Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
21 KASIM 1997 CUMA • • • • CUMHURİYET SAYFA
HABERLERIN DEVAMI 17
Istanbul 17 Sinop
Î8İKİP."-*'•: <E
PB 14
Edime Y 13 Samsun PB 18
Kocaeli 17 Trabzon PB 18
Çanakkae Y 18 Giresun PB 20
Izmif Y 19 Ankara 11
Manisa
Aydın
18 Eskışehir
21 Konya
13
15
Denizli 16 Sıvas PB 11
Zongulctek Y 16 Antalya
Adana
Mersin
Dıyarbakır
Şanlıurfa
Mardin
Siirt
Hakkâri
Van
Y
Y
PB
PB
PB
PB
PB
PB
1/
17
17
16
14
17
13
13
19 Kars PB 10
Marmara, Ege. Akde-
niz ile Iç Anadolu'nun
ve Batı Karadenız'ın _ ,
Datısı yağmur ve sağa-
U s
' ° —
nak yağışlı, öteki yerier Helsinki
az bulutlu geçecek. Stockholm
Hava sıcaklığı biraz |_ondra
ara sıra orta kuvvette, Brüksel
yağış alan yerlerde ya- Paris
ğış anırtda kuvvetlı ola- Bonn
rak esecek. Münih B 4 Milano Y 14
Taşkent
•Tahran
Kanıre*
A SY A
Moskova
Aşkabat
Almatı
Taşkent
Bakü
Bişkek
Tiflis
Kahire
K
PB
Y
PB
Y
Y
PB
PB
-2
16
6
12
10
13
14
24
Şam 17
f*^ Parçalı boluttu i Sısh Bulutk. k
Çok bulutlu ı Yağmuriu Karlı Sulukar , Gök gurûltûlû
G U N C E L CÜNEYTARCAYÜREK
• Baştarafı 1. Sayfada
352 üye, dokunulmazlıklar için temiz toplum için
yeter sayı olan 330'u bir araya getiremiyor.
Sonra... TBMM tutanaklarında bağımsız yargı
öniinde nesap verme ve temiz toplum nutuklann-
dan geçılmiyor.
198 ret oyu, hadi diyelim ki hukuksal, aslında faz-
lasıyla guguksal bir davranışın sonucudur. Geçelim.
Oylamanın yararlan yok değil, var:
6 adetçekimseroyçıkıyor. Yanlışokumadınız, al-
tı miJtetvekili çekımser kalıyor. Hazretler, temiztop-
juni-olsun mu olmasın mı? Ya da Meclis'in halk in-
dinde beş paralıkonuru kaldı; kurtaralım mı kurtar-
mayahm mı noktasında "kararsız Kasım".
Daha farklıolay ise 5 "boş" oy kullanılması. Boş!
Demek ki beş adet kafası, vicdanı, onur duygusu
boş milletvekili varmış milleti temsil edenler arasın-
da! Bunları da öğrenmiş oluyoruz.
Genel olarak yorumlar, gelecek haftaki ikinci gö-
rüşmede dokunulmazlıklan sınırlandıran yasa tas-
lağının "kabul" görmeyeceği noktasında toplanı-
yor.
Bu Meclis, bu milletvekilleri ve bu parti yönetici-
leriyle duyarlı olan hiçbirtasan yasalaşmaz. Zira; ba-
lık baştan kokuyor. Nerede o eski parti liderieri, yö-
neticiler?
Duyarlı bir konunun oylamasına sıra gelmeden
günlerceönce partilerine bağlı milletvekillerine nu-
tuk üstüne nutuk çektikleri bir yana, her biriyle ay-
nca teke tek konuşur, bu çabalarla da yetinmezler-
di. Oylama günü ters oy vermesi olası arkadaşfan-
nı, başka arkadaşlarla "markaja" alırlardı.
Ya bugün? Tüzüğe göre yasak olmasına karşın,
tek önlemleri kabul oyu verdıklerini göstere göste-
re zarfı sandığa atmaları. Örneğin Mesut Yılmaz,
örneğin Şaibe Hanım gibi.
lyi ama, bu gösteri kime karşı ve niçin? Eğer iki
Itder parti gruplarına "bir işaret" veriyorsa, çoook
gecikmiş bir davranış. Gruplarını "ikna ettiklerini"
söylüyoriar ki fuzuli bir eylem!
