Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
30TEMMUZ 1996 SALI CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Çalışma Bakanı Çelik: 1 ağustosta yürürlüğe girecek tutar, işçiyi de işvereni de tatmin edecek
Asgari ücret, Ekonomik RurııPdaA>KARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Çal ışma \ e
Sosyal Gihenlık Bakanı
Necati Çelik, yeni asgan
ücretın ağustos ayında
yürürlüğe gırmesi
konusunda kararlı
olduklannı belırterek.
**Asgari ücret çarşamba
günü açıklanacakl Miktar.
her iki kesimi de tatmin
edecek düzeyde olacak"
dedı. Çelık. veni asgarı
ücretin. açıklanmadan önce
hükümet üvelerinin
oluşturduğu Ekonomik
^CuruPda tartışılacağını
bildirdı. Türkiye Işçi
Emeklilerı Cemıyetı
Başkanlar Kurulu üyelerini
kabulünden sonra
gazetecılenn sorularını
yanıtlavan Çelık.
"İşverenlerin, sendikalı
işyerierinde farkJı asgari
ücret belirlenmesi taJebini
bu dönemde hayata geçirme
şansınuz yok" dedı. Çelık.
sanayi ve tanm kesımının
asgari ücret tespıt
komisyonlarının ortaklaşa
Asgari ücretin vergi dışı kalması çarpitılıyor
Meclis'ten bir karamame çıkanlması yeter
ANKARA (ANKA) - Başta Ça-
lışma ve Sosyal Güveniik Bakanı
Necati Çelik olmak üzere hükümet
üyeierinın zaman zaman gündeme
getirdıkleri "asgari ücreti vergi dışı
bn-akma" kavramı, teknik yötukn
yanlış olmanın ötesinde hükümetin
istediği halde gerçekleştiremediği
birdüzenleme gibi gösterilerek ger-
çeklerçarpıtılıyor. Hükümetin elin-
de, çalışanlann gelirierınin asgari
ücret kadarki kısmını vergi dışı bı-
rakma yetkisi bulunuyor ve bu yet-
kinin kullanılabilmesi için bir ka-
rarname çıkanlması yetiyor. Asga-
ri ücretin vergi dışı btrakılması kav-
ramının tümden yanlış olduğu vur-
gulanarak kastedilen, çalışanlann
gelirlerinin asgari ücret kadarki kıs-
mmın vergi dışı bırakılması oidu-
ğuna işaret ediliyor.
Sadece asgari ücretin vergi dışı
bırakılması gibi bir uygulamada ör-
nefin asgari ücret 15 milyon lira ise
bu tutann tümünün vergi dışı kalma-
sı, J5.5 milyon lira alan bir ücretli-
nin ise vergi ödemesi gibi bir duru-
mun ortaya çıkacağına dikkat çeki-
liyor.
Hükümet üvelerinin öne sürdük-
leri gibi çahşanlann gelüierinin as-
gari ücret kadarki kısmını vergi dı-
şı bırakmak için teknik birçalışma-
ya ya da önemli bir mevzuat deği-
şikiigi yapmaya gerek bulunmuyor.
Geçen yıliarda Bakaniar Kurulu'na
verilen biryetkinin kullanılması ha-
linde söz konusu vergi dışı bırakma
işlemi rahatlıkla gerçekleştirilebili-
yor.
Bakaniar Kurulu bu yetkisini he-
nüz çok smırtı btrşekildekuliamyor,
"Özel indirim"olarak adlandınlan
indirim halen 1 milyon 800 bin lira
düzeyinde bulunuyor. Bir başka ifa-
deyle çahşanlann aylıkîannın 1 mil-
yon 800 bin lirası vergiden muaf tu-
tuluvor.
Maliye Bakanlıgı'ndan edinılen
bilgiye göre 1 milyon 800 bin lira
olan özel indirim tutannın. halen 8
milyon 460 bin lira olan asgari üc-
ret düzeyine yükseltılmesi yıllık
bazda 90 trilyon lirahk bir vergi kay-
bına yol açıyor. 31 temmuz çarşam-
ba günü açıklanması beklenen yeni
asgari ücretle biriikte bu tutar daha
da büyiiyecek.
