Katalog

SAYFA CUMHURİYET 21 HAZİRAN 1997 CUMARTESİ HABERLER ŞAİR VE YAZAR DOSTLARI KÜLEBİ'Yİ ANLATTI 4 Bozkırdaıı şihiyle akanırmak' Haber Merkezi - Cahit Külebi'nin ölümü, yazın ve yaym çevrelerinde büyük üzûntû yarattı. Şaır ve yazar dostlan, sanatçı için şunlan söylediler: Settaı İleri: Cahit Külebi ile bırlikte Türk şıirinin bir sayfası hakikaten kapanmış bulunuyor. Bu büyük usta, memleket coğrafyasının en has bir şairiydi. Aynlığı bi- zim için çok acı olacak. Ba- zı sanatçılann hiç ölmemesi gerektiğini düşünüyorinsan. Şükran Kurdakul: 1940 kuşağının özgün şairlerin- den bıriydi. Anadolu insanı- nın sesini özümsemesinden geliyorduözgünlüğü. Yetiş- tiğımiz yıllar. onun içtenlik ve sevecenlik tüten dizeleri çoklanmızın şıirtezgâhlan- nı etkilemıştir.Adı çağdaş klasiklerimız arasında anı- lacak. Necati Cumah: Cahit Külebi ile çok eskı bir dost- luğumuz var. Külebi, edebiyatta alacağı yeri bılerek aramızdan aynldı. Özellikle "Adamın Biri' kıtabında topladığı şıirleriyle büyük ses getirdi. Külebi, Türk ve klasik edebiyat hakkındaki bilgileri. Türk Dilı'ne yatkınlığj ve içindeki şair ruhuyla ses getirdi. Şurle- ri çok yükseklerde bir yerde. Külebi'nin Hikâye, ts- tanbul, Sıvas Yollan gibi daha bırçok şiıri Külebi'ye ölümsüzlüğünü getirdi.Külebi için ölüm kelimesinı kullanmamalıyız, yaşadığıyla yetinmeliyiz. Küle- bi'nin şiirleri zamana dayandı, 50 yılı aşkın bir süre Haziran Her akşanı bulullar Bilmez telaşımı, Her akşanı bulullar. Belki de haziran Bulacak naaşımı, Belki de haziran. Bir gün geleceğim Ahp şu başunı, Bir gün geleceğiın. Oktay AkbaL Doğan Hızlan, Cavit Orhan Tütengil, Ceyhun Atuf Kansu, tlhan Selçuk. Cahit Külebi, Sami Karaören bir arada (1971). dayanabilmiş şiırler. daha uzun yıllar da unutulmaz. Ataol Behramoğlu: Cahit Külebi 20. yüzyıl Türk şıirinde kaynağını türkülerimizden. halk yaratıcılı- ğından alan, yerli bir lirizmle örülü aynı zamanda mo- dern ve evrensel bir şiirin en özgür üstatlanndan bi- n olarak yaşamını hep sürdürecek. Alpay Kabacalı: Türk şiirinin 1940 sonrasındaki yenileşme hareketinde kendine özgü bir yeri olan Cahit Külebi, tıtız bir şiir ve dil işçisiydi. Rahat an- latımı, içtenlıkli duyarlığıyla seçkinleşen şiirleriyle her zaman yaşayacak Öğretmenliği ve Türk Dil Ku- rumu'ndaki hızmetleri de göz ardı edilmemelidir. V'ecihiTimuroğlu: Cahit Külebi. cumhuriyetimizin en büyük savunuculanndandı. O, halkın konuştuğu Türkçe'nin örneklerini \ermekle kalmamış, şiirimi- ze ve yazınımıza yurtseverlık kavramını bir öğreti olarak sunmustur. Benim ıçin çok özel bir yeri var- dır. Külebi'yi şair olarak tanıdım. ama insan olarak esiri oldum. Enün Özdetnin Türkçe'nin yüz akı olan ozanla- nndan bınvdi. Külebi'nin şiiri iki ana kaynaktan bes- lenirdi: Yaratıcıhğın ve üretkenhğin simgesi olan halk ve doğa. Bu bağlamda Cahit Külebi. Türkçe'nin yaratma ve anlatma gücünü