Katalog

Cumhuriyet İmtivaz Sahibi: Berin Nadi Genei Yayın \ onetmem Orhan Erınç # Genel Yayın Koordınatoru Hıkmet Çetinka>a#>azn^lenMudûru İbrahım Yıldız • Sorumlu Mûdur Fikrel tlkiz # Haber Merkezı Mûdunı Hakan Kara 9 Gorsel Yonetmen Fikret Eser İstıhbarat Cengiz Vıldırım # Kültür Handan Şenköken • Spor Abdulkadir Vucelman # Makaleier Sami Karaören 0 Duzeltme Abdullah Vazıcı # Fotoğraf Erdoğan Koseoglu • Bılgı-Belge Edibe Buğra • Yurt Haberien Mehmet Faraç Yavırı Kurulu tlhao Selçuk (Başkan) Orhan Ennç, Okta\ Kurtboke. Hıkmet Çeönkava, Şiikran SoDer, Erguo Balcı, tbrahım \ ddız, Orhan Bursah. Musttfa BaJbav, Hakan Kara. Ankara Temsılcîsı Mustafa Balbav AtaturicBuhan No 125, Kat4, Bakanlıklar-Ankara Tel 4195020(7 hat). Faks 4195027#tzmırTemsılcısı SerdarKıak, HZı>aBlv 1352 S 2 3 Tel 4411220, Faks 4419117 • AdanaTemsılcısi Çetln Yiğenoğlu, InonöCd ! 19 S No 1 Kat 1, Tel 363 12 11 Faks 363 12 15 Muessese Muduru. Lstün \kmen # Koontaaıor \hmei Korulsan • \fuha- sebe Bülent Vener 0 1dan: Hüsevuı Gorer#I^ktme Önder Çeük • Bılgj tşlem Naıl Intl 0 Bılgısavar Sıstem Mürûvrt Çiler#Saa5 FıaktKuza MEDY\ C 0 Yonetım Başkanı Genel Mudur < Erduran 0 Koordınator Işıtman 0 Genel MudurYarc SevdaÇoban Tel 514 01 5139580 5138*5C^61,Faks-5 Va\ımla\an ve Basao \ enı Gun Haber Ajansı Basın \e Yavıncıhk A Ş Turkotagı Ca<j j941 Cagaioglu İ4334 tsl PK 246 Istanbul Tel (0 212) 512 05 05 (20 hat) Faks (0 212) 513 8< 9ı I4EKİM1998 Imsak5 41 Guneş7 07 Öğle 12 57 îkındıl6 01 Akşaml8 34 Yatsıl9 www cumhuriyet co Sanılığı tanınuyoruz • A.NKARA (ANKA) - Hacettepe Unıversıtesı Tıp Fakultesı Klınık Baktenyolojı ve Infeksıyon Hastalıklan Uzmanı Hayn Kınmlı, karacığerın yaygın ıltıhabı olarak tanımlanan Hepatit'ınçeşıtlen bulunduğunu belırttı Kınmlı. "Turkıve'de. yalnızca Hepatıt B, çok gundemde olduğu ıçın tanınıyor Ancak Hepatıt'ın A, B, C, D, E ve Ghaflen ıle ısımlendınlen en az 6 farklı vırusu \ar ve her an yenı bır turu ortaya çıkabılır" dedı HaJkın bepatıt vıruslen ve korunma yollan hakkında bılinçsız olması nedenıyle sanlık vakalannın sayısının arttığını ıfade «den Kınmlı, Türkıye'de i e r yıl dogan 1 5 nulyon l>ebekten 100 bıne ^akınının Hepatıt B vırusu 4İe doğdugunu bunlann 25 ^>ınının sıroz ve karacığer kansennden olduğüne dıkkat çektı ımicadele • ANKARA (Cumhurivet Bürosu) - Çevre Bakanı Imren Ttykut, kentlerdekj hava Jarlılığının onlenmesı ıçın yalılıklere genelge ^önderdı Aykut, genelge ıle ısınmadan kaynakJanan kırlılığın yanı sıra sanayı kaynaklı kırlıhğın onlenmesı ıçın valılıklen îıyardı Buna gore yoğun hava kırlılığıne neden olan petro-kımya, çımento ve demır-çelık gıbı sanayı tesıslennı kuran ve Işletenler, ÇevTe Bakanlığı'ndan, bu fesıslenn kurulması