Hükümet de aslında mevzuat yö-
nünden herhangi bir sıkıntı olma-
masına karşın, kaynak sorununu
aşamadığı için özel indirim tutannı
asgari ücret düzeyine yükseltemi-
yor.
veya arka arkaya
toplanarak yeni asgari
ücreti belirleyecekîerini.
kararın da aynı gün Resmı
Gazete'de yayımlanacagını
bıldirdi. Çelık, geçen >ıl
Asgan Ücret Tespıt
Komısvönu'na hükümet
adına katılan Hazıne ve
Devlet Planlama Teşkilatı
(DPT) temsilcilerının.
yürürlük tarihi konusunda
işveren kesimıyle ortak
hareket ettığınin
anımsatılması üzerine de.
budönem bövle bir
ihtılafın bulunmadıgını
kaydettı. Çelik. "Bu yılki
fespiri \apnkfan sonra.
gelecek tespite kadar
atılması gereken adımlar
olabilir. SSK'de olduğu gibi,
asgari ücretle ügili olarak
da bu ihtilaflan ortadan
kaldıracak çalışmalar
başlatılacaktır" dıve
konuştu Çelık. "\a
göre\imizi >apacağız ya da
gideceğiz. Sorunlan çözen
çalışır, çalışmayanın da
canına okurnz" dıve
konuştu. Necati Çelık.
asgan ücretin miktannın
Türk-lş'ın ıstedığı 18
milyon lira düzeyinde
gerçekleşıp
gerçekle^meyeceğinın
sorulması üzerine de. ışçı
ve işveren kesimıni tatmin
edecek bir mıktarda
anlaşmaya varacaklarını
söv ledi. Asgan Ücret Tespit
Komısyonu'nun.
çalışmalarında son aşamaya
geldiğını belırten Türk-İş
yetkilılerı. ücretin
belirlenmesi için gerekli
ölçülenn ortava çıktığını
söyledıler. Yetkılıler. 4
kişılik bir ailenın aylık gıda
hareamasmın 18 milyon
lıraya yakın olduğunu
kavdederek asgari ücretin
belirlenmesınde bunun
dıkkate alınmasının
zorunlu olduğunu
kaydettıler Işveren kesimi
de. Asgari Ücret Tespıt
Komısyonu'nun 9. dönem
toplantısında ücretin
belırlenmesinde çekınceler
ortaya koyarak karan
geeıktırmışlerdı Asgan
ücretin belirlenmesi. bugün
toplanacak Ekonomik
Kurul'da görüşüleceğı
gerekçeşıyie ertelenmiştı.
Asgari Ücret Tespıt
Komısyonu'nun >ann
tekrar toplanacağı
bıldırıldı.
TÜRK-İŞ ARAŞTIRMASI
'Aylık gıdaya
3 asgari
ücret yetmiyor'
•Temmuz ayında 4 kişılik bir ailenin. saglıklı
beslenebilmesı için, yetişkin bir işçinin 5 milyon 958
bin lirahk. yetişkin bir kadının 3 milyon 640 bin
liralık, 15-19 yaş arasındaki birgencin 4 milyon 723
t>in lirahk, 4-6 yaş arasındaki bir çocuğun da 2 milyon
/70 bin lirahk olmak üzere toplam 17 milyon 291 bin
liralık gıda harcamaM yapması gerektiği belirtildi.
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Türk-lş Konfede-
rasyonu Araştırma Merkezı
tarafından yapılan çalışma-
ya göre. temmuz ayında bir
ailenin aylık gıda harcama-
sı birönceki aya göre yüzde
1.1 oranında vükselerek 17
milyon 291 bin liraya yük-
seldi. Türk-lş"ten yapılan
açıklamada asgan ücretin
net 5 milvon 739 bin lira ol-
duğuna dikkat çekılerek,
_"Ay lık gıda harcaması için 3
asgari ücret yetmiyor" den-
di.
