Katalog

13 AĞUSTOS 1996 SALI CUMHURİYET SAYFA EKONOMI " Yüksek faizin cazibesi" yüzünden, emlak piyasasmda talep, konut satışma değil, kiralıklara kaydı Rantiye yüzünden kiralar yükseldi •Alternatif yatırım araçlannın yüksek getirisi, tasarruf sahiplerini konut almaktan uzaklaştırdı. Konut alabilecek birikime sahip olanlann, paralannı rant araçlannda değerlendirerek, elde ettikleri yüksek getiri ile kiralık konutlara yönelik oluşturduklan talep, son 4 yılda kiralann 15-16 kat artmasına yol açtı. CANAN SOYSAL Gaynmenkul yatınmından uzaklaşan rant kesimi. kiralann yükselmesine neden oldu. Büyük kentlerde konut sahıbı olabilecek birikime sahıp olarüann, tasarrufiannı "yüksek faizde" değerlendırmeyi rercıh ederek. bu yolla sağladıklan yüksek getirilerle kiralık konutlara yönelmesı yüzünden, emlak fîyatlanndakı artış yavaşlarken. kiralarda büyük tırmanış meydana geldı. Emlak piyasasındaki talebin giderek kiralık konutlara yönelmesi sonucunda kira fiyatlan son dört yılda yaklaşık 15-16 kat arttı. tstanbul. Ankara ve Jzmırgibi büyük metropollerde. sosyal ihtiyaçlara yanıt verebilecek nitelıkte lOOmetrekarelik ortalama bir konutun aylık kirası 20-25 milvon liranın Kira - rant karşılaştırması Tasarruf 3 mılyar jlfnttyar 5 mılyar 10 mılyar Kira 20-25 30-40 40-45 40-50 50-60 100-250 Dolar 34 51 68 85 119 170 Mark 102 153 204 255 357 510 Repo Bono 128 192 256 320 448 640 araçi&rnvn Temmuz ayı getmlen esas alınmıştır Kim ne kazanıyor? Unvanı 1.6.96 itibariyle aylık ücret (TL) Öğretmen(1/4) Hâkim(8/1) PolisMemuru(11/1) Doktor(1/4) Mühendis-Şant. (1/4) Asgarı ücretli (Net) Emekli işçi 31.647.000 42.705.000 29.238.000 43.410.000 11.070.000 15.000,001, üzerine çıktı. Yetkililer. biryandan orta gelır grubunun konut alım gücünün hızla azaldığına dikkat çekerlerken. rantiye sınıfının da "ev almak" yenne "konut kiralama>r tercıh ettiklerini belirtiyorlar. Bunda dolar, mark. Hazine bonosu ve reponun aylık getirilen göz önüne alındığında. kira gelirinin daha düşük kalmasımn rol oynadığı belirtılıyor. Istanbul'da 2 mılyar liralık bir ev bulundugu semte göre aylık 15-25 milyon lira arasında değışen bir kira geliri kazandınyor. Aynı tasarruf dıger vatınm araçlannda değerlendmldiginde ise. aylık getiri 100 milyon liranın üzerine çıkıyor. Bu nedenle rant ekonomısı. emlak piyasasmda. konut satışlannda talep daralmasına yol açarken. kıralıklarda mevsimsel özellığin de etkisıyle tam bir patlama yaşanıyor. Istanbul Tıcaret Odası (İTO) meclis üvesi Reha Medin. Türkive'dekı gayrimenkul alım yüzdesının giderek düştüğüne dikkat çekti. Medın, kamuda ya da özel sektörde çalışan bir karı- kocadan birinin aylık gelirinin dogrudan kiraya gittiğını. böylelıkle söz konusu aileye aıt gıda. gıyım gıbi tüketım harcamalarının hızla düştüğünü vurguladı. Medın, sözlerini şöyle sürdürdü: •'Sonuçta