Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 6 KASIM 1997 PERŞEMBE
HABERLER
Perinçek'ten
suç duyurusu
• ANKARA
(Cumhuriyet Bürosu) -
Işçi Partisî (İP) Genel
Başkanı Doğu Perinçek,
kendisine komplo
düzenlemekle suçladığı
eski Kocaeli Emniyet
Müdürü Süleyman Şahin'ı
Içişlen Bakanlığı'na,
Kocaeli Cumhuriyet
Başsavcı Yardımcısı Seyfı
Öngenç'ı de Hâkimler ve
Savcılar Yüksek
Kurulu'na (HSYK)
şikâyet etti. Içişleri
Bakanlığı'na verilen
dilekçede, eskı Kocaeli
Emniyet Müdürü
Şahin'in. İP Genel
Başkanı Perinçek'e karşı,
ANAP Genel Başkanı
Mesut Yılmaz'a suikast
planlandığı şeklinde
komplo düzenlediği ileri
sürüldü.
Öğpetmenlerin
askerliği
• ANKARA (AA) - Milh
Eğıtim Bakanı Hikmet
Uluğbay, Genelkurmay
Başkanlığı ve Mıllı
Savunma Bakanlığı'yla
yaptıklan çalışmalar
sonucunda, Kasım
1997'de yedek subay ve er
celplerinde sevke tabi
öğretmenlerden, er
statüsündekilenn Mayıs
1998. yedeksubay
statüsündekilenn de
Temmuz 1998 celplerine
kadar sevklerinin
ertelenmesinin uygun
görüldüğünü bildirdi.
Uluğbay. "Ancak yapılan
uyanlar ve teblığler
nedeniyle, askere gitmek
için her türlü hazırlığını
yapmış olan ve bu
dönemde askere gıtmeyi
tercih eden öğretmenler
dilekçe'eri alınarak.
Kasım I997celbinde
askere sevk
edileceklerdir" dedi.
Ghik'e gıyabi
tutuklama
• HAV ZA (AA) -
Samsun'un Havza ilçesi
Aslive Ceza Mahkemesi,
Kanal D televızyonunda
yayımlanan "Söz Fato'da"
programının yapımcı ve
sunucusu Fatma Girik
hakkrnda. duruşmalara
karılmadığı gerekçesiye
polis zonıyla getirilmesi
için gıyabi tutuklama
karan verdı. Programda. 2
yıl önce Havza ilçesinin
Boyalı Köyü'nde. "'Bir
baba ıle kızının yasak
ilişki sonucunda bir cocuk
dünya getirdiğini"
yayımlayan Girik
hakkında söz konusu
olayda adı geçen Kazım
Aşçı, "meskene tecavüz"
iddiasıyla dava açmıştı.
Çete KKTC'ye
uzanıyop'
• LEFKOŞA (AA) -
CHP milletvekıli Fikri
Sağlar, Susurluk olayıyla
ilgili çalışmalarda
bulunmak üzere gittiği
KKTC'de, Susurluk
çetesinin kollannın
Kıbns'a kadar uzandığını
söyledi. Sağlar. kara
paranınbankave
kumarhaneler yoluyla
KKTC'ye aktanldığını
öğrendiklerinı belirterek
"Kutlu Adalı'nın
katledılmesi de bu zincirin
ıçindeydı. Bu nedenle
incelemek, yardım
talebinde bulunmak \ e
bilgilerden yararlanmak
amacıyla Kıbns'a geldim"
dedi.
Flasti TV baskını
davası
• İstanbul Haber Servisi
- Flash TV'nin istanbul
bürosunu basarak çevreye
silahla ateş açtıklan,
çalışanlara darp ettikleri
ve eşyalara zarar
verdikleri gerekçesiyle
yargılanan 5 sanıktan
tutuklu olan Mehmet
Tunçdemir ve Erdal
Coşkun. dün Beyoğlu 6.
Asliye Ceza
Mahkemesi'ndeki
duruşmada 150'şermilyon
lira kefaletle tahliye edildi.
Ciner'in
tazminat isteği
• İstanbul Haber Servisi
- Park Holding Yönetım
Kurulu Başkanı Turgay
Ciner, kendisine iftira
ederek şantaj yaptığı
gerekçesiyle Ersin Ortaç
hakkında 50 mılyar liralık
maddi. 50 milyar liralık da
manevi olmak üzere 100
milyar liralık tazminat
davası açtı.
