Katalog

16 AĞUSTOS1996CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI Fırıncılar, kuracaklan federasyonla Türkiye'nin her yerinde tek fiyat belirlemeyi planlıyor Ekmekte4 zam tekelT hazırhğı• Fmncılar, elcmeğe ülke çapında "tek fiyat" çabalanm. "kalite standardı" gerekçesine dayandınvorlar. Buna karşın, iller arasında maliyet farklılıklannın çok yüksek olduğuna dikkat çekilerek 300 gram ekmeği 10 bin lıraya alan Iğdır'daki vatandaşa, tçel'dekı gibi 230 gramlık ekmeği 15 bin liradan yedirmenin insafsızlık olacağı beliıtiliyor. HULYAGENÇ Bugdavdakı spekiilasyonu fırsat bılerek ekmeğe süreklı zam >apan fınncılar. bütün illerde örgütlü bır federasyon kurarak "fhattekelToluştur- manın hazırhklannı yapıyor- lar. Kalite standartlannı sabıt- lemek gerekçesını öne süren Istanbul Fınncılar Odası, fe- derasyon yoluyla tekelleşme- nin hukukı hazırhklannı yürii- türken Sanayı ve Tıcaret Ba- kanlıgı. federasyonlann fiyat açıklama yetkiiennm bulun- madığını açıkladı. Rekabet Yasası'nın. fiyat- lann serbest pıyasada oluşma- sını öngördüğünü belırten Sa- nayı ve Tıcaret Bakanlığı Müş- teşarı Eran Yavuz, Rekabet Kurulu oluşturufamadığı ıçın > asanın şu anda tam anlamıy- la işlemedıgine dikkat çekerek buna karşın h°°al°°a yürürlük- teolan 507 sayılı Esnafve Kü- çük Sanatkooarlar Yasası'nın da federasyona fiyat açıklama yetkisi vermediğinı hatırlattı. Federasvon çatısı altında toplanmanın. fınncılan iyı bir örgütlenme ıçıne sokacağına değınen Yavuz. federasyonun zamanla >asal hakkı olmasabı- lefivataçıklayarak. tekelolu- Türkiye'de ekmek fiyatları Adana 230 gr. 13.000 TL. | Konya 250 gr. 12.500 TL Acbyaman 270 gr. 10.000 TL Ankara 258 gr. 12.500 TL Antalya 260 gr. 15.000 TL. Arfvın 380 gr. 20.000 TL. Batkesır 250 gr. 12.500 TL. Batman 240 gr. 10.000 TL. Bithe 250 gr. 10.000 TL Çanakkale 250 gr. 12.500 TL. Çorum 300 gr. 12.500 TL. Elazıâ 220 gr. 10.000 TL Giresuft 430 gr. 20.000 TL. Gümuşhane 450 gr. 20.000 TL Hatay 250 gr. 12.500 TL. Istanbul 250 gr. 15.000 TL. Izmır 250 gr. 12.500 TL. Kars 250 gr 13.000 TL Mardın 300 gr. 12.500 TL K.Maraş 250 gr. 12.000 TL Malatya 245 gr. 12.500 TL. Nığde 270 gr. 13.000 TL Ordu 320 gr. 15 000 TL. Rıze 380 gr 20.000 TL. Samsun 310 gr. 15.000 TL Sıirt 240 gr. 10.000 TL. ^Z^kgimâJmimA'/* Sıvas 300 gr. 12.500 TL Şırnak 240 gr. 10.000 TL. Tokat 320 gr. 12.500 TL. Karabuk 300 gr. 10.0001\~ -U Kırıkkale 260 gr. 12.000 TL. '- f / Iğdır 300 gr. 10.000 TL. şumuna zemın hazırlayacağı- na dikkat çekti. lllerarasın- da ekmek fiyatları arasında büyük uçurumlarbulunduğu- nu belirten piyasa çevrelerı. büyük illerdekı malıyetlerle küçük illerdekı malıyetlen ay- nı kefeve koymanın mümkün olmadıgını \ urgulayarak. Is- tanbul'dakı ekmek fivatlarını Hakk^an'dekı vatandaşa uy- gulamanın haksızlık olacağı- nı ıfade ettıler. Ekmek fi\at- larını ülke genelınde sabıtle- mek yenne maliyetleri azaltı- cı vöntemlere başvurulması gerektığinı savunan piyasa çe\ relen, tek