Katalog

16 AGUSTOS1996 CUMA CUMHURİYET SAYFA KULTUR 15 Wa}ne Wang-Paul Auster işbirliğinin ilk ürünü 'Duman', ağustos rehavetindeki piyasanm en değerli filmi Zaman lıep ayın lıızda (ım) dır? Ne« V ÖT\ denılen karmaşa vekarga- şadan 2e;iİTieyen euyuk Amenkan met- ropoltıniiı Brool > n semtındekı kımı kolunj. 1. mı gozûnu kımı de hamıle ka- risinı kdybetmiş. ama hayar kavgasinı surdurer JÇ heş kahramanın. ılk bakışta bırbınntfcn bagımsız gorunen. gıderek ıç ıçe jeten ılışk lennın oyküsunu anla- tan 'Sm«A.e'. Istanbul dışinda geçırdığı- mız. f In *ız tatıl laınlerınden sonra bıze ılaç gıbı jeldı doğrjsu Öteden berı Robert De Mro'nun gol- gesınce b rakılıp nıhayet 'Pi>ano\ 'Re- zer\uar Köpekleri' gıbı fılmlerıyle 1990"dan ou yaıu Holyuood'da hak et- tığı vere ^elebılen Hanev Keitel'le. gıt- tıkçe yaş anıp ba^ının açılmaşina karşın halâ Orumcek kadının Öpücuğiı', 'Boch Heat'ya da "Broadcast News" gı- bı I98l)'lı .ıllarddizbırakmışkımı fılm- lenn avdırlık yuzlüjonu olarak anımsa- dığımız \\Hliam Hurt ıkılisinın başını çektığı oyuncu kadrosunun albenısı ka- dar. gunuTiuz Amenkan edebıyatına ye- nı bır lezzct getıren Metıs, ten \evv Ybrk uçlemesn Camdan Kent" "Hayaletler" "Kılıtlı Oda") Can Ya>ınlan'ndan da "Kırmızı Defter".- A\ Sara\ı\ "Şans Mıi- ziğT, "Son Şev ler C Ikesinde', 'Yalnızlığın KeşfT \ b gıbı kıtaplarının vay ımlanma- sıyla bızde de ılgı goren. »ınema tutku- nu romanv.ı Paul Auster'ın senaryosuy- la da seçkınlesiyor Smoke Auster'ın ınsancıllığıyla yurek iMtan >alın. ınce ınce ışlermış senarvosuyla seyırcının gonlune \e belleğıne yerleşen. kesınlık- le gorulesı bır bağımsiz sınema urunu kuşkusuz •Smoke.'kafa utuley ıcı TV çı- gırtkanlannın ağzıyla soylersek. kesin- lıkle 'kaçınlmamasıgerekenbirfilm'kı- sacası 1990'lann Brooklvnı'ndebır ko>eba- şmdakı hahs kuba vapımı sıgar ve sı- garalannın satıldığı dergı-kıtap fılan da bulunan yıllardır nıkotınofıllenn uğra- ğı halınegelmişbırtutuncudukkânında erkekler arasında vapılan bızdekı (\e butun dum adakı I futbol afy onuna eşde- ğer bır beyzbol muhabbetıyle açılıyor 'Smoke." Sonrasında. ancak tutune tut- kun dumancıların aklına gelebılecek cınsten bırmeraktan. yanı Mgara duma- nının ağırlığını tarrma vontemmden. 16 yuzyılda Kuzey Amenka'nın somurge- leştınlmesındegorev almış. efsanevıal- Yonetmen VVayneVVang/Senarvo Paul Auster, "Auggıe \\ ren'ın Noel Oykusu" adlı ovkusunden Kamera Adam Holender/Muzık Rachel Portman / 0> uncular \\ iliiam Hurt, Hanev Keitel, Stockard Channing, Forest \\ hitaker, Harold Perrineau Jn, Mctor Argo, Ashley Judd, Erica GimpeL, Man \\ard / 1994 (Fılm Pop-\\B) Bevoğlu Alkazar, Teşvıkıye AFM. Istanbul Prıncess. Altunızade Capıtol, Erenkoy Apollon. Kadıkoy Kadıkov sınemalarında tın dıyarı Eldorado'yu bulmak hayalle- rıy le seferlere çıkmış ıdamla sonuçlan- mış bır kahramanın