Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet
İmtivaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Yayın Yonetmenı Orhan Erinç
# Genel Yayın Koordınatoru Hikmrt
Çetinkaya # Yazıı^len Müdürlen: İbrahim
Yıldız - Dinç Tayanç 9 Sorumlu Mudur
Fikret tlkiz 9 Haber Merkezı Müdurü
HakanKara9G5rselY6netmen FikretEser
Dı> Haberier Şinasi Dan^oğlu 9 Utıhbarat Cengiz
Yıldınm 9 Kultur Handan Şenköken 9 Spor
Abdûlkadir Yücelman 9 Ekonomı Seda Oğuz
9 Makaleler Sami Karaören 9 Duzeltme Abdullah
\azia9Fotograf Erdoğan Köseoğlu 9Bılgı-Belge
Edibe Buğra 9 Yurt Haberlen: Mehmet Faraç
VayınKunılu bhanSdçuk(Başkan).
Orhan Erinç, Okta> Kurtböke.
Hiknıol Çetinka\a. Şûkran Soner,
Ergun BakL DınçTa\anç, İbrahîm
V ıldız, Orhan Bursalı. Mustafa
Balbav Hakan kara.
Ankara Temsılcısı Mustafa Balbay Atatürk Bulvan
No 125. Kat:4, Bakanlıklar-Ankara fel- 4195020 (7 hat).
Faks: 4195027 •tzmırTemsılcısı Serdar Kızık, H Zıya
Bl\ 1352 S 2 3Tel 4411220. Faks. 44191 P # A d a n a
TemsılcısrÇetinYiğenoglu. lnonuCd 119S No:l Kat:l.
Tel:363 12 11, Faks 363 12 15
Müessese Müdûıü. Üstün Akmen
9 ICoordınator Ahmet Konıtsan 9
Muhasebe- Bülent Yener 9.1dare
Hüseyin Gürer 9 tşletme Önder
Çelik'9 Bılgi-lşlem Nail İnal 9
BılgısayarSıstem: Mürüvet Çiler
MEDVA C: • Yonetım Kurulu
Başkam - Genei Mudur Gulbin
Erduran # Koordınator Reha
Işıtman • Genel Müdur Yardımcısı:
Mine Akdağ Tel 514 07 53 -
5139580-5138460-61.Faks 5138463
?ımla\an %e Basan: Yenı Gun Haber -\jansi, Basın \e Ya>ıncıhk A Ş
H^cafe Cad 39 41 Cagaloglu 34334 tst PK 246 lslanbui Tcl lO 212) 512 05 05 C0 hat) Faks 10 212ı 513 85 95 19 AĞUSTOS 1997'İmsak: 4.34 Güneş:6.11 Öğle: 13.15 İkindi: 17.00 Akşam: 20.05 Yatsı: 21.35
Tatillerini
uzattılar
• MARMARİS(AA)-
Aileleriyle birlikte Ege
kıyılannı yatla gezen
Amerikalı ünlü aktör Dustin
Hoffman ile Jngilız şarkıcı
Sting. Türkiye'deki tatil
sürelerinı az bularak bir
hafta daha uzatmaya karar
\erdıler. tki ünlü sanatçı ve
ailelerinin bulunduğu
"Prenses Tanya' adlı yat.
dün sabah Marmaris Yat
Limanf ndan hareket ettı.
Karaya çıktıklannda Dustin
Hoffrnan. eşı Vickı ve 4
çocuğu alışveriş yaparken,
Stıng. 3 çocuğu ile yatta
güneşlenmeyi, jet-ski ve su
kayağı yapmayı tercih
ediyor.
İTO'ya altm
madalya
• İstanbul Haber Servisi -
Istanbul Ticaret Odası (tTO)
\e tstanbul Ticaret
Borsasf nın Mehmetçik
Vakfı'na yaptığı 35
milyarlık bağışı nedeniyle
Selimiye Orduevi'nde
düzenlenen törende, 1. Ordu
Komutanı Orgeneral
Hüseyın Kıvrıkoğlu,
İstanbul Ticaret Odası
Başkanı Mehmet Yıldınm'a
Mehmetçik Vakfı altın şeref
madalyasını verdi. Törende
konuşan Kıvnkoğlu, İTO ve
diğer kurumlann böyle
vakıflara bağış yaparak
örnek insanı davranış içinde
bulunduklannı belirttı.