fıv at uvgulama- sınm hayata geçınlemeyeceğı- nı ılerı sürdüler. Bugün Iğ- dır'da 300 gram eknıeğın fıya- tınm lObın lira olduğuna de- ginen piyasa çevreleri. Içel'de 230 gram ekmeğınfivatının 15 bin lıra olduğunu hatırlatarak, "Iğdır'daki vatandaşa İçel'de- ki fivattan ekmek >edirmek insafsızlıkolurr 'dı>e konuştu- lar. Federasyon kurmanın ül- ke genelinde fıyatların v e ek- mek standartlannın sabitlen- mesını kolavlaştıracağını sa- vunan Istanbul FınncrlarOda- sı Başkanı Fahri Özer. u 250 gram ekmeğin fstanbul da da Hakk°°ari dede aj nıfiyatasa- tılacak. Ekmek çeşitlerine de standartgetirilip herverdeay- nı fi\at \e kalitede ürvtilmesi saglanacak" dı>e konuştu. Federasyon kurma hazır- lıklannın aylardır sürdüğünü belırten Istanbul Fınncılar Odası Başkanı. çalışmaların son aşamaya geldığinı v urgu- layarak. "Federasvon kurmak için şu ana kadar 46 ilin fınn- cılarodasından imza topladık 4 inua eksik. Eksik imzalar da bugünyann toplanmışola- cak'" dedi. Federasyonun kurulmasının ardından çalışmalarına hızla devam edeceklerını anlatan Özer. ekmeğin dilımlenmış olarak dzel ambalaj ıçınde sa- tılmasını planladıklarını bıl- dırerek. sıcak ekmek tüket- mek ısteyen kişilerin artık fı- nnlara gıtmek zorunda kal- ma> acaklannı dile getırdı. Am- balaj malzemesi olarak kulla- nılacak k°°ağıtlann çe\reye zararlı olmayan yanmaz k°°ağıtlarolmasını planladık- lannı söyleyen Özer. ekmeği ambalajlamanın malıyetlen ıs- ter istemez artıracağını kay- dederek. en az 2 bin lıralık bır artış getıreceğını \urguladı. Ekmek fıyatlarını \e stan- dartlannı ülke genelınde sabit- lemenın yaşanan fiyat kar- maşasını önleyeceğını ıdıda eden Özer. "Ekmek fivatlan konusunda artık catlak sesler du>ulma>acak'"dı>e konuştu. Dolaylı verginin ağırlığı arttı Vergi adaletsizliği REFAHYOL ile büyüyor ANKARA (ANKA) - Gelir düzeyı ne olursa olsun herkesten aynı oranda tahsıl edılen dolaylı vergılerin yükünün süreklı ağırlaşması nedeniyle, vergi adaletsizliği her geçen gün bıraz daha büyüyor. Mal ve hizmetler ile dış ticaretten alınan dolaylı vergılerin pa>ı bu yılın ilk yarısında yüzde 60'a yaklaştı. Öcak-haziran döneminde tahsil edinen 880.7 trilyon liralık vergi gelırlerinin 521.8 mlyonunu dolaylı. 358.8 trilyonunu dolaysız vergiler oluşturdu. Böylecedolaylı vergi yükü yüzde 59.3 düzevınde gerçekleşti. Bu oran geçen yılın aynı döneminde yüzde 54.6 düzeyinde gerçekleşmişti. Dolaylı vergılerin toplam vergi tahsilatındakı payı. yıllar ıtibanyla ikınci yanlarda daha yüksek düzeylerde oluşuyor. Geçen yılın ılk yansında yüzde 54.6 olan dolaylı vergi yükü I yıl sonunda yüzde 57.6"ya ulaşmıştı. 