Katalog

1 ARALIK 1997 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA KULTUR 11 Frankfurt'taki Museum für Modeme Kunst'ta küçük bir Thomas Bayrle retrospektifi Zamamn ruhıınu yakalayan motifler Bayrieınyağrnurluklan 1%0'uyil- lara damgasını vurmuştu. NEO1İSÖNMEZ FRA.NKFURT -1960T lı yıllarda Alman çağdaş sanatınm yöriingesini belirleyen en önemti gelişmelerden biri de Amerika'da ilk örnekleri görülen FDp Art akımtna pa- ralel, ama ondan farklı metotlarla araştır- malara giren eğılunlenn gündeme gelme- siydi. Çünkü o yıllarda geniş bir kitle tara- fmdan desteklenen SoyutSanatkendi için- de tıkanıklıklara girmiş, giderek dekoratif olmayabaşlamışt]. II. DünyaSavaşı'mnar- dından "StundeNuir(SıfirNoktasına) va- ran Alman toplumu. doğu-batı bölünmesi yaşandıktan sonra Federal Alraanya'nm kurulmasının ardından hızla endüstrileş- meye gırerek. son derece kısa bır süre için- de "tüketim toplumu" konumuna erişmış- ti. Kitle ıletışım araçlannın, endüstri ürün- lerini tanıtan reklamlann da etkisiyle, sa- dece Soyut Sanat (Informel) ilgilenmenin sanatçı için yeterlı olamayacağına inanan yeni bir "sanatçı kuşağT 1960'lardan iti- baren kendıni belirgın lcılmaya başlamıştı. WolfVosteU, Pleter Roehr ve Thomas Bayr- le bu kuşağın önemlı temsılcileri olarak araştırmalannı farkJı alanlarda sûrdürerek. tıpkı o yıllarda şekıllenen Ingiliz sanatı gi- bi Pap Art akımına özgûn açılımlar getir- diler. Frankfurt'taki Museum für Modeme Kunst ünlü Alman sanatçısı Thomas Bayr- le'nin 60. yaşını kutlamak amacıyla "Tas- sentassen" (fincanlarfincanlar) başlıgı al- tında kapsamlı sergisini açtı. 1957 yılında Berlin'de doğan Thomas Bayrle, önceleri yazı-resim arasındabiçim- lenen piktogram ve tıpografı denemelenn- de bulunarak soyut olarak nıtelendınlebi- lecek olan resimler gerçekleştırdi. Ancak sonralan montaj-kolaj tekniğıne dayalı araştırmalara girerek. kitle iletişim araçla- nnın sıkça kullandığı motifler başta olmak üzere, basit hatta "banaT olarak nesneleri tuvallerinde onlarca, yüzlerce kez tekrarla- maya başladı. Tuvalet klozetı, kahv e finca- nı, ayakkabı, inek kafası. ördek gıbı motif- ler Bayrle"nin resımlerinde bir seri mantı- gı içinde tekrarlara dayalı olarak ele alın- mıştır. Sanatçının Frankfurt'ta adeta küçük bir retrospektifi andıran sergisinin en önemlı özelliği, sanatçının aynı zamanda meşhur bir peynir markası olan "gûlen in- ek" motifini kullanarak gerçekleştirdiği şeffaf yağmurluklarla. yüzlerce küçük fin- candan ve sos şişelerinden oluşmuş olan "üç boyutlu'' çalışmalannın sergilenmesi. Bayrle"nın yagmurluklan