Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
16 AĞUSTOS 1996 CUMA CUMHURİYET SAYFA
DIŞ HABERLER 11
KıbnsRumyönetimi lideri, isim vermeden,Rumgençlerini tahrikedenunsurlaraizin verilmeyeceğinibildirdi
Klerides, Rum provokatörleıi uyardı• Dün olağanüstü toplanan Rum Ulusal Güvenlik Konseyi toplantısında son
gerginlik ve bir savaş durumunda Yunanistan'dan alınacak yardım üzerinde
duruldu.ABD, Türk güvenlik güçlerini olaylardaki tavnndan dolayı suçladı.
REŞATAKAR
LEFKOŞA - Gazımagosanın Derinya sınırbölgesin-
de meydana gelen son olaylar üzerine Rum Milli Muha-
fız Ordusu "savaş" durumuna getiriiirken Rum Ulusal
Güvenlik Konsevi de olağanüstü toplanarak gelişmele-
n degerlendirdi.
Son yıllarda silahlanmaya aşın derecede hız veren \e
günde 2 mılyon dolarlık sılah satın alan Rum yönetimi-
nin. olası bir savuş durumunda Yunanistan'dan alacağı
yardım konusu üzerinde de duruldu. Ortak Savunma
Doktnni çerçevesinde Yunanistan'ın, Kıbns Rum yöne-
timine başta savaş uçağı olmak üzere her türlü destegi
vermesı gerekırken bunun gerçekleşıp gerçekleşemeye-
YL'NAIV SAVL'ISMA BAKANI
'Türkiye
çözüm
istemiyor'
• Yerasimos Arsenis,
Türkiye'nin Kıbrıs'ta çözüm
istemediği için ölümlere yol
açtığını iddia ederek soğukkanlı
olunması gerektiğini söyledi.
MURATİLEM _
ATİNA - Yunanistan Savunma Bakanı Yera-
simos Arsenis bir telev ızyon kanalına yaptığı
açıklamada. Türk tarafının Kıbrıs'da çozum is-
temediği ıçın ölümlere yol açtığını iddia etti.
Yunanistan Sav unma Bakanı Rumların sınır
ihlallerini görmezden gelerek Türkiye'nin Kıb-
ns'da yeni birgergin ve ıstıkrarsızortamyarat-
mak istedigini ilen sürdü. Arsenis, KKTC
Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'ın Kıbns'da ikı
ayn federal devlet oldugu şeklındekı sözlenne
de dikkat çektı \e "Bu mantjga biz karşı çık-
mabyız, biz her zaman bağımsız bir Kıbns isti-
joruz" yorumunda bulundu. Güney Kıbns
Rum yönetiminın tezlennı benimsediğını belir-
ten Arsenis "Böyle birdönemdesoğukkanlı bir
tutum izlenmesi görüşünü destekliyorum" de-
di. Sürekli olarak Kıbns Rum Muhafız Bırlığı
ve Kıbns Savunma Bakanı ile temas halinde ol-
duğunu söyelven Arsenis "Son olaylar sonrası
Türklerin barbar girişimlerinin. Yunanlılarda
yarartığı inflal bende de yarafllmıştir. Çünkü
orada bulunan Türk işgal ku\ vctleri silahsız in-
sanlan öldürmektedirler. İşgal güçlerinin btıey-
lemi uluslararası alanda suçlanmalıdır. Türkler
Kıbns'da çö/üm istemedikleri için insanlanöl-
dürmektedir. Şunun bilinmesini istivoruz ki He-
lenizm Türkive've taviz vermevecektir. Adada
veni olav iann çıkmasına >ol açacak girişimk'r-
den kaçınılacagını ümit ediyorum" dedi.
Olağanüstü toplanü
Diğer taratîan tatilde bulunan Yunanistan
Başbakanı Konstantin Simitis tatilini yanda ke-
serek bakanlar kurulunu olağanüstü toplantıya
çağırdı. Bugün toplanacak olan bakanlar kuru-
lunda. Kıbns'daki son olaylann gündeme gele-
ceği belırtıldı Yunanistan Başbakanı Simitis
cumartesi günü son olaylarda ölen Solomos
Solomu adlı gencm cenazesine katılmak için
güney Kıbns'agidecek. Cenazeden sonra top-
lanacak olan Rum Milli Konseyi toplantısında
da katılacak olan Simitis'in ne zaman dönece-
ği açıkfık kazanmadı.
