Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
8 OCAK 1998 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI
Suzan Sabancı Dinçer.
Euromoney'in
başarılı
yöneticileri
• Ekonomi Servisi -
Euromoney dergisinin.
finans dünyasmda 40
yaşın altmdaki en başarılı
50 üst düzey yöneticisi
sıralamasında Akbank
Murahhas Üyesi Suzan
Sabancı Dinçer ve
Özelleştirme tdaresi
Başkanı Uğur Bayar da yer
aldı. Dergi. seçiten
kişilenn gelecekteçok
daha büyük işlere imza
atacağını öngörüyor.
Tüpgaz
sopuşturması
• ANKARA (AA)-
Rekabet Kurulu: Aygaz.
Ipragaz. Likitgaz.
Milangaz, Mogaz ve
Sıhirgaz firmaları
hakkında soruşrurma
açılmasına karar \erdi.
RekabeT Kurulu Başkanı
Aydın Ayaydın.
Adıyaman'da LPG üretimi
yapan Yücelgaz firmasının
başv urusunda adı geçen
firmaların paralel anlaşma
yoluyla düşük fiyat ile
halk arasında tüpgaz
olarak bilinen lik.it petrol
gazı satarak bölgesel
firmaları ortadan
kaldırmaya yönelik
gırişimlerde
bulunduklannın ıddia
edildiğini hatırlattı.
Hayvancılıkta
gerileme
• ANKARA (AA) - Tarım
\e Köyişlerı Bakanı
Mustala Taşar. ısmı ne
olursa olsun hayvansal
üretimde azalma olduğu
söyleyerek '"Türkiye
hayvancılığında gerileme
~öWkıgtrbir \akadır" dedi.
'TMMOB Ziraat
Mühendıslen Odası
tarafından düzenlenen
Tarım Haftası "98
Sempozyumu'nda konuşan
Taşar. "Tanm kesiminın
problemlerine gerçekçi
reçeteler düzenlemek \e
ekonomik gerçeklere
paralel bir tarım politıkası
oluşturmak genel
yaklaşımımızdır" diye
konuştu.
Reebok
Rotterdam'da
• AMSTERDAM (AA) -
Dünyanın en büyük spor
\e fıtness malzemeleri
üretıcilerinden Amerikan
Reebok fırması. A\rupa
Ana Dağıtım Merkezi'ni
Hollanda'nın Rotterdam
kentınde oluşturacak.
Reebok"ın ana dağıtım
merkezını Rotterdam
Lımam'na kurma kararı.
300 dolayında kişıye de ış
olanağı saglayacak.
Apple kâra geçti
• SAN FRANC1SCO
(AA) - Amerikan bilgisayar
şirketı Apple. maliyet
kısıcı önlemler ve yeni
bilgisavarlanna olan güçlü
talep sonucu. zarardan
kâra gectı. Bir yıldan uzun
süredır zarar eden şirket.
aralık ayında sona eren
mali yılın ilk üç ayında 45
mılyon dolardan fazla kâr
ettiğini açıkladı.
30 yılda 1.5 katrilyon lira kâr getirecek enerji dağıtım şebekeleri 310 trilyon liraya satıldı İŞÇİNÎN EVRENİNDEN
Enerjide rant paylaştırıldıANKARA (Cumhuriyet Büro-
su)-Enerji \etabn KaynaklarBa-
kanlığı. elektrik dağıtım şebeke-
lerinin "işletme haklannın devri"
yoluyla 30 yıllığına özelleştıni-
mesine ilişkin ıhalede A grubun-
daki bölgeleri sonuçlandırdı. 30 yıl-
lık kârlan toplam 1 katrilyon 384
lıra olan"" bölgedeki ışletmeler. 30
yıllığına 310 trilyon liraya büyük
holdingler arasında pavlaştınldı.
Elektrik Mühendısleri Odası
(EMO) Genel Sekreten Ali Yiğit.
dağıtım şirketlerinin. ışletmehak-
lannın de\rininiptali için açtıkla-
n davalann sürdüğünü kaydede-
rek. hukuka aykın olan ihalelerin
iptal edileceğini sövledi.
Bakanlığın açıklamasına göre.