çalkantılı omrunu surmuş. şanlı Kraliçe I. Elisabeth'ın goz- desı olmus, ulkesim tutunealıştırmış ta- nınmı> Ingılı? denızcı yazarveserııven- u Sır NValter Raleigh'\c uzanan \c za- manın hep aynı hızda akıp akmadığına ılı^kın dıy aloglarla tanıyoruz kahraman- lanmızı Monet'vi andıran bir tütüncü Paul, Rashid. Rub> C>rus. \uggiebai}- lıklı 5 bolumden olu^an fılmın\a>amla- n Auggıe'nın tutuncu dukkânında kesı- ^ıp çakışan ve bırbınnı ctkıleyen bu kah- ramanlannın ba^ında. Ne\v York sokak- lannı sarmış ^ıddetten nasıbını alarak bır soygunsıraMndapatlavan >erserıbırka- zakurijiınuvlavurulansevgılı hamıle ka- risını kaybettıkten sonra ha\atı kararmıı». yazamaz olmu^ gundc 2 paket sıgara tutturen romancı Paul Benjamin'le (bu- yuk olçude -\uster"ı çağn^tıran bu "co- ol'yazarı basarıyla canlandırıyor VVilli- am Hurt). gunun değı^ık saatlennde Ro- ucn K.atedralı'nı resmeden buyuk emp- resyonıst ressam ClaudeMonetgıbı yıl- larca her sabah aynı \akıtte makınesinı kurarak aynı çerçeveden dukkânın bu- lunduğu koşenın bınlerce fotoğrafını çe- ken (ko^e aynı ko^e. ama fotoğraflarda- kıınsanlardeğışıktır) duzenlıolarakya- ^amına anlam katan bu 'havatının proje- si'nı albumlere ar^ı\ leyen, aksı gorunu^- lu ama altın y ureklı bır çe>ıt 'sokak fı- lozofu", lutuntu arkdda^ı Auggie VVren (lıarıka bır Harve> Keitel) yer alıyor Amator hobısını aşan bu fotoğraf çaba- sinın urunlerını zaman zaman sabah-ak- ^am lafladığı dukkânın muda\ımı ya- zar arkada^ına gosteren Auggıe. yıllar once terkedıldığı cskı gozağnsı, korsan gıbı tek gozu bantlı Rubv"nın (Stockard Channing) ansizın çıkagelıp bır kız ba- Amerikalılardan umut olur mu?ENGtN AYÇA Bılınen >eyler. iy7 ü lerde televızyon \e vıdeo ı,ıkıp yaygınla>ınca. toplumbal olaylann da etkisıyle evienne kapanan ırüanlar kuçuk ekrandan tılmler programlar seyretmeve ba^ladılar Bunun ^onueu butun Turkıve de sinema salonları pe^ pe^e kapandılar Pazan daralan iinemamız zor duruma düı>tu tılm ııretımı gerıledı Kaçınılmaz olarak hemen çozum ara% nlarına gırı^ıldı In^anların telev ızyonu bırakıp e\ lerınden çıkarak tekrar 'sinema\a gıtmesının sağlanması gerekıyordu "Imdat'a gene Amenkalılar \etı>tı Sağlanan kolaylık \e avncalıklarla çok yenı tılmler sicaâı sicağına -\\rupa \e Amenka yla bırlıkte aynı gunlerde gosterıme sokuldular \e >ey ırcıler yenıden iinema salonlarını doldurma\a başladılar Burada kuçuk bır parantez açalım Bıldığımız gıbı. daha once de Amerıkadan yurda getınlıyor \e sınema salonlarında gosterılıyorlardı Bızım kendı dı^alımcılanmız \ ıllardır bu ı^ı lyı kotu yapnorlardı Ama yenı tılmlenn gelmesı pahalı olmaları nedenıyle pek mumkun olamıyordu Avnca bırıkı lyı fılm ugruna dı^alımcılarımız almak zorunda olduklan paket ıçınde bır yığın kotu fılmı de gostermek (pazarlamak) durumunda kalıyorlardı Tele\ızyonun rekabetmı bu paket