Milli Güvenlik Kurulu, dinci TV'ler için RTÜK ihalelerinde devreye girdi
Kanallara MGK denetimiHÜLYA KARABAĞLI
ANKARA - Mılli Güvenlik
Kurulu (MGK). kanal tahsisine
ilişkın sıralamada şeriatçı yerel
televizyonlan elemeyen Radyo
ve Televizyon Üst Kurulu'nun
(RTÜK) ihaleleri için devreye
girdi. MGK'nin ulusal, bölgesel
ve yerel kuruluşlar için yapılma-
sı planlanan ihalelenn askıya
alınması yönündekı beklentisini
RTÜK'e ilettiği öğrenildı.
MGK'nin, üst kurul üyelikle-
nnin seçimini değiştiren düzen-
leme girişımi kurulda paniğe ne-
den olurken DYP'lı ve RP'li üye-
lerin MGK'ye direnmek için ilk
toplantıda ihale takvimini belir-
leyeceklen belirtildi.
Milli Güvenlik Kurulu ile
RTÜK arasında ihaleler nedeniy-
le çıkan gerilim tırmandı. Önce-
ki haftalarda MGK'ye iki kez
çağnlan RTÜK Başkanı Prof. Dr.
OrhanOğuz'un yerel TV'ler için
yapılan ihalelerde şeriatçı kuru-
luşlara karşı dikkatli olunmadığı
gerekçesiyle uyanldığı ve MGK
yetkililerinin bundan sonraki
ihalelenn askıya alınması eğili-
minde olduklan öğrenıldi.
RTÜK Başkan Yardımcısı Fa-
tih Karaca. ihalelerde kimlık
saptamasının baz alınmadığını.
alınmasınm da yanlış olduğunu
D C M , d i n c i ö r g ü t l e r i n a n a l i z i n i ç ı k a r d ı
'îslami terörü îran besliyor'
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)-Ankara De\ -
letGüvenlik Mahkemesi (DGM), Sincandavasıy-
la ilgili gerekçeli karannda Milli İstihbarat Teş-
kilatı (MİT) raporlanna dikkat çekerek. îslami
terörörgütlerininlran"daegıtimaldıklannı bildir-
di. Ankara 2 No'lu DGM, Sincan davası ile ilgi-
li gerekçeli karannda. Hizbullah, Hamas. îslami
Cihad ve Şii Emel örgütleri ile ilgili aynntılı sap-
tamalarda bulundu.
Savcüığın mahkemeye sunduğu Uluslararası
tlişkiler ve Stratejik Araştırmalar Merkezi Yayın-
larfndan Avîasya Dosyası ile MÎTin bir yazısı
delü kabul edildi.
Yargıç İbrahim Kozan tarafmdan yazılan ge-
rekçdi kararda. îslami terör örgütlerinin İran'da
bulunan çok sayıda kampta 1980 yılından.itiba-
ren eğitilerek. Iran'm güdümünde faaliyet göster-
dikleri kaydedildi. Kararda. örgüt kainplanrtda
aynca Müslüman kökenli değişik ülkelere ideolo-
jik ve askeri eğitim verildiği belirtildi.
Kararda, Humeyni rejiminin gercekleşmesin-
deü sonra Îran devletinin kendisine küresel birön-
derlik misyonu yüklediği. bu misyonun "bötün
dünya Müslümanlannın liderliğini ustknmek ve
baü dfiması ile mücadeie ettnek" şeklinde özet-
lenebileceği kaydedildi.
Gerekçeli kararda, İran devletinin kendisine
belirlediği hedefler ite sahip olduğu araçlar ara-
smdaki oransızlığın, îran'ı dış politika araçlann-
dan biri olarak terörizmi tercih etmeye zorladığı
bildirildi.
Kararda, Sincan'da düzenlenen "KndüsGece-
sTnde büyük boy posteri bulunan Abbas Muse-
vi'nin genel sekreterliğini üstlendiği Hizbullah
örgütünün, 1983 yılında kuruluşunu bütün dün-
yaya duyurdugu anımsattldı.
vurgulayarak "Paradan başka öt-
çüt olamaz kL Kimin ne yapbğı
ihale aşamasında önemli değil.