taşıdıklan potan- siyel açısından 1960'lı yıllann sanatına damgasını vuran önemli ürünlerden biridir. Müzenin üç büyük salonunu kapsayan sergide, sanatçının erken dönem sengrafi- lerinin de yer alması oldukça önemlı. Çün- kü bu çalışmalar sadece Bayrfc'nin polıtik skala da 1960'lann Federal Almanyası'n- da solda durduğunu gösterdiği gibi, onun ne denli ilginç bir montaj tekniği ile deği- şik motifleri (örneğin Mao'nun kafası, sol elinı kaldırmış olan işçiler. kızıl bayrak vb.) evcilleştırdığını gözler önüne seriyor. Ay- ru zamanda "sterotyp" kavramının tüke- tim toplumlannda sahip olduğu değerleri, yetkesini sorgulayan bu sengrafıler, sanat- 293 89 78 I3HAT) II5TANBUL BÛYÛKŞEHtR MlîDIYESİı HARBIYE MUHSIN ERTUGRUL SAHNESI: 0211 240 77 20 Bertolt BRECHT KAFKAS TEBEŞİR DAİRESİ Mur* Turnçeı p Ijaı T MuıA <%r* IJÇI Se!«w ATAKAN Tjtel KTEN - Hifcr jAHIN «UVATA. Arf ««>*. FW* MVU r*o> ÇOMN «*«Tv EN». •** OZCAN Hrfn ClOttU U k r PM8OJ0&U. in#\i POSTOÛ.U Cnbn SMUNCU »İLIT »ATiytAKI »A»tAMI»TI» OYUN TARİHLERİ 3-1-5-4-7-10 II 12 -13-HARAUK OYUN GUNtEKl ÇARSAMBA 10.30 i P£RŞ£MBE JOJO I CLIMA 20.30 CLI1ARTESI IS 00 • Î0 30 PAZAH IS 00 • I »30 "Türkaiızr"; emin iqüs I 4 i ahmet özbilen Her Pazartesi Saat:2Z30l da CABARET İ CİNE î : l 'Ycsılnınır sok No 2 Arnnutköt1 Tel : > ' ^4 1H SES-1 885/ORTAOYUNCULAR Tel: 212-251 18 65/244 43 27 - İSTİKLAL CAD. 140-BEYOĞLU 1O ARALIKTAN BAŞLAYARAK FERHAN ŞENSOY FERHANGİ 1266. OYUN Çarş./Perş. 21 .OO FERHAN ŞENSOY FELEK BİR <3ÜN SALAKKEN 35O. OYUN Pazar 15.3O ve -I8.3O KURCULAYAN FERHAN ŞENSOY YÖNETEN. DERYA BAYKAL FERHAN ŞENSOY-RASİM ÖZTEKİN-LEVENT ÜNSAL-ALİ ÇATALBAŞ-ŞÜKRAN DEDEMAN ERKAN ÜÇÜNCÜ-ÖZKAN AKSU-SAYGIN DELİBAŞ-SEVİNÇ ERBULAK-SEVİL AKI Cuma 21.00 Cumartesi 18.30 - 21.00 KûiTür Bakanlı§mın katkılanyta B İ L E T S A T I Ş Y E R L E R İ . Ortaoyuncular Gışe 251 18 65-66 Vakkoramalar: Taksim. Suadiye. Rumfli, Akmcrkez FUJIFILM 5-6 Araltk 1997 Staras Stüdyaları KEINT OYUINCULARI 246 35 89 247 36 34 Terence Mc Nally MARIA CALLAS Nuluk un Okunusunun 70. Yıh Nedenıyle MusUia Kemal ftlatuık Vor •ıls.zKe-ıîc* f.tenı*?; Bırkife 2. Bölüm Cew fJetıme! Baydur. Vıldız Kenter Yotumiayan Mustık KENTER 22-26Kasım 5-6-11-12-13-19-20 Aralık Saat 2100 27-29 Kasım Saat 21.00 23Kas mSaat15 00 14-21 Aralık Saat 15.00 4-ia Arahl» Saat 21 DO 6-7 Aıaf'K Saai 15 00 hevkel ATOLYE/GALERİ F. Erdoğan Sarma Ayla Esebik S*u Alı Sok. No: 1 İskde Meydanı Ortolöy/IST W: (0212] 258 81 41 Tiyatro İlanlarınız İçin (0212) 293 8978 (3hat) çının genç yaşta vardığı bilinç düzeyini de duyumsatmaktalar. ^Tle'nin