Katalog

SAYFA CUMHURİYET 13 AĞUSTOS 1996 SAL 14 SAHNEDEN... KULTUR "1 • • 1 •• •- AYŞEGÜL YÜKSEL YAZI ODASI SELİM İLERİ Agaogtu yla dııiL, bııgı ı 1969'da Ankara Devlet Tıyatrosu'nda sahnelenen "Tbmbala"ovununu tanıtırken soyle \azmış AdaJet Ağaoğlu: "Arada bir dönüpdegünlük)aşa>ışını/ı birvabancı gozıhle se> rettiğiniz olur mu? Ben bunu sık sık taparım. Her seferinde de sonuç hı\- de iç açıcı degildir. Butun gun çok onemli işler vaptığımı sanarak koşturup durmuşumdur, ama bir de bakanm ki bir torba mercimeği bir kez daha a\ ıkJamışım. Bdki de kendime daha i\i ulkulcr edinemediğim va da "tombala" oynama\a yeterince başkaldıramadığım için. donıip dolaşıp hep a\nı masanuı başında hep a>nı hareketlerle hep avnı sozleri srivleverek hep a\nı ovunu o\nu)ormuşum dmgusuna kapılınm." Ürettıklerıne veevlemlerıne 1960'lardan bu yana bırıncı elden (okuru olarak) tanık olduğum Cumhumet Turkıyesı'nde vetı^ını^ en onemlı aydın kısjlerden bırının kendısı>Ie ılgıl) bu eleş.tınsıne kalılamıvorunı Romanlan ve o>kulerı\le Turkıye'nın son yırmı beş yılının nabzını elınde tutmu^. ardından guçlu brr kadın yazarlar kuşağının gelmesını sağlamış. yasakları ve tabuları yureklılıkle goğuslemış, başinı her zaman dık tutup ılkelennı sonuna dek savunmuş. butun bunlara karşın kadın kışı guzellıgını \e İlkkez1964'te İstanbul Şehir Tivatralan'nda sahnelenen *E\cilik O\unu"nu, "Tombala", "Çahdaki Çatlak". " İ ç O>un*\ 1970'lerde "Kendini \azan Şarkj" ve 1990larda Kent Chunculan'nın \orumu\la -Çok Uiak Fazla Vakın" izledi. D.ernıe çatma belgeliğimin derinliklerinde kısa bir gezinti yapıyorum. Bir yandan da garip bir keyif duyuyorum. Belgelıklere genellikle yitirilmiş ınsanlann anısı adına dalınır. Oysa AdaJet Ağaoğlu yaşıyor. Yalnız yaşamıyor, aynı zamanda düşünmeyi de sürdürüyor; ve artık gülümsüyorda... zarafetını ıncelıkle korumus, bir kışı, bu duşuncelerı dıle getırdığınde kırk yaşında O gune dek olusturduğu bırıkım olmasa nasil ortaya çıkar "Olmeve \atmak"jn "Düğıin Gecesi"nın "Fikrimin İnceGuliT'nun. "Uç Beş Kişfnın. "HadiGidelim"ın >azarı' Adalet Hanım'ın romdn ve oyku yazarlığına. o>un yazarlığından geçtığını bılıyoruz Ben onu ılk kez 196-4'te İstanbul Şehır Kültür alanında 'açıkeksiltme' ve 'değerlerin sıfirlanması' MIRATSES LINZ - Geçenlerde, Paul Lazars- feld'ın onculuğunu vapmıs olduğu "iJk radvoculuk araştırması" Av ustur- va'nın gundemınde\dı Avnı Lazars- feld'ın "Die Arbeifslosen \on Marient- haJ"(Marienthal'ın tşsizleri)adlı dığer bir ara^tırnıası Avusturja'dakı eğıtı- mım sirasinda. doktora oğrencıfen ıçm özellıkle toplumbılını alanında "bilin- mesi gerekcn"bj:>vapıtldrdan bırıvdı Gems bir zaman btrımını kapsavan ça- lışma ışsizlığın \e bıına bagli olarak gelırlerdekı azalmanın. toplunı uzerın- dekıetkılennı ırdeienıenın \anı sıra. ış- sizlık olgusunun bırevlere nasıl yansı- dığını açıklıvordu Geçen \azkı Turkı- _ve volculugu \e dınlenmesinın ardın- dan, gazetemızde vavınılanmıs. olaıı "Tını Bulutu >a da Kalngwolke~ ba^lık- lı vdzım aklıma geln erdı doğal olarak Bir de Bodrumdakı bir kıtabevınden edınmış oldugum değerlı ~Kadro"eu Vedat Nedim Tor'un 19l6"dan basjava- rak çeşıtlı gazete \e dergılerde >a\ ım- ladığı vazılannın ver aldığı. 