Katalog

SAYFA CUMHURİYET 15 MAY1S 1997 PERŞEMBE 12 DIZIYAZI Koca Balkanlar'dan tehlikeli dönüş KARİKATÜR PEŞİNPE YİRMİ 0İN FERSAH SEMIH POROY Bahar havası içinde çıktığımız Koca Balkanlar'da kalabilirdik. Ojdukça dik, yirajlı yolda inişe geçtiğimizde ciddi bir kar fırtınasına yakalandık. Her yer beyaza kesmiş... Yol pırıl pırıl buz... Kar zerrecikleri arabanın çevresinde anaforlarla savruluyor... Yani, şu ünlü "Balkanlar'dan gelen soğuk hava kitlesi"ne yerinde tanık oluyoruz. Hitar Petar yortusundan ayrıntı. m ^^ entin genç kültür müdürü ıle m^r tanışıyoruz. Belediye Sarayı'nın M£ bir pub'ı andıran yemekhanesınde m ^ k dostça bir çay sohbeti yapıp -JL. -^^- yeniden mizah e\ine dönüyonız. Şimdi. Mizah ve Hiciv Evı'nın salonlannı dolaşacağız. Çok etkileyicı bir mekân. Kankatürcüler Derneğimizin Başkanı (burada "sayın'" demeliyim) Sa>ın Kâmil Masaracı, "Bakalım btz ne zaman böyle bir yere kavuşacağız?" diye "karikakomik" bir sorunsal ortaya atıyor "Şimdi yeri değil!" gerekçesiyle Semih Balcıoğlu ile bırlıkte sayın başkanımızın kendisıne gelmesini sağlıyoruz! Gabrovo Mizah ve Hıch Evi'nın on bir büyük sergı salonu var. Her binnde değışik sergiler. sergıler... Çok sayıda öğrencı. öğretmenlennin açıklamalan eşlığınde sergılen gezıyorlar. Anlaşılan o kı Bulganstan. sıkıntılanna karşın kültür kurumlannı gözetmeyi sürdürüyor. Yardımlar azalsa bile... Öylesine tanıdık, öylesine hoş bir ortamdayız kı. Semih Balcıoğlu. Kâmıl Masaracı ve ben. bir ara birbınmızı yıtirdik .. Kendı nrmımize göre gezıyoruz müzeyi. Salonlardan birındekı sürekli sergiye dalıyorum. Bayan Boneva, bu sergidekı yapıtlann satışa sunulmuş olduğunu söylüyor. Bulgaristan'ın her bölgesinden sanatçılann özgünbaskı işlerinin bulunduğu bir sergi. Iki özgünbaskıyı seçtım; almak ıstedığimi söyledim. Müzenin muhasebe bölümüne geçtık. ışlemler yapıldı. Şimdi evimde iki Bulganstanlı sanatçının yapıtlan var: Robert Barimov ve Plamen Penov'un... Etara Müzeyi gezdik. Gırişteki satış reyonundan esprili. küçük anı eşyalan aldık. Tabağına yapışık kahve fincanı. ikiye bölünmüş çay kupalan. konuklar içın. ağzı timsah dışi gibi tırtıllanmış fincanlar vb. Gabrovo'nun en tipık göstergelerinden olan kuyruğu kesik kedi desenli bir şey ise bulamadık. Mayıstaki şenliğe yetiştirilmek üzere siparış \erilmiş. Kuyruğu kesik kedi esprisi şu: Eskıden, odalara giriş çıkışlan uzun sürüp de aralanan kapıdan fazla soğuk girmesin diye kedılennın kuyruklannı diplerinden keserlermış Gabro\ olular. Kuyruğu kesik kedi, aynı zamanda Mizah ve Hiciv Evrnın ve düzenlediği yanşmanın da amblemı. Şimdi. Gabrovo'nun dış mahallelerinden birıne. kentın ilk kumlduğu yer olan Etara'ya gideceğiz. Minibüse doluşuyoruz. Etara tipik bir köy yerleşimi. Restore edilmiş. turizme dönük bir yer... Tüm enerjisi, dereler üzerine kurulmuş su değirmenlerinden sağlanıyor: torna tezgâhından