Türk-lş'ten dün yapılan
açıklamada. temmuz ayında
4 kişilik bir ailenin. saglıklı
beslenebıfmesı için.yetişkin
bir işçinin 5 milyon 958 bin
liralık. yetişkin bir kadının
3 milyon 640 bin liralık, 15-
I9yaşarasindakı birgencin
4 milyon 723 bin liralık, 4-6
yaş arasındaki bir çocuğun
da 2 milyon 970 bin liralık
olmak üzere toplam 17 mıl-
yon 291 bin liralık gıda har-
cama yapması gerektiği be-
lirtildi.
Araştırmada. aylık gıda
harcamasının geçen yıl tem-
muz ayında 10 milyon 140
bin lira. geçen ay da 17 mil-
yon 98 bin lira düzeyinde ol-
duğu belirtildi
Âçıklamaya göre 4 kişılik
bir ailenin aylık gıda harca-
ması bu ay geçen aya göre
yüzde 1.1 düzeyinde yüksel-
di.
Araştırmada, yaz mevsi-
mı olması nedenıy le meyve,
sebze fıyatlannın da düştü-
ğü belırtilerek. "Meyve, seb-
ze fiyatlan düşmeseydL, aylık
gıda harvamasındaki artış
yüzde33 oranında olacaktı"
dendı.
Bir ailenin aylık gıda har-
camalan için 5 milyon 739
bin lira olan asgan ücretın 3
katının bıle yetmediğı vur-
gulanan açıklamada şöyle
dendi: "Yapdacakasgari üc-
ret beliıiemesinin zaman ge-
çirilmeden bir an önce ger-
çekJeştirilmesi. ülke koşulla-
rına uygun \e işçinin aiİesiv-
le biriikte ihtiyaçlannı karşı-
layabilecek düzeyde olması
bugünkü şartlarda büyük
önem kazanmaktadır."
YENİ DUZENLEME
Kumarhane
reklamı
yapılamayacak
• Erkeklerin takım elbise ve kravat; kadınlann
da gece kıyafeti \ eya "etek-ceket" giymemeleri
durumunda kumarhanelere alınmaması
kararlaştınldı. Aynca memurlann da
kumarhanelere girmesi yasaklandı.
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Turızm Bakanlığı.
kumarhanelerde özendiricı
uygulamalara son verirken
bu yerlere kamu göre%lilen-
nin girişini yasakladı.
Kamuoyuna kumarhane
reklamı yapılmamasını ön-
gören genelge çerçev esinde.
müşterilere kredilı oyun o\-
natmak da yasak kapsamına
alındı.
„ Erkeklerin takım elbise ve
kravat: kadınlann da gece kı-
yafeti veya "etek-ceket" giy-
memelen durumunda ku-
frıarhanelere alınmaması ka-
rarlaştınldı.
l Tunzm Bakaniığf ndan
yapılan açıklamada, hükü-
rhet programında >er alan.
"Turizınin gelişmesiyle orta-
ya çıkan talih oyıınlan işlet-
melerinin özendiricı birtakım
yakiaşımlarla bazı vatandaş-
îanmız için cazibe mcrkezi
haline gelmeleri \e sosyal ha-
yatımızda tahribata yol aç-
nıaları engellenecektir" mad-
âesınden yola çıkılarak ku-
marhanelerde venı düzenle-
snelere gıdıldığı bildinldı.
J"unzm Bakanı Bahattin Vü-
sel tarafından v ay ımlanan ge-
lelgeve göre ote! ve tatıl kö-
iü müştenlerı için odalarda
Ştulundurulabılecek reklam-
ardışında hiçbirpromosyon.
ilan ve reklam yapılamaya-
cak 15 agustostan ıtibaren
yürürlüğe girecek olan ge-
nelgeye göre salon gınşinde
asılacak en fazla 25x50 san-
tımetre boyutlannda ışıksız
tanıtıcı levha dışındakı tüm
levhalarbulunduklan yerler-
den kaldınlacak.
Fırmalaryalnızca havaala-
nının. "dış, hatlar-gelen yol-
cu" gümrüklü bölümünde
reklam yapabilecek.
Kumarhanelerıleılgılıge-
nelgenın getirdığı diâer dü-
zenlemeler de şöyle:
- Araba, tatiL para ikrami-
yesi \erme, gösteri gibi özen-
dirici uygulamalarda bulu-
nulmayacak.