Acil hastalara
çozum
• ANKARA (AA)- Sağlık
Bakanı Halil tbrahim Özsoy,
acil servıse başvuran her
hastaya. maddı durumuna ve
sosyal güvencesine
bakılmaksızın ılk
müdahalenin mutlaka
vapılacağını bildırdi. Bakan
Özsoy. daha sonra
hastanenin teknolojik ve
sağhk insan gücü açısından
yetersızliğı söz konusu
olduğunda. hastanın başka
bır hastaneye
sevkedilebıleceğıni söyledi.
Boynuzlu
dinozop fosili
• CHICAGO(AA)-
Amerika"da boynuzlu
dinozor fosili bulunduğu ve
bu fosılin Kuzey
Amenka'da yaşamış olan
dınozorlarla ilgili bilgilere
yeni ışık tutacağı belirtildi.
New Mexico'nun batısında
bulunan fosilin. Ajnerika'da
yaşamış olan dinozorlarla
ilgili bılgılerdekı 15-20
milyon yıllık açığı
kapatacağı ıleri sürüldü.
Bulunan fosılin "Jurassic
Park" filmındeki ağaçlardan
beslenen sevimli dinozor
türü olduğu ve 90 milyon yıl
önce .aşadıöı belirtildi.
Hambupgerdeki
prezervatif
• VVASHENGTON (AA) -
Hamburgerinden prezervatif
çıkarı bir Amerikah.
McDmald's firmasını
mahkemeye verdi. Jeff
Bollhg adlı Amenkah,
Alabima'da6Ekiml995
günüsatın aldığı Big Mac
hamhırgen yerken ağzına
sert hr şeyın geldiğini ve
bunuı rurşu olabıleceğini
düşihdüğünü belirttı. Birkaç
kez ı.ırmaya çalıştığı
madcenin açık bir
preztrv atif olduğunu
söyl<\en \e durumu polise
biîdien Bolling. AIDS
hastdığı kapabileceğini öne
sürü'or.
Karadeniz
YaiRallisi
• SUVISUN(AA)-
lCardeniz'in tanıtımı ve
Tûrl tunzmine olan
katlsını artırmak amacıyla
düzsılenen "Karadeniz Yat
RAÎsf'ne katılan 30 yat.
yEnmanın ıkincı etabı için
dün-abah Samsun'dan yola
yict İstanbul Ataköy'de 2
ı£iitos gunü başlayan 5'i
Tâır. 14 ülkeden toplam 30
yı*\ katıldığı yanşmanın
tcpım seyri, 19 gün
strvor.
Eğitimciler, 3-6 yaş döneminin okul başansında çok önemli olduğunu vurguluyorlar
4
Okulöncesi eğltiın zorunlu olmalr*
FİGEN ATALAY
Eğitimciler. çocuğun okul başansını büyük öl-
çüde etkilediği bilinen okulöncesi eğitimin de "zo-
runlu eğitim" kapsamına alınması gerektığını
belirtiyorlar. Milli Eğitım Bakanlığı Okulönce-
si Eğitim Genel Müdürü ÖzcanTekiner, okulön-
cesi eğitimin zorunlu eğitim kapsamına alınma-
sı için altyapı çalışmalannın hızla sürdüğünü
söyledi.
Yapılan araştırmalara göre, okulöncesi eğitim
alan çocuklar. ilkokulabaşladıktan sonra okuma
yazmayı ikı ayda öğreniyorlar. Bu süre, okulön-
cesi eğitimi almayanlarda dört aya çıkıyor. Eği-
timciler. okulöncesi eğitim almış çocuğun bu ba-
şansının öğrenim yaşamı boyunca sürdüğünü
belirtiyorlar. Bu nedenle okulöncesi eğitimin de
"zorunlu eğitim" kapsamına alınması gerektiği
belirtiliyor.