aşamasında 'emısyon ön ıznı'. ışletılmesı aşamasında da 'emısyon ıznı' alacak Valılıkler, emısyon ıznı almayan tesısler ıle uyanlara ragmen ızın ışlemlennı aksatan tesıslen bakanlığa bıldırecek Ersümer: Yoksa siz kapatılacak açıklamasma inandınız mı? Gökova yalanmış• Enerjı Bakanı Cumhur Ersümer, Gökova Santrah'nın kapatılmasıyla ılgılı açıklamasını, gazetecı Tufan Türenç'ın sıkıştırması üzenne yaptığını söyledı. Ersümer, "Türkiye'nm enerjıye ıhtıyacı var. Gökova çalışacak" dedı. ÖZCANÖZGÜR MUĞLA - Çevrecılenn Goko- va ıle ılgılı "kuşkulu sevinci" kı- sa surdu Enerjı Bakanı Cumhur Ersümer "Gökoya'vı ocak avin- da kapatabiiiriz. Üç termik sant- ral devreve girdikten sonra çevre- ciierie gidip şalterini indirectgiz" şeklındekı açıkkmasının geçeriı ol- g çok spor organizasyonuna e\ sahipliği vapan Alanva'da, bu kez de uJusla- rarası dağ bisikleti şampivonası gerçekİeştirüdi. Hollanda, tsveç, Macaris- tan. İngiJtere, AJmanya, Danimarka, ABD ve Tiirkhe'den toplam 250 spor- cunun katıldığı yanşma; gençler, bayanlar, mastırlar. 23 vaş altı erkekler ve büvük erkekler olmak uzere 5 kategoride vapıldı. 6 bin 200 metrelik par- kurda yapılanyanşmalarda bayanJarda Jsveç'ten Vrveca Thors birinci, Ma- carVTktoriaKnınczikinci ve 4nkara'danvanşma\akanJan DilaraÇeKker üçüncü oldu. Gençler kategorisinde birinciliği Hollanda'dan Jhon.G. Vlos ahrken, mastırlarda İngihere'den Stevi Mceven, 23 yaş attı erkeklerde ise Hollandalı \ laarten M. P. Tjallingıi vanşmayı kazandu Yanşmalann en önem- li bâUimüniı oJuşturan buv uk erkekler kategorisinde ise dünyaca iınlu pro- FesyorierBI tâKTmında btrtikte >anşan Hoilandalı sporcularJesper Agerga- ard ve Bas Vandooren ilk iki sırayı pavlaşırken Erol Guven iiçuncu oldu. madığmı soyledı Gazetecı Tufan Türenç'ın sıkıştırması sonucu oy- le bır açıklama yapmak durumun- da kaldığını behrten Ersümer, "Türkiye'niıı enerjiye ihtiyacı var. Gökova çalışacak" dedı Gökova Termik Santralı konu- sunda Çevre Bakanı tmren Aykut ıle çevrecılenn banş torenı yapma- lanna karşın santraiın çahşması- ru surdureceğı belırtıldı Çanakka- le'dekı Kıyı Ege Beledıyeler Bır- lığı toplantısında venlen yemek- te, Oren Beledıye Başkanı Kazım Turan'ın sorusunu yanıtlayan Enerjı ve Tabıı Kaynaklar Baka- nı Cumhur Ersumer, "Yoksa siz o açıkiamaya inandınız mı" sorusu ı!e karşılık verdı Oren Beledıye Başkanı Kazım Turan, Ersumer ıle aralannda ge- çen konuşma hakkında şunları soyledı "Yemekte. yanımızda Çanak- kale Beledhe Başkanı Ismaıl Ozay ile Kuşadası Beledive Başkanı En- gın Berberoğlu da vanü. Sayın Ba- kan'a ne zamandır akiımı kurca- layan açıklamasını sordum. Gfiie- rek, 'Yoksa siz o açıkiamaya inan- dınız mı' dedi Yanig^zetedeçıkan açıklamanız yalan