem verdiğini vurgulayan Cohen
"Llketerimiz arasındakiflişkflerçok önemii. Rusya büyûk
bir güç. ABD büyûk bir göç. Masada böyte karşıhkh
<rturmamızikiülkeninçıkanna4r"d£-d!. Igor Sergeyev
Moskova'nın Bağdat'a biyolojik silah yapımında kullanılacak ekipman satmak istediği öne sürüldü
Oldar Rusya'ya çevrfldiDış Haberier Servisi - Irak'taki BM
manlannın, Rusya ile Irak arasında
1995 te yapilan ve Bağdat'm biyolojik si-
lah üretmesine olanak verecek bir anlaş-
mayla ilgili belgeler bulduğu bildirildi.
ABD'de yayımlanan VVashıngton Post
gazetesi anlaşmada, Moskova'nın Bağ-
dat'a biyolojik silah yapımında kullanıla-
bilecek ekipman satmasının öngörüldüğü-
nü iddia eti. Rusya, iddialan yalanladı.
Washington Post ismini açıklamadıği kay-
naklara dayandırdığı haberinde, BM mü-
fettişlerinin geçen sonbaharda yaptıklan
teftişler sırasında, görüşme metinlerinin
yer aldığı gizli bir belgeyi ele geçirdıkle-
rini yazdı.
Milyonlarca dolarhk anlaşmanm beş
bin litrelik bir fermantasyon tankerini de
kapsadığma yer verilen haberde. söz ko-
nusu tankerin hem hayvan yemi proteini
hem de ölümcül mikrop üretiminde kulla-
nılmak üzere dizayn edildiği öne sürüldü.
BM müfettişlerinin söz konusu ekipmanın
Bağdat rejiminin eline geçip geçmediğin-
den emin olmadıklanna yer verilen haber-
de, Rusya ile Irak arasındaki işbirliğinin bu
anlaşmayla sınırlı kalmadığı öne sürüldü.
Washington Post, BM'nin Moskova'dan
anlaşmayla ilgili aynntılı bilgi talep etti-
ğini, Moskova'nın altı haftadır BM'ye ya-
nıt vermediğini kaydetti.
Gazeteye bilgi veren kaynaklar bu tip
iddialann ABD yetkililerinde kaygı do-
gurduğunu, Rusya'nm son krizde diplo-
matik çözüm için başlattığı girişimin de
farklı yorumlanmasına neden olabıleceği-
ni ifade etti.
Isminin açıklanmasmi istemeyen bir
diplomat "Ruslann baa şeyleri bulmanu-
n istemediğine dair kuşkuiar var" dedi.
Washington Post aynı kaynaklara dayan-
dırdığı habennde, ABD istihbarat servis-
lennin BM yetkililenni "Rus istihbarat
senislerinin UNSCOM'la ilgili casusluk
yapöğı" yolunda uyardığını da bıldirdi.
ABD istihbarat servislerininin BM yetki-
lilerine "Rus casuslann bazı bflgOeri doğ-
rudan Irak'a vermiş olabileceğini'" söyle-
dikleri yazılan haberde. Amerikan Fede-
ral Soruşturma Bürosu FBI'ın, Rusya'nm
ABD'li senatör:
• ABD'de yayımlanan Washington Post gazetesinin "ismi açıklanmayan
kaynaklara" dayandırdığı habennde, BM uzmanlannın geçen yılki teftişler
sırasında bulduğu belgelere göre 1995 yılında yapılan anlaşmanm milyonlarca
dolar değerinde olduğu kaydedildi. Rusya iddialan kesin bir dille yalanladı.
lran ile ittifak arayışına giren Saddam, gizö toplantrya Irak'ın güventiğinden sorumlu küçük oğju Kusay'ı gönderdi.
