Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
9ARALIK1997SALI CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI
KISA... KISA...
• TLRKİYE Seyahat
Acentelen Birliği'nin
(TÜRSAB) 13.Genel
Kurulu"nda Genel
Başkan Talha Çamaş'ın
listesi kazandı. Yeni
Yönetim Kurulu şu
isimlerden oluşuyor:
Talha Çamaş, Cenap
Aybay, Erdoğan Özoğul,
Nizamettin Şen, Ahmet
Özçatan. thsan
Mahmutoğullan, Çetın
Gürcün, Cihat Peker ve
Nuri Uygun.
• KAMU ve özel sektör
kuruluşlannın yeni yılda
12 katrihon 544 trilyon
305 milyar lirahk
yatınm yapacağı
beürtildi. Deviet
Planlama Teşkilaü
verilerine göre, özel
sektörde 9 katrilyon 694
trilyon 305 milyar lira,
kamuda ise 2 katrüyon
850 trilyon lira
dolayında yatınm
gerçekleşecek.
• tSVlÇRE'nin iki
büyük bankası olan
Isvıçre Birlik
Bankası(Union Bank of
Switzerland) ve lsviçre
Bankacılık Grubu
(Swiss Banking
Corporatıon) bırleşmeye
karar verdı. Isviçre'nin
en büyük \ e üçüncü en
büyük bankasmın
birleşmesinden doğacak
dev bankanın adının
Birleşik Isvıçre
Bankası(Lnited Bank of
Switzerland) olacağı
bıldırildı.
• DÜNYAMN önde
gelen şirketterinden
ABD'li Amoco ile
Türkiye Petrolleri
Anonim Ortaklığı'nın
(TR\O), Mersin
Körfezi'nde ortaklaşa
petrol arama çalışmalan
yapmak üzere anlaşma
imzaladıklan bildirildi.
TtJStAD
•TLStAD ve TtSK/in
tam üyesi olduklan
Avrupa özel sektörünün
temsil örgütü UNICE
(Avrupa Sanayi ve
Işveren
Konfederasyonlan
Birliği) Başkanlar
Konseyf nin 5 Aralık'ta
Lüxemburg'da aldığı
karar uyannca, tüm AB
kurumlan ve
hükümetlerine Avrupa
özel sektörünün
genişleme ile ılgıli
görüşü dün bir bildiri
olarak iletildi.
•AKBANKın kredi
notu yükseldi. Dünyanın
saygın kredi
derecelendirme
kuruluşu Moody's,
Akbank'ın uzun ve kısa
vadeli TL
yükümlülükJerini yerine
getirme veteneğiııi
gösteren notlannı
sırasıyla Baal ve Prime-
2'ye yükseltti. Akbank
Cenel Müdürü Özen
GökseL, notların
ülkemizde bir kuruluşa
verilebilecek en yüksek
notlar olduğunu söyledi
• BÜTÇE Yasa
Tasansı'mn TBMM
Genel Kurulu'nda
görüşülmesıne, 16
Aralık Salı günü
başlanacak. Danışma
Kurulu'nun karanna
göre , 16-25 Aralık
tarihleri arasında her
sabahsaat 10.00'da
başlanacak görüşmeler,
14 turda tamamlanacak.
• ULLSLARARASI
Çalışma Örgütü(ILO),
Sahra'nın güneyindeki
Afrika ülkelerinin.
istihdam olanağı
sağlamak için küçük
ölçekli yaürınuan teş\ik
etmeleri gerektiğini
bildirdi. ILOraporonda,
Sahra'nın güneyindeki
Afrika ülkefcrinde. 2010
yılına kadar her yıl 8.7
milyon kişinin işgücü
piyasasına çıkacağı
kâydedildi. Raporda,
Afrika'nın kırsal
kesimlerinde işsizlik
oranının 2000'e kadar
yüzde 30'a ulaşacağı
belirtüdi.
