Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyef
tmtiyaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Yayın Yönetmenı. Orhan Erinç
0 Genel Yayın Kooıdınatörü. Hikmet
Çetinka\a#Yazuşlen Müdürten tbrahim
Yüdız - Dinç Tajanç • Sorumlu Mudür
Fikret tlkiz • Haber Merkea Müdürü.
Hakan Kara •Goısel Yönetrooı: Fikret Eser
Dıs Haberten Şinasi Danışoğtu • Istihbatat- Cengiz
Yıkhnm • Ekooomı Mebmet Sanç • Kûltür
Hından Şenköken • Spor Abdülkadir Yücdman
• MakakfcrSamiKaraören«Düzeltme Abdufeh
Ya2Ki«Fotograf ErdoğjuKöseoğta •Bügi-Bdge
Edibe Buğra • Yınt Haberioi: Mebmet Faraç
YaymKuruKı ÖtanSdçukfBajkan),
Ortan Erinç, Oktav Kurtböke.
Hikmet Çetinkayı. Şüknuı Soner,
Ergun Bala. Dnç Ta>»nç, tbnüıim
Yüdız, Orhan Bursalı, Mustafa
Baibay, Hakan Karo.
Ankara Temsılcısı: Mustafa Baibay Atatüric Bulvan No-
125,Kat4.Bakaniıklar-AnkaraTel 4195020(7hat), Faks:
4195027 • Izmır Temsılcısı Serdar Kızık, H Zıya
Blv 1352 S 23Tel 4411220, Faks: 4419117 ©Adana
Temsücia. Çetin Yigenoğlu, inonuCd 119 S.No 1 Kat:l,
Tel:363 12 11,Faks:363 12 15
Müessese Müdürü- Cstfin Akmen •
Koordınatör Ahmet Korulsan #
Mufaasebc Bâknt YencrCldare HDKVB
Girer • îşteme Önder Çdik • Bügı-
tşlem Nail tnal 9 Bılgısayar Sıstem.
Mnrtvrt Çikr«SaQş F«z0etKra
MEDYA C: • Yoneom Kurulu
Başkanı - Genel Müdür Gnlbin
Erduran O Koordınatör Reha
Işıtman 0 Genel Müdür Yanhmcısı
Mine Akdağ Tel 514 07 53 -
5139580-513846O6I,Faks 5138463
YayımU>an \e Basan: Yenı Gûn Haber Ajansı. Basın ve Yavıncılık A Ş
Türkocagı Cad 39 4' Cagaloglu 34334 IsL PK 24« Istanbul f el (0 212) 512 05 05 (20 tam) Faks: (0/212) 513 85 95
24KASIM1997 Imsak: 5.24 Gûneş: 6.55 Öğle: 11.58 Ikindi: 14.24 Akşam: 16.47 Yatsı: 18.12
Çrigınmoda
• Haber Merkezi-
Modacılar izleyenlerin
ilgisinı çekecek her yolu
denemeyi sürdüriiyorlar.
Almanya'daki moda
gösterilerinde Alman
modacılardan Torsten
Amft, 1998 ilkbahar-yaz
sezonu için hazırladığı
gıysıleri sundu. Modacının
siyah pamuklu şort-ceket
takımından çok mankenin
saçı ve makyajı ilgi çekti.
(Fotoğraf: REUTERS)
reklam yasağı
• İSTANBUL (AA) -
Geçen yıl çıkanlan "Tütün
Mamullerinın Zararlannın
önlenmesıne Dair
Kanun"un, sigaranın
reklam ve satış yasağıyla
ilgili ağır para cezalannı
öngören geçici madde 27
Kasım Perşembe
gününden itibaren
yûrürlüğe girecek. Buna
göre tütün ve tütün
mamullennin, "ısim,
marka ve alametler
kullanılarak her ne suretle
olursa olsun reklam ve
tanıtımının yapılması"
yasaklanıyor.