bütün bu gelişmeler enflas\onu etkilhor. Emlak piyasasında paralar clevamlı belirii bir kesimin cebinde toplanıvor. En kısa zamanda bir ga> rimenkul bakanlığının kurulması lazım. Herkes ucuz \olla konut sahibi olmaiı. \bksa kira fiyatlanndaki artış önlenemez hale gelir." TL'RYAP Organızasyon Gelıştirme Müdür Yardımcısı Kerim Karakaya ıse genel olarak çok miktarda satılık konut bulunmasına rağmen, alıcı sayısının bu talebı karşılayacak sayıda olmadığını belirterek kiralık konutlann ıse çok kısa sürede dolduğunu ıfade etti. Karakaya, geçen senelerde konutun satılık fıvatıvla kiralık fıyatı arasındakı oranın bozuldugunu ve kira fiyatlannın hızla arttığını vuruuladı. Kardemir'in belli bir sermaye gnıbunca ele geçirilmesinden endişe duvuluvor. Özçelik-lş Başkanı Türker ana sözleşmede kaygı yaratan maddelerin ilk mali kongrede değiştirileceğini açıkladı Kardemir silbaştan NURTE.N YALÇIIN Bölgesel girışıme örnek olarak özelleşti- rilen Kardemır'de, ana sözleşmedekı endı- şe yaratan maddelerin sözleşmeden çıkan- lacağı bıldırıldı. Kardemır'de örgütlü olan Özçehk-Iş Sendıkası Başkanı MetinTürker, 6. maddedeki yüzde 1 'lık hisse lımıtinın dü- şürülecegini ve 8. maddedeki gruplar ara- sında hisse devnne olanak tanıyan madde- nin de sözleşme metninden tümüyle çıka- nlacağını belırtti. Özçelik-lş Sendikası Başkanı Metin Tür- ker, istifa eden Prof. Dr. TevfîkErtüzün'den sonra sendıka temsılcisı olarak yönetımde 3 kışinin kaldığını, yaptıklan toplantıda bu üç kişıden hiçbirinin 8. maddedeki gerekli değışımın yapılacağı zamana kadar geçen sürede, gruplar arsındaki de\re ilişkin birka- ran ımzalamayacaklannı bıldırdi. Türker . "Bu arkadaşlanmızsözJeşmedeki > anüş ifa- de\e karşı bizinı en bü\ük gmencemizdir. Gruplar arası en ufak bir devre ilişkin ka- rarda ona>ı olan üyemize kesinlikle taviz verme\eceğiz,yönetimden uzaklaştıracağız'" dedi. " Kardemir ana sözleşmesinm 8. madde- sindeki "3 yıllık siire içerisinde ihtivaç du- vulması halinde. gnıplann kendi içinde >e gruplar arası pay devrinde Yönetim Kuru- lu'nuniznigerekir" ıharesanı Cumhurijet'ın uyarısıyla fark etüğmi ifade eden Nletın Türker "Bu haberden sonra vaptığımız ilk yönetim kurulu toplantısında kesin karar aldık. Gruplar arası hisse de\ ri ke- sinlikle gerçekleşmeyecek. Bu yönde bir devre imza atan kişi mutlak suretle yö- netimden uzaklaştırılacak" dedı. Bu maddedeki gruplar arası pay devrini olanaklı kılan ifadenin mart ayı sonunda yapılacak mali kongrede değiştirileceğini söyleyen Türker^Böyle biribarenin konul- ması bizi çok şaşırttı. Ancak v önerinı kuru- lundaki arkadaşlanmız da bu ifadeden ha- beıieri olmadığını, bu degişikliğin SPK ta- rafından vapıldığını söylediler" dedı. Özçelik-lş Sendikası Başkanı Metin Tür- ker. Kardemir'de hısselerin bırkaç kışinin elin- de kalacağına daır endışelerin yüzde I 'lik hisse limitinin binde değerlere düşürülme- sıyle ortadan kalkacağını söyleyerek u Kar- demir halka açık bir model olarak planlan- nuşor. Öyle de devam edecektir. Bunu göl- gelemek için yapılacak her hareketin önün- de sendika olarak tüm gücümüzle duraca- ğız" dedı MÜSİAD Başkanı'nca işletilen AKFA'da kadın işçi yok, propaganda çok Salça da tamam inşallah!