Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
5 AĞUSTOS 199<6 PA2ARTESİ CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Özel okul ön kayıtlan başlıyor. Kontenjan açığı olan okullar taban puanını düşürecek
Oğrencflerde şnndi de kayıt telaşıİstanbul Haber Servisi - Özel okulla-
nn ön kayıt dönema yann başlıyor. Uz-
manlar. anne ve babalara bu dönemde
çok dikkat! i olmalaın gerektiğini vurgu-
layarak. "Bu dönemde puanlan diişiik
olduğu için istediklteri okulu tercih ede-
mev en velilerdikkatii olmalı.Çiinkü kon-
tenjan açığı hulunan okullar, daha önce
açıkladıkiarı taban puanlan düşüreeek-
lerdir" diye- konuştular.
Binlerce öfrencL haziranayı içinde
girdikleri özei okullar sınavının stresini
üzerinden aiamadan şımdi de okul ka>r
ıt
telaşı başlıvor. llkokuldan mezun olan
çocuğunun i>i bir ^erde okuması için
elinden gelen tüm fedakârlığı gösterip.
dersanelere dünyarunparasını harcayan
veliler. sınav >onunda puanın az olması
nedenıyle yazboyunca okul okul koştu-
rarak kontenjan açıklarını kollayacak.
Geçen hafta tercih sonuç listelerinın
açıkJanması ndan sonra, özel Tiirk ve ya-
bancı okullann kayıt takvimi yann baş-
layacak.
Istedikleri okula. i stediklen puanı ala-
rak giren ögrenciler için hiçbir problem
kalmazken azmanlar. yedek lıstedeki öğ-
rencileriçin önemli bir dönemin başla-
dığını belirttiler. Bu dönemde okullar sa-
lı günleri yenı taban puanlan ilan ede-
cekler. salı ve çarşamba günleri bu pu-
Ucretler gene cep yakacakHer yıl büyük tartışmalara neden olan
özel okul ücretleri bu yılda cep
yakacak gibi görünüyor.
Ücretlerini yıllık enflasyon. öğrenci
masraflan, öğretmenlere verilen
ucretler gibi unsurlan göz önünde
bulundurarak belirleyen okullar,
dolar ve mark üzerinden fıyat
belirlemeye ba$ladı. Bu yılki özel
okul fiyatlanna yapılan zamlann
ortalaması yüzde
105 olarak belirlenirken. orta hazırlık
sınıfında en pahalı okul, yüzde 8'lik
KDV dahil 506 milyon 400 bin liralık
ücretiyle geçen yıl açılan Özel Yüzyıl
Işıl Lisesi oldu.
fkinci. KDV hariç 414 milyon lirayla
Üsküdar Amerikan Lisesi, üçüncü
srrayı da 390 ınilyon iirayla Koç Özel
Lisesi ve Amerikan Robert Lisesi
aidılar.
Bazı okullann yıllık ücretliri şöyle:
Özel Kemerköv fIköğretim Okulu; 5
bin dolar (yaklaştk 415 milyon) Kesin
kayıtta a>nca 830 milyon lira bağış.
- MEF Ökullan; 6 bin dolar (500
milyon). Her vıl a>nı ücret ahnacak.
- Özel Irmak İlköğretim Okulu; 325
milyon artı KDV.
- Amerikan Robert: 390 milyon artı
KDV
- Bahçeşehir kokji; 350 milyon artı
KDV.
- Kiiltür Lisesi; 340 milyon artı KDV1
- Gürsoy Lisesi ve Eyuboğlu Lisesi;
320 milyon artı KDV
- Alman Lisesi; 277 milvon 700 bin.
- Italyan Lisesi; 270 milyon.
- FMV Nişantaşı Işık Lisesi ve
Ayazağa Işık Lisesi; 270 milvon artı
KDV.