hstelerle k'ırmak olasi değıldı Sınema salonu ışletmelen gerçekten çok zor durumdaydılar Parantezı kapatıvoruz Bu kez Amenkan fılm dağıtımcılan. yerlı dı^alımcılann araeılığı olmadan sağlanan kolay lıklarla kendılerı Turkıye'de ^ubeler açtılar Daha once olmayan bu olanak onlara de\ let tarafından >ağlandı Turkıve pazaıı aracısız ve \ergibiz doğrudan Amerıkan tekellenne açıldı Yerlı dı^alımcılarınıız da ı^yerlennı kapadılar \a da Amerıkalılarla ı$bırlığınegırdıler oniarın Turkıyedekı ^ubelen oldular Buyuk tanıtımlarla gosterıme gıren Oscar lı seçme tılmler sınema salonlanna ınsanların venıden gıtmesını sağlamaya ba^ladı "Seyircisini kaybeden sinema"nın tekrar seyırcısıyle buluşması bırçok sınema yazarı (fılm eleştırmenı demek daha doğru belkı ı tarafından da co^kuv la karsilandı \edesteklendı Insanların 'sınema'ya. eskıden olduğu gıbı gıtmelerı Turk sıneması ıçın de bır 'umut' olabılırdı Turk sınemasi da seyın.ısıvle bulu^abılır ıçınde olduğu bunalımdan çıkabılırdı !yı nıyetle duşunulen ve savuııulan bu gelısme. beklenen umulan sonuçları verdı mı' Sınemamızın ıçınde olduğu durumun gıderek daha da kotulesmesi beklenenlerın gerçekleşmedığını gosterıyor Amerıkan işbırlıkçılıöı \e mandacılığı Turk sinemasının kurtulusu ıçın çozum olamazdı zaten Ama sınema salonu ışlernıelerı \e Amenkan şırketierı ve ışbırlıkçılerının amaçlan umutları gerçekleştı Sınema salonları kımılerı bolunerek. kımılerı yenı açılarak ı,oga1ma\a basladılar Sevırcılere daha rahat koltuklar gelışmış ses duzenlerı goruntu kalıtesı sağlandı Amerıkan fılmı seyretme ayrıcalığı bu sekılde kaçınılmaz olarak konforu da beraberınde getırmistı Ama bu duzen ıçınde Turk sinemasına ne yazık kı ver voktu Çok seyrek de oKa gosterım olanağı bulan harta tıcarı başan kazanan Turk fılmlerı kuşkusuz arada olabılmektedır Bu bakımdan 'Turk filmlerine Amerikalılar salon >ermi\or' sozu "doğnı'gozukmevebılır Burada. aıada bırolan "isn'snai" bır durumla. sureklı. asıl olanın karıstırılmamasında yarar var Amenkan tekellerının hedefı 'pazar'a buyük oranda egemen olmaktır Butunuyle ele geçırmıs goruntusunu vermemeve de bu arada ozen gosterebılırler Para kazandıracak yanı tıcarı bovutu olduğunda bırçeşıt odun verıyorgoruntusuvle ısbırlığıne gırebılırler Ama ornegın dığer yanda kendı dağıttıkları bır fılm seyırcı gıtmese de zarar da etse dort beş. daha tazla hafta gosterımde, baska tılm gırmesın dıye tutulabıhr A\nea Amerıka'dakı vada A\rupadakı merkezden buradakı 'şube've nı\e Turk fılmı gosterıyorsunuz dıyede sorulabılır Burada ıyı nıyetten \e masumıvetten hıçb.r şekılde soz edılemez Olay salt 'parasal' yanı'ticari* boyutla da açıklanamaz Bı?