Selanik'de gösteri
Öte yandan Kıbns'daki olaylan sürekli ola-
rak sıcak tutmak isteyen Yunan medyası, olay-
lann en ılgi çeken noktalannı sürekli olarak ış-
lemeye devam ediyor. Kamuoyunun Türki-
ye'ye olan tepkilerini yoğunlaştırmak için iki
genç Rumun öldürülme görüntülerinin sürekli
olarak ekranlara getirildiği gözleniyor.
Amacına ulaşan bu görüntülerden etkilenen
bir grup Rum ve Yunanlı mıiliyetçı. önceki ge-
ce ana haberlerden sonra Türkıye'nm Selanik
Başkonsolosluğu önünde gösteri yaptı. Türki-
ye aleyihne sloganlar atıp, Yunan milli marşı-
nı söyieyengöstencıler. güvenlikönlemlerial-
tında > aptıklan yaklaşık birsaatlik gösteri son-
rası dağıldılar.
ceğının Yunan Başbakanı Sinitis'ın vereceği bilgılerden
sonra anlaşılacağı belırtilivor.
Yann Kıbrıs'a gelecek olan Yunanistan Başbakanı Si-
mitıs'ın öncekı gün Türk bayragını ındirirken vurularak
hayatını kaybeden Solomos Solomu'nun cenaze töreni-
ne katılıp katılmayacağı henüz kesinleşmedi. Ancak Si-
mitis, Rum Ulusal Güvenlik Konseyi'nin toplantısma
katılacak ve Ortak Sa\ unma Doktrini'nın nasıl işleyece-
ği üzennde durulacak.
Rum siyasi partı lıderlerı. Rum Savunma Bakanı ve
Rum Milli MuhafızOrdusu'nun Yunanlı Komutanı Kor-
general Nikolaos Vonolakos un katıldığı Ulusal Güven-
lik Konsev ı toplantısından ->onra biraçıklama yapan Rum
lideri Glafkos Klerides. Rum gençlennı süreklı tahrik
eden Rum unsurlardan söz ettı. Klendes. bu unsurlan
açıklamaktan çekınirken sıyası çevreler başta Rum Baş-
piskoposu Hrisostomos'un kastedildiğine dikkat çekı-
yorlar. Klerides açıklamasım'a. durum hakkmda bilgisı
olmayan kişilerin birçatışmayaratmalanna izin verilme-
yeceğini de söyledi.
Feissel istenmeven adam
Rum yönetiminın konulan ciddiyet ve sorumlulukla
ele aldıgını belirten Klerides. plansız ve düşüncesız bir
şekılde ulusal bir maceraya sürüklenilmesine ızm venl-
meyeceğini söyledi. Bu arada. Derinya bölgesınde dün
yaşanan olaylardan sonra durumun sakin oldugu bıldı-
riliyor. Rum radyosu. daha kötü sonuçlara yol açabıle-
cekyenigösterilerinolmaması için Rum güvenlik yetki-
lilerinin sıkı önlemleraldıklarını belirtti.
Rum motosıkletlilerin geçen pazargünügerçekleştir-
dikleri eylem sonrasında, Rum yönetımıni suçladıgı için
"istenmevenadam" ilan edılen BM Genel Sekreteri"nın
Kıbns Özel Temsılcısı Vardımcısı GustaveFeisselbukez
Türk tarafını suçladı. Feissel Derinya'daki ara bölgede
meydana gelen şiddetolayları sırasında Rumeylemci nin
öldürülmesının, tamamen haksız ve gereksiz olduğunu
iddiaetri. Feissel Kıbns HaberAjansı'na verdiği demeç-
te, Rum eylemcinin öldürülmesini "Dehşet vericibirtra-
jedi" olarak tanımladı. BM yetkılısı, Rum göstericılenn
ara bölgeve girdiklerini. ancak BM Banş Gücü'nün du-
rumu kontro! altında tuttuğunu ve göstencıien ara böl-
ge dışına çıkarmaya çahştıklan bir sırada. Türk askerle-
nnin "kışkırtma olınaksızın" ateş etmeye başladıklannı
sav undu. Feissel Rum eylemci So!omos"u olay yerinden
uzaklaştırmaya çalıştıklan bir sırada gereksiz yere ateş
açıldığını söyledi.