Bakanlar Kurulu \e Danıştay'ın
onaylaması durumunda dağıtım
şebekelerini alacak şirketler \e
ihalede getirdikleri de\ ir bedelle-
n şöyle:
Istanbul (Avrupa yaJtası): Do-
ğan Şirketler Grubu- Çukurova
Holdmg-Tekfen In^aat ve Tes. AŞ
• 30 yıllık kârlan toplam 1 katrilyon 384 lira olan 7 bölgedeki
işletmeler, 30 yıllığına 310 trilyon liraya büvük holdingler arasında
paylaştınldı. Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Genel Sekreteri Ali
ığıt, hukuka aykın olan ihalelerin iptal edileceğini söyledi.
(De\ir bedeli: 500 milyon dolar.
1996 kârı. 19 trilyon 6 milyar li-
ra.)
İzmir-.Manisa bölgesi: Süzer Hol-
ding-İzmaş oluşumu. (De\ ir bede-
li: 300 milyon dolar. 19% kân: i
trilyon 2 milyar lira.l
Ânkara-Kınkkale bölgesi: Bar-
mek Holding-Fiba Holding-An-
kara Sanayi Odası- Kınkkale Ti-
caret ve Sanayi Odası oluşumu.
(Devır bedeli: P5 milyon dolar.
1996 kân: 4 trilyon 910 milyar li-
ra. I
Tekirdağ-Kırklareli: Korona
Mühendislik. (Devir bedeli: 145
mılyon dolar. 1996 kân: 3 trilyon
141 milyar lıra.)
Bursa-Yalova bölgesi: Ihlas Hol-
ding. (Devirbedelı: 165 milyon do-
lar. 1996 kârı: 4 trilvon 545 mil-
yar lıra.)
Denizfi-Aydın-Muğla:Güç Ener-
ji AŞ( Devir bedeli: llOmiKon do-
lar. 1996 kân: 4 trilyon 468 mil-
var lira.)
Kocaeli-Gebze: Cevlan İnşaat.
(Devir Bedeli: 155 milyon dolar.
1996 kârı: 3 tnlyon 10" miKar li-
ra.)
Bakanlığın 24 Kasım 1996 ta-
rihli Resmi Gazete"de v ayımlanan
ilanıyla başlayan ihale süreci. bü-
yük kârlan ele geçirmek için ha-
rekete geçen holdinglerin kulis \e
baskılanyia arap saçına döndü.
REFAHYOL iktıdannca kuru-
lan ıhale komisyonu, 55. hükü-
metin iktidara gelmesinden sonra
"alt komisyon" düzeyine indin-
lerek. bir "üstkurul" oluşturuldu.
Bakan Cumhur Ersümer'e vak-
laşık 1 ay önce sunulan A grubu
ihaleleri. şırketlenn baskıları ne-
deniv le bir a\ gecikmeyle açıkla-
nabildi. Istanbul ihalesinı alan Do-
ğan Holding"in Ankara-Kmkka-
le bölgesini alan Barmek Hol-
dıng'te de y üzde 33 hissesinin bu-
lunmasının şartnameye aykın ol-
ması nedeniy le Doğan Holding'in
ıhale sürecinde Barmek Hol-
ding'teki hisselenni de\ rettiği bil-
dirildi. Izmir-Manisa bölgesi için
teklif \eren Süzer \e İzmaş şirket-
leri de. ihale yasasına aykın olma-
sına karşın değerlendirme aşama-
sındatekliflerinibirleştirerekiha-
leyı birlikte aldılar.
Iktıdar. Radyo \e Televizyon
Yasası'nın. tele\izyonlarda yüz-
de 10'dan fazla hissesi bulunanla-
nn dev let ihalelerine eirmesinı \ a-
saklayan maddelerini değıştirmek
için hazırladığı tasanyı da Meclis"e
sunmuştu. Hükümetın. televız-
vonda yüksek hissesi bulunan hol-
dinglerin ihalevi alabilmesi için
sözleşme imzaİanmadan önce bu
tasanyı yasalaştırmak istediği be-
lirtıldi.
