Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet
İmtivaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Yayın Yonetmenr Orhan Erinç 9
Genel Yayın Koordınatorü Hikmet
Çetinka>a 0 Yazıışlerı Müdürleri
IbrahimYüdız. Dinç Ta>anç(Sorumlu)
9 Haber Merkezı Müdurü Hakan Kara
9 Görsel Yönetmen: Fikret Eser
Dış Haberler Şinasi Danışoğlu 9 ^tıhbarat
Cengiz Yıldınm 9 Kültür Handan Şenköken
9Spor Abdülkadir Yücelman 9 Makaleler
Sami karaören 9 Duzeltme: Abdullah Yazıcı
9 Fotoğraf Erdoğan Köseoğlu 9 Bılgı-Belge
Edibe Buğra 9 Yurt Haberlen Mehmet Faraç
Ya\ın Kurulu. Ilhan Selçuk ı Başkan).
Orhan Erinç, Oktny Kurtböke.
Hikmet Çetinkav a, Şükran Soner.
Ergun BalcL Dinç Tayanç, İbrahim
Yıldız. Orhan Bursalı, Mustafa
Baltnrv. Hakan Kara.
Ankara Temsılcısı. Mustafa Balba> 9 HaberMüduru Doğan
Alun Ataturk Bulvan No- 125. Kat 4. Bakanlıklar-Ankara
Tel 4195020 C hat). Faks. 4195027 9 Izmır Temsılcısı:
SerdarKmk,HZıyaBK 1352S.23Tel 4411220. Faks
4419117 9 Adana Temsılcısı Çetin Yiğenoğlu, lnönü Cd
119S.No 1 Kat 1, Tel: 363 12 11. Faks. 363 12 15
Koordınator Ahmet Korulsau 0
Muhasebe Bülent Yener 9
Idare Hüse)inGürer9lşletme
ÖnderÇelik9Bılgı-Işlem: Naü
İnal 9 Bılgısayar Sistem
Mürüvef ÇUer
MEDYA C: • Yönetım Kurulu
Başkanı - Genel Mudur Gülbin
Erduran # Koordınator Reha
Işıtman # Genel Mûdür Yardımcısı
Mine *kdağ Tel 514 07 53 -
5139580-5138460-61.Faks 5138463
V ayımla>an vc Basan: Yenı Gün Haber Ajansı. Basm ve Yayıncıhk A Ş
TLrkocağı Cad 3» 41 Cağaloğhı 34334 tst PK 246 Isıanbul Tel (0 212ı 512 05 05 (20 hat» Faks: (0'212) 513 85 95
14MAYIS1997 Imsak: 3.54 Güneş: 5.41 Öğle: 13.08 Ikindi: 17.01 Akşam: 20.21 Yatsı: 22.00
Aerosmith'e ödül
• Haber Merkezi - Steven
Tyler'ın solisti olduğu
Amenkalı rock topluluğu
Aerosmith. Hamburg"da
Altın Disk Trophy ödüliinü
aldı. Almanya'da yeni
albümleri 'Nine Lives'ın
250 bin kopyasının
satılmasından dolayı bu
ödüle layık görülen grup
bir de konser verdi.
Erdoğan'dan
'doğurun'
çağrısı
• tstanbul Haber Servisi -
"4. Dünya Aıle Günü"
nedenıyle tstanbul
Büyükşehir Belediyesi
Sağlık Daire
Başkanlığı'nca Tank Zafer
Tunaya Kültür
Merkezi'nde düzenlenen
"Aileler, sosyal sorunlan
ve çözürn" konulu panelde
konuşan tstanbul Belediye
Başkanı Recep Tayyip
Erdoğan. bir toplumun "ne
kadar doğurgan olursa, o
kadar üretken olacağı"
görüşünü savundu. Gayri
Safı Milli Hasıla'nın düşük
olmasını nüfiıs artışı yerine
"aciz yönetimkr'"e
bağlayan Erdoğan
"Bakamayacağınız çocuğu
meydana getirmeyin diyen
görüşe katılmıyorum"
dedi.
lOmilyonturist
bekleniyor
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Türkıye, turizm
sektöründe bu yıl
hedeflediği 10 milyon kişi
ve 7.5 milyar dolar gelirle
Yunanistan'm önüne
geçmeyı planlıyor. Türk
turizminin tanıtımı için
yapılan 17 milyon dolarlık
harcamadan en büyük pay,
2 milyon dolarla Bağımsız
Devletler Topluluğu'na
aynldı. Türkiye'nin. turizm
gelirinde aynı kıyılan
paylaştığı Fransa, tspanya,
ttalya ve Yunanistan gibi
Akdeniz ülkelerinin çok
gerisınde kalmasını
"tarihsd etmenlere"
bağlayan Turizm Bakanlığı
yetkilileri, bu yıl
Yunanistan 'ın önüne
geçmeyi amaçladıklannı
bıldirdiler.
