Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
26TEMMUZ1997 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA
EKONOMİ
Örsa merkezini
Demirel açıyor
• Ekonomi Servisi- Ana
faaliyet alanı tekstil ve
örme-dokuım konfeksiyon
üretimi olan ve Türkıye'ye
hızla vayıimaya devam
eden Orsa Holding'in
Merter'deki \eni Genel
Müdürlük binası. bugün
Cumhurbaşkanı Demirel
tarafından açılıyor. Örsa
Grubu'nun yurtiçinde
çogunluğu tekstil-
konfeksiyon üretim
işletmelen olmaküzere 19
şirketi var. Yurtdışındaki
kardeş şırketleriyle ise bu
sayı 30'a ulaşıyor. Örsa,
1998yılmdahalka
açılmayı da hedefliyor.
Ekonomik-Sosyal
Konsey'e tepki
• ANKARA
(Cumhuriyet Bürosu)-
KESK Basın-Yayın ve
Halkla llişkiler Sekreteri
Hasan Hayır, Ekonomik ve
Sosyal Konsey'in devlet,
işveren \e hükümet yanhsı
kuruluşlardan
oluşturulduğuna dikkat
çekerek, "Hükümet
kendini destekleyen
kuruluşları ödüllendirme
ve kendisıne açıkça destek
vermeyen çalışanlann
diğer örgütlenni
cezalandırma yoluna
gitmiştır" dedı. Türkiye
Kamu-Sen Genel Başkanı
Resul Akay da konseyde
memurlann temsil
edilmemesini "'saygısızlık
ve demokrasi ayıbı" olarak
nitelendirdi.
Vakıfbank'ta
ANAP dönemi
• ANKARA
(Cumhuriyet Bürosu) -
Vakıfbank'ın pazartesi
günü yapılacak genel
kurulunda 6 yönetim
kurulu üyeliği için seçim
yapılacak. Bankanın
yönetim kuruluna
REFAHYOL iktıdannda
getirilen RP'ye yakın 6
üyenin yerine ANAP'a
yakın isimlerin seçileceği
öğrenildi. Boşalacak
yönetim kurulu
üyeliklerine ANAP'lı eski
parlamenterler ile
ANAP'a yakın
bürokratlann getirilmesi
bekleniyor. Diger yandan,
eskı Vakıflar Bankası
Genel Müdürü Fehmi
Gültekin, Bayındır
Holding'de icra komitesi
üyesi oldu.
Otosan'ın adı
Ford Otosan
• Ekonomi Servisi -
Otosan Otomobü'in
önceki gün yapılan genel
kurulunda şirketin adı
"'Ford Otomotiv Sanayii
AŞ'" olarak değiştirildi.
Kısa işletme adı ise "Ford
Otosan" oldu. Şirkette
Ford ve Koç"un hısseleri
yüzde 41.35 oranında
eşitlendi. Yönetim kurulu
başkanı ve genel müdüriin
Koç grubundan atanması
karan alındı.
Devlet Bakanı Güneş Taner'in 'yeni önlem' vaadi, yeni zamlarm da mesajını verdi
4
Zam yağmuru sürecek'ESRA YENER
ANKARA - Hükümetin, ar-
ka arkaya uygulanan yüksek oran-
lı KİT ürün zamlanyla başlattığı
ve "hızlı özeUeştirme, serbest
kur-faiz politikası, reformlar"
vaadiyle sürdürdüğü ekonomi ic-
raatı piyasalan gerginleştirdi. Enf-
lasyonun yıl sonunda yüzde 100'e
çıkacağını ve döviz sıkıntısı ola-
bileceğini söyleyen Devlet Ba-
kanı Güneş Taner'in "yeni ted-
birlerin uygulamaya gireceği"ni
açıklaması, piyasalan yeni KİT
ürün zamlan ve "sıcak para"
beklentisine soktu. Taner'in KDV
oranlannın arttınlması istemini
Maliye Bakanı Zekeriya Temi-
zel'in "Kaçaklan artürır. Oran-
lar sınırda" değerlendirmesiy-
le kabul etmedigi öğrenildi.