Ya ne için böyle davranıyorlar? Yanıtı basit: Ka-
muoyunda yükselecek olumsuz tepkiden sıyrılma-
yı hesaplıyorlar. Kabul verdik, onca çaba sarf ettik,
ne çare milletvekillerinin vicdanlan temiz değilmiş,
kabul çıkmadı, demek için bu şovu yapıyoriar. " *>—
Gütdürü
Ünlü komedilere layık sahneler de ızlenmedi de-
ğil. Anayasa değişikliği için oylamadan 330 olumlu
oy beklenirken 300 çıkmasından sonra oturumu
yöneten DYP'li Kamer Genç, bir duraksama geçi-
riyor. 330 yerine 300 oy! Şimdi ne olacak? Görüş-
melere devam mı, yoksa?.. Kamer Bey, "sorumlu-
luğu üştlenmek" istemiyor.
~ "ftşu'nâberiizleyiniz:
'Meclis halktan koptu'• Baştarafı 1. Sayfada
halkın önüne çıkacaksın, Ben do-
kunulmazlıklann kaldınlmasını is-
tiyorum' diyeceksin. sonra oy yüz-
desinde tam tersini yapacaksın.
Böyle şey olamaz. Bu çok yakışık-
sız bir tavır. çok büyük bir kayba
yol açmıştır. Parlamento onur ku-
rumudur. şeref kurumudur, itibar
kurumudur."
Parlamenterlerin. "vatandaşsta-
tüsündeçalışmanın kendilerineye-
terli öiçiide güven vermedigmi" öne
sürdüklerini kaydeden Baykal,
"Vatandaş hangi güven düzeyinde
yaşıyorsa hukuk bakımından, asa-
yiş bakımından hepimiz onu en
mükemmel şekle dönüştürmekle
yükümlüyüz. Işimiz bu bizim. 'Biz
hayatımızdan memnunuz. Bizim
güvencemiz var. Bari ben kendimi
kurtarayım'. Öyte şey olur mu"di-
ye konuştu.
Parlamentonun halkın istemle-
rini yerine getirmek zorunda oldu-
ğunu. kamuoyunun dokunulmaz-
lıklann sınırlandınlması konusun-
da hesap sorması gerektiğini kay-
deden Baykal, yasanın değişriril-
mesi sürecinin 26 Kasım sonrası-
na da uzayabileceğini bildirdi.
Baykal, yapılması istenen değişik-
liği yeterli bulmadıklannı, ancak
bir adım olarak gördükleri için des-
teklediklerini belirterek dokunul-
mazlıklann sınırlandınlması için
"basta" yapılması gerektiğini söy-
ledi. Hükümetin, ekonomi politi-
kalan. demokratikleşme ve siyasi
yapılanma açısından ciddi bir pers-
pektif koyamadığmı kaydeden
CHP lideri, şunlan söyledi:
"Susurluk'ta ne yapü ' 15 gün
20 gün sonra' deyip çıktı işin için-
den. Yok RP'yi Anayasa Mahke-
mesi kapatsın. ocak ayında DYP
Genel Başkanı Tansu Çiller'i Yüce
Divan'a gönderelim, arkasından da
seçim yapalım. Böyle politika olur
mu? Bir yandan da şunu yapanz,
bunu yapanz havalanna girip yük-
sek sesle konuşup bir şey yapmıyor.
Yapnğı tek şey partizanlık, kadro-
lan işgal etmek. Sadece siyasi hege-
monya yaratmak için işin gereğini
diişünmeden miUetvekillerinin tel-
kinleri doğrultusunda bir partizan-
ca yapılanmayı yerleştirdin, ikti-
dardan anladığın bu."
Hükümetin toplum desteğini
hızla yitirdiğıni, aİdınca "ince po-
litika'' yaptığını kaydeden Baykal,
"Biz kriz ve kesinti yaratmak iste-
miyonız. Ama bir muhalefet parti-'
siyiz. Aktunızm ernıediği hiçbir ko-
nuya destek vermeyiz. Bunun da
hcsabını onlann yapması lazım"
diye konuştu.
Meclis Başkanlık Divanı'nı topluyor. Başkanlık Di-
vanı iki profesöre telefon açarak "ne yapacakları-
nı" soruyorlar. Profesörler içtüzük gereği maddele-
re geçilmesi için "salt çoğunluğun -300 oyun- ye-
terli olduğu" fetvasını verince; haydaaa, Kamer
Genç, maddeler üzerinde müzakere açıyor. Anaya-
sa ve tüzük bir kez daha.. şey oluyor.
İki profesörümüz. ya mazallah "tüzük elvermedi-
ği için 300 oyla yasanın maddelerine geçilmesini
uygun görmeseler"d\? Yandı gitti keten helvam!
