Katalog

26 TEMMUZ 1996 CUMA CUMHURİYET SAYFA HABERLER Ölüm orucuna dönüşen açlık grevlerinde bugiine kadar 6 genç yaşamını yitirdi ^ - Cezae\lennde tutuklu v e hükürnlülerin, eskı ^Adalet Bakanı Mehmet _Ağar"ın 6 mayıs genelgesı ıle foaşlattıkları açlık grevi v e ölüm orucunda bugüne dek 6 kişı yaşamını yitirdi. H/Iüjdat Yanat Aydın Cezae\ı'nde dün yaşamını yıtıren Müjdat Yanat 37 jaşındaydı. DHKP-C'da\asından yargılanan Yanat, Çözüm ve Mücadele dergılennın îzmır temsılcılığını yapmış. I993'de I8yıl ceza almıştı. Altan Kerimgiller i968Tar- susdoğumlu Kerimgiller DHKP- C örgütü üyesi olduğu iddiasıyla 92 Eylülü'nde Ege Kır Operasyo- nu sırasında grizaltına alındı. Bu- ca, Aydın \e son olarak Bayram- paşa Cezae\i'nde kaldı. Altan Berdan Kerimgiller 23 temmuzda ha\atını ka>betti. Aygün Uğur İ'mraniye Ceza- evi'nde kalan Aygün Lğur (25). cezaev lerindeki açlıkgrevi ve ölüm onıcu direnişinin 63. giinünde ya- şamını yitirdi. Tuncefi doğumlu Lğur, TKP (ML) davasında yar- gılandı ve "karakola silahlı saldı- n" eylemini gerçekleştirdiği iddi- asıyla 12 yıl 6 aya hüküm giydi. Hüseyin Demircioğlu ı%o Bingöl Kiğı doğumlu Husey in De- mircioğlu, oğretmen okulunu ya- nm bıraktı. 1981 yılında İstan- bul'da gözaltına alınarak tutuk- landı: 1987'de tahliye oldu. Son olarak 6 Mart 1996'da Ankara'da MLKP'ye yönelik bir operasyon- da gözaltına alındı. ÖZkeSkİfl Bayrampaşa Ce/aevi"nde kalan DHKP-C da- vası sanığı Özkeskin 24 temmuz- da yaşamını yitirdi. 1961 yılında İstanbul'da doğan Özkeskin İÜ Tıp Fakültesi 4. sınıföğrencisiy- ken 1987 yıiında Aksaray'da gö- zaltına alındı. İstanbul DGM tara- fından 29 \ıl 2 a\a mahkûm oldu. AIİAyata 1965yılındaTunce- li'nin Ovaeık ilçesine bağlı Yeşil- yazı köyünde doğan Ali Ayata. 7 Eylül 1994'te Mersin'de gözaltı- na alındı ve Konya DGM'de yar- gılandı. 12 y ıl 6 ay ceza aldı. Ceza- sı kesinleştikten sonra Ekim 1995'te Bursa Özel Tip Cezae- vi'negönderildi. VlecHs öKimlere duyarsızANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - TB- MM. cezaevlerınde 67 gundur suren \e bugune kadar 6 kışının olduğu açlık grev- lerıne karsı du> jrsız rutumunu surduruyor TBMM'de temsıl edılen sağ ve sol tum sıyası partı lıderlerı. olumler başlayana kadar açlık gre\ lerı konusunu hıç gundeme getırmezken mıllenekıllen de bugune kadar "Hükümetsorunu çözsun" demekten öteye. hiçbır gınşımde bulunmadılar TB- MV1 Insan Haklarını Inceleme Komisyonu da bu konuda herhangı bıradım atmadı Olu sayısı 6'ya ulaştıkıan sonra DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit dun konuvu ıncele- mek uzere bır komısyon oluşruracaklarını soyledı CHP istanbul Mılletvekılı Ercan Karakaşda Adalet Bakanı ŞevketKazana bır taks çekerek "Tarih önünde sorum- lusunuz. Va sorunu çozun y a istifa edin" de- dı Turkıye genelınde tum cezaev lerınde açlık grev lerı can almaş ı surdururken. TB- N1M dun de başka konularla ılsıılendı 2 haf- • TBMM'de temsıl edılen sağ \e sol tum sıyası partı lıderlerı, ölümler başlayana kadar açlık grevlerı konusunu hıç gündeme getırmezken, mıllet\ekillerı de bugüne