Rejimi tehdit eden ya da ülkenin
böliinmez bütünlüğünü hedef
alan kuruluşlann yayın lisansı ip-
tal edilir. RTÜK bu yetkisini de
kullanır- dedi. Devlet zirvesinde
şeriatçı ya da bölücü yaymlarla
ilgili istihbarat eksikliğı ya da
yanlışlığı olabıleceğıni ka>deden
Karaca. "Ban yayın kuruluşlan
iddiaedildiği gibi değil. Yanlışlık-
lar olduğunu görüyoruz" dıye
konuştu. Kanal7skandalınınar-
dından resmi ağızdan verilen sö-
ze karşın özel gündemle de top-
lanmayan RTÜK. gelecek hafta
ulusal TVIenn ihale takvimi ile
şartnamesıni görüşmek üzere bir
araya gelecek. RTÜK üyelen.
başkan Oğuz'dan MGK görüş-
mesinin içeriği konusunda bilgi
isterken ihalelenn askıya alınma-
sı yönündeki eğilimı değerlendi-
recekler. 9 kişiden oluşan
RTÜK'te üvelerden 7'sini DYP
ve RP'lileroluştururken ihaleye
başlanması durumunda üyelerin
bölüneceğı belirtildi. RTÜKçev-
releri, Genelkurmay'ınırticabri-
fıglerine başkan yardımcısı ve
RP kontenjanından seçilen Fatih
Karaca. Emin Başer ile Mehmet
Doğan'ın çağnlmadığını belirte-
rek "Şimdi MGK, ihaleler askı-
ya alınsın diyor. MGK'nin irtica-
cı kuruluşlar konusundaki hassa-
siyetini açıkça ilettiği ortada.
RTÜK'ün ihalesine tepkileri var.
Üyeler, ihalelere devam derse as-
lında brifıngin rövanşı alınacak"
değerlendirmesini yaptılar.
Devletin yeni arpalığı
Personel alımı ve yayın değer-
lendirme kararlannda giderek si-
yasi damga taşıyan RTÜK'te.
üyelerin hısım, akraba va yakın-
lannı "•uzman" kadrosuyla işe al-
dıklan öğrenildı. RTÜK'te ihale-
ler öncesınde eski Kanal 6'nın
TV'nin avukatı Ahmet İşeri'nin
1. Hukuk Müşaviri yapılmasının
yankılan sürüyor. Naklen atama
ve açıktan atarna yoluyla kadro-
su şişirilen RTÜK'te bazı müşa-
virlerin sadece bankamatikten
maaş aldıklan bildirildi. Yurtdı-
şı gezilenyle gündemden inme-
yen bazı üyeler. kurumda özel-
likle MHP \e RP kadrolaşması-
na ağırlık veriyorlar.
Demirel: Herkesi
okutmalıyız
ANKARA (Cumhu-
riyet Bürosu) -Bu yıl
kurulan Çankaya Üni-
versitesi. Cumhurbaş-
kanı Süleyman Demirel
tarafından açıldı. Açılış
töreninde konuşan De-
mirel. Türkiye Cumhu-
riyeti'nin bir numaralı
hedefinın herkesi okut-
mak olduğunu belirte-
rek •'Öğrencilerin yüz-
de 3fl'u 6. sınıfa kaydol-
muyor. Herkesi okut-
mak zorundayız" dedi.
Demirel. dün Dünya
Gazete Sahipleri Bırliğı
Yönetim Kurulu"nu da
Çankaya Köşkü'nde
kabul etti. Yönetim ku-
rulu üyelerinin, Türki-
ye"deki ınsan haklan ih-
lalleri ve Eşber Yağ-
murdereli örneğinde ol-
duğu gibi düşünce öz-
gürlüğünün uygulan-
maması nedeniyle eleş-
tiride bulunması üzeri-
ne ortam gerginleşti.
Demirel. yanıt olarak
Türkiye'de hıç kımse-
nin nedensiz yere rutuk-
lanmasının söz konusu
olmadığını belirterek
Türkiye'nin aynlıkçı te-
rorizme karşı mücadele
verdiğini. terorizm ne-
deniyle binlerce masum
insanın yaşamını kay-
bettiğini söyledi.
Cumhurbaşkanı Sü-
leyman DemıreL, bu ne-
denle eylemlere kattlan
veya eylemleri özendi-
ren kişinın basın men-
subu mu, yoksa terönst
mı olduğu konusunda
bir ayınm yapmanın
hukuken olanaklı ol-
madığını kaydetti. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel. Çankaya L'nrversitesi'nin açılışını yapü.