Londra'dayaşayanbirgrupKıbnslı Rum. Türkiye'nin
Londıa Büyükelçiliğı önünde gösteri düzenledi. Lond-
ra Büyükelçiliğı "ne yaklaşık 500 metre uzaklıktaki Hyde
Park'ta toplanan grup. buradan sloganlar atarak büyüİcel-
çilık binası önüne geldi. Bazı pankartlar ve Rum bayrak-
lan taşıyan göstericılenn arasında PKK amblemleri ta-
şıyanlar ıle sloganlannı atanların da bulundugu dıkkat-
leri çekti.
ABD'den suçlama
ABD Dışışlen Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Glyn
Davis. basın mensuplarına vaptığı açıklamada. Türk
güvenlik güçlerini, Rumların gösterılerı ve sınır ihla-
li gırişimlerı sırasında "karşılanndaki güce orantısız
olarakgüç kullanmakla" suçladı.
Bölgede uluslararası normlara uygun davramlması
gerektiğını dılegetıren Dav is.Ttirkgüvenlikgüçlerin-
den "vaşama kastedecek bir tehdit olmadıkça şiddet
kullanmamaJannristedı Da\ ıs, "ABD,ola\lardagos-
tericilerin ölmesini ve barış çücti askerlerinin yaralan-
masınıkınar"dıve konuştu. Davıs. Kıbrı* Rumyöne-
tinıinden de göstericılerı sınırdan uzak tutmak için ge-
rekeni yapmasını istedı. Dav ıs. BM BarışGücü asker-
ierinin olaylar sırasında dogru davrandığını belirtti.
BAŞBAKAN VEKİLİ TANSU ÇİLLER KIBRIS'TA
'Bayrağa uzanan elleri kıranz'
Kıbns'ta ikinci ölünı bolgedc gerginliği nrmandınrken Kum vonetimi ilk kez kendi tahrikçilerini suçladı.
OSMAN AYDOĞAN
ADANA/LEFKOŞA - Sınır taciz-
leri nedenıyle çıkan olaylar üzerine
adaya giden Başbakan Vekili ve Dı-
şişleri Bakanı Tansu Çiller.
KKTC'de Türk bayrağını indirmek
için direğe tırmanan Rum gencinin
öldürüldiiğüolay için "Bayrağauza-
nan e/i kıranz"'dedi. Cıller, KKTC
Cumhurbaşkanı RaufDenktaş'la gö-
rüştükten sonra KKTC halkına gü-
vence vererek. Kıbrıs'ta banşçağrı-
sı vaptı. Kıbns Rum vönetımi. Yu-
nanistan ve dünya kamııoy una sesle-
nen Çiller. "Banş vapmak. savaş
vapmak kadarcesaret ister. Bizde bu
cesaref var. Gelin banşı tesiseddim"
dedi. Kıbns Rum yönetimini
PKK'yı desteklemekle Nuçlayan Çil-
ler. olaylann arkasında daha ciddi
örgütlenmeler bulunduguna dikkat
çektı.
Dışışlerı Bakanlığı Müsteşarı Bu-
y ükelçı OnurÖvmen v e bazı millet-
vekillenylebirlikteKKTC'yegıden
Tansu Çiller, yeni kurulan hüküme-
tın başbakanı Derviş Eroglu ve
KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denk-
taş'la görüştü. Denktaş'la bırlikte bir
basın toplantısı düzenleyen Çiller,
ı>ı ve kötü günlerde KKTC'nın ya-
nında olmaya devam edeceklerını
belırterek Tûrkıye'nin her zaman ba-
nştan yana olduğunu vurguladı
•Dünva. şunu bile ki bizde bavrağa
el uzanlmaz, uzatılırsa o ei kınlır"
dı>en Çiller. bunun onursorunu ol-
Juğunu, sınır ihlalı olmaması yönün-
Jekı uyarılanna karşın çıkan olay-
larda 2 Rum gencinin ölmesinden
üzüntü duvdugunu söyledi. Çiller.