Taner'in açıkladığı programa
göre hükümet, yıl sonuna kadar
cep telefonlannın lisans satışla-
nndan 1.5 milyar dolarlık, diğer
özelleştirme programlanndan da
2.5 milyar dolarlık gelır bekli-
yor. Yapılan çalışmalarda. Petrol
Ofisi'nin yüzde 20'lik hissesinin
yurtdışındaki piyasalara satıla-
cağı bildirildi. Mevcut program-
Ekmek küçüldü, fiyat büyüdü
320
300
320
320
320
320
320
320
300
250
250
250
250
250
210
225
225
») Ryatımj
1.200-
1.300-
1.500.-
2.000.-
2.500.-
3.000.-
4.000.-
6.000.-
7.000.-
7.500.-
8.500.-
13.000-
15.000.-
18.000.-
15.000.-
20.000.-
25.000.-
Zamtarihi
15.11.1991
13.01.1992
26.06.1992
02.11.1992
14.05.1993
08.10.1993
30.12.1993
15.04.1994
16.01.1995
30.06.1995
05.09.1995
19.01.1996
26.04.1996
06.09.1996
06.12.1996
07.02.1997
26.05.1997
Ekmeğe 4. zam hazırlığı
Ekonomi Servisi -1997 yılı başından bu yana iki kez
zam yapan, 3'üncü ekmek zammı için geçen günlerde
başvuruda bulunan lstanbullu fınncılar, akaryakıta yapı-
lan yüzde 35'lik zam sonucu üretim maliyetlerinin yüzde
40 arttığını ileri sürerek. yüzde 20'lik zam konusunda ıs-
rar ediyorlar. Istanbul Esnaf ve Sanatkâr Odalan Birli-
ği'nin 225 gram ekmeğin fıyatının 25 bin liradan 30 bin
liraya çıkanlması yönündeki başvurulannı onaylamasını
beklemeden "4'üncü bir zammın" zeminini şimdiden
hazırlayan Istanbul Fınncılar Odası, işçilerin ek zam ta-
leplerinde ısrarlı olmalan halinde bunun kaçmılmaz ol-
duğunu öne sürüyorlar.
Oz Gıda-Iş'in ek zam için işveren sendikasıyla masaya
oturmaya hazırlandığjnı söyleyen Istanbul Fırıncılar
Odası Başkanı Fahri Ozer, "Sendikanın ek zam talebi
yerine getirilirse, ekmek fiyatlannın yeniden belirlen-
mesi kaçmılmaz olur" dedi.
Öte yandan zamlar, Ankara'da 1 ağustostan itibaren
geçerli olmak üzere otobüs taşıma ücretlerinin yüzde 50
artmasıyla sürdü. Bu hafta sonundan itibaren başkentte
taksiciler de taksimetrelerini yüzde 50 zamla açacaklar.
Karabük Demir Çelik İşletmelen, yüzde 1.9 ile 5.9 ara-
sında değişen oranlardaki 22'nci zammını dün yaptı.
da yer alan küçük ve orta boy iş-
letmelerin satışının yanı sıra,
TÜPRAŞ, Türk Telekomünikas-
yon AŞ'nin bir bölüm hissesine
karşılık tahvil satışının da günde-
me geleceği öğrenildi.
Hükümetin tüm bu programla-
ra karşılık, Özelleştirme Idaresi
Başkanhğı'nda yapılacağı açık-
lanan görevlendirmeleri sonuçlan-
dınnadığma dikkat çeken eko-
nomi çevreleri, açıklanan özelleş-
tirme progTamının yıl sonuna ka-
dar tamamlanmasımn olanaksız
olduğunu vurguladılar.