RP'li belediyeler TBMM gündeminde
CHP'den Kanal 7için
Meclis soruşturması istemi
AÎVKARA (Cumhurijet Bü-
rosu) - CHP. RP Genel Başkanı
NecmettinErbakan'ın "cihatte-
levizyonu" ilan ettiği Kanal 7 te-
levızyonuna partili belediyeler-
ce trilyonlarca lira kaynak aktar-
masını TBMM gündemine ge-
tirdı. CHP Ankara Milletvekilı
Yılmaz Ateş ve arkadaşlan,
RP'li beledıyelerin Kanal 7'nin
de aralannda bulunduğu yanda-
şı medya kuruluşlanna yaptıkla-
n mali yardımlarla ilgili Mechs
araştırması açılmasını ıstediler.
TBMM Başkanlığı'na sunu-
lan Meclis araştırma önergesin-
de. RP'li belediyelerin "reklam-
tanıtun" adı altında kendilenne
yakm medya kuruluşlanna kay-
nak aktanmında bulunduğuna
dikkat çekilerek "Ovsa belediye
hizmetieri tekeklir, reklam ve ta-
nınma ihtiyaçlan yokrur" denil-
di. Önergede. RP'lı beledıyele-
rin amaçlannın laik. demokratik
cumhuriyeti yıkıp. yenne dinı
esaslara dayalı bir de\ let düzenı
kurmak olduğu vurgulanarak
"tstanbul ve Ankara Anakent
belediyeleri ile bağlı şirketlerin
medva kuruluşlanna sağladık-
lan olanaklarm ortaya çıkanl-
ması, demokratik-laik cumhuri-
yete yönelik gerici akımlann ge-
riletUmesine de katkı koyacak,
ekonomik kaynaklannı da
önemli ölçüde kurutacaknr" gö-
rüşüneyervenldi.
Kitle örgütlerinden Çetine dilekçe
'Susurluk9
a adı karışanların
dokunulmazlığı ktddmlsın'
ANKARA (Cumhurhet Bü-
rosu)-TBMM Başkanı Hikmet
Çetin, milletvekillerinın doku-
nulmazlığınm normal olduğunu
belirterek "Meseleleri, parla-
mentoyu yıpratmadan halletme-
Byiz" dedi. Demokratik kitle ör-
gütlerinin temsilcilen. Çetin'e
\erdıkleri dilekçeyle Susurluk
olayına adı kanşanların doku-
nulmazlıklannın kaldınlmasını
istediler.
Çetin, dün bazı sıyasi partı \e
demokratik kitle örgütlerinin
temsilcilenni kabul etti. Çetin.
kabulde \aptığı konuşmada.
TBMM'nın yargı organı olarak
görülmesinin yanlış olduğunu
\urgulayarak dokunulmazlıkla-
rın kaldırılmasının anayasaya
bağlı olduğunu anımsattı.
Aralannda bazı siyasi parti
temsilcilerinınde bulunduğu 18
kitle örgütünün temsilcilerinin
Çetin'e sunduğu dilekçede.
u
Çeteleşmenin önünü kesecek
ana\asal. \asal \e demokratik
önlemler alınmalıdır. TBMM
iiyesi Mehmet Sıncar'ın öldürül-
mesi ola>ı aydınlanlmafadır" de-
nildı. Çetin, dün, Genelkurmay
Başkanı Orgeneral İsmail Hak-
kı Karadayı ya ziyarerte bulun-
du. Genelkurmay Karargâ-
hı'nda asken törenle karşılanan
Çetin. kendisini kutlamaya ge-
len Karadayf nın zivaretinekar-
şılık\erdığini söyledi.
ANAP elestirdi
Hükümet
içinde
kadro
kavgası
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - DTP Genel
Başkanı Hüsamettin
Cindoruk'un çıkışıyla
başlayan 54. hükümet
ortaklan arasındaki kadro
kavgası yeniden alevlendi.
Agâb Okbo Güner. DSP'H
Kültür Bakanı İstemihan
Talay ile Milli Eğıtim
Bakanı Hikmet Uluğbay 'ı
kadro kı>ımı >apmakla
suçladı. ANAP grubu. dün
Başbakan Mesut \ ılmaz'ın
yurtdışında bulunması
dolayısıyla Genel
Başkanvekıli Güner
başkanlığında toplandı
Agâh Oktay Güner de
konuşmasında, koalısyon
ortaklan DSP ile hükümetı
dışarıdan destekleyen
CHP'yi eleştirdı. Güner.
