Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
4 OCAK 1997 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI
Devletin faiz gelirleri için özel mevduat bankalanna yönelmesi sanayicilerin eleştirilerine hedef oldu
rantA\KARA(CumhurhetBurosu)-Ha-
zıne Musteşarhğı BankalarYemınlı Mu-
rakıplar Kurulu'nun hazırladığı "Özel
SercımeH \Ie\duat Bankalan Grubu-
nun Mali Tablolar Lzerinden Analizi"
haşlıklı raporda. soz konusu bankalann
I996'mn ılk 9 a\ ını 114trıl\on lırakâr-
la kapattıklan \e yatırımlann fınansma-
nı yenne yuksek faızlı dev let kâğıtlanna
yoneldıklennın belırtılmesi tamşmalara
neden oldu Banka sistemıne yoneltılen
eleştırıler "rantın, \ergi]endirUmediği
gibi aksine teşvik edildiği, de\letin yuk-
sek faiz geliri için en iyi muşteri olduğu
\e bankalann üretimin finansmanı \eri-
ne tamamen yüksek faizli de\ let kâğıtla-
nna \oneldikJeri'" noktalanndaodaklan-
dı
Ankara Sanayı Odasi Başkanı Zafer
Çağlayan. ozel sermayeh me\duat ban-
kalan grubunun bu kârlannı. normal fa-
iz oranlanyla. halka ve yatınmcıya kre-
dı \ererek değıl de. "yağlı müşteri" ola-
rak nıtelendırdığı devlete çalışarak ka-
zandıklanm belırttı
Çağlayan. "dünyada bankacüığa bu
kadar heves edenin bulunduğu bir ulke
daha olmadığını" \urgulavarak banka-
lann Turkıyeüe "tefecilik" >aparak pa-
ra kazandığını s>av undu
Çağlayan. Cumhuriyet e yaptığı de-
ğerlendırmede. "Bizsanayicilerden yük-
sek vergiler kesilirken, bankalara birçok
Çağlayan: Devlet
yağlı muşteri.
Başbakan Lrbakan. koalisyon hıikumetini kurmadan önce fai/e adil dü/cn olarak karşı çıkıvordu.
Ö/> ürek: Üretimi
desteklemhorlar.
vergi muafiyeti getiriliyor. Bu adaletsizlik-
tir. Devlet bankacılık sektörunü masaya
yatırmalı ve acil yasal duzenlemeler yap-
maudır" dıye konuştu
Ozel sermavelı mevduat bankalannın
kârlarının 19%'nın ılk9ayında 114trıl-
yonlırayaulaşmasını "devletin rantateş-
vikvermesininsonucu" şeklındeyorum-
lavan Çağlayan "5 \isan kararlanna
karşın j atınmy apmaya dev am ediy onu,
ama şevkimiz azalıyor" dedı
C HP Genel Başkan VardımciM Onur
kumbaracıbaşı da. C umhunyet'ın soru-
lannı yanıtlarken. 2 ocaktd yayımlanan
Hazıne raporunda'da açıklandığı gıbı.