mı? diye sor- dum. O da, 'Bır açılışta Hum- yet'ten Tufan Turenç, Gökova ko- nusunda benı çok sıkıştırdı Ben de ayakustu o açıklamayı yapmak durumunda kaldım Tuı- kıye'njn enerjıye ıhtıyacı var Go- kova çalışacak' dedi." Turan: Hoş degü Enerjı Bakanı'nın açıklaması karşısında şaşmadığını belırten Turan, "\slında bovk-si birönem- ti açıklama elbetteayakustu yapıl- maz. Bir basın toplantısı düzenle- nirdL Baştan beri kuşku duyuyor- dum. Ama Çev re Bakanı da doğ- rulavınca inanmak durumunda kalmıştık. Hoş bir durum degil. Buoiav devletadamıciddivetinesığ- maz. Bir Bakan çıkıp, süaştınlın- ca nasti ayakustu yalan söyieyebi- lir. Sayın bakan, bana da ayak üs- rii yapoğt açıklamayı kamuoyuna yapmak Kendisini, va benim bu acıklamamı va da Tufan Türenç'ın koşesmde çıkan açıklamasını tek- zip etmeye çağırıvonım" dıye konuştu SÖYLEŞİ ATTİUİLHAN c Dayatma'ya 'Devam' mı? Richard Medley'ın o sozunden, ânı bır genye donuş (flash-back) yaşadım Izmir'deymışım, gazetede- kı odamda, Prof. Marchant ve ben konuşuyoruz, o, Ege yoresındekı bır ABD şırketınde çalışıyor, Fransız, daha önce GüneyAmerika'da bulunmuş, az once, Paris'ten donerdonmez gozumeçarpan bırgerçeğı aktarmıştım, ona cevap verıyor "... Latın Amerika ûlkele- ri de, gelışmekte olan ülkeler; Türkıye de, gelışmek- te olan bır ülke! VVashıngton, benzerlikten yararia- nıyor olmalı.'.." Daha o zaman (1967) dıkkatımı çekmış olan şu Ba- tı'lı ulkeler, başta ABD, Turkıye'ye -ataşe, muşâvır, mu- şâhrt vb - bırgorevlı gonderecekoldular mı, mutlakada- ha once Güney Amerika'da hızmet gormuş bırısını se- çıyorlar ProfesörMarchant'a, pencereden ımbatınal- tust ettığı Körfez'e, çozulup dağılan martı duğumlenne dalıp " ne buyukyanılgı 1 " dıye cevap verdığımı hatır- lıyorum Hâlâ oyle duşunurum tarihınde bır sürü devlet ku- rup ışletmış, son imparatorluğu altı yüz yıl sürmüş bir 'kavimle'; sömürgelıkten, yenı yenı devlet olma- ya heveslenen, 'kavimlen', nasıl bir tutabılırs4nız? 'Diinya Bankasr bile eleytlriyor... Hadı Richard Medley'ı, hatııiayalım, once, başlan- gıç cumlesını "... eğer IMF, yedi sanayileşmiş ül- ke ve ABD, 1%0'lerde Lâtin Amerika ülkelerine öner- dikleri formülleri', gunumüzun dunyasına 'dayat- maya' devam ederse..." (Internatıonal Herald Tnbune) Evet, aynen bunu yapmışlardı, bıze de, otekı Asya ul- ketenne de, vardıklan sonuç, olumsuz, buna ragmen, uzun vâdelı çıkarianndan vazgeçemedıklen ıçın mı nedır, 'S«s- tem'ın, aynı şeyı 'daha tedbıriı' yapmasından başka, ÇJ- kar yol bulamıyorlar Nereden mı, bılıyorum, Fuat Koz- luklu'nun şu Washıngton habennden "... Zenginler Kulubu'ne üye ülkelerin yetkilileri- nin, Uluslararası Para Fonu (IMF) sisteminı güçlen- dirme karannı aldıklan, ancak bu konuda