MEB Okulöncesi Genel Müdürü ÖzcanTeki-
ner'in verdiği bilgiye göre. halen 3-6 yaş döne-
• Okulöncesi eğitimi Türkiye çapında yaygınlaştırmak için eylül ayında
anne-babalara yönelik bir kampanya başlatılacağı, bu amaçla hazırlanan
kasetlerin televizyon kanallannda gösterileceği belirtildi.
minde okulöncesi eğıtimden yararlanan çocuk ora-
nı yüzde dokuz. MEB Okulöncesi Genel Müdür-
lüğü'nün 2000 yılı hedefı ise bu oranı yüzde
20'ye çıkarmak. Genel Müdür Tekiner. 3-6 yaş
dönemınde. zihinsel gelişimin en hızlı biçimde
yaşandlğını. 18 yaşına kadar öğrenilen tüm bil-
gilerin yüzde
7
0'ınin bu dönemde edinildiğini vur-
guladı.
15. Millı Eğitim Şûrasfnda. altyapı çalışma-
lan tamamlandığında okulöncesi eğitimin en az
iki yılının. yani 5-6 yaşlann Türkiye çapında zo-
runlu eğitim kapsamına alınmasına ilişkin kara-
nn ahndığına dikkat çeken Tekiner. okulöncesi
eğitimin 6 yaştan başlayıp, daha aşağı yaşlara ine-
rek zorunlu hale getirilmesi amacıyla başlatılan
altyapı çalışmalannın hızla devam ettiğini belirt-
ti.
Okulöncesi eğitimin önemi konusunda toplu-
mun bilinçlendirilmesı gerektiğini vurgulayan
Tekiner. "Eğitiın 7'den 70'e diye yanhş bir anla-
yış var. Çocuğa yedi yaşından önce, en hızlı öğ-
renme döneminde, 'sus emri' veriliyor" dedi.
Okulöncesi eğitimi Türkiye çapında yaygınlaş-
tırmak için eylül ayında anne-babalara yönelik
bir kampany a başlatacaklanna dikkat çeken Öz-
can Tekiner, bu amaçla hazırlanan kasetlerin ulu-
sal ve yerel telev izyon kanallannda, Türkiye'nin
her yerinde anaokulu ve ana sınıflannda göste-
rileceğıni. sekiz yıllık zorunlu eğitimle ilgili ha-
zırlanan programlarda okulöncesi eğitimin öne-
minin de anlatılacağını söyledi.
Tekiner. sekiz yıllık zorunlu eğitime geçilme-
siyle taşımalı sısteme geçilen köy ve mahalleler-
de boşalan okullarda okulöncesi eğitim verile-
ceğinı de sozlerine ekledi.
Eğitımcı TurhanÖzüduru, sekiz yıllık zorun-
lu eğitim tartışmalannın yapıldığı şu günlerde,
eğitimin temelı olan. zihinsel gelişimin yüzde
70'ınin tamamlandığı. kişilik gelişiminın. çalış-
ma disiplini davranışlannın kazanıldığı 0-6 yaş
dönemindeki eğitimin öneminin gözardı edildi-
ğini söyledi. Özüduru. şöyle konuştu:
"Anayasanın 42. maddesL 'ilköğretim zorun-
ludur' diyor. tlköğretim zorunlu olduğuna göre,
çocuğu okula hazırlayan okulöncesi eğitim de ay-
nı kapsam içinde zorunlu sayümaudır. Siyasi oto-
riteler. okul çağı çocuklannı sayısal olarak değer-
lendirirken, 1 § milyon olarak ifade ediyoriar. Hal-
buki 3-6 >aş dönemi bilimsel olarak kurumlarda
eğitimin başladığı dönemdir. Bu yaşlarda yakla-
şık beş milyon çocuğumuz olduğuna göre. okul
çağı çocuğunun sa\ısı beş değiL 10 mihondur. Si-
yasi otoritelerin bu yaş çocuklann eğitim yaşın-
da olduğunu görmezlikten geuneleıi sorumluluk-
tan kaçma ifadesini taşır."
Foça Belediye Başkanı Nihat Dirim, kazılann yeniden ve hemen başlatılmasmı istiyor
Phokaia keııti kazılar için iziıı beldiyor
• REFAHYOL'un
aylarca toplanamayan
Bakanlar Kurulu,
RP'li Kültür
Bakam'nın isteğini '5
gün' içinde karara
bağlayarak Foça'daki
arkeolojik kazılan
durdurmuştu. Şimdi
'aynı çalışkanlığın' •
tstemihan Talay ve
55. hükümetçe de
gösterilerek antik
Phokaia'da kazılara
'devam' izninin
verilmesi bekleniyor.