Irak-İran gizli toplantısıLONDRA(AFP)-Irak ve tran'ın üst düzey istihbarat ve gü-
venlik yetkililerinin. ABD'nin Körfez'de giderek büyüyen as-
keri gücüne karşı bir ittifak oluşturmak amacıyla geçen hafta
gizlice bir araya geldıklen öne sürüldü.
tngiltere'de yayımlanan The Times gazetesinin Batılı istih-
barat ka>naklanna dayanarak verdiği habere göre Irak lideri
Saddam Hüseyin, toplantıda en küçük oğlu Kusa> Hüseyin ta-
rafından temsil edildi. Irak'ın güvenliğınden sorumlu Kusay
ile Irak İstihbarat Servisi Şefı Rafıa Daham el-Tıkriti. 5 şubat
günü, lran-Irak sının yakınlannda Irak lopraklannda bulunan
el-Selamiye'de lran İstihbarat Bakanı Kurbanali Dtirri Nece-
fabadi ile buluştu. Gazete, ABD'nin Irak'a saldıtması duru-
munda Irak ile lran'ın ortak bir karşılık vermesinin söz konu-
su ohnadığını, ancak iki ülkenin sahip oldufu büyük istihba-
rat kaynaklannı ortak çıkarlann söz konusu olduğu alanlarda
birleştirmesine yönelik bir anlaşmanm hassas bölgenin den-
geleri için yeni bir tehdit oluşturacağıni yazdı.
Toplantı, Irak Dışişlen Bakanı MuhamınedSaidel-SahaFın
geçen ay lran Dışişlen Bakanı Kemal Harrazi ile buluşması-
nm ardından gerçekleşti.
Times'a göre bu toplantıda dışişlen bakanlan, iki ülkenin
istihbarat servisleri arasında doğrudan ilişki kurulması karan
aldılar. İstihbarat kaynaklan, Irak'ın, lran'ı Bağdat yönetimi-
nin hazırladığı ABD karşıtı eylem planına katılmaya ikna et-
mek için Tahran yönetimine birtakım ödünler içeren öneriler-
de bulunduğunu düşündüklerini belirttiler. Irak'ın verecegi
ödünlerden bırinin, Irak'ta etkinlik gösteren lran karşıtı grup-
lara destek venlmemesi olduğu bildirildi.
bu operasyonundan haberdar olduğu be-
lirtildi.
Rusya. Irak'a biyolojik silah yapımın-
da kullanılabilecek hassas ekipman sattı-
ğı ıddialannı yalanladı. Rusya Dışişlen
Bakanlığı Sözcüsü Gennadi Tarasov
"Rusya, Irakia. BM kararlanna ters dü-
şen hiçbiranlaşmaimzalamadığı gibi Bağ-
dat'a >asadışı işlerde kullanılacak herhan-
gi bir mal/enıc de göndermemiştir" dedi.
Biröneridaha
Rusya'nm, Bağdat'a yeni bir öneri da-
ha getirdiği ve Bagdat'm önenyi kabul et-
mesinin beklendiği bildirildi. Filistin'in
Moskova Büyükelçiliğı Sözcüsü, Bağ-
dat'ın öneriyle ilgili karannın kısa süre
içinde açıklanmasını umduklannı belirtti.
Aynntılara gırmeyen sözcü, yeni önerinin
önceki gün reddedilen örteriden farklı ol-
duğuna dikkat çekti. Irak, salı günü sekiz
başkanlık sarayını BM denetimine açaca-
ğını açıklamış, ancak ABD ve Ingilterebu
ödünü yeterli bulmamıştı.
Rusya'yla birlikte Çin ve Fransa, dip-
lomatik çözümdeki ısrarlannı sürdürüyor.
UNESCO BaşkanıFederico Mayor da
yaptığı açıklamada. savaşın çözüm üret-
meyeceğini belirtereke bu savaşta galibin
bulunmayacağmı savundu.
Washington ise Irak'a saldırmakta ka-
rarlı görünüyor. VVashington muhabinmiz
Fuat KozJukJu. ABD Savunma Bakanlığı
Pentagon'un, saldınya şimdiden bir ad
bulduğunu duyurdu. Buna göre Irak'a
muhtemel bir saldın "Çöl Şünşeği" adını
taşıyacak. ABD, 1991'dekı Irak harekâtı-
na Çöl Fırtınası adını takmıştı.