bankdların y jtırım kredisi \ermek yen-
ne de\let tahvıl ve bonolarına yoneldı-
ğıne dıkkat vekerek "Sadece bankalar
dcğil. artık sanay iciler de fai/den kazanı-
yor" dedı
"Vatınmın Turkıye de zahmetlı \e risk-
lı hale getmldığını belırten K.umbaraeı-
başı. yatırım vapan sanay ıcilerın kendı
bankalannı kurarak tınansman sağlama
\oluna gıttıklennı belırttı Kamu borç-
lanma gereğı ortadan kalkmadıkça kı-
sırdonguden çıkılamayacağına dıkkat
çeken kumbaracıbaşı "Ciddi vergi re-
formu yapılıp borçların konsolidasyonu
>oluna gidilmezse, 1997 de. 1994 gibi kriz
> ılı olabilir" dıy e konuştu M uhaletettey -
ken RP nın ranttan\ergıahnacağını va-
at evtığını anımsatan K.umbaracıbaşi "İş
başa gelince Refah ne yapacağını şaşırdı"
dedı
Turkıye Serbest Muhasebecı Malı
Muşavırler \e \emınlı Malı Muşavırler
Odaları Bırlığı (TURMOB) Başkanı
MustafaOzyürekde Hazıneraporunun,
bankalann yatırım. uretım \e ıstıhdamı
desteklemekten tamamen vazgeçtığını
gosterdığını soyledı Ozvurek. bankala-
nn. sadece dev let bono \etah\ıllen alıp
satarak kâra geçmeyı amaçladıklarını
budurunıun değiştırılmesı ıçın de\ letın
kamu gıderlennı borçlanarak değıl ver-
gı alarak karşılaması gerektığını \ur-
ızuladı
zorunlu tasarruf
Nema karamamesi
Yüksek Planlama
Kurulu'nda
\\KARA(ANKV)-
Zorunlu tasarrufta bınken
nemanın hak sahıplenne
bu \ıl da şubat avında
ödenmeMnı ongoren karar
Yuksek Planlama
Kunılu nun ımza^ına
açıldı
Zorunlu tasarurf
hesabının
nemalandınlmasıyla
gore\ lı olan Hazıne
Musteşarlığı. nema
odemesıyle ılgılı karar
ta^a^sını geçen sılın son
gunlennde Yuksek
Planlama Kurulu'na
sevkettı
. Hesapta. \ralik 1996
sonu vtıbanvja oluşan
nemanın uçte bınnın hak
sahıplenne şubat avı
ıçerısınde odenmeMne
ılışkın soz konusu karann
Başbakan ^ecmettin
Erbakan'ın başkanlığını
yaptığı \ uksek Planlama
K.urulu"nun ımzasına
açıldığı bıldınldı
Kurul, uzun bır zamandır
toplanmadığı ıçm karann
kurul uyesı bakanlara
elden ımzalatılmaya
çalışıldığı ıfadeedıldı
Yasa u> annca en az 24
a\ sureyle adına zorunlu
tasarruf prımı yatıranlar
\ ılda bır kez olmak uzere
hesaplannda bınken
paranın nema^ının uçte
bırını alabılıvorlar \ncak
uçte birhk soz konusu
bolumden. varsa oncekı
vıllarda alınan nema
mıktan duşuldukten sonra
kalan kısım hak
sahıplenne odenıyor
Zorunlu tasarrut
hesabında bırıken paralar
son y ıltarda \ uksek
Planlama Kurulu
kararlanyla çok duşuk
faızlı kamu ıç borçlanma
kâğıtlannda
nemalandınlıvor Bu
nedenle bu yılkı nema
oranınm. geçen vılkı
orandan çok farkh
olmavacağı belırtılnor
