Katalog

12AĞUST0S1996 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMI Enerji Bakanlığı Müsteşan Uğur Doğan, nükleer santralların da 6 yıldan önce devreye giremeyeceğini söyledi 6 1997'de elektrik yetmeyecek'• Bu \ıi 94mılyar kılo\atsaatolarak beklenen tuketımın ancak karşılanabıleceâınj, gelecek yıl ıse uretimın ıhtnacın gensınde kalacağını kaydeden musteşar Doğan. sanayı kurulüşJarının en kuçüğune kadar kendı elektnğını uretmej>ı ıçın teş\ ık edılmeve başlandiğını. yakın gelecek ıçın nukleer santrafîarın da bır faydası olama\acasını kavdettı AD4NA (Cumhuriyet Güney İUeri Biırosu) - Onumuzdekı yıl ortaya çıkacak enerjı darboğazının aşılmaM amacıvla sana>ıcılenn kendı tesıslennın gerekMnım duvduğu enerjıvı uretebılmelen ıçın te^\ık edıcı onlemlenn alınmava ba^landığı bıldınldı 1997"nın ılk ceyreğınden ıtıbaren gorulecek olası enerjı darbogazının aijilmasında ^anayı kuruluşlarınca uretılecek enerjı mıktarının bır mıhar kılo\atsaat doiayında olması beklennor Akkuvu Nukleer Santralı nda uretıme başlanmasi ıçın ı mılyardolarlık yatınm \e 6 vıl gerektığı belırtıldı Enerji ve Tabu Kavnaklar Bakanlığı Muste^an L'ğur Doğan. enerp darboğazıyla ılgılı gelı^meler konu^unda Cumhuriyet'e yaptığı açıklamada, bu v ıl 94 mılyar kılovatsaat enerji tuketımının beklendıgını. uretımın de aynı duze>de olacaöını, ancak ıtıbaren uretım- tuketım dengesınm bozulacağını belırterek soz konusu olumsuzluğun gıdenlmesi ıçın sanaytcılenn kendı elektnklennı uretmesı yolunun te^vık edılmeye ba^Iandığını soyledı Doğan "Şu anda gorülen elektrik kesintileri uretimle ilgili değil. Dağıtımdan kaynaklanıyor. Onumuzdeki yıldan itibaren ortaya çıkacak darboğazı aşmak için sanayi teşvik ediJmeye başlandı. Bu kuçuk birimler ust uste konuiduğunda ciddi bir yekûn tufuyor. İlk aşamada bir miivar kilo\atsaate yakın bir üretim bekliyoruz" dedı L'ğur Doğan enerji darbogazının aşılabılmesı ıçın Akkuyu Nukleer Santralı nın devreye sokulmaM konu->undakı gelışmelere ılışkın >oruya karşılık da santralın gucunun 1200 megavatdolaymda olduğunu belırterek "Bu konu her şeyden once siyasi bir kararı gerektirmektedir. Ancak, şu anda dev reye sokulmaya kalkılsa 3 milyar dolariık yatınmla 6 yıldan önce uretime başlamanın olanağı yok. Vani >akın geleceğimizde nukleer enerji diye bir beklentimizyok" dıye konu^tu Enerji Bakanlığı, Yap-İşlet-Devret'e incelemeden onay verdiği iddiasıyla suçlanıyor Elektrik enerjisi açığuım temeli ciddiyeteizKkÖZGLRLLISOV Turkıve nıngıreceğıenerjidarboğa- zına "'nukleer santral" çozumu da- yatılmavaçaİDjilırken. YapUletDev- ret (> JD) proıelennın gecıkmesının yol açtıgı enerji sıkıntiM gozardı edı- Iıvor Enerji sektoru. Enerji Bakanlı- ğı"nın. \ (Dproıelenndecıddıbırde- ğerlendırmevegıtmeksizm