Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
2 AĞUSTOS 1997 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI
Sosyal güvenlik
açığı bütçeyi
zonluyop
• ANKARA (AA) -
Sosyal güvenlik
kuruluşlannın açıklan,
bütçeyi giderek daha fazla
zorlamaya başladı. Yılın
ilk yansında bütçeden
sosyal güvenlik
kuruluşlanna 349.65
trilyon lira aktanldı.
Emekli Sandığı, yılın
tümü için tahsis edilen
133 trilyon lirayı, ilk 6
ayda tüketti. Geçen yıl 6
ayda bütçeden 17.5 trilyon
lira alan Bağ-Kur"a bu yıl
aynı dönemde 54.65
trilyon lira, 64.3 trilyon
lira alan SSK'ye de 162
trilyon lira verildi. Hazine,
6aydaKlT'lere51.9
trilyon lira aktanrken
836.8 trilyon lira iç, 119.7
trilyon lira da dış borç faiz
ödemesinde bulundu.
İstanbul'da
ekmeğe zam
hazırlığı
• tSTANBUL (AA) -
Istanbul Fınncılar Odası
Başkanı Fahri Özer, 4
ağustos pazartesi
gününden itibaren ekmek
satış fiyatınm 30 bin lira
olmasını beklediklerini
söyledi. Böylece
İstanbul'da ekmek
fıyatlan son 7 yılda yüzde
1983 oranında artış
gösterirken ekmeğin
gramajı ise yüzde 30
oranında azaldı.
1991 yılının ekim ayında
1200 lira olan ekmeğin
fiyatı, bu yıl haziran
ayında 25 bin liraya
yükseltilmişti.
Buğday
itfıalatına engel
• ANKARA
(Cumhuriyet Biirosu) -
Buğday ıthalatından
alınan gümrük vergısi
oranı yüzde 35'ten, yüzde
45'e çıkanldı. Dış
piyasalardaki fiyatlarda
yüksek düzeye ulaşan
düşme üzerine ekmeklik
buğdayın ithalatından
kesilen gümrük vergisi
oranı yüzde 35'ten yüzde
45'e çıkanldı. Makarnalık
buğday ithalatından alınan
yüzde 30 oranındaki
gümrük vergisi oranı da
yüzde 40'a yükseltildi.
Karann, Toprak
Mahsulleri Ofisi ve
üreticinin zor durumda
kalmaması nedeniyle
alındığı bildinldi.
Koç Holding,
marina alıyor
• İSTANBUL (AA)-
Koç Holding, tersane
jjirketinden sonra bu kez
jle marina ve yat
işletmecilği şirketi satın
alıyor. Koç Holdig'den
konuya ilişkin İMKB
Başkanlığı'na verilen
J>ilgiye göre tdare Meclisi,
Ayvalık Marina ve Yat
Işletmeceliği Sanayi ve
Ticaret AŞ'nin nominal
15 mılyar 432 milyon
liralık yüzde 71.10
nispetindeki hissesinin,
şirket ortaklanndan 888
bin 858 dolar artı 10
milyar 666 milyon liralık
bedelle satın almmasını
kararlaştırdı.
Tanen, bağış
parasım katladı
• Ekonomi Servisi -
Number One TV'de canh
yayına katılan ve "*5 Bin
Dolarlık Bağış" prensibini
bozmayan Devlet Bakanı
Güneş Taner, program
süresi 1 saati aşmca. 200
.milyon lira daha istedi.
Number One TV'den
aldığı yaklaşık 1 milyar
lirayı Hakkâri Valilıği'ne
"Anadolu Lisesi'ne Dil
Laboratuvan" yapılması
için veren Taner, 5 bin
dolarlık EFT'yi Number
One TV Yönetim Kurulu
Üyesı Ömer Karacan'dan
aldı.
İthalata gümrük
vergisi düzeni
• ANKARA (AA)-
Israil'den yapılan ithalatta
kimyasal maddeler başta
olmak üzere çeşitli
elektronik parçalann
gümrük vergisi sıfırlandı.