Özelleştirme Idaresi Başkanlığı bugün noter aracılığıyla son kez uyanlacak
Anayasa çiğneniyorAMCARA (Cumhuriyet Büro-
su) - Başbakan Yardımısı Bûlent
E m i t Özelleştirme Yüksek Ku-
rulu'nda (ÖYK) alınan "yargnun
verdiği iptal ve yürütmeyi durdur-
makaraıiannın,devirişlemigerçek-
leştirilen özclleştirmeler için uygu-
tanmavacağT karanndan haberi ol-
madığıra söyledi. Ecevit, "ÖYK'nin
ancakbirbölümünekanlabildim,o
nedenle bilgjm yok" derken Kamu
Işletmecılığira Geliştırme Merkezi
Vakfi (KİGEM), ÖYK ve Özelleş-
tirme Idaresi BaşkanlığYnı bugün
noter aracılığıyla son kez uyaracak.
KİGEM Genel SekreterifaterEr-
tuğnıL anayasa ve yasalann üstün-
lüğünün bu kararla bozulduğuna
dikkat çekerek bu suç için Türk Ce-
zaYasası'run 146.maddesıninidam
cezası öngördüğünü bildirdi.
ÖYK'nin, devri gerçekleştiril-
meyen Deniz Nakliyat, Antalya Li-
manı ve Erdemir dışındaki özelleş-
tirmeler için yargı kararlannın uy-
gulanmayacağı yönünde kararahna-
sı tepkilere neden oldu. Harb-Iş Ge-
nel Başkanı tzzet Çetin, dün yaptı-
ğı yaznı açıklamada. ÖYK'yi "mah-
keme karariannı sokak kabadayı-
lan gibi değerfcndirmekle" suçlar-
ken, karan da "illegal eylenıin çar-
pıcı itirafı" olarak nıtelendırdı.
ÖYK"nın karannın *Ben kamu gû-
cüyüm vegücümü sııurlayan huku-
ku tanımam'' anlamına geldiğini
belirten Çetin, "Halkm vergüeri ile
kurulanvebu ülkeyeyülarca hizmet
eden kamu kurum ve kuruluşlan.
özel sektöre kavnak aktararak ya-
sadışı biçimdeözelkştirilmekisteni-
yor" dedi.
Noter aracılığıyla bugün Ö'VTC
ve ÖtB üyelerine protesto gönde-
recek olan KlGEM'in Genel Sek-
reteri llter Ertuğrul, anayasanın,
mahkemelerin bağunsızlığını dü-
zenleyen 138. maddesine göre ya-
sama ve yürütme organlannın, ya-
ni ÖtB'nin mahkeme kararlarına
uymak zorunda olduğunu anımsa-
tarak "Mahkeme karariannı hiç-
bir surette değiştiremez ve jerine
getirilmesini geciktiremezkT" dedi.
ÖzelleştirmeIdaresi vergiyüzsüzü
BANUSALMAN
_ ANKARA-Özelleştirme Idaresi Başkanlığı'nın
(ÖİB) da, vergi yüzsüzleri kapsamına girdiği ortaya
çıktı. Kurumun, danışmanlık hizmeti aldığı Mc
Kinsey Company ile Price Waterhouse'la yapılan
anlaşmalar gereği ödemesi gereken 30 milyan aşkın
vergi borcunu, 100 milyar lira cezayla yatırdığı
saptandı. Başbakanlüc Teftiş Kurulu Başkanlığı'nın
ekım ayı sonunda hazırladığı inceleme raporunda,
ÖlB'nin danışmanlık hizmeti veren Mc Kinsey adlı
yabancı şirkete yapılan 7 Aralık 1994 tarihınde 889
bin dolar, 29 Mart 1995 tarihinde de 1 milyon 35 bin
dolarlık ödemeler üzerinden yatınlması gereken 22
milyar lirahk vergi borcunu geciktirerek, Temmuz
1995'te cezalı ödeme yaptığı saptandı.
