Katalog

SAYFA CUMHURİYET 9 OCAK1997 PERŞEMBE OLAYLAR VE GORUŞLER Sivil Toplum Örgütleri ve Ulusal Egemenlik Prof. Dr. T L R K A N SAYLAJN ÇYDD Genel Başkam T urkı>emız de tum yervuzu çalışırkenhavretveıbretlevenılennıdu- ulkelenvle bırlıkte 2000 lı yuvor oğrenıyoruz' Ulkemız butoprak- yıllara gırmek uzere Ya- İann cefakâr ınsanlan aslaveasla bu- kınveuzakçe\remıze yaş- tun bu yozlaşmalan çağdışıhğı canlı lı kurenın neresine bakar- cansızkavnaksomurusunu insanzıvan bakbakahm msanlar mut- lıgını Noksullaşmayı egıtımsız kalma\ ı lulkelenvlebırlıkte 2000 1ı yıllara gırmek uzere Ya- kınveuzakçe\remıze yaş- lı kurenın neresine bakar- ?>ak bakalım msanlar mut- suz huzırsuz ofkelı beklentılennın pek çoğunun gerı,ekleşmedığını ınsan-doga ve kavna< somurusunun surduğunü go- ruyorlar <arapara sılah ınsanveuvuş- turucu tı:arett devlet-mafya ıhşkılen savaşlar, :ınav etler ışkence heryanı sar- mış dunmda1 KuşlcUîUz butun bunlar kendı vurdu- muz anavatanımız ıçın olması gereken- len ıstenemızı engelle\emez' Ulusu- muz nasıi kı bundan 74 v ıl once Musta- fa Kemal'ın onderlığınde bır Turk Ay- dınlanmt De\nmı vaşadı ve tum maz- lum ulusıann bugune dek gerçekleştıre- medıklen umut olduvsa bugun de Tur- kıyemız temız \e çagdaş bır toplumu oluşturar onder bır ulus olabılır Olma- lıdır' O\sa tasin ve sozlu yayın organlann- dan her gun. her an bırbınnden utanıla sı, us dış çağdışı kanh-kansız vasadı- şı karanİ k ıhşkılen oğrenıvor bazen de ıçınde yaşıvor ve bu karmaşa yumağı ıçınde bogulup kahvor bınnı anlamaya karanhk ılışkılenn burgacına (gırdabı na)duşmevı haketmemıştır\ebunualt etmek aşmak zorundadır Butun dunya bu beklenmedık sorun- lann orgutlü bır toplumla aşılabılecegı- nı kav ramıştır Turkıyemızde de bunun gerçekleşmesı, çozumun başlangıcı ola- caktır Ulkemızm ınsanı buyuk bır cıddıvet- le bılınçlı bır yurttaş olma çabasına gır- mıştır, gıderek hem haklanmn hem de sorumluluklannın avırdına varmakta demokratık kıtleorgutlennde akılvevu rek gucunu, bılgı ve becensinı denev ım- lennı bırleştırmekte beklentılerını so mutlaştırarak sesını du\ urmaktadır Bugun bır ulkede demokrasının tam bagımsızlığın, ınsan kadın ve çocuk haklanmn, yaşama egıtım saghk ve çevre haklanmn temız toplumun ozgur basının sanatın kokleşmesını ve gelış- mesmı ıstıyorsak gerçekten ıstıvorsak hepımıze buyuk gore\ler duşmektedır Orgutlu ve guçlu bır toplum varatmak <\vdınlanma De\nm\mızı bütunlemek gerekmektedır Cok \akm gelecekte devlet demokratık kıtle orgutlerı (kı bunlara M\ ıl toplum kuruluşlan da denı vor) ve \trel vonetımlenn el ele \ermek zorund\ \e \ukumlulugunde olduklan başka turlu saglıklı \ e demokratık bır \ a şamın gen,ekk:jt,me\eceğt her kesımce ka\ranatîktır Toplumun bırevlen \e bılınçlenmeye çalışan \ urtta^ları olarak bız halkın ken dısıvız bu ulkenın gerçek sahıplerı \e devletın >ınırlann topragın bağımsızlı ğıntemcliMZ Devlet