'Yeni AKTAŞ'lar geliyor'"
EMO Genel Sekreteri Viğit, 12
termik santral ıle elektrik dağıtım
şirketlerinin özelleştirilmesinin
enerjide şaibelı bir sürecin baş-
langıcı olduğunu kav dederek. "Bu
özelleştirmeler tcknik ve ekono-
mik olarak gerçeklere uygun olma-
dığı gibi. hukuksal olarak da da-
yanaksızdır"dedi. İhalelerin ipta-
li için açtıkları da\alann sürdü-
ğünü kaydeden Yiğit. şunlan söy-
ledi: "Bu ihalelerte >eni AKTAŞ
örnekleri > aratılacak. AKTAŞ ör-
neği Türkive've genelleştirilecek-
tir. Danıştav 'ın bu hukuka aykın
ihaleleri iptal edeceğine inanışo-
ŞUKRAN SONER
Suriye'deıı gizli aınbargo Suriye'nin. Sucu Sınır Ka-
pısı'ndaTürkmallannauv-
guladığı gizli ambargo Kilis'te ticari yaşamı olumsuz etkiliyor. Yatandaşların
Türkhe'den götiirmek istediği mallara elkonulmasının önİenmesi için başla-
tılan diplomatik göriişmelerden ise bir sonuç alınamadı. Suriye'nin Tiirk mal-
lanna uyguladığı \ üksek gümriikvergisi ve kota nedeniv le sınırticareti tümüv -
le durrna noktâsma geldi. . .. ... •
TemizeVden bütçe talimatı
• Kamu kuruluşları, çeşitli harcamalar
için bütçedeki ödeneklerinin 12'de biri-
ni, harcama programı belirlenmeden
ocak ayı içinde kullanabilecekler.
ANKARA(AA)-Ma-
live Bakanı ZekerivaTe-
mizel. dev let memurla-
nnınocakayınailışkın 14
günlük zam farklarının.
tahakkuklarını takiben
hemen ödenebıleceğini
bildirdi.
Bu arada kamu kuru-
luşları, çeşitli harcama-
lar için bütçedeki öde-
neklerinin 12'de birini.
harcama programı belir-
lenmeden ocak ayı ıçin-
de kullanabilecekler.
Temizel'in imzasıv la
kamu kuruluşlanna gön-
derilen tel emrinde. ma-
aş zammına ilişkin uv gu-
lamalarla çeşitli harca-
ma ödeneklerinin serbest
bırakılmasına ilişkin ge-
rekli talimatlar verildi.
Buna göre. de\ let me-
murlannın zam ve tazmi-
natlan 1997 yılmda u>-
gulanmakta olan Bakan-
lar Kurulu kararlan \e
\izeli cetvellere göre
ödenecek.
Kamu personelınin
maaşlarını düzenleyen
37
5 sayılı KHK uyarın-
ca ek tazminatın aylık
tutan er \e erbaşlar için
20 milyon lirayı gecme-
\ecek. Yurtiçinde çeşit-
İi statüde 1997 yılında
sözleşmeyle çalıştırılıp
1998'de de göre\lerine
de\am etmeleri uygun
görülen sözleşmeli per-
sonelin ocak-şubat \e
mart aylanna ilişkin söz-
leşme ücretleri. bu ayla-
ra münha.sır olmak üze-
re \e yeni bir sözleşme
imzalanıncaya kadar
1997 yılındaki sözleş-
melenne göre ödenecek.
Tavan 149 milyon
Kurumların yurtdışı
teşkilatlanndaki sözleş-
meli personelin ocak ayı-
na ilişkin ücretleri de
1997 yıh sözleşme üc-
reti üzerınden verilecek.
şubat a>ı ıçın de bakan-
lıktan talimat beklcnc-
cek.
Ücretlerin özel indi-
rim tutannın ayda 9 mil-
\on450 bin lira. Doğu ve
Güneydoöu Anadolu'da-
ki 13 1^12 milyon 600
bin lira olduğu hatırlatı-
lan tel emrinde. işçilere
verilecek kıdem tazmina-
tının yıllık ta\anıda 149
milyon 990 bin lira ola-
rak verildi.
Harcamalar
- Aylık, memuriyet ta-
ban aylığı. kıdem avlığı.
ödenek. zam ve tazminat-
lar. tayin bedeli. özel ha-
rekat operasyon tazmi-
natı. ek taznıinat enıek-
lilik keseneği kurum kar-
şılık lan.
- Şehıt cenazelennin
nakli amacıyla yapılma-
sı gereken ödemeler ile
erlerın sevki ve olağa-
nüstü hal bölgesindeki
personelin intikali için
gereken ödemeler.
- Sürekli işçiler ile ba-
kanlıkça \izesi yapılmış
geçici işçi ücretieri. sigor-
ta. prim, işveren hissesi.
- Kıdem tazminatları.
- Sözfcşmeli persone-
lin ve işçilerin ocak a> ı ik-
ramiyeleri.
- Öğrenci harçlan.