ba:>\ uru- lann çoğunu kabul ettığını pek çok \ İD projesının surebinın dolmasina karşın halen tamamlanmadığını belır- tıyor Enerji Lretımı Genel Muduru Sami Se\ınç, va^anan enenı darbogazının nedenlennden bırısinın de. Enerji Ba- kanlığı'nın ^ İDdeğerlendırmelenn- dekı hatalardan kavnaklandığını ıfa- de ederek, "\ ID ilk ortaya çıktığın- da, herkesin muracaan kabul edildi. Oysa bakanlığa yapılan \uz başvu- rudan ancak dordû. beşi ciddi)et ta- şfyondu'^eklmdekonu^tu Enerjisek- torunde danışman fırma olarak taalı- yet gosteren Enerjı Grubu ndan Akil Sakarya dd "Bir süru şirket bir suru projeyi kapatnuş durumda, ama or- tada bir faali>et>ok" şeklınde konuş- tu Cumhunveün konuy la ılgılı sorula- nnı yanıtlavan Samı Sevınc. bakan- lığın kabul ettıgı projelenn burokra- sıyı kılıtledığını vecıddı projelenn ış- lemlennı de vava^lartığını behrftr- ken V İD proıelennde farklı neden- lerle de gecıkmeler yaşandıgını ıta- de ettı Sev ınç i,o\ ie konu^tu "Bir de sivasi nedenlerden öturu \a- şanan gecikmeler \ar. Veni gelen ikri- dann. hele bırdursun' dediğiproje- ler soz konusu. Sonuçfa. enerji açığı- na çozum olarak bel bağlanan \ JD'fer- deki geciknıe>e bağlı bir enerji dar- boğazı orta>a çıktı." Bankaların para sağlamadan once proje>ı sikı bır^ekıldedenetledıkle- nnı ka\deden Se\ınç firmalann fı- nansmansorununuçozememesını \e yonetmelığıngetırdıgı LisiilamaJan da enerji sikmtısının bır dığer nedenı olarak tanımladı Bazı projelerde de Aşağı Seyha Projeleri Karaısalı Enerji Bakanlıgı"ıun ^ JD projelcrindeciddi bir değerlendirme\e gıtnıedığı one sürülü\or. Enerji darbogazının nedenleri: • Enerji Bakanlfgı'nın \ İD muracatlannı değerlendirmedeki hatalan. • Değı^en ıktıdarlann bazı projeleri beklemeyealması • Kuruluşların flnansman sorunlarını çozmekte karşılaştıkları /orluklar. • Ba^ı kurulu^ların > jkıt konusundakı deâerlendırme • Rusva'dan alınan 6 mil\ar metrekup doğalga/ın. 14 mihar metreküpe çıkınlmasını sağla\acak anlaşmanın uç > ıldır inı/aİanamaması. • Ozelleştırnje furyasından sonra. me\cut santrallara tek çıv ı çakılmaması • Elektrik iletilmesi \e dağınlmasn la ilgiti probiemler. ongoruienden az>akıtçıktıgını kav- dedenSe\ınç "Eİektriksektöründe- ki sıkıntınırı en bu> uk nedenlerinden biri de Rus\a ıle oian 6 mihar metre- kuplukdoğalgazanlaşmasının l4mH- >ar metreküpe çıkanlnıası konusun- da uç\ ıklıranla^ma sağlanamamışol- ması" dedı Ozelleştırmenın ortav a çıkmasından sonra mevcut santrallara çn ı çakılma- dıgını belırten Sevınç santralların \e- dek parça bıle alamadığını sozlenne ekJedı Enerji Grubu ndan AkilSakar- >adapekçokproıe\e\eterlı etudva- pılmadaııonj\ venldığıneı^aretede- rek "Baa şirketler, kendilerine va- bancı bir ortak bulup