Katalog

Cumhuriyelİmtivaz Sahibi: Berin Nadi Genel Va\ ın Yonetmenı: Orhan Erinç # Genel Yavın Koordınatörü. Hikmet Çetinkaşst • \azıışleri Mudurlen Ibrahim Yıldız. Dinç Ta>anç (Sorumlu) # Haber Merkczı Müdürü. Hakan Kara 9 Görsd Vönetmen Fikret Eser Dı$ Haberler Şinasi Danışoğlu • Istıhbarat Cengiz ^ üdırım • tkonomr Bülent Kı/anhk # Kultiir. Handan Senköken # Spor. Abdülkadir Yücelman • Makaleler Sami Karaören # Düzeltme Abdullah Yazıcı 0 Fotoğraf Erdoğan Köseoğlu • Bılgı-Belge: Edibe Buğra 0 Vun Haberlerı. Mehmet Faraç YjvmKunılu İlhanSelçuk(Başkan). Orhan Erinv. Okta> Kurtböke. Hîkmet Ç>tinka\a, Şükran Soner. Erç>unBalcı,Dıi)<;Ta>an<;. İhrahim \.ıldız. Orhan Bursalı. Mustafa Balhav. Hakan Kara. Ankara Temsılcısı. Mustafa Balbay V Haber Muduru Doğan Akın Ataturk Buh an No 125. Kat 4. BakanlıkJar-Ankara Tel 4195020 r hat). Faks 4195027 • İzm.r Temsılcısı. Serdar Kızık. H Zı>a Blv 1352 S. 2 3 Tel 4411220. Faks. 4419117 • Adana Temsılcısı. Çetin Yiğeooğlu. InönüCd. 119S No.l Kati. Tel. 3522550. Faks 3522570 \luessese Mudurü Erol Erkut 9 Koordmatör Abmet Korulsan 9 Muhasebe Bülent Yener 9 Idare Hüs«yin Gürer 9 Işletrne Önder Çelik 9 Bılgı-İşlem. NaiJ İnal 9 BıIgısayarSıstemMürihet ÇOer MEDYA C: 9 Yoneiım Kunılu Baskjnı - Genel Mudur Gülbin Erduran 9 Koordınator Refaa Işıtman 9 Genel Mudur Yardımcısı. Min» Akdağ Tel. 514 0~ 53 - 5139.-80-5138460-61.Faks 5I1S466 Va)im)ı»)an \ e B a s a n : Yenı G u n Haber Aıanai. Basın \e Ya\ıncı!ık A > T u ; k . x a Ş ı L a d _W 4 ] C l ç a b Ş l u 3433-t Isl PK. 24e. Ulanbu! f el ı(l 211ı 512 0 5 0 5 \2Ü hall Fak^ IU 2 i : ı 5 13 17EYLÜL1996 İmsak:5.13 Güneş: 6.40 Öğle: 13.06 Ikindi: 16.33 Akşam: 19.18 Yatsı: 20.39 Haluk Levent konseri • İstanbul Haber Servisi- \'erdığı yardım konserleriyle tanınan sanatçı Haluk Levent önceki akşam da Harbiye Cemil Topuzlu Açjk Ha\a Sahnesi'nde "Onkolojı (Kanser) Hastanesi Yaptırma, Yaşarma ve Yardım Derneği" ve 105 kanser hastası yaranna bırkonser verdi. Yaklaşık 4 bin kişinin izlediği konserde şarkılannı, koruma duvan olmaksızın se\enlerinin arasında söyleyen sanatçı alçakgönüllü. sıcak. kapristen uzak tavırlanyla sempati topladı, övgü aldı. Hava ambulansı hîzmeti • Haber Merkezi - Başak Sigorta. Süper Özel Oto Sigortası ile sigortalı aracıtı Sıvas yakınlannda yaptıgı trafik kazasında araçta yolcu olarak bulunan bir kazazedev i hava ambulansı ile Sıvas Cumhuriyet Üniversıtesi"nden İstanbul SSK Okmeydanı Hastanesı'ne nakletti. Kazada beli kınlarak ağır yaralanan Zerrin Yalkaç'ın nakli. Alarm Assistance (kaza yardım) hizmeti çerçevesinde yapıldı. Tüpkçeye bilimsel bakış • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Tiirk Dıl Kurumu tarafından düzenlenen 3. Uluslararası Türk Dil Kurultayı. 