ANAP'ın, mecbur olmadığı
halde demokrasiye olan
saygısı nedeniyle 54.
hükümeti kurduğunu
belirterek "Hükümet
ortaklan da en az ANAP
kadar sorumludurlar"
dedi. Güner. DSP'li
bakanlan kastederek
"Hükümette yer alan
birkaç bakanın, devletin
bakanı olmak yerine,
örgütün bakanı olmayı
tercih etmelerini tasvip
etmiyonız"" dedi. Kültür
Bakanlığf nda kadro
kıyımının sürdüğünü ilen
süren Güner, Mılli Eğıtim
Bakanlığı'nda da zaman
zaman aynı rüzgânn
estiğini söyledi.
İJFI^NOKTASI I ORAL ÇALIŞLAR oral.calıslarca raksnet.com
RP Genel Başkanı Necmet-
tin Erbakan, kadınlar için şun-
ları söylüyor: "Zarifbirvücuda
sahip kadının erkek gibi ağıriş-
lerde çalıştınlması zulümdür.
Kadının vatana yapacağı en
büyük iyilik, en önemli görevi
çocuğunu iyi bir şekilde yetiş-
tirmektir." Erbakan bu görüşle-
rini rastgele dile getirmıyor, bu-
nun Islamcı anlayışa göre bir
arka planı olduğunu biliyoruz.
ilahiyat Fakültesi öğretim
üyelerinden. Islamcı kesimin
en çok okuduğu yazarlardan
Profesör Bekir Topaloğlu ise
bu konuda Erbakan'laaynı gö-
rüşte: "Bugün Türkiye'de aşın
derecede, kadını toplum içine
sevk etme, arz etme vardır. Iş
hayatına girmesi normalin dı-
şında. Erkek işsiz kalmaktadır.
Aç kalacak, anarşi doğacak ve
evlenemeyecek." Islamcı kesi-
min edebiyat alanındakı önem-
li isimlerinden birisi Mehmet
Kaplan bu konuda daha açık
sözlü: "Kadının dışarıda çaiış-
ması, kadının kadınlığına çok
ağır yük yüklüyor. Birdefa ça-
lıştığı sahada başarı kazana-
cak, eve gelecek, çamaşıryıka-
yacak, şunu yapacak, bu ol-
Kadın Şeytan mı?
maz. Bugün okuyan kadınlar
büyük bir ıstırap içerisinde ve
evlenemiyoriar, eğerevlenııier-
se bir de meslek yapıyorlarsa,
sonsuz bir ıstırap içinde bulu-
nuyoriar. Aile başlı başına bir
müessesedir. Kadını evin dışı-
na çıkardınız mı ev çöker."
Islamcı kesimin bir başka
sözcüsü Hekimoğlu ismail
ise daha açık sözlü: "Kadın
memurlar, kazançlarını süsleri-
ne harcamakta. Ihtiyacı için ça-
lışan kadınlann sayısı azdır. En
çok boşanma, çalışan kadınlar
arasında olmaktadır. Kafası kız-
dı mı nikâhı atabiliyor." Bu ge-
ri düşüncelere karşı söylene-
cek o kadar çok şey var ki. A-
ma yine de dayanamayıp bu
kafalara tepkilerimi kısaca be-
lirtmek istiyorum.
Çalışan kadın kafası kızınca
nikâhı atabiliyormuş! Erkeğe is-
tediği an boşanma hakkı veril-
sin, kadının ise hiçbir hakkı ol-
masın. Bu adalet mi? Çalışan
kadın doğaldır ki, daha kolay
boşanabiliyor. Çünkü eve ka-
patılan kadına göre, ekonomik
özgüriüğünü dahafazla kazan-
dığı için, erkeğın zulüm yapma-
sına karşı çıkabiliyor. Kadının
kendini erkeklere beğendirmek
istemesi. kendisine özen gös-
termesi de Islamcı erkeklerin
tepkisine neden oluyor. Kendi-
leri sakallarına hacı yağını sü-
rüyorlar, süslenip püsleniyorlar.
kadınlar bunu yapmaya kalkın-
ca da hakaretlere varan değer-
lendirmeler yapıyorlar.