- Vergi, resim ve harç-
lar.
- PTT ücretlen.
- Mahkeme harçlan.
- Yurtdışı teşkilatlan-
ııın gaz. elektrik ve su
bedelleri.
- Kira bedelleri.
- Katma bütçeli ıdare-
lere yapılacak Hazine
vardımlan.
A n t e n I e r i
Artık yurtıçı pıyasalan ızleyebılmek
• İMKB Hisse Senedi Piyasası
Her hisse senedinin 28 adet
fiyat bılgisi,TL ve $ bazında
grafikleri.
• 15 en yaygın gösterge ile
teknik analiz.'Hareketli
ortalamalardan Fıbonnacci'
lere trend çizgilerine kadar
uzanan göstergeler.
• İMKB şirketlerinin mali tablo
ve bazı finansal oranları Üç,
altı, onikiser, aylık tablolar,
şirket bilgileri
ç e v i r i n
Artık
BDP sızler ıçın BDPLINE
• Excel ve DDE
hazır.ad
aktarımı
var
• İMKB Tahvil-Repo Piyasası
• Bankalararası Döviz ve Faiz
Piyasası
Usiebk tur^ bu bılgılerı en j y g ü i ortam /e malıyetîe elde eîmenız mumkün
Dana aynnul b'lgı ve BDPUNEı yakından îanımatc ıçm bızi a'ayın
BDP'nın ustun unjnie'i ^e tekr K hız^et gavencesıve b.r kez daha tanışın
• Serbest Piyasa Döviz ve Artın
Piyasası
• BDP Haber Ajansı kaynaklı
haberler •Gelisrniş naber
tarama özellikleri
z fflîlî! 112 83 0C
fD!32ı«4! 0' 63
'0 !'2ı«46 70 '5
• Metastock'a veri aktarımı,
• Otomatik sıralama, döngü,
alarm,
• Hisse senetlerine ait tum
fiyat bilgılerinin toplandığı
ve son 10 islemin göruntü-
lendiği ayrıntı pencerelen
• Anlık Portföy izleme
(Accountvvatch)
• Anlık Zaman-Satış (Time S
Sales) tabioları
• Işlemlerinızı hızla gerçekles-
tirmenizi sağlayan sürükle-
bırak (drag & drap! ozelliği
• Ve Windows ortamının ge-
tirdiği diğer birçok kullanım
kolaylığı
TEDAŞ Genel Müdürü de ihale yöntemini eleştirdi
4
On eleme yapdmabydı'
ANKARA (Cumhurivet
Bürosu) - Türkiye Elektnk
Dağıtım AŞ (TEDAŞ) Ge-
nel Müdürü Kadir Ranıa-
zanCoşkun. elektnk dağıtım
ihalelerine katılan fırmala-
nn ön elemeden geçirilme-
mesini hata olarak değerlen-
dırdi. Istanbul'un Anadolu
yakası elektnk dağıtımının
verildiği Aktaş örneğinde
bazı hatalaryapıldığını kay-
deden Coşkun. bunlardan
ders alarak yeni devirlerin
sözleşmelerinde gerekli ön-
lenıleri aldıklarını söyledi.
TEDAŞ Genel Müdürü
Coşkun. elektnk tasarruf haf-
tası nedeniy le düzenlediği
basın toplantısında. gazete-
cılennsorulan üzerine elekt-
rik dağıtım ihaleleri konu-
sunda bilgi verdi.
Şartname 54. hükümerin
İhale sonuçlarının en kı-
sa zamanda açıklanaçağını
kaydeden Coşkun. ıhale şart-
na'mcsinin RFFAHYOL ik-
tıdarındd hazırlandığını be-
lırterek "Şartnameler54.hü-
kiimet zamanında ha/ırlan-
dı. Bana kalsa ihaleve katı-
lan şirketlerin ön elemeve ta-
bi tutulmasını isterdim. Şart-
name zamanında vapılmış.
biz artık buna u\ mak zorun-
dayız" diye konuştu. Coş-
kun. ihalelerin sonuçlandınl-
masının uzamasının. teklif-
lerin. fiyat. kayıp-kaçak
oranlan. bakım ve onanm.
yatınmgibi kriterleraç:sın-
dan değerlendirilmesinden
• TEDAŞ Genel
Müdürü Kadir
Ramazan Coşkun,
elektrik dağıtım
ihalelerine katılan
firmaların ön
elemeden
geçirilmemesini
hata olarak
niteledi. Coşkun,
yeni devirlerde
Âktaş örneğinden
ders aldıklarını
sövledi.
kaynaklandığını savundu.