Idarenin zarara uğranlması nedeniyle sorumlu olan
personelin belirlenmesi istemiyle yapılan incelemede,
ÖtB'nin Mc KinseyTe yapılan sözleşmeyle kurumlar
vergisi ve KDV'yi üstlendiği, buna göre 7 Aralık 1994
tarihli ödeme nedeniyle 25 Ocak 1995 tarihine kadar
KDV beyannamesi verip ödeme yapması gerektiği,
aynı şekilde 29 Mart 1995 tarihli ödemeyle de vergi
yükü doğduğu kaydedildi. IdareninEkim 1997 tarihi
itibanyla 30 milyar liralık vergi borcu için 100 milyar
lira ceza ödediğı öğrenildi
Anayasanın başlangıç bölümünde
yer alan kuvvetler aynmının belli
devlet yetkilerınin kullanılmasını
düzenlediğinı, üstünlüğün anayasa
ve kanunlarda bulunduğunun hü-
küm altına alındığını vurgulayan
Ertuğrul yürütmeyi bile temsil et-
meyen ve anayasal nitelıği kuşku-
lu olduğunu söyledi. Ertuğrul.
ÖYK'ji hukukaaykınbukarardan
bir an önce vazgeçmeleri için ihtar-
da bulunacaklann ve hukuka aykı-
n uygulamada ısrar ettikleri takdır-
de suç duyurusunda bulunacağını
dile getirdi.
Ertuğrul, ÖİB çahşanlannın,
ÖYK'nin aldığı bu kararla cezai
sorumluluktan kurtulamayacagını
belirterek yasalann uygulanmayan
her mahkeme karan için 6 ayla 3 yıl
arasındahapis cezası öngördüğunü
bildirdi. Ertuğrul. "KİGEM, hü-
kümetin bütün ortaklannı ve ÖtB
çalışanlannı bu hukukdışı karar
önünde suçlu duruma düşmekten
kurtarmak için son bir kez uyar-
m^ı göre\r
bOmektedir" dedi.
iMF'yle görüşmeler bir hafta ertelendi
Umutsuz pazarlık
.4NKARA (Cumhuriyet Bfirosu)
- Alınan çelişkıli kararlardan sonra.
ekonomi yönetiminde Hazine Müs-
teşan"nın istifasına kadar uzanan kar-
gaşa, IMF ile yapılacak görüşmele-
rin bir hafla ertelenmesine neden ol-
du. 16 Aralık'ta IMF ile görüşmele-
re katılacak olan Devlet Bakanı Gû-
neşTanerıle 19,\ralık"ta ABD Baş-
kanı BiU Clinton ile görüşecek olan
Başbakan McsutYümaz'ın. "yapsal
reformlan"' 1998'in ilk 6 ayında ta-
mamlama sözü vererek 3 vıllık prog-
rama destek isteyecekleri bildirildi.
Mahli Eğjbnez'in ıstifasımn yarat-
tığı kargaşayı aşmak amacıyla.
IMF'yle görüşmeler bir hafta ertele-
nirken; Devlet Bakanı Taner'in. er-
telemenin Rusya Başbakanı Viktor
Çernomırdin'ın Ankara ziyareti ne-
deniyle yapıldığını söyleyerek soru-
nusaklamayaçalıştığıbelirtıldi Hü-
kümetin, görüşmelenn bir hafta er-
telenmesı ıstemınin IMF tarafindan
kabul edıldiğı öğrenildi.
IMF ile yapılacak ikınci tur gö-
rüşmelerde, hükümetin enflasyonu
3 yıl sonunda yüzde 3'e düşürrneyı
öngören program çerçevesinde, ya-
pısal reformlan 1998'in ilk 6 aymda
yasalaşnrma sözü vermesi bekleni-
yor. Kasımayındaki görüşmelerde, ilk
yıl sonunda enflasyonu yüzde 15-25
düzeyine indirmeyi öngören birprog-
ram öneren IMF'nin. öncelikle hükü-
metin programı uygulayabilecek gü-
ce ve süreye sahip olup olmadığinı
araştıracağı kaydedildi. IMF'de, Ha-
zine Müsteşan Eğilmez'in, hüküme-
tin programı ödünsüz şekilde uygu-
lamayacağı düşüncesiyle istifa etme-
sive KtT üriinlerine 1998'in ilk6ayın-
da zam yapılmayacağı açıklaması ne-
deniyle, hükümetin erken seçimi he-
deflediği düşüncesinin egemen ol-
maya başladığı belırtildı.
