Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 5 AĞUSTOS 1996 PAZARTESt
HABERLER
Güneyıtoğu'da
operasyon
• DİYARBAKl R
(Cumhurtjet Birosu) - Van.
Siirt. Diyııbakır ve
Bingöl'de nüveılik
kuvvetlernce
gerçekleş.tınlen
operasvorlarda. 20 '.erönst
öldürüldü Olaganüstü Hal
Bölge Vaiilıei'rder vapılan
açıklama>a göre bölgede
sürdürülen operasyonlar
sırasında karşıli^ıîan
teröristlereçıkdn
çatışmalarda. Yan'ın Geva:»
ilçesi Koçjğıl mevki nde
1 I. Siirt'in Şirvan ilçesi
yakınında4. Di.arbakır'ın
Silvan ve Lıce iiçesi
kırsalında4. Bingöl'ün
Genç ilçeM Bulşurlu
bölgesinde de b r terörist
öldürüldü.
Erbakan
Altmoluk'ta
• ALTIINOLUK(AA)-
Başbakan Necmettın
Erbakan. haftasonu tatihni
geçirmek üzere.
Balıkesirın Edremıt
ilçesine bağlı Altınoluka
girtı. Başbakan Erbakan'ı
taşıyan Orman
Bakanlığı"na ait helikopter,
Altınoluk'takı evınin
yakınındaki Narlı Jandarma
Karakolu çevresine indi.
Başbakan Erbakan'ın. hafta
sonu tatillerini
Altınoluk'taki yazlığında
geçirmesi doiayısıyla
karakol yanında ve denize
birkaç metre uzaklıktakı
alan, geçen hafta içinde
beton dökülerek hehkopter
pisti haline getirildi.
Araslı'dan
• A.NKARA (Cumhuriyet
Bürosu)-CHPGrup
Başkanvekilı ve tçel
Milletvekili Prof. Dr. Oya
Araslı. Malezva'dakı
sorunla ilgili muhatap
olduklan makamların
konferans yetkılılen
olduğunu bıldirdi. Araslı,
dün yaptığı vazilı
açıklamada. önceki gün
düzenlediği basın
toplantısıyla ilgili olarak
"Söz konusu sorunla ilgili
olarak muhatap oldugumıız
makamlann Malezya'daki
konferans yetkilileri
oldugunu kamuo> una
saygıyla duyururum" dedi
Serdaroğlu'nun
iddiası
• ANKARA (ANKA) -RP-
DYP koalısyon hükümetıne
güv enoy u \ ermeyerek
DYP'den istifa eden \e yeni
bir parti kurma çalışmaları
yürüten retçilerden Rıfat
Serdaroglu. 15 gün içmde
10DYP1İ mılletvekilinın
istifa edip kendılerine
katılacağını ılen sürdü.
Serdaroglu. yeni partinin
tüzük ve programına ilişkin
çalışmalarının sürdüğünii.
bu ay sonuna kadar
partilerini kuracaklannı
bildirdi.
ILO, Bakan
Çelik'i kutiadı
• ANKARA (ANKA)
ILO Genel Müdürü Mıchel
Hansenne ile Azerbavcan
Emek \e Ahalinin
Müdafaası Bakanı İlgar
Rahimov. Çahşma \e Sosyal
Gü\enlik Bakanhğı'na
getinlmesi dolay ısıv la
Necati Çelik'i kutladı. ILO
Genel Müdürü Michel
Hansenne. Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanı
Necati Çelik'e gönderdiği
kutlama mesajında, Çelik'e
başarılar diledi. ILO ile
Türk hükümeti arasında
yakın ışbirliğinin
sağlanması için gayret
edeceğini vurgulayan
Hansenne. "Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanı
olarak atanmanızı şahsım \e
Uluslararası Çalışma
Teşkilatı adına kutlar. bu
önenıli görevde başan
dileklerimizi sunarım.
Çalışma hayatınızdakı uzıın
deneyimleriniz. hiç
şüphesiz. sizi bu yeni
göre\ inizde sağlam bir
konumda bulunduracaktır"
dedi.
ANAP kongresi
• ANKARA (ANKA) -
ANAP'ın 24-25 ağustos
tarihlerinde yapılacak 5.