>o\le konuştu: "İki toplumun lideri
2 >ıldır görüşmüvorlar. Birleşmiş
MİIIetler(BM) Ceıiel Sekreteri onla-
n bir ara>a getirsin. "Tahrıklere u>-
mavın' desinİer.Türkgençlerineses-
lenhorum; "Tahrıklere uyma-
. ın Kimse tahriklere kapılmasın.
Biriikte kardeşçe. dostiuk tçinde >a-
şama\ı öğrenmeliv iz, Artık banş m-
manıdır. Gelin cesaretle. iki taraflı
adi) çözümü rmlalım."
Çiller, hem Türkıyenın. hem Yu-
nanistan'ın. hem de "sorunlannı
cözmüş. adil çözümü bulmuş iki top-
lumlu" Kıbrıs'ın Avrupa Birliğı'ne
üyeolmasını hedeflediklerini söyle-
di. KKTC halkına. "Sakın ola ki
korkmayın. Yanınızdayız. Bu haklı
davada sizi valnız rnrakmayız" dıye
seslenen Çiller. Türkıye'nin BM
nezdindeki kazanımlanndan vaz-
geçmeyecegini bildirdi.
Denktaş da en zorgünlerinde Tür-
kiye'nin yanlannda olduğunu belır-
terek, Çıller'in ziyaretinin yürekle-
rtne su serptığıni söyledi. Çiller.
Denktaş'la yediği akşam yemeğin-
den sonra Türkiye'ye döndü.
t
KKTCvUayet degir
Çiller'in adaya yaptğı ani ziyaret.
"sadece Türkiye'nin tanıdığı
KKTC'nin statüsü konusunda Türk
tezine avkın bir nrnek" olarak yo-
rumlandı.
A.Ü. Hukuk Faküitesı öğretım
üyesı Prof. Dr. Metin Günda>. baş-
bakanlığavekâletedenbınsınınken-
dı verıne de vekâlet bırakamayaca-
ğını. Çiller'in yundışı gezisinde
Başbakan Erbakan'ın yeni bir vekil
ataması gerektiğini vurguladı.
KKTÇ ziyaretinin bir yurtdısj gezi-
sı olduğuna dikkat çeken Günday.
"Bu gezinin de ayn bir yurtdışı gezi-
si gibi değeriendirilmesi lazım.
KKTC'nin a>n bir statüsü \ar, Tür-
kive'nin bir vilavtti degil" dedi.
A.C. Hukuk Faküitesı öğretım
üyelerinden Prof. Dr Yıldınm l'ler
de adanın Türkiye>e vakınlığınm
"»ekâletaçısından" bırözellik >ara-
tabıleceğını, ancak KKTG'yitekta-
nıyan ülkenin Türkiye olması nede-
nıvle kısa sürelı gezi de yapılsa.
"diplomatikusuluvannca" vekil bı-
rakılmasının Türk tezinin yaranna
olacaâını sövledı.
Güvenlik Konseyi'nden
'bozkurt' sorgusu
ANKAR.A (Cumhuri>et Biirosu)
- Kıbns'ta 2 Rumun ölmesine ne-
den olan olaylarm ardından Anka-
ra'nın Birleşmış Mılletler (BM) Gü-
venlik Konseyi'ne verdığı bnfing-
de, Türkiye'den adaya giden "ölkü-
cü bozkurtlar''m da gündemegeldi-
ğı kaydedildi. Türkiye, olaylardaki
tüm sorumlulugun, gereklı önlemle-
ri almayan ve göstencıien destekle-
yen Güney Kıbrıs Rum Yöneti-
mi'nde (GKRY) olduğunu bildirdi.