23-27 eylül tarihleri arasında gerçekleştirilecek. Türkiye'den 73, yurtdışından 102 bilim adamının katılacağı kurultayda Türk gramennin sorunlan. tarihi lehçelerle Türk lehçeleri. Türk lehçelerinin birbirlerivle ve diğer dillerle ilişkileri. umumi Türk edebı dili konularında 175 bildiri sunulacak. Temelini Bedük atmıştı • KAVSERİ(AA)-Vali Saffet Arıkan Bedük tlköğretım Okulu. Kayseri V'alisi Mevlüt Çetinkaya tarafından eğitim-öğretime açıldı. Eski Kayseri Valisi SafFet Ankan Bedük tarafından 1994yılında Yıldınm Beyazıt Mahallesi'nde temeli atılan ve kendi adı verilen okul, 4 bin 990 metrekarelik bir alan üzerine kuruldu. 18 dersliklı 1200 öğrenci kapasiteli okul, 25 milyar liraya mal oldu. Katkı payına zam • İSKENDERUN (Cumhuriyet) - Hatay Milli Eğitim Müdürlüğü. eğitime katkı pavının yüzde 100 oranında arrtınldığını bildirdi. Yeni uvgulamayla katkı payı ilköğretimde 50 bin liradan 100 bin liraya, ortaöğretimde ise 75 bin liradan 150 bin liraya çıkanldı. Hatay Valisi Utku Acun da de\ let olanaklarının ve eğirime aynlan payın sınırlı olduğunu belirterek "Bu vıl eğitimde katkı payına de\am edeceğız. Katkj pav lannı istiyoruz. Bu yöndeki yaklaşımlanmızı sürdürmeye kararlıyız" dedi. Simpson davası • NEWYORK(AA)- Amerikalı siyah futbol yıldızı O.J. Simpson'ın, öldürdüğü iddia edilen kansı Nicole'e evlenmeden önce tecavüz ettiği önü sürüldü. Amerikan basınında yeralan haberlere göre O.J. Simpson. tecavüz olayını çok yakın bir arkadaşına itiraf etti. Simpson'ın bu itirafının teybe kaydedildiği ve yakında başlayacak olan tazminat davasında delil olarak kullanılacağı bildirildi. Okullar açıldı. Tansu Çiller, üniversite smavlannı eleştirirken muhalefet lideri gibi konuştu 'Merkezi sistem dünyada kalmadr Avrupa Alevi Birlikleri Federasyonu Genel Başkanı Cülçiçek 'Eğitim şeriata teslim' Haber Merkezi-Avrupa Alevi Birlikle- ri Federasyonu Genel Başkanı AJi Rıza Cülçiçek. eğitimin şeriata ve çağdışı dü- şünceye sistemli bir şekilde teslim edildi- ğini söyledi. Gülçiçek, "Bugün ülkemiz- de şeriat devletini oluşturacak bev ni yıkan- mış. aldı zincire \xırularak robotİaştinlmış yeni yoz bir nesil yetiştirilmesini amaçlayan eğitim etkinlik kazanmıştır" dedi. Avrupa ve Türkiye'deki 14 Alevi derneği. düzen- ledikleri ortak basın toplantısında eğitim sisteminin şeriata teslim edildiği uyansın- da bulundu. Ortak açıklamayı yapan Avrupa Alevi Birlikleri Federasyonu Genel Başkanı Ali Rıza Gülçiçek. 15 milyon öğrencİM. 532 bin öğretmeni ve 27 bin öğretmen açığıv - la yeni bir öğretim yılına başlandığını be- lirterek şöyle dedi: "Çocukİanmın, gençlerimiri vannlara hazıriayan, onlan yoğurup biçimlendiren ve çağdaş, demokratik, iaik düşüncev i ge- lecek kuşakJara taşmması \e daha da yü- celtilmesini sağlayarak insanları yetiştir- meyi amaçlayan eğitim kaygı \erici bir şe- kilde bilinçli olarak şeriata ve çağdışı dü- şiinceye sistemli bir biçimde teslim cdil- mektedir." Din istismanndan medet uman politika- cıların tam bir aymazlık içinde şeriatçı akımlara verdikleri ödünlerle bugünlere gelindigi savunan Gülçiçek, "Kendilerini sözde İaik ve demokrat olarak niteleyen politikacılar, bazı yazariar. çizerler, bilim adamlan da bu gidişata duyarsız kalmış- lardır" dedi. "*Daha da