bakanlıktan onay almış. projeyi kapatmı^. Ancak ortada bir faalhet yok" ^eklınde ko- nu^tu Sakarva Bakanlığınproıelere bellı bırsurevermesıgerektığını \e- rılen sure wnunda halen tamamlan- ma\an proıelen de ba>ka fırmalara de\retme->ı gerektıöını so\ledı Vlannara EregliM nde Enron \e Unı Mar ın ıkı avrı projesinın fınansıııan borunuvevonetmelıklerdenkavnak- fanan Mkıntılar nedenıyle gecıktıSı belırtılıvor Ikıprojedeneldeedılecek toplam 1000 MVV "lık guç. enerji sı- kıntısınıngıdenlmeMndebuyukroloy- nayacak Doğa Enerji AŞ ıle Vlıssıon Energy'nın l80MWIıkEsen>urtDo- ğal Gaz Santralı proıeM de gecıken onemlı proıeîer arasındd Ka\alaGrubu nundaprojesınıgecık- tıren ijirketlerarasındayeraldığı belır- tılıvor Doğu Akdeniz'de enerji üretim tekelini ele geçirmek istiyorlar Uzanlar'm gözü Çatalan'da ÇETİN V İĞENOĞLL <-? ADANA - Uzanlar. vonetı- mmı ele geçırdıkten sonra şa- ıbelı ı^letmecılıklerı nede- nıyle başta SPK olmak uze- re bazı kuçuk ortaklar tara- fından çeşıtlı mahkemeler- de haklannda çok say ıda da- \a açılmasına yol açan \e kamuoy unu ay larca mei}gul eâen Ç EA$ olay ının ardm- dan ^ırndı deyapımı :amam- lanmak uzere olan Çatalan Barajı ve Hıdro Elektrik SdntralTnın (HES) ı^letme hakkını da almaya talıp ol- dular Işletme hakkını almak ıçın barajınyakIaşık20trıI- yon lıralık yapım masrafla- rını karşılamaya hazır ol- duklarını soyleyen Lızan- lar"ın Çatalan'ıısrarlaibte- melennınaltındaDoğu Ak- denız'de enerjı uretım teke- lını ele geçirmek olduğu bıl- dınldı Bakanlığın ÇEAŞ'ın çeşıt- lı santrallardan elde ertıgı toplam uretımının yarısı ka- dar uretım kapasıteMne sa- hıp Çatalan'ın nabil ışletı- leceğı konusunda henuz net bırtavırbelırlemedığı Uzan- lar a olumlu ya da olumsuz herhangı bıryanıt vermedı- ğı oğrenıldı Enerjı \e Tabıı Kavnaklar Bakanlığı Muste^an Lğur Doğan, Çatalan'dasututul- may a başlandiğını. 3\56 mc- gavat gucundekı uç hıdro- elektrık santralı uriıtesmden bırının monta] çaliijmalan- nın iurduğunu buyuk ola- sılıklaocak-^ubataylannda tamamlanacagını obur ıkı unıtenınde ıkı^eraylıkara- larla Hazıran 1997'de butu- nuy İe uretıme hazırduruma geleceğını soyledı Lzan- lar'ın ba^vurusunu doğru- layanDogan "E\et,birtek- üfsozkonusu"Ne kadar mas- raf yaptıysanız dolara en- dek:>İ!. oturun hesabınızı ya- pın Sonra muzakere ede- lım Eğer prensıpte muta- bık kalırsak ışletme hakkı- nı de\ralmayı goru^elım" dedifer. Teklifin hepsi bu. Rakamlandınlmış herhan- gi bir şey yok. Ancak konu- yu değeıiendirmeye alma- dık bilehenuz. İnceİemedik" dedı D0SYA: BANKACILIK SiSTEMiNiN ANALİZI (3)|P•Ü1VYA EKONOMİSİNE B A K I Ş / E R G İ N YILDIZOĞLL arımız Ergın Yıldızoğlu. yıllık ıznının bır bolumunu kullandığı ıçın bu haftakı yazısını yayımlayamıyoruz Teknj^analizciler