- Doğuş Lisesi; 297 milyon artı KDV
- Moda Lisesi: 298 milyon artı KDV
- İSTEK Semiha Şakir ve Kemal
Atatürk; 290 milyon artı KDV
- Saint ,/oseph. Saint Benova, Saint
Michel, Saint Pulcherie ve Notre dame
de Sion; 280 milyon artı KDV
ana göre başv uranlann ön ka> ıtlannı ya-
pacaklar. Perşembe gunlerı de saat
15.00"e kadar kesin kavıtlar yapılacak.
Bu saat sonunda kontenjan açığı dolma-
mışsa. sıralama listesinde bulunanlardan
okulda bekleyenler tutanakla tespıt edi-
lecek \e puan sırasına göre kesin kayıt
işlemi yapılacak. 29 ağustos tarihinde
bitecek olan ön ka>ıt döneminde hâlâ
kontenjan açığı \arsa. kayıt ışlemlerıyle
ilgili yönremi Sırun \iiriitrne Kıırulu be-
lırleyecek.
L'zmanlar. çocuğunun herhaııgi bir
okula yerleştnasmı isteyen ancak yeter-
lı puanı alamadığı içinyedek listedeolan
ya da bıına bile giremeyen öğrenci veli-
lerinin dikkat etmesi gereken noktalan
şöyle sıraladılar:
- Çocuğunuz istemediğiniz bir okulun
asil listesindevse ve puanı fena değilse ka-
> ıt >aptırmak için acele etnıeyin. Çiinkü
birçok okulun taban puanı ön ka> ıt dö-
nemi içinde düşer.
- Çocuğunuzun puanı diişiik olmasına
karşın bir okulun asil listesinde yer al-
mışsa yedek listede olduğu okul yerine
asil listede olduğuna kayıt yaptırın.
- Bir okula kesin kayıt vaptırılırken
okul ücretinin ilk taksidi vatınlır. Daha
sonra başka bir okula geçmek tstediğıniz-
de diğer okula yatırdığınız paranın yüz-
de 2ü"sinin kesiieceğini unutmavın.
- Asil. yedek liste ve ön kayıt dönemi
sonucunda bir okula kesin kaydını yap-
tırıp daha sonra geri alan öârenciler. bir
daha bu okula kavıt yaptıramayacaklar.
- Adavlar, ön kavıt döneminde sadece
okumak istedikleri il olarak belirtikleri \e
tercih ettikferi illerin okullarına ön kavıt
yaptırabilirler.
- Bir okulun yedek listesinde yeralıp,
yedek lıste ön kaydını yaptıran ancak
kontenjan açığınm alrında kalan öğren-
ci velileri. daha önce kayıt yaptırdıkları
okuldan kav ıtlannı sildirmesinler. Çün-
kü kontenjan açığının altında kalanlar-
dan okulda bekleyenler saat 15.00'te ka-
yıt yaptırabilecekler ve îstenilen tercih
sonuç belgesini ertesi eün eetirebilecek-
ler.
-Özel okullar sınavı puan kartı, tercih
sonuç belgesi kav bolan >a da elinegeçme-
>en adav lar. 29 Ağustos tarihine kadar St-
na» YürütmeKurulu'nabizzatbaşvura-
rak istedikleri belge> i ücretsiz alabilirler.
BODRl'M Tl'RİZMt BALTALAMYOR
THY'nin
ruhsatı iptal
edilrneli'
SAADET L'SLU
Bodrum Imsık Havaala-
nı'nı başka uçak firmaları-
nın kullanmasına izin ver-
meyen Türk Hava Yolla-
n'nın (THY) uçuş ruhsatının
iptal edilmesi istenıyor.
THY'nin havaalanını kendi
dışmda sadece bir Isviçre fir-
masının kullanmasına ızin
verdiğini belirten Kar Şirket-
ler Grubu Yönetim Kurulu
Başkanı Faruk Berksan.
"Atilla Çelebi. Türk firmala-
ra takındığı tavır nedeniyle
Bodrum turiznıini baitalıvor.
Havaalanını sadece kendisi
kullandıği için fahiş fivat uy-
guluyor. Çelebi, THY'nin
prestijini kurtamıak için is-
tifa etmeli" di>e konuştu.