şiirlenyle ortaya koyan büyük bir sanatçıydı. O'nun şiirleri, halkımızın, özel- likle dekırsal kesün insanımızınyaşantısınatutulmuş bir ayna gibıdir. Halk duyarlıhgım. çağdaş duyarlı- lıkla birleştirmiş, halk şiirimizin toprağından devşir- diği unsurlan, kendi şiirsel tezgâhında, yeni motif- lerle dokuyarak sımsıcak bir şiir yaratmıştı. Külebi. çağdaş bir simyacıydı. Muzaffer İlhan Erdost: Cahit Külebi, "Süanü ve Umut"u imzalarken "Tokat'a Doğru™ şiirinin yanı- na. "Seninle ayru yöreden gelmiş olmaklaövünürüm" diye yazmış. Külebi'nin çocukluğu, benim çocuklû- ğumun geçeceği yörede, yani Iç Anadolu'nun için- de, Zile-Artova-Nıksar üçgeninde geçer de ondan. Amcam Mustafa Erdost,u Ben beşinti sınıftayken Ca- hit BeyüçüncüsınıfageidLHareketü,gülenbir çocuk- tu.Konuşurken elinicebinc sokardı. Beya/ gömlek gi- yerdi. Bizim de beyaz gömfcğimiz vardî, ama öyle gü- zel değfldi" diyor. Külebi'yle kımı dönemlerimizde birbirimize çok yakın olduk. Bana küstüğü zaman- lar da çok oldu. Ama kimı anlar var ki belleğimin yakıcı örsünde, her gün yenıden biçimleniyor: Uhan'm tabutunun ar- dından Hacı Bayram Camısi'ne geldiğim an, gözle- rimin ve yüreğirnin ilk karesinde. Cahit Külebi'nin kederi devinimsiz dunıyordu. Bu, yurdunu. özgürlü- ğü, bağımsızlığı tutkuyla kucaklamış. güçlü bir şa- irin, faşizme karşı yürekli duruşuydu. Külebi'nin şi- iri bozkırda açan bir ırmak gibidir. Ya da *Şiiri,boz- kınmızda akan bir ırmakür" da denilebilir. Küle- bi'nin sonsuz uykusunu uyuyacağı. "Lyku"nun adı- nı "öuım" aldığında, ıçıme yayılan acı ve keder, Kü- lebi'nin toprağına gönlümün çıçefi olsun. Ali Püsküllüoğlu: Dilimizin, şiirimizin, duyarlılı- ğımızın büyük bir ustasıru yitirdik. Şiirimizin bu öz- gün daman, ne yazık ki artık işlemeyecek. Gülten Akm: Atatürk'ün, cumhuriyetin, Anadolu halkının ozanıydı. Halkın sesini, ıçlerinden biri ola- rak şiirine yansıttı. Edindıği Batı bilgisiyle, bu şiiri çağdaşlığa taşımıştı. Ölümü, ülkemız için kuşkusuz en önemli kayıplardan biri olmuştur. Abdülkadir Budak: Külebi, duru sulan andıran yalın dili, süse önem vermeyen şiir tarzıyla, nesnel gerçeklıği yansıtarak halk için en iyisini söyleyenbir şairdi. Şiirlerini yazarken yaşadığı coğrafyadan ve halktanbeslenirdi. Mustafa Şerif Onaran (Edebiyatçılar Derneği Genel Başkaıu): 1952 yılından beri, Külebi'yle yakın ılişkiler içinde olduk. Onun hayranı olan bir şair olarak, yakınlığını kazanmış olmak, benim için büyük övünç kaynağıdır. Külebi, yannlara en çok şiirlen kalacak olan şairimizdir. SevgiyorgunukalbineyenikdüştüANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türk yazınının çınarlanndan ünlü ozan Cahit Külebi yaşamını yi- tirdi. 