Eğilmez: Ya Güneş Taner ya ben demedim Hükümetin ekono-1=1
* •' mık programla ılgilı
çelişkili açıklamalan ve enflasyonla mücadelede Hazine've bilgi verilmeden alınan karar-
lar nedeniyle "rejim" uyansı yaparak istifa eden Mahfi Eğilmez, Hazine Müsteşariığı gö-
revini eski Ziraat Bankası Genel Müdürü Yener Dinçmen'e devretti. Enflasyonla müca-
dele programını Dinçmen'e teslim eden Eğilmez, "\a Güneş Taner, ya ben" dediği iddi-
alarını yalanladı. Dinçmen ise görevini Eğilmez'in çizgisinde sürdüreceğini bildirdi.
80'den sonra uygulanan politikalaj; yüzünden tanm ve hayvancılığımız yok oldu
Tarııın yirmi ydda bitirdik
FATMAKOŞAR
1980 yıhna kadar ülkeıh-
racatının yüzde 60'ı, tanm ve
hayvancılık alamnda yapı-
lırken sektörün geri plana
atılması ve üretimin özendi-
rilmemesi sonucu ihracatçı
ülke konumunda olan Tür-
kiye ıthalatçı oldu.
Süt fıyatlannın son aln ay
içmde yüzde 100 artarak ko-
la fıyatlanyla yanşır hale
gelmesı. son yıllarda tanm ve
hayvancılığa indirilen dar-
belerin sonucu oldu.
Dünyada sanayi devı ola-
rak bilınen Avrupa ülkele-
rinde ve ABD'de tanm ve
hayvancılık korııma altına
ahrurken avm dönemde Tür-
kiye'de GSMH'nin yüzde
15'ini sağlayan bu sektör
yok edildı. Sektörün son iki
yıl içinde GSMH'yekatkısı
yüzde 6 düzeyine indı.
Bütün gelişmiş ülkelerde
tanmsal ve hayvansal üreti-
me yüzde 1 OO'lerde bir des-
tekleme anlayışı sürdürülur-
ken Türkıye'deki sübvansi-
yonlar yetersız kalıyor. Dün-
yadaki gelışmelerin tersine
Türkiye, yetersiz ve sürekli
olmayan sübvansiyonlan da
kaldırmavT düşünüyor. Ulus-
lararası Para Fonu'nun
(IMF), yapısal değişim prog-
ramına tanm kesiminin de
dahıl edilerek sübvansiyon-
lann kaldınlmasmı talep et-
mesi üzerine konuyu ele alan
hükümetin bu talebe olum-
lu yamt vermesi, kadenne
terk edilen tanm ve hayvan-
cılığın katledibnesi anlamı-
na geliyor.
Destekyerine köstek
Meralann azalması ve hay-
van sayısırun gerilemesiyle
birlikte kan kaybetmeye baş-
layan hayvancılığın yarasını
sarmak ve gerçek tedavı uy-
gulamak yenne hükümetler,
art ardakaramame çıkararak
ıthalatı serbest bıraktı ve her
dönemde üreticinindurumu-
nu daha da güçleştirdi. Bu-
na karşın yapüması gereken-
ler raflarda bekleyen dosya-
lara sığdınlarak sürekli ko-
nuşulan proje halinde kaldı.
Gerekli bütün tanmsal aitya-
pı ve üretim gücune sahip
Türkiye'de tanm ve hayvan-
cılığm yanlış polıtikalara kur-
ban gitmesi sonucunda, üre-
Bugüne nasıl gelindi?