acıolanı bugidişa- tın demokrasinin bir uygulaması olduğu iz- lenüni yaratarak sözde hoşgörülü olduk- lan imajını vererek meşruiyet kazandınJ- masına destek ve katkı sağlamışlardır~ dı- yerek sözlerini sürdüren Gülçiçek. beynı yıkanmış. birtakım dogmatik vurgularla teslim alınmış gencecik çocukları \eni- den kazanmanın zorluğunun gözardı edil- diğini savundu. Talepler Gülçiçek. eğitim veren tüm kurumlar- da müfredat programlannın İaik eğitimin gerekleri doğrultusunda yeniden düzen- lenmesi gerektiğini belirterek ılgili yasal ve yönetsel çalışmalara hemen başlanma- sını istedi. Alevi derneklerinin diğer is- tekleri de şöyle sıralandı: "- Çağdaş \e İaik temel eğitim' hiç za- man > itirümeden sekiz v ıla çıkarılmalıdır. Bu konuda Milli Eğitim Şûrası'nda alınan karar havata geçirilmelidir. - İmam-harip okulları, ilahhat fakülte- lcri. İslam enstitüleri, İaik de\İeti yöneten \e> önlendiren hizmetler için elenıan >eriş- tirmekten çıkanlmalu > alnız din hizmeti ve- ren göre\ li din adamlan yetişriren kumm- lar haline dönüştüriilmelidir. - Egemen Siinni devlet anla\ışının bir dayatması olan zorunlu din dersleri u>gu- laması iilkemizde, Sünni inancı dışındaki inançları asimile etme politikası bir an ön- ce terk edilerek TC Anayasası'nın ikinci maddesinde yer alan 'İaik se sosval bir hııkuk dev letıdir" ibaresi göz önüne alına- rak zorunlu hale getirilmiş ve anayasamn bu maddesi) le çelişen zorunlu din dersle- ri uygulamasına son \erilmelidir. -Amacı İaik devlet sistemini>ıkmak olan si>asallaşmış tarikat örgütlerinin ellerinde bulunan eğitim kurumlan derhal Milli Eği- tim Bakanlığı'na de\ redilmelidir." İlk \e orta dereceli okul öğrencileri dün yeni öğretim yılına başladılar. Çok sayıda okulda öğretmen eksikliği çekiliyor. Haber Merkezi - Başba- kan Necmettin Erbakan. Tür- kiye'nin hızla kalkınması- nın, eğitime öncelik verme- sine bağlı oldugunu belırrti. Başbakan Yardımcısı ve Dı- şişleri Bakanı Tansu Çiller, üniversite sınavlannda uy- gulanan merkezi sistemı eleş- tirerek "Merkezi sistem an- layişı dünyada kalnıadı. 2 yıl- lık sürede merkezi)etçi anla- yıştan uzaklaşılacakbirgeçiş yaptlmalıdır''dedi. Milli Eği- tim Bakanı MehmetSağJam. eğitimde öğretmen açığı. okul binası yetersizliği ve kalabalık sınıfsorununun çö- zümlenemedığini vurguladı. 1996-1997 eğitim ve öğ- retim yılının başlaması do- layısıyla bir mesaj yayımla- yan Başbakan Necmettin Er- bakan. '"Clkemizin hızla kal- kınması eğitime öncelik ver- nıesine bağfa olduğu gibi Türk miiieti olarak hepimizin so- rumluluğu altındadır" dedi. Erbakan. çocuklara ve genç- lere yapılacak her türlü ya- tırımın geleceğin Türkiye- si'ne yönelik en yararlı hiz- met olduğunu savundu. Milli Eğitim Bakanlığı da yeni öğretim yılının başla- ması nedeniyle dün Milli Eğitim Bakanlığı Şûra Sa- lonu'nda tören düzenledi. DYP Genel Başkanı. Başba- kan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Çiller, eğitimde ye- ni bir "anlayış devrimi™ >a- pılması gerektiğini bildirir- ken