Gazetecilerin Aktaş örne-
ğıyle ılgilı sorulannı yanıt-
la\ an Coşkun. "Aktaş uvgu-
laması bir örnek olarak dü-
şünülebilir. Yapılan bazı ha-
talardan ders aiınıyor. \en\
de\irierde sözleşme ona gö-
re ha/ırlanacak. Şirketler
şartları yerine getirmezse
sözleşme iptal edilir" dıye
konuştu. Aktaş ile TEDÂŞ
arasındakı bazı sorunların
sürdüğünü kaydeden Coş-
kun. >orunun çözümü için
çalıştıklannı belırtti.
TEDAŞ"ın büyük mık-
tarlarda kâr ettiğini kaydeden
Coşkun. maliyetlerın azal-
ması nedeniy le kurumun iş-
letme hakkı devirlerınden
sonra da kâr etmeye dev am
edeceğini ileri >ürdü.
Teklifler farklı
Bütün teklıflerin av nı dü-
zeyde olmadığını belırten
Coşkun. "Bazı bölgelerde
yüzde 40-50 ucuz fl> at \ eril-
miş. bazılarında >üzde ?.
Eğer yüzde 5 yeterli görii-
lürse bütün bölgeler vcrilir.
\eterii görülmezse ihale ip-
tal edHebilir" dıverek. vet-
kinin Bakanlar Kurulu"nda
olduğunu vurguladı.
Coşkun. komısyonun en
uygun teklifleri belırleme-
sinden sonra teklif sahıple-
nnin şırketleri kuracağmı.
Bakanlar Kurulu ve Danış-
tay'ın inceleıneveonavlann-
dan sonra şirketlerın ılk tak-
sıtleri vatıracağını ve işlet-
me hakkı devir sözleşmele-
nnın vapılacağını bildirdi.
Sözleşmeliye de yüzde 30 zam
ANKARA (AA) - Dev let memurları ve
emeklilerden sonra KİT'lerde ve diğer ku-
ruluşlarda sözleşmeli olarak çalışan perso-
nelin maa^lanna da yüzde 30 oranında zam
yapılıyor. Başbakanlık ve bağlı kuruluşlar-
da kadro karşılığı olarak çalışan sözleşme-
liler ve genel ve katma bütçeli kuruluşlarda
kadro karşılığı olarak çalışan sözleşmelıle-
rin zammına ilişkin Bakanlar Kurulu karar
taslağı ile KİT"lerdekı sözleşmelilenn 7am-
mına ılışkın Yüksek Planlama Kurulu (\ PK|
karar taslağı çalışmalan tamamlaııdı. Söz
konusu karar. Bakanlar Kurulu'nda ımzalan-
dıktan sonra Cumhurbaşkanı Süleyman De-
mirel'ın onavıyla vürürlüğe girecek.
Yeni düzenleme kapsammda KİT'lerde
normal sözleşmelilerin en düşük ücretı ni-
telığındekı temel ücretın 86 milyon lira. ta-
van ücreti ise 233 milyon lira olması karar-
laştınldı.
Rüşvete Karşı Orgüt
Gündemımız ruşvet olduğuna göre bugün sıze ruş-
vete karşı kurulmuş bir cıddı örgütlenmeden söz et-
mek istiyorum.
Boşuna umutlanmayın, burada sözünü edeceğim
rüşvete karşı örgütlenme, soyulan yoksul halk kitle-
lerinin, kaçıramadıklan için vergi yükünü sırtlanmış, üs-
telik peşin ödeyen bordro mahkûmlarının çıkarlarını
gözetmek üzere kurulmuş değil. Üstelik uluslararası
ama henuz Türkiye sınırlarını aşıp da ülkemizde ça-
lışmaya başlayabilmış değıl.
Şimdı sıkı durun. rüşvete karşı dünyanın ilk cıddi ör-
gütlenmesı. rüşvetın ceremesıni çeken halkların çıkar-
lan adına değıl. sermaye cephesınin çıkarlarını koru-
mak uzere bir işveren orgütlenmesi olarak gundeme
gelmış. Oysa rüşvetın ceremesini yoksul halk yığın-
ları çeker. Rüşvet onların kıt gelirlerinden toplanan
paraların. onlara yapılacak eğitim, sağlık, her tür ka-
mu hizmeti yerine haksız çıkarlara akmasının karşılı-
ğıdır.