1983 bas- kılı "KemalizminDramı"adlı kıtabı ve aynı kıtaptakı vazılanndan kımı bolum- len Degerlı hotaııın kıtabındadeğın- mış oldugu LINESCO raporunu kıtle- selmedvanınogunlennTurkıvesi'nde- kı (7O'lı > ıllar soz konuMidur) konumu- na ılışkın kı^ısel goru^lerını dıkkatc al- dıgımızda. ıçenklerın tazelıgını koru- makta oldugu rahatlıkla so>lenebılır Gençlıgın. sık sık tekrarlanıp altı çızı- len kımı ola) va da vazgıv la. kendı > <xz- gısı arasında ılışkı kurması. tum bunla- nn çe^ıtlı bıçımlerde günlük \aşamda kımseve >aran olma>an e>lem ve şıd- det bıçımınde çev ınsı heleogostenlen >azgılar başka bir kuiturun >apa> ve toplumumuz ıçı hıçbır değer taşımav an çarpık yazgılan ıse Gelelım Lazars- feld'ınmed\aara$tırmasına 3O'lu>ıl- larda yapılan bu araştırma. daha sonra ABD"\e goç erme zorunda kalan La- zarsteld ın daha \enı olan çalı^malan- nadatenıelolmuş Radvoculukara^tır- masi dalındakı bu "ilk*'ın en behrgın nıtelığı toplumun farklı katmanlarını eğıtım açısından olsun. gelırler açısın- danolsun. sonderecedea\rıntılı bırbı- vinıde dıkkate almaM Bir tur model nı- telığı kazanan çalı^ma, a\nı alandakı benzerara!>tırmalara da ornek olmuş gı- derek \ledyava ılı>kın ana •»orunların dunu ıle bugunu arasında değı^en pek bır^ey vok' \edat Nedim Tor un so\- lemıyle tanımlamava çalı>ır>ak Avu>- tur\ada da ortam bir tur "açık eksilt- me "\e şatkınmış. ama \a\ımcılıktakı ana ılkeler her ^e_\e kar^ın vıne hoca- nın de\ ı^ı> le "sıfiradeğin'" a>ınmamı> Lstelık \azı donemının keMntısı bıle geı,ıcı olmuş Bugun Avrupa duzevın- de bakıldığında. Avusturva medyaM- nın. Avrupa olçutunde bıle son derece- de »orumluluk ta^ıdığı \e kulturduze- vının çok \uksek oldugu sovlenebılır. 30"lu vıllarda RAVAG'a (o donemın Avusturva Devlet Radvo Kurulu^u) bir dınlevıcı avnen ^unlan so\Iemı> "Sığ kitleleri daha da sığlaştirma>ın, daha çok kulturel programlar \avimlavin. radyonun eğitstl bir işle\i olmalıdır.'" Çokseslılık. med\anın herturunde ana ılke olmalı ama belırlı bir borumluluk da en azından benzer ağırlığa >ahıp ol- malı \oksa orneklerını va^adığımız bir bıçımde "kotu. i>i\i kovabilir" va da "açık eksiltmenin ba$roJ ın unculan" çıkarları n,ın "değerlerin sıfınna inme- sine değin*" beklevebılırler Guzel bir Turk';eve vihıp olmanın volu. rad\o dınlemeyledebaelantılı ıdı bırdonem- de Gor^el medvanın soz konusu olma- dığı donemlerde. vazılı medya ne kadar etkınse sozlu med\a da bir o kadar et- kındı Bugun uluslararası so\le^ılenm- de. muzık