Gazetecilik
semmepi
• İstanbul Haber Servisi -
- Istanbul Onıversıtesi (IÜ)
lletişim Fakültesi ile
Fransa'daki Lılle
Gazetecilik
Yüksekokulu'nun
işbirliğıyle düzenlenen
gazetecilik seminerlerinin
ilki Reader's Diagest
dergısı Fransa yayın
sorumlusu Jean-Jacques
Potiron tarafından verildi.
Potıron. bır hafta süren
semınerlennde
gazeteciliğin, "aklına
geleni olduğu gibi yazmak
olmadığı" olgusu üzerinde
durarak bir gazetecinın
bilmesi gereken yazım
teknikleri konusunda
öğrencılen aydınlattı.
Sıvas'ta deprem
• İSTANBUL (AA)-
Sıvas'ta dün sabah
saatlerinde hafif şiddette
bir deprem meydana geldi.
Depremde can ve mal
kaybı olmadı. Istanbul
Üniversitesi Boğaziçi
Kandilli Rasathanesi'nden
edinilen bilgiye göre saat
08.08 sıralannda Richter
ölçeğine göre 3.3
şiddetinde meydana gelen
depremin merkez üssü
Sıvas'ın Divriği ilçesi.
Diana müzesi
LONDRA(Ajanslar)-
lngiltere Kralıçesı II.
Elizabeth'in Kensington
Sarayı'nı Galler Prensesi
Diana'nın adına bir müzeye
dönüştürmeyı planladığı
bildinldi Kralıyete aıt diğer
saraylarda bulunan 7 bin
kadar tablonun da
sergilenmesimn planlandığı
müzede şu anda Kraliçe'nin
kardeşi Prenses Margaret,
halası Prenses Alıce ve
kuzenlen ikamet ediyor.
Kazalarm 1 yılda verdiği maddi zararm 1.6 katrilyon lira olduğu belirtildi
Trafik ekonomiyi de vurdu
2 kişinin ölümüne yol açmıştı
Alkollü sürücüye
otopsi izleme cezasıWASHINGTON(AA) -Alkollü iken
trafık kazası yapan ve iki kişinin ölü-
müne yol açan Âmerikalı bir gence çok
ilginç cezalar verildi.
Otomobiliyle 28 Kasım 1986 tarihin-
de bır minibüse çarpan ve iki çocuk
sahibi olan 45 yaşındakı Rkhard Da-
vis ile aileran çocuk bakıcısı olan 28 ya-
şındaki Magdalena Belan'ın yaşamını
yitirmesıne neden olan Mkhael Huba-
cek, mahkemede. suçluluğunu baştan
kabul etmıştı. Houston mahkemesı yar-
gıçlanndan Ted Poe ise Hubacek'e şu
cezalan verdi:
-10 yd otomobfl kullanamayacak.
- Kazanın meydana geldığı bölgeye
bir Haç ve bır de Davud'un Yıldızı
sembollerinı dıkecek,
-Hubacek,bir bannönündebeş gün
boyunca "Alkollü araba kullanırken iki
kişiyıöldürdüm'yazıhbirpaııkartta-
şıyacak,
- Kazada ölenlerin fotoğraflannı on
yıl boyunca cüzdanında taşıyacak,
- Aİkol bağUnuh bir trafik kazasın-
da öten bir kişiye yapılacak otopsiyi iz-
leyecek,
- On yıl boyunca, ölümüne neden ol-
duğu iki kişinin doğum günlerinde, on-
lann mezarlannı ziyaret edecek.
Michel Hubacek, alu ay hapıs yatnk-
tan sonra şartlı tahliye edilmışti.
ANKARA (AA) - Tür-
kiye'nin önemli sorunla-
nndan biri olan trafik terö-
rü, can ve mal kaybının ya-
nı sıra ülke ekonomisine de
büyük darbe vuruyor. Tra-
fik kazalannın Türk eko-
nomisine verdiği yühk za-
rann 1.6 katrilyon liraya
ulaşbğı belirtiliyor.