Rüşveti veren, haksız kazancı elde eden, sermaye
grubu ya da kişilerdir. Öyle ıse nasıl oluyor da rüşve-
te karşı ilk ciddi örgütlenme sermaye cephesinden hem
de sermaye cephesinın çıkarlarını koruma adına gün-
deme geliyor?
Yeni dünya sömürü düzeninın işleyişinin bizde Öza-
lızmın yükselen değerleri ile bir yaşam biçimi olarak
gundeme geten rüşvet, yeni boyutlan ile, inanmaya-
caksınız ama rüşveti verip çıkar sağlayan sermaye cep-
hesinı bıle tehdit ediyor.
Dünyanın çokuluslu tekellerı bakmışlar ki, tek tek
olaylarda rüşvet vererek sağladıkları buyük çıkarlar,
sonunda durumu kurtarmıyor. Rüşvete akan paralar,
rüşvet maliyetleri. ışçilik malıyetlerinın üstünde bir
oran tutuyor.
Üstelik rüşvet verdiklerınin yakalanması. siyasi ik-
tidarların devrilmesi. darbeler ıle, verdikleri ruşvetler
boşa gidiyor. Rüşvete alıştınlan siyasiler. bürokratlar
bir sure sonra doymaz oluyor. Rüşvet paylan büyü-
dükçe büyüyor. Çareyı rüşvete karşı örgütlenmekte
bulmuşlar. Dünya Bankası'nın, IMF'nın yeni projele-
nnde artık rüşveti en aza indirecek çareler de üretil-
meye çalışılıyor.
Orneğın çok rüşvetle ış yapılan ve iktidariarın sık sık
darbelerle değıştiğı azgelişmiş ulkelerde. büyük ser-
maye yatınmının söz konusu olduğu işlerde, işın ko-
tarılmasına aracı olacak siyasiler ve bürokratlara rüş-
vet verılmesi yanında: yatırılan paranın. işın rıske edil-
memesı ıçın yeni çareler türetilmiş. Muhalefetteki par-
tilerı. alternatif sıyasilerı. darbe yapabıleceklerı, karşı
çıkabıleceklerı. bilinen bütun sıvıl orgutlenmelerı de
sımgesel ortaklıklarla işın ıçine sokan formüller ture-
tılmış.
Bunları ben uydurmuyorum, Dünya Bankası uz-
manları. semınerierde yaşamsal ciddı sorunlar ve cıd-
di onlemier. üretilen yeni projeler olarak anlatıp yatı-
nm yapan dünya tekellerıne uygulanabilir önenler ola-
rak sunuyorlar. Sözunü ettiğım örgüt ise dünya ser-
mayesinın rüşvete karşı önlem orgütlenmesi. OECD
gibı merkezi Brüksel'de olarak çalışmalarını yürütü-
yor. Rüşvetin dünya duzeyınde en alt sınırlara ındiri-
lebilmesını sağlamak üzere. uluslararası yaptırımlarge-
lıştiriyor.
Şimdi. bızım sermayemızın henüz rüşvete karşı ör-
gütlenme gereğı duymamasını. ruşvetle aldıklannın ver-
diklennden daha çok olrnası olarak mı yorumlamalı-
yız? En son, Meclıs'ın turuncu koltukları ile bizde pat-
lak veren ruşvet, sryasetın. burokrasının kırlenmesı skan-
dallarına nasıl bakmalı, nasıl dersler çıkarmalıyız?
Refar,, DYP kanadı bayram yapıyor. Mustafa Ka-
lemli kimlığınde ANAP'a bir gol attıklannı duşunuyor-
lar. Dahası. şeriatçı meydanın yıldız yorumcuları Re-
fah'ın kırlı çamaşırlarını ağızlanna almayarak, Çiller'in
yargılanmasında gundemdeki konulann (malvarlığı,
örtülü ödenek, ABD mulklerı) kışısel ahlak olarak tar-
tışılsa bile hıçbirının Meclis olayı gıbı halkın parasının
doğrudan yenmesi anlamına gelemeyeceğıni söyle-
yecek kadar densız olabıiıyorlar.