Dışişleri Bakanlığı Kıbns ve Yu-
nanistan ışlennden sorumlu Müste-
şar Yardımcısı Büyükelçı İnal Batu.
BM Güvenlik Konseyi'nin daimi ve
geçici üye ülkelerinin Ankara'daki
temsilcilerine Kıbns'takı olaylarla
ilgili bir bnfıng verdi. Diplomatik
kaynaklar Cumburiyet'in sorulannı
yanıtlarken. pazargünkü "motosik-
letii sınır tacizi" gösterisine karşı
olarak Türkiye'den adaya giden
"IVIHP'li aşın milüyetçi bozkort
gnıpbnnın" bnfingde gündeme
geldıgim kaydettıler. Kaynaklar, ka-
tıhmcılann bu yöndeki sorulanna
Batu'nun, "Bu grupbnn adavn gi-
dişleri planlı aeğiidi Ne KKTC
Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş ne
de başka bir KKTC'li yetkiü bu
gnıplan adaya da\et etiniş değii-
dir'
1
vanıtmı verdi.
Bnfingde. Türkiye'nin; BM Gü-
venlik Konseyi'nin diyalog sürecı-
nin bir an önce ba^latılması yolun-
da BM Genel Sekreteri ButrosGa-
li nezdinde ba\kı yapılmasını ıstedi-
gi de belırtıldı.
Türk ordusunun •"saldrgan" aös-
tenlmemesı gerektiğınin de vurgu-
landığı brifingde. dahafczlakandö-
külmesinı hiç kimsenin istemediği:
ancak Rum tarafının da tahrik edici
tuhımundan vazgeçmesi gerektiğine
dikkat çekildı. Brifingde. iki Rum
göstericıninyaşamlannı yitirmesin-
deki sorumlulugun, eylemcileri en-
gellemek yenne onlara destek ve-
ren Rum yönetimınde oldugu da
vurgulandı.
İngütere'den nofa
Batu'nun verdiği brifıngın ardın-
dan, Ingiltere'nin Türkiye Büyükel-
çısi Kieran Predengast'ın. Kıbns'ta-
ki BM Banş Gücü'nde gorevli iki
Ingiliz askerinin yaralanması nede-
niyle Turkıy e'ye bir nota verdiği ög-
renildi.
ABD, adada savaş çıkmasından korkuyor
FUATKOZLUKLU
WASHINGTON - ABD. Kıbns'ta iki toplum arasında
meydana gelen çatışmalardan endişe duvdugunu açtklarken
Ankara ve Atina'va. tampon bölgede yaşanan olaylann en-
gellenmesı ıçın "Soğukkanlı vesorumlulukbilincivlchare-
ket edilmesi" mesajını gönderdı Bundan sonra olabılecek
benzen olaylan engellemelen için Türk ve Yunan liderleri-
ne "Adadaki nüfuzunuzu kullanın" diyen VV'ashington. tam-
pon bölgede yaşananiann "Savaşa yol açacak" boyutlara
ulaşmasından korktuguna da dikkat çektı.
Atinave Ankara "ya"Yangınakörüklegidilınenıesi gerek-
tiğini'' anlatan Clinton yönetimi. Mİahlı kuvvetler arasında
yaşanacak "en küçük bir çatışmanın". kısa sürede "söndü-
riiunesi güç bir >'angına'* dönüşeceğinı dile getırıyor. Bu
çerçevede. ABD Dışişleri ve Savunma Bakanlığf nın üst
düzey kurmayları. son üç gündür yoğun bir telefon diplo-
masisi gerçekleştinyorlar. Tampon bölgede daha önce de
kan döküldüğünü anımsatan ve geçmişteki olaylardan ders
çıkartılmamasının şaşırtıcı olduğunu söyleyen yönetım çev -
releri, Clinton'ın Türkiye ve Yunanistan ıle Kıbn^'a özel
temsilci göndermeye hazırlandığını bildirdiler. Yönetime
yakın kaynaklar, gelişmelerden. halen tatilde olan Clınton 'ııı
sürekli haberdar edildiğini belirterek "Olanlar herkesi kay-
gdandınyor" dediler.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Vekili Ghn Davies, ön-
cekı gün olağan basın bnfingınde birgazetecının. Rum gos-
tericilere ateş açılmasının "aşın güç kullanımı oluşturduğu'"
yolundaki sorusunu yanıtsız bıraktı. Davies "Zaten sıcak
olan Kıbns'tagerilimi arttıracakbirdurumyaratmaktan ka-
çınmak için, her iki tarafa da mesajımız. muhteme) bir ola-
yı önlemek volunda ciddi biçimde çalışmalan yönündedir.