ım değelısmelen o kadarsafça ızlememız \e ıyı nıyet beklememız doğru değıldır Amerıka'nın dunva uzerındekı "misyon'una baktığımızda. onun kendı çıkarı ıçın gerekenı yaptığını goruruz. buna nıye sasıvoruz kı Ba^ka turlu dunya egemenı \e emperyalıst olunmaz çunku Sorunun temelınde Amerıkalılann olduğu ve son çozumun de Amerıkalılarla hesaplasmada yattığının oncelıkle altını çızelım Anu bu arada ustesınden gelınmesı gerekenler arasmda aracılar yerlı ışbırhkçıler. truva atları mandacılar da vardır Onlarla da sorunların çozulmesı hesaplasmanın vapılması zorunluluğu vardır Bıınlar vanı ışbırhkçıler truva atlan ve mandacılar. bızım ulkenın ınsanlandır bızım ınsanlarımızdır Turk sıneması once ı^te bu uçlu ıle ugrasmak. bunları etkısız duruma getırmek sorunuyla karsı karsıvadır 17.yüzyıl tıgflleresi'ne yolcuhık... Restoration >onetmen \lichael Hoffman Senaryo Rupert \\alters Rose Tremain ın romanından kamera Olher Stapleton Muzık James Newton Hcmard Sapım tasanmı Eugenio Zanetti Kostum James Acheson 0\ uncular Robert I>owney Jn. Sam >eill. David Thewlis, Polh \>alker. \leg Rvan, lan McKellan, Huğh Grant 1995 tngıltere (FılmPop-\\ B|Be\oglu Emek Harbıve As Etıler Akmerkez.Istanbul Prıncess Altunızade Capıtol Fenerbahçe P\ ramıd. Bakırkoy ^4 Atakov Presti] sınemalarında ) 1660 lı vılların Londrasfnda. Crom- \>ell"ın olumunden ıkı yıl sonra surgun- den ulkesine donen 2.Charles ın Ingıltere tahtına oturduğu katı \e baskıcı Punten kurallann ardından bılımın sanatın teş- vıkedıldığı.evrensel keşıflerın yapıldığı. tanhsel değışım donusumlerın \as.andığı. gelısme ve aydınianmayla ozdeşleşmı^ Restorasyon donemınde geçen 'Restora- tion'. Hollyvvood tarzı gorkemh tarıhsel ustun yapım çızgısınde Ingılızlere ozgu özen ve zevkle gerçekleştınlmış, gozalıcı bırçağ fılmı V\ebbter"s sozluğune gore. Ingıltere de. 1660 larda 2 Charles ınkrallığıdonemın- de monarşının venıden yapılanmasıanla- mına gelen "Restorasjon'. ulkeyı kınpge- çıren hastalık salgın \e Londra'sı ka\u- ran yangın gıbı buy uk felaketlenn damga- ladığı o karmakanşık. allak bullak edıcı yıllarda kralın gozune gırerek saravada- hıl olan hırslı meraklı bılımsel cesarete sahıp genç bır tıp oğrencısının Robert \lenvel ın (Robert Dovvney Jr.) ınışlı çı- kıslı. çagının karanlığıyla avdınlığından bolca nasıbını alan luks. zev k v e sefanın gucun. zengınhğın doruklanndan yoksun- luk acı ve ıstırabın kucagına duserek o\- gunlaşan. gıderek çevresındekılere şıfa dağıtan sorumlu. tedakâr. erdemlı yaşam oykusunuaktarıyor Kralın para ev ayrıcalık vererek met- reslennden bın\ le-de ev lendırdığı \ e Kra- lıvet fızıkçısı yaptıgı Menvel e cennetın kapılarınınardınakadaraçıldığıfılmınılk bolumunde açgozlu doymaz hedonıst kahramanımız. hankalardıyanndakı Alıs gıbıdır adeta Eğlenceye, kadına fazlasıy - la duşkun sanata bılgıye aç asırılıklarla dolu ozel yaşamıvla karmaşık ve karız- matık bır kral olarak tanhe geçmiş 2 Char- les'ın (Sam\eill)yasağını guzel metrese (Polh \\alker) korkutuk sevdalanarak ılı- lal