1996 yılı programında bu yıl dolaylı vergilenn payının yüzde 59.6 düzevınde gerçekleşmesi hedeflenmışti. Ancak ilk yanda yüzde 59.3 olan oranın, ikincı yarının özelliği dıkkate alındığında. yıl sonunda yüzde 60ın oldukça üzerinde gerçekleşebileceği gözüküyor.Dolaylı vergiler, KDV, ek KDV, akaryakıt tüketim vergisi. banka ve sıgorta muameleleri vergisi ve damga vergısı ile tapu yargı, noter, pasaport, trafik ve benzen harçlar ve gümrük vergılennden oluşuyor. REFAHYOL hükümetinin, KDV oranlannda arttınma gıtmesi bekleniyor. Aynca 1 Ocak 1996"da'nıtiba"ren gümrük birlıgine gidilmesi dolayısıyla, AB ülkelen içın gümrük vergilerinin kalkmasının yol açtıgı kayıplann telafisi amacıyla önceki hükümetler tarafından hazırlanan Özel Tüketim Vergısı (ÖTV) yasa tasansının da bu yıl Meclis'te görüşülerek yasalaşacağı belırtiliyor. 1991 sonrası arttı Toplam vergi gelırlen ıçinde dolaylı ve dolaysız vergilenn payı arasındaki denge, DYP-CHP koalisyon hüketının iktidarda kaldığı dört yıllık dönemde tamamen tersine döndü. 1991 sonunda vergi gelirlerinın yüzde 38'1 dolaylı. yüzde 62'sı dolaysız vergilerden oluşuyordu. 1992yılında dolaylı verginin ağırlığı özelhkle KDVnin payındaki artışa bağlı olarak yüzde 49.5'e yükseldı.Dahılde alınan KDVnın 1991 yılında yüzde 14.7 olan payı KDV oranlanndakı ayarlamalann da etkisiyle 1992 yılında yüzde 19.1'e çıktı. Hastahklı buğday gözaltına alındıMERSİN (Cumhuri- yet Güney Illeri Büro- su)- Hindıstan'dan ıthal edilerek Mersin Lıma- nı'ndan yurda sokulmak istenen ancak yapılan kontrollerde Hindı^t Sürmesi hastalığı taşi ğı belırlenenveZıraı Ka- rantina Vlüdürlüğü tara- fından mühürlenen 14 bm 970 ton buğday. Mcr- sin'de Osmanlı BankaM antrepolannda bekletılıyor. Beşdepo- da bulunan hastalıklı buğdavlar ıçın her ay 300 milyon lıra kıra ödenıyor. L'no firması tarafından yasa gereği kontrol için Zıraı Karantına Vlüdür- Iüğü'ne29 Man I996tanhındebaş- \ urulduğunda yapılan ın- celemelerde buğdaylann Hındıstan Sünnesi (tille- tıa ındica mıtekarnabulnt) hastalığı taşıdığı belirlen- dı. Müdürlük. hastalıklı buğdaylann vurda soku- larak ekildiğinde felake- te yol açacağmı ve tanm- --al alanlan çölleştireceği- nı belirtmişti. Koruma ve Kontrol Ge- nel Müdürlüğü'nün tali- matlanv la gemıye demoraj ödenme- nıesi ıçın firmadan noter taahhüdü alındıgı ve buğdaylann Osmanlı Ban- kaM "rîin 11 A, İİB. 12A. 12B. 23A. 23B no'lu antrepolanna aktarıldığı öörenildi. Zirai Karantına Müdürlü- ğü'nce firmaya >azı yazıldığı. döne- min Tanm Bakanı'nın sözlü talima- tının yanı sıra lçel Valisi Şenol En- gin'in konunun soruşturulması ve buğdaylann geri gönderilmesi için talimat verdiği belirtilirken olaya Zi- raat Odası, Ziraat Mühendisleri Oda- sı ile demokratık kitle örgütleri tep- kıgösterdi. Ziraat Odası Başkanı Salim Ongun >aptığı açıklamada, buğdaylann bir an önce gönderilmesını isterken. Zi- raat Mühendisleri Oda»ı Başkanı Ka- anHızda 14bın970tonbugdayınde- ğerinin yaklaşık 375 milyar lira oldu- ğunu belirterek, "Buğdaylann bir an önce geri gönderilmesi gerekir. Aksi takdirde buğdav rekoltemiz düşecektir" dedı. Buğdav lar ıçın her depoya aylık 60 milyon lira kıra öden- diği. son bir haftaiçındedeZıraı Ka- rantına Müdürlüğü'nceyapılan kont- rollerde ıkı deponun boşaİtıldığı