Hesapta eylul 1996 sonu
ıtıbam la 172 5 tnlyon
lırası anapara, 310 9
tnlyon lırası da nakıt
bazda nema olmak uzere
toplam 483 4 tnlyon lıra
bulunu\ordu
AFİFte yeni düzenleme
Tüpraş'm fuel-oil
stoklan eritilecek
\ K \ R ( )
Akaryakıı vatışlarından
ahnan \VaryakıtFıyat
lstıkrarFonu(-\FIF)
marıne dıes;l ıçın 10 bın
lıradan20 bın lıraya
çıkartıhrken 6 no"lu fuel-
oıl ıçın sıfırLndı Resmı
Gazde'nın dunku
sayısında ayımlanarak
y urürluğe gren Bakanlar
Kurulu Ka-an uy arınca
belgelenek kaydıyla
elektrK uretım\nde
kullanılaı 6 no'lu fuel
oıl'den îLinacak A.FİF
ooıı sıfırlandı
Tüpraş'ın cnde bulunan
fola tuel oıl'ın
tüketımırn arttırılmasi
amacıyia b. yola gıdıldı
Enerjı ve Ta?u Kaynaklar
Bakanlığı Ntbteşan Uğur
D>ğan elektnk
ÛTetımmd kullamlacak
fuel-nl den alınan
Akaryakıt Fıyat tstıkrar
Fonu'nu(AFlF)
sıfırlayarak. sanayıcılenn
kendı elekmğıni
uretmesını teş\ ık
ettıklennı soyledı Doğan
fuel-oıl uretımınde
yaklaşik 1 mılyon ton
kadar fazlalık
bulunduğunu soyledı
V'ergı \e fonlar nedenıyle
doğalgazla rekabet
edemedığı ıçın yurtıçmde
fazla tuketılmeyen fuel-
oıl'ın ıhraç edıîdığmı
anlatan Doğan. yuzde 15
oranında uygulanan
\FİF'ın sıfırlanarak. hem
tuketılmeyen fuel-oıl"ın
tuketıleceğını ve ıhraç
masraflanndan
kunulunacağını hem de
sanayıcılenn kendı
tesıslerınde elektnk
uretımını teşv ık ederek.
hızia artan elektnk
talebının karşılanacağını
bıldırdı
Otosan şirketlerini
bün^esinde topluyor
)Otovn pazarlama
alanında faaıset gosteren
şırketını feslederek kendı
buresine alacak
OtOban gru'utaratından
Ser^aye Pıyasa^ı
Kunıu na yapılan
aşuruy.jore. Otosan
Pazarlama \§ tum aktıf
\e pasıfnyle Otosan
Otomobıl ^nayıı AŞ'ye
devre^lecek Devır
ıs,l.eTiınde hrıkı şırketın
M Arakl996tanhh
bıl ançolan sa-- alınacak
Denenden geçmış
b»ılançola esas alınarak
\ebılır^ı ıneclemesı
y^ytınlaraıiazırlanacak
de>.-alma vz'eşmesı. her
ıkı şirketın genel
kurullannın onayına
sunulacak Devralma
sozleşmesının
onaylanmasi. Otosan
Otomobıl Sanay ıı ıçın
aynı sermaye artınmı.
Otosan Pazarlama ıçın ıse
fesıh nıtelığı taşıyacak
Otosan Otomobıl
Sanay ıı'nın Otosan
Pazarlama'yı devralmasi
dolayısıyla vapılacak
sermaye artişinın. Otosan
Pazarlama'nın grup
dişındakı ortaklanna
tahsıs edıleceğı bıldınldı
Otosan Pazarlama'nın
hisselennın yuzde 88 5"ı
Otosan Otomobıl'e aıt
bulunuvor
İhracatın yükünü çeken sektör temsilcileri hükümetin duyarsızlığından şikâyetçi
Naldiyatçı sıkınü taşıyorMERİH \ K
İZMİR- Turk naklıyecılen zor
gunlervaşiyor Turkıve nınasılkapa-
biıesinın 10 bın araç olmasina karşın.