• 1980 yılına kadar "kendine yeterlilik" ölçüsü doğrul-
tusunda yürütülen tanm politikalan daha sonra siyasi
iradenin yaklaşımıyla her dönemde yeniden şekillenen
günübırlık uygulamalar tanm ve hayvancılığın sonunu
hazırladı.
•1980-1995 >iUan arasında nüfus artış hızı yüzde
2.2 dolayında iken tanm sektörü sadece yüzde 1.3
oranında büyüme gösterdi.
• Yıllardır yüksek üretim malıyetleri altında ezilen
üreticıye teşvık vermemekte kararlı davranan hükümet-
ler, hayvancılığa destek olunması gereken dönemlcrde de
farklı davTanmadı. 1983 yılından bu yana sorumsuzca
serbest bırakılan ithalat, hayvancılığa darbe üstüne darbe
indirdi.
• Söz konusu tarihten itibaren yanlış politikalarla
gerile\en haysancıhk, Doğu ve Güneydoğu
Anadolu'da köylerin boşalmasından da olumsuz et-
kilendi. Az olan hayvan sayısı on binlerce köyün yok
olmasıyla daha da geriledi.
tim artışı nüfus artışına pa-
ralel oranda gerçekleşmedi.
Fatura sofraya çıkıyor
Yıllarca sürdürülen yan-
lış politikalann faturası, ar-
tık hayvansal ürün yiyeme-
yen tüketiciye ödettirilirken
halen gelirini bu alandan sağ-
lamaya çalışan üreticiye de
yansıyor. Hayvan sayısuıın
azahnasıyla birlikte üretimi
yeterli oranda yapılamayan
et ve sütte hammadde fıyat-
lannın da artmasının etki-
siyle fıyatlar dur durak bil-
miyor.
Enflasyonun da üstünde
artarak alım gücünün sının-
na dayanan et ve süt fıyatla-
n karşısmda, zaten az olan
hayvansal ürün tüketimini
iyice düşüren tüketici, artık
hububatla beslenir oldu.
1983 yılından bu yana so-
rumsuzca ithal edilen et süt,
peynir gibi ürünlerin hay-
vancılığa darbe üstüne dar-
be indirdiğini belirten Tür-
kiye, Süt, Et, Gıda Sanayici-
leri ve Üreticileri Birliği
(SETBtR) Yönetim Kurulu
Başkaru ve Pınar Süt Genel
Müdürü Ahmet Arsan Ta-
nm Bakanı Mustafa Taşar' ın
konuya hak ettiğı önemı \er-
mesini istedi.
Taşar'ın bakan olduğu za-
man tohumculuk ve hayvan-
cıhkla ilgilenmeye söz veT-
dıgjni arumsatan Arsan, "Ay-
lar geçti hiç bir şey yapma-
dılar. Üretim artmıyor. hay-
van saytsı azahyor. Bu ış gı-
da akodeksini yay ımlanıak-
hbitıııez'%
dedi". Arsan, 1998
yılının haziran ayına kadar
süt fıyatlannın yükselmeye-
ceğini belirtti.
Etteki fıyat artışımn de-
vam edebileceğini vurgula-
yan Arsan, fiyatlardaki artı-
şı hayvan sayısının azalma-
sı ve hammadde girdüerinın
artmasma bağladı.
Sütte kayıt dışı çalışan ke-
simin güçlenmeye çalıştığı-
na dikkat çeken ,\rsan, piya-
sada çok alıcı bulunmasının
da fıyatlan arttırdığını kay-
detti. Türkiye'de beslenme-
de hayvansal ürünlerin yüz-
de 12'lik pay aldığıru ve bu
oranın düşük olduğunu ifa-
de eden Arsan, bu oranın
AB'deyüzde 35 dolayında ol-
duğunu söyledi. SÜTAŞ Ge-
nel Müdürü Muharrem Yıl-
maz da arzın en yüksek ta-
lebin ise en düşük olduğu
döneme girildiğini ıfade et-
ti. Sektörde arz- talep denge-
sınin kurulamadıgını vurgu-
layan Yılmaz, bu çelışkinın.