kadar "Hükümet sorunu çozsün" demekten oteye cıddı bırgınşımde bulunmadılar TBMM Insan Haklannı İnceleme Komısyonu da bu konuda herhangı bıradım atmadı Ölum sayısı 6')a ulaşırken DSP lideri Bülent Ecevit. dün konuyu ıncelemek uzere bır komısyon oluşturacaklannı söyledi. tayı aşkın bırsuredırolağanusu hal uygula- ması ıle ılgılı genel goruşme ve Çekıç Guç gundemlı grzlı goruşmeyı tartışan nıeclb. dun de uluslararası anlaşmalara ılışkın bazı >asa tasanlarını ele aldı Olumlere bu kadar duyarsız kalan halkın temsilcılen. verdık- lerı depıeçlerle sozde duvarh oldukları ı- zlenmıı \ermeve çalıştı DSP Genel Başkanı Bülent Ece\ıt dun Cumhuriyet'ın sorulannı yanttlarken. ceza- ev lerı ıçın bır komısyon oluşturacaklannı soyledı Ece\ıt. "Çok ciddi incelemeler gerekiyor. Insan haysiyeti ile bağdaşmayan işkence sayılabilecek uygulamalar \ar mı yok mu incelemek gerekiyor" dedı Bazı cezaev (erının sıyasal hukumlulerı tarafından kararcah 2ibı kullanıldıâını. eğıtım hatta. kendı yargılamalarını bıle k- endılerının gerçekleştırdıklerını bıldıren E- ce\ıt. "Hiçbir devlet bunu kabul edemez. Sa\aş esiri muamelesi istiyorlar. Koğuş sis- teminin sakıncalan ortada. CHP iktidarol- unca ilk bu adımı attı. Onun sonuçlannı öduyoruz. Devlet. ödun \ermez" dedı 'Dnalogla sonın çözülür' Açlık gre\ı >apan e>lemcılere tıbbı mu- dahalede geç kalındı*ını belırten Ece\ıt. "Müdahaîe etmekten kaçınılıyor mu" sorıuuna da "Asıl mesele orada, ipin ucu el- den kaçmış" \anıtını \erdı Ecevit. devlet ıçın kavıplanndaçokbuyukayıpolduĞunu belırterek konuvla ılgılı tarafsız uzmanlar- dan oluşan bır kurul olu^turup tam yetkı v erılmesi v e bu konunun araştırılması oner- ısını gundeme getırdı İnsani yaşam koşulları ~ Eskı Adalet Bakanı SeyfiOktay da açlık grevlerı ve çozumunun teknık bır konu olduğunu belırterek "Bu konu çozülebilir. \eter ki böyle bir anlayış söz konusu olsun. Bclli bir diyalog oluşturulur ve sonın çözölür" dedı Dev letın gorev ının cezaev lerınde güven- lığı sağlamak olduğunu kavdeden Oktav. "Güvenlik sağlandıktan sonra bu güvenliğe zarar vermeyecek insani yaşam koşulları gerçekleştiriJmelidir. Bizim dönenıimizde böyleolmuştur" dıve konu^tu ^, Kazan'a dûn sabah bır faks çek- erek "Onlann dolaplan yivecek doiu, ölüm orucu filan yalan" ^ekîındekı sozlerının gerçeğı saptırmava yonelık oldugunun or- tava çıktığını soyledı Karaka^. olum oru- cunda olenlerınsay ısınındordev ukseldıgı- nı belırterek, "Sorunun çözıimü için daha kaç kişinin ölmesini bekliyorsunuz? Tarih önünde sorumlusunuz. Sizi bir kez daha gerekeni yapmaya davet edivorum" dedı Karaka^. vanlışta ısrar etmemesını ve gerekeni derhal yapmasını ısterken. "Vada derhal istifa etmenizi talep edivorum" dedı DSPGrup Başkanvekılı SlümtazSoy- sal, cezaev lenndekı açlık grevlerının olum orucuna dönu^mesınden sonra dev - lete tıbbı mudahalede bulunmak hakkı dogduğunu soyledı Sovsal, parlamentoda duzenledıgı ba- sın toplantısında.Kazan"ın. elındekı >et- kılerı kullanarak cezaev lerınde olmekte olan ve ıradesını vıtırmış durumda bulu- nan ınsanlara tıbbı