şu anda 30 bının uzennde araı.ın ta-
şimacılık yaptığını belırten sektor
temsılcılen hukumetınbukonudaet-
kısızkalmasından\akınıvoT ^vrupa
ulkelennın Turk TIR'lanna ko\ duğu
geçış ucretlerının vukseklı«ı de ^ek-
tordekı dıâerbuvuk sorun Thracatın-
da ağırlığı kara taşimacılığına \eren
Turkıve bu sektorde buv uk sorunlar-
lakarşı karsıva Sorunların en başin-
da kapasitenın uzennde aracın Tur-
kıve de çalişmasi gelıvor Avrupa ul-
kelennın yaş Mnın kovınasi. ardın-
dan da Ortadoğıfdakı en buy uk pazar
Irak la tıcan ıhşkılenn azalmasi bu
sektore darbe ındırdı
>aka\aklıvat Sahıbı MustafaKa-
salı. A\rupa'dakı yaşsinırının sikın-
tı varattıûını sovledı Ithalat ve ıhra-
catçılann mallannı \enı araçlarla
gondennesi gerektığını belırten Ka-
salı. buna uyulmamasından şıkayet-
çı Ozellıkle Onadoğu'va ucuz ol-
duklan gerekçesıyle e^kı araçlann
gonderıldığını belırten kasalı. bu
yuzden ıthalatçı \e ıhracatçının sık
sık karşı karşiva geldığını savundu
Kasalı. Turk ıhracatçılannın gecık-
melervuzunden tıvat konusuııdabu-
vuk ta\ ızler \erdığını belınerek
"\akli\e sektöründe 2 nıilvon kişi
İhracatta ağırtığı yüklencn nakliyat sektöriitenısilcileri aı taıı m.ı,rç ücretleriııin bellerini bıiktuğunden şikâ>etçi.
\ar. Sivasiler, onun ovunu kaybetme-
mek için bir türlu karar alamıyor.
Milletvekilleri ve bakanlar haskı ya-
pıyor 10 yaş verine 15 yaş karan çı-
karttınlıyor. Bu laşıma stktoründe en
büyuksorunu. Eski araçlarla mal za-
mamında yerine gıtmiyor. Vabancı-
lar da bunu kullanıyor. İhratcatçı ve
ıthalatçı 100 mark fazla vcnp işi ya-
bancı şirketlere >eriyor. Bu yuzden
rürkive'nin kavbı 511 milyon dolar
civannda. \aş sınınna uyulsa. bu işi
de bilenler yapsa o dö\iz Tür-
kiye'ye gelecek" dedı
Geçış ucretlen konu^unu
ılk kez Turkıye'nın gundeme
getırdığını daha sonra bu uy -
gulamanın kendı zaranna ol-
mava başladığını belırten
Mustafa Kavalı. bugun -\vru-
pa'va çıkan bır TlR'ın 4 bın
marka yakın geçış parası \er-
dığını savundu Turkıye'deşu
anda 30 bın araçlık bır fılo bu-
lunduğunu da sa\unan Kasa-
lı "Bi/imkapasiU'mi/aslında
10 bin. Zaten biz 1990'lardan
evvel Ortadoğu ihracatının
yüzde 70'ini Irak'a yapıyor-
duk. Ancak bu pazar da elden
gitti. Naklive sektonınün dıı-
rumu 3 yıldır buyuk çıkmaz-
da. Herkes bekliyor. lla\e işi
olanlar ayakta duruyor. Turk
fik>lannın yok olma durumun-
da~ dıve konuştu
Hükümetin ihracatı desteklemesi için Eximbank'a kaynak aktarmasını istiyorlar
Dıracatçı 979
ye karamsar girdi- Ihracatçılar hukumetın
gereklı onlemlen almaması halınde ihracatın 199""
yılında azalacağını belırterek geleceğe karamvar
bakıyorlar Buyukdiştıcaret sermaye şırketlennın
ust orgutu Turktrade Genel Sekreten \yhan Ço-
pur. ıhracata destek amacıyia E\ımbank'a 30-40
tnKon lıralık bır kavnak aktarılması gerektığını
vurgularken KOBl'lenn bırevsel ıhracat çabaları-
nın E\ımbank kavnaklanndan desteklennıe^ıne
karşı çıktı
Ihracat »ektorunun 9
7
"ye ılişkın goruş \e bek-
lentılennı aktaran Çopur me\cut ıhraeatpolıtıka-
lan dev am ettığı surece ıhracat performansinda bır
değişiklık beklenemeveceğını savundu Çopur
"İhracata dönuk teşvik politikası zaten sıfır.