Büyük Kongresi "ne doğru
MKYK listesi için kulisler
yoğunlaştı. Bazı
muhafazakâr isimleri liste
dışı bırakabilmek için
liberal \e milliyetçi kaııat
ortak bir strateji izlemeve
hazırlanıyor. Bu arada
ANAP Genel Başkanı
Mesut Yılmaz'ın "analıtar
liste" hazırlamayacağı
sözüne karşın Y'ılmaz'a
yakınlığı ile bılınen
millet\ekilleri. analıtaı liste
oluşturmakta kararlı
olduklannı bildirdiler.
Refah, uzun namlulu silah bulundurmaktan hükümlülere kısmi af istiyor
OHAL'de af hazırbğıERGIN AKSOY
ANKARA - Adalet Bakanı Şevket
Kazan'ın. af çıkarmayı düşünmediklerini
açıklamasına karşın RP'lilerin. kısmi de
olsa bir af hazırltSt içinde olduklan
bildirildi. RP'lilef. TBMM İçişlen
Komisyonu'nda ele alınan 6136 say ılı
Ateşlı Silahlar Yasası'nda değişiklik
öngören yasa tasarısına ekledikleri geçici
bir maddevle. Olağanüstü Hal (OHAL)
Bölgesi'nde uzun namlulu silah
bulundurma ve ta^ımaktan hükümlü
olanların tahlivelenni. görülmekte olan
davaların ise düşürülmesinı gündeme
getirdı. Geçici maddeyle ilgili önergevı
veren RP Van Milletvekili FetullalT
Erbaş. tasannın yasalaşması durumunda
aftaıı. OHAL böîgesinde yaklaşık 3 bın
hükümlüniin yararlanacağını belirterek
"Bu af. PKK'lileri kapsamavacak. Ancak
bir iki kez daha böyle af çıkarılırsa.
PKK'nin de buna karşılık vereceğini
sanı\orunı"dedı.
•RP'li Erbaş. "Bir iki af daha yapılırsa. buna PKK'nin de karşılık
vereceğini sanıyorum" dedi. RP'lilerin kısmi affı, TBMM İçişleri
Komisyonu'nda bir süre önce ele alınan 6136 sayilı Ateşli Silahlar
ve Bıçaklar Hakkındaki Yasada değişiklik öngören \asa tasansının
görüşülmesi sırasında gündeme getirdiklerı bildirildi.
Hükümetin büyük ortağı RP'nin, kısmi
biraf hazırlıöı içinde olduöu ortaya çıktı.
RP'lilerın kısmi affı. TB\fM İçişİen
Komisvonu'nda bir >üre önce ele alınan
6136 sayılı Ateşlı Silahlar ve Bıçaklar
Hakkındaki Yasa'da değişiklik öngören
yasa tasarısının görüşülmesi sirasında
gündeme getirdiklerı bildirildi. Alınan
bilgıye göre RP Van Milletvekili Fetullah
Erbaş, değişiklik öngören yasa tasarısına
olağanüstü hal böîgesinde. uzun namlulu
silah bulundurma ve taşımadan dolay ı
yaklaşık 5 yıl ağırhapis cezasıyla
cezalandırılanların affedilmelerine ilişkin
geçici bir madde eklenmesini istedi.
ANAP. DSP ve CHP'li komisyon
üyelerinin "Bunların içlerinde PKK'liler
deolabilir" gerekçesiyle muhalefet
etnıelerıne karşın. DYPnin desteğiyle
RP'nin kısmi affı -.ağlayan değı^iklik
öneriiesinın kabul edıidıüı bildirildi.
k
3 bin kişi yararlanacak"
RP Van MıllcUekılı Frbaş. geçici
maddeyi de kapsayan vasa ta'<arısının
TBMM'den geçmesi halinde. yaklaşık 3
bin hükümlüniin tahlıyeMiıin
saglaııaeagmı belirterek "Yasa yürürlüğe
girerse, haleıı bu konııda IKiM"lerde >e
diğer mahkcmıHerde yargılananlann
davaları da düşmüş olacak"dedı Lrbaş.