Türkıye-İsrail Serbest
Ticaret Anlaşması
nedeniyle yapılan Ithalat
^Rejimi'ndeki yeni
düzenlemelere göre bu
ülkeden yapılan ithalatta
;alüminyum hidroksit, çam
'yağı. diklorbenzoil klorür,
ipendimetalin, akrilik asit
gibi birçok kimyasal
maddenin gümrük vergisi
oranlan yüzde 1.7 ile 6
arasında değişiyor.
İşçi sendikalan ve işverenler, asgari ücrette verginin düşürülmesi gereğine dikkat çekti
6
Işten atıııa ve zamlar geliyor'
FİLİZ GÜMÜŞ
Ancak iki kişinin karnını açlık sınınn-
da doyurabilecek düzeyde olan 22 milyon
785 bin liralık asgari ücretin yüzde 108
oranında arttınlmasının, kayıt dışı ekono-
miyi körükleyerek işten çıkarmalara ve ye-
ni zamlara zemin hazırladığına dikkat çe-
kiliyor. İşçi sendikalan temsilcileri ve iş-
verenler, 12 milyon 652 bin liralık kesin-
tiyle asgari ücretin üçte birine ulaşan ver-
gı oranlannın düşürülmesinin şart oldu-
ğunu belirtiyorlar.
DİSK Genel Başkanı Rıdvan Budak,
denetim olmaması nedeniyle pek çok iş-
verenin gerçek ücret üzerinden değil, as-
gari ücret üzerinden kayıt yaptığını belir-
terek "Bu kez işveren tamamen kayıtdı-
şına yönelebilir. Bu durumda devlet ka-
yıt içindeki vergiyi de kaybederken, iş-
çi de sosyal güvenlikten uzaktutulacak-
tır" dedi.
Sosyal damping yaratan bu gelişmenin
Avrupa Birliği ile gümrük birliğini de zor-
layacağını belirten Budak, konuyu DtSK
olarak önümüzdeki günlerde gündeme ge-
tireceklerini ve AB üyeleriyle birlikte AB
çalışma hayatının normlannı tartışacakla-
nnı belirtti.
Budak. "Yapılması gereken, kayıt dı-
şı ekonomiyi kayıt altına almakür. Ver-
gi oranlan düşürülerek, yaygınlaştınl-
malıdır. Herkes kurallı çalışmaya nza
göstermelidir" diye konuştu.
tstanbul Tekstil ve Hammaddeleri Ih-
racatçılan Birliği (tTHtB) Başkanı Evren-
sel Erdoğan da özellikle tekstil sektörün-
de çalıştınlan ışçilerin "vasıfsız" olduk-
lannı belirterek, işten çıkarmalann günde-
me gelebileceğini söyledi.
• îşverenlerin asgari ücret oranındaki artışın
getireceği ek maliyet nedeniyle, özellikle
tekstil sektöründe tensikata giderek kayıtsız
kadın ve çocuk işçi çalıştırabileceği ifade
ediliyor. Asgari ücretteki maliyet artışının
ürün fiyatlanna yansıtılabileceğine de dikkat
çekiliyor.
Asgari ücretin %35'i kesintiye uğruyor
.A.
Işçiden kesilen Işverenden kesilen(-)
SSKprimı 5.171.758
Gelırvergtsı 6.601.748
Tasarruf fonu 708.750
Damga pulu 170.100
7.203.520
1.063.125
[ [Kesıntı toplamı ..... 12.652.356J|T7. _. 8.266.645
DİSK Başkanı Rıdvan Budak.