THY yetkilileri ıse konunun
Sivil Havacılığın yetkisınde
olduğunu belirterek yorum
yapmadı.
Kullanıma açıldığı gün-
den bu vana okımsuzlukla-
nyladevamlıgündemdeolan
Bodrum lnii.ık Havaala-
nı'nın bütün uçak firmalan-
nın kullanıma açılması isten-
di. Havaalanını şu anda sade-
ce THY kullanabildiği için
diğer firmalar. Selçuk Hava-
alanı"na ınış vapıp. yolcula-
nnı buradan 150 kilometre-
lik kara yoluyla Bodrum'a
taşıyor. Yolcu îalebinin ol-
masına karşın ulaşımın düz-
gün olmaması nedenıyle ru-
ristin Bodrum "a gelmediğini
belirten Bodrum gazetesi. bu
durumun düzeltılmesı için
"Hava Taşımacılığında Dü-
şünce 96'"adlı toplantıyı
Bodrum Azka Otelinde dü-
zenledi. Bodrumciaki otel-
lerdeki doluluk oranının sa-
dece yüzde 50 olduğunu be-
lirten gazete sahibi Muzaf-
ferErgöz. -Bizdünyanınne-
resinde turist bulursak Bod-
rum'a getirmek istiyoruz.
Ancak hava taşımacılığımız
tek firmanın elinde olduğu
sürece bu şansımız vok" de-
di. Davet edilmelerine kar-
şın L'laştırma Bakanlığı ve
THY yetkılerinin gelmediğı
toplantıda konuşan Kar Şir-
ketler Grubu Yönetim Kuru-
lu Başkanı Faruk Berksan.
şunlan söyledi: "THVGenel
Müdürü Atilla Çelebi,yanlış
kararlan nedenivle Türki-
ye'deki mülkivet hakkına el
atmıştır. Biz özel bir şirket
olarak arazinin sahibinin
mülkivet hakkını korumava
çalışırken, devlet hava volla-
rı bir insanm hakkına el uza-
tıv or. Bu Türkiye adına utanç
\ericL THY, tekeldlik u>gu-
lamaktadır. Havaalanını ken-
di dışında İsviçre'den Cross
Air kullanıyor. Rekabet ol-
madığı için fahiş fiyat uvgu-
luyor. Lçaklarında ekono-
mik koltuğa çok az \er vere-
rek 21 milyon 600 bin liralık
işadamı tarifesini almaya
/orluvorlar. Havaalanı bize
açılırsa 9 milvon 900 bine
uçacağız. İnsanlar bilet fiya-
tının pahalı olmasından v a da
ulaşımın zoıiuğundan Bod-
rum'a gelmivor. Bu turizme
vurulmuş bir darbedir."
Başbakanlığa baglı olan
THY'nin. hava meydanlann-
da uçuş düzenlemelerıni ya-
pan L'laştırma Bakanlığı ka-
rarlarını da hıçe savdığını
kaydeden Berksan. "Bize
korsan divorlar, ama asil ken-
dileri korsan. Bir dt\ let şirke-
tinin genel müdürünün °şunu
tercih ederinı. bunıı tercih et-
mem'demesiçokacı" derken
Top Air Yönetim Kurulu
Başkarjı İrfan Yıldıran. ken-
dilerinin THY'den önce ha-
vaalanını kullanmaya başla-
dıgını hatırlattı. THV'nin sa-
dece işletmeci olduğunu. ha-
vaalanını kullandınp. kullan-
dıımama yetkisine sahip ol-
madığını vurgulayan Yıldı-
ran. "Kanun Bodrum Hava-
alanı ıımuma açıktır. Bunun
dışında kullanım olursa ruh-
sat iptal edilir' der. l laştırma
Bakanlığı. THVnin ruhsatı-
nı iptal etmeli. Sivil Hav acılık
iniş izni veriyor, THY vermi-
>or. Ama diğer firmaların
aksine Başbakanlığa bağlıol-
duğu için Bakanlığı takmı-
>or" dıve görüşlennı belırt-
tı. Yıldıran. Imsık Havaala-
nfnın sınırları içinde Hatice
Bay'a ait arazinin de bulun-
duğuna dikkat çektı ve
Bay'ın bu alanı kendilerine
kiraladığını sövledi. 18. dö-
nem Muğla Millervekili Mu-
sa Gökbelde THY'nin turiz-
mi tıkadığını ifade ederken.
havaalanının yeterince gü-
v enli olmadığına dikkat çek-
ti.