parlamento emnı- yet ordu beledıveler tumburokrası bız vanz dı\c bız dahd ıvı rahit ve mutlu vaşavalım dıve \ar İşte bu nedtnle halkı oluiîturan genç yaşlı bız vurttdşlar geçıu surevle ^eçtı gımız temsılcılenmızın durust temız bılınçlı ulkc gerçeklennı bılen (bılmez se ogrenen) çozum urUen kendınc Meclıs (. \e ulusuna savgısını \ıtırme ven \emınıne sadık ılkelenmızı kendı çıkarlarının onunde tutan gorevlıler ol- malannı beklıvoruz1 Onlan gozlemek ızlemek \ aptıklan ıv ı v e olumlu ışlerde desteklemek \etkilenm umanlannıko- tuve kullandıklarında ka%ga dovuş gos- tenlerıne voKuzluklara vasadışılığa duştuklennde eleştırme hakkını ^aklı tut- mak ıstı\oruz Onlan gorevlennı vap- madıklan suskun kaldıklan. ortbas et- tıklen gundem saptırdıklan vemınlen- nı çıgnedıklen ve ulkeyı bovle bır kar- ma^av a ıttıklen ıçm hangı pamden olur- larsa olsunlar eleştınyor gerçekgorev- lerıne davet edıvoruz Bızler ulkemızdehukukun egemen ol- masını devletın de\let olmasını vargı nm babimn unıversıtelenn ozgur \esav gın olmasını demokrasının tum kurum \e kurallanvla ışlemesını kadınla erke- ğın tum karar organlannda eşıtlenmesı- nı kımsenın ışkence gormemesını kav- bolmamasını ıstıvoruz Bızler, her şevuı açıklık ıçınde, halkın gozlen onunde olmasını.çarpık ılışkılenn son buhnasını, polısın, halkın koruyucu- su. parlamenterlenn, halkın temsılcısı ve sıvü toplum orgutlennın, sendıkalann, sanat kurumlarının. nıeslek odalannın. toplumun sesı olmasını ıstnoruz. Bızler oğrencılenn, geleceğımız olan gençlenn saçlarından suruklenmemele- rını, gaddar \e koşullanmış robotlarca kurşunlanmamalannı satırlanmamalan- nı devlete bızlere guvenlık guçlenne gu\ensızlık duv mamalarını ıstıvoruz' Her alanda banş ıstıvoruz Bızler 1973 vılından berı tam24vıl- dır kuçuk sıvasal çıkarlara kurban edı- len 8 MİIık kesıntısız tek dıplomalı ılkoğ- rerim'ın 1997 vılında odunsuz uvgulan- masını. 5+3 denerek takıvve vapılmama- sınu halkımızın bu aldatmacava tav o\- mamasını ıstıvoruz. Bızler çagdaş laık demokratık \ e bo- lunmez Turkıveden tam bagımsızlık- tan çagdaş eğıtımden ozgur basından hukukun ustunlugunden herturlusomu- runun \ok edılmesınden temız toplum \e temız yonetımden banş \e kardeş- lıkten vanayız ve tum kurumlanvla sav gınlıgını koruvan gorev bılıncı tam du rustluk ve saygınhktan odun vermeyen gelışen 2000'lı vıllara evrensel ınsan haklanmn bılımın uvgarlığın ışığında koşan bu vatanın yurttaşı olmaktan mut- luluk duv an bır ulus olmak ıstıvoruz \khmızla vakın geçmıs,te ulusça gos- terdıgımız kararlılıkla bılınçlı vurttaş- larımızla ve duyarlı guçlu sıvıl toplum orgutlerımızle her turlu olumlu gelışı mın ıçınde ve yanında olmayı ödunsuz surdureceğız' Topsuz. tufeksız, ışkence- sız, mafvasız, karanhk ılişkisız, sağhklı bır toplum ıçın el ele. \ urek \ureğe ve ev- lemlı olarak çahşmavı goze alıp bırevsel yaşamımızın zaman tablosunda buna on- cehk \erebıldığımızde. bu konuda karar- lı. uzun crınılı olduğumuzda, ufkumuzu bugun karartan butun olumsuzluklar birbın ardına \ok olacak, Llusal Ege menlıgın Gucu butun gorkemNle ken- dını gösterecektır ARADA BIR Prof. Dr. METİN SOZEN ÇEKLL lakfı Başkam Ülkede Kalıcılığı Egemen Kılmak Her bılınmeyen gıbı 1997 yılı da belıriı umutları ıçınde saklayarak geldı 1996 ıse bu toplumun so- ru soran, yanıt arayan bıreylen ıçın kaygılarla do- luydu Çunku bugune ve geleceğe donuk tum ka- lıcı degerler buyuk bır umursamazlık ıçınde tuke tılıyordu Oysa artık yerıne konamaz bu değerlen uretmek ıçın bu toprakların ınsanlan yuzlerce yı! ça- ba gostermek zorunda kalmışlardı Yaratılan btr buyukluğun kalıcı bır degerın one- mını kavramak, koklu bır bınkımı, onun yaratıldığı topraklara bağltlığı geleceğe aktarılmasının getıre- cegı sonuçları onceden gormeyı gerektırır Turkı ye'nın bu dumanlı" ortamında boylesı kalıcı de- ğerierı gundemde tutmak ıse ozel bır gucu, ınanç- lı bır örgutlenmeyı gereklı kılar Boyle bırortamda ıse gundemı değıştırmek yan- lışların uzun sure yaşama egemen olmamasını sağ- lamak, yıne her gun kendıne anlamlı sorular soran, ulkesı ve dunya ıçın kaygıianan ınsanlara duşmek- tedır Artık bu ulkede, yarım yuzyıldır esen ruzgâr- ların yonunun değıştırılmesı kaçınılmaz olmuştur Bunun bılıncıyleyolaçıkmak yakınmak yerıne "de- ğıştırmeyı" geçertı kılacak yontemler bulmak za- man yıtırmeden bunu yaşama geçırmek yıne ken- dını acımasız tanımaya çalışan ınsanların gorevı olacağa benzemektedır Bu "yenıden yapılanma" demektır Varlığını her koşulda guçlu surduren "doğnılann' egemenlığı- nı geçeriı kılarak ulkenın "ılkelı-bırıkımlı-ozvenlı" bı- reylerını yenı hedefler yenı ınançlar saglıklı bırya- pı ıçınde buluşturmak demektır 1996 yılında gor- duğumuz çurumuşluğu, onursuz ortamı değıştıre- rek, dunu bugune, bugunu geleceğe bağlamayı bı- len ınsanlaria yenıden kurmaktır Bu ulusun geçmışınde, ulkenın dort bır yanının elden çıktığı gunlerde bıle umudunu yrtırmeyen ka- ranlığı aydınhğa donuşturmeyı bılen ınsanların var- lığı, bızlen bugunlere ulaştırmış bulunmaktadır Gu- numuzde bu buyuk deneyımın varlığını yok sayan- lar yuzyıllara egemen olacak buyukluklerı sıradan- lığa donuşturmek ısteyenler ulkenın "doğasını", "kulturel kımlığını", "çagdaş eğıtımını", "saglıklı orgutlenmesını" sonu bellı olmayan karanlığa ıten- ler, azınlığın gucunu çoğunluğa egemen kılmaya çalışıyorlar Turkıye ıse tarıhının hıçbır donemınde bu kadar topraklarının gozden çıkarılmasına, kamu-ozel-ye- rel-sıvıl orgutlerıyle karşı çıkacak guce ulaşmamış- tı Yeterınce eğıtılmesı yeterınce bılınçlı olması ıs- tenmeyengençlık yaşamın değışen dunyanın ye- nı değerlen ıçınde hıç bu duzeyde olaylann gelış- mesıne çevresının ve kulturunun korunmasına koklu değışımlere, tum varlığıyla egemen olmayı ıs- temedı Bunun sayısal bır sorun olmadığını nıtelık sorunu