"HedefkrbeBrieni\t>r"
ABD Savunma Bakanı \Villiam Co-
hen, Irak'a karşı askeri bir saldınya gi-
rişmeleri için BM Güvenlik Konse-
yi'nin yeni bir karanna ihtiyaç bulun-
madığını söyledi. Moskova'da bulu-
nan Cohen, Rusya'nm NTV televizyon
kanalına yaptığı açıklamada, "Irak'a
karşı askeri güç kullanmak için ge-
rekli bütün yetkilere sahibiz. Bö>le
bir yetkiye ihtiyaç olmamasına kar-
şın diğer ülkelerin de bizi destekle-
mesini isteriz" dedi. Operasyonun
başlaması için kesin tarihin henüz bel-
li olmadığını söyleyen Cohen, "Vuru-
lacak hedefleri belirleme çalışmala-
n sürüyor. Saldırılarda, sivil nüfu-
sun mümkün olduğu kadar az zarar
görmesiiçin hedefler mümkün oldu-
ğu kadar dar alanlar olacak" dedi.
Bu arada. Irak ile BM arasındaki kri-
ze diplomatik çözüm bulma çabalan
devam ederken, ABD Körfez bölgesi-
ne askeri yığınak yapmaya devam edi-
yor. Bölgede konuşlandınlacak 19
bombardıman ve saldın ucaklannın ilk
bölümü olan 6 adet F-16'nın, ABD'de-
ki üslerinden aynldıklan bildirildi. 6
adet B-52 bombardıman uçağı ile bir
B-I bombardıman uçağının ise dün
Luisiana ve Güney Dakota'daki üsler-
den aynlarak Körfez'e hareket etme-
leri bekleniyor. 6 adet F-117Ahaya-
let uçağının da bu sabah Körfez'e ha-
reket edeceği belirtildi.
Saldın en erken
24 şubatta
FUATKOZLUKLU
WASHINGTON
ABD'nin Irak'a karşı yapma-
yı planladığı askeri saldınnın
Kongre'nin tatilden döneceğı
24 şubattan önce gerçekleşe-
meyeceği öne sürüldü. ABD
Senatosu'nda çoğunluğu
oluşturan Cumhuriyetçilerin
lideri Trent Lott Clinton'ın
Irak'a karşı saldın polırikası-
nı Senatonun onaylayıp onay-
lamayacağı sorusu üzerine
KongTe'nin 13-23 şubat ara-
sında tatilde olacağını hatırla-
tarak Senatonun bu oylama\ı
24 şubattan önce yapamaya-
cağinı söyledi. Lott "Bizgöre-
ve başlamadan önce bombala-
ruı düşeceğini sanmıyorum
15
diyerek Senato'nun verecegi
onaym beldeneceğini ifade et-
ti.
Cumhuriyetçi lider, oyla-
mayı dün yapmadıklannı,
çünkü böyle bir tartışmayı bir
güne sığdırmak ıstemedıkleri-
ni söyledi.
Önceki gün Senatonun
azınlık lideriTom Daschle,
Senatonun Irak'a saldınyı oy-
lamasında sonuçlann başabaş
gideceği öngörüsünde bulun-
muştu. Güney Dakota Meclıs
Üyesı Tom Daschle " Çok az
birfarklaoyiamadankararçı-
kacakmışgibi gözüküytr" de-
di. Daschle, karann amacmın
"Irak'a uhıstararası yasalara
uyması için diplomatik ya da
askeri güç kullanılacağını
mümkün oîdukça açık belirt-
mek'" olduğunu açıkladı.
ABD'de yayımlanan New
York Timesgazetesi ise saldı-
nnın 14 şubat ile 10 mart ara-
sında gerçekleşeceğini öne
sürdü. Gazetenin haberinde
10 martta hac mevsimi nede-
niyle bölgede yoğun bir hava
trafıği yaşanacağı, bu neden-
le saldınnın 10 marttan sonra
yapılamayacağı kaydedildi.