Emniyet Genel Müdür-
lüğü Trafik Hizmetleri Baş-
kanlığı'nın yaptığı araştır-
maya göre Türkiye'de bir
yılda trafik kazalanndan kaynaklanan eko-
nomik kayıp u
Maddi hasar, üretim kaybı, te-
davi masrafi, görevti gkterleri" gibi maliyet-
ler şeklinde, 1.6 katnlyon lira olarak belirlen-
di.
Trafik kazalannın neden olduğu bu mad-
di kaybın, Kredi ve Yurtlar Kurumu'nun
1997-98 yıh ayhk burs bedeli dikkate alın-
dığında, 5 milyon 540 bin öğrencinin 4 yıl-
lık bursunu karşılayacak büyüklükte olduğu
görülüyor.
Bayındırlık ve lskân Bakanlığrnın 1997
Mart ayı birim fiyatlanna göre trafik cana-
• Trafik kazalannın
neden olduğu maddi
kaybm, Kredi ve Yurtlar
Kurumu'nun 1997-98 yılı
aylık burs bedeli dikkate
ahndığında, 5 milyon 540
bin öğrencinin 4 yıllık
bursunu karşılayacak
büyüklükte olduğu
görülüyor.
vannın yok ettiği para ile 100
metrekarelik 800 bin konut
yapılabiliyor.
Birkonutta 5 kişinin yaşa-
dığı düşünüldüğünde ise bu
4 milyon kişinin iskân soru-
nunun çözümlenmesi anla-
mına geliyor.
Emniyet Genel Müdür Yar-
dımcısı ve Trafik Hizmetle-
ri Başkanı Şevket Ayaz. tra-
fik kazalannın verdiği zara-
nn çok yönlü olduğunu, tra-
fiğe yapılacak yatınmla ka-
zalann önlenebileceğıni söyledı. Araştırma-
lara göre trafik güvenliğı ıçin yapılacak ya-
tınmlann topluma 10 katı yarar ile geri don-
düğünü belirten Şevket Ayaz, trafik dene-
timlerine yapılan yatınmın ise topluma 2
misli döndüğünü söyledi.
Türkiye'de 1996 yılında 346 bin 228 tra-
fik kazası meydana geldi. Bu kazalarda 5 bin
347 kişi yaşamını yitirdi, 111 bin 59 kişi ya-
ralandı. Bu yıl ise eylül ayı sonu itibanyla 287
bin 787 trafik kazası meydana geldi. Kaza-
larda 3 bin 852 kişi öldü, 85 bin 558 kişi de
yaralandı.
Sudan'da bümeyen savaş
Sudan İslami rejiminin resmen savaş
ilan ettiği ve Afrika'mn en büyük
kâbUelerinden biri olan Nuba kabilesi,
1985 yıhndan bu yana Sudanlı
gerUlalarla beraber hükümete karşı
eylemkr gerçekkştiriyor. Gûney
Sudan'da yerleşmiş olan kabfle, radikal
Müslûman hükümet tarafindan,
Müslûman olmadıklan gerekçesiyie,
günevdeki birçok başka kabile gibi
düşman ilan edilmiş durumda.
Sudan'daki iç savaş, ülkenin
kuzeyindekj Müslûman Arap ırkla
(tahverengi derüi) güneydeld siyah ve
çok tannlı dinlere inanan halkı ikiye
böbnüş durumda. 'Kahverengi'leıie
'siyah'lann savaştığı ülke, 1989 yıhnda
gerçekleşen askeri darbeden bu yana
şeriat rejimi Ue yönetiliyor. 1983'ten bu
yana 1J milyon kişinin öldflğü savaşta,
15 mihonluk Nuba kabilesinden
sadece 400 bin kişi hayatta kalmış.
Aykut kapatılmasını îstedi
Kemerburgaz
çöplüğüne
bakan tepkisi
ANKARA/tSTANBUL
(Cumhuriyet) - Çevre Ba-
kanı tmren Aykut, "dü-
zensiz depolama yapıknğı
için insan ve çevre sağüğı-
nı tehdit ettiği'' gerekçe-
siyie. Istanbul Valiliği ve
Büyükşehır Belyediye Baş-
kanlığı'na yazı göndere-
rek Kemerburgaz Çöplü-
ğü'nün kapatılmasını ıste-
di.