Mehgen 'Aşçılar
Bayramı'istiyor
HATİCE TL.NCER
Mengen'deki Aşçılık Festivali'nde "Kadmlar arası vemek varışması'nda 20 Mengenli genç kız ve ka-
dın hazııiadığı yemekJeri rengârenk örtiilerle ünJü aşçıiann beğenisine sundu. Cumhurbaşkanı Sü-
levman Demirel'in katılımıvla festival daha da harekedendi. (Fotoöraf: HATİCE TLNCER)
ME.NCEıN' - Bolu'nun dört bir yanı or-
manlarla kaplı ılçesi Mengen'e Doğu Ana-
dolu illerinden gelen beş yıldızlı bir otelin
sahibi. bulaşıkçı aradığını söyler. Mengen-
liler, bulaşıkçının her verde bulunacağını.
fneden kilometrelerce uzaktan gehp aradığı-
nı sorarlar. Otel sahibi, Mengen'de göre\
vapmış bir kaymakamın otelinin vemekle-
rini beğenmediğını vekendısıne"GitMen-
gen'den bir aşçı bul. getir. Aşçt bulamazsan
bulaşıkçı getirip mutfağını ona teslim et~de-
diğini anlatır. Yemek yapmayı sanata dö-
nüştüren Mengenlılerin övünçle anlattıkla-
rı hikâyelerden biridırbu. Aşçılık sanatının
ata mesleğı kabul edıldıği Mengen'de Fatih
Sultan Mehmet dönemıne kadar uzanan hı-
kâyeler anlatılır. Fatih in saray aşhanesinı
kuran Mengenli Yakup Ağa'nın bulaşıkha-
neye aldığı yeğeni. daha sonraları aşçıbaşı
olur. Mengen'deki işsiz vakınlarını da saray
aşhanesınealdırmasıyla saray mutfağı aşçı-
lık okulu haline gelir.
Mengen'de cumartesi ve pazar günü aş-
çılık geleneğinin yaşatılıp dünyaya duyu-
rulmak ıstendiği Aşçılar ve Turizm Festiva-
lı'nin heyecanı vardı. 14 usta aşçı. iki gün
boy unca tüm hünerlerinı ortaya koy up 70 kı-
lo ısırgan otu. 150 kilo odan otu. 50 kılo
ebegümeci. 5 kilo feslegen, 5 kilo kekik. I
kiloadaçayı. 150 kılo unla. 1001 metre kol
böreği hazırladılar. Festivalde, Türkiye'nın
ve dünyanın ünlü otellerinde çalışmış ünlü
aşçılar da hazır bulundular. Eskişehir'de bir
restoranda çalışan Durmuş Calp. festivale
aşçı olmasını istediğı 8 yaşındaki oğlu ile
birlikte katılmış. Aşçılık Festivali'nin en
hevecanlı böliimü "Kadınlar arası yemek
yanşmasr. 20 Mengenli genç kız ve kadın.
bir gün önceden hazırlamava başladıkları
yemeklerinı. rengârenk işlı örtülerserdikle-
ri tepsilerde ünlü aşçıların beğenılerine sun-
dular. Halışka yemeğiyle bırincı olan Fadi-
me Eröz'ün. kedibatmazla ikinci olan Ser-
pil Yaman'ın \e köymakarnasıyla üçüncü
olan HaticeOzoğuz'ıın armağanları. bu yıl
festıvalın sponsorluğunu üstlenen Gen-
taş'tan portatıf masalar oluyor.