para politikası bövle devam ederse. ihracatta
bir azalış beklenmelidir" dedı
Fvmbank ın rolunun onenıı uzennde duran
Turktrade Genel Sekreten (.opur. E\ımbank'ın
çok daha etkılı bır bıçımde de\ reye sokulması ge-
reğını vurguladı Çopur E\ımbank'ın halen ihra-
catın çok kuçuk bır bolumunu fınanse ettığını be-
lırterek EMmbank'ııı sadece ihracatın finansmanı
ıçın kullanılmasinı ıstedı Ihracata destek amacıv-
la E\ımbank a vapılan aktannalannın oneınlı ol-
çude arttırılmasını isteven Turktrade Genel Sek-
reten Çopur. Devlet Bakanı \vfer^ ılmaztarafın-
dan açıklanan 5 tnlvon lıralık aktarma tutannın ye-
terlıolmayacağını E\ırnbank a iO-4O tnlyon lıra-
lık bır kavnak aktarılmasının gerektığını savundu
E\ımbank ın artık ıhracat sıgorta ışlemlenne
ağırlık vermesı gereğıne ışaret eden Çopur. son
donemde E\ımbank"ın KOBt'lenn bırevsel ıhra-
cat çabalannı desteklemek amacıvla dev reye >o-
kuhnasını eleştırdı Çopur. "KOBİ'lerin ihraca-
tının arttırılması için sektorel ıhracat şirketle-
ri desteklenmelidir, ancak KOBİ'lerin bireysel
ihracatçabalarının E\imbankkaynaklarından
desteklenmesi yanlış" şekhnde konuştu
Özelleştirıııedeıı 7 bm 510 kişi ıııağdur
Ekonomi Senisi - Ozelleştırme uygulamaları sonucu 1995 yılı mart ayı
ıle 1996 yılı kasım ayı arasındakı 21 aylık donemde "" bın 510 kışı ışsız ka-
lırken 6 bn 663 kışıye iş kaybı tazmınatı odemesi gerçekleştırıldı
İş ve lşçı Bulma K.urumu"ndan açıklaıi'an bılgılere gore 1996 vıh ocak-
kasım donemınde ıse ozelleştırme uygulamaları sonucunda 4 bın ""00 kişi
ışsız kalırken. bunlann 4 bın 181ı ış kaybı tazmınatı almaya hak kazandı
Bdşvuruddbulunanların5l9 u îseçeşıtlınedenlerletazmınatalamadı Ozel-
leştırme sonucu İş ve lşçı Bulma K.urumu"na ocak ayında 300. şubat ayın-
da35 man ayında 222 nısanayında2 bın963. mayıs ayında 1038 temmuz
ayında 54. ağustos ayında 60 eylul ayında 22 \e ekım ayında 6 kışı tazmı-
nat almak ıçın başvuruda bulundu Hazıran \e kasım aylarında ıse işten çı-
karılma dolavisiyla kuruma başvurudd bulunan olmadı 1996 yılı kasım
ayında ozelleştırme sonucunda ışsız kalarak ış kaybı tazmınatı almak ıçın
İş ve lşçı Bulma kurumu na baş\uruda bulunan olmadı
MSB: Arazilerin saüşı konusıuıda bîr plan yok
\\KARA (Cumhuriyet Burosu) -
Mıllı Sa\unma Bakanlığı Turk Sılah-
lı ku\\etlen ne (TSK) tahsislı taşın-
mazlann hangılennm satılabıleceğı ko-
nubunda onceden belırlenmış bır plan
\e goruşun olmadığını bıldırdı
Mıllı Savunma Bakanlığı'ndan vapı-
lan vazılı açıklanıada TSk'nın kulla-
nıınındakı arazılenıı satişa çıkanldığı-
na ılışkın bazı haberlenn basinda \er
aldığına dıkkat cekılerek TSK'ye tah-
sıslı olmasina karşın kullanılmasında
dahatazlayarargoruimeyenarazılenn