eğitimde iki büyük he- deflerinin okulöncesi eği- • Milli Eğitim Bakanı Mehmet Sağlam, eğitimde öğretmen açığı. okul binası yetersizliği ve kalabalık sınıf sorununun çözümlenemediğini. Türkiye'nin. dünyada 8 yıllık temel eğitime geçemeyen 10 ülke arasında kaldığını vurguladı. timde okullaşma oranının yüzde 25"e çıkanlması ve 8 yıllık zorunlu eğitimin ya- şama geçinlmesi olduğunu kaydetti. Çiller. başbakanlığı döne- minde ortaya attığı, ancak üniversite çevrelerinde ka- bul görmeyen "üniversite sı- navlarının kaldırümasr ko- nusunu da yeniden günde- me getirdi. Çiller. "Ortadi- rek, 30 triKonu üniversite sı- navlan için kurslara veriyor. Oğrenci, kerhen liseye devam edecek, anıa bu kurslar saye- sinde ünnersite> i kazanacak. Bizinı u> guladığımız merke- zi sistem anlayışı dünyada kalmadı. 2 yıllık süre içinde böyle kurslara gidilmesine gerek duyulmayan bir düze- ni kurmakzorundayız. Mer- kezivetçizihniyerten uzakla- şılacak bir geçiş yapıimalı- dır"dıye konuştu. Çiller. bü- yük bir eğitim seferberlıği başlatılması gerektiğini bil- dirdi. Milli Eğitim Bakanı Meh- met Sağlam da eğitimin ana Mutluluklar genlerimizde saklı•Genetik araştırmacılann mutluluk üzerine 10 yıldan beri sürdürdükleri araştırma sonuçlandı. İnsanda doğuştan \ar olan birtakım genlerin, hem yaşanan olaylan hem de bu bağlamda insanın mutlu olup olamayacağını beliriediği belirtiîıyor. Araştırmacılar, çalışmalannda Monaco Prensesi Stephanie'ın yaşamını örnek gösterdiler. MutsuzlukJann prensesi Stephanie - Stephanie'ın yaşadığı felaketler, doğıımuyla başlamıştı. Naftiz babası olan amcası gizemli bir şekilde ölmüştü. 9 vaşında>ken. aristokrat aileden gelmesine rağmen disiplinsizlik suçu ile okuidan atılmış, ardından 1982 yılında annesi Ğrace Kellv'nin ölümüne neden olduğu iddia edilmişti. Çeviri Servısi - Amerikalı genetik araştırmacılan, soyut kavramlara yönelip, mutluluk sözcüğünü araştırmaya başladıktan sonra. ortaya çıkan sonuçlar aslında pek de öyle mutluluk verici olmadı (6 bin kişi üzerinde 10 yıl süren bir araştırma - National Health and Nutrution Examination). Mutluluk. bilim adamlanna göre yaşadıklanmızla, yani dış etkenlerle direkt bağımlı bir duygu değildi. Daha çok içimizden gelen bir histi. yani genetik olduğu ileri sürülüvordu. Mutluluk genleri İnsanda doğuştan varolan birtakım genler, hem yaşanan olavlan hem de bu bağlamda insanın mutlu olup olamayacağını belirliyordu. Bu bilgi ve araştırmalar ışığında. aile durumu, ekonomik imkânlar. tahsil derecesi ya da eşle ilişkiler insanı mutlu etmeye yetmiyor, mutsuzluk kişinin yakasını bir türlü bırakmıyordu. Bu kişi ara sıra çok mutlu olabileceği süreçler yaşasa da (veni bir aşk. işte başarı, bir çocuğun doğumu gibi). mutsuzluklan yakasını bırakmıyor. olumsuzluklardan bir türlü kurtulamıyordu. Öte yanda genelde son derece mutlu bir insan, başına ne gelirse gelsin (ki böyle insanlann başına sık sık olumsuzlukların gelmesi de doğal kabul edilmijor), kısa bir mutsuzluk sürecinden sonra tekrar