Oysa gerçek şu kı. Ozalızmın yükselen değerlerın-
de, 12 Eylül düzenı sayesınde Türkiye'de yerleşen. ku-
rumlaşan çeteler, ruşvet. kırtı sıyasetçi, polrtıkacı. sen-
dıkacı ılışkılerınde. tek başına Kalemlı'nin kellesini is-
temek haksızlık bile olabilır
Meclis skandalından alınabılecek en büyük ders, hep-
sinden bırden hesap sormada kaybedilen her günün,
Türkiye'de ruşvetı, vurgunu. yolsuzluğu, çetelen bi-
raz daha kurumlaştırdığı. ulkeyı batağa sürukledığı-
dir. Kalemlı'nin sıyası yaşammın noktalanması tek ba-
şına bir anlam taşımaz, Türkıye'nın sabahtan akşa-
ma yalan söyleyen, kırliliğın batağında sımgeleşmiş-
ler başta pek çok sıyası ve sendıkal lıderden acele kur-
tulması gerekıyor.
ÇİFTÇI DOSTU / SADILLAH ısı
TEKEL'in özelleştirilmesi ile il-
gili tartışmalar. ne yazık ki gene
"parasal değer" üzerinde yoğun-
laştı. Bundan öncekilerde oldu-
ğu gibi, karşı çıkanlar "Yok pa-
hasına gitti" diye kıyameti kopa-
rırken, hükümet ve yakın çevre-
si de fiyatı yeterli bulduğunu id-
dia ediyor. Hatta Devlet Bakanı
Eyüp Aşık, "Teke Tek" progra-
mında eskı JEKEL Genel Müdü-
rü Orhan Özek ile Tek Gıda-İş
Sendikası Genel Başkanı Orhan
Balta'nın sorularını yanıtlarken
neredeyse "ingiliz şirketini ka-
zıkladtk" diyecekti. Allah'tan son
anda bir çene hareketi ile frene
basabildi de yabancıların önün-
de mahcup olmaktan kurtulduk.
Elbette. devlete ve millete ait
bir malın ucuz fiyatla satılması-
na kimsenin gönlü razı olamaz.
Eğer rakam düşük gelmışse, iti-
razlar haklı olarak yükselecektir.
inandırıcı olmayan rakamlarla ya-
pılacak satışı protesto etmek ve-
ya önlemeye çalışmak, her vatan-
daşın hakkıdır. Hatta görevidir!..
Ancak TEKEL'in önemini sade-
ce para ile değertendirmeye kalk-
mak büyük haksızhktır. Zira özel-
leştirme ıle birlikte satılan sade-
ce TEKEL olmayacaktır. TEKEL
ile birlikte Türk tütününün, üç bu-
çuk milyon tütün üreticisinin ve
hatta Türk ekonomisinın gelece-
ği de satılacaktır. Kim ne derse
desın. hükümetler, bakanlar is-
tedıkleri kadar teminat versinler.
sıgara fabrikaları gittiğı zaman.
berabennde TEKEL i de götüre-
cektir. TEKEL gidince de Türk
tütünü ve üreticisi yok olup gide-
cektir.
Satılan Sadece TEKEL Değil
Kendi mahnızı düşük fiyatla sa-
tarsanız. bir kez zarar edersiniz.
Ama üç buçuk milyon tütün üre-
tıcisının tek koruyucusu olan TE-
KEL'İ satarsanız asırlar boyu za-
rar edeceksiniz demektır. Bu za-
rarın maddı değerinı de ölçme-
ye imkân yoktur. Çünkü Türk tü-
tün üreticisinin geleceğini sat-
manın bedeli olamaz...
Vehbi Koç'u da
dinleyen olmadı
Turgut Özal'ın başbakanlığı
döneminde özelleştirme propa-
gandası fırtına gıbı estırılırken.
özel sektörün en büyüğü ve akıl
hocası rahmetli Vehbi Koç son
derece ciddı bi uyarıda bulun-
muştu. Özelleştirme yanlılan "Sa-
talım, savalım, kurtulalım" diye
yaygara koparırken Koç şöyle
demışti:
"Özelleştirme yapılmalıdır. An-
cak bazı kuruiuşlar vardır ki on-
lan özelleştirmek çok büyükyan-
lıştır. Ülkeye zarar verır..."
Vehbi Koç'un adı geçınce se-
lamaduranlar. hersözüne "Hak-
kıâlıniz var efendim" dıye yağ
çekenler bıle bu sese kulak ver-
mediler. Daha sonra da satılan
KlT'lenn yeri doldurulamadı. Şim-
di milyonlarca üretici ve tüketici
sıkıntı içinde kıvranıyor...