olduğunu bu kadar yuksek sesle soyleme- dı Irmağı tersıne akıtmak ısteyenlere karşın, Turkı- ye'de ulkesıne bılınçle baglı herkes, tepeden tır- nağa tum yapının degışmesıne çalışıyor Kımlıklı bır ulusun kımlıklı bıreylen, bu dağınık ortamın saglık- lı orgutlerle değışmesının tek çıkar yoi olduğunu, her gun degışık yontemlerle açıklıyorlar Bu ınanç- lı gucun boyutlarını, nıteltğını olçememek, kısır bır ortamda kendını tutsak kılmak, ancak aymazlıkla nıtelenebılır Sureklı belırttığımız gıbı en buyuk dıleğımız "Tur- kıye'nın kulturel kımlıgı"n\n onemıne uygun oluş- turulması, ortak çabalann yoğunlaştırılması, de- mokratıkleşme surecının hızlandınlması çevresel ve kulturel değerlenn dunu-bugunu-geleceğı mut- lu kılacak boyutta korunarak zengınleştınlmesıdır Sıvıl toplum orgutu ÇEKUL'un çevresınde yoğun- laşan her kestmden her yaş dılımınden, her ulus- tan bınlerce kışının ortak beklentısı onurlu bır bı- rey, onurlu bırTurkıyelı onurlu bırdunyalı olarak bu- gunu ve geleceğı yaşanabılır kılmaktır M U R A T senı çok çok ozledık Muhakkak ara Annen: R DT. Baban:N.DT. REŞADtYE ASLİYE HUKUK MAHKE\1ESİ'\DEN EsasNo 1994 242 DavacıK H tarafmdandavalıRe^adıveMudurluğüaley- hıne açılan kavıt ıptalı da\asının vapılan açık vargılaması »onunda venlen ara karan gereğmce Dahılı da\alı Özcan Çıçek'ın tum aramalara rağmen tebhgata açık adresı tespıt edılemedığınden Ozcan Çıçek e ılanen teblıgat yapılraası na karar venlmıştır Duruşma gunu olan 18 2 1997 gunu saat 9 00 da da\alı Ozcan Çıçek e duruşmada hazır bulun- ması \e\a kendısını bır vekıl ıle temsıl ettırmesı bunlan vapmadığında davanın \ oklugunda gorulup bıtırıleceğı da vetıve verıne aeçerlı olmak uzere ılanen teblıg olunur 9 8 1995 Basın Hekim Hataları ve Aydınlatılmış Onam PENCERE Dr. E R D E M 4YDEN ikdtm Inı TıpFak ntomolo/ı ıTıbbı Etık) TıpTaııhı 4BD G un geçmıvorkı hekım hatalanv la (tıbbı hatalar) ılgılı bır haber basındavegorsel \avında veral masın Yakından ızlendıgınde bu konuda dıkkat ı,eker bır artış \ ar mış gıbı gozuknitktedır Ovsa bu turdekı olavlann artış gosterıvor gıbı ızorun- mesının asıl nedenı sanınz basının saglık haber lenne daha fazla yer vermesıdır Hekımhk me^- legının varolduğu gunden ben hekım hatalarının da bulunduğunu soylemek mumkundur ln^anın olduğu her ver \e zamanda hata kavranıımn da bulunabıleceğını kabul edersek tıbbı uvjulama lar sırasında hekım hatalanndan kavnaklanan ıs- tenmeyen durumlann suregıdebıleceğı kestmle bılır Bu olgunun onune geçmenın ozel bır von tem ya da uvgulaması voktur kavdırıu nıtelık tekı hukuksal cezalandırma dı^ında) Konunun tıp teknolojısı ve bıhmsel gelişmelerk de çok fazla ılışkısı oldugu sovle- nemez Her turlu tıbbı venı- lığı uy gulayacak olan da so- nunda hekımdır Bugun Amenka Bırlevk Dev letlen gıbı ulkelerde hastalarına verdıklen zarardan dolayı haklannda dava açılmış he kımlen mahkemelerde sav u narak ekmeğını