OKTAY EKtNCİ
FOÇA-REFAHYOL
döneminde 'Anadolu uy-
garlıklan'na karşı sürdü-
rülen saldınlann doruk-
taki örneklerinden biri.
Foça'daki arkeolojik ka-
zılann durdurulmasıydı.
"Aylarca toplahaıha-
>"an"Bakanlar Kurulu, ül-
kedeki onca sorunu görü-
şemezken, her nasılsa bu
"çokönemli" konuya za-
man bulmuş, 24 Şubat
1997 tarihinde, 9169 sayılı kararla "Phokaia an-
tik kentindeki" kazı iznıni iptal etmişti.
Üstelik dönemin Kültür Bakanı RP'lı İsmail
Kahramanın. 19 Şubat 1997 tarihindeki 1005 sa-
yılı yazılı talebinden "5gün* gibı kısa bir süre son-
ra. Yine üstelik "Arkeolojik değerlerimiz turizm
için teriıel zenginliğimizdir" diyen dönemin Tu-
rizm Bakanı Bahattin Yücel'in ve "RP fle uygar-
hk anlayışımız çelişiyor" dıyen dönemin Sağhk
Bakanı Yridınm Aktuna'nın dabu "jethızıyla"'\
T
e-
rilen karan imzalamalan sağlanarak .
Acaba Bakanlar Kurulu'nu böylesı bir "çalış-
•'Küçükdeniz" denilen antikliman, Phokaia kentiyle bugünkü Foça'nın ortak güzelliğı_. (Fotoğraf: OKTAY EKİNCİ)
kanlığa" ıten gelişmeler nelerdı? Bugünkü Fo-
ça"nın üzerinde yer aldığı antık Phokaia'nın daha
fazla gün ışığına çıkması. RP'li eskı Kültür Baka-
nı'nı ve REFAHYOL hükümetini neden rahatsız
etmişti?
Bu sorulann yanıtını. Foça kazılannı yöneten ka-
zı başkanı Prof. Dr. ÖmerÖzyiğjt,arkadaşırrıız Ser-
dar Kızık'a şöyle açıklıyordu: ~Bu tür bir karar
Cumhuriyet tarihinde ilk kez alınmıştır. Hiikümet
açıkça ranta yenik düşmüştür. Bunu Batılı bilim
adamlanna açıklayamayız. Türkiye küçük düşü-
rülmüştür...'" (Cumhuriyet, P 5 1997)
Şimdı REFAHYOL'un "tahribaünı" gidermek
sözüyle işbaşına gelen ve bu nedenle de hemen tüm
duyarlı kesimlerin desteğıni verdığı "55. hükü-
metin"güvenoyunu da almış "umut verici" orta-
mında \ine Foça'dayız.
Tarihi kentte yıllardır Cumhuriyet gazetesı mu-
habırliğini deyapan Şe\ki Avadıyor kı: "Prof.Öz-
yiğit'in rant vurgulaması doğnıdur. tlçedeki RP'li-
ler ve DYP'liler, İsmail Kahraman'a baş-vıırarak
bu karan dayattılar. Kazılar. arkeolojik bölgelerin
genişlemesine ve yeni imar yasaklanna neden olu-
vor. Bunu durdurdulan.."
M u ğ l a V a l i l i ğ i k o y l a r d a k i y o ğ u n k i r l i l i ğ e k a r ş ı ö n l e m a l d ı
Kıyılardaki 'işgalci' lokantalar yıkılacak
MUĞLA (Cumhuriyet)-Mavi yolculuğa çıkan
teknelerin uğrak yerlerinde izinsiz olarak inşa edi-
len lokanta ve kırkahveleri. valilikçe yıkılıyor. Bu
arada. yatlara hizmet verilebilmesi için de Özel
Idare Müdürlüğü'nce Göcek koylannda belırle-
nen dört ayn noktada lokanta ınşa ediliyor. Bun-
lan kiralayanlara bulunduklan bölgenın temizli-
ği için sorumluluk venhyor. Olumlu sonuç alın-
ması durumunda uygulamanın Muğla kıyılannın
tamamında gerçekleştırileceğı bıldinldi.