Çevre Bakanhğı'ndan
dün yapılan açüdamada,
"Çöpterin yfizde 80'i hiç-
bir ayruna tabi tutulma-
dan depolandığı için geri
kazanünuyor. Her yıl 60
trflyonhıkgeör kaybma uğ-
nıyoruz" denıldı. Açıkla-
mada, Aykut'un kapatıl-
masını istediği Kemerbur-
gaz Çöplüğü'nde her gün
1 kamyon çöpün "\ahşide-
poiamayöntemiyle'' depo-
landığına dikkat çekildi.
Öte yandan Büyükçek-
mece'ye bağlı KavakL ve
Yakuplu belediyelerinin,
Beylikdüzü'nde yasadışı
olarak çöplük oluşturduk-
lan öne sürüldü. Özgürlük
ve Dayanışma Partisi
(ÖDP) Büyükçekmece II-
çe Orgütü tarafindan dün
Beylikdüzü'ndeki çöplük-
te bır açıklama yapıldı.
ÖDP Büyükçekmece H-
çe Örgütü Başkanı Hüse-
yin Çetik. söz konusu ala-
na hiçbırteknik tedbır alm-
madan ve yasadışı olarak
çöp döküldüğünü savun-
du. Çelik. "Beylikdü-
zü'nön ikinci bir Halkah
wya Ümraniye olmasını is-
temiyorsak. Kavakh ve Ya-
kuplu belediyeierinin bu
uygulamatanna 'dur' de-
mek zoniDdayız" dedı.
e-posta : tan @ prizma.net. tr
Istanbul Üniversitesi rektör adayı Prof. Mesut Parlak
6
Bilim üreten üniversite
9
• Prof. Mesut
Parlak, rektör
seçilmesi durumunda
demokrat, özgür
düşünceye ve
katılıma açık,
üretken ve dürüst bir
yönetim
gerçekleştireceğini
belirtti.
YUSUFZtYAAY
Istanbul Üniversıtesi'nde
15 Aralık'ta gerçekleştiri-
lecek rektörlük seçiminde
aday olan Istanbul Tıp Fa-
kültesi Dekanı Prof. Dr. Me-
sut Parlak, rektör seçilme-
si halinde üniversiteyi çağ-
•daş düşünen, bilim üreten,
hizmet götüren, aydın dü-
şünceye sahip, huzurlu bir
bilim merkezd haline getire-
ceğini söyledi.
Istanbul Tıp Fakültesi'nde
yapılan ön seçimde en çok
oyu toplayan Genel Cerra-
hi Anabilim Dalı öğretım
üyesi Prof. Dr. NihatGür-
kan'ın, seçimden çekilme-
Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Parlak, üniversitenin eko-
nomik sorunlannı çözmek için kurumu bir işletme
olarak zarardan kurtarmayı amaçladığını söyiedL
siyle fakültenin adayı Prof.
Parlak oldu. Prof. Dr. Me-
sut Parlak, rektör seçilmesi
durumunda demokrat, öz-
gür düşünceye ve katılıma
açık, üretken ve dürüst bır
yönetim gerçekleştireceği-
ni belirterek, tüm üniversi-
te çalışanlarıyla sevgi ve
saygı dolu bir ilişki kuraca-
ğıîu kaydetti. Rektörlük gö-
revinin. idari yönetimin ya-
nında ekonomik problem-
lere çözüm getirmeyı de ge-
reknrdiğini vurgulayan Par-
lak, üniversitenin ekonomik
sorunlannı çözmek için ku-
rumu bir işletme olarak za-
rardan kurtarmayı amaçla-
dığını söyledi.