Taner'in son olarak enflasyo-
nun yıl sonunda yüzde 100 düzey-
lerinde gerçekleşeceği yönünde-
ki sözlerinin ardından önceki gün
"bir dizi yeni tedbiri uygulama-
ya sokacağmı" açıklaması. özel-
İikJe faizlerde yeni sıçrama yarat-
tı. Bankalar faiz oranlannı dün 5
ile 8 puan arasında yükselttiler.
Yetkililer şu değerlendirmeyi
yaptılar:"Sayın Taner, geçen
hafta da dövizde sıkıntı olabi-
leceği yönünde açıklamalar
yaptı. Bu da sıcak para yoluy-
la döviz getirileceği beklentisi
yarattı. Enflasyon hedcfiylc fa-
iz yükseliyor. Döviz talebi artı-
yor. Zam ve KDV oranlannın
arttırılacağı beklentisi likidite
sorunu yaratıyor.*'
Hükümetin uygulayacağı eko-
nomi politikasını ve hedeflerini
açıklaması gerektigini belirten
yetkililer, "Ekonomi dengeleri
1990 öncesi gibi denetlenebile-
cek düzeyde değil. Sayın ba-
kanlann piyasalarda faiz ve dö-
viz dengesinin denetiminin ar-
tık zorlaştığını, 1994 krizinin
ardından en küçük dalgalan-
malann gerginliği tırmandırdı-
ğını bilmesi gerekiyor" dediler.
Devlet Bakanı Işın Çelebi, aylık koordinasyon toplantılarını önümüzdeki hafta başlatıyor
Ihracata 'yeniden' Ozal nıodeli
Devlet
Bakanı
Işın
Çelebi.
HAYRÎYE MENGÜÇ
Dış ticarette başta teşvikJer olmak üze-
re Özal dönemini hatırlatan "reformlar-
la" hareket edeceğini açıklayan Devlet
Bakanı Işın Çelebi, 1 ağustos cuma gü-
nü Istanbul Çırağan Oteli'nde düzenle-
necek dış ticaret zirvesinde, ihracatçılar-
la bir araya gelecek. lş dünyasından tem-
silcilerin ve bürokratlann katılacağı zir-
vede, Dış Ticaret Müsteşarlığı. DPT, Exim-
bank'tan sorumlu Devlet Bakanı Işın Çe-
lebi'nin 1980'li yıllarda gerçekleşen ih-
racat hamlesini anlataralc, alınacak yeni ka-
rarlan açıklayacağı belirtiliyor. Toplantı-
ya katılacak olan bazı ihracatçılar ise.
80'li yıllardaki patlamanın "hayali ihra-
caftan kaynaklandığını hatırlatarak Özal
dönemini eleştiriyorlar.
Işın Çelebi, daha önce Türkiye thracat-
çılar Meclisi'nin (TÎM) isteğiyle Çüler baş-
i h r a c a t ç ı y a y e n i t e ş v i k l e r
ANKARA (Cumhuriyet Bfirosu)-
lhracatçılann işlemlerinin basitleştiril-
mesi amacıyla hazırlanan Gümtük Ge-
nel Tebliği Resmi Gazete'de yayımlan-
dı.
Tebliğle, A.TR Dolaşım Belgeleri'nin
Ticaret ve Sanayi Odalan'nca verilme-
si karara bağlanırken, onaylanmış ihra-
catçı belgeleri de Gümrük Müsteşarlı-
ğı'nca Ticaret ve Sanayi Odalanna bil-
dirilerek, işlem yapmalan sağlanacak.
Hükümetin getirmeyi planladığı ihra-
catçıya vergi muafiyeti, ucuz enerji, iş-
çilik maliyetlerini düşürmek, tanm ürün-
leri ihracatçısına fazladan teşvik ver-
mek gibi düzenlemelerle. ihraç malla-
nnın dış pazarlarda rekabet gücünün ar-
tınlması amaçlanıyor.
kanlığında toplanan ve Erbakan dönemin-
de de devam eden fakat daha sonra kesi-
len aylık ihracat koordinasyon toplantıla-
nnı önümüzdeki hafta yeniden başlatacak.