bazılannınyapılanprotokollerlezaman
zaman kamu kuruluşlarına de\ redıldı-
ğı, bazen dc me\ eut \ asalar çerçe\ e^ın-
de satıldığı belırtıldı
TSk nın karargah kıta vekurumla-
rın verleşımı ılc cğıtım atiş \ctatbıkat
alanlan olarak kullanılan arazılenn sa-
tışının Genelkurmay Başkanlığı'nın
ıhtıyaç duymanıası halınde \e olurıı
alınmak suretıy le mumkun olabıleteğı-
ne dıkkat çekılen açıklamada anılan
arazılenn değışcbılecck şanlar dıkka-
te alındıgında bugunden yarına tama-
mının değerlendmhnesi ve bazılarının
satılabılcı-eğının şınıdıden belırlenme-
sının oldukça nsklı bır tutum olacağı
v urgulandı
TSk'\e tahsıslı taşınmazlann hangı-
lennm satılabıleceğı konusunda onte-
den behrlenmış bır plan \e goruşun
me\cut olmadığının belırtıldığı açık-
lamada. şoy le denıldı
"Eğitim ve tatbikat amacıyia kulla-
nılan arazilerin. belirli zaman dilimle-
rinde. dışarıdan bakıldığında boş ol-
duklan sanılabiiir. Vncak biıiiklerin gö-
revini yerine getirebilmesi için bu eğjtün
ve tatbikat arazilerine mutlak ihtıvaç
olup, yen geldığınde kullanılmaktadır.
Bu itibarla. zaman zaman bölge ve yer
isimlen de zikredilmek suretiyle basin-
da yer alan bu habeıicnn v anlış vorum-
lara yol açabileceğı \e bazı beklentikre
neden olabileceğı değerlendirılmek-
tedir."
İŞÇtNİN EYREMNDEN
ŞÜKRAN SONER
Çığlık
Aczmendı tarıkatının lıderı Müslüm Gündüz'e ya-
pılan baskında hayatı kaydırılan bır aılenın uzaktan
gelen kulaklarımıza pek ulaşmayan çığlık seslerı
var
Topluma teşhır edılıp ortalıkta bırakılan genç bır
kadının, annesı, babası, kardeşı. aslında ınsan çığ-
lıklarının duyulabılmesı ıçın ellerınden gelen çabayı
gosterıyorlar Ama bızım kulaklarımız, yaşadığımız
kırlılıklerın ortasında kos dınlemekten tıkalı olduğu
ıçın, bu haklı ınsan çığlıklarını olsa olsa ancak bır fı-
sıltı gıbı duyabılıyor
Bız boyle durumlarda, çocuğun'jn oldurulmesı
fermanmı vererek namus temızlemeye kalkışan ba-
balara alışığız. "O benım canım. cığerparem Ben
onu okuyabılmesı ıçın çamurda sırtımda taşıdım
Nasıl ortalıkta bırakınm, nasıl bağnma basmam "
dıyen, yureğı sevgı dolu bır babanın ınsan çığlığı se-
sını duyamıyoruz
Bız boyle durumlarda elıne sılahı alıp namus te-
mızlemeye kalkışan erkek kardeşlerı tanıyoruz "Ka-
dın haklan savunuculan neredeler? Kardeşıme sa-
hıp çıksınlar" dıye çığlık atan kardeşın de bu ınsan
çığlığı sesı kulagımıza kadar çok az ulaşıyor
Televızyon ekranlarına çıkarıldığında herhalde
toplumsal ılkel değer yargılarımıza gore, hâlâ kızı-
nın namusundan sorumlu sayılan ana kabul edıldı-
ğı ıçın yuzu golgelenılerek konuşturulan ananın, ağ-
layıp dovunmesı, zaten olağan bır rol kader kabul
edıldığınden oylesıne algılanıyor Aılenın yureklı çığ-