yeni yön- temlere başvurmayacaklan bildirildı. G-7'lerin Was- hingtonZrvesi'nin ardmdanyayımlanan bildiride, 'açık birdünya ticaret sıstemınin, serbestmal akışı ve açık sermaye piyasalan temelmde gerçekleşfrilmesi ça- balannın yoğunlaştınlacağı' acıklandı. Sanayileşmiş ülkelerin temsilcılen 'Sıstem'ın ye- ni bir düzene kavuşturulması ve sermaye akışının denetlenmesı yolundakı ıstemleri geri çevırdiler." {Cumhuriyet, 5 Ekım 1998) Oysa uluslararası un sâhıbı 'spekulâtor' George So- ros, Wall Street Journal'da, ne demıştı "... Uluslara- rası Para Fonu (IMF) ıle Dunya Bankası'nın politika- lan çökmuştur. Dunya olçüsünde yeni bir finansal dısıplın ıhtıyacı doğmuştur. Uluslararası Kredi Gü- vence Bııiiği (Intemational Credrt Insurance Cor- poratıon) kredilerin kullanımını denetieyecek, ulus- larustu bır organ olarak çalışmalıdır." (Cumhunyet. 17 Eylul 1998) ilgınç olan odur kı, IMF'nın 'ıkız kardeşı' Dünya Ban- kası bıle "IMFnin Asya Krizi'ni daha ağırfaştırdığı- nı belırtmış, bu krızın dunya ekonomısını de bera- bennde çokertmemesı ıçın, uluslararası finansman politikalannda radıkal değişiklikleryapılması gerek- tigini" ılen surmuştu Asya ulkelerını 'kurtarmak ıçın', G-7'nın karştlayacağı 5 mılyar dolarlık bır fon oluşturul- masını onenyordu (tast Asıa Road to Recovery/Doğu Asya, Toparfanma Raporu) Ozaman, Richard Medley'ın, aynı cumlenın arkasın- da kesınleştırdığı tahmın, doğru çıkarsa şaşmalı mı? "... kapttalızme yeterince bağlı olmayan, dünya nüfusu- nun üçte IMsinin 'serbest piyasa'dan uzaktaştğma tanık olacağız. Rusya'da bu ışlem başlamıştr bile, mali işlere sıkı denetim getirildi, bazı kuruluşlar ka- musallaştınldı..." (Int Herald Tn) Bak bak bak 1 Rusya model'den uzaklasıyor Acaba sâhıden oyle mı? Öyle olduğu, şu Moskova habennın daha başlıgından anlaşılıyor "Rusya'da Kumanda Ekonomısi!" Habere gelınce, başiığından aşağı kalır tarafı yok "... Primakof başkanlığındaki yeni hükümet, bu- nalımı cözebilmek ıçın yeniden 'kumanda ekonomi- sine' donülmesı anlamma gelebilecek karaıiaralma- ya hazırianıyor. Başbakan binncı yardımcısı (Komü- nist) Yun Maslukof'un hazırladığı antı/knz progra- mına gore, ekonomıde devletdenebminin arrbnlma- sı, bu arada döviz kullanımına kısrtlamalargetirilme- si, 'temeT alınıyor..." "... Rus bankalannın, yabancı bankalarda 'muha- bir" bulundurması yasaklanacak; bunun yerine, ban- kalanndövizoperasyonlarmda, Merkez Bankası'nda hesap açmaian gerekecek! Hukıimet aynca, ban- kalann sermayelennı en az 20 mılyon ECU'ye yuk- settmelennı zorunlu kılıyor; aralannda döviz alınVsa- tımını ve nakıt açıklarının dövizle kapatılmasını ya- saklıyor..." "... Ruslann ve yabancılann, ülkeye 3 bin dolar- dan fazla döviz