Toplantıya Eximbank, Gümrükler Ge-
nel Müdürlüğü, Dış Ticaret Müdürlüğü yet-
kililerinin yanı sıra TİM İcra Kurulu He-
yeti, İSO, ITO, TÜRKTRADE, DElK.
TOBB temsilcileri de katılacak.
Hükümetin Özal dönemi dış ticaret per-
formansını yakalamayı hedefleyen "ihra-
cat reformlannın" dile getirileceği zir-
vede. kurum temsilcileri ve TİM icra Ko-
mitesi üyeleri de söz alarak sektörler ba-
zında taleplerini dile getirerek çözüm öne-
rilerini sunacaklar.
İş dünyası, Mesut Yılmaz'dan konuşmaması için Bakan Güneş Taner'i uyarmasını istiyor
ITO, Taner'i Başbakan'a şikâyet etti
SEDA OĞUZ
Istanbul Ticaret Odası (İTO) Yönetim Ku-
rulu Başkanı Mehmet Yıldınm başkanlı-
ğındaki heyet. önceki gün ziyaret ettikleri Baş-
bakan Mesut Yılmaz'dan ekonomiden so-
rumlu Devlet Bakanı Güneş Taner'i "ko-
nuşmaması için" uyarmasını istediler. İTO
Başkanı Yıldınm. Başbakan Mesut Yıl-
maz'ın, Güneş Taner'le ilgili endişeleri ko-
nusunda kendilerine hak verdiğini söyledi.
Yüzde 100 enflasyon beklentisi açıkla-
masıyla piyasalan altüst eden Güneş Ta-
ner olayı, İTO heyetinın önceki günkü Baş-
bakan Mesut Yılmaz'ı ziyaretinde gündeme
gekü. ITO Başkanı Yıldınm, Başbakan'la Gü-
neş Taner konusundaki görüşmelerini şöy-
le aktardı: "Güneş Taner'in beyanatlan-
nın yanlış olduğunu, bu yüzden açıklama-
ların Başbakan ya da hükümet sözcüsü
tarafından yapılması gerektigini Başba-
kan'a aktardık. Başbakan Mesut Yılmaz,
Taner'in zaptürapta alınması konusunda-
ki talebimize hak vererek bu tür şeyleri
arzu etmediğini söyledi.'
1
Yıldınm, Başbakan Yılmaz'a ekonomi-
de alınacak kısa vadeli önlemler ve Doğu Hol-
ding konusunda iki rapor sunduklannı, ay-
nca Yılmaz'ın 14 ağustosta yapılacak tTO
meclis toplantısına konuk konuşmacı olarak
katılacağını açıkladı. Başbakan'a ANASOL-
D'nin kısa dönemli seçim hükümeti olma-
sı nedeniyle, halka vaatlerde bulunarak ta-
ahhüt altma girmemelerini önerdiklerini de
kaydeden İTO Başkanı Yıldınm, 29-30 tem-
muz tarihlerinde Başbakan Yardımcısı Bü-
lent Ecevit, Devlet Bakanlan Güneş Taner
ve Işın Çelebi, Maliye Bakanı Zekeriya
Temizel, Sanayi ve Ticaret Bakanı Yalım
Erez'le görüşeceklerini kaydetti.
Yılmaz'a sunduklan raporlan, 14 ağustos
perşembe günü Başbakan'ın katılacağı mec-
lis toplantısında açıklayacaklannı kaydeden
Mehmet Yıldınm, raporda nüfus sayımı. se-
çim kütüklerinin yeniden yazılması, seçim
kanununun çıkanlması ve yerel seçimlerin
iki aşamalı yapılmasına yönelik siyasi öne-
rilerinin dışında. özelleştirmenin hızlandı-
nlması. Hazine arazilerinin satışı, ihracatta
banka kredilerinin devTeye girmesi, sınır ka-
pılannda altyapı sorunlarının çözülmesi,
yap-işlet-de\Tet modelinin uygulanması ko-
nulannda ekonomide kısa vadeli önerilerin
yer aldığını bildirdi. Başbakan Yılmaz'ın işi zor.