80 yaşında yaşama gözlerini kapayan Cahit Külebi. kalp-böbrek yet- mezliği ve solunum güçlü- ğü nedeniyle 28 Mart 1997'de Başkent Cniversı- tesi Hastanesi'nekaldınla- rak yoğun bakıma alınmış- tı. Hastanedeki yoğun tıb- bi girişimlerle sağlığında ilk günlerde kısmi düzel- me görülen Külebi, bilinci yerine gelince, bağlandığı solunum cihazından çıka- nldı. Külebi, daha sonra durumunun ağırlaşması üzerine Başkent Üniversi- tesi Hastanesi yoğun ba- kım bölümünde bir aydır destek tedavisi altına alın- dı. Ozanın sağlığı, 83 gün- dür süren tedaviye karşın böbrek yetmezlıği nede- niyle son günlerde ağırlaş- tı. Yapılan son müdahale- lere karşın durumunda iy i- leşme görülmeyen Cahit Külebi, dün sabah saat 05.00 sıralannda yaşamı- nı yitirdi. Cahit Külebi'nin cena- zesi, bugün öğleyın Mal- tepe Camisi'nde düzenle- necek dinı törenin ardın- dan, Cebeci Asri Mezarlı- ğı'nda toprağa verilecek. Cumhurbaşkanı Süley- man Demirel, yayımladı'ğı mesajda, Külebi'nin vefa- tından büyük üzüntü duy- duğunu belirterek şöyle dedı: -Duru şiir anlayışıyla ve sade Türkçesi ile insanınu- zın gönlünde >er edinmiş dcğerli bir şairimizdir. Ku- şaklanmız. O'nun şiirin- den insan sevgisini özümse- mektedir. Milletimi/in şük- ran duygıılannın ifadesi olarak 1996 yılı Cumhur- başkanlığı Külrür \c Sanat Ödülü'nü Sayın Cahit Kü- lebi'ye takdim etmek, kı- vanç duyduğum bir olay- dır. Eseıieriyle daima ha- ürlanacakrjr." TBMM Başkanı Musta- fa Kalenüi. Külebi'nin ve- fatından duyduğu üzüntü- yü dile getirdıği mesajında 14 Yalın şiir anlayışı >-e duru Türkçesi ile halk şiirini kendine göre vorumlaya- rak Anadolu gerçeklerini işleyen, eserlerinde insan sevgisini temcl alan Cahit Külebi, eserleriyle daima hatırlanacak ve yaşaüla- cakür" dedı. DSP Genel Başkanı Bü- lent Ecevit de Türk yazını- na ve öz Türkçenin gelışıp yayginlaşmasına büyük katkılarda bulunan Küle- bi'nin ölümünden duydu- ğu üzüntüyü dile getirdi. Ecevit. "Cahit Külebi,şiir- leriyle herzaman gönüller- de yaşayacakür" dedı. HİKÂ Senin dudaklann pembet Ellerin beyaz, Al tut ellerimi bebek Tut biraz, Benim doğduğum köylerde Ceviz ağaçları yoktu, Ben bu yüzden serit Okşd biraz. Benim doğduğum kâ Buğday tarlaları yo Dağıt saçlanm bebek Savur biraz. Benim doğduğum köylerde Şimal rüzgârlan eserdi, Ve bu yüzden dudaklanm öp biraz. Benim doğduğum köyleri Akşamlan eşkıyalar basardı, Bu yüzden yalnızlığı hiç sevmem Konuş biraz. Benim doğduğum köylerde tnsanlar gülmesini bilmezdL Ben bu yüzden böyle nâçar kalmtşı Güldür biraz. Sen Türldye gibi aydınhk ve güzelâı Benim doğduğum köylerdegüz Sen de anlat doğduğuşt yerleri Anlat biraz. CAHİT KÜLEBİ PORTRE / CAHÎT KÜLEBİ 6 îçi sevda dolu yolcuhık'Haber Merkezi - Asıl adı Mah- mut Cahit Erencan olan ozan Cahit Külebi 1917 yılında Tokat'ın Zile ilçesinin Çeltek Köyü'nde doğdu. Yaşamını, yayımladığı amlan için seçtiği adla tanımladı: lçi sevda do- lu yolculuk! 