bil- dirildi. Osmanlı Bankası"nın 5 deposunda bu- lunan hastalıklı buğdav lar ıçın heray 300 mılvon lira kıra ödeniyor. Odalar. bugdayın geri göndenlme- mesının altında sıyasi oyunlann ola- bileceğını ılen sürüyorlar. Aynı ta- rihlerde Ferla Dış Tıcaret Ltd. Ştfve ait ve aynı hastalığı taşıyan 20 bin 970 ton bugdayın gelen gemılerle gen gönderilmesi nın temmuz ayı ıçin- de gerçekleştınldigı öğrenılırken Mer- sin'de son 5 ay içınde 41 bin 590 ton hastalıklı bugdayın yurda sokulmak istenmesı büyük tepkı alıyor. Çalışma hayatında reform isteyen MESS, "esnek çalışma modeli"nde ısrarlı 1 * 1 ^ • • ' • • 1 1 1 şver ııııı Ekonomi Servisi - Türkıve Metal Sanayıcileri Sendıka>ı (MESS), çalışma hayatında yapısal değişiklikler istedı. MESS'in. "Endüstri İlişkife- rinde Son Durum-Temmuz 1996" başlıklı raporunda. Tür- kıve'de işsızlik sorununa bır çözüm getırilmeden. hıçbır sorunun çözüme kavuşturula- mayacağı kaydedildı. Metal sanayıcileri. giderek artan ış- sizliğeönlemalınmadığı tak- dirde. "esnek çalışma süresi" uygulamasının kaçınılmaz olacağını da raporda v urgula- dı. Turkiye'de 24 yaş ve altı nüfusun yansından fazlası- nın işsiz olduğuna dikkat çe- kilen raporda. Türkıye'de ılk kez iş arayanlar ile işını kav- bedıp iş arayanlann oranının yüzde 40 olduğu belinilerek şu ifadelere yer verildi: "Gençler ve en az bir >ıl- dan beri iş bulamayanlar, iş- sizlik buzdağının su altında kalan kısmını oiuşturmakta- dır. Yüzde 551 buian ilkokul mezunu işsizlerin isrihdama kahlması, ülkemi/ın en acil çözüm bekle>en sorunlannın başında gelmektedir. 1 * Metal sanayicilen. ışsiz- lik sorununa çözüm olarak da esnek bir çalışma nıevzuatı ile esnek çalışma süresi öner- di. Raporda, iş hukukunu ka- tı bulduklannı ifade eden me- tal sanav icileri. mevzuatın es- nekleştirilmesini istediklen- nı belirtırken, "şiddetli reka- bet ortamında"" işletmelerın ayakta kalabilmesi için çalış- ma sürelerının esnekleştinl- mesinin şart olduğunu kay- dettiler. Nitelikli ışgücünün yara- tılması ilkesının. istihdampo- litikalannıntemelını oluştur- ması gerektıginin ifade edil- diğı MESS raporunda. kişı başına ıstihdam yaratma ma- liyetinın ıkı >ılda yüzde i3 arttığına işaret edilerek. "Eko- nominin canlanması içın güç- lû bir hükümetvegüçtü bir hü- kümetin ise katma değer ya- ratnıayı özendirmesi gereldr" dendi. Raporda. dev letın sosyal Çeşitli ülkelerde sosyal güvenlik harcamalarının milli gelir , ^ içindeki payı (%) Kaynak Eurostat, 1993 Dunya Bankası, Polıtıka Araştrması 1995 ILO. VVortdLabor Report. 