Mavi yolculukla birlikte son yıllarda büyük ge-
lişme görülen yat turizminın Muğla kıyılannda yol
açtığı yoğun kirliliğe karşı önlemler alınıyor. Koy -
larda, hiçbir yasal izin almadan çalışan lokanta ve
kır kahvelerinin bu kirlilikte etken olduğu vurgu-
lanıyor. Bu tesisleri denetleyemeyen yerel yöne-
timler, bölgenin temizliğinde de yetersiz kalıyor.
Bu durum karşısında Muğla Valiliği sorunun çö-
zümü için arayış içine girdi. Hazırladıklan proje
ile kıyılarda kırlenmenin yanında "ecrimisil işga-
li"ne de (Bir arazinin dev letten izın almadan iş-
gal edilerek. işgaliye ücretinin ödenmesi) son ver-
miş olacaklannı belirten Muğla Valisi A. Cetnil
Serhadlı şunlan söyledi:
"Kıyılarda çok sayıda restorant var. Çoğu işgal-
ci ve yasal izinleri yok. Aynca çoğunun bulunduk-
lan yerde ne yaptıklan belli değil. Muğla'nın bin
124 kilometre layı uzunluğu var. Bunlann çoğu-
nun karadan ulaşımlan da bulunmadığı için de-
netteyemiyorsunuz. Alternatiflni ortaj a koymadı-
ğınız sürecebunlan yasaklayamıyorsunuz da. Çün-
kü yatlara hizmet veriyoıiar. Aynca yatlarla bir-
likte el ele kıyılan kirleriyorlar. Bunun önüne ge-
çebilmek için Göcek koylannda dört nokta belir-
ledik. Özel İdare Müdüıiüğümüz bu noktalarda
birer restorant \apacak ve kiraya vereceğiz. Kira-
cılan bulunduklan koy lann temizliğinden sorum-
lu tutacağız. Aynca bu işletmelerin çöp ve sintine
tanklan da bulunacak. "
Aynı zamanda Beledi-
ye Meclisi üyesi de olan
tunzm işletmecısı Saba-
hatrin Karaca da dıyor ki:
- Foca'da arük sadecekent
dışında ve turizm amaçlı
imar olmalı. Ancak arazi
spekülatörleri yazhkkonut
yapıp satmak peşindc. Bu-
nun için de en büyük en-
gel kent merkezinin arke-
olojik SİT olnıası. Bu en-
geli aşmak istiyoıiar_"
REFAHYOL'un ıştebu
tür beklentilere "tarihten
daha fazla değer vere-
rek"aldığı karar, ister is-
temez gerilimli tartışma-
ların odağına Belediye
Başkanı Nihat Dirim'i de
çekryor.
"İster istemez" diyo-
rum, çünkü kazı başkanı
Prof. Özyığit ile Nihat Di-
rim arasında yıllardır sü-
ren anlaşmazlıklar, Özyi-
ğit' i de Foça'dan uzaklaş-
tıran bu çağdışı hükümet
karanna karşı "belediye-
nin tavnnın ne olacağı"
sorusunu da öne çıkan-
yor.
Duv'arlannı antik Phokaıa'yı tanıtan belge ve re-
simlenn süslediği makam odasındaki görüşme-
mizde; "Elbetteki kazılann yeniden ve hemen baş-
lamasını istiyoruz" dıyerek söze başlıyor Nihat
Dirim. Ardından ise bu isteklerinin "içtenBğini''
kanıtlayan projelerıni anlatıyor. "Yakında beledi-
ye olarak arkeoloji müzemiri de hizmete açacağız.
Kazılar dev am etmeden bu müzenin ne anlamı ola-
bilir kj?_"
Nihat Dinm. 1995 yılında Kültür Bakanlıği'na
da başvurararak Prof. Özyiğıt ile neden anlaşama-
dıklannı anlatmış ve belediye olarak "antik Pho-
kaia kentiiletarihi Foça'nın birlikte korunarakya-
şaülmasuu"savunduklannı belirtmiş. Şimdi RE-
FAHYOL'un "rantçılar adına" kazılan durdurma-
sına ise deyım yerindeyse "isyan" ediyor ve "İs-
temihan Talay bu lekeyi hemen temizlemeli
r
diyor
Bunun ıçın de kazılann başlatılmasının yanı sı-
ra Koruma Genel Müdürü Altan Akat'ın y ine RE-
FAHYOL döneminde ıptal ettirdiğı "Kentsel-Ar-
keoiojik SİT" tanırrunı getiren eski ilke karannın
venıden yürürlüğe girmesi gerekiyor.