1936'da Sıvas Lisesi'ni, 1940'ta lstanbul Yüksek Öğretmen Okulu, Edebiyat Fakültesi Türk Dili-Edebi- yatı bölümünü bitirdi. tlk şiirleri Sı- vas Erkek Lisesi'nin "Topİanü"der- gisinde yayımlandı.l942'de Antal- ya Lisesi 'nde, 1945'te Ankara Dev- İetKonservatuN'an'nda, 1954'te An- kara Gazi Lisesi'nde edebiyat öğret- menliği yaptı. 1956'da Milli Eğitim Müfettişi oldu. 1970'te Külrür Ata- şesi ve öğrenci müfettişi olarak ts- viçre'ye gittı, ardından Kültür Müs- teşan Yardımcıhğı'na getirildi. 1972'de emekliye aynldıktan sonra 1976 yılında Türk Dil Kurumu Ge- nel YazmanhğYna seçildi.Öğrenci- lik dönemi dışında ilk şiirleri Naz- mi Cahh adıyla 1938 Haziranı'nda Gençlik Dergisi'nde yayımlandı. "1940 Edebiyat Hareketi" içinde etkin bir rol oynamamasına, hiçbir gnıba ve eğilime katılmamasına karşın şiirini kabul ettirerek, "Yeşe- renOdar" adlı kitabıyla 1955 yılın- da Türk Dil Kurumu Edebiyat Ödü- lü'nükazandı. "Yanjpn* adlıkitabı, 1981 'de Yedıtepe Şiir Ödülü'nü ge- tirdi. "Bütün Şiirleri'' kitabmda, Ada- mın Biri (1946). Rüzgâr (1949). Atatürk Kurtuluş Savaşi'nda (1952), Yeşeren Otlar (1954), Süt (1965), Türk Mavisi( 1973), Yangın (1980), Güz Türküleri (1991) adla- nyla ayn ayn yayımladığı eserleri birleştirdi. Diğer yapıtlanna, "Şiir Her Za- man" adlı kitabında yer venrken Cumhuriyet'te de yayımlanan "İçi Sevda Dolu Yolculuk"ta anılannı topladı. "Atatürk Kurtuluş Sava- şı'nda''adlı yapıti. Nevit Kodalb'nın "Atatürk Orator>'osu'*na konu ol- du. 1947"de DoraGüney'le birlikte Theodor Storm'un "Renate"sıni; 1965te Jean Anouilh m "Papat>a Fah"nı; 1974 te Julia MarshaU'm "Avrupa Konseyi Üyesi Devietlerde AnadÛi Öğretinır kitabmı Türk- çe'ye kazandırdı. Ender ödül kabul eden biri olarak 28 Ekim 1996'da Cumhurbaşkanlı- ğı Kültür ve Sanat Ödülü'nü Cum- hurbaşkanı Sükyman Demirel'in elinden alırken gözyaşlannı tutama- dı. Cumhuriyet'te Necati Gün- gör'ün kaleminden 10 Eylül 1977'de yayımlanan "Külebi'nin YaşamT adlı yazıda, kendisini şöy- le anlattı: "Çok küçük yaşta şiir yazdım. Hiçbirini beğenmedim, saklama- dım. tlk çıraklık şiirlerim, Adamın Birfndekiler, belki birkac tane daha vardır. Hiçbirini ne biliyorum, ne anımsıyorum. Anımsadığım baba- mın ölümü sırasında \'azdığun İh- tiyar Katır' adh şiirk, 'Uzanacağım bir ilah gibi üstümden beyaz kuşlar uçacak' gibilerinden birkaçdize. Ai- lem roman okumamda etkifi olmuş- tur. Türkiye'de sanatçı için büyük kolayhk var. Biraz şüre heves eden bir laf ebesi, biraz da girişken oluve- rirse hemen tanımverir. Ben yaym yönünden hiçbir güçlüğe uğrama- dım. Mahmut Cahit INazmi Cahit, Cahit Külebi takma adlarryla 1937'de yayımlamay a başladığım şi- irler kolayca dikkat çekti. Nurullah Ataç'ıno sırada Fransızca okutman- lığı yapbğı sınıflarda bu üç adı ayn ayn övdüğünü duydum. 