eski enerjik. vaşam arzusu dolu haline dönüyordu. Bilim çevreleri bu çalışmalanna çok gündemde olan bir ismin. Monaco Prensesi Stephanieın vaşamını örnek alarak açıklamalar da getirmişlerdi. Stephanie'ın yaşamı göz önüne alındığında kısa aralıklarla yaşadığı ve onu dennden sarsan felaketler. prensesin yaşamında neredeyse periyodik birdüzen içinde yer almaktadır. Doğduğunda vaftiz babası olan amcasının gizemli bir şekildeki ölümü ile başlayan zincir, dik başlı küçük kızın 9 yaşındayken aristokrat bir aileden gelmesine rağmen disiplinsizlik suçu ile okuidan atılmasıyla devam etmiş. ardından 1982 yılında annesi Grace Kelh'nin ölümüne neden olan ve direksiyonda (ehliyetsiz) oturduğu iddia edilen trafik kazasıyia da süriip gitmişti. Stephanie bu kazadan sonra uzun süre kendine gelememiş, psikolojik tedav i görmüş bu da kamuoyundan gizlenmişti. 1989 yılından sonra aşk skandallanjla tekrar basının gündemine giren genç kız, bütün sevgilileri (biriyle nişanlanmıştı) tarafından terk edilmiş, hepsinin ardından depresyona girmişti. Striptizcivle aldatıldı 1992 yılında koruma görevlisı Daniel Ducruet ile bir aşk yaşamaya başlayan prenses. öncelikle babasının tepkisiyle karşılaşıp saraydan evlenme izni alamayınca. sevgilisinden dünyaya 2 çocuk getirmiş ve çocuklarının hatınna sevgilisiyle (1995) evlenebilmişti. Stephanie. tam mutluluğu bulduğunu ve yaşamındaki felaketler zincirinin artık kınldığına inanırken bir sabah. magazin dergilerinde kocasını striptiz yıldızıyla sevişirken gösteren fotoğraflarla yüz yüze gelmiş ve kısa bırdüşünme süresinden sonra boşanma davasını açmıştı. sorunlannın çözümleneme- diğini, öğretmen açığınm ka- patılamaması. kalabalık sınıf ve okul binası yetersizliği sorunlannın sürmesi. zorun- lu eğitimin 5 yılda kalması nedeniyle eğitim sistemine eleştiriîeryöneltildiğıni kay- detti. Bu sorunlardan karam- sar sonuçlar çıkarılmaması gerektiğini savunan Sağlam. şu görüşleri dile getirdi: "Türkiye'nin dünyada zo- runlu eğitimi 5 yıl olarak uy- gulavan 10 ülkenin arasında kaldığı bir gerçektir. Ancak, bu durum dünyanın geri kal- nus 10 ülkesinden biri oldu- ğunu göstermez. Bizim he- deflediğimiz şudur; okul ön- cesindeyüzde25, ilköğretim- deyüzde 100, ortaöğretimde yüzde 80-85,yükseköğretinv de yüzde 30-35 okullaşma oranından oluşan bir eğitim piramidi." Sağlam'ın konuşması sıra- sında 1996-97 öğretim yılı yerine 1966-67 öğretim yılı ifadesıni kullanması dikkat çekti. CHP Genel Başkanı DenizBaykal mesaj ında; öğ- retmen, öğrenci ve aileler ıçın eğitimin giderek sorun- lu duruma geldiğini vurgu- layarak cumhuriyetle birlık- te başlayan eğitim devnmi- nin tam anlamıyla başanya ulaşamadığına dikkat çekti. İstanburdaki törenler İlk ve orta dereceli okul- larda 1996-1997 öğretim yı- lı, İstanbul "dada törenler ve çeşitli etkinliklerle başladı. Çapa İlköğretim Okulu öğ- rencilen ve öğretmenleri. dün İlköğretim Haftası etkinlik- leri kapsamında İstanbul Mil- li Eğitim Müdürü ÖmerBa- lıbey ile Istanbul Valisi