kazanan ka bank sayıda uzman bır a\ u kat topluluğu oluşmuştur Bu konudakı en buvuk dı leğımız hekım hatalannı ola bıldığınce aza ındırmektır Hekım hatası dedığımız olaylar kasıt olmadığı ve is tenmedığı halde hekımın ıh mallıdavranması pratıktekı dıkkatsızlığı acemılıgı sa- hıp olması gereken bılgıye sahıp olmaması gerektıgı bıçımde mudahalede bulu- namaması gıbı nedenler çer- çevesınde hasta uzennde \ ol açtıgı kotu sonuçlar onaver dığı zararlardır (Turk Huku kunda Taksır Suçlan Malp- raktısı Derdıne çare bulmak ıçın bır saglıkkurumuna bır hekıme gıden hastanın orada başka bır hastalık, sakatlık hatta olumle karşı karşıya gelmesı hıçbır zaman kabul edılemeyecek kotu bır olav dır Oyleyse bır tıbbı mudaha- leye evet dedığımızde kuçuk oranda da olsa olası bazı nsklı sonuçlan da kabulle nıyonız demektır Hastanın da bu konuda bılgı lendınl- mesı gerekır Ov sa ulkemız kamuoyu bu y onden yetenn- ce bılgılendınlmemekte hatta kımı zaman gelışme lerle ılgılı y anlış şelalde y on- lendınldıklen bıL olmaktadır Hastanın kendı be- denı uzerındekı tıbbı mudahaleye onay vermesı hukukvil boyuttur Ancak hastanın neye karşı tam olarak olur verdığını bılmesı hekım ıle hasta ara- -.ında geçen ıletışımın nıtelığıyle ılışkılıdır ve he kımın etık (ahlakı) sorumluluğu kapsamındakı bır konudur Gunumuzde hekımlerın onde gelen etık vû- kumluluklennden bınsı hastalannı tıbbı vonden \etenneebılgılendırmelen gerektığıdır Oysaul- kemızdt çoğunlukla ızlenen hastanın tıbbı gın şimden goreceğı varar ve zararlar nskler, mum- kun olan seçenek (alternatıf) mudahale ve teda- vıler tıbbı sureçtekı olası gelışmeler vanetkıler, sekeller kotu sonuçlar gıbı hastanın da bılmesı gereken bazı tıbbı bılgılerın venlmedıgı ve hatta saklandıklandır Bır başka anlatımla hastalann buanlamdakı 'avdınlatılnıışonamlan'dnt'ormed ı.onsent)alınmamaktadır Hastadar avdınlatılnıış onam alınmasıyla hasta kendı bedenı uzennde vapılan tıbbı mudahalede karar sahıbı olacaktır (Bu durum hekımın bılgı becen v e yetkısıne mu dahale anlamını asla taşımamaktadır) Kendı ba- şına karar v erebılme yetkınlıgınde olan hasta tıb- bt mudahaleyle ılgılı bılgıler doğrultusunda tanı (teşhıs) ve tedavıvı kabul veya reddetme hakkı- nı elde etmektedır Tıbbı mudahale yalnızca he- kımın tek başına aldığı bır karaT bıçımmden çık- makta hastavlapaylaşılarakalınmıi} bır karar ola- rak ona aıt kışılık değerlennın korunmasını sağ- lamaktadır Demek kı hekımlenn ellennde olmadan "ne- den olduklan" kotu sonuçlar karşısında duvunç ça (v ıcdanen) rahatolabılmelen etık sorumluluk- lannı yenne getırebılmelen ıçın tıbbı tanı \e te- dav ıden once hastalanndan tam bır a>dınlatümış onam almalan gerekmektedır Bu olgu aynı za- manda bır hasta hakkıdır ve hastalann hekım- lennden kendılennı bılgılendırmelennı bek- lemeye haklan vardır Yurttaşlık Bilgisi 'Acayıp sozcugu argoda çok tuttu bu tutkudan