Rektör seçilmesi duru-
munda Istanbul Üniversite-
si'nde bılimsel üretkenliğin
arttınlmasını sağlayacağını
vurgulayan Parlak, bu doğ-
rultuda dünya çapmda yayın,
araştırma ve toplantılarda
söz sahibi olacak bir üni-
versite yaratmak ıstediğini
söyledi. Üniversitenin için-
debulunduğusonmlannöğ-
renci, öğretim üyesi ve per-
sonel açısından farklı bakış
açılannı içeren, geniş dün-
ya görüşü, bilgi ve tecrübe
birikimiyle çözülebileceği-
ni belirten Prof. Mesut Par-
lak, rektörlük göreyine uzun
ıdari deneyimleri sonucu
aday olduğunu kaydetti.
Parlak, üniversite çalışan-
lanyla sevgi ve saygı dolu
bir üişki içinde olmanın, yö-
neticilik görevlerinin getir-
diği deneyimin bır sonucu
olduğunu söyledi.
Oğrencilerle iletişimde
daha yakın ve çözüme yö-
nelik yaklaşımlan benim-
sediğini vurgulayan Parlak.
rektörlüğü durumunda öğ-
retim üyeliğinin saygınlık
ve özeniuTİiğinin artnnla-
cagını savundu. Parlak, şe-
refli ve ağır sorumluluğu
olan rektörlük görevine ha-
zır olduğunu da belirtti.
Aydın Doğan Vakfı'nın düzenlediği yanşma sonuçlandı
Genç iletişîmciler belirlendi
İstanbul HaberServisi- Aydın Do-
ğan Vakfı'nın nıtehkli gazeteci ye-
tişmesine katkı amacıyla iletişim fa-
külteleri öğrencileri arasmda düzen-
lediği Genç tletişimciler Yanşma-
a'nın sonuçlan açıklandı. lletişim fa-
kültelerinin gazete, dergi, radyo ve te-
levizyon çalışmalannda 1997 ders yı-
lında görev üstlenen 240 öğrencinin
katıldığı yanşmada birinci olan öğ-
renciler şunlar:
En iyi sayfa düzenlemesi dalında:
Galatasaray Üniversitesi lletişim Fa-
kültesi öğrencılennden Burak Şenbak,
Iör Akdoğan, Ozgür Alev Kaya, Alp
Ulagay, Sflralp Kuşoğhı ve Cengiz
Yidız, 8 Aralık 1996 tarih, 4 sayılı Ga-
latasaray Gazetesi'ndeki çalışmalany-
la, En iyi fotoğraf dalında: Marmara
Üniversitesi Üetişim Fakültesi öğren-
cilerinden Suna Aktaş, Haber Ajan-
sı Uygulama Dergisi'nin 3. sayısın-
da yer alan "AğlamaNeOlur" adh fo-
toğrafıyla, En iyi araştırma-incele-
me dalında: Anadolu Üniversitesi lle-
tişim Bilimleri Fakültesi öğrencılenn-
den Serban Akyön, Hakan Ergül.
Kumru Geçit, Banş Ozkan, GüJen-
dam Bahtiyar, Esin Yavuz, Didem
Pala ve Özgür Kamburoğiu Genç
Anadolu Gazetesı'nin Mart 1997 sa-
yısmda yer alan "GencfikSusurhık'la
Basını Sorguladı" adh çalışmalany-
la, En iyi haber-röportaj dalında: An-
kara Üniversitesi lletişim Fakültesi
öğrencilennden Bülent Ozgül Görü-
nüm Gazetesi'nin 61. sayısında yayım-
lanan **Ankara'da Başka Bir Dünya:
Ismet Paşa" adlı çalışmasıyla, Gör-
sel dalda (televizyon): Anadolu Üni-
versitesi lletişim Bilimleri Fakültesi
Sinema-Televizyon Bölümü öğren-
cilerinden Didem Yılmaz, Görkem
Kiriş ve Funda Erzurum "Teveflüt
1340" adlı çalışmalanyla, En iyi ha-
ber-program dalında: Marmara Üni-
versitesi lletişim Fakültesi öğrencile-
nnden Bingül Ehnas ve Fazüet Kara-
kuzu "2000 Yıhnda tşsiz Kalan Dok-
torlar" adlı çalışmalanyla, Işitsel
dalda (radyo): En iyi haber-program
dalında Ankara Üniversitesi lletişim
Fakültesi öğrencilerinden Sernat Ak-
ça "Futbol ve Şiddet" adlı çalışmasıy-
la, Dığer radyo programlan dalında
birincilik ödülü 2 çalışma arasında
paylaştınldı.