1992 güvenlik sisteminin finans- manına katkıda bulunmadığı gıbı. toplanan paraları da ve- rımli bırşekildedeğerlendir- mediğı kaydedildı. Türkıye'de sosyal güvenlik finansmanı- nın işçi ve işverene vıkıldığı ifade edılen raporda şu gö- rtişlere yer verildr "Harcama oranlan AB ile ülkemiz arasındaki uçurumu açıkça ortava kovmaktadır. AB ülkelerinin sosval güven- lik harcamalanmn milli gelir içindeki pavı. ülkemizden 5.5 kat daha fazladır." Raporun "Gümriik Birli- ğiveTürkSanaj'i'" başlıklı bö- lümünde, GB'den sonra Türk sanayiinın beklenen ivmeyı kazanmadığına. buna karşın ıç ve dış borçlarda büyüme ve ithalatta artış yaşandığına işaret edildi. ÇÎFTÇÎ D O S T U / SADULLAH USUMİ BURHANİYE - Zeytinyağın- da bu yıl büyük bir boşluk bek- ledığimiz halde, üreticiler he- nüz sevinemiyor. Zira, Avrupa ve Afrika ülkelerinden gelen ha- berler tedirginlik yaratıyor. Ön- ceki yıl Turkiye'de bolluk varken, dığer ülkelerde verim çok düşük olmuştu. Dünya piyasalannda- ki bu boşluktan yararlanarak bız de rahat, rahat ihracat yap- mak imkânı bulmuştuk!.. Ama, bu yıl durum biraz de- ğışik. Turkiye'de bu yıl gene çok yüksek verim olacak. Buna kar- şılık, geçen yıl 300 ila 350 mil- yon kılo civarında üretim yapa- bilen ispanya'da bu yıl 650 mil- yon kilo zeytinyağı bekleniyor. Italya'da ise yapılan hesaplara göre, üretim geçen yıldan en az 60 ila 80 kilo daha fazla ola- cak... Fas'ta ve Tunus'ta da durum aynı. Demek ki, verim yüksek- liğı yalnız Turkiye'de değil, zey- tinyağı üreten bütün ülkelerde söz konusu. Üstelik, Tunus, Su- riye ve Yunanistan daha degi- şik koşullarda piyasayaçıkma- ya hazırianıyor. Ayrıca, diğer ül- kelerin brze göre bir başka avan- tajı daha var. Hemen hepsinin iç tüketimleri çok fazla. Örne- ğin Italya, ispanya, Tunus, Fas ve Yunanistan'da yıllık kişi ba- şına tüketim 10 kilonun üstün- de... Turkiye'de ise 10 yıldan beri 800 gramın altında. Eğer, üretimimiz 175 milyon kilo olur- sa. bunun ancak 50 milyon ki- losunu içerde tüketebileceğız. Geriye kalan 125 milyon kilonun 20 milyon kilosunu stoklasak bile gene de 105 milyon kilo zeytinyağımıza dış pıyasalarda alıcı bulmak zorundayız... Aksi halde, üretici büyük sıkıntılarla Zeytin Ureticisi Sevinemiyor karşı karşıya kalabilir!.. Onemli bir sorun da stokla- ma konusunda çıkacak. 20 mil- yon olarak düşündüğümüz stok kim veya kimîer tarafından ya- pılacak... Tüccar ve sanayici ih- racat bağlantılarına göre mal alacağı için stok yapmaktan ka- çınacak. Eğer tüccar ihracat yaptıkça mal almaya kalkarsa, o zaman da zeytinyağı üretici- nin elinde bekletilmiş olacak... Üreticinin de böyle bir stok ya- pacak kadar mali gücü yok. Pa- raya ihtiyacı oldukça malını sat- mak isteyecek... Piyasada zey- tinyağı bolluğu olduğu zaman da fiyatlar düşecek ve gene kay- beden üretici olacak... Avrupalı üretici krallar gibi Böyle bir ortam, zeytinyağı ureticisi için düşünülebilecek en büyük bir felakettir. Üretici- ler, zeytinyağı rekoltesi 100 mil- yon kilonun çok altında olduğu yıllarda bile bu türfacıalarla kar- şı karşıya kalmamıştır. Zeytinyağı üreten diğer ülke- ler, bu sorunlan daha yıllarca önce çözdü. Türkiye'nin dışın- daki bütün ülkelerde zeytin ve zeytinyağı üreticisine çok büyük devlet desteği var. Uretimde, pazarlamada, ihracatta yapılan desteklerın hepsi dönüp dola- şıp gene üreticinin cebine giri- yor... Bazı ülkelerde