- Müşterilere kredilı oyun
oynatılmayacak.
- Hiçbir şekilde, hiçbir
araçla müşteri getirilmeye-
cek. müşteri servisi yapılma-
yacak.
- Casinolar resmi tatıl ve
bavramlar dışında saat
19İ0O'da açılıp 03.00'te ka-
panacak.
- Kamu görevlilerinin alın-
mayacağı salonlara, erkelder
kravat ve takım elbisey le. ba-
yanlar ise gece elbisesi ya da
etek-ceketie girebilecekler.
- Kumarhanelerdekı "açık
büfe"' uygulaması kaldırıla-
cak.
Emekliler. doktor yetersizliği ve aşın kalabalık nedeniy le muayene olmak için saatlerve kuymklarda beklemek zorunda kalıvoriar.
Türkiye İşçi Emeklileri Cemiyeti Başkanı Ethem Ezgü
'SSK'nin içîne ettîler
9
AN'KARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türkiye
Isçi Emeklılen Cemiyeti Başkanı Ethem
Ezgü. sıyasi partılenn Sosyal Sıgortalar
Kurumu'nu (SSK) "sömürii müessesesi"
biçımınde gördüklennı kaydederek "Bunlar
SSK'nin içfne eftiler" dedı.
İşçi Emeklileri Cemiyeti Başkanlar
Kurulu"nu kabul eden Çalışma \e Sosyal
Güveniik Bakanı Necati Çelik. emeklılenn
SSK hastanelennde karşılaştıklan sorunlan
ortadan kaldıracaklannı belirterek "maaş
kuy ruğu çilesine de son >ereceğH" diy e
konuştu. Türkiye İşçi Emeklileri Cemiyeti
Başkanlar Kurulu'nu kabul eden Çelik,
emeklilenn sorunlannın zaman
geçınlmeden çözüme kavuşturulacağını
söyledı Çelık. "Emeklilere, çaylanm
yudumlarken maaşlannın nasıl
>erilebileceğinin savaşı içindeyiz. Maaş
kuvruklarını ortadan kaldırmak için çare
arıyonız'" dedı. Eskı ve yeni emekliler
araMndakı adaletsız uygulamaya da son
verilmesi gerektığinı belırten Çelık.
Meclis'in tatilde olacağı dönemde bu
konudaki hazırlıklan yürüteceklennı. ekım
ayından itıbaren de vasal iyileşmelenn
yapılması için çahşacaklarını kaydettı.
Emeklilerden hertürlü sorunlarını kendısine
mektupla ulaştırmalarını isteyen Çelik.
konuşmasını şöyle tamamladı: "Geçenlerde,
SSK Dışkapı Hastanesini ziyaret etmek
istedim. Anyoruz, santral cevap vernıivor.
Sorumsuz bir yönetim var. Onun için hiznıet
içi eğitim vereceğiz. Kendilerini uyaracağız;
'Sen kendini hastalann yerıne koy ve ona
göre muamele et' diyeceğiz. Devlet kadrolan
vatandaşa hizmet etmek içindir. hava atnıak
içindeğil. Türkiye İşçi Emeklileri Cemiveti
Başkanı Ezgü de emekliler arasındaki
eşıtsizliğin düzeltılmesı ıçın "intibak
kanunu" çıkanlmasım ıstedı
Ezgü. sıyasi partılerin SSK'yı "sömürü
müessesesi" olarak gördüklennı
kaydederek "Bunlar SSK'nin içine ettiler"
de'di.
Başvııru fotoğrafi
6
muzır' bulundu
CEMİL CİĞERİM
SAMSUN - Öğretmen
olabilmek için Samsun
Milli Eğitim Müdürlüğü'ne
başv uran Ziiley ha Kurt ad-
lı genç kızın kollannı açık
gösteren fotoğrafi •'munr*'
bulundu. Sert bir dille.
~Git, fotoğrafını değiştir-
meden de gelme" dı v e azar-
landığmı ıddıa eden genç
kız. kaydını ancak yeni fo-
toğrafıyla yaptırabildiğını
söyledi.