İaraflar buna şimdiden başlariarsa, ne provakasyon, ne ça-
tışma olur, ne de kan dokülür" dedi.
Kıbns'ta kuzey ıle gunevı ayıran >'eşıl Hat'ta yaşanan
olay İann "savaş çıkartacak kadar ciddi bov utlar kazandığı-
m" düşünen \V'ashıngton. "İnsansız bölge" uvgulamasının.
Birleşmiş Mılletler (BM) tampon bölgesının tümünü kap-
sayacak şekılde "genişletilmesini" ıstıyor. ABD Dışışlen
Bakanlığı yetkılilen. geçen hazıran ayında. Yeşıl Hat'ta bir
Rum askennın sının ıhlal ettıgı ıçın Türk askerlennce öl-
dürüldüğünü anımsatarak şunlan söylediler:
"Söz konusu olav, güçlerin a\ nnıı anlaşmasının genişletil-
mesiihh'vacınıgostermişti. 1989tarihlikuv\ettenanndıntıa
anlaşmasının BM tampon nöl"e<îinin tüm alanlannı kapsa-
vacak şekilde genişletilmesi ihtivacını ve bunun önemini bu-
kez daha ortava kovmuştur. Tampon bölgcnin daritğı. birta-
kım kanlı olav lara neden oiabilivor. Bu nedenie anlaşmanın
tüm bölgev i kapsavacak şekilde genişletilmesi gerekivor. Şa-
vet bu yönde adım atılırsa. son vaşanan türden trajik olavİa-
nn mevdana gelme riski bir havli a/alacaktır."
ABD'lı vetkılilerin "Yeşil Hat'ın boşalblmasını" öngör-
dükleri ve "Yenilensin"dedıkleri söz konusu anlaşma. iki ta-
rafın güçlerinin tampon bolgeden ayrılmasını öngörmekle
bırlikte tampon bolgenin valnızca bazı bölümlerınde uy-
aulanıvor
ÖR ÜŞ / Prof. Dr. TÜRKKAYA ATAÖV
Başbakan Necmet-
tin Erbakan dost Pa-
kıstan ı resmi zıyareti sı-
rasında Islam Konfe-
ransı örgütünün oluşturduğu Keşmir te-
mas grubunun Islamabad toplantısma
da katıldı ve Keşmir konusunda Pakis-
tan'a açık destek verdi. Televizyonlan-
mıza da yansıyan konuşmalannda
"Müslüman Keşmir'ın daha 1947'de
Pakistan 'a katılmış olması gerektiğini
ve Türkiye'nin bu anlaşmmazlıkta hep
Keşmirii Müslümanlann ve Pakistan'ın
yantnda olduğunu ve olacağım" söyle-
di. Bu açık sözlerin dışişleri bakanlığı-
mızda rahatsızlıklar yarattığı düşünüle-
bilir. Aynca uluslararası hukukun kabul
edilmış bazı ilkelerini de çiğnediğı söy-
lenecektir.