bu destek- ler zeytinyağının maliyetine ya- kın rakamlara ulaşıyor... ispan- ya, Italya, Yunanistan isetam bir zeytinyağı cenneti... Üreticilerin Tiirkiye dışında bütün ülkelerde ze\tin üreticisine destek var. kooperatifleri mali açıdan dev- let kadar güçlü... Ayrıca, üreti- cilerin özel bankaları var. Yüz- de 3 veya 5 gibi düşük faizlı kredileri istediği zaman, istedi- ği kadar bulabiliyor... ispanya, italya ve Yunanis- tan'da üreticiler zeytin çuvalla- rı ile fabrika kapılarında çile dol- durmuyor. Zeytinyağını üç ku- ruş fazla fiyatla satabılmek ıçın tüccar yazıhanelerinde yalvar yakar olmuyor... Kapı kapı do- laşmtyor!.. Avrupalı üreticiler zeytin ta- nelerini hiç yorulmadan maki- nelerın düğmelerıne basarak toplarken bizim üreticilerimiz hâlâ, sınkla ağaç dallanna vu- rarak toplamaya çalışıyor. Dal- lar kınlıyor. bozuluyor... Ağaçlar tarhip oluyor... Yerlere saçılan zeytinler teker, teker toplanı- yor!.. Bu yıl en büyük sorun olarak önümüze çıkacak 'stok'lamanın diğer ülkelerde nasıl yapıldığı- na bir bakmakta yarar var. Or- neğin, o ülkelerde devlet, zey- tinciliği geliştirmek ve üreticiyi teşvik etmek için büyük çapta destekleme yapar. Parayı üre- ticilere adeta akıtır. Ama üreti- cinin ve kooperatıflerın ışlerıne asla karışmaz... Biriiklerin genel müdürlerini atamaz... Yönlendir- mez!... Kooperatifler piyasayi etkiler Zeytinyağı pıyasalarını üre- tici kooperatifleri belirler. Fiya- tı, kooperatifler özgün iradele- ri ile hem üreticılerini hem de dünya pıyasalarını dikkate ala- rak açıklar. Ilan ettiği fiyattan sonuna kadar zeytinyağı alır. Tüccar da almak isterse koope- ratifin ilan ettiği fiyattan veya biraz daha fazla para vererek alabilir... Bu arada, tüccar iç ve dış bağlantılarına göre alımlarını sürdürür. Kooeratıf ise fabrika- sına gelen üretiminin zeytin ve- ya zeytinyağını gen çevirmez... Gerekirse depolanna doldurur... Parası yetmezse kendı banka- larından düşük faızli krediler sağlar... Pıyasalann en uygun olduğu dönemlerde de elinde- kı zeytinyağını satışa çıkarır. Turkiye'de ise zeytinyağı üre- ticisinin kooperatıfi TARIŞ'tir. Ancak TARİŞ, üreticinin koope- ratifi olduğu halde, genel mü- dürünü hükümet atar... Karar- lan hükümet verir ve TARlŞ'e uy- gulatır. Yönetim kurulunu ve başka- nını yasalarımıza göre ortaklar seçer... Hükümet beğenmezse veya ışıne gelmezse görevden alır, başkalarını atar... Nitekim. bundan 4 ay kadar önce Sana- yi Ticaret Bakanlığı 5 büyük Ta- nm Şatış Kooperatifi ile bırlikte TARİŞ'in de genel müdürünü görevden aldı. Bazı biriiklerin de yönetim kurulu başkan ve üyelerinin görevlerine son ver- di... Yerlerine yenilerinı atadı... Ne yazık kı, kooperatıflerin asıl sahibi olan ortakları çaresizlik içinde bu olup bitenleri seyret- mek zorunda kaldı. Dünyanın en geri kalmış ül- kelerinde bile böylesine acaip bir kooperatifçilik sistemi yok- tur. Ama, bunun acısını da hep üreticiler çekmiştir. 