kebap ocağına \arana dek... Köy evlerinin tümünde el sanatlan yapılıyor... Gümüş işçiliği, kilim dokumacılığı, ahşap eşya üretimi, finncılık, el yapısı otantik müzık aletleri vb. Bayan Boneva, bize köy fınnından peynirli. simit biçiminde poğaçalar ahyor... Ahşap işı bir iki küçük anı eşyası satın alıp. e\ lerin altlannda kurulmuş işlikleri gezdikten sonra sevimli Etara"dan Gabrovo'ya dönüyoriiz. Akşam yemeğini müzenin altındaki lokantada yıyeceğiz. Cabrovo'da son akşam yemeği Duvarlan, tavanı Bulgaristan'ın usta sanatçılanndan BorisDimovski'nin fresko-karikatürleriyle bezenmiş lokantada yine bol kahkahah bir yemek yiyoruz. Aramıza. müze görevlilerinden. mizahçı. Petko Andreev de katılıyor. tki çalgı eşliğinde genç bir kadın Balkan ezgileri söylüyor. Bir ara bir şeyler anons ediyor. Aramızda Türk kankatürcüler varmış. şimdi onlar için Türkçe bir parça söyieyecekmiş. Sözü Mizah ve Hiciv Evi'nin önünde Sijca Pençeva, Semih Balcıoğlu, Calina Boneva, Tatyana Tsankova ve Kamil Masaracı. Arkalarında, Balkanlar'ın Nasreddin Hoca'sı Hitar Petar'ın eşeğe ters bintniş yontusu. edılen karikatürcüler biziz. Söylenen şarluyı ilk kez duyuyordum... Post-klasik Türk sanat müziği gibı bir şeydi. herhalde! Ezgi bitti. çılgınca alkışladık' Bravo! Bravo! Blagodarya' Rakımız yine yanımızda.. Söyleşımiz inanılmaz kahkahalarla sarmalanıyor. Öyle ki müze yönetıcısı bayan Tsankova, gülmekten va^armış gözlerinı sılerken: "Beni. asık suratlı biryönetici olarak bilirler buralarda_." demek gereğini duyuyor. bir ara.. Bunada gülüyoruz. Artık geç oldu. Kalkıyoruz. Lokantanın alt katı diskotek... Sesler geliyor... Bakıyoruz. ağzına kadar dolu. Gençler eğlenıyorlar. Lokantanın. dıskoteğin kirası müzeye gelir sağlıyor. Dışanda yağmur var. Vedalaşıp otele dönüyoruz. Dönüş Sabah kalktık. O da ne!' Kar yağıyor Her yer bembeyaz. Karyağışı yoğunlaşmadan Koca Balkanlar'ı aşıp düze inelim. diyoruz. Bagajlan taşıyıp arabava atlıyoruz. Dağa vuruyoruz: ama tırmanmak gerçekten zor. İnanılmaz bir kar yağıyor Yaklaşık bın metre yüksekhkte bir vırajda kalakalıyoruz. Önümüzde bir Lada. hafiften yanlamış, öyle duruyor. Karşıdan bir otobüs gelivor; sollamak mümkün değıl. Bıraz ileride. daha elverişli bir noktada durup Lada'ya yardım edebilirdik. Durmak zorunda kaldığımız yer. bızım için de kötü. V'irajı dönecek bir başka araç. karşısında bizı bulacak.. Kâmil'in Renault Broad\vay'ı patınaı yapıyor. sarsılıyor. yerinde kalıyor. Lada'da bir Bulgar çıft... Semih Balcıoğlu. Kâmil'in dıreksıyondan aynlmamasını istıyor. Semih Ağabey'le arabadan çıkıyoruz. Lada'yı ıteceğız. Dayanıyoruz. üçümüz... Balcıoğlu. ben ve Lada'nın hanımefendısı. Lada yürümüyor. Arkaya. Kâmıl'ın arabasına gidiyoruz... Bulgar kadıncağız. Semih Ağabey ve ben. bızım Broadvvay'e el venyoruz bu kez... Bıraz sonra. Renault yürümeye başlıyor Semih Balcıoğlu, Kâmıl'e seslenıyor: "Sakın durma Kâmil!.. Biz atlanz!" Bulgar çıfte. omuzlarımızı kaldırıp çaresizliğimizı anlatıyoruz. Yapacak bir şey yok!.. Dursak. bir daha kalkmamız söz konusu olmayabilir. Bulgar çift hiç olmazsa bildik, tanıdık bir yerdeler... Ayrıca. dağ yolunda birçok mola yeri var ve hiç de uzun olmayan aralıklarla arabalar geçıyor. İki gün önce. bahar havası içinde çıktığımız Koca Balkanlar'da kalabilirdik. kurtardık. Oldukça dık \e \ ırajlı yolda ınişe geçtiğimizde de ciddi bir kar fırtınasına yakalandık. Her yer beyaza kesmiş .. Yol pırıl pınl buz . Kar zerreciklen arabanın çevresinde anaforlarla savruluyor.. Yani. şu ünlü "Balkanlar'dan gelen soğuk hava ldtfesi"ne yerinde tanık oluyoruz. Karikatürlen denli ustaca araba kullanan Kâmıl. hemen hemen 10 km'de seyrederek. fren yapma zorunda kalmadan bu tedırginlık vencı yolu akıllıca geçıyor.. Tebnkler usta1 On beş. yırmi dakikalık dağ yolunu. yaklaşık bir saatte alarak Koca Balkanlar'dan ındık. Kazanlık'a doğru, beyazlık yeşıle döndü. İnanılmaz bir soğuk... Karar verdik; Edırne'de ilk işimız helmelenmiş bir tas sıcak kuru fasulye! BİTTİ ÇALIŞANLARIN SORÜLARI / SORUTVLARI YILMAZ ŞİPAL 'Mahılen emekli olmaııı gerekiyor' Sonı: Ben. bir kamu kurumunda 19 yıldır çalışan bir bayan memurum. 1957 doğumlu olup 40 yaşındayım. Geçir- diğim bir kaza sonucu sakatlandım. Bu nedenle. malulen emekli olmam gerekiyor. Yüksekokul mezunu olup. Genel Idare Hizmetleri'nde 4. derece 3. kademeden a\lık al- maktayını. Sorularım: 1. Malulen emekli olduğumda. e- mekli ikramiyesi ödenir mi, ödeniyorsa ne kadar emekli ikramiyesi alabilirim? 2. Emekli maaşı hangi tarihte bağlanır? 3. Malullere bağlanan aylıkların oranları değişik midir? 4. Malullük maaşımın oranı \e tutarı ne olur? (S.O.) YANIT: 1) Emekli ikramiyesi. 'Emekli, adi malullük, vazife malul- lüğü aylığı" bağlananlarla "toptan ödeme' yapılan iştirakçilere öden- mektedir. Malul aylığı bağlandığında. emekli ikramiyesinindeöden- mesı yasa gereğidir. Malulen emekli olduğunuzda. size 19 hizmet y ı- lına göre 680 mılyon. 485 bın 475 lira emekli ikramiyesi ödenecek- tır. Bu ıkramiye:' 62.040 225 (Genel aylık ikramiyesi) 50.388.000 (Ek gösterge ikramiyesi) 23.934 300 (Kıdem aylık ikramiyesi) 388.550.000 (Taban aylık ikramiyesi) 155.57 2.950(Özeltazminat ikramiyesi) 680.485.475 (19 yıl karşılığı emekli ikramiyesi I 21 Emekli Sandığı Yasası uyannca. "çeşıtli sebeplerleemeklıyeay- rılanlann. emekli, adı malullük, vazife malullüğu aylıklarıy la ölenle- rin dul \e yetimlerine bağlanacak aylıklar. hizmet aylıklannın kesil- diği tarihi" izleyen aybaşında başlar. 3) "Emekli. adi malullük. \azife malullüğu aylıklan". fiili veitiba- n hizmet toplamı 25 yıl olanlara yüzde 75 oran üzerinden, "25 yıldan az olanlara hertam yıl içın yüzde 1 eksığı, fazla olanlara da hertam yıl için yüzde 1 fazlası üzerinden başlar. 