edınce gozden duşup herşeyını yıtıre- rek yoksulfaşan Menvel'ı akıl hastanesi- nı voneten eskı dostu doktor Pearce (Da- >id Thewlis) ve kollarında tesellı bulaca- ğı Katherıne ın(MegR\an)askı paklaya- caktır Korkunç bır veba salgınınm ve buyuk Londrayangınının ka^ıp kavurduğu ıkın- cı yandaysa gozukara yureklı tedakar saygın bır tıp adamına donuşen \len- vel'ımızın karşılaştığı rum zorlukları go- ğusleyen uğradığı maddı ve ahlakı yoz- la^manın ardından hem manevı, hem de bıreysel vetoplumsal restorasyonunuger- çekleştırme çabalan vurgulanıyor O\tordda egıtımını tamamlamış 5 yıl oncesınden 'Soapdish' adlı çok da basarı- lı savılmayacak komedısiyle tanıdıgımız Amenkalı MichaclHoffman ınyonettığı. bu \ılın Berlın ınde Ingıltere adına yarı- şip testıvalden elı boş donen ama 2 Öscar odulu (Kostum-James Achesonve eskıden sanat vonetmenı denılen \apım fasarım- Eugenio Zanetti) kazanan Restoration . Ingılıztarıhmın karmaşık bırdonemıneel atı\or kıtsch varı rengarenk bır masalla haylı ozenılmış. melodramatık. çalkantı- lı tanhsel bır çag fılmı arasinda salınan 'Restoration , ozellıkle parlak ovuncu kadrosuylapekılgiMzkalınamayacak tur- den gorsel bakımdan parlak bırduzey tut- turan ancak son tahlılde ahsılmıs benze- n fılmlerden çokca farkhlık da gostereme- yen uzun tutulmus bır tanhsel spektakl Fıtne fesat bır saray ressamında Hugh Grant vebaya karşı savaşan doktorda 'Na- ked'laozel hayranlaredınmış unutulmaz Da\idThe»>lis dantellı suslu pusiugıysı- lerı tokalıayakkabılan buklelıperuğuve hasın bıy ıklarıy la sikı bır2 Charlesolmus kralda Sam \eıll Merıvel ın gormus ge- çırmıs hızmetkarında usta aktor lan McKellan ve genç.veteneklı Hollyuvvod starı Merıvel'de Robert Dovvney Jr.( hat- ta hastaneye siğınmış çaresız Katherı- ne dekı \leg Rvan bıle) epeyı gozdoldu- ruvorlar Amasonuçtadekor mekan kos- tum ve performanslar bakımından onca gorkemıne karşın orta karar bır tarıhsel seyırlıkten oteye pek anlam ve onem ıfa- de etmıyor bu 'Restoration' bası olduğunu bıldırmesıyle şaşınverı- yorderken bstelık Ruby anne. bırbela- lıya kapılıp uyu^turucu batağına saplan- mış. kurtajla karnındakı bebekten kur- tulmuş. evı terketmış crack bağımlısı. ağzı bozuk bıçkın kızına sahıp çıkma- sını ısteyınce, baba olup olmadığından ku^kulu Auggıe mız. karmaşık duygular ıçındesavruluyorordanoraya Vesonuç vereceğını zannetmese de Ruby\ı kır- mayarak genç kızı (Ashlej Judd)gorme- ye gıdıyor Modern peri masalı Paul Aubter'ın 'Auggie Wren'in Noel Hikâjesi'ne ekledığı yenı bolumlerle se- naryosunu yazdığı. gunumuz Nevv York fonunda geçen "modem bir peri masalı' nıtelığındekı. butunuyle 'action' ve ozel etekt bombardımanı. ıç kaldıran kan ve şıddet gosteriM halındekı o bey lık Holly - vsood seyırlıklerınden farklı, sıgara du- manının yanı sıra sozcuklenn dedavada uçusup hedefe ısabet ettığı 'Smoke'ta. ıkı kadın dost. Paul"le Auggıe'nın dısın- da. bır uçuncu ana karakter de babasını arayan, ba^ında kavak yellerı esen, yer- sız yurtsuz. 