İLKSAN'ın arazi
davası
• tstanbul Haber Servisi -
Pendık 2. Asliye Hukuk
Mahkemesı, tlkokul
Öğretmenleri Sağlık ve
Sosyal Yardım Sandığı
(tLKSAN) Yönetim
Kurulu'nun, Pendik
Kurtdoğmuş Köyü'nde
1992yıhndaAY-BA
Müşavirlik Inşaat ve
Sanayi AŞ'den aldığı 3 bin
300 dönüm arazinin bin
265 dönümlük kısmının
tLKSAN adma tescilini
kararlaştırdı. tLKSAN
Yönetım Kurulu Başkanı
Bekır Ongun. bırinci •
basamağı kazandıkJannı
sövledi.
TÜPk DİI
Baypamı
• ANKARA
(Cumhuriyet Bürosu) -
Cumhurbaşkanı Süleyman
Demirel, Türkçenin,
sadece Türkiye'nin değil,
Türk dünyasırun ortak
kültür ortamı olduğunu
ifade ederek Türkçenin
dünyada en yaygın olarak
kullanılan beşinci dil
dunımunda bulunduğunu
bildirdi. Cumhurbaşkanı
Demirel, Türk Dil Bayramı
ve Yunus Emre'yi Anma
Törenleri dolayısıyla
Karaman Valisi Hakkı
Teke"ye gönderdiği
mesajında. "güzel
Türkçenin. millı
kimlığımizin temel
unsurîanndan biri
olduğunu" vurguladı.
Yabancı dillerde yazılı olan levhalan kaldırmayanlara asgari ücretin 10 katı ceza geliyor
Meclis Türkçe suıavmda• 'Türkçenin kullanımına ilişkin yasa tasansı'
TBMM'ye sevk edildi. Tasan ile spiker ve sunuculara,
Türkçeyi yanhşsız kullandıklannı belgeleme şartı
getiriliyor. Interstar, Show, Flash TV gibi Ingilizce isimli
televizyonlar da isimlerini 6 ay içinde değiştirecekler.
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)
- Atatürk Kültür. Dil ve Tarih Yük-
sek Kurumu tarafından hazırlanan
"Türkçenin kuBanıfanasma Oişkin ya-
sa tasansı" Meclis'e sevk edildi.
Devlet Bakanı Işılay Savgın, Ata-
türk Kültür, Dil ve Tanh Yüksek
Kurumu Başkanı Prof. Dr. Reşat
Genç \e Türk Dil Kurumu Başka-
nı Prof. Dr. Ahmet Cüasun'la düzen-
lediği basm toplantısında, kanun ta-
sansıyla ticari kuruluşlann ad ve
unvanlan ile mal, ürün ve hizmet ad-
lannın Türkçe olmasının, yeni Türk
Kitap
223
yıllık
serüven
Harvard
Üniversitesi
Houghton
Kütüphanesi'nden
223 yıl önce alınan
bir kitap birkaç gün
önce kütüphaneye
iade edildi. İlginç
olayı basına
açıklayan
Kûtüphane Müdurü
Roger Stoddard
(fotoğraf), kitabın
kunin tarafindan
alındığının
bilinmediğini
söyledL 223 yıl sonra
kütüphaneye iade
edilen kitabın yazan
Piskopos VVhite
Kennett "Complete
Historyofthe
England vvith the
LhesofAllthe
Kings and Queens
Therof, Volume 3"
(Bürün Kral ve
Kraliçelerinin
Yaşamıile
tngiltere'nin Tam
TarihL Cilt 3) adh
eser 1706 yılında
yayımlanmış.
(Fotoğraf:
REUTERS)
alfabesiyie yazılıp okunmasının sağ-
lanacağını belirtti.