şunları sövledi:
"Bölgemi/.de bir terör örgütünün
faalivetleri \ar. Gü\enlik güçleri bölgede
her yerin giivenliğini sağlamava
>erişemi\or. Dağlık bölgelerde olan köv \e
nıc/ralarda da halk, kendini korunıak
için uzun namlulu silah alıvor. ancak bu
silahlara ruhsat verilmivor.
Bu silahları yakalatanlar hakkında da
vaklaşık 5 yıl ağır hapis cezası verilivor.
Bu insanlann tek suçları kendilcrini
korunıak istemeleri. Birdefava
mahsus olsa bile bu mini affııı
çıkarılması gerekir. Bölge için de hoş hir
jest olur."
Erbaş. geçici maddenin sadece
olağanüstü hal bölgesını kapsadığını
belirterek •'Gerçi bu geçiei madde
PKK'Tileri kapsamıvıır. ama bövle bir iki
af daha gündeme getirilirse PKK'nin de
buna karşılık vereeeğini sanı.Mtrurn" dcdı
Erbaş. genel affııı ancak ıi7un bn JÖIKHI
sonra gündeme geleccszını de
vurgulavarak "Genel af şinıdilik
toplumun \icdanında vara açar. Bu i\i
nhetleri >aNaş >a\aş geliştirmek gcıvkir"
nü dile tretırdı
'Şeriat'tan Kıssa'lar kitabı için Arsel ve Fişek'e tepki
Tempo\\uşeıiatçısıâlın• tkitelli'deki
Hürrivet tesislerinin
önünde toplanarak
Kurthan Fişek ile
llhan Arsel'i
"dinsiz)ik"le
suçlavan sanklı
göstericiler. sık sık
tekbir getirdiler.
TEM Ötovolu'nu
trafiğe kapatan ve
Arapça yazılı veşil
bavraklar taşıvan
grup. basın
açıklamasından sonra
ellerindeki Tempo
dergisinin son
sayısını vaktılar.
fstanbul Haber Servisi
-İkitelh'dekı Hürriyet
tesislerinin önünde
toplanan \ a!;laşık 80
kışılık bir grup. Prof.
Dr İlhan Arsel ve
Arsel'in kıtabını
Tempo dergiNİndeki
köşesinde tanıtan
gazetecı Kurthan
Fişek'ı protesto etti.
Bazı gazeteler Arsel'i
"İkinei Salman Rüşdi"
ilan edip. lıcdef
göstenrken Kurthan
Fişek \e ailesi de
ölümle tehdıt edıldı.
Yazar llhan Arsel in
"Şeriat'tan Kıssa'lar"
adlı kıtabının
tanıtımına >er veren
Tempo dergisinın son
savısı. Konya Yaliiiğı
tarafından "manevi
değerlere saldırıldtğı"
gerekçesivle
toplatılırken önceki
ak>am vaklaşık 80
kişilik bir grup.
lkitetli'dekı Hürrivet
tesislerinin önünde
toplanarak basın
açıklaması yaptı. Kurthan Fi^ek
ile İlhan Arsel'i ••dinsizlik"le
suçlavan sanklı göstericiler. sık
sık tekbir getirdiler. TEM
Ötovolu'nu trafige kapatan ve
Arapça vazılı veşil bayraklar
ta^ıvan grup. basın
açıklamasından sonra ellerindeki
Tempo dergisinin son sayısını
şakülar. Polıs. İslamau/anan
cller kırılacak" şekhnde sık sık
slogan atan gruba mudahalede
bulunmadı. Güvenlik güçlerinın.
bir süre sonra dagılmaları
yönündekı uvarılarından sonra
otobüslere binen göstericiler.
sloganlar eşliğinde bölgeden
avnldı. Radikal Islamcı
kesımden gelen tepkilerin dün de
devam ettıği. telefonla aravan
bazı kişilerin Hürrivet gazetesi
ile Tempo dergisini ve Kurthan
Fişek'i. ailesıni tehdit eftikleri
oğrenıldı. Bazı göstericılerin dün
de gazeteve giderek protesto
ettikleri bildirildi.