Ondokuz Mayıs Ünıver-
sitesi Eğitim Fakültesı Psı-
kolojik Danışma ve Reh-
berlik Bölümünden mezun
olan Züleyha Kurt. Milli
Eğitim Bakanlığı tarafın-
dan atamasının yapılabil-
mesı için Samsun Milli
Eğitim Müdürlüğü"nden
aldığı evraklan doldurduk-
tan sonra ilginç bir sansür-
le karşılaştı. İstenilen bel-
geleri ekleyerek başv urula-
nn kabul edıldığı Mithatpa-
şa Lısesı'ne gıden Kurt'un
IşTalepFormu'nayapıştır-
dığı vesikalık fotoğrafi
"muzır" bulundu. Kurt.
müdür yardımcısının ken-
dısını sert bırdılle, "Git,fo-
fografını değiştirmeden de
gelme" diye azarladığını
•Züleyha Kurt, kollannı
açık gösteren fotoğrafla
başv urusu üzerine müdür
yardımcısının kendisini
sert bir dille. "Git.
fotoğrafını değiştirmeden
de gelme" diye
azarladığını söyledı.
söyledi "2000'liyülarabu
kafalaria mı gireceğiz? Bu
fotoğrafın neresi sakıncair
diye soran Züleyha Kurt,
başından geçenleri şöyle
anlattı: "Mithatpaşa Lise-
si'nde belgelerim incelenir-
ken daha sonra Milli Eğitim
Müdür Yardınıcısı olduğu-
nu öğrendiğim Yusuf Şeno-
cak bana.'Ben olsam bu fo-
toğrafi buraya koymazdım'
dedi. Ben de başka fotoğra-
fını olnıadıgınu ama neden
bu fotoğrafa karşı çıkıldığı-
nısordum. Müdür yardım-
cısının yanındaki bayan me-
mur.' Kıy afetin açık da on-
dan söyliiyor" dedi, Ben şa-
!>ırdım \e ülkemizin mo-
dern öğretmenlere ihtiy acı
olduğunu normal konuşma
seyri içerisinde söyledim.
Müdür yardımcısı, 'Kafa-
lar modern olnıah" diye
karşılık verdi. Ben de "Mo-
dern kafalar ınsanın her
davranışına ve görüntüsü-
ne yansır" dedim. Biranda
normal olduğunu sandığım
diyaloğumuz değişti. Mü-
dür yardımcısı, 'Al ışte ım-
zalamıyorum. Gıt. fotoğra-
fını değiştirmeden de gel-
me' diyerek evraklarımı
bana doğru attı."
Başv uruda son gün oldu-
ğu ıçın muzır bulunan fo-
toğrafının yerine yeni fo-
toğraf çektirip son anda
kaydını yaptırabıldiğinı
söyleyen Züleyha Kurt, bu
ilginç engellemeye karşın
öğretmen olmakta kararlı
olduğunu belırtıvor. Kurt.
"Demokratik ve laik Türki-
ye Cumhuriveti'nesahipçı-
kacağım. Cehaletin yerine
bilgiyi, nefretin yerine sevgi-
yi, karanlığın yerine de a>-
dınlığı getireceğim" dıyor.
ARAYIŞ
TOKTA3IIŞ ATEŞ
Despina'nın Gözyaşları
Herhalde duygusal bir mıllet oluşumuzdan ötürü,
kimi zaman bazı şeylerı dile getırmekte zorlandığımız-
da ışı edebıyata dökuyoruz. Aynı şey 1940'larda,
1950'lerde de olmuştu. Toplumsal konulara doğru-
dan değınmek "rıskli" ve "tehlikeli" bir duruma gınn-
ce; yazarlarımız mesajlarını, edebıyat alanındaki eser-
leriyle aktarmışlard).
1950'N yıliarda ruhumdakı ilk toplumsal kıpırdan-
malar edebiyatçılarımızın derın etkisı altında olmuş-
tu. Attilâ ilhan, Samim Kocagöz, Sait Faik, Yaşar
Kemal, Şükran Kurdakul, Muzaffer Buyrukçu, Or-
han Kemal, Fakir Baykurt vb. gıbı yazarlarımız. kla-
siklerle iyı kötü beslenen kafamdakı ılk yurtsever ve
duygusal kıvılcımları çakmıştı. Kaldı kı; tüm arkadaş-
larım üç aşağı beş yukarı aynı durumdaydılar.