17 ya^ındakı. oksuz yetım bır zencı çocuk Rashid ya da gerçek adıyla Thomas Jefferson Cole (Harold Perrineau Jr.) Auggıe'nın fotoğrafların- da gordugu karısının resmıne takılmıs dalgın dalgın sokakta yururken bır ara- cın altında kalmaktan kurtanyor Paul "u tesadufen tanık olduğu bır soygunda du- şurulmuş 6 bın dolan. geleceğını kurtar- mak amacıy la cebıne atarak ba^ını bela- ya sokan. basına buyruk zencı gencımız Vok yoluna nıyazı olmus hamıle karısı- nın acısinı ıçıne gommuş yazar sukran ıfadesı ve bır çesıt baba gudusuyle. ha- yatını kurtarmıs Rashıd'le ılgılenerek evını açıyordelıkanlıya El koyduğu pa- rayıgızlıce PauCunevme saklayan zen- cı çocuğa, Auggie nın dukkânında ıs de buluyor. yazamamanın sıkıntısindakı Paul Ancak çıplak kadın dergılerını kanş- tınrken kendınden geçıp açık bıraktığt musluktan akan sulann Kuba pıırolannı berbat etmesıyle Auggıe'yızararasoku- yor Rashid Bu arada PauPun kıtap raf- ları arasına gızledığı paranın pesindekı ıkı zencı gangster bozuntusunun Paul'u azıcık 'okşartmına' da neden oluyor Kol-kanat gerdığı bır bakıma babalık et- tığı Rashıd'ı yıne de sevıp kollayan Pa- urunarayagırmesıyle Auggıe'yeverdı- ğı zaran odemeye kalkışan çocuğun pa- rasını kabul etmıyor tabıı kı 'duman adam'ımız. soylu Auggie Yanında bu- y uduğu hâlâ ev ınden kaçmış Rashid. v ıc- dan azabıy la suçluluk duyduğu geçmışı- nı unutup yenı bır hayat kurmaya gın^- mi!,.eskı alkotık. yenı benzıncı ve oto ta- mırcısı mekanık kollu Cy rus'un (Forest VVhitaker de 'Bird'den berı en parlak performansınısergılıyorburolde) yanın- da yenı ısegınyor |7yı| kadaronceasi- rı ıçkılı olarak araba surerken yaptığı ka- zada, kansını (Rashıd bebenın annesını yanı) ve bır kolunu kaybetmiş Cyrus. Rashıd'ın babasıdıraslında' \e Auggie. Nevv York Tımes"dan bır noel hıkâyesı sı- panşı almış olan. ama yazacak bır konu bulamayarak kıvranan yazar dostunun yıne ımdadına yetışıp başından geçmiş. 'sıkı palavra' bır \ılbasi oykusunu akta- nyor Paul'e fınalde *Duman ağırdır' I995'ın Berlın FestıvalıGumuş Ayı'sı- nı. ozel jun. ele>tirmenler \e seyırcı odullennı kazanmıs 'En değerii şejler, ha\adan bile hafifrir!" gıbısınden ıddıalı bır reklam sloganıyla tanıtılan. sıradan ınsanlan yalın \e yumusak bır bıçımde anlatan oy ku gelıstjkçe daha bır ıçıne gı- nlen ve dramla komedıyı kayna^tırıp bağdaştıran bu dokunaklı fılm, yalnız kahramanlarını sıcak bıraıle sevecenlı- ğıy le kucaklıyor sonuçta Belkı kan bağından da ılen sekılde bır- bırlenne kenetlenen hepsının ayrı bırer hıkâyesı bulunan bıreylerden oluşan bır aılebu Sıgaraalevhtarlığının ınanılmaz boyutlara vardığı. gunumuz ABD-Nevv York'undan *ka>betmiş' ınsan manzara- lansunarak. bırbuçuksaatsuresinceger- çekten '\urek çarptıran', ıyı yazılmıs. çekılmış ve oynanmı^ 'Smoke'. Amen- ka'yı mesken tutmu^. Hong K.ong do- ğumlu (1949) Çınlı yonetmenlerden Eat a Bowl of Tea" (1990). 