Op-Art'ın getirdiği çoğaltma olanaklanndan yararla- narak halı, paket kâğıdı, perde. manto gibi günlük yaşama ait nesneleri motiileriyle yenıden şekillendinnesi, Warhol başta ol- mak üzere diğer Pop Art sanatçılannda gö- rülmeyen farklı bir yoruma sahip. Yüzlerce kez farîdı farklı renlderle tek- rarlanan ayakkabı ya da kahve fıncanı mo- tifleri belli bir süre sonra "Blow-up" etki- siyle farklı bir form olgusunun (Mega- form) kapısını aralıyorlar. Tekrarlanmaya, tekrarlandıkça da yabancılaşmaya doğru kürek çekne bu motiflerin oluşturdugu sıs- tem, özel, kişisel olan değerle yenne kod- lanmış ne söylediğı bir çırpıda "okunan" bir dil geliştiriyorlar. Günümüzde genç ku- şak sanatçılar tarafindan tekrar ele altndı- gı gözlemlenen bu söylem tarzı, BavTte'mn degişik serilerinde faridı sorulara yanıt bul- mak amacıyla tekrar tekrar yorumladığı bir "yöntem biçiıni" olduğu için aynı zaman- da ilginç bir güncelliğe sahip. Frankfurt sergisinde sa- natçının dolar, mark gibi pa- ra değerlerini simgeleyen motıflerden yola çıkarak oluşturduğu röliyefleri ve renkli fılm denemeleri bu açıdan ele alındığında, Bayr- le'nin "zamanın ruhuna" gönderme yapan. açık. kimi kez erotik kımi kez politik olan ama en önemlisi "ken- disiııi de alaya" alabilen bir donanıma sahip olduğunu ortaya çıkanyor. Aynı zamanda Staedel Akademisi'nde profesör olan Ba>Tte"nin çalışmalan karşısında nostaljik, eskiye daır bir duyumla karşılaşmı- yoruz. Gen teknolojisinın, tıp araştırmalannın giderek güncel yaşamımızı etkısi al- tına alan "sanal" gerçekliği sanatçının otuz yıllık ürün- lerini kapsayan bu sergiye son derece güncel bir atmos- fer. taze bir soluk kazandın- yor. Her ne kadar Bayrlc"nin 1960'larda sıkı bir el emegı, göz nuruyla gerçekleştirdiği çalışmalannı günümüzde bilgisayarlar bir çırpıda ya- pabihyorlarsa da, sanatçının 1960'lardan 1990'lanneste- tik anlayışına "açna tutan" bir bakış açısına sahip olma- sı ona uluslararası btr kari- yerin kapilannı aralamıştır. Tamer Levent Farklı kültûrienn tarklı sesleri biı kK baha islanbul'da. Bu yıl Fujifilm World Music Days Volume 3 için seçilen tema Afrıka Bu renkli kıtanın ikı büyuk ısmi Baaba Maa! ve Africando, Fujifilm'ın "hayat kadar gerçek" festıvalı ıçın Staras Stüdyolan'nda Dunya müziklerine merakltysanız programınızı ayarlayın. 5 Aralık Baaba Maal featuring Daande Lenol 6 Aralık Africando Kapılar 21.00de açılacak, konser 22.00 de baflayacaktır. 5-6 Aralık The UK's number one Latin DJ duo Dave Hucker & Martin "Globalocal" Morales (Tumı Music) Orftnizısyoa: i \ 272*52 5» «7 Bllitlır21 Kısımitn ititartn Isllabul Vattorımı'ltriı Öirencı bileli. 