Edebıyatçılarımız 1980sonrasında. bu "toplumsal
mesaj" aktarma ışlevınde oldukça yaya kaldılar.
Onurlu ve acılı bir yakın geçmışı neredeyse ınkâr e-
den gençlerimiz, bıreysel bunalımların ön plana ge-
çirıldiği yoz bir edebiyata esır oldular. Peki yazarları-
mız arasında bunun istısnaları yok muydu? Elbette
vardı, hem de pek çok. ışte Ahmet Yurdakul da bun-
lardan biri.
Konuya gırmeden önce bir endişemi de dile getır-
mek ıstiyorum. Doğrusu özellıkle genç yazarlarımız
için bir şeyler yazmaktan müthış ürküyorum. Zıraçok
iyi bir çıkış yapan genç yazarlarımızın büyük bir bö-
lümünün kısa sürede barutu bıtıyor ve kendilerini aşa-
mayınca, (bence) anlamsız arayışlara gınyorlar ve
"kendilerine dönüyorlar." Yazık oluyor. Örneğın 1980
sonrasında çok iyı bir çıkış yapan ve özellıkle ıkıncı
romanıyla başımı döndüren bir hanım yazanmız, da-
ha sonra gıtgıde seviye yırırmeye başladı Birara ken-
diyle uğraştı, sonra da yıtıp gıttı.
Işte bu nedenle. üstelık yetkı alanımın da dışına ta-
şarak, edebıyata ve edebiyatçılara pek değınmeme-
ye çalışıyorum. Kaldı kı Hürrıyet gazetesınin sevımlı
"kültürazzı"sıni üzerıme sıçratmaya da hıç nıyetım
yok. Şaka tabii...
Ahmet Yurdakul. bızım fakülteden mezun bir ro-
mancımız. Aslında pek Tıbbıye ve Mülkıye kadar ol-
masa da; bızim fakülteden de, yani istanbul Unıver-
sitesi iktısat Fakültesi'nden de mesleğiyle ılgılı olma-
yan işler yapan bir sürü insan çıkar. Edebıyatçımız da
boldur, gazetecimiz de ressamımız da sporcumuz-
da. Neyse bunlar ayrı bir konu. Bunlarla bızım Me-
zunlar Cemıyetı'nın başkanı sevgılı Alpay Biber uğ-
raşsın.
Ahmet Yurdakul'un ılk okuduğum romanı "Yorgun
Çanlar" başlıklı bir romandı. Sonra dığer roman ve hı-
kâyelerını de aynı zevkle okudum. Hatta "Kahraman-
lar Ölmeli" başlıkiı romanını kımı sınıflarımda zorun-
lu okuma parçası olarak verdim ve vermeye devam
edeceğim.
Fakat o zamanlar bizden mezun olduğunu bilmi-
yordum. Kendisıyletanışmam ve bızım fakülteden ol-
duğunu öğrenmem, Yunus Nadi ödülünü aldığı za-
man yaptığımız törende oldu. Elbette çok sevındım.
Bundan üç dört ay kadar önce Bilgi Yayınları'ndan
çıkan "Despina'nın Gozyaşlan" başlıklı öykü kıtabı-
nı göndermiş. Bu arada bir de not düşerek kıtaptaki
"Köpekler" başlıklı öykü konusunda dikkatımi çek-
miş. Kıtabın tümünü zevkle okudum. Ama "Köpek-
ler", gerçekten duygu tellerimı tıtrettı.