SÖYLEŞİ ATTİLÂ İLHAN
Asıl Sorun: Urgütlenme!'
Hangisindeydi unutmuşum: Malraın'nun bir ro-
manında, sosyalist partide 'örgütlenme sorunu'
konuşulurken, kahramanın biri der ki: -...öyte bir di-
siplin olmalı ki, yukarda birisi tek düğmeye bas-
t mı, aşağıdaki bütün ampuller yansın!" Böyie bir
'disiplin' tarifinin, 'totaliteriiğin' ta kendisi olduğun-
da, şüphe mi var? Adına 'demokratik merkeziyet-
çtlik / centransme democratique' deniimişnr ya, lâf-
tır, 'diktatörtüğün' hasıdır: Sovyet Komünizm'inin
çökmesinde, önemli bir etkisi olduğu muhakkak!
Ne kadar ilginç bulmuştum: kafa yapilan son de-
rece farklı iki düşünür, Berdiavef ve Herbert Mar-
cuse, 'SovyetMarksizmi'ni, 'KlâsikMarksızm'mden
ayırmış, öyje irdelemişlerdin doğruyu söylüyorlardı!
lllegal faaliyette, 'part/'nin gücünü yaptığı sanılan
'gizli' ve 'topyekûn' merkeziyetçilik; açık ve legal fa-
aliyette -hete ezkaza iktidar olunursa- zaafını teşkil
ediyor. Bolşeviklerin örgütlenmesi, Rusya'da 'Nihi-
Hstler'den ve 'Narodnikler'den müdevver, son dere-
ce kat ve acımasız kurallara dayandırılmıştı: sözko-
nusu olan, arbk 'örgüt' değil, 'aygrt' (appareille)tır
aralanndaki farkı, çeyrek yüzyıl önce, 'Hangi Sol'da
anlatmıştjm: buncazaman sonra, biryazann, aynı şey-
leri söylemek zorunda kalması ne hazin şey! i
Ne yaparsınız ki, Türkiye'de henuz 'Iiberal' ya da
'demokrat' geçinen merkez/sağ partileri bile, 'de-
mokratik' değildir.
Malraux: 'Önce bilinç, sonra örgüt!'
"... Malraux ne dtyor, 'önce bilinç, sonra örgüt'
Gerçekten de, bilinçlenmemiş bir toplumsal or-
tamda, örgütün yaran olmaz; zaten, yaşayamaz
da pek! Bilinç ise, bildiğiniz gibi, işçi hareketi ile
sosyalizm arasındaki bağlann, siyasal düzeyde
kurulmasıdır. Kuruldu mu kuruldu, ondan sonra
örgüt çalışması başlayacak. Işte burada ben bir
ayınm yapryorum, sosyalizm için gerekli oian bir
örgütün kurulmasıdır, bir aygıtn değil; zira son
yetmiş yılın olaylan, sosyalist hareketin içinde
örgûUeşme ile aygıtlaşmanın birbirine kanştığı-
nr, oysa aygıtlaşmanın, bürokrasiyi de beraberin-
de getirdiğini göstermektedir."
"... Örgüt (organisation) bir yerde Gramsci'nin
anladığı anlamda ve düzeyde, kollektif ve errte-
lektüel özelliği gösteriyorsa, aygrt (appareille)
tam tersine, yukardan aşağıya hiyerarşik bir ko-
muta zincirlemesine göre düzenlenmiş, kemik-
leşmiş bir 'hükmetme' yapısı (structure) gösteri-
yor. Birincisinde demokratik bir yönetim, görev-
lerin ve yetkilerin demokratik yoldan dağıtlma-
sı, eleştiri ve özeleştiri, ne kadar kolay ve geçer-
liyse; ikincisinde o kadar zor ve geçersiz; zira
ikinci durumda aygrt merkezryetçi bir bürokrasi-
nin belirli kararian ve tedbirieri uygulamaya koy-
masından öte bir şey istemiyor ve getirmryor..."