1.500.000 TL Hotırnl tılat. 2.000.000 TL Vakkoramı Sıııdiye 216-350 17 42, Rumtlı 212-234 42 01, Tlksim 212-251 20 »S, Balltril 212-559 5^ 44, Akmertaz 212-212 »9 «5 KUSAV UYGULAMALI ARKEOLOJİ-SANATTARİHİ ve ANTİKASEMİNERLERİ BAŞLIYOR Acele Ediniz. AYRINTILI BİLGİ İÇİN: Tel: 260 77 00 / 260 52 66 / 227 34 85 / 86 Fax: 260 77 01 Adres: Sinanpaşa İşmerkezi Kat:3 No:305 BEŞİKTAŞ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ KÜLTÜR IŞLERI DAİRE BAŞKANLIĞI enA T A T U R K Kİ T A P L I Ğ I MeteCd N o 4 5 * a k s m » T e ıOZ12 Sergjlcr 1 - 3 0 Aralık 1997 Aytn Yeni KitapUm Scrgisi 1 - 1 2 Arahk «»97 Vnkıfnameler Sergisi Vakıflar Haftası eHonHHtıiçerçevestode 1 - 1 4 Arahk 1997 Mete Snvtifan Resim Sergisi Açriış: 1 Aralık 1997 Paıaffsi, Saat. 18.00 Söyieşi-Sincma GöstHİ TARIK ZAFER T U N A Y A K Ü L T Ü R M E R K E Z I " T el ıo 212) 293 1? - r Scrgi 4 Arabk 1997 I t1»iOO Şitrin Snuti "Mafyanıo Pençesinde Turk Şuri" Orhan Potak Düzenleyen ve Yönetsn: Murat Menteş 6 AnAk 1997 Comaruıl, Saat: 14:00 Çiçgi Sinetna "Başkasmın Pantalonu" 6 Aralık 1997 CumarUst, Saab 1fcOO Sinepizym "Drakula Istanbul'da" (1953> Yöneten: Mehmet Muhtar 1 - 3 0 Arahk 1997 Ismnü Altmtftk Daenli Şiir Scrgisı 1 Arabk 1997 Pazartesi, Saat 18 00 Tartışma-Müzik • Arahfc 19»7 Comartasi, Saat:19.00 Bize Dair Toplanttlar "Başatüsünun Günlüğü" Zekiye Demr Tarîışmacı: Fa&na K. Barbarosoğlu Düzenteyen: PÜMER S Arahk 1H7 CumarlMİ, *Mb1»^K> Fasü Akşamt •Sûz-nik Fasb" Istanbul Fasıl Topluluğu Dûzenleyen: Melvnet Gûntekın Sinema 1-2^3 Anfek 1997 SaBbiSJOv* 19.00 "Uzay CnrMvan" (1970) Yön: moshira Honda Türkçe 5-10 Anbk 1997 Sart: 15.3Ov« 19.00 "Godziüa, Dimyayı Titreten Cannvar" (1973) Yön. Jun Fukuda ' Türkçe TZTSINEMASI DIŞ1NDAKI BLTL'.V ETKINUKLER UCRETSIZDIR ı ; ^ Kdtfjtet EtV ntkler Koorrjtnasvon Merhez • 0 ? 1 2 2 2 T 33 3C (3 h ) Devlet Tjyatmlan'na tekeküik eleştirisi ANKAR4 (Cumhuriyet Bürosu) - Devlet Tiyatrolan Genel Müdür Yardımcısı ve Devlet Tiyatrolan Opera ve Balesi Çalışanlan Yardım- laşma Vakfı (TOBAV) Baş- kani Tamer Le\«nt kültürel yapı eksikJiği olan bir ortam- da tiyatronun kendini göste- remeyecegini belirtirken devlet tiyatrolannın 'Hekd- dliğiııi'' eleştirdi. Levent, "2 binc yakın çahşanı. 