Meclis Başkanlığı'nın oturumdan önce "böylesi
sürpriz bir sonuç çıkması halinde" ne yapılmasını
saptaması gerekmez miydi?
TBMM'nin önündeki geniş bahçeye yarından te-
zi yok, "temiz toplumun anıt mezan" adını taşıya-
cak bir heykel dikilmeli.
Oylama sonuçlandıktan sonra dokunulmazlığı
kaldırılması beklenen iki ünlü isim, Sedat Bucak'la
Ömer Bilgin'in kucaklaşmaları, öpüşmeleri anrtın
anateması olmalı...
Sedat Bucak?.. Tabii, oylamadan sonra "Birko-
nuşursam çok kişinin hayatı değişecek" diyor. "Ko-
nuş, konuşsunlar" diyorsunuz. "Dokunulmazlıkzır-
hı sinırlanstn" diyorsunuz, "O başka iş" deyip yan
çiziyor.
Zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandı-
ncılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı if-
las, kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat
kanştıranlar... TBMM'deki her biri 650 milyona mal
olan yeni koltuklarında yan gelip oturacaklar.
Kutlu olsun!
tkinci sınav 3 Arabk'ta yapdacak
AYŞE SAYTN / HÜLYA KARABAĞLI
ANKARA - TBMM Genel Kurulu'nda öncekı
gün yapılan dokunulmazlıklann sınırlandınlması-
na ilişkin değişiklik önerisi üzerindeki görüşmeler-
de, merkez sağın dırenişi nedeniyle gerekli çoğun-
luğa ulaşılamadı. Yapılan üç oylamada referandu-
mu göze alarak anayasa değişikliğini sağlamak için
gerekli olan 330 rakamı bulunamadı. ANAP, DYP
ve DTP'den ciddi fıreler olurken, oylamanın "giz-
li" olmasına sığınan partiler birbirini suçladı. 3
Aralık Çarşamba günü yapılacak ikinci tur oylama-
da da, referanduma gerek kalmadan değişikliğin
sağlanabileceği 367 rakamına ulaşılmasının ola-
naksız olduğu, en iyi olasılıkla halk oylamasının
gündeme geleceği ortaya çıktı.
Milletvekillerine kürsü dokunulmazlığı getiren
ve ağır cezayı gerektiren suçlarda yargılanmalan
yolunu açan anayasa değişikliği önerisi görüşme-
lerinde TBMM ıyi sınav veremedi. Ûneri ANAP,
DYP. DSP ve CHP liderlerinin imzalannı taşıma-
sına karşın, özellikle merkez sağ partilerden ciddi
oranda fire olduğu görüldü. Merkez sağ partilerin
özellikle Doğu ve Güneydoğu milletvekillerinin
öneriye "hayır" dediklerine dikkat çekildi. Öneri-
nin maddelerine geçilmesi için yapılan ilk gizli oy-
lamada, 300 kabul oyuna karşılık. 198 milletveki-
li ret oyu verdi, 8 geçersiz, 6 çekimser, 5 boş oy kul-
lanıldı.
Önerinin milletvekilinin dokunulmazlık zırhına
sınırlama getirilmesini öngören ilk maddesinin oy-
lanmasında kabul oylan daha da düştü. 284 kabul
oyuna karşılık. 186 ret, 4 çekimser, 4 geçersiz, 6
boş oy verildi. Bu oylamaya çeşitli partilerden 57
milletvekili katılmadı. Önerinin
u
ya>ımı tarihin-
de yürürlüğe grrmcsi \t halk oylamasına sunulma-
sı halinde tümüyteo>lanmasını" öngören 2. ve son
maddesinin oylanması sonucunda kabul oylan
272'ye indi. 430 milletvekilinin katıldığı oylama-
da 149 ret. 2 çekimser, 4 boş oy verildi, 3 oy da ge-
çersiz sayıldı. Oylama sonuçlanna göre, önerinin
iki maddesı için de kabul için gerekli beşte üç ço-
ğunluğa (330) ulaşılamadı.
TBMM Içtüzüğü gereği, ikinci görüşme birinci
görüşmenin üzerinden 48 saat geçmeden yapılamı-
yor. İkinci görüşmede sadece maddeler üzerinde
verilen değişiklik önergeleri görüşülüyor. tlk gö-
rüşmede yeterli çoğunlukla kabul oyu alamayan
maddeler. ikinci görüşmede de gerekli çoğunluk-
ta kabul oyu alamamışsa reddedilmiş oluyor. Bu-
na göre, 3 .Aralık Çarşamba günü yapılacak 2. tur
görüşmelerinde 33O'un altında oy alınması duru-
munda, öneri reddedilmiş olacak. 330 oy alınırsa
referanduma gıdilecek.