mudahaleolanağı sağ- laması üerektıöını savundu Her telefonda ölüm haberi korkusu Çocuklarla birlikte analar da ölüyor • Tek sözcüklük bır ağıt yükseldıkçe yükselıyor: "Yavrum!" Her telefon, yeni bir ölüm haberi \enyor... Telefonlar susmuyor. Ölümler kesınleşıyor. Ölen Hüseyın'ın kansı Nalan bağınyor, bağırıyor, bağınyor... ECE TEMELKURAN ANKARA - Teker teker ölüvorlaı Her telefon se>ı. venı bır olum getınr- ken çok zamandıı engellenen a|lama- larçıkanlıvorortava Ozgurluk veDa- >anışma PartiM'nde bekleven anne- ler. buvuk bır vangın ven gıbı çıölığa çığlık eklenıvor Bağımıa ve ağıt hıç durmadan suruvor Analar. en buvûk analık smavını verıvorlar Olum ha- Dış tepkiler Atina'dan AB'ye şikâyetHaber Merkezi - Cezaev lennde şu ana dek 6 kışının olumuvle so- nuçlanan olum orucu ve açlık grev- lenne A\ rupa baMnı genı^ veravı- nrken Yunan^tan. Turkıve'vı AB've ^.ıkâvet etmeve hazırlanıvor •S'unanıstan Hukumet Sözcusu Dimitris Reppas basına verdığı gunluk bnfıngde. cezae\ lenndekı açlık gre\len\le ılgılı olarak Vu- nanıstan'ın. Turkıve'vı AB organ- larına ^ıkâvet edeceğını bıldırdı Alman gazetelen dunku sa> ıların- da açlık grev len ıle ılgılı haberlere genış.veravırdı Ulkenınondege- lengazetelerınden Frankfurter All- gemeıneZeıtung "NATOiıvesibir ülkede v uzlerce kişinin olumu goze aiarak adalet sistemini protesto et- mesinin. ittifakın diğer üyeleri tara- fından gözardı edüemeyeceği" go- rubünu :>a\ undu Fransız basinının en onde gelen gazetelen Le Mon- de \e Le Fıgaro'da da konuva ge- nii ver verıldı Le Vlonde'un ko- nuvla ılgılı habennde. "Demokra- tik bir ülke olduğunu kanıtlamış olan Turkiye'de. cezaevinde yaşa- nan olav lann ulkedeki demokratik kurumlanngenelgelişmiştiği ile te- zat oluşturduğu" ıtade edıldı Le Fıgaro'nun vorumunda ıse "sonya- şanan olayların Turk cezaev leri hakkında 'Geceyansı Ekspresi' fıl- mi ile yaranlan olumsuz imajı güç- lendirdiği" kavdedılerek açlık grevlennın gorev e venı baslavan Basbakan Erbakan'ın ışını deguç- le>tırdığı ıddıa edıldı Avrupa Konsevı Parlamenter- ler MecliM (<\KPM) Başkanı. Al- man parlamenter Leni Fischer, •Türkiye'de cezaev lerindeki ölümlerden şoke olduğunu" be- lırttı Fischer, dun vaptığı vazılı açıklamada. Almanva ve Isvıç- redeTurklereaıtbınaveı^verle- nre vonelık saldınları ^ıddetle Lnadığını bıldırdı Avrupa Parlamentosu'ndakı Y'e>ıl Grup tarafından dun vapı- lanyazıh açıklamada Turkıve'de ktkumetın cezaev lerindeki açlık jrevıne son verılmesi ıçın muda- ka'e etmesı ıstendı berı geldığı anda. tutuklu analan ev- lemı kenara korıup analık başlıyor. ba- gır bağır bağınvorlar Hüseyin Demircioğlu'nun haberi çoktan vardı ODP Ankara ıl bınasına Esı Nalan. Adalet Bakanlıgfnın olum oruçları karsisindakı duvarsızlıgını protesto ıçın Ankara da yapılan evîem nedenıvle gozaltındavdı. çıktığında Husevm'ınolduğunuoğrendı Buyuk bır koltuğun ıçıne gomuldu Once ına- namadı. sessızce oturdu ^ı'avaş vavaı> basjadı çığlıkları Doktorîar. mıkrofonlar arasında Husevın'ın olduğunu bağırdı Dava- nılmaz sesler çıkarıvor. çunku artık uzun \e çaresız beklevışın