• AKFA'nın, MÜSİAD Genel Başkanı Erol Yarar'ın şirketi Atom Kimya tarafından işletilmeye başlamasından bu yana alım kampanyalanndaki en önemli gövde gösterisi Karacabey cle yapıldı. LEVENTGENCELLİ BURSA/KARACABEY - Salçalık domates alım kampanyası sancılı başladı. Yılbaşında saptanan 4 bın 800 liralık fiyat üreticiyi memnun etmezken Islami sermayenin son yıllardakı ataklannı güçlendırerek tanm sektörüne ağırlığını koymayı sürdürdüğü gözlendi... Karacabey "de üretim yapan ve geçen yıllarda, aldığı ürünlenn bedelinı yıllarca ödememekle tanınan AKFA'nın, MÜSİAD Genel Başkanı Erol Yarar'ın şirketi Atom Kımya tarafından işletilmeye başlamasından bu yana alım kampanyalanndaki en önemli gövde gösterisi Karacabey'de yapıldı. Yarar, AKFA'nın , ;. ortaklanndan Servet Takış ve Havnz - kardeşlerle bırlikte helıkopterle geldıği Karacabey'de törenle karşılandı. Diğer fabrikalara oranla daha erken ödeme yaparak son 2 yılda üreticilerden sempatı toplamayı başaran Yarar. yaptığı konuşmada takım oyunu önerdı. Üreticilere. çocuklarını domates ekıp biçen insanlar olarak yetiştirmemeleri önerısınde bulunan Yarar, AR-GE'ye önem verılmesinı de devletten ıstediklerını aktardı. Domates üretımınde, toprak kadar tohumun da önemli olduğunu savunan Yarar, "Sizler çocuklarınızı yetiştirirken dikkat edin. Bize gelin. yardım istevin. Çocuklarınızı dünvanın en önemli okullarında okutalım. Onlar sadece çiftçi olarak yetişmesinler, araştırsınlar" dedi. Karadenız'de çay, Bursa bolgesinde de domates üretıcılerinın ürün bedellerinı zamanında ödemedikleri MÜSİAD Başkanı Erol Yarar, Karacabey'de gövde gösterisi vaptı. içın pıyasadan dışlanan ve büyük tepki gören AKFA'nın salça üretimıyle pazarlamasını 3 yıl önce üzenne alan Atom Kimya'nın üst ^dazey yöneticılcn, öncekı günkü alım fcampanyasımn gövde* gösterisine dönüşmesı için olaganüstü çaba harcadılar. MÜSİAD Genel Başkanlığı'nı da yapan Erol Yarar'ın yanında helikopterle kampanya içın Karacabey'e gelen Servet Takış'ın Islami giysiler içinde olması dikkat çekti. Başında sank, ayagında şalvar ve üzerindeki cüppeyle AKFA fabrikasının bahçesindeki törene katılan Takış'ın birsüre önce ağır eleştıriler aldığı üreticiler arasına tekrar girmeyi başardığı göriildü AKFA adına konuşan Recep Ha\uz. Türk salçasının dünya pazarlarında arandığını. ancak özellikle AB'nin engellenyle karşılaştıklannı söyledi. Havuz, bu yıl uygulanan kilodaki 4800 lira fıyattn az görülebileceğini; ancak fıyat