Tasannın yasalaşması halınde ya-
bancı isimli levhalannı değiştirme-
yenler, asgari ücretin 10 katı kadar
ceza ödeyecekler. Cezadan sonra
da kaldırmayanlann işyerleri bir sü-
re kapatılacak. Bu kapsamda ya-
bancı isimle yayın yapan tnterstar,
Show ve Flash TV gibi televizyon-
lara da 6 ay içinde isimlerini değış-
tirme zorunluluğu getiriliyor.
Tasanda aynca. radyo ve televiz-
yonlarda spikerlik,. sunuculuk ve
haber sunuculuğu yapanlara, Türk-
çeyi yanhşsız telaffuz ettıklerini
gösterirbir sunuculuk belgesıne sa-
hip olma zorunluluğu getirilmesi
de yer ahyor. Sunucu ve spikerler
bu belgeye sahip olabılmek ıçin
oluşturulacak "sunuculuk belgesi
kurulu*' önünde Türkçeyi yanhş-
sız kullandığını ispatlayacak.
Spikerlere kurul denetimi
Kurul TDK"den 3. üniversiteler-
den, Devlet Tiyatrolan'ndan. gaze-
tecilercemıyetlerinden ve Mılli Eği-
tim Bakanlığı Talim Terbıye Kuru-
lu Başkanlığı'ndanseçilecek2'şer.
RTÜK'ten de seçilecek bir üyeden
oluşacak. Kurul, öncelikle mevcut
spikerleri değerlendırmeye alacak,
başanlı görülmeyenler kurula ça-
ğınlacak.
Devlet Bakanı Işılay Saygın,
"'Türk olan herkes bu kanuna des-
tek verir; destek vermeyenin Türk-
lüğünden şüphe ederim" dedi. Dük-
kânlanna yabancı isimli levhalan
asanlann daha çok müşteri çeke-
ceklerini zannettiklerini, ancakbu-
nun tam tersi olduğunu ileri süren
Saygın şunlan söyledi: "İnsanla-
nmrzsanld Türkçeisfanler koymak-
tan utanıyoriar. Dükkânlannı İngi-
lizce, Fransızca sözlerie donatırlar-
sa daha modem olduklannı sanı-
yorlar. Bu bilinçsizlik yüzünden ül-
kemiz yabancı bir Ulke görüntüsü-
ne bürünüyor. Radyo ve televizyon-
lardaki sunucular sık sık telaffuz
yanhşlan yapıyorlar, bazen Türk-
çeyi ruhaf bir Amerikan aksanryla
eğip büküyorlar. Gazetelerimizde
de d3 yanhşlanna sık sık rastianıyor."
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
Sanayi ve Ticaret Bakanlığf na vekâ-
letetoOrrnanBakanıHalitDağlı, pro-
mosyon kampanyalan sırasında ver-
meyi vaat ettikleri ürünleri, okuyucu-
ya teslim etmeyen gazeteler ile aşın
veya ikili fiyat uygulayan kuruluşlar
hakkında bakanlık müfettişlerince so-
ruşturma başlatıldığını bildirdi.
Dağlı, dün yaptığı yazılı açıklama-
da, bakanlığa 5 bin 886'sı yazılı olmak
üzere çok sayıda şikâyet başvurusu
yapıldığmı ve kampanyalarda vaat
edilen ürünlerin hiç ya da zamanında
teslim edilmediğı ya da gazete fiyat-
lannın ikilı fiyat uygulamasına gide-
rek. aşın biçimde fiyat arttırdırlannın
belirtildığini kaydetti. Başlamadan
önce gerekli teminatı bakanlığa yatı-
nlan 7 kampanyanın halen sürdüğü-
nü ve bunlara ilişkin teminat mektup-
lannın da bakanhkta bulunduğunu
bildiren Dağlı, şu görüşleri kaydetti:
" 10Temmuz 19% tarihli tebüğden ön-
ce başlayıp da kampanyası biten, an-
cak bugüne kadar ürünlerinin tama-
mını teslim etmediği bakanlığımıza
vaki şikâyetierden anlaşılan gazeteler-
le ilgili olarak müfettişler görevlendi-
rilmiş olup, müfettiş soruşturmasına
göre gerekli işlemleryapılacaknr. Teb-
liğin 8. maddesi. promosyon kampan-
yası düzenleyen gazetenin fiyatının
kampamaya könu ürün maliyeti ne-
deniyle arttırılamayacağını hükme
bağlamıstır. Bu nedenle. son zaman-
'Yasaya ve sözleşmeye aykırı'
Mahkeme, KTHY genel
kurulunu iptal etti
e-posta : tan (« vol. com. tr
İstanbul Haber Servisi -
Kıbns Türk Hava Yollan'nın
(KTHY) Lefkoşa'da yapıl-
ması öngöriilen olağan ge-
nel kurul toplantısı iptal edil-
di. Mahkeme, genel kurulu
durdurma karannı "yasaya
ve ana sözleşmeye uygun
düşmediği" gerekçesiyle al-
dı.