geçmişime ılı>kın olumlu gır- dılerı suyarken "\urttan Sesler koro- su"ndan da >oz edebılıyorsam. çocuk- luk vegençlık donemımın ılk vıllanmn rad\osımun çok bu> uk bir pa\ ı var bun- da Bu konuda sov lenebılecek !?e\. her konuda oldugu gıbı bu konuda da ege- men. ^oz sahıbı bırevlerın, grupların belırlı bir sorumluluk ta^ıma zorunda olmalan Lnlu du^unur Sir Karl Pop- per'ın demokrasıve ılışkın göru^ ve eleştırılennın temelındedea\nı nokta- largeçeılıdegılmı 'Turkı>e"de>avım- lanmış olan soyle^ılerımı okumuı, olan- laranım^avacaklardır 60"lı 70"lı vıllar- da TRT Denetım kurulu ıle çoğumuzun ba^ı bureklı dertteydı Şu veva bu ne- denle yenılığe kar^ı olan kımı uveler. kısmen eğıtım dallarından (salt halkbı- lını > a da salt klasık). kısmen de "kale- >i koruma" nedenı\le çalı^malanmı- zm radvoda vavımlanmasına "geçişiz- ni"vernıezlerdı O donemde "denetiroe karşın" parçalanmızı \a\ımla>an, "bi/leri duvurma sorumluluöunu"du- vumsavan dostların desteğıvle "Ana- dotuPop"epe\Le\olalmi5tı Dahason- ra Fransa'da odul alan LP ızlenen >o- lun ve dostlann haklılığmın gostergesı olmustu Çokılgınçtır son donenılerde- kı "sesgetıren çalışmalan'" da ılk ola- rak bugun hepsi kendı âahndj bırer ka- pasıte olan bu dostlar ellerınden geldı- öınce ve "Turkivc'deki \eni nıed>a an- la>ışına karşın" duvumıava ı,alı^ı>or- la'r' külturde olsun. dığer alanlarda ol- sun sorumluluk ta^ıvanların çogalma- lan. etkınlıklerını arttırmaları dıleğıyle noktalıvorum vazımı Değerlerıınızın buvuk bırbolumunun "açık eksiltme" olgusuyla karsı karsıva kaldığı gunu- muzde. "sıfırlamalar." ancak boyle en- gellenebılecek 6 Oyunun Kıırah' yeniden gösterimde KülturSem'sı-Pekazfılmın kadenn- de Jean Renoir ın "La Regle Du Jeu**(O\unun kuralı) adlı fılmının Pa- ns"tekı ılk gosterımınde aldığı olumsuz tepkıyı almak vardır 1939\ılınınTemmuza\ında Champs EI>see'dekıColıseeSıneması.\onetmen Jean Renoir ın "La Regle Du Jeu" adh fılmını ızleme\egelen sev ırcılerın \uha- lamalarnla >ankılandı Fılmı tıksindırı- cı ve berbat bulan sevırcıler tepkılerını oturdukları koltukları verlennden soke- rek ve hatta salonu %akmava çalı^arak gosterdıler Fılmle ılgılı basmda çıkan korkunç eleştınlere daha fazla dayana- ma\an dağıtımcılar once bazı sahnelen kesmev ı denenıışler ancak tepkılenn ar- dı arkasi kesilmedığı ıçın tılmın goste- nmden kaldırılmasina karar vermısler Buolav lardan kısa bir sure sonra Ikın- cı Dunya Savası'nın patlak vermesı ve Fransa'nın da savaşa gırmesı. huknme- tın de ı>e kanşarak tılmın. moral bozu- cubulunduğu ıçın vasaklamasına >ol aç- tı Du^ kınklığına uğra\an Renoir, 1940 \ılınınsonlannado5ru Amerıka vasur- gune vollandı "La Regle Du Jeu"nun şanssizlığı ıse o donemde Fransada su- ren Nazı isgalı sırasinda da surecektı Nazıler fılmın kendı laboraruvarlannda hıçbır zaman gosterılmemek uzere