sütün stoklanamamasından
kaynaklandığını ifade etti,
Y Tikveşli Genel Müdürü
Doğan Vardarb ise et ve süt
fıyatlannın alım gücünün sı-
nmna geldiğini belirterek
"Bu bir tavan. Bu yükseliş
devam etmcz. talep kalmadı
ki. Tüketkinin talebi kalma-
dığı için bizim de üreticiden
tatebimizotamaz" dedi. Yük-
sek fıyatın sadece üretimi
arttırarak inebıleceğini vur-
gulayan Vardarlı, üretimi art-
tırmanın yolunun da ıslahtan
geçtiğini belirtti. Tanm Ba-
kanlığı'nın hayvancüığın çö-
küşünün önüne geçmesı ge-
rektiğıni ifade eden Vardar-
lı, "Yanhşpolitikalardando-
layı bu hale geldik. Artık iz-
leyici olmaktan çıkmahlar"
dıye konuştu.
İŞÇİNİN EVRENİNDEN
ŞÜKRAN SONER
Kayıt Dışı
Friedrich Ebert Vakfı'nın, daha sonra kaynak kitap-
çıklar haline getirilen yuvariak masa toplantılannın so-
nuncusunun gündemi "Enformel Sektör ve Sosyal Gü-
venlik: Sorunlar ve Perspektifler'di Kayıt dışı ekono-
mi, kaçak çalıştınlanlann durumu, sorunlan masaya ya-
tınldı.
Prof. Kuvvet Lordoğlu ile Doç. Şemsa Özar, çok
az vennin bulunduğu alana ilişkin yapılmış ciddı bir alan
çalışmasının sonuçlannı aktardılar. Istanbul'un varoş-
lannda ve yoksul merkezlerinde yapılmış araştırmanın
sonuçlan, Türkiye'de ekonominin kayıt dışına dogru
sürüklenişini sergilemede çok fazla çarpıcı..
Araştırmaya konu olan 1210 hanede yaşayan 5634
kişiden 2525'i çaiışmakta. Ama nerede? Çalışanlann yüz-
de 80 gibi çok yüksek bir oranı enformel (kayıt dışı) is-
tihdam ılişkilen içinde bulunmakta. Kayıt dışı çalışanla-
nn yüzde 28.9'u gibi büyük bir oranı da 20 yaşın attın-
daki gençlerden otuşmakta. Kayrtlı ekonomide çalışa-
bilenler içinde ise gençlerin oranı yüzde 10.5'e düşmek-
tedir.
Küresel'eşme ile birlikte dünyada ve özellikJe azge-
lişmış ülkelerde yaşanmakta olan gelışme, ekonominin
önemli bir bölümünün kayıt dışına kaydıniması, sonuç
olarak ınsanlann ucuz ışçi olarak kayıt dışı, vergisi ve
sigortası ödenmeksizın, keyfi, ağır, elverişsiz sağlık ko-
şullannda, öncelikle de kadın ve çocuk sömürüsüne da-
yalı olarak çalıştınlmalan, Türkiye'nin de yaşamsal gün-
demi olmuş.
Türkiye, bir yandan resmi söytemde çalışanlann sö-
mürüimesine, kayıt dışı, yasadışı ağır koşullarda, ucuz
işçi çahştınlmasına karşt çıkrnakta, diğer yandan da
bütün teşvik ve uygulamalan ile kayıt dışı çalıştırmayı
geliştirecek polıtikalara fıilen destek vermekte. Söyle-
me "La/e// pıyasasj" olarak yerteşen ve tamamen kayıt
dışına dayandmlan ucuz maliyetli ihracat, Dünya Ban-
kası desteklı KOBl'ler, Anadolu kaplanlan.. özel destek
gören kayıt dışı ekonominin yıldızlan. Buna bir de ka-
yıtlı ekonomide görülen en büyük firma ve markalann
üretimlerinin önemli bir bölümünün taşeron. fason yön-
temleri ile kayıt dışına kaydıniması ekleniyor.