değerlendiriyor: Borsa^endeksi 1 çalışma Bakanı Necati Celik. runlu Tasarruf, nemalarla likte geri ödenecek Magrip ülkeferi mal peşind gidiyor? Özelleştirme atağının ilk hedefi ~ lekom olmk TREND KJ ARAMLRSEL(A.A)- Çalı^ma ve Sosval Guvenlık Bakanı Necati Çelik, Tasarrufu Te^vık Fonu nun kaldınlacağını ve tonda bınken paraların nemaları ıle bırlıkte hak ^ahıple^ne mutlaka odeneceğını bıldırdı Bazı keMinlenn 54 hukumetı halâ hazmedernedığını belırten Çelık "Çünkiı Türkiye'de halka rağmen yönetim anlayışı bitmiştir. 65 nıilyonun. 2 bin aileye hizmet etme donemi kapanmıştır" dedı '\^ga^ ucretın enflasyonun vuzde 24. memur ve emeklı maa^larının da enflaSyonun yuzde 20 uzerınde arttınldığını anlatan Çelık Turkıve'nın bunu kar;,ılayacak kavnaklan bulunduğunu kaydettı Çelık. çalı^anlann refah duzevını daha da yukbelteceklerını ıfade ederek sozlennı şov İe surdurdu "De\letimiz,bazı azınlıklann elinde olan bankalara her ay 150 trify on lira faiz odemektedir. Bunu onlemenin çalışmalanna başlanmıştır. Asgari ucret >e bu ücrete tekabul eden gelir >ergiden muaf tutulacak. esnafın peşin vergisı kaldırılacak, hayat standardı y ukscltilccektir. SSK ve Bağ-Kur mevzuatları halkın lehine yeniden gozden geçırilecektir. Tarım destekJenecek ve kotalar kaldırılacak. İşçı ve memurlarda zorunlu tasarruf kesintileri kaldırılacak, biriken para nemaiarıyla biriikte mutlaka geri ödenecektır. 400 trilyon liradan bugun 4 kuruş bileyoktur. Bunun hesabı da sorulacak. Veni emekJilik yasası. bakanlığımızda muzakere edilmektedir. Muktcsep haklara dokunulmadan. veni bir sosyal guvenlik reformuna gidilecektir." De\ letle vatandaş arasında suregelen soğukluğu da gıdereceklerını belırten Çah^ma ve Sosval Guvenlık Bakanı Çeiık "Başbakanlığın son genelgesiyle, il ve Uçelerde \ali ve kay makamlar başkanlığında her ay toplantı yapılarak sorunlar belirlenecek ve hukümete iletiiecektır" dedı ANKARAPAZARI ÎÂKL P KEPENEK Dinsel üyumsuzlukKapıtalızmın 'doguşu't\e Hırıstıyanlıkta 16 ve 17 yuzyıllarda gorulen reform hareketlerı arasında doğ- rudan bınlışkı bulunduğu, genellıkle benımsenen bır goruştur Ozellıkle 'Protestan ahlakı' tle 'kapıtalızmın ruhu' arasındakı ılışkıler, başta Max Webwe olmak uzere pek çok duşunurun araştırma ve yorumlanna konu olmuştur Protestanlık, dinsel gorevlerı yalnız- ca kışı ıle Tann arasına ındırgeyerek 'bıreyın ozgur- leşmesının' yollarını açıyordu Kendı çıkarını 'akılcı' bır bıçımde gozeten sozune guvenılır bırey, Tan- n'nın da ısteğı sayılıyordu Bu onermelerın doğal so- nucu, 'kâr peşınde koşmanın, Tann buyruğu sayıl- rnası'yöı. Kapıtalızm 'sahıplıklerı ayn ellerde bulunan emek ve sermayenın' mal ve hizmet 'uretımı ıçın bır ara- ya geldıklen uretım bıçımıdır Uretıme