sak- lanmasına karar \erdı Ancak ınuttef ık- lerfîlmın negatıflennın saklandığı labo- ratuarlan bombalavaıak bılmeden deol- sa fılmıp yok edılınesıne katkıda bulun- muş oldular Neyse kı. filmm başına gelebılecekle- n tahmın eden Renoıı fılmın orıjınalın- den 200 kadar kopv a çıkararak ^eîırın çe- Renoir (\anda) ustanın. Mozart tarzı bir komedi ha^asın- daki burjmazi eleşdrisi olan 'O\unun Kuralı" başyapıtı, riim zamanlann en önemli filmJerindendir. şitlı \er!enndegızlemi!jtı \e 1950'lenn başlarında onjınalıne >akın kop\a olu^- turabılmek ıçın kullanılmak uzere bu kop\alaryonetmenınonderlığındevapı- lan bir arama\la orta>a çıkarıldı 1940'larda Fransa'nın temellennın sar- sılmasından sonra Renoır"ın yatak hıka- velennın anlatıldığ bu ko\ e\ı komedı- sı donemın sınıfsal vapısındakı kendı kendını >ok edıcı tutumu sergılemesı ve toplumsal ujumsuzluğun altını çızmesı açısından donemın başyapıtlanndan bı- n sajılmaya ba^landı 18 vuzvıl ovun vazarlarından Beaumarchais tarzı bıran- İatımın ağırlıkta oldugu tılm konusunu da bir baska vazar Alfred De Musset'nın Les Caprices De Mariannefmananne ın Kaprıslerı) adlı ovunundan almıstır 1950'lerde venıden varatılan fılm ve- nıdengosterınıde karmasık konusu hâ- lâ çozulemezlığını koruvor Transatlan- tığı uçağıvla geçme rekorlanndan bırını elınde tutan bır pılot(Rolaııd Toutaın) Avustur\alı bır \1arkıze(Nora Gregor) âşıktır Markızınansızınkansınınaşkıv- la vanıp tu^ma>a ba^layan Yahudı koca- sı ıse aıtık sıkıcı bulduğu metresınden kurtulnıak ıçın bahaneler aramava bas.- lar Bu arada şapsal gorunus.lu bır arabu- lucu (Renoir). â^ıklan ve metreslen al- datmaealı bır voldan markızın Loıre dj- kı kır ev ınde bır arava toplar Fılmde en etkılev ıcı sahneler, konukların bır kırev ı eğlencesi olarak gorduklen av sııasında yakalanır Renoir, vuzlerce kuş ve pek çok hav vanın vahsıce katledıhs.lerını go- runtulcdığı sahneJerde bır tek duvgu kı- nntısına \er vermez Fılm teknık ustalık açısından davatıcı bır çalısma > urttas Ivane gıbı bır ^ahe- ser yaratıImadan ıkı > 11 once goruntu >o- netmenı Jean Bachelet. ışık o>unlan sa- vesinde bu\uk bır ustalıkla on plan ve arka plan çekınılennın ustesınden geldı- ğı fars oğelen >uklu tılm nasıl olduğu- nu anlamadan bır anda traıedıve donu- şur Fılmın son sahnesı. patronun kım ol- duğunugozleronüneserer 1939yılında gerçeğın açıklanmasindan rahatsız olan Parıslı se>ırcılerın verdıklerı tepkı de boyielıklı anlaşılmı^ olur Renoır ın bu başyapıtı hâlâ İ780"lenn 'aristokrafla- nna ıçten ıçe havranlık du>an Fransız burjuvasısinın kapılarını çalmakta olan felaketlere kulak tıkayan kendını beğen- mış umursamazlığına yapılmis doğıu- dan bırtecavuzdur Ha>ranlık uvandırı- cı bu tılm Mozart tarzı bır komedi ol- duğu kadar zamanını derınlemesıneeleş- tıren ve vorumlavan tum zamanlann en akıcı anlatımına sahıp