ABD Saddam'ı savaş
suçlıısu flan edecek
VVASHINGTON (AA) - ABD Dışişlen Bakanı
Madeleine Albright, Irak Devlet Başkanı Saddam
Hüseyin'i savaş suçlusu olarak yargılama yollannı
aradıklannı bildirdi. Temsilciler Meclisi Dışişlen
Komisyonu'nda konuşan Albnght, Irak liderinin
yargılanması için Avrupalılar'la birlikte belge
topladıklannı, "bu fikrin incelenmesi gerektiğini"
belirtti. Amerikan yönetiminin Irak muhalefetine
yeniden destek sağlayabileceğıni söyleyen ABD
Dışişlen Bakanı, "Geçmişte Irak muhalefetini
destekledik. Gelecekte de etkili bir şekilde
desteklemek istiyoruz" dedi.
POLtTİKADA
SORUNLAR
ERGUN BALCI
ABD'nJn Irak 'Poütikasızlığı'
Irak bunalımı ve ABD'nin emelleri konusunda basını-
mızda günlerdir ateşli tartışmaların yapılıp her kafadan
bir ses çıkmasının asıl nedeni sanınz ABD'nin Körfez'de
yıllardır uyguladığı 'politikasızhktan' kaynaklanıyor
Evet, ABD'nin aslında Körfez'de tutarlı, istikrartı uzun
vadeli bir politikası yok.
Bu durumda basınımızda önüne gelen ABD'nin uygu-
ladığını varsaydığı politika ya da plan konusunda yazı ya-
zıyor.
ABD'nin Körfez politikası bize Türkiye'nm Kıbns'ta
uzunca bir süre izlediği 'çözüm, çözümsüzlüktür' politi-
kasını anımsatıyor.
Nasıl olur? Dünyamızın tek süper gücünün Körfez hak-
kında belirii bir politikası olmaz mı?
Ama yok. Süper güçler de yanlış hesap yapabilirler, is-
tikrartı politika üretemeyebilirler.
ABD, Vietnam'da, Kamboçya'da ya da Şah'ın Iran'ın-
da istikrarlı, uzun vadeli, geleceği gören politika ürete-
bildi mi? Somali'ye girerken, birkaç ay sonra. tası tarağı
toplayıp, çıkmak zorunda kalabileceğini düşündü mü?
The New York Tîmes gazetesinde birkaç yıl önce çı-
kan bir yazıda "VVashington'da Irak konusunda ne iste-
diğini bilen yok" deniyordu.
Bu degerlendirmenin geçeriiliğinı koruduğuna inanıyo-
ruz.
• • •
Aslında Körfez savaşından sonra ABD'nin Irak'a bu-
laşma niyeti pek yoktu. Nitekim Başkan Bush, 1991 Şu-
batı'nda Amerikan ordusunu Bağdat'a yurütmemiş, Sad-
dam'ın birlikleri kuzeyde Kürtlerin ayaklanmasını bastı-
nrken de duruma müdahale edilmesini isteyenlere "Bu
Irak'ın iç sorunu" diye karşılık ver mişti.
Ancak televizyon ekranlannda Kürt sığınmacıların tra-
jik durumunun kamuoyunu ayaklandırması ve Turgut
Özal'ın ısrarlı talepleri karşısında Bush Türk sınmna yı-
ğılan Kürt sığınmacılara yardım için bölgeye Amerikan
birlikleri gönderdi. Böylece 7 Nisan 1991 'de HuzurOpe-
rasyonu başladı.
Bush'a Kuzey Irak'a girme fikrini veren ise Turgut
Özal'dır. Özal, 1991 Nisan'ının başında Türkıye'ye sığı-
nan Kürtlerin BM koruması altında Irak'a geri gitmesini,
yani Kuzey Irak'ta Güvenli Bölge kurulmasını onermiş-
tir.