Prof. llhan Arsel'in Kııran'da >eı
aldığını öne sürdüği'ı h:\7>
masalları içeren kitabıvla ilgili
haberler. şeriatçı gazefeleıde de
dün geniş bir bıçımde ver aldı
Ankara'daki DostRadjo
adındaki dınci vavın vapan bir
radyo kanahndan dün siırekli
olarak olava tepki gösterilmesine
YakJaşıkSO-
100 kişilik bir
grup, Prof. Dr.
llhan Arsel ve
Kurthan
Fişek'in
İslamivetle
ilgili >azılannı
vavımlavan
Tempo
dergisini
protesto etti.
(Fotoöraf:
ÖZKAN
GÜVEN)
ilişkin çağrıda bulunulurken
özellikle Giinduz. Akit ve Yeni
Şafak gazetelerinin dünkü
baskılarında da de Fişek ve Arsel
alevhinde yazılara ver verildi.
Akit. Prof. Arsel'i "İkinei
Salman Rüşdi" ilan ederek
hedef gösterdi. Gündüz
gazetesı de haberi manşetten
"İşte Türkive'nin Salman
Rüşdi'leri.." başlığıyla
vavımladı.
Türkeş eleştirdi
'Erbakan,
PKK ile
pazarlığa
oturuyor'
K\VSERİ(AA)-\1HPGe-
nel Başkanı AlparslanTürkeş.
Başbakan Neemettin Erba-
kan'ınvazarİsmailNacar ile
göriişmesıni değerlendirırken
"Bu kişivle görüşmek PKK
ilepazarlığa onımıaknr. Cum-
hurivet hükümeti. bu hatavı
vapmamalıdır" dedi.
Türkeş. Ercıves Zafer Ku-
rultav ı'na katılmak üzere gel-
diği Kayseri'de. Erciyes Ka-
yakevi'nde bir basın toplan-
tısı düzenledi. Türkeş. vazar
Ismaıl Nacar'ın Başbakan Er-
bakan ile vaptığı görüşmeve
değınerek ~Bunlar çok yan-
lıştîr. Bunun anlanıı PKK ile
müzakereve girişnıektir. Adı
geçen kişi. bölücü örgiitün ha-
şı ^bdullah Öcalan ilegörüş-
tüğünü acıkça ifade etmek-
ten kaçınmıyor. Bu kişiv le gö-
rüşmek. PKK ile pa/arlığa
oturmakhr.( umhıırivıl hü-
kümeti. bu hatavıvapınama-
lıdır" dive konuştu
Türkeş. "bugörüşnıeleıbir
sonuç verir nıi" NorıiMinıı da
"Hiçbirsonuçverme/. Ferör.
onlara tav i/ \ermeklc. oıılann
şartlarını ögrennıekle «iıile-
nemez" dıve vanıtladı.
"Terör karargâhı'
Cezaev lerınin modern \e
ınsan haklarına uvguıı verler
olması gerektiğini ifade eden
Türkeş. geçmiş hükünıetler
dönemmde cezaevlerinın
fakslar. telsizler. telefonlarla
terör karargâhlan haline ge-
tirildığıni savundu. Tiırkeş.
şövle devam etti:
"Bireve ve topluma karşı
ışlenmişsuçlarcezalandırılır.
Bu suçları bilerek \e isteve-
rek vapanlar ıslah edilnıeli.
Her insanın vaşanıa hakkı.
mal-mülk edinme hakkı bıııı-
laraöğretilmelidir. C e/aev le-
ri. geçmiş hükiimetler /anıa-
nında terör karargâhlan ha-
linegetirildi. rürki\e"dehölü-
cü terör >ar. Surive \e \una-
nistan tarafından her tiirlii
destek verilen böliicüler. sı-
nııiardan girerek \ aşlhçdcuk.
kadın-erkek demeden insan-
lanmızı katiedivorlar. Bu in-
sanlara açlık grev i vapıvor di-
ve. taviz \erilmemelidir."
SIFIR NOKTASII ORAL ÇALIŞLAR
Solculann, kökleşmiş eski an-
layışlanndan birisi. daha çok bas-
kı daha çok tepkiyi doğurur ve
bunun sonucu olarak devrimci
durum ortaya çıkar. şekhnde. O
yüzden yönetenlerin baskıyı arttır-
ması. sol kesimlerde zaman za-
man "Tamam bizim dediğimiz
ortam doğuyor" beklentisini de
beraberinde getirir.