Partilerden karşılıkh suçlanıa
• Baştarafı 1. Sayfada
yizkT dedi. Meclis'teyaşanan "do-
kunulmazhk komedisi" büyük tep-
ki gördü. ÖDP Genel Başkanı Ufok
Uras, Meclis'te yafMİan anayasa de-
gişikiiğf oylarnası sonucunun. mil-
letvekillerinin kendilerini. "Öoku-
nulmazhk zırhı ile koruma" kararlı-
lığında olduklannı gösterdığini be-
lirtti. Uras yaptığ'ı yazılı açıklama-
da. şu görüşlere yer verdi: "Öyle an-
laşüıyor ki, çeteler Meclis'i teslim aJ-
dı. Bu Meclis kendine yeni halk se-
çemeyeceğine göre, bu halk kendine
yeni Meclis seçecektir. Ve o Mecüs'te
yolsuzluktan. çeteierden, kaçakçıuk-
tan, rüşvetten yana olan millervekil-
leri yer alamayacakür?"
Istanbul Kadın Kuruluşlan Bir-
liği Yürütme Kurulu da, 45 kadın
kuruluşu adına yaptığı açıklamada,
dokunulmazlığın kaldınlması konu-
sunda gizh oylamadan yararlanarak
"kaypak bir tavır sergileyerek san-
yeşil o> kullanan ya da o>lamadan
kaçan >üzsüz 217 milletvekilini şid-
dede" kınadı.
Türkiye Barolar Birlıği (TBB)
Başkanı Prof. Dr. Eralp Ozgen. do-
kunulmazlık sınırlandınlması öne-
risinin reddinin Türk yargısına gü-
vensizliğin belirtisi olduğunu belir-
terek "Bazısanıklaryargıdanbu>wl-
la kaçınlnıaktadır" dedi. Özgen.
kısmi sınırlamayı bile ret oyu vere-
rek ya da oylamaya katılmayarak
engelleyen milletvekillerini kmaya-
rak ikinci oylamada bu hatanın dü-
zeltilmesini istedi. ANAP Grup
Başkanvekili Lğur Aksöz, oturumu
yöneten Kamer Genç'in turumunu
eleştirerek, "Genç'in tavn partisin-
dekifîreyigzlenıeyeyjmjlikti" de-
di. ANÂP-DYP-DTP|pcülen ar-
ka arkaya basın toplannlan düzen-
leyerek firelerin kendi gruplannda
olmadığı konusunda aklama yanşı-
na girdiler. DYP Grup Başkanveki-
li Mehmet Gözlükaya. Turhan Gü-
ven'le birlikte düzenlediği basın
toplantısında, DYP'de oylamaya 7
kişinin katılmadığını ve bu milletve-
killerinin mazeretlerini önceden bil-
dirdiklerini söyledi. Bazı basın or-
ganlannın oylama için gerekli olan
sayısal çoğunluğun bulunmamasını
DYP'ye yıkmaya çalıştığını belirten
Gözlükaya, "Oylama gizüydi.
DV Pden çok fire olduğu nasıl tespit
edildL Bunlar kasıüı veyanlış beyan-
lanür" dedi. Gözlükaya. Mehmet
Ağar ve Sedat Bucak'ın da kabul
oyu kullandıklannı kaydederek
"Bütün partilerden kaçak > ar. İkin-
ci oylamada eksiklerimiz de tamam-
lanacak. Herkes partisine sahip çık-
sm" dedi. DYP Genel Başkan Yar-
dımcısı Hasan Ekinci, ANAP'lılann
büyük bölümünün oylamada ret oyu
verdiklerini söylediklerini belirte-
rek "ANAP'ta Mesut Yılmaz'a tep-
ki duyanlar var, bir de bunun dayat-
macılık olduğunu düşünenler var.
Her ikisi de etkili olunca ANAP bü-
yük fire verdi" dedi. ANAP'lı Uğur
Aksöz de, DYP'nin oylamada bü-
yük ölçüde fire verdiğini savundu.
Aksöz, "DYP'B Meclis Başkanveki-
li Kamer Genç, gizli oy konusunda
bu kadar ısrarcı olmasay dı. sağa so-
latehditiersavurmasaydı durum da-
ha farklı Aturdû'. O zaman herkes
oyunun rengini gösterir ve firenin
nereden olduğunu da herkes görür-
dü" dedi. Aksöz, daha önceki ana-
yasa değişikliği sırasında milletve-
killerinin kullandıklan oylann ren-
gini gösterdiklerini anımsatarak
"Bunun hiçbir sakıncası yok.