Bu durumda kayıtsız olarak çocuk ka-
dın işçilerin çalıştınlacağına dikkat çeken
Erdoğan, işçi ve işveren için avantajlı ola-
cağını belirttiği asgari ücretin vergi dışın-
da rutulmasının da çok zor olduğunu be-
lirterek şöyle konuştu:
"Asgari ücretin vergi dışında bırakıl-
ması, asgari ücretten bin lira fazla alan-
lann vergi vermesi gibi bir eşitsizlik ya-
ratır. Dolayısıyla herkesin ücretinin as-
gari ücret kadar olan bölümflnün bu
durumdan muaf tutulması gerekir. Bu
da büyük vergi kaybına neden olur. Hü-
kümet de bunu göze alamaz."
Türkıye Ihracatçılar Meclisi (TİM) Baş-
kanı Okan Oğuz, toplumsal banşın sağ-
lanması için asgari ücretin mutlaka günün
tesamrffbnı/teanfcıyap.Jya
koşullanna göre düzenlenmesi gerektiği-
ni belirtirken "vergi dışı bırakılması"nın
sanayici ve ihracatçının girdi maliyetleri-
ni aşağıya çekeceğini ve rekabet gücünü
arttıracağını kaydetti. Okan Oğuz şöyle
devam ettr.
"İhracatçılar olarak asgarificreteiliş-
kin temel yaklaşımunız, vergi oranlan-
nın düşürülerek verginin tabana yayıl-
ması ve kayıtdışı üretim alanlarının ka-
yıt içine alınması noktasında odaklan-
maktadır."
TÜSİAD Yüksek İstişare Konseyi üye-
si ve Istanbul Sanayi Odası (tSO) Meclis
üyesi Mehmet Şuhubi de "Asgari ücret
kavramını yalnız sosyal haklılıklar ola-
rak değil, Türkiye'nin genel ihracat ve
tSO Üyesi Mehmet Şuhubi.
döviz dengelerini ne derece etkileyece-
ğine bakarak değerlendirmek gerekir.
Özellikle fason üretimi kullanan ihracat-
çılar bunun mali girdisini ürünlerinin sa-
tışına yansıtacaklardır" diye konuştu.
Petrol-lş Eğıtim ve Araştırma Müdürü
İlyas Köstekli ise kendileri için sorunun
asgari ücretin vergi dışı bırakılıp bırakıl-
maması değil, yeterlı düzeyde belirlen-
mesi olduğunu ifade etti.
Asgari ücretin yüzde 35'inin kesintiye
uğramasmı eleştiren Köstekli, "İşçi ücret
ödemeleri toplusözleşmelere veya asga-
ri ücrete bağû. Ama işverenin ürününfin
fiyatını artırmasının önünde hiçbir en-
gel yok. İşverenler, şimdi bu zammı üriin-
lerine yansıtacaklardır" diye konuştu.
Cumhuriyet Halk Partisi'nden hükümete Ekonomik ve Sosyal Konsey'de aynmcılık sorusu
'Memıır ve TMMOB temsil edilsin'ANKARA
(Cumhuriyet
Bürosu)-CHP
İstanbul
Milletvekili Algan
Hacaloğlu.
Başbakan Mesut
Yılmaz'ın
yanıtlaması istemiyle verdiği
önergesinde. Ekonomik ve Sosyal
Konsey'de "aynmcılığın
gerekçesini"ni sordu. Başbakari
Yardımcısı Bülent Ecevit, konseyde
memurlann yer almamasını sendika
yasasının henüz çıkanlmamış olmasına
bağladı.
CHP'li Hacaloğlu, önceki gün TBMM
Başkanlığı'na verdiği soru
önergesinde, Ekonomik ve Sosyal
Konsey'e ilişkin Başbakanlık
genelgesinde "Hükümet, memur, işçi,
işveren, meslek kuruluşları ve
toplumun diğer kesimleri arasında
oluşacak diyalog ve toplumsal
uzlaşma yoluyla mümkün
olabileceği" belirtilmesine karşın,
meslek kuruluşlan ve işçiler dışında
kamu çalışanlannın temsil
edilmediğine dikkat çekti. "Bu
aynmcılığın gerekçeleri nelerdir.