'The Jo> Luck Club' (1993) fılmlenyle tanıdıgı- mız \Vayne VVang'ın. yedıncı ve belkı de en ıyı filmı 1982 yapımı ılk fılmı 'Chan is Mis- sing'le 1947 Nevvark doğumlu Colum- bıa'dakı eğıtımının ardından 1971-74 arasinda Fransa'da takılmıs. çevırmen. şaırve romancı Paul Auster'ınoze! ılgı- sını çekmış Wayne V\ang vaktıyle Genelde yazdıklanyla baba-oğul ılış- kısıne Dostoyevski'den tarklı boyutlarge- tırmış Auster'ın dunyasını temalarını (hayatı çeşnılendıren farklılıklar kuçuk olay lar. raslantılarve aynntılan) karşımı- za getıren, Rashıd"ın 1~ yaş kutlaması sekansı gıbı etkılı sahnelerle bezelı, 'du- manın ağırlığını' hıssettıren. yalın ıçten, ınsancıl veozetlegormeyedeğernıtelık- te. sıradışı bır yapım 'Smoke.' Doğal abartısız. gerçekçı ve 'kalbe nufuzeden' bır fılm kısacası Gelecek program olarak Alkazar'a asılmış afışlennden çıkarttığımıza gore 'Smoke'tan doğan ıkıncı fılmı bu kez y a- zar Paul Auster'ın de \\ayne Wang la bırlıkte yonetmenlığıne ortak olduğu buyuk olçude doğaçlamaya dayanarak azparayla çekılmış aynı ekıbın elınd^n çıkan 'Blue in the Face - Brookhn Bo- ogie'yı (oyuncu kadrosunun demırbaşı Harvey Keıtel'e Lou Reed, Jim Jar- musch, Michael J. Fo\, John Lurie, Mira Sorvino ve Madonna'lar eşlık edıyor bu ıkıncı fılmde1 ) de seyretmeyı umuyoruz onumuzdekı haftalarda \Vayne \\ang - Paul Au^ter ışbırlığının urunu bu ozgun filmlen Turk sınemaseverlerıne kazandı- ran FıImPop'a teşekkurler "DragonhearT Edinburgh Film Festivali sürüyor KültürSenisi- 194" vazında L lıislararası Edinburgh Muzık ve Gosten Sanatları f-estıvalı ılk yılını doldururken. Iskoçvalı tarıh uzmanı savaş sonrası Ingılteresı'nın bır numaralı arşıvtisi John Grierson, Edinburgh Festivali bunvesinde ılk kez sekız gun surecek olan bırbelgesel tılm testıvalı duzenledı O tarıhte daı kapsamlı bır etkınlık olarak pek de dıkkat çekmeyen fılm testıvalı bugun snıırlannı gerıışieterek uluslararası bovutlara ulaştı Ilk kez 1947 duzenlenen tılm testıvalınde açılıs tılmı olarak Rossellini nın venı geı^ekçılık akımının onemlı yapıtlarından bın olarak gosterılen 'Paisa vdı Sonrakı yıl katılan fılmlerın savisi bır haylı aıtmıştı Bu kez a^ılış fılmı ıse Robert Flaherty nın 'Louisana Stor>' (Louısana Ovkıisu) ıdı 1950 e gelındıgınde festıvalde gerçekçı ve denevsel tılmlenn ağıılık kazandığı goruluyordu 1953 vılında Edınburgh Fılm Festivali ne konuk olan unlu sınenıacı Orson \\elles ın su oguduntı hıçbır zaman akıllarından okaımıvorlar testıval vetkılılerı "Edinburgh. nitdiksi/ sinemanın İKr/aman karşısında olnıalı. ancak entelektuel hırsı/lıklara da aman \ermemeli." Buyıl sOyaşınd bjsan Edinburgh Festivali