Genç'in tavn partisindeki fireyi giz-
lemeye yönefikti" diye konuştu.
DTP Grup Başkanvekili Mah-
mut Yılbaş da. CHP'nin dışandan
desteklediği hükümetin fire verme-
diğini belirterek "Parmak hesabıya-
pın. En büyük fire DVT'dedir.
D\T'den66fîrevar" dedi RF Ge-
nel Başkan Yardımcısı Musa De-
mirci anayasa değişikliği için yapı-
lan oylamada birleşimi yöneten TB-
MM Başkanvekili Kamer Genç'in
baskılan sonucu tavır değıştirdiğini
savundu. Demirci. "Öngörülen oy
330'dur. Bu sayıya ulaşılamadığı. 300
oyda kaundığı halde usul tartışma-
lan açılarak maddelerin görüşülme-
sine geçilmiştir. Bu hükümet vesayet
hükümctidir, güdümlüdür ama
Meclis Başkanı ve başkamekihne ne
ohıyor" diye konuştu. Oylama so-
nucu nedeniyle TBMM'ye hakaret
edildiğini belirten Demirci, TBMM
Başkanı Hikmet Çetin'in buna kar-
şı tavır koyması gerektiğini söyledi.
Süleyman Demirel, Ankara Cum-
huriyet Başsavcılığı'ncadüzenlenen
"Adliye etkinUkleri"ne katıldı. De-
mirel. gazetecilerin. "Meclis'in tav-
ruu nasıldeğerlendiriyorsunuz" so-
una,
1
-MerfiS M^clis'tfr. Halkın
hür iradesiyle seçilmiş bir Meclis'tir.
Kendi hür iradesiyle hareketedecek-
tir. Herkes böyle bakmah meseleye"
karşıhğını verdi. Demirel, "Amado-
kunamıyorlar" denilmesine de
"Meclis'i sokaktan idare edemeyiz
ki. Halkın bir reaksiyon ortaya koy-
ması doğal. Ama Türkiye bir ku-
rumlar devletidir. Halk çok önemli
bir faktör ama bırakahm kurumla-
nn hepsi kendi hür iradesiyle işlesin,
o zaman er geç doğruyu buhıruz"
karşıhğını verdi.
Devlet Bakanı Cavit Ka\-ak da,
"Diliyorum aklı selim hâkim geHrve
sonundagerekli oya kavuşuruz*
1
de-
di. Milli Savunma Bakanı İsmetSez-
gin. "TBMM bu değişikliği yapma-
lıydı. Bu konuda kendisini kanıtla-
malıydı. Maalesef bu oylamada bu
nrsaü kaçırdı" dedi. Sezgin, ikinci
oylamada TBMM'nin halkın bek-
lentisini yerine getireceğini belirte-
rek "Demek ki, hâlâ bu işte direnen-
lervar ve hâlâ anayasa değişikligi nin
330 oyu gerektirmesinden medet u-
man bir zihniyetin. en azından 200'e
yakın arkadaşunızda egemen oldu-
ğu görülüyor. Ancak önümüzdeki
hafta yapılacak oylamada bu raka-
mı bulmak zorundayız" dedi.
G U N D E M MLSTAFA BALBAY
• Baştarafı 1. Sayfada
"Görünen Meclis kılavuz istemez..."
RP dışındaki partiler anlaşıyor:
"Dokunulmazlıklan sınırlandıralım. Öteki ülke-
lerde olduğu gibi milletvekili sadece kürsü doku-
nulmazlığına sahip olsun."
Altına da 292 milletvekili imza atıyor.
Sonuç önceki gece alındı. Anayasa gereği gizli
yapılan oylamada, RP'nin 137 oyuna ek olarak 80
milletvekili daha dokunulmazlığın kaldırılmasına
"hayır" dedi.
Olayın pek çok boyutu var. Tek tek sıralamaya
çalışalım.
TBMM'deki 160 dokunulmazlık tezkeresinden
anlaşılıyor ki Türkiye'de işlenen suçlann biçimi,
içeriği konusunda uzun uzun araştırmalar yapma-
ya gerek yok. Yüce Meclis'e bakmak yeterli. Ve-
killerimiz en çok, hakaret, yasalan çiğneme ve gö-
revi kötüye kullanma suçu işlemişler.
160 dosya 85 milletvekitine ait. Bir başka deyim-
le vekillerin yüzde 15'i zan altında. Ötekiler de on-
lara yardım ve yataklık ediyor...