Genel kurul toplantısının,
tstanbul 8. Asliye Ticaret
Mahkemesi'nin 1997*838
No'lu karanyla iptal edildi-
ği belirtildi. KTHY'de yapı-
lan açıklamada, "Basın yo-
luyla kamuoyuna bildirüen
Genel Kunılumuz. adı geçen
yargı emrine uyarak yapıl-
ma> acakor. KTTT\' normal
çalişma faaliyetini sürdür-
mektedir" denildi. KKTC
Ekonomi Bakanı Erdal
Onurhan ise dün saat
14.00'te yapılması bekle-
nen. ancak mahkeme kara-
nyla iptal edilen KTHY ge-
nel kurul toplantısına katı-
Saygın, yasa tasansı ile insanla-
nn ve yazarlann diline müdahale
etmeyi düşünmediklerini ifade ede-
rek, "DiH kanunladüzehmekve kur-
tannak gibi bir kkliamız da yokr
de-
di.
Işılay Saygın, "Türldye'devaban-
cı bir ülke görüntüsü > aratan, ade-
ta bağımsız bir ülke değflmişiz ha-
vasını uyandıran uygulamalara da
müsaadeedemejiz. Budfl bizi bir nül-
let haline getiren en önemli unsur-
dur ve ona karşı hepimiz borçlu-
yuz" dıye konuştu.
Kurumun bugüne kadarkı çalış-
malan hakkında bilgi veren Ata-
türk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek
Kurumu Başkanı Prof. Dr. Reşat
Genç de "Dil, milli varüğm, milli
birligin ana öğesidir. Dilimize sahip
çıkmahyız*1
dedi.
DAĞLI: KAMPANYALAR AŞIRI FİYAT ARTIŞINA NEDEN OLDU
Promosyon soruşturnıası
larda aşın fiyatya da sertifikalı ve ser-
tifikasız olmak üzere ikili fiyat uygu-
lamasına giren gazeteleruı bu davra-
nışlan da a\rıca incelemeye alınmış
bulunmaktadır. Halen bakanlık mü-
fettişlerince sürdürülen incelemelerin
sonucunagöre ilgüiler hakkındagerek-
li işlemler yapılacaknr.*'
Dağlı. açıklamasında, tüketicilerin
tüketıcı mahkemelerine de baş\Tirabi-
leceklenni belirterek **Bn duruinda ko-
nunun bizzatşikâyetçilertarafindan ad-
li mercilere intikal ettirilmesi gerek-
mektedir. Tüketici Yasası'na göre rü-
ketici mahkemeleri nezdinde açılacak
davalar her rürlü resmi harçtan mu-
aftır \e kısa sürede sonuçlanmakta-
dır" dedi.
lacaklannı açıkladı.
tstanbul 8. Asliye Ticaret
Mahkemesi, davacı KTHY
Limited Şirketi Murakıbı
Şadan Diral'ın. şirket tüzü-
ğünün 30. maddesinde "ge-
nel kurulun ortaklığın yö-
netim merkezinde \vya mer-
kezin bulunduğu böigenin
elverişli diğer bir yerinde
toplanacağını içerdiği" ge-
rekçesiyle. -ihtiyatitedbirik
genel kurulun önlenmesi*'
ıstemini, 7 Mayıs 1997 ta-
rihinde karara bağladı. Mah-
keme. davalı KTHY Limi-
ted Şirketi'nin olağan ge-
nel kurul toplantısını, '•yö-
netim kurulu karannı yok
saydığı ve ana sözleşmeye
uygun düşmediği'' gerekçe-
siyle ihtiyati tedbir yoluyla
durdurdu.
10 nisanda tstanbul'da
toplanması için çağn yapı-
lan genel kurul, çoğunluk
sağlanamadığı gerekçesiy-
le 13 mayısa ertelenmiştı.