lıkları kımselerı harekete geçırmıyor
Oysa bu ınsan çığlıklannı duyabılsek ellerımızı
uzatabılsek, bır şeylerı paylaşabılsek Turkıye de
ınsan haklarından ve ozellıkle kadın haklarından ya-
na onemlı bır değışımde çorbada bızım de tuzumuz
olacak
Polıs hıçbır ınsan hakkı kaygısı taşımadan ucuz
gosterı peşınde, medya aynı ucuzlukta reatıng der-
dınde yaşamlarını kaydırdıklan bır aıle, genç bır ka-
dın ortalıkta amaçlara hızmet uğruna bozuk para
gıbı harcanıp kullanılıyorlar
Aczmendılerden, tarıkatlardan kaygı duyan bızler
de ıkılemde, hem polısın bu turden ınsan haklarına
aykırı ozel hayata gıren teşhırcı baskınını kınıyor,
hem de bır tankat lıdennın kırlı yuzunun ortaya çık-
masından hoşnut oluyoruz Genç kadının aılesının
kızlarının nasıl kandırıldığını anlatmas'nı bır tarıkat
lıdennın kırlı yuzunun ortaya çıkması anlamında ka-
zanç sayıyoruz
Şerıat, tankat cephesı. bu ışın davaya zarar ver-
mesını en aza ındırmenın derdınde Aczmendı tarı-
katının lıderı Muslum Gunduz. fena yakalandığının
bılıncınde şaşkın ve uzgun hemen uste çıkmaya ça-
lışıyor Genç kadını ımam nıkâhlı uçuncu eşı ılan edı-
yor Cezaevınden çıktıktan sonradorduncu ımam nı-
kâhlı eşını alacağını da ekleyerek, genç bır kadınla
yatakta, zınada yakalanmanın ınanmış Musluman-
lar ve muntlen uzenndekı olumsuz etkısını sılmeye
çalışıyor
Genç kadının aılesı ılk haberlerdekı gıbı murıtle-
rınden olsa, aıle ımam nıkâhı yalanını benımsese
fazla bır sorun kalmayacak Ama genç kadının aıle-
sı çocuklarını sevmek çocuklarına boyle zor du-
rumda sahıp çıkmak ve hakkını aramak gıbı bır yan-
lış
1
yolu seçıyorlar Çocuklarının yaşını başını almış
bır tarıkat lıderının tuzağına duşurulduğunu baş
ağrılannı tedavı etmek bahanesıyle kandırıldığını an-
latıp bır deyargı yolu dadahıl hak arayacaklarını soy-
luyorlar Aıle tankat murıtlerının ağırtehdıtlerıne he-
def oluyor
Aıle boyle bır durumda, çocuğunu feda edıp, o-
nun katılı olup kurtulmak varken çocuğuna sahıp
çıkma, kurtarmaya çalışmanın ağır toplumsal bas-
kısını yaşıyor Çocuğunu ağlayarak ortada bırakrna-
yacağını, bağrına basacağını soyleyen baba. bır
yandan da "Tabıı kı daha yuzunu gormedım Bır
yerde aıle korumasında saklı Nasıl yuzune bakaca-
ğım, bu ayıpla nasıl yaşayacağım ben de bılmıyo-
rum " dıyerek, çocuğuna duyduğu ınsan sevgısı ıle,
ağır ve o olçude ılkel toplumsal baskı arasında na-
sıl çıkmazda ıkılemde kaldığını anlatıyor
Aıle "Bızı yalnız, sahıpsız bırakmayın Tankatın
tehdıdı altındayız Yalnız başırnıza kalırsak ağır top-
lumsal baskılann kurbanı olur yok oluruz " dıye
çığlık atıyor
Bızler yaşadığımız kırlılığın ıçınde, kırlı seslerden
kos dınlemekten tıkanan kulaklarımızla bu ınsan çığ-