Mevcut uygulama katılımcıhk
ilkesine uygun mudur?" diye soran
Hacaloğlu, önergesinde şu görüşleri
kaydetti:
"Meslek odalarını temsilen
TMMOB ve memurları temsilen
KESK ve Kamu-Sen'in birer üye ile
Ekonomik ve Sosval Konsev'de ver
alması, toplumsal diyalog ve uzlaşma
ile katılımcılığın sağlanması
açılarından daha olumlu sonuçlar
sağlamaz mı? Bu kurumlann temsil
edilmediği bir Ekonomik ve Sosyal
Konsey ülkemizde sosyal barışa
gereğince katkıda bulunabilir mi?"
işçi emeklisi sefalet
mahkûmu
Türkiye İşçi Emeklileri Derneği Genel
Başkanı İsmail Arslan da işçi
emeklilerin "sefalet içinde yaşamaya
mahkûm edildiklerini" belirttiği
yazılı açıklamasmda, "Ekonomik ve
Sosyal Konsey'de sayıları 2 milyon
600 bini bulan aile nüfusları ile 12
milyonun üzerinde olan işçi
emeklisinin temsilcisi olan bizlere bu
komisyonlarda yer verilmemesi 55.
hükümetin işçi emeklisine karşı olan
hasmane tutumlarının en açık işareti
olsa gerek" görüşüne ye'r verdi. RP'.ye
yakmlığıyla bilinen Memur-Sen de
konseyde memurlann temsil
edilmemesine tepki gösterdi.
Başbakan Yardımcısı Bülent Ecevit,
DİSK Başkanlar Kurulu'nu kabulünde,
bir gazetecinin konseyin oluşumuna
ilişkin tepkileri anımsatması üzerine,
kamu yönetiminde "kaçınümaz
olarak flili bir şekilde örgütlenen"
memurlarla ilgili sendika yasasının
henüz çıkanlmadığını anımsatarak "Bu
süreç tamamlanınca kamuda
çahşanların bu konse\de temsil
edilmeleri doğal olacaktır" yanıtını
verdi.
îhracat seferberliği
resmen başlatıldı
Ekonomi Servisi - Dış Tı-
caret Müsteşarhğf nın organı-
zasyonu ve Türkiye thracatçı-
lar Meclisi'nin ev sahipliğinde
düzenlenen thracat Koordinas-
yon Toplantısı'nda konuşan
Devlet Bakanı Işın Çelebi,
amaçlanmn ihracatçıya ayyıl-
dızlı forma giydirmek olduğu-
nu söyledi. Çelebi, "2002 yılı-
na kadar 50 milyar dolarlık ih-
racat hedefi için"ihracat sefer-
berliğı" başlattık" dedi. Özel
sektör temsilcilerini, hükümet
üyelerini ve üst düzey bürokrat-
lan bir araya getiren toplantı-
da bir ayda yaptıklan çalışma-
lan anlatan Çelebi,bavul ticare-
tinin mevcut sorunlann aşılarak,
sürekliliği sağlayıcı tedbirlerin
alınacağını, serbest bölgelerde
uzlaşmaya gidileceğini, tekno-
parklar ve sektörel serbest böl-
gelerkuralacağını kaydederek.
"Serbest bölgelerin rekabet
gücünü artırıcı mevzuat deği-
şiklikleri yapüacaktır. Serbest
bölgelerden yurtdışına satı-
lan mallardan alınan binde 5
fon kaldırılacaktır" dedi.
Çelebi eylül ayında Türkiye
ile AB arasındaki sorunlutica-
TIM Başkanı Oğuz. ri
konulan ele ahnak üzere, baş-
kanlığındaki bir heyet ve özel sektör temsilcileriyle bir-
likte Brüksel'e gidileceğini de kaydetti. Bakan Çelebi,
TBMM gündemindeki "Türk Akreditasyon Konseyi Ku-
ruluş Kanunu"nun yasallaşması için çalışmalann devam
ettiğini. Gümrük Kanunu'nun ise en kısa sürede çıkanl-
ması çalışmalannın sürdüğünü anlattı.