Mengen'de aşçılık babadan oğula geçen
bir meslek olsa da kadınlann daha iyi yemek
pışirdiğı söylenıyor. Ama Mengenli kızlar.
1985 yılında eğitime açıian Mengen Ana-
dolu Aşçılık Meslek Lısesı'ne devam ede-
miyor. Mengenli kızlar da artık yalnız e\
halkının beğenısi için çalışmak yerine ünlü
mutfaklarda çahşıp para kazanmak istiyor-
lar. Aşçılık Meslek Lısesf ne neden alınma-
dıkları sorusuna yanıt verecek kımseyi bu-
lamamışlar. INevriveTerzioğlu. festıvalın tek
kadın ve Mengenli olmayan aşçısı. 1989'da
Bulgarıstan'dan göçmen olarak Türkıye'ye
gelmiş. Şımdi beş yıldızlı bir otelde pasta
ususı olarak çalışıyor. Bulgari»tan"da gıda
uzmanlığı eğıtimı gören Terzioğlu. kadınla-
nn da aşçı olarak yetiştirilmelen gerektığı-
nı. sadece erkek aşçı yetiştirilmesını anlay a-
madığını söylüyor.
Cumhurbaşkanı Sülevman Demirel'in ve
CHP Genel Başkanı DenizBavkalın katılı-
mıvla bu yıl daha hareketli geçen Aşçılık
Festivali'rlın düzenlenmesınde yoğun çaba
harcayan Mengen Belediye Başkanı Sadık
Erdoğan ve Mengen Aşçılık veTurızm Der-
neğı Başkanı Aydın L'sta'nın (Yılmaz)dılek-
leri. kutlama yerinin Mengen olacağı bir
Resmı Aşçılar Bayramı günü ılan edilmesi.
Marmaris'te orman yangınma neden olan DPT tesislerini "uygarlık" zannedenler gerçekleri görmeden yazıyorlar
Doğayla dosttuk onu korumaktır...OKTAV EKİNCİ
MUĞLA - Marmaris'in yeşilini yok
eden büyük yangının. y ine bu yeşili as-
lında "inşaat aşamasında" yok etmeye
başlayan "DPTtesislerinden" çıkmış ol-
masını sorgulayan yazıma. asil "sorum-
lulardan"değiî Fatih Altaylı'dan yanıt
geldi. Altaylı. 4 Ağustos 19%eünüHür-
rivtt'teki köşesinde "HerŞey Insan İçin"
diye bir başlıkkullanarak. biröncekigün
Cumhuriyet'te yay ımlanan yazımı eleş-
tiriyor. Orman içinde böylesi bir tesise
"•izBiveren" dönemin Başbakanı Turgut
Özal ile bu tür izinleri hep onay layan 7.
Cumhurbaşkanı Kenan Evren'ı sankı
"•doğru ve medenice bir is, y^apmışlarca-
sına" savunmaya kalkışan Fatih Altaylı.
eğer "benim gibilerin" mantığıy la hare-
ket edilirse "insanlığın hâlâ mağaralar-
daoturuvor olacaklannı" söy lüyor...
Fatih Altay lı geçen yıl da buna benzer
ilginç bir "refleks" göstermişti. Boğazi-
çi'ndeki SİT koşullanna aykın yapılaş-
maya olanak sağlayan Bedrettin Dalan
onaylı imarplanlarını yargı yoluyla dur-
durmamız üzerine. "bunlarkaçakyapı-
yadavetiyeçıkartıyor" diye yıne beni ve
"Mimarlar Odası"nı suçlamıştı. O tarihte
Altayh'ya gönderdiğim ve "toplumun
genel çıkarları için bazı çok özel doğal
alanlann yapılaşmadan korunması ge-
rektiğini" vurguladığım açıklamama ise
-beklediğını halde- köşesinde yeı ver-
medi.