Özal'ın önerisine aklı yatan Bush, 10 Nisan'da Kuzey
Irak'ı Saddam'a yasakladı ve 17 Nisan'da da Güvenli
Bölge kurmalan için ABD askerlerini Kuzey Irak'a gön-
derdi.
Huzur Operasyonu'nun görev süresi temmuz başın-
da sona erince Ingiltere Başbakanı John Major'ın böl-
geye yeni bir güç gönderme önensıne ise yıne Turgut Özal
büyuk bir hevesle sanldı. Böylece 17 Temmuz 1991 'de
Huzur Operasyonu-2 (Provide Confort-2) başladı ve Çe-
kiç Güç, Silopi'de konuşlandmldı.
• • •
Özetle, Kuzey Irak ABD'ye gümüş tepsi ıle sunuldu.
Bu ışlemde Turgut Özal çok önemli bir rol oynadı.
VVashington da doğal olarak durumdan yararlanarak
bölgede kendine bağlı özerk bir Kürt binmi kurmaya yö-
neldi. Sözgelişı Barzani ıle Talabani'nın Bağdat'la özerk-
lik görüşmeleri ABD'nin telkınlerı ıle yokuşa sürüldü.
Kuzey Irak'ta Çekiç Güç'ün, yani ABD'nin kanatlan al-
tında Mayts 1992'de parlamento seçtmleri yapıldı, hükü-
met kuruldu. Barzani ve Talabanı peşmergelerınin birle-
şerek Kürt Ordusu'nun kurulacağı açıklandı ve 4 Ekim'de
Kürdistan Federe Kürt Devleti'nin kuruldugu ılan edildi.
Yani, para basmanın dışında bağımsız bir devletin oluş-
ması için gerekli tüm koşullar yerıne getinldı.
Şimdi bu durumda ABD Kürt devletı ister, ya da iste-
mez diye tartışma yapmak, ABD'nin Ankara Büyükelçi-
sı'nin açıklamasına dayanarak "ABD'nin hiçbir zaman
böyle bir emeli olmadığını" ileri sürmek bize göre gerek-
sizdir.
Kuzey Irak'ta ABD'nin gözetimı altında biranlamda bir
Kürt devieti kuruldu. Ama bölgenin feodal yapısında bu
devlet yürümedi.
Günümüzun koşullan elverişsiz olduğundan ABD bi-
ze göre aynı girişimi yinelemez. Orası ayn bir konu.
• • •
Gerçek şu ki, ABD Irak'ta başından bir 'masterplan'\a
ortaya çıkrnamtş, olaylann gelişmesine göre politika oluş-
turmuştur.
Sözgelişi, Saddam'dan nefret etmesine karşın Irak
parçalanırsa, petrol bölgesı Iran'a kalır korkusuyla, Irak
diktatörünü iktidarda bırakmış, ama Saddam 'yaramaz-
lık' ettiğinde tepesine bınmıştir. Bu arada Saddam'ın ye-
rine geçecek bir general de bulamamıştır. iran'a ambar-
go, büyük ölçüde, bu ülkenin petrol pıyasasındaki yeri-
ni dolduran Suudı Arabistan ve Kuveyt'e yaradığından
VVashington ambargonun hafifletılmesine yanaşmamış,
ancak bu kez de Saddam huysuzlanmıştır.
Sözün kısası ABD'nin tutarlı bir Irak politikası yoktur.
Körfez'deki son olaylan tartışırken bu noktayı unut-
mamak gerekir.
ISBASIN
Ingjliz televizyonun iddiası.-
Washington Irak'a
biyolojik madde sattı
Yaptırınıların etkisi
nesiflerce sürecek
LONDRA (AA) -
ABD'nin Irak'a 1980'lerde
kimyasal ve biyolojik silah
programını geliştirmede yar-
dım ettiğı, îngiltere'nin ise
1992 'de bu ülkeye sinir gazı-
na karşı panzehir sattığı iddia
edildi. fngiltere'nin Kanal-
4 televizyonu. 1985 ile 1989
yıllan arasında ABD'den
Irak 'a 14 ayn biyolojik mad-
de sevkiyatı yapıldığına dair
ABD istihbarat belgelerinin
ele geçirildiğini bildirdi. Te-
levizyon, bu sevkiyatlann
antraks bakterisi ve zehirlen-
meye yol açan bir organizma
olan "borulinum" içerdiği-
ni belirtti. Teievizyonda.