fılmlcrden bındır Tıydtrolan'nda Tunç Nalman'ın sahneledığı "E>cilikO\unu'"\la tanıdım Alışılagelmıs \erlı ovunlann dışına çıkan bır bıçem denemesıyle. gençlenn bırbınnı sevme, anlamlı bırlıktelıklereadım atma hakkını elınden alan goreneklenn ırdelendığı taptaze bır sahne olay ı Bu o> unu, "Tombala", "Çatıdaki Çatlak", u\umsuz tı\atro\a vatkın bıryaklaşımla bıçımlendırdığı "L'çChun" ("Bir Kahramanın Oliımiı", "Kozalar". "Çıkjş"), "Sınırlarda1 " ba^lıklı guzelım çocuk oyunu. 1970'lerde "Kendini Vazan Şarkı" ve 1990'larda "Çok Lzak Fazla ^akın" izledi Ağaoğlu. 1970'lerın ortasından bu >ana her bırı vazınımızın tartısma gundemınde on sırayı aljn romanlan veojku kıtapları>la Turkıye ve dunva duzeyınde unlendı Ya 1964'ten oncesi' Derme çatma belgeliğimin derınlıklennde kısa birgezıntı yapıyorum Bır \andan da garıp bır keyıf duyuyorum Belgelıklere genellikle yıtınlmis msanların anısı adına dalınır Ovsa Adalet Ağaoğlu yaşıyor Yalnız ya>anııyor aynı zamanda duşunmeyı de surduru>or. \e artık gulumsuvor da Kendının ve ba^kalannın va^amını kollama gudusune bıle uzak duşmus, değer yargılan çarpık, dalgın. du)ar;,ız. ozensız \arattıklan varlığına ınat. >a^ı\or, dusunuyor ve gulumsuyor ("Fikrimin İnce Gülü"nde > ıllar once koymamn mıydı tanısım altın renklı Mersedei'ın ve kımlığını vıtırnıiş surucusunun senjvenını Anadolu yollan boyunca kovalarken7 ) Yazariık öyküsü... \azarhk oykusunun başlangıç noktasına ulasmaşa çalışırken saşırıverıyorum Yırmı bırya^ındavken Dıl ve Tanh-Coğrafya Fakultesı Franiiz Dılı ve Edebıyatı Bolumu'nu bıtırmış Henuz unı\ersıteoğrencısı\ken blus gazetesinde tıyatro yazıları vazıyor \e snr I949"da bır şuryan^masında bınncılık odulu alıyor Ataç'tan O zamankı soyadı Sumer. Sonr,a altı yıl suren bırradyoculuk donemı var (.e^ıtlı radvo programlan, sayısını herhalde kcndisının bıle anımsamadığı bır dolu ovunu radvoda uyarlama. rad>o ıçın ovunlar yaznıa. bu ovunları yavımlama Derken Se\im Lzgoren'le bırlıkte kotardığı "Bir Pije» \sunhm" gelıvor gundeme Ikı kulturkı genç kız kafa kataya verıp dostluklarının urunu bıryapıt olu^tururken. ovunları genç devlet tıvatrosunda sahnelenen ılk kadın >azarlar olacakları akıllarından bıle geçmıvor Ovunu 19^1 te sahneleven Alman \onetmen ArnulfSchroder bellı kı buyuk keyıt almıs vaptığı çalı^madan "Bu ikigenç hanun" dıye soruyor. "bunca ha>at tecriıbesini ifade etmek kudretini.. bu psikolojik gelişmeleri ve çarpışınaları duzenk'mek için gervkli bilgı>i nereden bulujorlar?" Oyun, inceleme, çeviri I955'te Halim Ağaoğlu'vla bugun de suren mutlu evlılığıne adım atmadan ve Ağaoğlu soyadını almadan oncekı ıkı yıla da tıyatrodakı bılgısını arttırdığı uzun bır Avrupa gezısı. gun yuzune çıkmamıs bır o\un. tıyatro ustune bır dolu >azı. yorum. inceleme. çev ın sığdırı\or Adalet Sümer durmadan oğrenıyor ve oğrendıklennı okurlanvla