belirlemede ABD'nin etkin olduğunu, dünya piyasasının üzerinde fiyatla domates alınması durumunda iç pazardaki tüketimin çok üzerindeki üretimin elde kalabileceğinı savundu. Dünya salça rekoltesinın 2 milyon ton olduğunu. bu üretimin I milyon tonunun ABD'de. geri kalanının da başka ülkelerde gerçekleştinldiğıni savunan Havuz. üreticiyi. tohum, gübre ve çapa avansı olarak destek- ledıklerini de iddia etti. AKFA'nın yöredeki kötü şöhretıni 2 yıldır uyguladığı ">ılbitmeden ödeme" yöntemiy le ortadan kaldırdığı sav lanan ve AKFA'nın Tepecık'teki fabrikasını satın alarak Lezzo adıyla işleten Atom Kımya'nın yenı dönemden çok şey beklediğı öne sürüldü. Bu yıl Karacabey yöresinde 23-25 bin ton salça üretmeyi hedefleven Atom Kimya. hem nıülkü hem de yönetimi elınde bulundurduâu Tepecık'teki fabrıkada 13 bin 500 ton salça üretmevı hedefliyor. AKFA'nın mülkiyetındekı Karacabey'deki fabnkanın üretim. yönetim ve pazarlama sorumluluğunu alan Atom Kimya'nın yaptıgı anlaşma bu sezon bitecek. Oyak Bankacılığınm genişleyen sımrları. OYAK BANK BURSA'DA Oyak Bank, yenilikçi bankaolık hizmetlerini Türkiye'nin önemli ticaret ve sanayi merkezlerine taşımaya devam ediyor. Oyai Bank İstanbul, Ankara, Adana ve İzmir'den sonra şimdi de Bursa Şubesi ile müşterilerinin hizmetinde. Türkiye'nin önde gelen kurumsal yatınma kuruluşu OYAK'ın % 100 iştiraki olan Oyak Bank, deneyimli yönetim kadrolan, güçlü mali yapısı ve kapsamlı ürün yelpazesi ile hizmetlerini ülkemize yaymaya devam edecek. Genel Müdürlük Yıidız Posta Cad No. 17, 80280 Esentepe - Istanbul Tei (0212) 274 52 22 Fax. (0212) 272 33 48 Telex 26537 bofb tr Ankara Guvenevler Mah Guneş Sokak No 8/ A 06690 Kavaklıdere - Ankara Tel (0312)467 60 66 Fax 10312) 426 91 87 Izmir Cuınhurıyet Bulvan Gayrettepe Işhanı No 94 I 35210 Izuıır ! Tcl (0232) 446 04 04 Fax (0232) 446 00 10 Adana Kurtuiuş Mahallesı Zıya Paşa Bulvan No-39/8 01130 Adana Tel.(0322)458 77 88 Fax (0322) 458 77 87 Adana Çimento Ceyhan Yolu uzerı 12 Km Çaldağ Mevku Adana Tel (0322) 332 80 19 Fax (0322) 332 97 59 Bursa Organıze Sanayi Bolgesı Mavı Caddesı No 4 16065 Bursa Tel (0224) 242 II 77 Fax (0224)242 26 16 OyakHBank IŞÇEMN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Demokrasi Güçleri Kayıp, Aranıyon Sedat Ergin'in Hoca'nın iran'dan başlıyan ge- zisinın ilk sonuçları üzerine, özel olarak da Ortado- ğu dengelerine yönelik "Taşlaryerinden oynadı" ben- zetmesi, yaşamın bütün alanları ıçın geçerli. Erbakan ve Refah'ın "U", "O" dönüşteri DYP'yi erıtirken, Refah ve Erbakan'a puan getiriyormuş. ik- tidar trenınde yer kapmak isteyenler, "sisteme uyum" nıteliğındekı bu dönüşlerden güven duyu- yoriarmış. Bu hesabagöre Erbakan ve Refah'ın. "ctö- nekliğı, sözüne güvenilmezliği" ne kadar çok artar- sa, oyları o kadar çok artacak. Orta sağ ve orta sol partılerı, demokratık