Irak'ın ABD'den digerzehir-
li oaddeler de satm aldığı
bildirildi. Programda, Irak'ın
1988'de Halepçe'ye düzen-
ledgı ve 5 bin kişinin öldü-
ğü ümyasal silah saldınsın-
dar. sonra da, ABD'nin
Iral'a bu maddelerden gön-
denlıği belirtildi. 1980'ler-
de Pentagon'da çalışan yet-
kılılerden Stephen Bryen de,
K.anal-4'e yaptığı açıklama-
da. Kendisi ve bir kaç arkada-
şın.n o dönemde hassas
maıidelerin satışını önlemek
içirraücadeleetiklerini söy-
led ,
Dış Haberier Servisi - Irak'a 7 yıldır uygu-
lanan yaptınmlann olumsuz etkisinin kuşak-
lar bo)^ sürebilecek bir düzeye geldiği bil-
dirildi. Yaptınmlar nedeniyle çöken ekono-
minin ve altyapının Iraklı çocuklan vurdu-
ğunu söyleyen Birleşmış Milletler'in (BM)
Irak'a yönelik insani yardımlanndan sorum-
lu bölümü başkanının sözcüsü Eric Falt "Ye-
tersiz beslenmenin \e çöken toplumsal yapt-
lann gelecek kusaklar üzerinde silinmez iz-
ler bırakacağı bir düze>e ulaşük" dedi.
BM venlerıne göre Irak'ta yaptınmlann
başladığı 1991 yılında binde 61 olan çocuk
ölümü oranı Î996'da binde 117'ye çıktı.
1991 yılında >oizde 5 olan 2.5 kilogramın al-
tında doğan bebek oranı da 1997'de yüzde
yûzde 26'ya ulaştı. Doktorlar, ticaret ve pet-
rol yaptınmlan dönemi çocuklannda beslen-
me yetersizliğinin etkilerinin gözle görülür
bir duruma geldiğini belirtiyorlar.
Ailelerinin acımasız koşullarda verdiği pa-
ra kazanma mücadelesi nedeniyle çocukla-
nn eğitimleri de kesintiye uğruyor. UNICEF
\erilerine göre Iraklı çocuklann dörtte biri
okula gitmiyor. Altyapının çökmesi nede-
niyle ülkede ilaç, elektrik ve icme suyu sı-
kıntısı da çekiliyor. Ülkede. yaşamsal ilaçla-
nn dörtte bırinden azı bulunuyor.
Irak'ın başkentı Bağdat'ta günde üç saat.
doğudaki Kerbela kentinde ise günde 16 sa-
at elektnk kesintisi yapılıyor. Içme suyunda-
ki kirlilik oranının yüzde 40'a çıktığı ülke-
de, atık su antımı da yapılamıyor. BM veri-
lerine göre Irak'ın tanmsal üretimi de 1991
düzeymin altına düştü.
Bağdat Üniversitesi'nden bir profesör
"Devletin ve verdiği hizmetlerin çökmesivie
toplumda gerçek bir çözülme >Bşanı>x)r. Her
evde tabanca ve makineli tüfekler var. Yaptı-
nmlar en saygıdeğer insanlanmta bik hırs»-
za dönüşrürdü. sovgun.cinavetveihanetgün-
deük oLn lar haline gekü" dıyor
A rap karmaşası
Son haftalarda Arap müttefiklere döktüğü
tatlı dile karşın Bill Ciinton yönetimi
geçen Körfez Savaşı'nda ABD ile birlikte
savaşan uluslar koalisyonunu bu defa
kendine çekmeyi başaramadı.