Toplantıda söz alan özel TÎM Başkanı Okan Oğuz ise
Türkiye'nin 2000 yılı için hedeflenen 50 milyar dolarlık
yılhk ihracat hacmine ulaşabilmesi için yıllık ortalama ar-
tışın yüzde 25'ler düzeyinde gerçekleşmesi gerektiğini
kaydetti. Oğuz, reel döviz kuru politikası uygulamasını ve
bu politikadan hiçbir koşulda taviz verilrremesini ve güm-
rük kanununun çıkanlmasını istedi.
İSO Başkanı Hüsamettin Kavi, istikrar ve güvenin sağ-
lanması için, hükümetin verdiği sözleri yerine getirmesi
gerektiğini kaydetti. "Türkiye'nin gelişmesi ve büyü-
mesi, dünya ticaretinden aldığı payla paraleldir" diyen
Kavi, Türkiye'nin üretim yapmak zorunda olduğunu söy-
ledi. Kavi, Türkiye'nin vergi yapısında önemli adımlar
atılmasını, vergi oranının düşürülmesini ve denetim me-
kanizmasının daha aktif hale gitirlerek ağır yaptınmlar
uygulanmasını da istedi.
ITO Başkanı Mehmet Yıldınm, yatınmlann yolunu
açmak için yeni teşviklere ıhtiyaç olduğunu söyledi.
DTO Başkanı Cengiz Kaptanoğlu, Eximbank'ın ihra-
catçıya sağladığı kredi imkânını denizcilik sektörüne de
sağlamasmı istedi.
Toplantıda TOBB Yönetim Kurulu Başkan Vekili Ali Za-
fer Taciroğlu ve Türkiye lthalatçılar ve lhracatçılar Der-
neği Başkanı Fermani Altun da birer konuşma yaptı.
Özel sektör yeni hükümetten daha iyimser tahmin yaptı
'Enflasyon yüzde 80
f
e çıkmaz
f
HAYRİYE MENGÜÇ
Ekonominin kurmaylan
tarafından yüzde 85-100
aralığında açıklanmalanyla
çeşitli tartışmalan da birlikte
getiren enflasyon tahminlerine
bir rakam da Türkiye Tekstil
Sanayii Işverenleri
Sendikası'ndan geldi. Türkiye
Tekstil Sanayii İşverenleri
Sendikası Başkanı Halit Narin,
"Bize göre enflasyon yüzde
80'in üzerine kesinlikle çıkmaz,
hatta yüzde 70'lerin bile altına
düşebilir" dedi.
Halit Narin. ekonomiyi
düzeltmek için ahnacak
kararlann hep yanhş tepkiler
yarattığını ve ekonominin kendi
kararlanyla yolunda devam
ettiğini belirterek "Siyasetin
kurallan olduğu gibi ticaretin
de kendine özgü bir dengesi
vardır" dedi. Narin, şöyle devam
etti: "Milletin yarın ne
olacağını düşünmeden bu sakin
gidişin devam ettirilmesi lazım.
Dolayısıvla Refah Partisi'yle
alakalı milletin büyük
tereddütlerini ortadan
kaldıracak yaklaşımlara çare
bulunurken, seçim hazırlığında
da geleceğin Türkiyesi'nin
tereddütlerinini ortadan
kaldıracak biçimde ele alındığı
rahat bir ortamın yaratılması
lazım. Bu rahat ortamda da
ekonomi bana göre kendi
istikametinde gider."
Bütün tartışmalara rağmen
ekonominin gıdişinin Türkiye'de
enflasyonun yüzde 70'lerin
altında olacağını gösterdiğini
belirten Narin, "Laik Türkiye
Cumhuriyeti'ne ve anayasal
ilkelere milletçe sahip
çıkılmasının getirdiği heyecan,
yatırımı ve milletin heyecanını
olumlu yolda destekledi. Onun
için ben, enflasyonun da
ekonominin böyle yukarıya
çıkmasıyla 70'lerin altına
düşeceğine inanıyorum. Zaten
bu yol vardı. 70-80'Ier
arasındaydı, ama ben 70'lerin
altına düşeceğine kesinlikle
inanıyorum" diye konuştu.