RP dışında 80 milletvekili daha "Dokunulmazlık
kalkmasın" dedi. Oylama gizli olduğu için bu kişi-
lerin kim olduğu belli değil. ANAP'lılar, "Bunlar
DYP'lilerdir" diyor. DYP'liler, "Bizdefıre yok, ANAP
hayırdemiştir"...
Hangi taraf olursa olsun, bir grup milletvekilinin
de en azından "doğruyu söylememe" suçu işledi-
ği anlaşılıyor.
Görüşmeler sırasında asıl ders verici durum ise
milletvekillerinin sisteme olan güvensizliğini açık-
ça dile getirmeleriydi. "Dokunulmazlığımız kalkar-
sa bizi hemen tutuklarlar" diyenden, "Ağır cezalık
suçlar halinde dokunulmazlık olmaz deniyor. Hü-
kümetin manevi şahsiyetine hakaret bile ağır su-
ça girebilir. Bunu savcılar kötüye kullanabilir" di-
yene kadar geniş bir güvensizlik yelpazesi çizildi.
Bunun iki yorumu olabilir. Ya vekillerimiz yargı
sistemine hiç güvenmiyor ya da kendilerine güven-
miyorlar. Biri ötekinden vâhim...
Meclis'in ipi...
Dokunulmazlık görüşmelerinin sonucunu orta-
ya koyan fotoğraf ise kamuoyunun "pişkin Ömer"
diye tanıdığı, TURBAN'ın eski Genel Müdürü DYP
Isparta Milletvekili Ömer Bilgin'le, Susuriuk kah-
ramanlarından DYP Şanlıurfa Milletvekili Sedat
Edip Bucak'ın oylamayı kutlamasıydı.
Haklarıdır.
Şimdi gözler 3 Aralık'a çevrilmiş durumda. Bel-
ki daha ileri bir tarihe de ertelenebilir. O gün, do-
kunulmazlık kalkmasın. diyenlerin sayısı önceki
günkü oylamadan fazla olursa şaşmamakgerekir.
•• CHP Genel Başkanı Deniz Baykal dönfconuyu
değeriendirirken iki noktanın altını çizdS:
- Pariamento ile halk arasında bir çeiişki doğ-
muştur. Halkın yüzde 90'ının istediği bir şeyi par-
iamento istemiyor.
- Bu yapının siyasi sorunlan çözemeyeceği or-
taya çıkmıştır.
iki saptama birieşince siyasetin neden bu hale
geldiği daha iyi anlaşılıyor.
Bir noktayı daha vurgulayalım. Diyelim ki, bu ya-
sa Meclis'ten geçti, yürürlüğe girdi. İş bitmiyor.
Milletvekillerinin yargılanması için ayn bir düzen-
leme yapılacak. O gün, daha önce işlenmiş suç-
lann gündemin dışına çıkarılmasını sağlayacak, a-
ma görüntüsü böyle olmayacak başka bir düzen-
leme daha söz konusu olacak.
Bunun Türkçesi şu olur:
Bu dokunulmazlık zırhını kaldıralım, yerine daha
hafif, çok da hissedilmeyecek başka zııtılar geti-
relim. Ne zaman hangisi gerekirse onu giyeriz. Şim-
di tümünü birden üzerimizde taşıyınca fazla dik-
kati çekiyor...
Meclis'in çalışmasını sonuca bakarak eleştiriyo-
ruz. Tabii arada gerçekten iyi niyetle, bugünkü ya-
pının süremeyeceğini vurgulayanlar, bunun için ça-
ba harcayanlar da var. Bunlar arasında yer alan TB-
MM Başkanvekili Uluç Gürkan önceki gece so-
nuçlara bakıp "Meclis, ipi boynuna geçirdi" dedi.
Saptama doğru olabilir ama bu durum vekilleri-
mizin çoğunu etkilemez...
Kacı ipli ki?
Dokunulmadık kapsamı tartışmalı
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Millet-
vekili dokunulmazlığına sınırlama getiren
yasaönerisinin kapsamı tartışma yaratırken
ıtrilletvekilleri özellikle 'ağır cezayı gerekti-
rfen ^ürümlerde suçüsrü haH'nde yargı yolu-
nun açılmasına karşı çıktılar. RP'lilerdüzen-
lemeye karşı çıkış gerekçelerini açıklarken.
Türk Ceza Yasasf nda 'ağrrceza' kapsamına
gires pek çok suç bulunduğuna dikkat çeke-
rek bu düzenlemenin savcılara çok fazla ini-
siyatrf tanıyacagını savundular.