Yukarıdaki anlayış, dünyada-
ki deneyimleri iyi özümsemiş ol-
gun bir sosyalist için kabul edi-
lir bir şey değil. Ancak. burada
şöyle bir gerçeğin olduğunu da
unutmamakgerek: Yönetimden
gelen sürekli ve acımasız baskı.
sol içinde de bunun karşı tepki-
sini yaratıyor. Yönetimin acıma-
sızlığı, şiddeti bir teori ve pratik
olarak savunanlara yaşam ala-
nı doğuıuyor.
Türkiye son 10 yılda. yöneti-
min akıl almaz şiddet tercihi ne-
deniyle. sol içinde de kaçınılmaz
olarak şiddet üretti. Etki tepkiyi,
tepki yaygınlaşmayı beraberin-
de getirdi.
Kürt sorunuyla başlayan şid-
dete yönelik hesaplaşma, bir sü-
re sonra büyük şehirlere de sıç-
radı. Şehirier savaş alanına dön-
dü. Bir şiddet çılgınlığı adım adım
toplumun hücrelerinde yer et-
meye yüz tuttu.
Sıyası mücadele yolu olarak
İç Gerilimin Sınırlannda...
demokrasiyi ve banşı savunmak,
tehlikeli bir hale geldi. Aşırı bas-
kıcı ve savaşçı ısrar. özellikle bu
baskıya en çok uğrayan kesim-
lerde de çılgınlıklara ve şiddet
tercihlerine neden oldu.
İnsanlar. ölümden korkmama-
ya ve ölümle iç içe yaşamaya
başlayınca. şiddet gündelik ya-
şamın bir rengi haline dönüştü.
işte her şey. bu noktaya gelince
kilitlendi. Türkiye, parlamenter
sistemle yönetilen bir ülke ol-
masına rağmen, artık parlaman-
ter kurumiar etkinliklerini yitirdi-
ler.
Siyasi partiler, eski özellikleri-
ni yitirdiler. işlevsiz birer lider ör-
gütü şeklini aldılar. Her adım, an-
ti-demokratik yeni kültürleri ya-
ratarak iterledi. Ekonominin. kül-
türün, siyasi yapılanmanın üze-
rine şiddetin gölgesi düştü.
Şiddetle ılıntisi olmayan yapı-
lar bir kenara itildiler. Devlet için-
de konuşan ve karar verenler
şiddetle olan paralellikleri ora-
nında siyasi yaşam içinde ken-
dilerini koruyabildiler.
Ölüm oruçlarında sırasında
şiddet yanlılarının "ölürlerse öl-
sünler" anlayışı. aynı zamanda
bir sınıra gelindiğinin de işareti
oldu. Devlete egemen olan "Her
şeyi zorla hallederiz" mantığı,
toplu ölümlerin sınırında dolaş-
maya başladı. O ana kadar za-
yıf olan demokratik kamuoyu
bıçağın kemiğe dayandığınt fark
etti. Bu kez aydınlar ayaklandı-
lar. O güne kadar sessiz kalan
yüzlerce yazar, çizer. sanatçı. bi-
lim insanı sessizliklerine son ver-
diler, yanlarında dolaşan ölümü
durdurmak üzere harekete geç^
tiler.
Önümde, ölüm oruçlarının kri-
tik günlerinde aydınlanmızın yap-
tığı açıklamalar duruyor Daha
önce hiç sesini duymadığımız.
kenarda kıyıda oturan onlarca
aydın sokaklara döküldüler. 01-
düren kafanın karşısına'dikildi-
ler.
Ölüm oruçlarının bir felaketin
eşiğinden dönmesinin önemlı
ağırlıklarından birisi. her görüş-
ten barıştaraftannın "Artık veter"
diyen vicdan isyanıydı.
Ölüm oruçlarında sağlanan
yumuşak ortam herkesı bir an-
lamda rahatlattı. Ancak büyük
sorun gerıde duruyordu. Hâlâ
onlarca insanımız dağlarda teDe-
lerdecan veriyordu.