Yangında sabotaj kuskusu buyuyor
Tarihi me vle vihane
yağmacıların kıırbanı
HALİL NEBİLER
Aralarında Hammamizade İs-
mail Dede Efendi gibi birçok kişi-
nin yetışmesine katkıda bulunan
400 yıllık tarihi Yenikapı Mevlevi-
hanesi'nın tarih yağmacılan tara-
findan yakıldığı kuşkulan üzerine
Zeytinburnu Cumhuriyet Savcılı-
ğı ve tstanbul Mali Şube Müdür-
lüğü soruşturma açtı. Yangından
bir süre önce mevlevihaneden ça-
lınan bir halının Fransa'da bulun-
ması da sabotaj kuşkulannı des-
tekleyen önemli bir kanıt oldu.
Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne ait
Zeytinbumu Merkezefendi Mahal-
lesı Mevlevıhane Caddesi'ndeki
400 yıllık Mevlana tekkesi 7 ma-
yıs gece yansından sonra yanmış-
tı. Bu tarihten bir hafta sonra Kül-
tür Bakanlığf na devredilmesi ge-
reken me\levihanede, devir nede-
niyie envanter çıkanlması çalışma-
lan yapıhyordu. Yetkilılerden edi-
nilen bilgilere göre yangından bir
süre önce. mevlevihaneden çalın-
dığı belirlenen bir halı. Fransa'da
bir koleksiyoncuda ortaya çıkanl-
mış, yapılan girişimler sonucunda
halı Türkiye'ye getirilmişti. Bu ne-
denle bekçi hakkında soruşturma
açılmış, bir kışi hakkında da Me-
murin Muhakematına Dair Kanun
hükümlen gereğince yargılanabil-
mesi için ilçe ıdare kuruluna dos-
ya gönderilmişti.
Kuşkulu yangın
Tam envanter çıkanlırken tek-
kenin yanması. savcıhk ve polis ta-
rafindan me\ levihanede bulunan
tarihi eşyalann talan edildiği. tala-
nın ört bas edilmesi ıçin de yangın
çıkanldığı kuşkulannı doğurdu.
Fransa'da ortaya çıkanlan halı ola-
yı da bu kuşkulann en sağlam ka-
nıtı oldu. tstanbul Mali Şube Mü-
dürü Yusuf Acıbiber, yangının bir
sır olduğunu; bir kazadan çok ta-
rih yağmacısı bir şebekenin planlı
tertibine benzediğini belirtti ve
"Çok hassas okhığumuz bir konu,
aynntıh bir soruşturma yapıyoruz;
şebekeyi muüaka ortaya çıkarta-
cağH" diye konuştu.
TMMOB'den uyarı
'Hükümet
altmcının
aracısı gibi'
• REFAHYOL hükümetinin,
yabancı tekellerineltın
yağmacılığına aracıhk ettiğini
savunan TMMOB Başkanı Yavuz
Önen. altın üretiminin ulusal
madencilik politikası içinde ele
alınması gerektiğini söyledi.
AMCARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türk
Mühendis ve Mimar Odalan Bırhği
(TMMOB) Başkanı Yavuz Önen, REFAH-
YOL hükümetinin, Türkiye'nin altın maden-
lerini yabancı tekellerin yağmalamasına
aracı olduğunu belirterek Bergama'da altın
çıkanlması işinin ulusal madencilik politi-
kası içinde ele alınması gerektiğini söyledi.
TMMOB Başkanı Yavuz önen dün dü-
zenlediği basın toplantısında, Türkiye ma-
dencilik sektöründe yaşanan krizin aşılma-
sı için hükümetin ulusal düzeyde politika-
lar üretemediğini belirterek "Madencfliğin
kaderi yeni dünya düzeninin emperyalist
emeUerine, uluslararası ticaret ve sermaye
hareketierineterkedilmektedir'' diye konuş-
tu. Yavuz Önen, Bergama"da altın çıkanl-
masında siyanür kullanımının konunun yal-
nızca bir boyutunu oluşturduğunu, konuyu
bütünsellik içinde ele almak gerektiğini söy-
ledi.
Önen, Türkiye'de ulusal düzeyde maden-
cilik alanında uygulanabılecek poh'tikalar üre-
tilemediğine. buna bağlı olarak altın çıka-
nlması ve işletmeciliğinde gerekli yasal alt-
yapının hazırlanamadığına dikkat çekti.