1980 yılın- dan sonra iş başına gelen hü- kümetler, bu kooperatifleri tüc- carın, ihracatçının ve sanayici- lerin çıkarlan dbğrultusunda kul- lanmıştır. Milyonlarca üretici de bu yüzden perişan olmuştur. Bu yıl da, hükümet TARlŞ'e özel sektörün çıkarlanna uygun bir politika izletirse, milyonlar- ca üretici zeytinyağı bol oldu- ğu halde gene perişan olmak- tan kurtulamaz!.. Sürecek YORUM OZ1IN .4KGUÇ Yazarımız yıllık izninin bir bölümünü kullandığından yazısını yayımlayamıyoruz. Zirai Donatım çürünıeye terk edildi ANKARA (AA) - 5 Nısan kararları kapsamında kapatılması öngörülen Türkiye Zirai Donatım Kurumu(TZDK). gelirlerinin vüzde 70'ıni oluşturan gübre tedarik ve satı^ faalıyetıne de izın verılmemesi nedeni>le. maaş ödeyemez duruma düştü. Hükümetlenn sık sık değişmesi. kurumun özelleştırilmesi. kapatılması ya da tekrar etkın hale getirilmesı konusunda bir çalışma vapılmasını olanaksız hale getinrken. 4 bin kurum çalışanı. işlerini yapamadan maaş almanın vegeleceklerının ne olacağını bilememenın huzursuzlugunu vaşıyor. AA muhabinnin edındiğı bılgıyegöre. RP-DYP hüküme'.ının Tarım Bakanı Musa Demirci'nin. kurumun tekrar etkin hale getinleceğinı açıklama^ından sonra. 3 kişilık bır komısvon bu konııda çalışmalannı iurdurüyor. Kurumun rantabl hale getirilmesi için. TZDK Araştırma Planlama ve Koordınasyon bırımı tarafından da daha önce bır çalışma vapıldığı ve bunun Bakan Demırcfve ^unulduğu öğrenıldi. Ancak kurum yetkılılen. TZDKnın rantabl halegelmesı ıçın öncelıkle >üzde60 personel azaltımına gidilmesi ve gübre tedarik ışine tekrar etkılı şekılde gırmesı gerektığinı belırtiyorlar. Yetkilılerın verdığı bılgıye göre 5 Nısan kararları ile özelleştırılmemesı halinde kapatılmasına karar venlenTZDK, .stoklarındaki son gübrev i de bu yıl sattı. Böy lece. 1980 öncesi gübre tedarik ve dağıtımında tekel durumunda olan kurumun bu alandakı fonksivonu du bitti. 1986'dan itibaren gübre tedank ve satışının özel sektöre açılması ile TZDK'nın sektördekı pav ı giderek azalmıştı Doğulu sanayici 'Holding'e karşı DİVARBAKIR (Cumhuriyet Bürosu) - Istanbul Tıcaret Odası (İTO) tarafından kurulma aşamasında olan Dogu Holding'e Dıyarbakır'dakı sıvil toplum örgütleri sıcak bakmıyor. Örgüt temsilcıleri. bazı ışadamlarının. bölgeye tanınan ve ılende sağlanacagı öngörülen öncelıklerden yararlanmak için bölgeyı çıkarlan doğrultusunda araç olarak kullanacaklanm söylediler. Diyarbakır'da kurulu sıvil toplum örgüt temsılcı- lennın Doğu Holding'e bakiş açıları şöyle: Hikmet Baran (Güneydoğu Sanayici ve lşadamian Dernegi AS (GÜNSİADAŞ) Başkanı): "Bu girişim, Doğu Holding adını kuUanarak uluslararası llnaııs kuruluşlanndan vardım vc destek bulma. de\let vöncticik'rivlc kolav ilişki sağlama amacından ötevt bir anlam ifade etmhor. Merkezi Doğuve Günevdoğu Anadolu Bölgesi'nde olma>an. üretime vönclik vatınnı içermeven vc veni vannmlann yapılmasına öncülük etmeven Doğu Holding'e olunısu/ bakıvorum. İ mif edhoruz ki bi/im bu