Türkıye, çalışanlann sömürüsünde, kayıt dışı çaltştır-
mada Latin Amenka ülkeleri ile yanşryor. Yapılan araş-
tırmalar, 1990-93 yıllan arasında bu ülkelerde yaratılan
10 mılyonluk yeni ıstihdamın yüzde 83'ünün enformel
sektör, kayıt dışı ekonomide bulunduğunu ve kayıt dı-
şı çalıştınlanlann oranının ortalama yüzde 60'lara çıktı-
ğını gösteriyor.
Neo-liberaller, küreselleşme düzeninın acımasız re-
kabet düzeninde. az gelişmiş ülketere var olma koşulu
olarak kayıt dışı ekonomiyı, ucuz ışçılıği dayatıyor. So-
nuç olarak bütun dünya ve Türkiye özelinde kayıt dışı
üretim, kayıt dışı çalışma, işsizlik ile birlikte patlama
kaydederken, sadece en yukardakiler, en büyükler, en
zenginler, en güçlü tekeller varlıklanna varlık katıyor,
aşağıda gıderek sayılan büyüyen yoksullar, işsizler, çok
kötü koşullarda çok ucuza çalışanlann sayılan devleşi-
yor.
Kayıt dışı ekonominin acımasız kurallan zaman için-
de geçeriilik kazanıyor. Bu kez kural dışı ekonominin ko-
şullannın kural haline getirilmesı arayışlan başlıyor. Ka-
zanılmış işçi haklan, sosyal güvenlik haklan sosyal gü-
venlik sistemlerinin lüks kaldıklarından, yaşamda uygu-
lanamadıklarından söz edilerek daha düşük düzeyde
kurallann. düzenlemelenn geçerii olması ıçın telkınler gün-
deme geliyor.
Türkiye'de sosyal güvenlik sistemlerinin önce iflasa
sürüklenmesi, sonra 5a iflas ettikleri gerekçe yapılarak
sosyal güvenlik haklanndan geri dönüş girişimleri tabii
kj bir rastlantı degil. ILO sözleşmelennin ilkelerinin lüks
sayılması ve uygulanmalannın istenmemesi, kimi söz-
leşmeterden vazgeçilmesinin gündeme gelmesı de bir
şaka değil.
Türkiye ya neo-liberal ideolojinin bu dayatmalannın
pençesinde sürüklenip gidecek ya da şimdilerde "sos-
yalpıyasa", "sosya//(ap/fa/"gibisınırlısöylemlerdeka-
lan, insandan yana arayışlara, çözümlere kulak verecek.
Türkiye ya yasalan, hukuku işleterek, insan haklan-
nı, yasal çalışma hakkını, vejgisi ve sigortası ödenerek
çalıştırmayı geçerii kılacak önlemleri alacak ya da ku-
ral dışılığın, yasadışılığın, insan sömürüsünün, ilkelliğin
kural haline geldiğı bir düzene tümden teslim olacak.
Yuvarlak masatoplantsında bilimin, araştırmalann or-
taya koyduğu gerçekler; acıl, ciddi önlemler alınmaz-
sa, Türkiye'deki düzenin, hızla dumsuza doğru kaymak-
ta, kayıt dışının kayıtlıyı yok etmekte, kuralsızlığın kuralı
ortadan kaldırmakta olduğunu sergiliyor.
En çok üretim
televizyonda görüldü
ANKARA (AA)
- Dayanıklı tüketım
mallan içerisınde
buyılmsekiz ayın-
da en fazla üretim
arnşı, televizyonda gözlen-
di. Televızyon üretiminde
geçen yılın aynı dönemine
göre yüzde 79.2 oranında
artış olurken bunu yüzde
66 oranıyla video üretimi
izledi. Aynı dönemde, da-
yanıklı tüketim mallan ara-
sında en fazla satış ise te-
levizyon ve vıdeoda gözlen-
di. Telev izyon ve vıdeo sa-
öşlan bir önceki yılın aynı
dönemine göre yüzde 86
oranında arttı.