Kadının vatanına yapacağı
en iyi şey evine kapanıp, ço-
cuk büyütüp, çamaşır yıkama-
sı ve ütü yapmasıymış.
Kadını toplumdan soyutlayıp
onu ekonomik egemenliği elin-
de tutan bir erkeğe bağımlı ha-
le getirmek nasıl bir kafa?
Bu şekilde yaşamaya mah-
kûm edilen kadının yön verip
yetiştirdiği çocuk, kişilikli ve
kendine güvenen kadının ço-
cuğundan daha mı nitelikli
olur?
Agnes Michaux'un 'Kadın
Düşmanı Sözcükler' kıtabına
bakıyorum. Erkek egemen
dünyanın fikirieriyle, bizim Is-
lamcı gelenek arasında ne bü-
yük benzerlikler var. Alphonse
Allais'in sözlerine bakın: "Er-
kek bacaklarıyla yol kat eder,
kadın ise bacaklarıyla yolunu
bulur." Jules Renard şöyle di-
yor: "Kadını, derisi makbul
olan, ama kürksüz bir hayvan
olarak tanımlayabilihz." Bu ka-
fa yuzlerce yıl önce bile aynı.
Aristofanes'in M. Ö. 5. yüzyıl-
da söylediklen: "Dünyada ka-
dından daha beter bir şey ola-
maz, tabiı başka bir kadın ha-
riç."
Erkek egemen dünyanın, ka-
ba, ilkel ve kendini de aşağıla-
yan bu sözlerine fazla bir şey
söylemeyi bile gereksiz görü-
yorum. Günümüzün kişilikli ka-
dınları buna gereken cevaplan
veriyorlar. Onlardan öğrenme-
ye devam etmekten başka ça-
remiz yok.
• • •
Söz kitaptan açılmışken, ha-
zır fuar da sürerken elimdeki
birkaç kitabı aktarmak istiyo-
rum. UmitOtan, "Çaynobirve
"Babıtelli"der\ sonra, "Aşk Ge-
ri Dönene Kadar" isimli bir ki-
taba daha ımzasını attı. Çınar
Yayınlan'ndan.
Cumhuriyetin kuruluş yıllan-
nın önemli isimlerinden "Fethi
Okyar'/n Anıları" Türkiye Iş
Bankası Kültür Yayınlan'ndan.
CHP eski milletvekillerinden, ilk
kadın Meclis Başkanvekıli Ner-
mi Neftçi'nin "Demokrasi'nin
Kilittaşı" başlıkh anılan TESAV
Yayınlan'ndan, Erendiz Ata-
sü'nün "Onunla Güzelim",
"Kadınlar da Vardır" kitapları
Bilgi Yayınevi'nden.
Inci Aral'ın "Hiç Bir Aşk Hiç
Bir Ölüm"ü Özgür Yayınla-
n'ndan. Ünal Ersözlü'nün,
"Gidiyorum Adım Unutulmuş
Olsun Diye", "Okyanuslann
Not Defterınden" isimli şiir ki-
tapları Pıya Kitaplığı'ndan. So-
ner Yalçın ve Doğan Yurda-
kul'un hazırladığı, Abdullah
Çatlı'nın yaşamöyküsü "fîe-
is" Öteki Yayınlan'ndan. Beh-
zat Ay'ın "Kan ve Gözyaşlan"
Toplumcu Dönüşüm Yayınla-
n'ndan...
İyi okumalar dileğiyle.
PERŞEMBE
ORR4N BURSALI
Yaratıcı Aklın Sentezi
Yaşadığımız olaylara ve konulara, pratik ve o anın
çıkarianna uygun bıryaklaşım, sadece toplumumuz-
da değil, bütün dünyada egemen bir tutum. Geliş-
miş ülkelerde. günlük hayatta, günlük konuşmaiar-
da "felsefe yapanlar"a saygılı davranılır ve söyledik-
len anlaşılmaya çalışıhrken; olaylara, pratik hayatın
çıkariannın biraz üzerınde değerlendirmelerde bu-
iunmaya kalkışanlan. bızım toplum. şaka ile kanşık,
"Felsefeyapma!" diye susturma eğilimindedir. Arsız
"hayat felsefecileri" bu baskı karşısında susmaz ve
konuşmalarını sürdürürler; utangaçlar ise bu tepki-
yi bıldiklerinden genellikle suskun kalırlar.