yararianarak dıyelım kı 'Imam nıkâhı konusunda kafalar acayıp" karı- şık' Medya karmakarışık1 Cumtıunyet devrımının ortak kulturundekı en ba- s/f"btlgılerden yoksun bırtopluma mı donuşuyoruz'' Kımı zaman yazılanları okuyup soylenenlerı dınledık- çe ınsan "acayıp oluyor Şımdı ımam nıkahı'r\a bır de "muîa"eklendı Neymış''Erkegın kurnazı safkız- lara "ımam nıkâhı yerıne 'muta' yı yutturuyomnuş Bak sen şu ışe1 "Turkıye Cumhunyetı Devletı toplumu 65 mılyona ulaştı oğrencılenn sayısı 15 mılyonu aştı yaklaşık ya- nm mılyon ogretmenımızle bu hallere mı duşecek tk^ Algılanması gereken sıradan yurttaşlık bılgılerını anımsamak bu durumda kaçınılmaz sayılır 1) islamdan once Arabıstan da kadın mal' gıbıydı evlılık adı venlen garıp sozleşme kızla degıl kızın er- kek velısıyle yapılırdı Muslumanlıgın ılk donemınden sonra Şafıı mezhebınde de bu yontem suregeldı Arabıstan da evlılıge ılışkın çogu gorenek islamda ımam nıkâhıyla kurulan duzene aktarıldı 2) Evlılık islamda dort kadınla sınırlandırıldı Ancak şerıat hukukunda erkek boş ol dedığı anda kadına yapacak ış kalmaz Imam nıkahında kadın ıkıncı sınıf yaratıktır İslamda butun ayrıcalıklar efendı ıçın ge- çertıdır Bır kole efendısı ısterse evlenebıhr Evlı kadın her durumda kocasma ıtaat ıle yukumludur 3) İslamda erkegın karılarından gayrı canyelerı de olabılır Erkek canyesını nıkâhsızolarak ıstıfraş'ede- bılır Ne demek o'' "Yatağına alabılır' demek Erkeğın yatağına aldıgı carıyesıne mustefnşe' de- nır 4) Turkıye de 1923 Devrımı Medenı Kanun ' ıle çağlar atladı, "Erken Cumhunyet donemınde kadını ınsan yenne koyan yasaların bırbırı ardına hayata ge- çınlmesıyle Arabıstan goreneklerınden kurtulduk Me- denı Kanun yenı adlandırmayla YurttaşlarYasası- ko- ca karşısında kadını gorevde yukumlulukte malda mulkte eşıtlıge yakın bır duzeye getırdı ama bu da yet- mez 5) Kadın 'Medenı Kanun da yazılı haklarından da- ha ılen duzeyde ozgurlugun savaşımını verıyor, erkek- le tam eşıtlık ıstıyor Çagımızın geleceğe bakışı nedır? Bır tumcede vurgulanırsa Hukuk devletınde kadın ve erkek yok ınsan var BAKERKÖY 1. SULHHLTOJK HÂKtMLİĞİ'NDEN DosyaNo 1986 2476 Mahkememızın 1986 2476 esas ve 1987 1989 karar sayılı ve 5 10 1987 tanhlı krar ıle vesayet altına alınan v e kendısıne Av şe Tun un vası tavın edılen Kenman Tum un vasısı Ay şe'nındel7 2 1993 ta- nhınde olduğu anlaşıl makla şımdıkı vası aday ınında v asılıge en- gel halının olmadığı tespıt edıldığınden Is- tanbul ıh Zeytınburnu ılçesı Sumer Mh c 008 08 s 88 k 710 da nufusa kayıtlı Halıt ve Avşeden olma 1952 d lu Kenman Tum'e avnı yerde nufusa ka yıtlı ve ayne anne ve babadan olma 1958 d lu kardeşı Nadır tlhan Tum un vası olarak ta- yınme karar venlmış olup ışbuvasıkaranna ıtırazı olanlann kanunı sure ıçınde ıtıraz edebı- leceklen ıtıraz \ akı ol- madığı takdırde huk- mun avnen kesınleşe ceğı teblıg yenne kaım olmak uzere ılan olu nur Basın 563