pavla^ıvor I954'te vayınılanan "Tiyatroda Bütunluk" b«ı>lıklı vazısmda "... birri>atroeserininsahne>e konmasında dekor. aksesv uar, ışık v s. gibi tamamla>ıcı unsurları ikinci derecedeki vardımcı unsur.. durumundan alıp bizzat aksivonun bir kısnıını teşkil eden.. bir seviveve )ukseHmenin uılunu bulnıak lazınıdır" dıyor (Devlet Tıyatrolan'nda ve ba^ka tıyatrolarda bugun bıle pek çok oyun dekoru son anda hazırlanıp sahneve yerlestırılıyoroysa ) Tıyatroculanmızın ve sevırcımızın gundemıne I96()"lı ve 7 O'h vıllarda gıren Bertold Brecht °ın "sahne ile se> irci, o> uncu ile karakter arasına konması gerekli uzaklığı" ırdeledığı yazısı. I955"te Adalet Sumer Ağaoğlu'nun çevırısıyle Devlet Tıyatrosu dergisinde vayımlanmi!, bıle (Oysa Dev let Tıyatrosu bır Brechtoyununu ılk kez I979'da sahneleyebıldı ) Öncü aydın kimliği ABD'de yas^ınan ıkı yılın ardından bır kez daha Ankara Radvosu'nda goruvoruz Adalet Ağaoğlu'nu \enı programlar. gun yuzune çıkan va da çıkmayan oyunlar. oyun çevırılerı, Meydan Sahnesı'nın kuruculuğu ve yonetıcılığı. Üluslararası Tıvatro Enstıtusu Turkıye Merkezı Genel Sekreterlığı. AST ın kuruluşuna katkı AST'nın sahneledığı. 1960lı \ ılların Ankaralı seyırcisinın belleklerınden lııç çıkmamacaMna verleşmıs. J. P. Sartre'ın "Mezarsız Ölüler"ının çev ınsı Işte boy le yoğun bır dene> ım. bırıkım. uretım ve eylem suıeunden geçerek ulaşılmış 1970'lere oncu a\dın kımlığı damla damla sindırılerek hak edılmıs (kım bılır gunler geceler boy u ne çok kıtap okunmuş bu arada1 ) Gerısını bılıyonız "Vapıtlar, ba^vapıtlar. oduller oduîler. oduller Ve şu va da bu nedenle yasaklamalar (Turkıye'de aydının yazgısı olup çıkmıştır. bır yandan odullendınlırken ote vandan cezalandınlmak ) Ne mutlu kı ustalara ^ız gelıronlenne konan engeller Ama ulkemızde ınsan yaşamı karşısındakı duyarsız tutumun »ımgesı olup çıkan trafık canavarı karşısında onlarda çaresızdır Adalet Hanım'ın bır avdır toplumun tum duyarlı kesımlerını uzuntuje ve endışeye boğan. s.a^ırtıcı duzeyde anlamsız. ama onu olumun e^ığıne getıren trafık kazası karşısında. bılıncının ve bedenının tum gueunu seferber ederek kazandığı vengı bu nedenle daha da anlamlı Adalet ve Halım Ağaoğlu. "Tombala" oyunundakı (yaşamlannı ıkı kışının budalaca oynadığı bır "•tombala" oyununun anlamsız tekduzelığe tutsak etmış) karı-kocanın tam tersme. "kendilerini gelecege doğru guzel ülkulerle \e anlamlı uğraşlarla" donattıklan ıçın uzun bırlıktelıkleıı boyunca yaşamayı guzel kılmış ıkı avdınlık ınsan Yannları da aydınlık olsun Bir Rüya... Perde açıldığında sahnede kımse yoktu Bu du- rumda sahneye çıkmam gerektığını duşundum. As- hnda salon da boştu Ama ışıklar kararmış, yalnız sahne aydınlanmıştı Galıba, çocukken 'artıst' olmak ıstedığımı hatırlı- yordum Fakat bu çok bulanıkrı Buraya nasıl geldığımı, daha doğrusu. neden ve nı- çın geldığımı