kavgılanmız bundan sonra atacaklan olumlu adımlaıia giderilmiş olur. Ciddi olan her türlü girişimin vanındavız." \lehmet Mehmefoğlu (Dıvarbakır Sanayici ve lşadamian Derneğı (DİSİAD) Başkanı): "Bugün bu bölgede işsi/lik had safhada. ekonomi durmuş, şu anda ekonomik jönden Dogu ve (iüncvdoğu Anadolu Bölgesi çok raharsız. İlıri bir tarihte, Batı da rahatsı/ olacaktır. Istanbul Ticaret Odası'nın Doğu Holding çauşmalan bölge>e direkt olarak vatınnıa. istihdaıııa viinelik olmadığı için karşnız. Bölge insanlan için "2 makıne çaliştıramaz' propaganda.vı vapan bu tür holdinglerin, bölge>e jön verecek tav ırlar içine girmeleri. bizi ü/üvor. Kendileri daha holdingi kurmadan Avrupa Birliği'nin bölge lerarası ekonomik farklılığının giderilmesi için Türkive've \erilecek desteğe göz dikmişler. Bunu da verdikleri be>anatlarla açıklıvorlar. Bu bölgede>ahnm vapmanın bedeli çok agırdır." Ahmet Elhakan (Diyarbakır Genç İşadamlan DerneSi (DİGİAD) Başkanı) "Merkezi Dharbakır'da olan. bu vönnin insanlanna istihdam alanlan >aratacak her türlü vatınmın vanındavı/. Dernek olarak çok ortaklı şirketlere ve dolav ısıv la batı ile doğu arasında kurulacak ortaklıklara da sıcak bakıvoruz. Bu şartlar altında kurulacak olan Doğu Holding'i destekleriz. Aksi takdirde diğer dernekier gibi biz de karşıvız." Toplu Konut kredileri açdıyor ANK.4RA (ANKA)-Top- lu Konut Fonu kredileri açılı- yor. Daha önce fondan kredı kullanmamış olan ve inşaat sev iyesı su basma hariç yüzde 40'ı geçmiş bulu- nan toplu konut projelerı- ne kredı verilecek. Toplu Konut Idaresi'nin Toplu Konut Fonu'ndan daha önce kredi açılmamış ko- nut proıelerine kredi açıl- masına ilışkın tebliği Res- mi Gazete'de yayımlandı. Buna göre beledıveler. satmak üzere konut üre- ten özel ve rüzel kışılerle. kooperatifler. kooperatif bırliklen ve sosyal yar- dımlaşma kurumlarının yürüttüğü konut projeleri bu krediden vararlanabi- lecekler Kredı, inşaatı ha- len devam eden ve inşaat sev iyesı su basman hariç. yüzde 40 ile yüzde 94.99 arasında olan projeler için kullandınlacak. Ikinci ko- nut nıteliğindeki yazlık. dinlenme evı ve tatil amaçlı kullanılacak konut projeleri ile 100 metrekarev ı aşan büvüklüktekı ko- nutlar krediden yararlanamaya- cak. Konut başına kredi miktarı in- şaat sev iyesine göre 28 mıKon 350 bin li- ra ile 283 milyon 500 bin lira arasında değişecek. inşaat sev jyesi yüzde 40 olan projelerde konut ba- şına 283 milyon 500 bin lıra. yüzde 94. olan proje- lerde de 28 milvon 350 bin lira kredı venlecek. İnşaat sev iyesı > üzde 50 olan konutİara 236 mil- yon 250 bin lira. yüzde 60 olanlara 189 milyon lira. yüzde 70 olanlara 141 milyon 750 bin lira. yüz- de 80 olanlara 94 milvon 500 bin lıra, yüzde 90 olanlara da 47 milyon 250 bin lira kredi kullan- dınlacak. Kredi için başvurular 31 Aralık 1996 gününe kadar yapılacak. Kredi kul- lanımı için gerekli inşaat seviyesinı sağladığı belir- lenen projelere kredı kul- landırılmaya başlanacak.