Bızim toplum, devletin, adeta insanın eleştirel ak-
Imı devreden çıkarmak için eğitim ve öğrenime da-
yattığı ezberci. aktarmacı sistemin esiri durumunda-
dır. Bu yüzden de toplumda herşey tepetaklak: Eleş-
tirel aklını kullananlar sevilmezler (iş hayatında bu ye-
ni yeni değişiyor): felsefe de "akılsızinsanlann uğra-
şı" olarak kalır.
Acaba, özellikle bizim ülkemizdefelsefenin, eleş-
tirel aklın bu "sefa/eff'nin sona erebileceğini umabı-
liriz miyiz?
Karamsanm.
Douglas Adams'ın "Her Otostopçu'nun Galaksı
Rehberi" bilimkurgu kitabında okur, Dünyamız üze-
nne sürpnz biryorumla karşılaşır. Dünya'da yaşayan
insanlara, evrensel bir ödev verilmiştir: Evren'in ya-
ratılış nedenıni ve varsa yaratıcısını bulmak... Dün-
yamız da tamamen bu görevi yenne getirmek için
ozel olarak ve sıpariş üzerine üretilmiş dev bir bilgi-
sayardır aslında. Herkes şimdiki gibi kendi işleriyle
uğraşmakta, çalışmakta, üretmekte: bütün bu üre-
timlenn sonuçlannı ise felsefecıler değerlendirerek
büyük gerçeğe ulaşmaya çalışmaktadırlar Felsefe-
ciler, o dünyada toplumun en önemli, en seçkin, en
itibariı insanlandıri Bütün evren ise bu uğraştan çı-
kacak sonucu büyük bir merakla beklemektedir.
Server Tanilli'nin yeni yayımlanan "Yaratıcı Aklın
Sentezi" kitabını okurken, felsefeye, felsefenin temel
uğraş alanına değinen sözleri, Douglas Adams'ın
bilimkurgu romanında doğru bir şekilde tanımlaytp
ayaklan üzerıne kaldırdığı felsefeye yaklaşımını çağ-
nştırdı.
Tanilli de kitabında felsefeyi günlük yaşamın aynl-
maz bir parçası kılmak ve ulkemizdekı kötu yazgısı-
nı değiştirmek için saygın bir çabaya girişmiş.
Tanilli de, hepimizin, günlükten yıllara ulaşan za-
man dilimleri içinde, hatta belki de yüzde 99'luk bü-
yük çoğunluğumuzun ömür boyunca anlamını unut-
tuğumuz, ıskaladığımız veya bılmek istemedığimız
felsefe üzerine özetle şöyle diyor:
Felsefenin amacı, doğa, toplum ve insan, giderek
evren üstüne, tutarlı, sistemli ve bütünluğüne bir gö-
rüşe varmaktır. Bu uğraş. 'özgüraklın sorgulaması-
na' dayanır Matematıkten fiziğe, teknikten sanata,
tarihten polıtikaya ve hukukadeğın bütün bir bilgi bi-
rikimıni yeniden ele alıp 'eleştirel aklın süzgeci'nden
geçirerek bir butün içinde yoğumnak, eski Yunan'dan
beri sürüyor,. Bu uğraşa daha insanca bir düzen kur-
manın kaygısı da eklenmıştır. Böylece felsefe, çoğu
kezsanıldığınıntersıne, bulutlardadolaşan, soyutve
anlaşılmaz bir dille orülü esrariı bir şey değil, daha
güzel bir dünya yaratmayı amaç edinmiş. somut,
açık ve an[amlı bjr aranıştır...,' ,
-•. Tanilli, bu "somut, açık ve anlamlı" aranışın genel
konulannı, herkesin anlayabileceği bir dille ve bütün-
lük içinde okura sunuyor. Yaratıcı Aklın Sentezi'nde.
Amacı, felsefenin ve felsefeye durmadan gerçek
malzeme/ doğru verı üretmekte olan bilimin temel
yapı taşlannı okura sunmak, onu düşünmeye, tar-
tışmaya çağırmak. Kitabı, eleştirel aklın kullanılma-
sını sağlayacak bir kurgu içinde hazırlamış Tanilli.