ÇİFTÇİ DOSTU / SADULLAH USUMÎ
AB Türkiye için Tatlı Bir Rüya!..
İŞÇİNİN EVRENİNDEN
ŞUKRAN SONER
Onlar Utansın
Bekir Coşkun. gazetecilenn, çoktandır 24 Temmuz
Basın Bayramı'nı bayram olarak kutlayamadıklarını
anımsatıyor, kapı kapı dolaşıp "bizi vurmayın" demek
zorunda kalışlarından utanıyor.
Metin Göktepe olayına ilişkin bir-iki günün geliş-
melerinin ardından bakarken bile, "lyi ki hep büyük
ayıplann asıl sorumlu ve sahipleri yerine de utanması-
nı bilen birileri çıkıyor. Ve birileri bu ülkedeyaşayan her-
kesin eilerini-kollannı bağlayan büyükayıplann ortadan
kaldınlması için bir şeyler yapmak sorumluluğunu du-
yuyor..."diyorum. Arkadaşlanna, Göktepe'nin hakkını
aramakta kararlı ailesi ve avukatlanna katılanlarla olu-
şan giderek büyüyen inançlı bir insan çemberi saye-
sinde, onlann dirençli hak arayışlan ile Metin Göktepe
cinayetı kapatılamadı.
Çiller-Erbakan, REFAHYOL gitti de, artık saklan-
ması olanaksız bir büyük suçta, Göktepe olayı özelirt-
deolsun hukukdevleti ilkeleri ışlemeye başladı mı? Iş-
te bir-iki günün gelişmeleri ortada..
Gazeteciler 600'e ulaşan ve 24 Temmuz'la da çakı-
şan, basının en yaşamsal sorunlarını içeren dilekçele-
ri, istemleri ile Başbakan Yılmaz'ın kapısını aşındırdık-
lannda. Yılmaz, Içişleri Bakanı'nı arayıp, hukukun dev-
letinin "olmazsa olmaz" bir kuralının işletilmesi için ta-
limat vermek zorunda kalıyor.
"Tutuklu polisler yakalansın, yargılanmalan sağlan-
sın" yollu Başbakan talimatı bile işletilerniypr, Mahke-
me, polis ıçindeki çeteleşmenin, emniyetin görevini
yapmaması karşısında, tutuksuz 4 sanık için daha tu-
tuklama karan ile biriikte, kimlikleri, adresleri, çalışma
yerleri belli tutuklu polis sanıklann, tutuklanmaları ve
yargılamaya getirilmelerinı engelleyen emniyet çarkı-
nın da sorgulanmasını gerektiren ek kararlar almak zo-
runda kalıyor.
Başbakanlığı, talimatı dinlenmeyen, bu konuda hu-
kukun işletilecegine ilişkin daha önce pek çok sözü bu-
lunan Yılmaz, kendi ayıbından sıynlmak üzere, yeniden
çıkış yapmak zorunda kalıyor. Gıyabi tutuklama kara-
n verilmiş sanık polislerin birkaç gün içinde tutuklana-
caklan, hukukun gereğinin yerine getirileceği sözünü
venyor. Cumhurbaşkanı Demirel olayın, ülkenin ayıbı
olduğunu itiraf ediyor.
Metin Göktepe'nin hakkını aramak üzere yola çıkan-
lar, başkaları adına utanmasını becerip kendi utançla-
nndan temizlenmeye çaba gösterenler, şehir şehir ta-
şınan yargılamanın peşinde, duruşma kapılanna daya-
nıp hak aramasalardı, Metin Göktepe yargılamasında
bu noktaya gelinir miydi sanıyorsunuz?