Bu koşullarda yapılacak altın madenci-
liğinin. Türkiye'ye yerel ve ulusal düzeyde
teknolojik ya da teknık yaran olamayaca-
ğını vurgulayan TMMOB Başkanı Önen,
Türkiye'nin dünya altın işletmeciliğinde
160 tonla yüzde 8'lik paya sahip olduğuna
dikkat çekti.
TÜRSAB'm tepkisi
Bu arada Türkiye Seyahat Acenteleri Bir-
liği (TÜRSAB) B'aşkanı Talha Çamaş, Ber-
gama'da siyanürle altın arama gırişimıne
karşı çıkarak "Siyanürle alun arama tesisi,
yalnız bölgeve degü. bütün ülkeye ve turiz-
me olumsuz etki yapar" dedi. Çamaş yap-
tığı yazılı açıklamada, Türkiye'nin turizm-
deki en önemli olanaklannın başında bozul-
mamış doğanın geldiğıni belirterek bu avan-
tajın yitinlmemesi gerektiğini ifade etti. Ça-
maş, "alternatifi olmayan tek şeyin doğa ol-
duğunun unutıümaması gerektiğini*' kay-
detti.
SÖYLEŞİ ATTİLÂİLHAN
Klasik Marksizrri, 'devlet'e iyi gözle bakmaz.
Eski Izmir Hapishanesi'nin, II. Feranesi'nde,
Tornacı Ömer (Karaman), başını sağır kulağına
doğru eğip, ağız dolusu sigara dumanı bırakarak
derdi ki: "...devlet hâkim sınıflann, diğerleri üze-
rindekı tazyik vasıtasıdır; onlara çalışır!"
Burjuvazi, devleti 'sosyalleştirmek' gereğini -zo-
runluluğunu- geç farkediyor: 1917 Sovyet Devri-
mi'nden sonra! Roosevelt'in New Deal Programı,
Lord Beveridge, Keynes; -Lampedusa'nın ün-
lü deyişiyle- 'hiçbir şeyin değişmemesi için, bazı
şeylerin değişmesi lazım geldiğini' anlayıp uygu-
layanlar: aşın sağcı (Hitler ve Mussolini) ve aşın
solcu (Stalin) 'totaliterlik', Avrupa'nın öbüryaka-
sında 'vahşi' liberalizmi evcilleştiriyor: ondan son-
radır ki, gelsin devlet müdahaleciliği, sosyal ada-
let politikaları ve buna imkân sağlayan kamu ku-
ruluşlan, progresif vergiler, sosyal sigortalar vs. II.
Dünya Savaşı sonrasında, bu gidiş doruğuna ulaş-
mıştı; ekonomiyi ulusallaştırma ve kamulaştırma,
hemen her ülkede gündeme geliyor, devlet, var-
lıkJıyla varlıksız arasında sosyal ve ekonomik bir den-
ge kurmayı görevleri arasına alıyordu; öyle ki, so-
nunda 'hâkim sımflar' devletten şikâyetçi olmaya
başlamışlardı.
Gariptesadüf, Yeni Dünya Düzeni, 'SSCB'nın da-
ğılışından sonra tezgâhlanıyor; tasarlandığı gibi
uygulandığı takdirde, burjuvazinin bu şikâyetleri-
ni ortadan kaldıracağa benzer; çünkü 'özelleştir-
me' ve 'küreselleşme' sayesinde, öyle görülüyor
ki birey, yoksulluğu, aç sürünebilme ve ölebilme
yetenekleriyle artık, -yalnız toplumsal değil, doğal
olarak da- yalnız başına bırakılıyor: sosyal sigorta
kuruluşlarının bile, özelleştirilmesi planlanıyor; bu
onu, içinde yaşadığı toplumu, güçlendirirmiş!
Öyle diyorlar!
Mutlak birey'
Hiç değilse 'Bireysel Egemenlik' ya da 'Bire-
yin Egemenliği' (The Sovereign Indivıdual)
kitabını yazmış olan James Dole Davidson'la
VVilliam Ressmogg'un düşüncesi bu merkezde!