Anayasa değişikliği için yapılan ilk oyla-
marun sonucu milletvekili dokunulmazlığı-
nm sınırlandınlmasının zorluğunu ortaya ko-
yarken iktidar partileri ve CHP grubu, özel-
likle DYP'lileri sıkıştırmak için dokunul-
mazlıklann kaldınlmasına ilişkin fezlekele-
ri hızla genel kurula indırme hazırlığına gir-
di. Anayasa değişikliği için millervekilleri-
ne baskı unsuru oluşturabilmek için AN.AP,
gelecek hafta içinde TBMM Başkanı Hikmet
Çetin'e, bekleyen 160 fezleke ile ılgili ko-
misyon raporlannın genel kurulda okutul-
ması önerisi götürecek. ANAP Grup Baş-
Cevap anahtarları
Türkçe 1 )D. 2)C, 3)E. 4)B. 5 )B. 6)B. 7)C
8)A. 9)A. 10)D, 11)C. 12)D. 13)B, 14)C.
15)D, 16)C. 17)D. 18)B. 19)C.20)C.Coğ-
rafya:l)A, 2)D, 3)C. 4)B. 5)E. 6)D, 7)C,
8)A.9)D.Kimya: 1)D,2)C,3)B,4)A,5)B,
6)E, 7)D, 8)C, 9)C. Biyoloji: 1)A 2)D,
3)B, 4)E, 5)A. 6)B. 7)B. 8)E. 9)C. Tarih:
1)D, 2)C. 3)A, 4)B. 5)E. 6)B. 7)D. 8)B,
9)B, 10)A, 11)C. 12)D. Fizik: 1)E, 2)A,
3)D, 4)A, 5)C. 6)E, 7)C. 8)A, 9)D. 10)A,
11)B, 12)B Psikoloji: 1)B.2)A,3)C,4)A,
5)D. 6)B. 7|D. 8)A, 9)E. Matematik: 1)C,
2)C, 3)B, 4)D, 5)B. 6)C, 7)D, 8)A, 9)D,
1O)C, 11)E. 12)D. 13)B. 14>C. 15)D. 16)C.
17|B. 18)D. 19)A, 20)D.
kanvekili Metin Öney, komisyon rarx)runun
okunmasından sonra siyasi partilerin itiraz
haklan bulunduğuna dikkat çekerek, "Bizde
10 günlük süre içinde itiraz eder. dokunul-
maztık fezkkelerinin o> lanmasını sağiayabi-
liriz" dedi. CHP'lı TBMM Anayasa-Adalet
Karma Komısyonu Başkanı AtillaSav'ın da
gelecek hafta dosyalann genel kurula indı-
rilmesi yönünde hazırlık yaptığı bildirildi.
Anayasa değişikliğine karşı çıkan RP de. Su-
suriuk olayının odağında yer alan DYP'li
MehmetAğar ve Sedat Edip Bucak'ın doku-
nulmazlıklannın kaldınlması girişimine des-
tek vaadinde bulundu. Anayasa değişikliği
önerisinin kapsamına ilişkin tartışmalar oy-
lama öncesinde olduğu gibi daha sonra da de-
vam etti. DYP'liler ise öncelikle Ağar ve Bu-
cak hakkındaki fezlekelerin indirilmesine
karşı çıkıyorlar. DYP'li Ahmet Uyanık, bü-
tün fezlekelerin geliş sırasına göre indiril-
mesi durumunda genel kurulda göriişülme-
sine destek vereceklerini söyledi.
DSP'lı Mümtaz Soysal önerinin ıçeriğiy-
le ilgili tartışmalar konusunda. "\ğır cezayı
gerektiren cürümlerde suçüsrü hali ounası
gerekiyor. Yoksa bütün Ceza Kanunu'nun
büyükçe lasmı ağır cezayı gerektirir. Suçüs-
tünün ceza hakkında belirli birtarifı var" de-
di. CHP Grup Başkanvekili Oya Araslı da,
ilk tur görüşmelerle ilgili olarak "Buaslan-
lar kürsülerde kalkıp. 'dokunulmazlık dos-
yalannı getirin' dediler. Onlan kürsüde sıkjş-
Drmaklazım. Kezlekeleren lasazamandagel-
meU" diye konuştu. .Ankara Üniversitesi Hu-
kuk Fakültesi Öğretim Cyesı Doç. Dr. Mit-
hat Sancar, düzenlemenin ağır ceza kapsa-
mına giren cürümleri kapsadığıru belirtti.