Yazının tam da bu noktasında telefon çalıyor. Polis
cinayeti olduğu bilinen, ama yargriama aşamasına bi-
le gelinememiş, 12 Mart öncesinde kalan ve ilk örnek-
lerden biri olduğu için de, arkadan gelen zıncirleme fa-
ilı meçhule cesaret veren, Beyazıt Meydanı'nda, yüz-
lerce polisin ve benim de önümüzde öldürülen Taylan
Özgür'ün kardeşi Hale Kıyıcı arıyor. Taylan'ın hakkı-
nı aramak için ömrünü veren ve bir arpa boyu yol ala-
mayan annesinın ölüm yıldönümü ile Demirel'in "he-
pimizinayıbı"sözleri çakışmış, isyan içinde "Bu türden
cinayetlerin ülkemizin ayıbı olduğunda Demirel gerçek-
ten duyahılık gösterseydi, ayıplann temizlenmesinde
sorumluluğunun gereklerini yerine getirmek üzere ha-
rekete geçseydi, bugüne kadar kimbilir kaç kişi kurtul-
muş olurdu" diyor. Bu kadar ağırgecikmeli deolsa. bir
yerlerden ciddi olarak işe başlanacağına inanmak is-
tiyor. Bugünler geçen yılın cezaevi açlık grevterinde peş
peşe ölümlerin de yıldönümü. Ölen öldü, kalan saglar
bizim mi? Serbest bırakılsalar bile ailelerinin bakması,
yaşatmasının çok güç olduğu sakatlıkta insanlar ha-
len rnahkûm ya da yargılamada sanık konumundalar.
Içlerinde bilincıni tamamen yitirmiş ve hukuken yargı-
lanamamalan gerekli olanlar bile var.
Belleği zayıf bir toplumuz. Sadece yakınlannın dra-
mı olarak yaşanan bu olaylan unuttuk bile. Ağır hasta,
beyinden özürlü insanların dramına son verilmek üze-
re yapılması gerekenler üzerinde kimse kılını bile kıpır-
datmıyor. Canı yanan anneler gelip utandırmasa, ben
de nereden anımsayacak, sizi de nasıl bu utanca or-
tak edebilecektim ki?
Oturduğumuz yerde üzülüp, utanmayı sürdürürsek,
birkaç gün içinde bir güzel insan, gözleri görmeyen ve
yüreği ile hak aramayı. sevgiyi en üst noktalarda bılen,
geçen yılın açlık grevlerinde daha çok insanın ölme-
mesi ve sakat kalmamasında en önemli misyonlardan
birini üştlenmiş avukat Eşber Yağmurdereli hapse gi-
recek. Önümüzdeki yakın günlerde ise. önce dünya ga-
zetecilik hareketinin sonra da bizim basınımızın biraz
daha duyartı sahip çıktıkları Işık Yurtçu arkadaşımız.
sadece ve sadece biraz daha iyi hakkı aranabildiği için,
hapisten kurtanlmış olacak.
Türkiye, demokrasi, hukuk devleti, insan hakları çız-
gisıne bir türlü oturamıyor. Yine de kimi ayıplardan kur-
tulmaçabasının yaşandığı bir umutlu sürece girilmiş bu-
lunuyor. Işte yine kendi sorumluluklanmızı yenne getir-
mek üzere bir şeyler yapılabilecek çok uygun bir zaman.
ANKARA - Türk tanmını ve çift-
çisini bataktan kurtarmadan ülke
ekonomisini düzlüğe çıkarmak
mümkün değildır. Bugün içinde
bulunduğumuz ağır ekonomik ko-
şulların nedeni, tarımı ve çiftçiyi
dikkate almadan ızlenen politika-
lardır. Özellikle, 1980 yılından son-
ra ANAP iktidan ve Turgırt Özal an-
layışı tarım kesimini ve ardından da
ülke ekonomisini tam bir çıkmaza
sürüklemiştir. Hep derim, araştır-
imalara gerek yok. 1980 öncesi ve
;sonrası, Türkiye'nın durumuna bak-
•mak bu konuda karar vermek için
yeterlidir. Hükümetler, tanmı ıhmal
ettiğı sürece, ülke ekonomisi da-
ha da kötüleşecek ve sıkıntıları-
mız çözümsüz haie gelecektır.