"...önümüzdeki yüzyılın en hızlı büyüyen ve
en önemli ekonomisi Çin değil, siberekonomi
olacak, çünkü enformasyon teknolojisi, aktif-
lerin oluşturulması ve korunması açısından,
piyasalann çarpıcı genişlemesi, bunu müm-
kün kılıyor." Bunun neticesi acaba ne oiur derse-
niz, ona da cevap hazır": "...yenRJen paylaşım pren-
sibine bağlı, yağmacı bir vergi rejimi ve baskı-
cı düzenlemelere sahip başlıca ulus devletler,
tercih edilen yetkili güç olma özelliklerini yiti-
recekler!.."
u
...(sosyaQ refah devleti tarihten silinmeye
mahkûm: çünkü gözleri açılan yüksek gelir sa-
hipleri, zenginliği üretken vatandaşlardan alıp,
bunu hak etmeyen 'vergi tüketicilerine' akta-
ran ağır vergi oranlanna karşı isyan noktasına
gelmişlerdir." (The Wall Street Journal, 21 Nisan
1997)
Lafın Türkçesi: variıklılar, 'sosyal' refah devleti;
•Açık' Bir 'İtiraf'L.
yoksul ve güçsüz takımını korusun. onlara baksın,
dertlerine deva olsun diye; kendilerinden, vergi
alınmasını istemiyor. Klasik Marksizm'e göre, pro-
letarya 'devleti' kendi aleyhine çalışan bir 'hâkim
sınıf aracı gibi görürken; şimdi yüksek burjuvazi,
'sosyaldevleti', ayaktakımınavermekiçin, cebin-
den servetini alan bir 'öcü' gibi görüyor: ne gerek
varmış canım, toplumsal dayanışmaya? Sosyal
adaleti de 'özelleştirirmişsin' olur bitermiş! Sağlık,
hastalık, yaşlılık, işsizlik ve benzeri sigortalar, var-
lıklıya yük olacak yerde, onlara kazanç ve kâr ka-
pısı olurmuş! Işte o kadar! Acaba 'o yardımı hak
etmeyen' güçsüzler (yoksullar) 'özel' sigortaların
primlerini ödeyecek halde midirler, onu elbette so-
ran eden yok!
Zaten özelleştirme yetmezse, vahşiliği olanca
şiddetiyle nükseden burjuvazinin imdadına Yeni
Dünya Düzeni'nin öteki ayağı yetişiyor: 'küresel-
leşme' bakınız nasıl:
"...bir ülkede üretilen mallar, ikincisinde sa-
tılırken, üçüncü bir ülkede yaşayan yatınmcı-
lar, ticari faaliyetlerini dördüncü bir ülkeden fi-
nanse edip, elde ettikleri kârlan, muhtemelen
vergi cenneti olan beşinci bir ülkede saklama-
ya başladığı zaman, ulus devletlerin vergi mat-
rahlannı tespit edebilmeleri zaten son derece
güçleşecek..." (The Wall Street Journal, 21 Nisan
1997)
'Yeni Dünya Düzeni, çokuluslu şirketlerin yer
yüzünü babalannın çiftliğine dönüştürme teşeb-
büsünden başka bir şey değildir' dediğiniz za-
man: sizi kötü niyetli olmakla suçlayanların, bu
'açık itirafa' ne diyecekleri merak edilmez mi?
Aklın yolu bir!..
Yeniden 'gem/azyyaa/ma>c'istidadındaki 'vah-
şi liberalliğin' utandıncı açgözlülüğü o merte-
be hesapsız, yanlış ve insanlık dışıdır ki; ona ce-
vap, Itberalliğinden kimsenin kuşku duymayacağı
bir yerden, Financial Tımes'dan geliyor; Philip
Stephens, sosyal güvenliği özel sektöre bırakma-
nın sakıncalannı örnekler gösterdikten sonra, di-
yor ki:
"...kamu sosyal güvenliği bölüşüm üzerine te-
mellendirilmiştir. En elverişsiz durumda olan-
lar, daha zengin ve sağlıklı olanlar tarafindan
sübvansiyone edilmekte ve risk olabildiğince
yayılarak dağrblmaktadır. Sosyal güvenliği özel-
leştirme büyük bölümüyle gerijemedir. Sigor-
taya en fazla ihtiyacı olanlar, kendilerine bunu
en fazla sağlayamayacak olanlardır, çok sayı-
da insan sigortalanamayan bir alt sınrfta yer ala-
caktır..."
"...koruyucu devleti terk etmeden önce, onun
yerini neyin alacağı üzerinde çok daha ciddi bir
şekilde düşünmek gerekmektedir..."(Cumhunyet,
27 Nisan 1997)
Niye 'aklın yolu bir' denilmiştir, işte bundan!
http:// www. prizma.net. tr/ A İLHAN
http://www./-bilgiyay/yazar/ailhan.htlm