Şimdi de benzer bir tutuma gırebile-
ceği düşüncesiyle. Fatih Altayh'y a v e di-
ğer "ilgililere" bu kısa yazınıla bazı ger-
çekleri yenıden anımsatmak istiyorum:
1- Kenan Evren \e Turgut Özal ikilı-
sinın. 1980'lerin başlanndan 1990'lara
dek "ortak imzavla" yürürlüğe soktuk-
ları kararlar v e y asalar sonucunda. ülke-
mizdCvapılaşmavaaçılacak-tahnpedi-
leıı ormanlık alanlann yüzölçümü. yaıı-
gmla yok olan ormanlardan çok daha
fazladır. (Kaynak: Orman Mühendisleri
Odası Yayınlan ve Orman Fakültesi'nde-
ki yüzlerce araştırma)
2- Özellikle son büyük yangına neden
olan Göko\a'daki DPT tesisleri. hem "I.
derece doğal SİT", hem de "Özel Çe> re
Koruma B<»lgesi" ıçindedır. Her ıki ya-
sal statüye göre de bu "çok özel orman-
lık alanı korumak" ıçııı kcMn imaryasa-
ğı getırılmi'jken. Özal'ın \e Evren'in bu
arazıde bir "devlet kampı" inşa ettirme-
leri. her şeyden önce yasalarımıza aykı-
rıdır.
3- Orman içersinde. hem doğay ı göze-
terek. hem de yangına karşı tüm önlem-
leri almak koşuluyla. "insanlarınyarar-
lanması" için bazı "halka açık" tesisler
elbette yapılmalıdır ve yapılıyor da.
Ancak Gökova'da bölgenin "çoközel
koruma alanı" olınasi nedenivle bu tür
"konaklama tesisleri" için hiç kimseye
izin verilmezken. sadece DPT'ye "ayrı-
calıklı olarak" göz y umulması acaba na-
sıl bir "medenivettir?"
4- Son olarak da acaba Fatih Altaylı.
bu "gözden ırak' \e "yasadışı" inşa edi-
len tesıslerden. sandığı ve yazdığı gıbı
halkımızındeğil. yine "gözden ıraktop-
lantılar veeğitim çalışmalan" yapan ki-
mı dinci çesrelerin ve hatta tarikatçıla-
rın yararlandıklarını acaba biliyor mu?..
Bu ve buna benzer yangınlar gerçek-
leri de açığa çıkartıyor. ama nedense Al-
tay lı bile olanı biteni görmemekte ısrar
edenlerin arasında yer alıvor.
Turgut Özal ve Kenan Evren. orman-
lann içersinde ve tüm koruma hukuku-
na aykın olarak dev tesislerin kurulma-
sına izin veren kararlanyla. bugüzel ül-
keye ve hepimize karşı suç işlediler.
Evet. Altaylı'mn dediği gibi doğayla
dost kalmak gerçekten "medenivettir."
Ne varki uygarlıkla(medeniyetle)hiç il-
gisi olmayan "ilkelbiryağmapolitikası-
nın"sonucunda ülke değerlerini ortadan
kaldıran tesisleri "budostluğun ürünü"
gibi görmek ve sav unmak ise en azından
yine uygarlık adına büyük talihsizlik ol-
sa gerek...
CUMHURTYET'TEN
OKTJRLARA
ORHAIN ERtNÇ
Medyamız Geriye Dönüyor
Türkiye pek çok konuda olduğu gıbı basın tarihi-
miz açısından da önemli bir dönemden geçiyor.
Dönemin özelliklerınden biri, REFAHYOL iktidarı-
nın promosyon çılgmlığını bahane ederek basın üze-
rinde sulta kurma girişiminin ılk adımında başarı ka-
zanmış olmasıdır. Gelen haberler. yolsuzlukların ba-
sın aracıdğıyia kamuoyuna yansıtılmasını engelleme
çalışmalarının da sürdürüldüğü yolundadır.
Ikinci özellik ıse basının bir kesimınin kendi çaba-
ları ile gerçekleşmiştir. Basın tarihimizde ilk kez; yük-
sek fiyatlı ve promosyon kuponlu üç gazetenin, ku-
ponsuz tıpkıbasımları ucuz fiyatla ve başka adlarla
okurlara sunulmaya başlanmıştır.