'İhracatı 50 milyar
dolara çıkarırız
Hükümetlenn uyguladıklan
ekonomik politikalara karşılık
sanayici ihracat yaptığı ve bunun
formalitelerinde büyük bir
aksaklık yaşamadığı sürece
ekonominin iyi gıdeceğini
söyleyen Narin, ekonomiye
müdahale edilmemesi
durumunda ihracatı 2 yıl içinde
40-50 milyar dolar düzeyine
çıkaracaklannı belirtti. Narin,
sanayicinin enflasyonu takip
eden bir kur politikası, frenli bir
iç borçlanma ve sosyal
dengelerde rahatsızlık
hissedilmeyecek sistemlere sahip
olunmasını ıstediğini kaydetti.
İhracatçi)
-
a venlecek Eximbank
kaynağından başka eksiklikleri
olmadığinı ifade eden Narin.
"Ama ondan daha da önemlisi
ihracatçının değil, ithalatçının
kullanmış olduğu dövizlerin ne
yapıldığı, bundan ne kadar
nema elde edildiği, bu kadar
kıymetli olan maddelerin
ithalatında yapılan ticari
neticenin vergiye dönüşüp
dönüşmediğinin kontrol
edilmesi lazım" diye konuştu.
Bütün işyerlerinin sosyal sigorta
kapsamına alınması ve asgari
ücretten vergi alınmaması
gerektiğini de ifade eden Halit
\arin, ANASOL-D hükümetinın
öncelikle sosyal sigortalar ve
bununla ilgili vergileri en az
yüzde 50 düşürmesi gerektiğini
kaydetti. Gelir vergilerinin de
mutlaka düşürülmesini isteyen
Narin, "V'ergiler hiçbir
kuruluşa veya şahsa yüzde 30-
35'ten fazla yük getirmemeli"
dedi.
İŞÇİNİN EVRENİNDEN
ŞÜKRAN SONER
Çok Geç Olmadan
Ne zaman İsraıl-Filistın barışına çomak şokan bir
sabotaj olayı yaşansa, aklıma Israil Barış Örgütü li-
derinin "Barış için yapılanlar çokazve çok geç" söz-
leri gelir. Barış hareketi uğruna ülkesinde birkaç kez
hapis yatmışfizık profesörü, "Taksim Toplantılan"di-
zisinde iki yıl kadar önce yaptığı konuşmada, Filis-
tin-israil anlaşmasına rağmen barışın gerçekleştiril-
mesinin çok zor olduğunun altını çiziyor, iki belirle-
yici nedeni ise şöyle açıklıyordu:
"Birzamanlar Filistin hareketini kırmak üzereAme-
rika ve israil tarafından desteklenen radikal Islami
hareketlerin, örneğin Hamas'ın çok fazla güçlenme-
si ve Filistin halkının eğitimsiz, çok yoksul olması ve
yapılan yardımlann da çok yetersiz kalması."
Israil barış hareketinin lideri, daha iki yıl önceTür-
kiye'deki gelişmelenn de tehlike şınırında olduğuna
ve kendi yaşadıkları ile benzerliğine dikkat çekiyor,
"Sizin için de çok az ve çok geç olmadan yapılması
gerekenlerı yapmalısınız" uyarısında bulunuyordu.
Dün yürüdügüm yollarda, cuma namazı sonrası ola-
bileceklere ilişkin alınmış güvenlik önlemlerine ba-
ka baka, hâlâ aymaktan ne kadar uzakta olduğumu-
zu düşünüp, içimden söylenip durdum. Yaşamsal so-
runlar nedeni ile şeriatı bu güce getiren sorumluluk-
lanmızın tarttşmasını açmak niyetinde değilim. Şu nok-
tadan sonra yapılması zorunlu, yaşamsal işler üze-
rinde kafa patlatılmasını çok daha pratik buluyo-
rum.