'Sokak'ta ilk iki şiir çıkınca, Ataç'tan çok na- zik ve korumaya istekli bir mektup akiım.Birazşımanktım,yanıüama- dım.1anışmak. Fransızca öğretmek yolundaki önerilerinden yararlan- madım. O mektubu. nasıl olduysa bilmivorum, onyıl kadar önce yitir- dim."' Rahmetli eşi Süheyla ve rahmetli oğlu Ahmet ile oğlu Mehmet Ali Külebi'nin babası, büyük şair CAHİT KÜLEBİ 20 Haziran 1997 Cuma günü sabaha karşı saat 04.15'te uzun süredir büyük ilgi ve bakımla yattığı Başkent Hastanesi'nde yaşama gözlerini yumdu. Cenazesi bugün Maltepe Camisi'nde kılınacak öğle namazından sonra Cebeci Asri Mezarlığı'ndaki aile gömütlüğünde toprağa verilecektir. KÜLEBİ AİLESİ Tük şiirine yeni bir soluk getiren CAHÎT KÜLEBİ'yi yitirmenin üzüntüsü içerisindeyiz. Türkçemize, edebiyatımıza inanıp güvenen herkese başsağlığı diliyoaız. PEN YAZARLAR DERNEĞt Kendisine çok borçlu olduğumuz değerli büyüğûmüz, öğretmenimiz, aziz dostumuz, büyük şair CAHİT KÜLEBİ çok sevdiği yurdumuzun topraklanna kavuştu. Sevenlerinin acısını paylaşmz. MEHCURE ve SAMİ KAR4ÖREN Derneğimizin onur üyesi ve Onur Ödülü Altın Madalyası sahibi büyük ozanımız CAHİT KÜLEBİ içi sevda dolu son yolculuğuna çıkıyor. Ailesinin ve edebiyat dünyamızın başı sağolsun. EDEBİYATÇILAR DERNEĞİ BAŞSAĞLIĞI TÜLAY KOCABAŞ'ın sevgisini yaşayan ailesi ve bütün dostlannın acısını paylaşıyoruz. ORHAN ÇETİMCAYA, SEMİRAMİS SERİN, GÜLEN ÖZMEIV, K.\DRtYE GÜDENLER, TENASÜP SAFİ, ŞEBNEM MÜDERRİSOĞLL, SELMA HOSAL, ŞÜKRAN TAMKINALI. NAZMTYE TIRAN, SEL>U SAYGIN. HANDAN ERBEN, FtGEN SIDA, FtLİZ POYRAZOĞLl, GÜLER SÜKAN. ALİŞAN OLGU1V, SEVİM METE, EMEL AKKOYUNLL, KAMER KLRTOĞLU, BEYHAN KIRALİ OLUM Ailemizin büyük dostu, hepimizin sevgilisi, büyük şair CAHİT KÜLEBİ'yi yitirmenin acısı içindeyiz. Sevenleri Sağ olsun. PERİHA\ ve CELAL ÜLGEN Vakfımızm kurucu üyesi, onurlu, demokrat insan, meslek mücadelemizin önder isimlerinden ERHANZAFER AKGÜÇ'Ü ani olarak kaybetmenin üzüntüsü içerisindeyiz. Ailesi dostlan ve meslek camiamızın başı sağolsun. Anısı meslek mücadelemize ışık tutacaktır. ÇAĞDAŞ MUHASEBECİLER VAKFI ANMA NAŞIDE ÇAĞLAR ölümünün 1. yılında saygıyla anıyoruz. Çocuklan: ACAR - TUĞRUL -TACAR Üyemiz, büyük ozan CAHİT KÜLEBİ'yi kaybettik. Anısı önünde saygıyla eğiliriz. TÜRKİYE YAZARLAR SENDİKASI İLAN BAVTUMİÇ ASLİYEHUKUK MAHKEMESİ'ÎSDEN DosyaNo: 1996/86 Davacı Mustafa Tü- mer vekili Av. Kâmran Duygun tarafından da- \alı Hatice Tümer aley- hine mahkememizde açılan şahsı ilişkilerin düzenlenmesi davasının yapılan açık yargılaması sırasında venlen ara ka- ran uyannca: Davalı Hatice Tü- mer'in yapılan bütün aramalara rağmen tebli- ğe yarar açık adresinın tespıt edılemedıği ve adı geçen davalıya dava di- lekçesi tebliğ edıleme- mış olup. ilanen tebliği- ne karar venlmiştir. Duruşma günü olan 11.9.1997 günü saat 09.00'da mahkememiz- de hazır bulunmanız ve- ya kendınizı bir vekille temsil ettirmeniz, aksi takdirde davanın HUMK'nın509ve510. maddelen uyannca yok- luğunuzda görülüp biti- rileceği ilanen tebliğ ye- rine kaım olmak üzere ilan olunur. Basın: 15822 Romanlannız ve ansiklopedileriniz yerinizden alınır. Tel: 554 08 04