Son günlerde 'Avmpa Biriiği' ve
'gümrük bihiği' yeniden ön plana
çıktı. Iktidar ve muhalefet bu ko-
nuda birbirlerini suçluyorlar. Avru-
pa Bırliği'ne üye olmadan gümrük
birliğıne girişimiz eleştiriliyor. An-
cak, Avrupa Birliği'ne alınmayışı-
mızın asıl nedenini açıklayan yok.
lş o noktaya gelince, hemen her-
kesın sanki dili tutuluyor.
196O'lı yıllarda da, 1970'li yıllar-
;da da Ortak Pazar yönetimi, tarım
•nüfusumuzu azaltmadan, çitfçiyi
ibelli bir gelir düzeyine ulaştırma-
,dan Türkiye'yi üye olarak araları-
;na almayacaklarını kesin bir dille
söylediler, hâlâ da söylüyorlar. Ta-
bii başka koşullar da var. Ancak,
,bütün koşulları yerine getirsek bi-
;le Türk tanmı düzlüğe çıkmadan bi-
•zi bıriığe üye olarak almayacaklar.
Her şey bu kadar açık ve kesin!..
Buna rağmen, Avrupa Birliği'ne
girmek isteğini iddia eden hükü-
metlerımiz, en önemli koşulu ye-
rine getirmekten kaçınıyorlar. Or-
neğın, Mesut Yılmaz hükümeti,
birliğe girebilmek için Avrupa ül-
kelenne tepkı göstermeye hazırla-
Özal tanmı çıkmaza sürüklemişti.
nıyor. Hükümet içinde de bu tür ça-
balargörülüyor. Ama tanm kesimi-
nin elinden tutmak, Batılı ülkeler-
de olduğu gibi desteklemek hiç
kimsenin aklının kenarından bile
geçmiyor!..
Ne yazık ki, hükümetin aldığı her
yeni karar, tanm kesimini biraz da-
ha çıkmaza sürüklüyor. Örneğin;
çiftçinin en önemli girdilerinden
biri olan mazot, iki-üç ay içinde
40 bin liralardan, 90 bin liralara
doğru fırladı. Zamlarm duracağı
yok. Her ay ve hatta her 15 gün-
de bir akaryakıta zam geliyor. Zi-
rai ilaç, traktör, yedek parçafiyat-
ları sadece el değil, yürek de ya-
kıyor. Gübre ise üç veya dört yıl için-
de en azından 15 ila 20 kat arttı.
Buna karşılık, şeker pancarına
verilen taban fiyat 11 bin lira. Pan-
car ekimi için çalışmalar şubat ve
mart aylarında başladı. Nisan ve
mayısta ekim yapıldı. Halen çapa
ve sulama işlemleri sürüyor. Çift-
çi tarlasına oluk gibi para akıtıyor.
toplama dönemi olan eylül ve ekim
aylarına kadar da bu ağır masraf-
lar sürecek. Tabii zamlı fiyatlarla.
Pancarfiyatları açıklanmadan ön-
ce pancarın kilosunun maliyeti 12
ila 14 bin lira olarak hesaplanmış-
tı. Arka arkaya gelen son zamlar-
dan sonra ise maliyetin 18 bin li-
rayı bulacağı belirtiliyor.
Daha da kötüsü, pancar para-
lan önümüzdeki yılın nisan ve ma-
yıs aylarında ödeneceği için de
üreticinin eline geçecek para yan
yarıya değer kaybetmiş olacak.
Bu nedenle, üreticiler baştan be-
ri şekerpancarına 10 sent karşılı-
ğı Türk parası ödenmesini istedi-
ler. 10 sentin Türk parası olarak
karşılığı şu anda 15 ila 16 bin lira.
Ürün bedelleri ödenene kadar bel-
ki de 20 bin liraya ulaşacak.