Ölüm oruçlarından sonra or-
taya çıkan rahatlama, "Acaba
daha yeni adımlar atamaz mıyız"
sorusunu gündeme getirdi. Hü-
kümet içinden bazı bakanlar, si-
yasetadamları. aydınlar yeni bir
umudun arayışı içine girdiler. Si-
lahlar susturulamaz mıydı?
Erbakan'ın, Kürt sorununun
çözümündeki yeni arayışlan, tam
bu beklentilerin düşünüldüğü za-
mana denk geldi. Türkiye büyük
bir iç kargaşa yaşıyor. bu neden-
le çözüm de. büyük bir iç uzlaş-
mayla gerçekleştirilebilir,
Bu sorun çözülürse parsayı
kim toplayacak sorusu, çok an-
lamsız bir soru. Çünkü, bu so-
run bir tek gücün inisiyattfiyle
çözülecek kadar basit değil. On-
ce. bütün toplum içinde adım
adım ılımlı bir iklim yaratmak ge-
rekiyor. Ciddi bir kamuoyu yarat-
ma kavgası verilmeden fazla iler-
leme sağlanamaz.
Savaş ve baskı ortamı en çok
sola zarar verdi. Şiddet, sosyal-
demokrat partilerin demokratik
bir işlev görebilmelerinin koşul-
larını ortadan kaldırdı. Sosyal-
demokrasi solcu bir muhalefet
akımı olma özelliğini yitirdi.
Hem sol içinde hem Kürtler
içinde şiddet. sözünü geçirir ha-
le geldi. Ama şimdi banş adımı-
na ihtiyaç var ve burada sol, cid-
di bir ağırlık değil. Sosyal-de-
mokratlar ve sosyaiistler bir ba-
rış ağırlığı olarak kendilerini or
taya koymak zorundalar.
Solcular bir banş gücü olarak
ortaya çıkmalı. Aydınıyla. sanat-
çısıyla. sosyalist ve sosyal-de
mokrat partileriyle siniklikten kur •
tulmalı, kendine gelmeli.
Merkez sağın da çıkış yolu ba-
rışta. Merkez sağ savaş yüzün-
denyokoldu. Böylegiderseda-
ha çok puan kaybetmeye de-
vam edecek. Bu nedenle, içle-
rindeki savaş yanlılarına kaptır-
dıklan inisiyatifı yeniden ellerine
alabilirler.
Türkıye'de taşların yerine otur-
ması, aşırı uçlara kayışın önlen-
mesi için tek yol var, barış.
Barış. en başta halkın olmak
üzere. merkez sağ ve solun da
en önemlı ihtiyacı. Herkes ken-
dini de kurtaracak büyük proje-
nin bir tarafından tutmalı. Pazar-
hk. uzlaşma. parsa toplama gı-
bi kavramları. istismar aracı ha-
line getirmemeli.
Ödediğimiz bedellere. daha
fazla bedel katmamak için cesur
politikalar gerekiyor.
Korkaklar tarih boyunca hiç-
bir işe yaramadılar Bundanson
ra da yaramaları mümkün değil.
BIZ BIZE
ERDAL ATABEK
• •Cadı Avı Bitti mi?
"Yapılan kestirıme göre on beşinci ve on yedinci
yüzyıllar arasında beş yüz bin kişi cadılıktan hüküm
gıymış ve yakılarak öldürülmüştür. Bunların suçları:
Şeytanla yapılan anlaşma; süpürge sopalanna bini-
lerek yapılan uzun mesafeli geziler; dinsel tatil gün-
lerinde yasadışı toplantı düzenleme; şeytana tapma;
şeytanın kuyruk altının öpülmesi; incibus larla, yani
buz gıbı penıslerle donatılmış erkek şeytanlarla cin-
sel ilışki. succubus 'larla yani kadın şeytanlarla cinsel
ilişki.
Bunlara daha dünyasal başka suçlamalar da ço-
ğu kez eklenmiştir: Komşunun ineğinin öldürülme-
si; ürünlerin yok edilmesi: dolu fırtınalan estirilmesi;
bebeklerin çalınması ve yenmesi. Ama birçok cadı-
nın öldürülmesine yol açan suç onların bir 'sabbat'
toplantısına katılmak ıçın havada uçmalanndan baş-
ka bir suç değildir."