Rıd- >an Venişen'i ziyaret ettiler. \ali Yenışen. öğrencilerin ziyaretinde yaptıgı konuş- mada. cumhunyetin kurul- duğu yıllarda Türkiye'nin nüfusunun 13 milyon olma- sına karsın bugün sadece öğ- renci sayısının 15 milyonu bulduğunu belirtti. Sağlık Bakanı Yıldınm Aktuna da Fahrettin Özü- doğru Ticaret Lisesi'nın açı- lış törenine katıldı. Devlet Bakanı Abdullah Gül ise Kartal Anadolu İmam HatipLisesi'ninyeniöğreti- me başlaması nedeniyle bir konuşma yaptı. Gül, ımam- hatip okullanna büyük talep olduğunu belirterek *Buta- lebi karşılamak, de\letin %e herkesin görevidir" dedi. İstanbul Bü>ükşehir Be- lediye Başkanı Recep Tay- >ip Erdoğan da "Küçüftülme- >e çalışıldığı halde giderek büyüyen imanı-hatip okul- larımn Türkiye'ye damgası- niMirması bizi mudu ediyor" dedi. ÖYSmatematık-fen(MF) grubu Türkiye birincisi Rıza Tamer Çakıcı'ya Kadıköv Belediye Başkanı SdamiÖz- türk tarafından plaket veril- di. Kadıköv Belediye Baş- kanı Selami Öztürk. Rıza Ta- mer Çakıcı 'y a, mezun oldu- ğu Kadıköy Anadolu Lise- si'nde dün düzenlenen tö- rende yaptıgı konuşmada. Türkiye'deki herokulun, Ka- dıköv Anadolu Lisesi kalite- sinde eğitim verecek olanak- lan olmadığını söyledi. Beyoğlu Belediyesı ise ye- ni öğretim v ılının başlaması nedeniyle 500 öğrenciye ön- !ük \e kırtasive yardımında bulundu. Dünyadaki her 100 öğrenciden 10'u, okul yaşamlannda arkadaşının zorbalığına kurban oluyor Çocuğu yaşıü da istismar ediyorYUSUFZIVAAY Dünyada. okullarda yaşanan çocuklar arası istismann en çok Amerika'da görül- düğü belirlendi. Dün\anın birçok ülkesin- de vaşayan her 100 öğrenciden 10'u. okul yaşamlannın bir döneminde arkadaşlannın zorbalığına kurban oluyor. Her okulda o yaramazlardan vardır. On- lar. fiziksel görünümü alışılmıştan biraz farklı, utangaç. "kekeme" > a da gözlük ca- mı kalın diye arkadaşlarına ad takan. alay eden. gruplanndan dışlayan v aramaz çocuk- lardır. Onlardan. mağdur olan öğrenci ka- dar veliler de şikâyetçidir. Marmara Cniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü'nden Psikolog Nevin Dölek'in doktora çalışması. bu konuda çok ilginç so- nuçlar ortaya koyuvor. Araştırmada zorba- ]ık."Güçlü durumdaki kişinin, kendi ka- zancı veva ke>fî için, karşı ko\ma gücü ol- mayanlara yönelik sıkıntı vermek niyeti ile fiziksel. psikolojik. sosval veya sözel olarak tekrarlanansaldınsrşekJindetanımlanı>or. Zorbaca davranışlar konusunda en geniş çaplı ve uzun süreli araştırmalan yapan Norveçli bilim adamı D. Olweus, İskandi- nav ülkelerinde 20 yıl süren ve 120 binin üzerinde öğrencinin yanısıra öğretmen ve velilerle yaptıgı çalışmalann sonunda il- •ABD'de bu problemin, diğer ülkelere göre daha yoğun yaşandığı belirtiliyor. I985'te-Wall Street JournaFde yayımlanan bir raporda, çeşitli yaş gruplanndan öğrencilerin yüzde 58*inin zorba veya mağdur olarak zorbalık deneyimi yaşadıkları saptanmış. einç sonuçlara ulaşmış. Olvveus. öğrencile- rin yüzde 15"inin zaman zaman. yüzde 5'inin iseciddi bir biçimde birkaç vıl süre ile