katkıfan sonu- cu sermaye kâr emek de ucret alır Ne tek başına 'kışısel zengınleşme' tutkusu ne de 'alışverış' anla- mında pazar' kavramı kapıtalızmı açıklamada ye- terlı değıldır, bunlar kapıtalızm oncesınde de vardı Bu nedenle 'emek ve sermayenın ozgurleşmesıne' yonelık tum olguların, kapıtalızmın gelışmesıne kat- kıda bulunmaları doğaldır Protestanlık ıle emek ve sermayeyı ozgurleştıren sureçler 'kurumsallaşıyor', ışyada 'çalışma', bır 'dinselgorev' konumunayuk- seltılıyordu Daha çok getırı ıçın doyumsuzaçlık've kışısel çıkarın 'kutsanması', toprak arıstokrasısı ve tıcaret sermayesının egemen olduğu bır ortamın de- ğışımıne ya da kapıtalızmın ıvme kazanmasına yar- dım etmıştır Protestanlığın kapıtalızme 'asıl olumlu katkısı' bun- ların da otesındedır Protestanlık ıle bırlıkte 'bılımsel ve teknolojık yenılıklenn' bılım ve sanat alanındakı gelışmelenn kayıtsız koşulsuz benımsenmesının yol- ları açılmış, 'bılımın, sanatın ve dının' yalnız 'banşık- lığı' değıl, 'gerçek uyumu' sağlanmıştır Çunku o donemden başlayarak 'bılım ve teknıkyenılıklenn ure- tıme uyarlanması' daha çok kâr amacıyla kullanımı yoluna gıdılmış ve bu olgu bılındığı gıbı son on yıl- larda ekonomık ve toplumsal gelışmelenn gerçek mo- toru olarak buyuk bır ıvme kazanmıştır • • • islamın, kapıtalızm, bılım ve sanat ıle ılışkılerı bu- rada ozetlenemeyecek olçude genıştır Ancak Is- lamcı denılen Refah Partısı'nın kımı uygulamalan, ozel- lıkle hukumetın TUBITAK'ı 'ele geçırme' gınşımlerı onemlı gostergelerdır RP'nın bılım ve sanat karşı- sındakı tutumu, kımı beledıye başkanlarınca yıllar- dır sergılenıyor Ankara'da heykel olayı, Sıvas yan- gını ve Kaysen'de sınema yasağı ve kımı duşunur ve sanatçıların yapıtlarına gosterılen tepkıler karşı- sında RP yonetıcıierının açık kapalı desteğı, bunun orneklerıdır Bılındığı gıbı TUBITAK yalnızca 'temel ve uygula- malı bılımlen' bılım sayan, 'toplumsal bılımlerı dış- layan' bır anlayışın urunudur Ekonomıyı, toplumbı- lımı, hukuku. psıkolojıyı, antropolojıyı. dılbılımı bı- lım saymayan bır anlayış, kuşkusuz çağdaş bılım an- lamında en azından, yetersızdır. Bu nokta bır yana, ana çalışma alanlan matematık, fızık, kımya, bıyo- lojı, muhendıslık ve tıp olan TUBITAK'ın 'solculann kalesı olmaktan çıkaracağını' soyleyerek gunumuz- de bu alanlarda solcu avına çıkabılen bır bakana bağ- lı olmasmın nasıl yıkıcı sonuçlar doğuracağı kolay- ca kestırılebılır TUBITAK konusu, 'sol ıle savaşım' anlâmsızlığıy- la açıklanamayacak bır başka oneme de sahıptır Dun- ya tıcaretıyle ılgılı son uluslararası anlaşmalar, sana- yı uretımıne verılecek teşvıklenn ya\mzca araştırma ve gelıştırme' alanında 'olabıleceğını' vurguluyor Daha doğrusu geçmışın yatırım ve ıhracatı doğru- dan