GeçmışyıllardaTEKEL'in özel-
leştirilmesi kimsenin aklının ke-
narından bile geçmiyordu. Satı-
lacaklar lıstesinde de yoktu. Ni-
tekim, özelleştirmeyı savunan
bazı yetkililer, TEKEL söz konu-
su olunca "Asla... Olamaz... "gi-
bi katı tavır koyuyorlardı. Hatta ba-
zı önemli makam sahıpleri "Bu gi~
dişle bırgün TEKEL'e de sıra ge-
lecek" diyenlere sert tepkı gös-
teriyorlardı... Şimdi aynı insanlar.
TEKEL'İ bir an önce elden çıkar-
mak için adeta savaş veriyorlar!..
Eyüp Aşık her fırsatta "Rakıyı,
sigarayı devletyapsın diyorsanız,
yanlışsınız... Ozaman Toyota'ya
veya Sakıp Sabancı'ya neden
kızmıyotsunuz..." diyor. Eyüp
Aşık, ıki olay arasındakı farkı bıl-
miyorsa doğrusu Türkiye'nin işi
çokzor... Türkıye'nın yönetımin-
de söz sahibi bir bakanın ikı ku-
ruluş arasındakı farkı bılmesı ge-
rekir. TEKEL tarımsal yönü ağır
basan bir devlet kuruluşudur. Üs-
telik üç buçuk milyon tütün üre-
ticisinin geleceğı tamamen TE-
KEL'e bağlıdır. TEKEL yok olur-
sa, bu üç buçuk milyon tütün
üreticisi kısa süre içinde Ameri-
kan, ingiliz ve Fransız şirketleri-
nin insafına terk edilmiş olacak-
tır? Çok iyi biliyoruz ki TEKEL
aradan çekildiğı zaman. yaban-
cı şirketler tütünü üreticisınden
ucuza alıp. tüketiciye yüksek fi-
yatla satacaktır... Vicdanlı bir ın-
sanın buna gönlü razı olabilır mı?
Laf salataları
Toyota'ya gelince... Ne Sakıp
Sabancı devlet kuruluşu. ne de
Japonyalı otomobil fabrıkası...
Ikisideözel kuruluş... Anlaşmış-
lar, fabrikayı kurmuşlar, yaptıkla-
rı otomobilleri satıyorlar. iyi ve
ucuz yaparlarsa müşteri bulurlar,
aksı olursa otomobilleri ellerinde
kalır... Eyüp Aşık'ın Turgut
Özal'dan kalma 'Rakıyı, sigara-
yı devlet yapsın diyorsanız, yan-
lışsınız... " sözü tam bir laf sala-
tası... ipe sapa gelmeyen bir ben-
zetme...
Turgut Özal'ın kardeşlerinden
biri de "Sucukçu, yoğurtçu dev-
let olmaz" diyordu. Sucuk ya-
pan Et-Balık Kurumu ile yoğurt
yapan SEK, böyle diye dıye özel
sektöre satıldı. Şımdı milyonlar-
ca süt ve et üreticisi ınim inim ın-
liyor. Bu yüzden hayvancılık da
can çekışiyor...
Eyüp Aşık da "Rakıyı, sigara-
yı devlet yapsın diyorsanız, yan-
lışsınız" diye diye TEKEL'İ yok
edecek ve üç buçuk milyon tü-
tün üretlcisini ınletecek... Milyon-
larca sigara tüketicisini kazıkla-
tacak...
Eğer vatandaşının yararına ıse
devlet. sucukçuluk da.. rakıolık
da.. yoğurtçuluk dayapar... Ama
ToyotaSA ıle TEKEL'in arasında-
ki farkı bılmeyen bırı asla bakan-
lık yapamaz. Yaparsa da TEKEL
gibi bir imparatorluğu yabancı-
larasatmayakalkar... Ülkeye za-
rar veri r...
Nıtekım, Eyüp Aşık TEKEL'e
ait sigara fabrıkalarını yabancı
şirketlere satarak Türkiye'ye de,
ekonomisıne de. Türk tütününü
de. milyonlarca üreticisine de en
büyük darbeyı vuracaktır. GünJn
bırinde milletçe "Yangın var'' di-
ye bağırmaya başladığımız za-
man da geriye dönüş mümkjn
olmayacaktır.
Ya... Böyle Sayın Eyüp Aşık!..