Aklıma önce, evlere temizliğe giderek akıl hasta-
sı kocasının yerine ailesine bakmaya çalışan ve dört
çocuğunu da hâlâ okutabilme mucizesinı başaran
kadın geldı. Haftada birkaç gün. 2 milyon gündelik-
le 4 çocuğun okuması gibi bir mucize yaratılamaz
elbette. Aile aslında bir 'tarikat'ın ve 'dergâh'ın ko-
rumasında. Şanslılar, çünkü bu tarikat çocukların
çağdaş eğitiminden yana. Aynı tarikatın üyesi var-
sıllardan biri bir kızın üniversite hazırlık kursunun, bir
diğeri ikisinin birden özel bilgisayar kursunun ücret-
lerini, bir üçüncüsü küçük oğlanın bisiklet parasını
karşılıyor. Bir başkası da yazın harçlıklarını edinme-
leri için iş bulmalarında aracı oluyor...
Sonra madende ölen işçi ailelerınin söyleşisinde
karşılaştığım çocuklar aklıma geliyor. Hemen hepsi
maden köylerine en yakın merkezlerdeki imam-ha-
tip okulları ve Kuran kurslarına devam ediyorlardı.
Çünkü Zonguldak yöresinde oluşmuş örgütlenme-
ler, bu çocukların bütün eğitim masrafları ve yatıp-
kalkma, yemek harcamalarını üstleniyordu.
8 yıllık kesintisiz eğitime karşı büyük bir kampan-
ya başlatan şenatçı cephenın medyası, gazete ve te-
levizyonlannda yapılan propagandalara dıkkatinizi çek-
mek istiyorum.. Özellikle yoksul aile çocuklannın
okullarının, okuma haklarının ellerinden alınmak is-
tendiğinin kampanyası yapılıyor. imam-hatiplerin or-
ta kısımları ile kesintisiz eğitimin devamını sağlaya-
cak okullar, hepsi de devletin okulları değil mi?
Devletin bütçesinden, bizım vergilerimizle açılan
ve finanse edilen okullarda, uzun yıllann çok bilinç-
li örgütlenmesı ile bazen okulun arsasının verilme-
si, bazen bina giderleri, bazen kimi harcamaların
karşılanması ve asıl bu okullarda okuyan gençlerin
okul dışı barınmalarının örgütlenmesı ile ülke çapın-
da örülen büyuk ağ... Çoğunu devlet kesesınden, dev-
let okulunda yapılan eğitimde, çok başanlı bir örgüt-
lenme ile gençlerı şerıat denetimıne alan bir dev tu-
zak. Şerıatın gücü işte bu örgütlenmeden geliyor.
8 yıllık kesintisiz eğitimde, yoksul aile çocukları-
nın ortada bırakılacağı ve zor durumda kalan ailele-
rin tepkilerinı gelecek seçimde oya dönüştürecek-
leri hesaplanıyor. Şeriatçı medya ve Refah, tam kad-
ro "Imam-hatiplerin orta kısımlannı kapatırsanız, yok-
sul halkı kışkırtınz, onlarda oylan ile Refah'ı iktidara
getirirler" tehdidini savuruyorlar.
Olabılir mi? 8 yıllık kesintisiz eğitim uygulaması,
yoksul halkın oylanndan Refah'a, şeriat cephesine
yeni bir kayışı getirir mi?
Bence bu sorunun yanıtından çok daha yaşam-
sal ve önemli olanı, yoksul ailelerin çocuklarının eği-
timine ilişkin başlarının çok ciddi dertte olması. Dün
başka bir nedenle konuştuğumuz CHP Kadın Kol-
ları Başkanı Güldal Okutucu'ya, çocuğunu 5 yıl bi-
le okutmaktan kaçınan yoksul ailelerin sorunundan,
şeriat cephesinden gelen büyük finansman deste-
ğinin bırdenbire kesilmesi ile zorunlu eğitime aka-
cak olan gençler için karşı karşıya bulunulan para
sorunundan sözü açıyorum..