Felsefenin. hayatın, bilimin temel konulannı şu baş-
lıklar altında, kısa ve anlaşılır metinlerle tartışıyor ve
özetliyor. "Felsefenin anlamı; Insan nedir?: Doğa in-
san ve kültür; Emekteki yaratıcılık; Dilın gücü; Dü-
şünmenin diyalektiği: Algı, bellek ve ımgelem; Ken-
di kendine düşünmek: Bilinç; Aklın payı; Doğru dü-
şünme sanatı: Mantık; Gerçeklikle ılişkiler Bilim ne-
yi anlatıyor?; Teknık, insanlığımızdan bağımsız mı-
dır?; Anlama biçim vermek için sanat; Yaşama an-
lam vermek: Dın nasıl bir dünya vaat ediyor?; Ahla-
kın gücü; Özgür ve bırlikte yaşamak; Mutluluk der-
ken aradığımız nedir; Aşk imiş her ne var alemde;
Çevremiz, kentlerimız evlerimız; Geçmışten gele-
ceğe: Tarih için insanca birgelecek; Polıtıkanın ama-
cı; Hukuk ne sağlıyor; Savaş ve barış; Ütopyanın ye-
n; Kendi olmak: Kimlik sorununun boyutlan; Kadı-
nın adı var; Bir ınsan yaratma sanatı: Eğitim; Bitirir-
ken: Nıçin ve hangi doğrulan anyoruz?; Bilim asıl
doğrulann kaynağıdır; Diyalektıkaklın doğrulan.."
Tanilli, bu konulan. gazetelerden seçtiğı okuma
parçalan ıle destekleyerek, okuru ele aldığı konular-
la, günlük yaşam ve olaylar arasında ılişkiler kurma-
ya çağınyor.
Sıvas katliamı
Şeriatçılan kmayana
hapis cezası
HATİCE BİÇER
SIVAS - Sı\as katlıamı-
nı protesto edenlere bir bu-
çuk yıl ceza verildi. 2 Tem-
muz 1993'te gerçeklesen
katliamı. 10 ve 11 Tem-
muz günleri Alibaba Ma-
hallesfnde yaptıklan gös-
terilerle protesto eden 45
kişi hakkında açılan da\a
sonucunda 34 kışiye bir ile
bir buçuk yıl arasında de-
ğişen hapıs cezalan \enl-
di.
Madımak Oteli'nde 37
aydının >akılarak öldürül-
düğü katlıamın üzerinden
4 yıl geçmesıne karşın sa-
nıklann yargılanmalan ha-
len sonuçlandınlamadı.
Katliamı protesto etmek
amacıyla 10 Temmuz
1993 günü Ahbaba Ma-
hallesı Pırkmık Caddesi
Kızılırmak Bloklan arka-
sında \e 11 Temmuz 1993
günü Bay-Tem Sitesı
önünde toplanan gruptan
gözaltına alınan ve daha
sonra serbest bırakılan 45
kişı hakkında "2911 sayılı
Toplantı ve Gösteri Yürü-
yüşleri Yasası'na muhale-
fet" suçundan kamu dava-
sı açılmıştı. Sıvas 2. Asli-
ye Ceza Mahkemesi'nde
görülen davanın 29 Eylül
1997 tarihlı oturumunda,
34 kişıye bır-bir buçuk yıl
arasında hapis cezalan ve-
nldı. Mahkemenın, 1993'
297esas. 1997 349 sayılı
karanna göre hapis cezası-
na çarptınlan kışiler şöyle:
"Zöhre Kıhç, Birsen Okut
Fadime Koçviğit Engin
YurttabirgüL Savaş Demir,
Bindal Şişek, Ceyhan Ak-
taş, Şeref A\cı. Mustafa
Kökce, Nadir Erdem. Ka-
mil Ermiş, Kenan Erdem.
Ferhat Buldu. Niyazi Dur-
maz, Erdal Kıhç, Aü SeM
Cahit Tanış, Erdoğan
Genç. Havdar Gölbaşı,
Mehti KoçvTİdız, Erdal
Anlama, M. Turgay .\na-
mat, Zevnel Açıkgöz, Ser-
gün Sönmez. Hasan Erdo-
ğan, G. Erdal Demircioğlu,
Ali Kemal Halıcı. Bülent
Öntaş, Gülizar Kıhç, Gür-
cü Dikmeci. Songül Dur-
gun. Adalet Güvendir,
Zehra Serbest, Ze>Tiel De-
mir, Şaziye Taştan, Gühe-
kin ,\lbarvrak."