1 kişinin ettne teslim ediyorsun. Yasa- a yok, 'Al bunu tepe tepe kul- lan' dhorsun" dedı. TOBAV tarafindan düzen- lenen "Devlet ve Tiyatro Sa- natı" konulu panelde özel ve Devlet Tiyatrolan "nm so- runlan tartışıldı. Kültür-Sen Ankara Şube Başkanı Ertaan Gökgücü, devletin. Mer- sin'de gerçekleştirilen Tiyat- ro Kurultayı'nda alınan ka- rarlann uygulanması yönün- de harekete geçmesi gerekti- ğini belirtti. Sanatçının ön- celikJe özgür olması gerekti- ğini belirten Gökgücü. "Bu- nu beceremezsesanatçı nere- de çahşırsa çalışsın başanlı olamaz. Çünkü sanat yalnız- ca özgür birortamda gefişir" dedi. Eski Kültür Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Gülşen Karakadıoğlu. sanatçı ku- rumlannın sivil düşünmeye kendilerinı alıştırması gerek- tiğini \oirgularken "Üzerüni- ze resmi bir dil sinmiş. bunu kolay kolav atamıyıonız'' gö- rüşünü dile getirdi. Tamer Levent, bireyin oluşumuna kanverdiği devlettenbeklen- tilerini yeterince alamadığı- nı söyledi. Devlet Tiyatrola- n'nınbu yıl yeni oyuncu ala- cağını bildiren Levent, "Kül- türel yapı eksikhgi olan bir ortamda tiyatro kendini gös- termiyor, başkaldından uzaklaşıyor. Devlet rı\atro- lan'nın tekelciliği süriiyor. 2 bincyakın kişiyi. 1 kişininefr- ne teslim edivor. yasası yok, 'Al bunu tepe tepe kullan' di- yorsun" diyekonuştu. Geç saatlere kadar uzayan panelde, katılımcılarda E)e\- İet Tiyatrolan 'nm özerklesti- rilmesi yönünde acil olarak girişimde bulunulmasını is- tediler. BUAŞAMADA ŞÜKRAN KURDAKUL "TÜPkiye ABD'nin Uydusu ve Uşağı DeğildiP" Yazıya bilinen bir gerçeği yinelemekle başlamak is- tiyorum. Bir ülkede birden fazla siyasal parti kurulması, de- mokrasinin yalnızca bir koşulunun var dduğunu gös- terebilir ancak. 1945'te Çankaya'dan çok partili düzene geçme emri verildiği zaman, ceza yasasındaki insan hakla- rına aykın faşizm kökenli maddelere dokunulmadı. Bizim kuşak yaşamıyla öğrenmiştir o maddelerin ne anlama geldiğini. Devletlilerin jandarması usumuzun kapılannı tut- muş. Düşüneceksek onlar gibi düşüneceğiz. Görmemiz, konuşmamız onlannki gibi olacak. Dönemin başbakanı buyuruyor: "Yurdumuzun geniş ihtiyaçlannı karşılayacakABD yardımından minnettar olacağız." (Istanbul dergisi, Mart1947.) Dönemin cumhurbaşkanı da buyuruyor "Sayın Başkan Truman'/n teklifi Cızerine Birieşik Amerika'nın Türkiye ve Yunanistan'a yapacağı yar- dım bugün kanunluk kesbetmiş bulunuyor. BüyükAmerika Cumhuriyeti'nin memleketimiz ve milletimiz hakkında beslemekte olduğu yakın dost- luk hislehnin yeni nişanesini teşkil eden bu mesut ha- diseyi her Türk, beşeriyetin devamlı bir sulh devre- sine kavuşmak için geçirmekte bulunduğu intikal devresinde ileri bir adım gibi candan alkışlamakta- dır." (Istanbul dergisi, Mayıs 1947.) Savaş içinde karaborsanın ürettiği para babalan- nın eteklen zil çalıyor sevinçten. Alkışlar, Truman doktrini için "Missouri Zırhlısı" için, Türkiye'deki Amerika için.. Yıl 1947. Dr. Şefik Hüsnü'nün başkanı oJduğu Tür- kiye Sosyalist Emekçi ve Köylü Partisi yöneticileriy- le, Esat Adil Müstecaplıoğlu'nun başkanı olduğu Türkiye Sosyalist Partisi'nin sorumlulan içerdeler. Demokrasi gereği. Yığın, Söz, Gün, Sendika vb. dergi ve gazeteler ka- patılmış. Demokrasi gereği. Istanbul'da yayımladığı "Hür" dergisi de kapatıl- dığı için Izmir'e göçen Mehmet Ali Aybar, "Zıncirti Hürriyet"\ çıkanyor. İlk yazısının başlığı şöyle: "HerŞeyden Evvel ve HerŞeyin Üstünde Istiklal" Ve gerçeği aldatmacaya çevirmek isteyen ege- menlere inat okuyacağımız satırlar: "Bilmeliyiz ki, Amerikan yardımı söylendiği gibi bir altın halka değildir. O, ergeç bedelini kanırnızla öde- yeceğımiz bir esaret zinciridir." (Nisan 1947) Ve demokrasi gereği siyasal iktidar "Zincirli Hürn- yet" gibi ıki yaprak çıkabilen gazeteyi basan matba- ayı yıktırarak kurtulmak istiyor emperyalizm karşıtla- nndan. Ama sözün gücü dalında henüz. Sözün gücü, yasağa boyun eğmeyen özgür in- sanlann kafalannda çoğalıyor. ••• Anatole France'in, eleştirilerineiçarleyen birdos- tuna verdiği yanıt ünlüdür "Tavuk olmadığım için yumurtlayamam, ama çü- rük yumurtadan anlanm." Eskiyi ve yasanmakta olanı değerlendiren, düşün ve edebiyat adamlan da 50 yıldır çürük Amerikan yu- murtası esnafına karşı savaş verdiler bu ülkede. Yasaklara karşın, kasaba eşrafının kurduğu oy pa- zarlanna karşın, işbirlikçilere, mütareke paşalannı an- dıran sahibinin seslerine karşın. Söz gücünü yitirmedi ama. Sözün gücü, düşünen kafalann aydınlığında çoğa- lıyor. Şimdi Şeyh Galib'in iki dizesini anımsatmak isti- yorum: "Zannetme ki şöyle böyle bir söz, Gel sen dahi söyle böyle bir söz." Öyleyse Anayasa Mahkemesi Başkanı Yekta Güngör Özden'in başlığa aldığım sözlerini yineleye- biliriz: "Türkiye ABD'nin uydusu, uşağı değildir." 3. AVRUPA FİLMLERİ FESTİVALİ (ANKARA) BLGUN KavakİMJere Sineması • 12.30 'Konfor' (kısa) / Başka Bir Anne • 15.00 Şok (kısa) / Yaşamaya Mecbursun • 19.00 Adem (kısa) / Luna ve Dığerleri • 21.30 Tath Hayat Fransız Kültür Merkezi • 15.00 Avrupa Panoraması (Diagonal Hırsızı. Karada Deniz Tutması, Lili ve Kurt, Gecko, Mutlu Dönü^ler, Seni Seviyoruz). • 18.30 A\Tupa Panoraması (Diagonal Hırsızı, Mav i Sakalın Son Kansı, Iki Ejderha, Ira-Diation, Ikarus. Model, Rubicon). Cumhuriye< kitap kulübü TAKSİM Sergi Salonu ARALIK AY1 ETKİNÜKI SOYLİSİO İMZA ĞüNÜ 2 Arahk Salı Saat:16.00-18.00 OKTAY AKBAL MÜCAP OFLUOĞLU Kitaplannı imzalıyorlar Adres: Istiklal Cad. (Aksanat Karşısı) Taksim Tel252 38 81/82