Öykü bir Ege kasabasında geçiyor Öykünün kah-
ramanı da "geçen sonbaharda" tam doksan yedi ya-
şına gıren Yakup Ağa. "Kasabanır, güney ucunda
geniş bir araziye yayılan çıftlığındeki küçük ahşap
konakta anılanyla birlikte yaşayan" Yakup Ağa, eski
bir demircı ustasıdır. "Televızyonla arası yoktu, ama
radyonun 'ajans haberlerıni' hıç aksatmazdı. Haber-
lerın sonuna doğru kulağını radyoya ıyıce yanaştınr
ve dikkat kesilirdi. Istiklal savaşı gazılerınden' fılan-
canın vefat ettiğine daıranonslann arası gıderek uza-
maya mı başlamıştı, yoksa belleğı ona kötü bir oyun
mu hazırlamaktaydı, kım bılır?.."
Yakup Ağa istiklal Savaşı'na katılmış. büyük yarar-
lıklar göstermişti. Daha sonra kasabasına dönünce
de aynı heyecanla başka savaşımlara gırışmıştı. Ul-
kenın ilkşekerfabrikalarından birinı savaştan hemen
sonra açmışlardı. 17 Ocak 1927. Gazi Hazretleri
açılışı yapmış ve daha sonra Yakup Ağa'nın evine ay-
ran ıçmeye gitmışlerdi. Kar bastırınca da Gazı o ge-
ce o köşkte kalmıştı. "... Şımdi yapılanlar çok daha
mühim. Daha fazlası lazım Yakup çavuş, çok daha..."
dıyordu Gazı gece boyunca.
Yakup Çavuş artık çok ıhtiyardır. Ama bir de özel-
leştirme denılen şey çıkmıştır. Işte bunu anlamamak-
tadır. Kara Yakup Çavuş'un. köpeği Barut'a anlattık-
larını Ahmet Yurdakul'dan okuyalım:
"... Kimseler farkında değil Barut, fabnkayı alıyor-
lar.. benım fabrikamı... Gazı Paşa 'nın fabnkasını... Ilk
şekerı ellerimle götürdum ben.. guzelce paket ettim,
atladım trene, doğru Ankara'ya.. doğru Gazı Pa-
şa'ya...
... Bana doğru yürüdü.. gözlerıne baktım Barut.
gözlerine... Ben hayatımda oyle mavı gormedım. iz-
mir geldi aklıma... Neden sonra tebessüm ettı. 'Sen
Yakup Çavuş'sun dedı. 'Kara Yakup'... Gırtlağıma
biryumrukdüğümlendı... EvetPaşam dedım... Fab-
rikan çalışıyor... Paketı uzattım ona.. çıkarttığımızılk
şekerı sanagetırdım Paşam... hanı kavlımiz vardı ha-
tırladın mı... sen 'daha fazlası lazım' diye buyurmuş-
tun... işte o fazlasını getirdım sana Paşam.. sözümü-
zü tuttuk.. şimdi gene buyur, gene tutanz... 'Akde-
niz'e...' dediğın gün nasıl buyurduysan, öyle buyur
Paşam.. hıç meraketme, inan ki tutanz... Uzattığım
paketı aldı.. evire çevire baktı... ellennin tıtredığını hıs-
settim.. e/inı omzuma koydu. yüzüme baktı... Ben öy-
le mavi gormedım hayatımda... Fabnkayı alıyorlar
Barut... kurşun sıktığımadamlar, burnumun dıbinde
ellerimle yaptığım Gazi Paşa'nın fabnkasını.. Omah-
şergünu nasıl çıkarım karşılarına?.."
Kimi zaman; "Acaba ben bir başka ülkede mı ya-
şıyorum?" diye düşünüyorum. Hele ülkesıne ve tari-
hine sahıp çıkmayan kimileri. kendilerini "m/lliyetçı"
olarak isimlendırdiklennde ıfrit oluyorum...
Yaşam. kalbin ıkı vuru>ıı ara»ndakı zamandır
Kalbinizi koruyun.
TÜRK KALP VAKFI
TeL (0.212) 212 07 07 (PBX) 10 Hat
Faks: (0212) 212 68 35
Kurt, üniversite diplomasını da aynı elbisevle almıştı
DİKKAT! Dünya 15 yıllık TEMEL
EĞlTİM'e geçti! Ödünsüz - koşulsuz
zorunlu 8 yıl TEMEL EĞİTİM diplornası
olmayan çöpçü bile olamaz!
ÇYDD