Devlet Planlama Teşki-
latı verilerine göre bu yılın
ocak-ağustos döneminde,
2 milyon 503 bin 624 adet
televizyon üretimi
gerçekleştirilırken 1
milyon 282 bin 838
adet buzdolabı üre-
tildi. Bir önceki yılın
aynı dönemine göre tele-
vizyon üretiminde yüzde
79.2, buzdolabı üretiminde
ise yüzde 12.9 oranında ar-
tış meydana geldi.
Öte yandan. ocak-ağus-
tos döneminde. 1 milyon
387 bin 894 adet televızyon,
1 milyon 267 bin 323 adet
buzdolabı satddı. Geçen yı-
lın aynı dönemine göre te-
levizyon satışlannda ise
yüzde 14 oranında artış ol-
du. Aynı dönemde dıkış
makinesi satışları yüzde
15.7, müzik seti sanşlan da
yüzde 39.3 oranında azal-
dı.
Et ve süt fiyatları uçtu (TL)
Kutu süt
gişesût
Beyaz peynir
75.000-90.000
55.000-85.000
1.500.000
Kaşar peynir (taze)
Sut, 20ayöa
yüzde 500 arttı
Dana etı, 11 ayda
yûzden75arttı
rr\
1 Hayvan sayısı giderek azaldı
z
Sığır
Manda
" Koyun
Kıl Keçi
rıftikKeçi
. Toplam
1984
12.410
544
40.391
11.127
1.973
66.445
1985
12.466
551
42.500
11.233
2.103
68.853
1986
12.713
540
43.758
11.295
2.111
70.417
1987
12.713
524
43.796
11.053
2.004
70.417
1988
12.562
485
45.384
10.972
1.942
70.090
Lai1989
12.713
429
43.647
10.328
1.614
71.345
1990
11.377
371
40.553
9.698
1.279
68.191
1991
11.973
366
40.433
9.579
1.185
63.278
1992
11.951
352
39.416
9.440
1.014
63.536
A n t e n l e r i n i z i B D P ' y e ç e v i r i n . . .
BDP sızler ç n BDPLINE ı hazırıad'
• Excel ve DDE aktarımı
Artık; yjrtıçı p yasala' ızleyebıımek ıçın bir TV anicnı ve bılgısayar yeter
• IMKB Hısse Senedı Pıyasası
Her hısse senedinm 28 adet
fıyat bılgısi.TL ve $ bazında
grafıklerı.
• 15 en yaygın gösterge ile
teknik analiz.'Hareketli
ortalamalardan Fibonnacci'
lere trend çızgilerıne kadar
uzanan göstergeler
• IMKB şırketlennın malı tablo
ve bazı finansal oranları Uç,
altı, onıkışer, aylık tablolar,
şırket bılgiler
• IMKB Tahvıl-Repo Pıyasası
• Bankalararası Oövız ve Faiz
Pıyasası
• Serbest Pıyasa Dovız ve Altın
Pıyasası
• BDP Haber Ajansı kaynaklı
haberler. »0611511115 haber
tarama ozellıklerı
Artık var
Usîelık îum bu btlgıiefı en jygun ûrtaTi *e nak,€tte elde etmenız numkun
ûaha aynnolı bılgı ve BDPUNE'ı vak ndar 'artmak ıçın bız arayn
BDPnın ustûn urunlen ve "e^nık hızmeî guvencesıvte br Vej daha tamşın
• Metastock'a veri aktarımı,
• Otomatık sıralama, dongu,
alarm,
• Hısse senetlerine ait tüm
fiyat bılgılerının toplandıgı
ve son 10 islemın göruntu-
lendığı ayrıntı pencerelerı
• Anlık Portföy izleme
(Accountvvatch)
• Anlık Zaman-Satış fTime &
Sales) tablolan
• Islemlerinizi hızla gerçekle>-
tirrnenızi sağlayan süruk'ç-
bırak (drag S drap) özellığı
• Ve VVındovvs ortamının ge-
tirdığı dığer bırçok kullanım
kolaylığı