muhe- lefeti oluşturan başta sendıkalar, meslek örgütleri, dernekler, kamuoyunun, her şeyi akıl almaz bır yaz rehaveti içinde seyredıyor olması, Refah'a istediği gibi at oynatmakta özgür bır ortam yaratıyor. Kocalarının imam nıkâhlı dört karısından bırı ol- maktan, çarşaf giymekten kurtulduğunu gören sos- yete hanımları rahat nefes aldılar. Özelleştirmenin Refah iktıdan ile duracağı, rant düzeninin bozulacağı, vergı ödeyeceği, vurgun dü- zeninin aksayacağı kaygısına kapılmış olanlar, bu düzenin çoğu "hak-hukuk" dışı gerçek iktidar güç- leri, şimdi daha tatlı kârların, vurgunların ışığını gör- müş olarak ellennı ovuşturmakta. Bu arada Refah, devletın her kademesinden baş- layarak başta adalet, bılim, üniversitelerolmaküze- re yaşamın her alanına yönelik kurumlara el koyu- yor. kadrolan ile damgasını vurmaya hazırlanıyor- muş. Radikal sağın, şeriatın geleceğe yönelik da- ha etkili iktıdarına dönük yatırımlarını, programları- nı bir bir gerçekleştirıyormuş. Kımin umurunda? Dışişleri'nin, uzman kadrolarının yılarca emek ve- rerek Türkiye çıkarlan açıs/ndan.sağladıkları kimi önemli dengeler, bır zamanlar Özal'ın denediğı, Türkiye'ye çok pahalıya patlayan düşlerınin. pata- vatsızlıklarının çok daha ağırlarını bırkaç gün, bir- kaç saate sığdıran Erbakan tarafından altüst edili- yor. Bilenler. uzmanlar genellıkle satır aralarında edep- li uyarılarla yetiniyor, toplumun gerısı, butun örgüt- leri ile birlikte seyredıyor. Ekonomıde yine btlenler aynı ölçüde vahim işle- nn yapıldığını yıne bildık açıklama yöntemleri ile di- le getıriyorlar. Ama yanlışları yaptırmayacak etkili bir demokratik çıkış görülmüyor. Parti ıçı kavga. bırbirını vemek ya da ucuz >o\ lar söz konusu olduğunda. mangalda kül bırakmavan ünlü si- yasetçilerimiz. sendıka liderlerımız. demokratık kuru- luş liderlerimiz. solcularımız bile suspus olmuşlar. Şu ışe bakın ki Erbakan'a, Refah'a "U", "O"dö- nüşlerinı yaptıran güçlerın, hıçbıri demokrasi güç- leri değıl. ABD bastırınca, Çekiç-Güç, Israil anlaş- ması onaylanıyor. Askerler bastırınca, PKK ile gö- rüşmeden dönülüyor. Sonuç olarak Refah ve Erbakan'ın, "U", "O" dö- nüşleri toplumdan, ülke çıkarlarından, demokrasi- den, insan haklarından yana değil, ancak düzenin kimi dengelerinden yana söz konusu oluyor. Re- fah ve Erbakan'ın radikal sağ, çağdışı, şeriattan yana ileriye dönük atabıidikleri her adım ıse karşı- lannda duran demokrasigüçleri olmadığı için yan- larına kâr kalıyor. Refah'ın kadrolaşmaya yönelik çok tehlikeli, önem- li yetki yasası bıle, ciddı bır tepki getirmedı. Siyasi partiler her ne kadar Anayasa Mahkemesı'ne gide- ceklerse de kimi kısa dönemlı tehlikeli kadrolaşma- ya karşı umut, Demirel'ın vetosuna bağlanmış bu- lunuyor. Türkiye'yi, dünyadakı en geri örneklerden biri ko- numuna düşüren, 8 yıllık eğıtimın