4) Emekli Sandığınca bağlanan emekli aylıklan alt sınır aylığı- nm altında ise alt sınır aylığına yükseltilır. Yasa ile alt sınır aylığı koşulu getırilmeseydi. size 19 yıl karşılığı bağlanacak aylığın oranı yuzde 69 olup. tutan da 26 milyon 942 bın lira olacaktı. Bu tutar alt sınır aylığının altında olduğu için aylığınız, alt sınır ay lığına yükseltilecek ve 27 milyon 882 bin 940 lira üzenn- den ödenecektır. B U L M A C A SEDAT YAŞAYAS 1 2 3 4 5 6 7 8SOLDAN SAĞA: 1/ Kımı ortak yönleri olan iki şey arasındakı benzeşme. 2/Tıp dılınde kalp atı- 3 mının hızlanma- sına venlen ad. 3/ Eskı Mısır'da güneş tannsı... Amaç. 4/ Verme. ödeme... Ital- 7 ya'nın en uzun ırmağı...Bırbağ- ° laç.5/"Ça\nşku- 9 şu, hüthüt" gibı adlar da v erilen bir kuş. 6/ Ördeğe benzer bir su ku- şu... Erden çavuşa kadar olan askerlere verilen ad. 7/ltalya"dabırkent.»Es- 3 kı dılde dıyalektık.. Ha- 4 vadakı su buhan. 9/ Bo- ğanotundan çıkanlarak hekimliktekullanılanze- hırlı bırmadde. YUKARJDAN AŞAGn A: 1/ Eski Roma evlennın ortasında yer alan üstü açıkavlu .. Kalsıyumun sımgesı. 2/Hz. Muhammed'ı ö\- mek ve ondan şefaat dılemek amacıyla yazılan kasıde... Emile Zola'nın bir romanı. 3/ Yemek... Japon kökenli bir dö\üş sporu. 4/"Mısket lımonu" da denılen küçük bir lı- mon cinsı.. Dağ sırtlannda geçıt veren çukur yer. 5/ Afrı- ka'da yaşayan, bacaklan beyaz çızgılı bir hayvan... Yüce, yüksek. 6/Merkezıyetçı demokrası yandaşı cumhunyetçı- İere venlen ad. II Soyaçekim... Edebıyatta etkıyı çoğalt- mak için bir şeyin tersını söy leyerek edılen alay. 8/ Bang- ladeş'ın başkentı... Genışlik. 9/Çamaşın. ıkı parçasını el- debırbınnesürterekyıkamaışı... Bıryapıttaışlenenkonu. VJ ÖR ÜŞI Ecz. Mehmet Domaç * Eczacılar Günü ve Eczacıların Sorunları Toplumun büyük bir kesımı gibi eczacılar da ül- kenin içinde bulunduğu koşullann yarattığı eko- nomik, sosyal ve kültürel daralmanın günlük ya- şamına yansıyarak hak ve çıkarlarının zedelen- mesinin, kayıplara uğramasının sıkıntılannı yaşı- yor. Devlet kurumları ile anlaşma yaparak ilaç hiz- metıni karşılayan eczacılar, herhangı bıranlaşma- da otuz kadar madde ıle bağlı olarak sorumluluk- larını yerine getirirken ilaç bedellerıni zamanında ödemekten başka sorumluluğu olmayan kamu kurumlarının ödeme taahhütlerıne uymamasıyla isyan etmekle karşı karşıya kalıyorlar. Budurumdatasarruftedbırlerınidenkbütçeile açıklamak olanaksız; devletın ve kamu sigorta kurumlarının hızmetin karşılığını ödemek için ge- rekli altyapıyı oluşturmamaları akılcılıktan veger- çeklerden uzak bir yaklaşım, böylesi bir uygula- ma sürgit devam edemez şüphesiz, biryerinden ın 'ın Eczacılar, üretim ve hizmet^lanında gorev al4- rak veya görevlendırilerek kalkınmaya katkıda bulunmak amacıyla eğıtilmiş ınsan gücü, bu gü- cün planlamasındakı eksiklik büyük sorunları bir- lıkte getiriyor. Eczacılık fakültelerine yılda alınan 950-1000 öğrencinin 700 kadarının