lığını pek duyamıyor, ellerımızı uzatamıyoruz
Her taraftan, yeterınce duyamadığımız, bıze sıv-
nsınek fısıltısı gıbı gelen, daha doğrusu yorgun ve
de yılgın olduğumuz ıçın, oyle algılamayı yeğledığı-
mız oylesıne çok ınsan çığlığı gelıyor kı
Guçlu bır grup ınsan çığlığı sesı Lıce'den burala-
ra kadar ulaşıyor Oraya kadar gıden ınsan haklan
grubuna kımbılır hangı baskılar altında erkekler ko-
nuşamıyorlar Kadın ve çocuklar bıraz daha umar-
sız 'Zorla koruculuk yaptırılıyor" dıyorlar Polısler
gazetecılerı ve ınsan haklan heyetıne katılanları Lı-
ce den gondermek uzere gosterı yapıyor Orhan
Birgıt dunku gazetemızde yayımlanan yorumunda
" Bu /sra/"n/ye"sorusunuyoneltıyor Yaşanan bun-
ca yasadışı olay. koruculuk duzenındekı karanlık
ılışkıler ortaya çıktıktan sonra devletin ılk fırsatta bu
buyuk yanlıştan gerı donmesı beklenırken, ısrar et-
mesının, korucularveaşıretlerden başka, duzenden
yararlanan onemlı çıkar odaklarının varlığını ortaya
koyduğunun altını çızıyor
Başka ınsanların çığlık seslerını duyamayan, duy-
sak oıle ellerını uzatamayan bızler bu kırlı gurultu
arasında gunu geldığınde kendı çığlıklarımızın da
duyulmayacağını atlıyoruz
Yeni ithalat rejimi
RP'li Adak'a takıldı
(Cumhuriyet
Bürosu)-Turkıye'nın ıtha-
latta uvguladığı gumruk ta-
nfelerını gosteren ve son ı-
kı vıldır gumruk bırlığı \e
dığer uluslararası taahhut-
lere uvgun olarak duzenle-
nen ıthalat rejımınde. AB
ve EFT'v. ulkelerınden de-
nız urunlen ıthalatında ın-
dınmyapılması konusunda
goruş ayrılığı çıktı Yenı ıt-
halat rejımıne RP'lı Dev let
Bakanı Fehim \dak'ın kar-
şı çıktığı bıldınldı
EdınılenbılgıyegoreDiş
Tıcaret Musteşarlığı
(DTM) tarafından hazırla-
narak aralık ayı başinda
Başbakanlığa gondenlen
1997 ıthalat rejıtnı.
Adak'ın A.B ve Avrupa
Serbest Tıcaret Bolgesı
(EFT<\) ulkelennden denız
urunlen ıthalatında gumruk
vergılerının ındınlmesıne
ıtıraz etmesı nedenıyle çı-
karılamadı Ithalat rejımı
heryıl genellıkle aralık ayı-
nın son gunlennde yay ınla-
nıyordu
Alınan bılgıye gore gum-
ruk bırlığı ıle bırlıkte. ge-
çen yıl sanayı urunlerınde
\B ulkelerıne y onelık sifır-
lanan koruma oranları,
1997
yılı ıthalat rejımı ıle
uçuncu ulkeler ıçın daha da
duşurulecek Ithalat rejımı
ıle Turkıve nın ^BveFJun-
y a Tıcaret Orgutu taahhut-
İen doğrultusunda ıthalat-
ta alınan gumruk vergılerı
vefonlarda onemlı değışık-
lıkler yapılıyor
1997yılı ıthalat reıımı ıle
halen sadece tarım urunle-
rı ıthalatından alınan Toplu
Konut Fonu (TKF) kaldın-
larak koruma gumruk ver-
gıstne donuşturuluy or Ba-
lık ve dığer su unınlerınde
EFT\ ulkelerı ıle yapılan
Serbest Tıcaret Anlaşması
çerçevesınde. bu ulkeler
ıçın gumruk vergısınde or-
talama yuzde 22 8 ındınm
vapılacak