nm ayrılmaz bır parçası lıalıııı alan Edinburgh Fılm Festivali ne 260 tılm katılıvor Lnlu oyuiKd Sean Connen nın açılış ge>.esme katıldığı festıvalnı gozde tılmlen arasmda ılk siravı RobCohen ın. Jurassıc Park tan sonra en gehşmis bılım-kurgu olarak tanımlanan 'Dragonheart'adlı tılmı alıyor 50 vaşına ulaşan bir fîlm şenliği Uluslararası tılm testıvallerı arasinda butçe ve nıtelık açısmdan 10 sıravj verlcşen Edinburgh Fılm Festnalı'nın dırektorluğıınu MarkCousins ustlenıyor Bu vıl 21 fılnıın ılk gosteıımı Edinburgh da gerçekleştırılecek Fılm gosterımlerının vanisira pop vıdeolara ayrı bır onem verılıyor testıvalde Smemeseveıler bu vıl Stephen Frears. Peter Greenawa\, Bertolucci. \ndrzej \\ajdagıbı usta yonetmenlerın yapıtlarının vanisiıa \vustralyalı yonetmen Naida Tass ın "Mr. Reliable'. Lee Tamahori nm 'Mulholland Falls". Patrice Leconte nın 'Ridicule' adlı tılmlcrının ılk gost\.rımlennı ızleme olanağı bulacaklar Avrıca testıval kapsamında vonetmenlerın bırarava gelıp çalısmalarını tartışabıleceklerı toplantılarda duzenlenıyor Bu ılgııiç tartışmalarda 'Dragonheart' tılmıııın dıgıtal efektlennı vapan Euan MaeDonald. fılnıın nasıl çekıldığıııı anlatacak Basmdan koşe bucak kaçmasiyla bılınen unlu yonetmen Greena>\a\. nıhayet tılmlen uzerıne sohbet ede^ek Bertoluecide festıvalde gostenlecek olan 'Stealing Beaurv" adlı tılmı uzerıne ızlevıulerle sovleşetek Festıvalnı ılk vıllarında bııvuk sııkse vapınıs tılmler de ozel bır gosterım programı ıcerisiııde sıınulaı.ak Gosterım kapsamında Rita Hav«orth uıı ıkı tılmı 'Güda' ve 'Lad> From Shanghai' (!>angavlı kadın) yer alıyor Cecil B. DeMille ın I9]s taııhlrCarmen'i\e Robert NViene'ın 192^ te çektıgı 'Der Rosenkavalier ı ıse geee gostenmlerınde ı/lenebılecek Lon Channej ın bjşrolde olduğu I925tanhlı "Phantomof theOpera" (Operadakı Hayalet) ıse tdınburgh Fılm Festivali nm ozel gostenmlerı arasinda veralacak YEM BAŞLAYANLAR... The Cnatt' - Büyücüler Kulübü' Gosterıme yenı gıren tıimlerden bın de Buvucııler kulubu Faıruza Balk \ave Campbell Skeet Ulrıch. Helen Shaver. Robın Tunnev Raclıel Tıue ve Assumpta Serna nın rol aldığı tılmııı yonetmenı Andrevv Flemıng Fılnıın konusiına geluue Los Angeles a tasınmak Sarah için venı bırozgurlıık şaıisi denıektır Benedıct Akademısı nın gruplaşmis oğrencılerı arasinda vapavalııız kalan Sarah okulun sıkıcı ortamından surulmuş uç genç bavanla tanişir Bundan sonrası ıç ve dıs dunvasinda onemlı değısıklıklerolur Çıplak Casus Geçen hafta gostenme gıren'Spv Hard - Cp'ak Casus' da 1 eslıe Nıelsen \icclette ^herıdan C h ıles Durnıng Baırv Bostvvıck ml alıyoı Rick Fı n.clhı_rg'ın vonettığı fılm ajanlığa vılları.a jra veren Oı^k Steele ın. ıkı kolu olmayan megalomamak O^neral Rancor a karşı mucadele etmek uzerc venıden gorev ıne donuşu sonrasında gelışen konıık olav ları konu alıvor