sokması; ihracatçılann doviz gider- lerinin yüzde 70'ını devlete satması zorunlu olacak... Bazı kaynaklar, halkın elınde döviz bulunmasının da yasaklanacağını bildiriyor..." (Mıllıyet, 2 Ekım 1998) Yok yok, hepsı bu değıl, ışın 'evvelıyâtı' da var Fare- edZakaria'nın Nevvsvveek'te yazdıklanna, bır bakar mı- anız "... Rusya, ülkerwi üçüncübüyük bankası SBS/Ag- ro'yu devletleştirdi, diğer on bankanın da devlet de- netimine almdtğını açıkladı; oysa Soğuk Savaş'm so- na enmesıyfe, dünyadatek süperdevletABD, tek ide- olojı olarak demokrasi ve kaprtalizm kalmışt; şim- di Rusya bu modelden uzaklaşryor; eğer Rusya'nırt Batı 'Mooeli'nı kurma çabalan, başansızlığa uğrar- sa, bu, diğer ulkelere de sıçrayabılır. Asya'daki kriz- den sonra venezuella'dan Malezya ve Hındistan'a kadar, bir süru devlet, zaten 'ekonomık reform ça- balannı' yavaşlattılar, hatta rafa kaldırdılar..." (Cum- hunyet, 2 Eylul 1998) Açgözlülük mü. idrâkslzlik mi? ABD gıbı, -bırtun tanhı bızım 'batma' tarıhımız kadar olan- yenı yetme 'guçlenn', gormuş geçırmış -Rus- ya, Çın, Hındistan, Pakistan, Japonya, Kore yadaTür- kiye gıbt- ulkelenn davranış ve reflekslennı, tam kestı- remeyeceklen, o zamandan bellıydı 'Yenı Dünya Dü- zeni' uygulamasının, ozellıkle Asya'da 'kınmızı alârm'a donuşmesı, bunu açıkça kanıtladığı halde, hâlâ yanlış- ta ısrar etmelen. acaba neden açgozlulukten mı, yok- sa ıdrâksızlıkten mft The Economıst ne dıyordu, hatırtamanın tam sıra- sı "... kuresel kapitalizm 'sistemi'nın dışında kala- bilmış olan Çın ve Hindıstan, bu knzı daha ryi atlat- mış bulunuyorlar; bundan, derster alınmalı!" lyı de, dersı kım alacak 9 'Sıstem'ın, hıç de o nıyette olmadıgı, meydana çıktı, Asya ulkelen, başta Rusya topahan- manın'yolunu, 'devlet muc/a/)a/es/'ndegoruyorlar Ge- nye, sadece bız mı kalıyoruz? Allah encâmımızı hayra tebdıl etsın! httpV/ www. prizma.net tr/ A İLHAN httpVAvww.eda.tr/-bilgiyay/yazar/ailhan.htJm CUMHURİYETTE BULUŞUYORUZ ÇUNKU OZGURLUGUMUZ ONUN ESERİ. \'M 29 Ekim 1923. bir doğum günüdur... Çağdaş bir ulusun dogum gunu... Bir çagdaşlaşma projesinin. buyuk bir atılımın başladıgı gündür... 75 yıldır süren bu atılımda biz benzersiz bir başarı öykusü yazdık... 1. Bu başarının en onemli kaynaklarından biri, umhuriyetımızin kurulusuyla birlikte kavuştugumuz temel hak ve (• özgürluklerdir. V Başarı oykumuz bitmedi; devam f ediyor. Bugun hedefimiz, sahip oldugumuz hak ve ozgurluklerı daha da geliştirmektir. Ve bu hedef için Cumhuriyetimiz va2geçilmez bir fe buluşma noktasıdır. Buyuk bir başarı öyküsünü yazan yurttaşlar olarak. bu gelişmeyi. bu atılımı yine biz surdurecegiz. Çunkü bizim Cumhuriyetimiz var çünkü biz Cumhuriyette buluşuyoruz. özgürlükte buluşuyoruz. \ CUMHURIYt rTMISBES