Belediye Başkam'ndan, kazılann başlaması için
"kentin sahibi" olarak hemen kendisinin başvur-
ması sözünü de aldıktan sonra Foça'dan umutla ay-
nlırken şunu düşünüyorum: "55. hükümet,yine av-
nı jet hızıyla yağmacılara Ki bir ders vernıeli. Ama
Prof. Özyiğit'le Nihat Dirim de arûk geçmtşi unu-
tup kol kola girmeli. REFAHYOL gösterdi ki uy-
garlığımızı koruyabilmekiçûi konımacüann ken-
di aralannda çatışmalan gibi bir lüksleri bu ûlkede
bulunmuvor..."
2000 yılında 110 milyon HIV taşıyıcısı olacak
AIDS hızla yayılıyor
Kanserin ve
yaşlanmanın
sorumlusu
bulundu
Çeviri Servisi - Hücre ço-
ğalmasının \e yaşlanmanın
gizinı araştıran bılim adam-
lan. yıllardır peşinde olduk-
lan hücre proteininı nihayet
buldu. Tüm kansertürlennin
oluşumuna yol açan ve yaş-
lanma sürecinin çekirdeği-
ni oluşturan moleküler saatin
"zembereğjni" oluşturan pro-
teinin keşfi. kanser araştır-
malannda bir devıim olarak
niteleniyor.
Yeni bulunan protein. bö-
lünen insan hücrelennin sağ-
lıklı ve "genç" kalmasını
sağlayan "telomeraz" adlı
enzimin çekirdeğinı oluştu-
ruyor. Buproteinin eksikli-
ğinde hücreler gözle görülür
şekilde yaşlanıyor. Ne var
ki aynı enzım kanserlı hüc-
relerin çoğalmasma da zemın
hazırlıyor.
Bılim adamlan bu yeni
proteinin AIDS'e yol açan
HIV viriisünün "kimyasal
kuzeni" olduğunu söylüyor.
Merkezı Californıa'da bu-
lunan Geron Bıyoteknoloji
Şirketi'nin Yönetim Kuru-
lu Başkanı Michael VN'est,
"Bu keşfi daha da derinleş-
tirerek bu biyolojik saatin
nasıl çalışüğını tam olarak
anlayacağız. Laboratuvar-
larda üreteceğinıiz yapay te-
lomeraz ie hücrelerin vaşam
süresini uzatmayı planbyo-
ruz" dıye konuşuyor.
Ancak telomeraz bılınme-
yen bir nedenle harekete ge-
çıp hücrelerin dur-durak de-
meden çoğalmasına yol açı-
yor. Bu durum ise yaşlan-
mayı gecıktirmek için ya-
pay telomeraz üretmeyı plan-
layan bilım adamlannı ted-
birli davranmaya ıtiyor.
Öte yandan tıp kansere
karşı güdümlü mermi man-
tığıyla hazırlanan biryöntem
geliştirdi. Nottingham Üni-
versıtesı'nden bir grup kan-
ser araştırmacısı tarafından
geliştirilen sistemde kanser-
li hücrelere karşı, başlığı an-
tikorlar ve radyoaktif mad
:
delerle donatılmış güdümlü
mermi kullanılması düşü-
nülüyor.
Tıp, Türk
doktorun
kanser ilacını
konuşuyor
CHICAGO (AA) - Tıp
dünyasında geçen haftadan
bu yana, bır Türk doktorun
kansere buldugu ılaç konu-
şuluyor.
ABD'de yayımlanan ünlü
Forbes dergisinde, "Kanse-
ri Önleme" başlığıyla iki
sayfa yer verilen buluş, bir
anda dünyadakı araştırma
klinıklennin vetıp merkez-
lennın dikkatinı, Dr. Rıfat
Pamukçu ile Pamukçu'nun
kurduğu ilaç şirketıne çevir-
di. Dr. Pamukçu'nun buldu-
ğu"FGNl"adhilacın,Su-
lindac (piyasa adı Clinoril)
adlı ilaçtan yola çıkılarak
geliştirildiği bildirildi.