Partinın taban örgütlerine özellikle köylerden ge-
len yoğun başvurulardan söz ediyor. "Bız 5 yıl oku-
tamıyorduk, siz 8 yılı savunuyorsunuz, parası ner&-
den gelecek" sorularına hedef olan taban örgütleri-
nin kendilerinden yanıt istediklerini anlatıyor.
Gördüğünüz gibi, bizim vergilerimizle, devlet ke-
sesinden şeriatçı mılitan yetiştirme örgütlenmesi tu-
zağını görüp önlem almaya çalışmak yetmıyor. Ço-
cuğunu şeriatçılara teslim etme alışkanlığını, kolay-
lığını edinmiş ya da gerçekten yoksul ve çaresız ai-
leler için çözüm üretmek, hızla örgütlenmek gerek.
Yani sorun sadece 8 yıllık kesintisiz eğitime ge-
çişte, okul-öğretmen açığını gidermekle sınırlı değil.
O fasıl buzdağının sadece görünen yüzü. Suyun al-
tında kalmış görünmeyen sorunlann örgütsel, para-
sal boyutlan, bilinenlerin çok çok ötesinde.
Camilerden çıkacak örgütlü grupların yapacakla-
n protesto eyiemlerinden korkmak yerine, asıl bu gö-
rünmeyen devasa sorunlardan korkmak ve önlem-
leri için hemen harekete geçmek gerek. Bu sorun-
lar öyle yasa çıkarmak, hatta mucize yaratarak ye-
ni ders yılına kadar okul-öğretmen açığını gıdermek
için kaynak bulmakla da çözülebilecek gibi değil. Bu
nedenle çözüm üretmek üzere, siyasal partilerden,
bilinen bütün demokrasiden yana güç ve örgütlen-
melere, bireylere, herkesin vargücü ile katkıda bu-
lunacağı bir seferberlik gerek.
Çok geç olmadan milyonlarca yoksul aile çocu-
ğunun eğitim sorunları için, ülke çapında gerçek bir
eğitim seferberliğine gereksinim var. Yoksa şeriat-
çılann bize yönelttikleri tehditler"/cufus//(/" olmaktan
çıkar, israil Banş Örgütü liderinin, Israil-Filistin barışı
için dediği gibi, "yapılanlar çok az ve geç" olur.
Ağustosta sistem değişecek
Turkceirin
telesekreteri tekledi
Ekonomi Servisi -
Turkcell'in, bazı abonele-
rinin telefonlaraıdaki tele-
sekreter hizmetini haber
vermeden iptal etmesı, tep-
kilere yolaçtı. Bazı abo-
nelerin telesekreterlerinin
habersiz kapatıldığına iliş-
kin görüşlerini aldığımız
Turkcell Pazarlama Dırek-
törü Hakan Çevikoğlu
abone sayısındakı artış ne-
deniyle teknolojık olarak
sistemlerini geliştirmek
zorunda kaldıklarını ve
cep telefonlannın telesek-
reter hizmeti ile ilgili ola-
rak önümüzdeki ay değı-
şikliğe girmeye hazırlan-
dıklanm belirtti.
Çevikoğlu, telesekre-
terlerin iptal edilmesinin
söz konusu olmadığını be-
lirtirken, bu ay içinde ge-
çilmesi düşünülen ve şu
sıralar henüz test çahşma-
sı sürmekte olan yeni sis-
temi abonelere duyura-
caklannı söyledi.
Turkcell Pazarlama Di-
rektörü Çevikoğlu, yapı-
lacak değişiklikler sonu-
cu telesekreterlerin kulla-
nılmasının daha da kolay-
laşacağını, yazılı başvuru
yapılmadan da bu hizmet-
' ten yararlanılmasını sağ-
layacağını ifade etti.