bılmıyor, çıkaramıyordum Beyoğ- lu'ndakı eskı Ses Tıyatrosu gıbı gorunuyordu ama, o localar, avızeler, hepsı belleğımde belırıyor, burası daha çok Tepebaşı Dram Tıyatrosu'nu andınyordu. Tabıı o Dram Tıyatrosu da butun butune, yanan sev- gılı tıyatro değıldı Yuruyunce, adımlarımm ahşapta bıraktığı çıtır çı- tır sesı ışıtmıştım Ses benden ayrı var oluyordu Dekor -bıze gore- sağ uçtan sol uca, bır ıç mekân- dan bır dış mekna açılıyordu Iç mekân, bır mahalle terzısının çalışma odasıydı Burayı o kadar ezbere bı- lıyordum kı, ıç mekân varrnıydı yoksa yıne bellek al- datmacası mıydı kestırmek olasızdı Zaten ıçınde bulunduğum ruya-zamana kapılmış; gerçeklığın olçup bıçışlerınden kurtulmuştum Bura- sı bır geçmış zaman terzı odasıysa bıle. o geçmış za- man şımdıkı zamanıma karışmıştı Dıkış makınesı, utu masası, buyucek bır sehpa et- rafında ıkılı kanepe ve bır koltuk yerlı yenndeydı Pen- cere kenanndakı taş manken yıllar arasında bıraz daha eskımış gorunuyordu Doner aynanın*bır yuzu boydan boya kınktı Her şey eskımıştı Eskı model sıyah-beyaz televız- yon da eskımıştı ama buradakı tek yenı zaman eş- yası oydu Televızyonu muhakkak kı ruyada uyduru- yordum Şu ıç mekân, hıçbır ara bolme olmaksızın, çıçek- lerle bezenmış bol bıtkılı zakkumlu bır taraçaya açı- lıyordu Zakkumlar pembe ve beyazdı Bırsesbana "Çıçeklere dıkkat edınız" öeü\ Bır ka- dın sesıydı Anons yanlış, dıyordum kendı kendime, Cıhangır Parkı'ndakı levhada "Çıçeklerı koparmak yasaktır " yazılıydı Zakkumlar, çıçekler ve bıtkıler, eskımış, solmuş ku- maşlardan dantellerden yapılmıştı Tozlu, çok tozlu gorunuyorlardı Taraçada hasır masa, hasırdan koltuklar duruyor- du Hasırlar bır zamanlar her halde fılızı boyalıymış, o fılızı uçmuş, hasırlar sararık kalmıştı Taraça bır ıkı basamaklı merdıvenle duşsel kum- sala ınmekteydı Fakat ben bır turlu taraça tarafına geçemıyordum Kumsal ve duşsel denız hasret uyandırıyordu fç mekân alaca ışıktaydı Taraça daha aydınlık, fır- tına ışıklanyla, şımşek çakımlarıyla çevrılıydı Bır su- re denızın uğultusu ışıtıldı Sesler gıt gıde erırken ışık- lar degıştı aydınlık taraça kararırken çalışma odası aydınlandı Kendımı sahnede bugunku hahmle, kırk yedı ya- şımla buldum Her zamankınden daha tutuk tavırlıy- dım Tuhaf bır ozlemışlıkle çevreme bakıyordum Ozle- dığım şeyler, aslında pek ıç açıcı olmamakla bırlıkte, besbellı ızbırakmıştı Içımden, her şey yerlı yerınde, dıyordum, utu masası, sehpa, sehpada kenan k/rık kul tablası Kultablasındakı ızmarıtlere baktım Bunlarfıltrelıy- dı, kırmızı uçlu Geltncık sıgarası değıllerdı Içım bur- kuldu Sonra, duşununce kırmızı uçlu sıgaraların Gelıncık olmadığını Bahar sıgaralarıyla karıştırdığı- mı ayırt eder gıbı oldum Annem, kırmızı uçlu Bahar sıgarası yakar Melâhat Hanım makınesının başındadır Yoknaz tıkır tıkır çalışır Zengın komşu hanımlar, Melâhat