Önce, Pakistan'lailişkilerimizin, bizde
ve orada rejımlenn zaman zaman değiş-
mesine karşın sürekli olarak çok yakın
olduğunu anımsamaktayarar var. Bu ül-
kenin uluslararası toplantılarda görüş-
lenmize nasıl sahip çıktığının ben de ta-
nığı oldum. Bundan ötürü gerçekten
müteşekkiriz. Ancak gene bazı oturum-
larda resmi sozcülerin değil, fakat özel
kişilerin Türkiye'deki laıkliği ve onun ku-
rucusunu ne haksız biçimde hedef al-
dıklanna da tanık olduk. Oysa dünya ta-
rihınde bir oluşum, hatta aşama olan la-
ıklik kendı yakın geçmişımizin de bıze
özgü bir ürünüdür ve Türkiye toplumu-
nun Islam'a ilişkın tavrı başkalarından
Erbakan ve Keşmir
farklıysa mutlaka yanlış olması gerek-
mez. Hint Müslümanlan'nın büyük oza-
nı ve düşünür Muhammed İkbâl'in ve
seçkin Islam bilgıni Hintli Mevlâne
Azad'ın belirttikleri gibi, Türkiye bu de-
neyimlerinde haklıdır ve dine ihtıyacı
olan bir yenılik getirmiştir.
Keşmir'e gelınce- Bu sorun bölge hal-
kına d a Hindistan ile Pakistan'a da acı-
laryaşatmış, hatta ikı ülkenin sılahh kuv-
vetlerini birkaç kez karşı karşıya getir-
miştir. Yapılması gereken, çatışmayı ha-
fifletmektır. Keşmir nüfusunun çoğunun
Müslüman oldugu doğrudur. Ne var ki.
Hindistan'da bir Pakistan nüfusu kadar
da Müslüman yaşıyor. Hindu köktendin-
ciliğinin bazı yeni belirtileri varsa da, Hin-
distan'a bir Hindu ülkesi gibi bakmak
dogru degildir. Müslüman Dogu Ben-
gal'in de 1971 'de Pakistan'dan aynlarak
bağımsız Bangladeş olduğunu bu bağ-
lamda anımsamakta düşüncelerımıze
bir denge öğesı olarak herhalde yaran
var. Öte yandan, Keşmir'in çoğunluğu
Müslümansada, bu Müslüman nüfusun
(yüzölçümü yönünden küçük birparça-
sı olan) başkent Srinagar ve çevresinde
yoğunlaştığı ve Keşmir'in geri kalan çok
büyük kısmında Müslüman olmayanla-
rın yer yer çoğunluğu oluşturdukları da
başka önemli bir gerçektır. Örneğın,
Cammu bir Hindu böl-
gesıdir ve Ladakh'da
Tibet Budist geleneği
egemendir. Bundan
ötürüdür ki, eski Birleşmiş Milletler Keş-
mir uzmanı Sir Owen Di.\on 1950'de,
eğeryapılacaksa. bir değil birkaç bölge-
sel plebisıt önermiş ve Keşmir içinde
değişik bölgelerin farklı oy kullanacak-
lannı ıma etmıştır. Böyle bir mini siyasal
bınmler yanında büyük kargaşa ve düş-
manlıklar da yaratır.
Kaldı kı, Keşmir şimdi, zamanında
Hindu Raca Sir Hari Singh'in ginşımiyle
de olsa, Hindistan'ın bir parçasıdır ve
konu bu nedenle bu ülkenin bir iç işidır.
Hindistan (israil dışında) tüm öteki BM
üyeleri gibi, bu örgüte siyasi bir harita
vermiştir ve sınırlan orada bellidir. Hep
biriikte imza koyduğumuz Birleşmiş Mil-
letler Anlaşması'nın da altını çızdiğı top-
rak bütünlüğüne saygı genel bir ulusla-
rarası hukuk kuralıdır. Bu kuralın bizim
için de ne denli yaşamsal olduğunu ön-
ce ülkemizin başbakanı bılmek zorun-
dadır.
Gerçekten dost Pakistan'a yakınlık
göstensınin gerçekçilik ve hukuk ölçü-
len ıçtnde oldugu zaman yaran düşünü-
lebilir. Özellikle Hindistan-Turkiye ilişkı-
lerinin de mesafeler katetmekte oldûğu
şu sırada yangına körükle gıtme sayıla-
bılecek ve dışışlen bakanlığımızın maha-
retle izlediği nazık dengeyı bozacak aşı-
rılıklardan kaçınmak zorundayız.