VVashington'a ret cevabı verecek son ülke
olan Suudi Arabıstan'ın üslerinin
kullanılmaması saldıryı karmaşık hale
gettrir, fakat ABD'nin Irak'a hava saldınsı
yapma gücünü sarsmaz. Ancak bu aynı
zamanda Saddam Hüseyin'ın kitle imha
silahlan geliştirme programına karşı
girişilen uzun vadeli çabaJarda sorun
dekmektir. Kuveyt dışında hiçbir Arap
ülkesi Irak'a karşı askeri güç kullanımını
onaylamıyor. Bununla birlikte çoğu,
VVashington saldınlannın Saddam'ı
görevden uzaklaştırmasından ya da
zayıflatmasından büyük memnuniyet
duyacağmı itiraf ediyor. Irak'ın kıtle imha
silahlannın en çok tehdidi altında bulunan
ABD müttefik ülkelerinın kendilerini
diplomatik bir sessizlikle yanıt vermeye
mecbur hissetmeleri hayal kınklığı
yaratıyor. Bugün sorunlar 1990 sonrası
gibi değildir. Bağdat'tan gelecek açık bir
tehlike görünmüyor. BM ambargosu,
Iraklılara karşı sempati yaratmış durumda.
Islam köktendmciliği bölgede güçlenerek
ABD saldınsını destekleyen hükümetlere
karşı önemli bir muhalefet haline geldi.
Irak, bölgede ciddi bir tehdit. Washıngton,
banşçı anlamda Irak'ın terör silahlannı
temızlemek için elinden geleni yapıyor.
BM teftiş kurulunun görevini yapabilmesi
için askeri müdahale gerekiyorsa ABD
desteği hak ediyor. Arap liderlerin Irak'a
ve tehlikeli diktatörünün suçlanna karşı
birlik olmalan gereklidir.
(11.02.1998)
Saddam'a karşı savaşTeievizyonda ve
gazetelerde ABD'nin
Saddam'm biyolojik silahlannı yok
edemeyecegi. Iraklılann da bu
silahlan hiç kullanamayacağını,
çünkü kendılerinin de bundan
etkilenecegi yazılıyor. Bütün bu
önemsemezlik önemli bilgileri ve
tarihi göz ardı ermemize neden
olmaktadır. Saddam 20 yıl boyunca
BM güvenlik kararlanna uymaktansa
biyolojik ve kimyasal silah
kapasitesini arttırdı. Bombalamanın
iki amacı var: Silahlan havadan
vurarak etkisız hale getirmek ve
Saddam'a silah denetimini tümüvle
kabul ettırmek. Saddam'ın
tehlikesinin farkında olan BM
müfettişleri silahlann saklandıklan
yerler hakkında bilgiye sahipler.
Cumhuriyet Muhafızlan'nı vurmanın
Saddam'ı vurmak anlamına geldiği
de biliniyor. Birçok ABD müttefiği,
ABD'den çıkan olanlar ve terör
yorgunu Arap ülkeleri
ABD'ye yardım
edecektır. ABD onlara ticari olarak
karşılığinı verecek ya da Saddam'dan
onlan koruvacaktır. Ciinton yönetimi
Saddam'ı devirme çözümüyle ilgili
bir hazırlık yapıyor gibi görünmüyor.
Saddam'ı devirmek amacıyla kara
kuvvetlerinı de savaşa sokmak için
ABD'Iileri hazırlaması gerekiyor.
Clinton'ın istıfaya zorlanması
tehlikesi geçmeden böyle bir adım
atacağına inanmak zor. Kara
gücünün kullanılması karan gelecek
başkanlık seçimlenne kadar
beklemek zorunda kalabilır. Bu
gecikme ABD'nin seks skandalı
nedeniyle ödediğı bir bedel olacaktır.
Clinton'ın yapabileleceği şey
Saddam'a karşı muhaleferin yıllarca
ABD tarafından aldatılmışlığma son
vermektir. Bu ona Saddam'ı ıçten
devirme şansı verecektir.
(ia 02.1998)