gerçekleştihleme- mesi, ımam-hatıplere verilen ödüne karşı duran bır kurum, sivil örgütlenme yok. Toplum, Ankara'nın gö- beginde bir parkın erkeklere kapanmasına, başör- tüsü olmayan kadın işçilerin işten atılmasına, sürül- mesine bıle tepki duymuyor. ANAR DYRCHP, DSP, parlamentoda olmayan soldakı küçük partiler, sendıkalar, demokratik ör- gütler, onları harekete geçirmeyen öncelikle üyelerı, kamuoyu üzerine serpüen ölü toprağı ile sadece ken- dilerini küçültmek, eritmekle kalmıyorlar, ülkenin, yaşamın her alanında, geriye doğru yuvarlanmasına katkıda bulunuyorlar. Yaşamın her alanında, kazanılmış hakları, kurulu dengeleri altüst eden, Türkiye'yi başka dünyalara sürükleyecek kimi temel taşlar yerlerinden oy- natılıyor. Demokrasi güçlerinin, demokratık muhalefetine ülkenin en çok gereksinimi olduğu bir süreçte bu akıl almaz boyuttakı suskunluk, teslimiyet. seyırcı kalış, açıklanır gibı değil. ŞİRKETLERDErS • ÇARŞI Büyük Mağazacılık AŞ. yıllık ikinci 3 aylık döneminde satışlannı yüzde 122'lik birartışla 1.6 rrilyondan 3.6 trılvon lırava vükseltirken. esas taalıvet kârını 175 milyar lıraya ulaştırdı. B OVAK BANK Ankara. İzmır ve Adana dan sonra Bur^a Şubesi'nı de faalıvete açtı. • PROCTER& GAMBLE fırması. Ace çamaşır suyundan sonra. Italvada üretılıp Avrupada vıllardır güvenle Portekiz. Fransa Yunanıstan. Italya. Belçika gibi ülkelerde kullanılan Ace Gentile'yi Türk tüketı- cısinin hizmeiıne sunuyor. • ESBANK'ın hazırladığı Yıllık Bülten'ın 5"ıncı savısı vayımlandı • EV\P Eczacıba^ı \'apı Gereçlerı Artema AmıatürGrubu'na. ABD'lı Moen kuruluşunca. Epics projesi kapsamında. temel etkınhk faktörleri ve kalite denetım sistemleri alanında gösterdiğı üstün başarı nedenıv le Cleveland Ohıo'da düzenlenen törende başarı ödülü verıldi. HOTELACTUAL Hotel Casino Bar Entertaınment Magazine Dergisı'nin ilk sayisi temmuz avında çıkıvor « , _ • EMİRAtES HAVAVOL- I ÖBF'"îaj^BLARIuçak ıçı hızmetlennden ^ ^ ^ . «^^Hdolayı uluslararası kalite sertifıkası • • • • ^ r ' ^ B l l S o ' 9 0 0 2 ' v ı almava hak kazandı. • MOTOROLA'nın Hücreseİ Abone Bölümlerı Türkıve OperasyonlanMüdürlüğü görevıne Yenant Tırpan getirildı. • ^lfGROS löağustostan itibaren hizmete girecek olan Bornova şubesinin açılışıyla bırlikte indirim çeki dağıtacak. • N'OV'ELL Novell'ın yetkıli satıcısı ve\a dı^tnbütörü gibı davranarak. kamuoyunda yanlış imaj yaratmakla suçladığı Beyaz Iletişim Sistemleri Dış Ticaret \e Sanayi Lımıted Şirketi hakkında noter tasdikli uyan hazırlavarak. ürünlerinın yasadışı kullanımını önlemede ilk adımt artı. ( . R.\ r SİGORTA geniş kıtlelerin RTA Mgorta konusunda bılinçlendırılınesı için girışimde bulunarak. Hür-FM ile yaptığı ortak bırçalışma sonucu "A'dan Z'ye sıgortacılık" adı altındabirprogram hazırladı. • BEST Ayakkabı katıldığı Uluslararası Ayakkabı \e Moda Fuan'nda büyük ılgi gördü.