Marvin Harris, Columbia Üniversitesi'nde antro-
poloji bölüm başkanlığı da yapmış bir öğretim üyesi
araştırmacı "Inekler, Domuzlar, Savaşlar ve Cadılar"
adh yapıtında (imge Kitabevi yayını) kabul edilen ya
da reddedilen kutsal kavramlann ardındaki ekonomik
nedenleri ve bunlara bağlı toplumsal davranışları in-
celıyor Her kutsal kavramın gerisinde onu gerekli kı-
lan. oluşturan ve toplumsal onaya açan ekonomik ne-
denler olduğunu belirten, bu nedenleri çözümleyen
antropolog, önemlı savları öne sürüyor ve açıklıyor.
Katolık kılisesi İ.S. 1000 yılında "cadılığın olduğı>
na ınanılmasını yasaklamış" iken beş yüz yıl sonra "ca-
dılığın olmadığına ınanmanın yasaklandığını" buyu-
ruyor.
Avrupa. aklın egemenliğini kabul eden aydınlanma
felsefesine hıç de kolay ulaşmamıştır. Aklın egemen-
liğının kabul edılmesinin arkasında, yakılan beş yüz
bin kişinin acıları. din savaşlarının yol açtığı binlerce
ölü ve yaralının anıları vardır.
'Aklın egemenlığı", her olayın akıl yoluyla çözüm-
lenmesı, yaşamanın akla bağlı kararlarla düzenlen-
mesi sanıldığı kadar kolay değildir. insanlık buraya ge-
lınceye kadar çok acılar çekmıştir, daha da çekecek
gıbi gorünmektedir.
• • •
Günümüzde de cadı avı bitti mi? Herkes kendi ca-
dısını yaratıyor ve onu yakmaya uğraşıyor. Irkçılık ne-
dir"? Kendisıni herkesten üstün gören, kendinden baş-
kasına elinde olsa yaşama hakkı vermeyecek olan fa-
natik millıyetçilık nedir? Kendi inancını paylaşmayan
kışılpri reddeden dinsel fanatizm nedir? Etnik milliyet-
çilik nedir? Bunların hepsi de sonunda "cadı avı"r\a
vaıacak olan bir sosyal dokuyu ören ilmeklerdir. İn-
sanlar güm.ımüzde de bunlardan acı çekmektedir,
göründûğü kadanyla da çekmeyi sürdüreceklerdir.
"Bir şeye inanmak ve başkalarını bu inanca zorla
boyun eğdırmek."
"Cadı aw"nın arkasında yatan temel neden budur.
Bütün cadı avlarmın ardında da kişisel ya da grup-
salçıkarlar vardır Bu çıkarları "zorla" eldeetmekiçin
de cadılar yaratılrnakta. sonra da cadı avları başlatıl-
maktadır.
Çözüm. hayata aklı egemen kılmaktan geçmekte-
dır.
Karşılıklı çıkarları akılcı bir yolla dengelemekten
geçmektedir.
Çözum. kendi çıkarını zor yoluyla değil, haklılık öl-
çeğinde sağlamaktan geçmektedir.
AkıHa ilgisinı kesmiş her hareket. kendisıne de çev-
resine de zarar vermekten kurtulamaz.
Aydınlanma felsefesi de yüzyılların tortusuyla oluş-
rnuş boş inançlann yerine aklı koymak demektir.
Akıl. kendisini başkalarıyla birlikte düşünebilmek-
tır
Akıl, her olayın başını ve sonunu düşünebilmektir.
Akıl. insanın değerini anlayabilmektir.
Akıl. ınsan emeğini üretıcılikle, yaratıcılıkla kullana-
bılmeKtir.
Akıl. başkalarına zarar vermeden kendi hayatını
gelıştırebilmektir.
Akıl, yıkıcı değil yapıcıdır.
Akıl, kendine ve başkalarına değer verebilmektir.
Belkı de her şeyi bir kenara bırakıp insanlara "ak-
lını kullanmayı" öğretmek gerekiyor...