Promosyon çılgınlığının günlük taksitlerle mal pa-
zarlamaya dönüştürülmesı ve bunun kutsal basın
özgürlüğü adına yapılması utanılacak bir durumdur.
Bu nedenle promosyona sınırlama getirilmesi doğ-
ru bir uygulamadır. Medyamız. kendi arasında anla-
şarak bir sonuç bulamamış olduğuna göre. yasanın
bu yönünden yakınmaya hakkı olmamahdır. Gümrük
birliğine türlü ödünler verilerek girilmesıne alkış tu-
tanların, Avrupa Birliğı ülkelerindeki daha sıkı pro-
mosyon yasaklannı gözardı ederek ayncalık isteme-
leri de tam bir çelışkı oluşturmaktadır.
Ancak hemen belirtelim ki o ülkelerdeki kuraliar,
bizdeki gibi Erbakan Hoca ile Bayan Çiller'in basın-
dan intikam alma dürtülennden değil. tekelciliği ve
haksız rekabeti gerçekten önleme. tüketıciyi gerçek-
ten koruma gibi tutarlı nedenlere dayandırılmıştır. Bu
nedenle de kurallara uyulup uyulmadığının denetlen-
mesi ve ceza verilmesi politik bir organ olan Ticaret
ve Sanayi Bakanlığfna değil. yargıya bırakılmıştır.
Bizde bakan, bir gazetenin yayınının durdurulması-
na bile karar verebilecektir. Oysa gazetecilık (bazı
meslektaşlarımız öyle olduğunu söylese de) salt bir
ticari eylem değildır. Anayasamızda ticarete doğru-
dan güvence sağlamayı ve düzenlemeyi amaçlayan
bir tek madde bulunmazken basınla doğrudan ilgili
dokuz madde (24,25,26,27, 28, 29,30.31 ve 32'n-
ci maddeler) yer almıştır. Anayasanın tüketıcinin ko-
runmasını öngören 172'nci maddesini tek başına ele
alarak, dokuz maddeyı yok saymak bize özgü bir de-
mokrasi anlayışını belgelemektedir. Basının işlevı. si-
yasal iktidarlarm denetımine verilemeyecek kadar
önemlidir. Kimi gazetelerın yanlış yapmış olmalart
devlete yanlış yapma hakkını vermez ve vermeme-
lidir. Promosyona getırilen sınırlamayı denetleme ve
cezalandırma yetkisi yargıya bırakılmahdır.
itiraf etmek gerekirse promosyon çılgınlığı da ken-
dilığınden yok olma aşamasına girmiştir. Satış sayı-
ları bunu ortaya koymakta. ancak tekelleşmenin bü-
yük boyutlara ulaşmış olduğunu da göstermektedir.
Başlangıç noktası olarak 20-26 Kasım 1995 haf-
tasını almış olduğumuzu ve değışik hafta satışlarını
buradan hareketle değerlendırdiğimizı okurlanmız
hatırlayacaktır. Anılan hafta içinde günlük gazete sa-
tış toplamı 6 milyon 554 bin 741 olmuştur. Bu satı-
şın yüzde 38.5'lik bölümünü Doğan Grubu'nun altı
gazetesi. yüzde 29.7'lik bölümünü de Bilgin Gru-
bu'nun altı gazetesi gerçekleştirmıştır. Grubun çok
satışh gazetelerinın günlük satış ortalamaları da şöy-
ledir: Hürriyet 731.542, Milliyet 682.578, Sabah
789.486
22-28 Temmuz 1996 haftasına gelindığinde işle-
rin ters döndüğü görülmektedir. Bu haftanm günlük
satış ortalaması 4 milyon 685 bin 587'dir. 7 gazete-
lı Doğan Grubu'nun payı yüzde43.06'ya çıkarken, 7
gazeteli Bilgin Grubu'nun payı yüzde 26.71 'e gerile-
miştir. Kayıp okur ya da müşten sayısı ise 1 milyon
715 bin 881'dir. Hürriyet 624.435. Milliyet 540.001,
Sabah 551.445 günlük satış ortalamasına düşmüş-
lerdir. Üç gazetenin toplam kaybı günlük 487.725'tir.