Hanım'a yalnız- ca gundelık elbıselerını dıktırırler Ucuz empırme, basma pazen elbıseler Bır ses "Sen o elbıselerı daha çok severdın 1 " dı- yordu Unlemıne karşın o kadar uzaklardan, oteler- den gelen bırsestı kı, kım.n soyledığını çıkaramıyor- dum belkı de ben haykırmıştım Ama bunun uzerınde durmayıp demın çocuktum, şımdı hızla yaşlandım, her şey geçtı, dedım Hepsı geçtı ve bıttı Bunu soyler soylemez duşsel kumsala geçtım, uğultulu denıze doğru yurudum Gerıde kalan ışlık odasında terzı Melâhat Hanım anneme yıne sıyah ustune menekşe demetlı bır "ro- ba" dıkıyordu Eskıyıp yer bezı olacağını bılıyordum. Sozcukler arasında duygular dınmernışken uyan- dım Anthony Quinn'den pekor talep Kıiltur Servisi - Ikı Oscar lı unlu aktor Anthonj Quınn, Alı Ozgenturk"un "Mektup" adlı son fılmınde uç gunluk rolu ıçın 25 mılyar TL ıstedı Turk-Çek Cumhurnetı ve Polonva ortak yapımı olarak. çekımlenne bu ay sonu başlanacak olan Alı Ozgenturk"un yoneteceğı ve başrolunde Tank Akan'ın oynayacağı 'Mektup' fılmınde. bır aydır>apılan gorxi5.me]er sonucu kendısıne sunulan rolu kabul eden Quınn, menajen aracılığıylagonderdığı faks metnınde ucretını 250 bın dolar (25 mılvar) olarak belırledı Lnlu ovuncu. Elıa Kazan ın 'V ıva Zapata' ve Vıncente Mınnellf nın 'Olmeyen Insanlar >aşama Tutkusu" tılmlernle en ıvı \ardımcı erkek oyuncu Oscar'ını ıkı kez kazanmış Fellını nın 'Sonsuz Sokaklar'ından. Cacoyannıs'ın Zorbasına. Akkad'ın "Çağrı sindan ' Delanno\"un 'Notre-Dame'ın Kamburu'na dek bırçok ustalık gosterısınde ovunculu&unu sergılemıştı Assos Festîvali'nde geri sayım Kultur Senisi- Bu yıl ıkıncısı duzenlenecek Assos Gosten Sanatlan Festıvalı 20 - 22 eylul tanhlen arasında gerçekleştırılecek Ikı gun ıçınde dans. tıvatro tasarım muzık \e kukla alanında çeşıtlı gostenlenn sunulacağı festıvalın hazırlıklan suruyor Bu yıl Ingıltere. Isvıçre Italya Danımarka. ABD. Fransa Avusturya ve Turkıve"den toplulukların katılacağı festıval gosterılerı antık Assos kentının tarıhı mekânlannda yapılacak 1 eylulden ıtıbaren gelmeve başla>acak topluluklar. gosterı yapacaklan mekânlardakı dekorları \ennde kendılen hazırlayacak Antalya'da karikatür festivali Kultur Ser>isi - Antalva Altın Portakal Kultur ve Sanat, \akfı tarafından duzenlenen Uluslararası Kankatur Festıvalı devam edıvor İtal>a"nın Cueno kentınde gerçekle^tırılen Eurohumor" kankatur vanşmasında ' odul kazanan kankaturlerden olu^an sergı Antal>a"da Karıkatur Sokağı ndaveralıvor 30 karıkatunstın , çahşmalarının buiunduğu sergıde, ayrıca bu >ıl onaltıncısı gerçekleştınlen Uluslararası Nasreddın Hoca Kankatur Yarışmasf nda odul kazanan ı karıkaturlere de \er venlı>or Eurohumor karıkatur ynnşmasi ve festıvahnın vonetıcısı Costanzo Martını testıvalın konuğu olarak 12 - Ifiağustos ' tarıhlen arasında Antalva'da olacak Sergıler20 l ağustosa dek surccek