"...kadrolaşma dediğimiz şey, eğer ikinci tür-
den bîr aygıtn çeşitli kademeleri için adam ye-
tiştirmekse, meydana çıkacak olan, devrimci, es-
nek ve diyalektik bir örgüt oJmayacaktır, ne ola-
caktir ya, yukan kademenin diktasını, hem aygı-
tn alt kademesine, hem de toplumun bütününe
'empoze eden' bir dikta mekanizması olacaktr..."
('Hangi Sol', 4. Basım, s. 71, Bilgi Yayınevi, 1996)
Bu 'gelişmenin' sosyalistliğinin 'ruhuna' aykın, iki
sonucu vardı ki, sonunda dünya sosyalizmini, baş-
ka çözümler aramaya sevketti: 1 / Sosyalistlerin ni-
hai amacı, yönetenleyönetitenin arasındaki utanç
verici ast/üst ilişkisini kaldırmaktr. 2/ Böyle bir
aygıtın, yönetime egemen olması, ücretiiliği sür-
dürmekte, bu yüzden de art/degerin bu defa,
burjuvazinin değil, 'aygıt bürokrasisinin' cebine
girmesine yol açmaktadır.
Bildiğiniz gibi önerilen yeni çözümün adı 'özyöne-
f;m'dir (auto/gestion).
Türk sosyalistierinin, en çok unuttuğu...
Türkiye'de sosyalistlerin en çok unuttuğu, sosya-
lizmin nihai tahlilde bir 'sMI toplum' projeksiyo-
nu olduğu gerçeğidir üretimi, dagıbmı ve payiaşı-
mı, öylesine rasyonel ve hakkaniyete uygun bir
şekMde, üreticinin denetimine vereceksin ki, dev-
letin ağırlığına ihtiyaç kalmayacak! Akdeniz sos-
yalizminde. hele Italya ve Ispanya'da hayli ağıriığı
olan Anarcho/sendikalistler, Tıto Yugoslavya sı 'öz-
yönetim'e başvurmadan da, bu savlann savunucu-
suydular.
Dikkat isterim, 'ağırlık' üreticilerdedir, yâni mal, hiz-
met ya da fikir üretimi yapanlarda! Bu yüzden, ger-
çekten demokratik yani halkçı, özgüriükçü ve sos-
yalist olan 'örgüt', ağırlığı, üreticilere verecek! O za-
man, uzun süre sosyalistliğin ana unsurlanndan sa-
yılan 'devletçiliğin', hiç de öyle olmadığı, şıp diye
meydana çıkıyor; aslolan 'devletçilik' değil, 'kamu-
sallaştrma'd\r, yâni üretimi, üreticiye maletme, onun
denetimine bırakma! SovyeUer, geçiş dönemi aracı
diye 'devletleştirme'ye başvurmuş, asla 'kamusallaş-
tırma'y] gerçetdeştirememişti: artı/değeri 'cepleyen'
bürokrasi (Nomenklatura) buradan doğdu.
Türkiye'de, antı/totaliter sosyalist örgütlenme, el-
bette 'aygıt' (appareille) modelini reddedecektir;
reddetmelidır ama, yenne koyacağı 'model' hangi-
si? Bilirsiniz, Avrupa sosyalist/komünist partileri, ya
sendika ağırlıkh partilerdi, (Labour Party vb); ya da,
Komintern modeli partıler (FKP, İKP, İS. KP vs). 'Ye-
ni Dünya Düzeni' fırtınasıyla, son çeyrek yüzyıl için-
de, Bat'dan ısrarla 'Kitle Partisi' modeli öneriliyor;
acaba Sosyalist Türkiye Sd'u için, böyle bir örgüt-
lenme sadre şifâ olabilir mi?
Ayn bir tartışma konusudur.
http:// www. prizma.net tr/ A İLHAN
http://wvrttf.eda.fr/-Wlgiyay/yazar/ailhan.htJm