Irak dörtlü zirveye karşıANKARA (Cumhuri>et Bürosu) -
Kuzey Irak'ta üslenmeye başlayan böl-
gesel terörün onlenmesine yönelik ola-
rak Türkiye, İran. Irak ve Suriye'nin
katılımıyla dörtlü bir zirvenin yapıl-
masını gündeme getıren, ancak tepki-
ler üzerine bu girişimini valanlayan
Başbakan Necmettin Erbakan'a bir
darbe de "Terörüdestekleyen Suriyeile
göriişnw)TZ~ mesajını veren Bağ-
dat'tan geldi. RP Grup Başkanvekılı
Temel Karamollaoğlu'nun "İran ve
Surive'den,Türki>e'>e>önelikbirteh-
dit jok" açıklamasına karşın. Bağdat
yönetiminın de Sam'ı teröre destek
vermekle suçlamasına dikkat çekildı.
Başbakan Erbakan'ın. Dışışlen Ba-
kanlığı 'ncayalanlanmasının ardından
"Böyle bir şev sövlemedim'"diyerek
çarketmeveçaliştığı dörtlü zirveöne-
risine. Bağdat yönetıminin de sıcak
bakmadığını bildirdi PKK ve Kuzey
Iraktakı Kürtler'i destekleyen Suriye
yönetimi ıle masava oturmasmın söz
konusu olmadığını kaydeden Irak yö-
netimi. REFAHYOL hükümetının Is-
lami görüşlü RP kanadının Kuzey Irak
politıkasına soğuk baktığı mesajını
verdi. Adalet Bakanı RP'lfŞevketKa-
zan ve Milli Egitım Bakanı DYP'li
MehmetSağlam'ın Irak'taki temasla-
n sırasında da gündeme gelen konu-
nun. Bağdat"ı rahatsız ettıği y
di. Başbakan Erbakan'ın gündemege-
tıımedığını iddia ettiği dörtlü zirve ile
ilgili olarak İran Dışışlen Bakanı Ali
Ekber Velayeti, söz konusu zirve kara-
rının Ankara. Şanı \e Tahran arasında
yapılaeaküçlüzırvedealınmas! gerek-
tiğini sövlemışti. RP'nin. bir vandan
dörtlü zirve düzenleme, bir vandan da
Kuzev Irakta faalıyet gosteren ve Is-
lami bir Kürt devletı kurma amacında
olduğunu açıklayan Kürdistan Islamı
Hareket lideri Şeyh Osman Abdülaziz
ile görüşmesinin bir çelişkı oldugu
kaydedildi. Türkiye. Kuzev Irak'ta ba-
ğımsız birdevlet kurulmasına karşı bir
politika izliyor. Kürdistan Demokratık
Partisi (KDP) liden Mesud Barzani ile
Kazan'dan
Saddam'a
destek sözü
RAĞDAT (AFP) - Körfez Sava-
şı"ndan bu yana Irak'a vapıian ilküst
Ğüzeş resmi zryareti gerçekleştiren
Savunma Bakanı Şevket Kazan,
Bagdat'ta görüstuğü Devtet Başkanı
Saddanı Hüsevin'e BM ambargosu-
nun kaldınlması için destek sö/ıi ver-
dL Kazan veberaberindeki Milli Eğj-
tim Bakanı Mehmet Sağlam önceki
gün Saddam Hüsevin ile gönişHiler.
Saddam Hüsevin'in gorüşmedeTür-
kive'vi Irak'a karşı daha "Bağımsız
birpoUtika" tdenteve çağırdığı biidi-
rildi.
|
Kürdistan Yurtsever Bırlığı (KYB) lı-
den CclalTalabaniardsındaki sorunun
çözülmesı ve bölgedekı otorıte boşlu-
ğunun gıderılmesıne yönelik olarak
geçen v ıl ABD'nin ınisiyatifinde baş-
latılan Dublin sürecme katılan Türki-
ye. bu grupların Bağdat'la ilışkıye ge-
çerek Irak'ın toprak bütünlüğü kapsa-
mında bırçözüme ulaşılmasinı istiyor.