E\den sağlam aldıkları Servet
Sürüciryü ölü getirmişlerdi.
Jandarmalar
sorgulanacak
darmalar v anımıza geldikle-
rinde vanlannda Servet de
vardı. ama hiç konuşmadı.
JandarmalarSabriGülso> 'u
anvorlardı.Jandarmalar ya-
nımızdan uzaklaştıktan kısa
süre sonra iki el silah sesi gel-
di. (,. ok korktuk. İki saat son-
ra tekrar vanımıza geldiler.
Servet titrivordu. Korkudan
bir şev soramadım. Servrt'i fe-
na halde dövdüler dive dü-
şündüm."
Olav gecesı kovunlannı ot-
latan Serv et'ın dav ısmın oğ-
lıı Hasan Portakal da şunla-
rı sövledi: "\stsubav Yusuf
Bilge daha önce Sabri Gül-
sov "un yerinin bulunması için
bana muhbiıiik teklifı yap-
mıştı. Geceyansı jandarma-
lar vanımıza geldiğinde ben
Servet'le konuşmak istedim.
izin vermediler. Servet'in el-
leri kek-pceliv di ve ayakta du-
ramıyordu. Korkudan titri-
> ordu. Onlar gittikten sonra
çoban arkadaşım Mehmet
Tıkıroğlü"na "Ser\et'ı fena
hırpalamışlar. başına bir şev
gelmese" dedim. Olacaklar
sanki icime doğdıı."
Hasan Portakal'ın anlat-
tıklarına göre jandarmalar
gece 01.00 sıralannda yanla-
rından aynlmışlardı. Bu da
Servet'in ölü bulunduğu
02.00"den bir saat önce v aşa-
dığını gösterıvordu. Hem Sa-
rıgöl halkı hem sav cılık hem
de Jandarma Genel Komu-
tanlığı. ev inden sağlam ola-
rak aldıklan Servet Sürücü'yü
ölü olarak getırenjandarmaL
lann "ensesinde". Bugün sor-
gulan vapılacak olanjandar-
maların tutuklanabıleceklerı
öûıenıldi.
ÖMERYLRTSEVEN
DENİZI.İ-Manısadapo-
lislerın öğ'encılere işkence
olavıııdan sonra ilçeM Sarı-
göl'de 27
vaşındakı Servet
Sürücü'ııiin jandarmalar ta-
rafından "sağlam götüriilüp.
ölü getinlmesi" vöre halkını
avağa kaldırdı Sürücü'nün
ailesi yetkıhlerın tüm gıri-
şımlerıne karşın dün de cena-
zelennı almadılar
"Jandarma aracından y o-
la atilan Servet Sürücü'nün
cesedi soğumava haşlamıştı.
Demek ki önceden ölnıiiştii."
Bu •-özier olay ın en y jkın ta-
nığı AliCülsova aıt.
"Jandarmalar. Servefin
eline kelepçe takıp dolaştın-
voılardı. Servet. varalanıa
olavından aranan Sabri Gül-
M\V 'avataklıkvapmaklasuç-
lanıyordu. Hatta \stsubav
YiKiıf Bılge bize. 'Bu şeref-
siz veı ınibılivor. amasövle-
ınivor. Bİ7 onukoıuıştuıma-
^ım bılıri7-
demişti." Busöz-
lerde olayın dığertanıklan ço-
b'inlara aıt.
\öı e halkıv la birlikte adli-
ye bınasına giderek "Katili
istivorıız" dıye bağıran Ser-
\e»'ın annesı Fadinıe Sürü-
cü. üğlıınııdın götıirüp. köpek
öliisıı gıbı getırip stıkağa atan-
laıın jandarmalar olduğunu.
olav ın pe^ını bırakmay acağı-
nı sövledi. Kardeşlerı Hasan
v e Sezgin îse jandarmadan da-
vaeı oİdııklarını. çobanların
her ^evı gördüğünü ve şahıt-
lıkyap'ıklanmbelımıler Sa\-
cılıVta ifad." veıen çobanlar-
I nı Halil Ku7iıcu. nkıy gece-
•i'iı ~t»yle .;nkıttı
"ü gece saat 23.ÜO'te jan-