her yıl serbest eczane açması, yaşam alanının daralmasına, dağılımın- daki dengesizlik ve eşitsizlikte çok sayıda ecza- cının gızli işsızliğine neden oluyor. Toplumsal üründen yeterınce pay alınnama- ması, rant ekonomisının cazibesine kapılanma- sı, sağlık alanında hizmet üreten kişi olduğunun bilincinden uzaklaşma meslektaşların birbirlerini alandan dışlama rekabetinin kapılarını açıyor. Böylesi bir durumda meslekı kaygıdan çok tı- cari kaygının ortaya çıkması, mesleğin kendisı- ne zarar veriyor. Söz konusu durumla tüm mes- lek alanlannda karşılaşıldığını görüyoruz. Mesle- ki denetimlerin sıklaştırılması ile yapılan yanlışlık- lar şüphesiz cezalandırılıyor. Cezalandırmadan çok Eczane ve Eczacılar Hakkındaki Yasa "nın değiştirilmesi ile eczacılık alanına yenı düzenle- melerin getirilmesı gerekiyor. Türk Eczacıları Bir- liği yasayla ilgıli çalışmalarını bitırerek gerekçele- ri ile birlikte Sağlık Bakanlığı'na ve milletvekille- rine sunacak hale getirmış bulunuyor. Yasalara aykırı olarak gizli anlaşmalarla (muva- zaa) kurulmuş eczaneler, Sosyal Sigortalar Ku- rumu'nda eczacısı olmayan poliklinik eczanele- ri, Sağlık Bakanlığı'nda eczacısız ilaç hızmeti ve- ren çok sayıda devlet hastanesi eczanesi yasa- lara aykın olarak çalışmaya devam ediyor. Yasa- lara aykırıhkların, yasalara uygun şekle getırilme- si Sağlık Bakanlığı'nın görevidır. Uzun zamandır devam eden kamu vicdanını ve halk sağlığını ra- hatsız eden uygulamalara son vermenin zamanı çoktan geçtı. Eczacısız eczaneler ne zaman kapatılacak. Kamuda çalışan eczacıların özlük haklarında- ki olumsuzluklar, eczacılar için kamuda istihda- mı bir seçenek olmaktan çıkarır noktaya getirmiş- tir. Çünkü kamuda çalışan eczacıların ücretlerı düşüktür; yetki ve sorumluluklarını belirleyen yö- netmelikler günümüz koşullarının çok gerisinde kalmıştır; hastane ve poliklinik eczacıları arasın- da ücretlendirmede eşitsizlikler yaratılmıştır; ec- zacılara mesleğiyle ilgisi olmayan eczacılık dışı görevleryüklenmiştir; baş eczacılık kadroları kla- dırılarak eczacılar hastane yönetimlerınden dış- lanmıştır. Ülkemizin içinde bulunduğu duruma bakıl- dığında 14 Mayıs 1997'de mesleki sorunlarımızın çoğaldığı gerçeğınin belirtilmesi önemli, ancak cumhuriyetin temel ilkelerine yönelen saldırıların önlenmesinde devletin içine çöreklenen ve uyuş- turucu ticaretinden geçınen çetelerin ortaya çıkanlmasında meslektaşlarımızın. meslek örgüt- lerimizin, üniversitelerimizın yapacağı katkılarçok daha önemli olarak karşımıza çıkıyor. Bızler şeri- at, darbe ikileminde çözümsüz bırakılamayız. Çözümün demokraside olduğunu biliyor, tüm ec- zacılık topluluğunun demokrasiye, hukukun üs- tünlüğüne insan haklarına, laikliğe sahip çıkması gerektiğine inanıyoruz. Demokratik ortamların olmadığı durumlarda sağlık, eczacılık ve eğitim alanlarının sorunlarını çözemeyiz. * TEB Genel Başkanı