zorbalık sorununa taraf olduklarını sap- tamış. OKveus'un araştırmasında, bu öğ- rencıler içinde zorbalığa zaman zaman ta- raf olanlann yüzde 10'unun mağdur. yüz- de 5'inin de zorba olduğu görülüyor. ABD'de daha yoğun vaşanıyor Bu sonuçları. İngiltere'de Mitchel ve O'Moore.Bryne ve Lonenstein'in çalışma- ları da desteklıyor. ABD'de bu problemin, diğer ülkelere göre daha >oğun vaşandığı düşünüiüyor I985'te VAallStreetJournal'de yayımlanan bir raporda, çeşitli yaş grupla- nndan öğrencılenn yüzde 58'inin zorba ve- ya mağdur olarak zorbalık dene> imi yaşa- dıkları saptanmış. Nevvson'un anne baba- larla vaptığı bir çalışmada. anne babaların yüzde 26"sı, çocuklannın zorbalık proble- mi ile karşılaştığını bildirmiş. Küçük yaşta ve bedence zayıf olan öğ- renciler daha sık zorbalığa maruz kalıyor. Doğrudan \e fiziksei zorbalığa daha sık maruz kalanlarsa erkek öğrenciler. Kız öğ- rencilerin yüzde 2 sinın.erkeklerin ise yüz- de 8'ınin günlük vaşamlarında kronik ola- rak bu durumu yaşadığı ortaya çıkmış. Olweus'un araştırmasına göre, ilkokul öğrencilennin yansı. ortaokul ve lise öğren- cilerinin yüzde 65'i. zorbalığa maruz kal- dıkJannı ailelerineanlatmıyor. Eliot'un araş- tırmasında bu sorunu öğretmenlenne anla- tan ilkokul öğrencilerinin sadece vüzde 60"ı. daha büyük öğrencilerin ise vüzde 4O'ı. öğretmenlerin konu ile ılgılenmedik- lerini ve sıkıntılarının azalmasına yardım- cı olmadıklarını söylüyor. Araştırmalardan çıkan başka bir ilginç so- nuç daha \ar: Zorbalık eylemine tanık olan- lar. bu konuda susmayı tercih ediyor.Ri- ley'in 1988'deki araştırmasında 30 zorba- lık olay ının 24'ü tanıklarönünde gerçekleş- tiği halde. sadece vüzde 5'ınin rapor edil- diği görülü>or. Öğrenci çocuklar arasında yapılan bu araştırmalarda, zorbalığın okul dışında ve- va okul yolunda değil. daha çok okulun içindeyken mevdana geldıği belirlenmiş. Araştırmacılar. okullardaki zorbalığı ön- lemek için çeşitli önenlerde bulunu>or. Uz- manlara göre, okulda herkesi konuyla ilgi- sini sağlamak için bilinçlendirmek. Zorba öğrencilerin amacınaulaşamayacağınıhis- settirmenın önemine isaret ediyorlar. Okul topluluğunun zorbalığa karşı olduğunu ve bu durumu rapor ederek yaptınmlar uygu- lavacağını açıkça ortaya koymak da etkili bir önlem. Zorbalann sosval olarak kabul edilen. başkalannın hak ve güvenliğini en- gellemeyecek tutumlar kazanabilmeleri için ortamlar yaratılması da uzmanlann öneri- lerinden. \blilere önerüer Uzmanlara göre. çocuklannın zorbalık- la karşılaşması durumunda velilerin, derhal okul yönetimiyle işbirliğine girmesi gere- ki>or. Zorba ve mağdur öğrencilerin veli- leri arasında olumlu ilişkiler kurularak ço- cuklanna örnek olunması da etkili bir yak- laşım olarak gösteriliyor. Okulun ve veli- lerin çocuklanna yönelik kurallan kesinleş- tirmeleri de zorbalığın önlenmesinde önem- li bir unsur. Uzmanlar, çocuğun bu kural- lara uyduğunda ödüllendirilmesine de etki- li bir yaklaşım olarak işaret ediyorlar. e-posta : tan (a vol. com. tr