Eski Çağdaş Hukukçular Derneği Genel
Sekreteri Mehmet Cengiz, yasa değişikliği
önerisinin kabul edilmesi durumunda bütün
ağır ceza kapsamına giren suçlan kapsaya-
cağını söyledi.
DinozoRH A F T A L I K M i Z A H D E R G İ N İ Z
Her
perşembe
Uşhis ve
tedavi
gunudur.
Meclis'te beyaz kurdele kavgası
TÜREY KÖSE
SEBAHAT K.ARAKOYUN
ANK.ARA - Kürsülerde. meydanlarda şo\
yapan millervekilleri, sandıkta 'jandarma,
yargılanma' korkusuna teslim olunca TB-
MM dokunulmazlıklannın kaldınlması için
ilk sınavda 'itibar'ını koruyamadı. Doğu ve
Güneydoğu milletvekillerinin büyük bölü-
münün öneriye karşı oy kullandığı belirtilir-
ken kadın parlamenterler TBMM kulislerin-
de 'beyaz kurdele' kampanyası başlattılar.
TBMM'nin önceki gün sabaha karşı saat
03.00'e dek süren tarihi sınavı ve bunun dün
devam eden yankılanyla ilgili olarak kulis-
lerdeki bazı ileinç notlar şöyle:
• DYP'li TBMM Başkanvekili Kamer
Genç, birleşimi yönetirken sıkıntılı saatler
yaşadı. Önennin yasalaşmasına karşı çıkan
Genç de zor durumdaydı. Bir zamanlann taz-
minat ödeme rekortmeni Genç. dün sorula-
rımızı yanıtlarken mutlak kürsü dokunul-
mazlığına "Aslında benim işime geBr. Ama
her türtü küfür, hakaretimkânı tanınıyor. Ya-
ruı orada Cumhurbaşkanı'na, orduya, gaze-
te patronlanna küfredilebilir" dedi. Genç,
terör bölgesinde yaşayan bir milletvekili ola-
rak önerinin kendilerini çok zor durumda bı-
rakabileceğini savundu.
# Görüşmeler sırasında uzayan tartışma-
lar bazen esprili sahnelere neden oldu.
DYP'li Ahmet İyimaya "Amerikan paria-
mento edebiyatTndan öraekler verdi. "Ka-
ür", "Leşe toplanan kartallar" "Bir köpeğin
bütün vasıflanru taşıyorsunuz,ancak sadakat
hariç" diye sıraladığı örnekleri sürdürmek
isteyen lyımaya'yı, Kamer Genç "Çok daha
fazla hayvanlan karıstınnavın bu işe" diye
uyardı.
' • DTP'li AyseuGöksoy ile Gencay Gürün
ve ANAP'lı Lale Aytaman dün TBMM ku-
lislerinde 'beyaz kurdele' kampanyası başlat-
tılar. Göksoy. 'temiztoplumun simgesi olarak
beyaz oy kuUananlara beyaz kurdele takuk-
lannı' söyledi. Göksoy, DYP'lilere kurdele
takmadıklannı vurguladı. Kadın parlamen-
terlerin genel kurul salonunda da beyaz kur-
dele takmayı sürdürmesi tartışma yarattı. Ka-
mer Genç'in kadın milletvekillerini uyarma-
sı üzerine, Anayasa Komisyonu Başkanı Atil-
la Sav. "Bir parlamenteri azariayamazsınız"
diye bağırdı.
• TBMM kulislerinde dün RP ve DYP
milletvekillen 'Yuh olsun size'manşetli Hür-
riyet gazetesinin fotokopisini dağıttılar. Ba-
zı milletvekilleri dava açacaklannı söyledi-
ler. Genel kurulda da RP'li Salih Kapusuz,
"Pariamentoya hakaret edikü. TBMM Baş-
kanlığı harekete geçmeü" dedi.
• ANAP'lı Hüsnü Doğan. "Bu konuyu
TBMM halletmeli. ya 367 oyla bu anayasa
değişikliği gerçekleşmeü ya da referanduma
gerek kalmadanreddcdilmeli.En kötüsü re-
ferandum olur" görüşünü dile getirdi.
Anayasa görüşmeleri, kendilerine 'dokun-
durtmayan' milletvekillerinin halkoylama-
sından da korktuklannın göstergesi oldu.
Sahibinden
SATILIK
ACIBADEM'de 3 oda, 1 salon,
doğalgaz kaloriferli-hidroforlu çok
temiz daire.
ESENYURTta Bahçeşehir'in yanında,
kabası bitmiş, 160 m2
dubleks
kooperatif hakkımı devrediyonjm.
Tel: 0216 325 86 49
0212 51205 05-402