Akciğer, göğüs, prostat ve
cılt kanserlerinde denendiği
ifade edilen ilacın, 20'ye ya-
kın kanser hücresi üzerin-
deki denemelerin tümünde
başanh sonuçlar alındığı bil-
diriliyor.
BAHAR TANRISEVER
e-posta : tan @ prizma.net. tr
.ANKARA - Dünya Sağlık Örgütü (WH0)
verilenne göre, 2000 yılında dünyada 110
milyon HIV taşıyıcısı. 25 milyon AIDS
hastası olacak. WH0. 1997 resmi rakam-
lannda Türkiye'de HIV AIDS taşıy ıcısı ola-
rak behrtilen 677 sayısmın gerçeği vansıt--
madığını, "buzdağının görûnmeyen yûzü-
nün çok daha yûksek sayılan bulduğunu"
bıldirdı.
Nüfusunun büyük bölümü gençlerden
oluşan Türkiye'de hastalıklar konusundaki
bilgi yetersizliği ve sağlığa kısıtlı kaynak
aynlması nedeniyle gelecek yıllarda HIV
vakalannın daha da artacağı belirtildi. Tür-
kiye Aile Planlaması Derneği'nden (TAPD)
yapılan açıklamada. WHO'nun 2000 yılın-
da dünyada 110 milyon HIV taşıyıcısı, 25
milyon AIDS hastası olacağı yönündeki
tahmjnine yer verilerek. "Türkiye'deki son
resmi rakâmlann 677 HTV/AIDS'li kişiyi
göstermesine rağmen VV'HO'ya göre bu ger-
çeği vansıtmamakta. buzdağının görûnme-
yen vüzü çokdahavüksek sayılan bulmak-
tadır. Sonuç, HrV/AIDS'inülkemizde de
yavılmakta olduğu gerçeğidir" denıldi.
Hacettepe Üniversıtesi Tıp Fakültesı Prof.
Dr. Serhat C'nal, TAPD'nin yayımladığı
"AIDS Hakkında Bilinmesi Gerekenler"
adlı kitapta yer alan makalesinde, hastalı-
ğın tüm dünya ülkelerinde dil, din, ırk. sı-
nıf farkı gözetmeksizin hızla yayıldığını
belirttı.
Yoksul ülke hastalığı
AIDS'in ilk başladığı günlerin tersine
artık yoksul ülkelerin hastalığı haline gel-
diğine dikkat çeken Ünal, ekonomik yön-
den yetersiz gelişmekte olan ülkelerin te-
daviye gereklı harcamayı yapamadıklannı
v e eğitim programlannı yürütemedıklenni
vurguladı Ünal. "Gelişmekteolanülkeler-
de bu kısır döngü giderek hızlanacak ve ba-
zı ülkelerin AIDS yükü altında ezilip gitme-
leri kaçınılmaz olacaktır" uyansında bu-
lundu.
Makalede, 30 Nisan 1997 rakamlanna
göre. Türkiye'de 242 AIDS. 429 HIV taşı-
yıcısı olmak üzere toplam 671 kışinin has-
talığa yakalandığı belirtildi. 671 kışinin
517"sini erkekleroluştururken, taşıyıcılann
yüzde4O'ı, 25-34 yaş grubunda yer alıyor.
TAPD'nin açtığı AIDS danışma hattı için
"0J12.435 2047/48" No'lu telefonlara baş-
vurulabileceği kaydedildi.
Sanat
müziği
tutkunlan
Hisar'daydı
Türk sanat müziği
sanatçısı Emel Sa\in,
"Rumelihisan
Konserieri"
kapsarrunda önceki
akşam sanat müziği
tutkunlanyia buluştu.
Sayın uzun bir
sessizükten sonra
sahne aldığı konserde,
yeni bestelerin yanı sıra
eski sevilen şarkılanna
da repertırvannda yer
verdi. tzleykikrin sık
sık şarkılanna eşlik
ettiği Emel Sayın,
konserin ilerleyen
saaderinde istek
şarkılanna da yer
vererek büyük beğeni
topladı.
(Fotoğraf: ÖZKAN
GÜVEN)