iş bu aşamaya vardığı ıçındir ki promosyon son-
rasını da düşünen gazete yöneticilerı. basın tanhimı-
zin en özgün buluşunu yaşama geçırmişlerdir. 125
bin liraya satılan Takvım gazetesinin tıpkıbasımı olan
Ekonomik Gazete 10 bin liraya, 100 bin lira olan Pos-
ta'nın biraz değışik basımı olan iyi Gazete 10 bin li-
raya, 80 bin lira olan Ateş gazetesinin tıpkıbasımı
olan Son Ateş gazetesi de 5 bin liraya satılmaktadır.
Anlaşılan medya patronları. tabak-çanak promos-
yanları ve günlük taksitle mal pazarlama dönemi son-
rası için kerıdilerince önlemler almaya başlamışlar-
dır.
Ancak eldeki sayılar, medyamızın promosyon ön-
cesine doğru hızla yol aldığmı göstermektedir.
•
Parlamento Büromuz Şefi Türey Köse tarafından
hazırlanan "Sol, çıkışarayışında "başlıklıdizide. Mec-
lıs'te temsil edilen sosyal demokrat partiler ile par-
lamento dışındaki sol part/lerin, solun sorunları. çö-
züm önerileri, RP ve diğer sağ partilere karşı muha-
lefet stratejileri konulanndakı görüşleri ayrrntılı biçim-
de okurlara yansıtıldı.
•
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu'nun
(UNESCO) "Uluslann Ge/işmesi 1996"raporuna gö-
re, ilkokul çağmdaki kızlarının yüzde 29'unu okula
göndermeyen Türkıye'nin, bu alanda iran. Bırleşik
Arap Emirlikleri, Ürdün, Lıbya. Mısır, Umman ve Ce-
zayir'in de gerisinde kaldığı; Savunma Sanayii Müs-
teşarlığı'nın ABD'nin Türkiye'ye vermekte ısteksız
davrandığı saldırı helikopterleri ve fırkateynler için
ihaleye çıkacağı; Türk F-4'lerini "Phantom 2000"
standardına çıkaracak modernizasyon projesi için
israil ile kesin anlaşmaya yaklaşıldığını arkadaş-
larımız Lale Sarıibrahimoğlu ile Serkan Demirtaş
haberleştirdiler. Sarıibrahimoğlu. Türkiye'nın. israil
ile 1993 yılında. savunma sanayii alanında gizli bil-
gilerin değişimını öngören "gizli" bir anlaşma im- •
zaladığını da ortaya çıkardı.
•
Hükümetin. kamu varhklarını satma ve iç borçlan-
mayı Türk Lirası yerine döviz üzerinden yapma teme-
line dayandırdığı ve ciddi bulunmayan kaynak pake-
tinin ayrıntılarını. Uluslararası Para Fonu (IMF) ile iliş-
kilerin yeni seyrini arkadaşımız Esra Yener yazdı.
•
Güneydoğu Anadolu'da Türkiye Ziraat Odaları Bir-
liği ile istanbul Ticaret Odası arasındaki toprak ran-
tı kavgasını Tahsin Akça yazdı.
REFAHYOL'un açıkladığı ekonomı paketinin
ekonomi çevrelerince. "Türkiye için sonun başlan-
gıcı" şeklınde değerlendirıldiğini Ekonomı Servisi
haberleştirdi.
•
Hükümetin açıkladığı ekonomi paketinde önemli
yer tutan dövizli tahvilin, ihracatı daha da düşürerek
dış ticaret açığınıkapanmazboyutasokacağını Barış
Karcıoğlu yazdı.
•
Önümüzdeki pazartesıye kadar gönlünüzce bir
hafta geçirmeniz dileğı ve saygılarımızla.