parasal olarak destekleme yontemlerı uygula- madan kalkıyor Araştırma ve gelıştırme teşvıklerı- nın uygulaması da mtelığı geregı TUBITAK'ın uze- nndedır Yapılmak ıstçnen, oncelıkle yenı teşvıklenn yalnızca 'yandaşlara' verıfmesını sağlamaktır Kaldı kı Refah hukumetı, TUBITAK'ta ıstedığı bı- çımde bır kadrolaşmayı gerçekleştırmeyı başardığın- da, 'gıdecek olan' yalnızca var olan uretken ve nı- telıklı kadrolardeğıldır. Kurum yenı bır 7ç çatışma ve kaynaşma' donemıne gırerek felç edılecek, bunu belkı benzer kurum ve kuruluşlann çokertılmesı ız- leyecektır Türkiye'de esasen gelışmesının emekle- me aşamalarında olan bılımsel ve teknolojık gelış- meler onarılması çok guç, belkı de olanaksız ola- cak ve de yıllar alacak bır yok oluş surecıne soku- lacaktır Turkıye kapıtalıstlen, uretım teknıklerını çok buyuk olçude 'dışandan' satın alıyorlar Bu yolun çok pa- halı olması bır yana. teknolojık gelışmelenn gunu- muzdekı nıtelığı, dışandan sureklı teknolojı satın al- manın, ozellıkle de bundan boyle çok buyuk guç- luklere gebe olduğunu gostenyor Gunumuzde ya- şamsal olan 'başkalannm yaptığı en ılerı teknolopyı satın almak 'değıldır, bu alandakı hızlı 'yaratıcılıksu- recıne' toplum olarak katılabılmektır Bunun ıçın de beyınlen ve kurumları ozgur ve ozerk tutmaktan baş- ka yol yoktur Ek olarak yenı dış tıcaret duzenleme- len çerçevesınde, bır olçude de olsa kendı 'ulusal teknolojı uretımıne' yonelmenın. uluslararası reka- bet ve kalıtelı uretım açısından da bırzorunluluk ol- duğu bılınmektedır Turkıye, dunyadan tumuyle koparak ortaçağ ka- ranlığına yeniden gomulmek ıstemıyorsa. esasen yetersız ve guçsuz olan bılım ve teknık kurumlarını yok etmeyı değıl, onları daha da guçlendımneyı amaç- lamalıdır Asırlardır bılımın ve sanatın yaratıcı gucu- nu bır yana bırakmanın, yadsımanın ve yok etmenın ağır bedelı her gun odenmekteyken, aynı ışı TUBI- TAK ve obur bılım ve teknolojı kurumlarını yok ede- rek yapmanın toplumsal vetarıhsel 'gunahı', gerçek- ten çok buyuk olacaktır imdi R e a l - T i m e B o r s a , A y d a 1 5 0 $ Teknik ve Temel Analiz Özellıkleriyle, • IMKB Hısse Senedı Pıyasası ve Bılançolar • Bankalararası Dovız ve Faız Pıyasası • IMKB Tahvıl Repo Pıyasası • Serbest Pıyasa Altın ve Dovız Pıyasası • Istanbul Altın Borsası • Yurt Dışı Dovız Parıteferı • Yurt Dışı Pıyasalar • BDP Haber Ajansı 3DPLINE var Ekspros Satış M»ttı: O212 - 212 83 43 Daha ayrıntılı bılgı almak ve BDPUNE ı yakından tanımak ıçın lutfen bızı arayın Sıze en uygun çozumu bırlıkte yaratalım BDPUNE için bayılıkler veritecektır. So^mztçt Data Pazartama A.Ş ûa^eteater Mah Matbuat Sc« Mo 15 Esentepe 80300 iscdnoul W 0 212 212 33 0ü Fa)cO212 2128325 (nternet VVeb Adresı: hrtp J7W*W meöyat E-Mjı(Adresı * com