"Çaresiz kaldığımız için yüreği-
mizyanarak akaryakıta zam yaptık"
diyen hükümet üyeleri taban fiya-
tı 10 sente çıkarmazlarsa pancar
tanmı ve milyonlarca üretiçi battı
demektir. Ayrıca, yüreklerinin yan-
dığını söyleyen bakanlara da kim-
senin inanması mümkün olamaz.
Çiftçi umutsuz
Buğdaya zaten düşük taban fi-
yat verilmişti. Bu arada, Toprak
Mahsulleri Ofisi de zamanında
alımlara başlatılmadığı için üreti-
ci, buğdayını tüccara düşük fiyat-
la satmak zorunda kaldı. 33 bin li-
ra olarak ilan edilen fiyat, bazı böl-
gelerde 25 ila 26 bin liraya kadar
geriledi. Çukurova, Trakya, Marma-
ra ve Ege bölgelerinde artık buğ-
day, üreticinin elinden çıktı. Şu an-
da tüccarın depolarında fiyatların
yükselmesini bekliyor!.. Aynca, ye-
rim düşüklüğü de buğday üretici-
sine darbe vurdu. Böylece hem fi-
yat, hem de verim düşüklüğün-
den darbe yiyen üretici zarar etti.
Zeytinyağı üreticisi ise şimdiye
dek görülmemiş bir verim yüksek-
liğine rağmen tüccann ve sanayi-
cinin elinde oyuncak haline geldi.
Elindeki ürün günün koşullarına
göre bedava denecek fiyatlarla
elinden çıktı. Zeytinyağını TARlŞ'e
iyi bir fiyatla satabilenler de ürün
bedellerini uzun süre alabilmek
için kooperatif kapılannı aşındırdı-
lar. Gerçekten görülmemiş bir re-
zalet yaşandı. Gene üretici perişan
oldu. Birçoğu bankalara olan borç-
larını zamanında ödeyemedi ve
yüksek faizler vermek zorunda kal-
dı. Kısa süre sonra ayçiçeği, pa-
muk, çekirdeksiz kuru üzüm, tütün
devreye girecek. Tekrar yeni ürün
zeytinyağı. Geçmişteki, politika-
lara ve yeni hükümetin tutumuna
bakınca yeni ürünlerde de bir de-
ğişiklik olmayacağı anlaşılıyor.
Türkiye'de tanm ve hayvancılı-
ğın gerilediğini ve hatta battığını ka-
bul etmeyen birtek yetkili yok. Ar-
tık, kamuoyu da işin farkında. Cum-
hurbaşkanı, gelmişgeçmiş başba-
kanlar, bakanlar, siyasi parti lider-
leri tanmda yaşanan krizi açık açık
kabul ediyor ve tartışıyortar. Mec-
lis kürsüsünden dile getiriyorlar.
Ama, değişen bir şey olmuyor.
Tanmın çökmesini isteyenler vardi-
yemeyiz ama, çiftçinin sömürül-
mesini önleyecekönlemleri alma-
ya kimsenin ve hatta hükümetle-
rin bile gücü yetmiyor. Demek ki,
çok cesur ve özel sektöre karşı
çiftçinin haklarını koruyabilecek
bir iktidar gelmedikçe tarım kesi-
minin kötü kaderi değişmeyecek!..
Tabii, tanm kesimi düzlüğe çık-
madıkça da Avrupa Biriiği bizi or-
taklığa kabul etmeyecek. Bu ne-
denle, Avrupa Birliği'ne girmemi-
zi isteyenler eğersamimi iseler ön-
ce Türk tanmını veçiftçisini kalkın-
dıracak önlemleri almalıdırlar.
Yoksa, daha çok akıntıya kürek
çekeriz! •
FİYAT DUYURUSU
SALEM'in yeni stilleri Salem Lights Kısa ve Salem Uzun Kutu piyasaya sunulmuştur.
Ürünlerin fiyatı aşağıdaki gibidir.
Snjçnıvs
YENİ "Lights Kısa Kutu" 170.000 n
YENİ"UIUD Kuhı" 180.000u