kotu ->onu geldı. olum kesinle^tı Başı saga -.ola sallanıvor. bedenı kuçuldukçe kuçulu- vor. seslerbuvuvor Nalan.27va^ında Huse>ın"le6vıl once evlendıler Huseyın. bılgısavar pazarlamacisi. ıs kumıaya Ankara'ya gelıvor 6a> once herkesın ıçındedö- vulerek gözaltına alınıvor Husey ın"ın kardeşı Ah"şaa,agzmı muhurlemış. hıç konu^muvor Esmer yuzu gıtgıde ka- rarıyor Gozaltından dün çıkan Na- lan'ın vanağındakı morluk daha geç- memis Bıtkın sesıyle vıne de ofkelı konuşuvor "Bedel isriyorlardı. işte bedel! Can istiyorlardı.iştecan. Doymadılar mı?" Nalan. Huseyın'ıncezaevı koşulla- rmın duzeltılmesi ıçın olduğunu soy- luvor Kameraları savmaya çalışıyor. mıkrofonlaralıcı ku^largıbı acılı yu- zunun otesınde berisinde Nalan. Hu- sey ın'ın cenazesınıalmaya cezaev ıne gıdıyor Nalan kapıdan çıkarken kan kusan bır çığlık y ukselıyor. bır çocuk dahaoluyor "Yavnımr Bır anne kendını yere atıvor Ay- dın'dan Müjdat Vanat'ın haberi geldı Müjdat. kendı çocuğunun en vakın ar- kadaşı Anne. "Müjdatbenimoğlum- du"dıvebağırıvor Katasını. yere vu- mrken doktor yakalıyor basinı Şıs- man bedenı. bır kuş gıbı çırpmıyor Ayaklarını genyor. yumruklannı ba- şınavuruyor AdıAyşe Onunoğluda Aydın'da.olumhabenbeklenıyor Ay- şe anne. tuhaf bır ağıta başlıyor "^av rum keklik olup dala konma / Zindanlarda olum olmaz / Kalk gide- lim bizim eve." Annenın sesı durmuyor bır turlu Bağır bağır bağınyor "Niye öldün yavrum? Bu halk için niye feda errin kendini? Değer nıi? Bu sağır halk için değer mi?~ Onun ağlamasi. sikıştınlıp gızien- mışçığlıklan çıkarıvor ortaya Bır an- nenın çığlığı camları tıtretıyor Gozle- n. delırmn gıbı Bu çaresizlığe karsı vapabılecegı tek şey ı yapıp bağırıyor "Yedileryavrulanmızı. Biraydırkö- pekler gibi sokak sokak dolaştık ço- cuklanmızı vermeyelim diye. Aldılar, aldılar!" Bır anne. "Beni öldürün. Bırakın kendimi öldüreyim!" dıye bağınyor Tansıyon aletı. acılı kalplerın atışları- nı saymak ıçın elden ele dolanıyor O kalpleı. "Buacıyadayanılmaz'n dıyor Telefonlar çalıyor. olum haberlerı ge- lıyor Telefonlar çalıyor. analann yu- reklen çaresızlıkle sinanıvor Analar. olabılecek en acılı yangını vaşıyor Sultanahmefteki protesto gösterisinde analar ha> kırdı. | Fotoğraf. KU Bl LAY TU NTÜL) Analann öfkesibüyiiyorIstanbul Haber Servisi - Çok ^v ıda demokra- tik kıtleorgutu sivasipartıtem>ılcılerı.sanatçıve aydınlar. cezae\ lenndekı olumlerı durdurmak ıçın dun Sultatıahmet Adlıvesı onunde protesto gos- tensi y aptı Bır tutuklu annesı. "Vavrulanmızölü- yor Sayuı Cumhurbaşkanu Erbakan. Me*ut N ıl- maz, Ecevit. Çiller sağır mı oldunuz? Neredesi- niz?"sorusunuvonelttı \e "Çiller.oğlunaskerdey- ken ona yiyecek taşıdın. Bizyavrularımıza 68gun- dür su bile veremiyoruz. 68 gundur yav rularımız açlıktan eriyor" dıye hav kırarak ağladı Ankara Demokrasi Platforrnu da bugun RE- FAH^'OL hukunıetını istıfaya çağıran bır etkın- lıkduzenleyecek Platfornı. konuvla ılgılı açıkla- masında "Bugun saat UJO'da Özguriük ve Da- yanışma Partisi önünde başlayacak hükümeti is- tifaya davet eden başbakanlık y uruyuşünde. ölüm- lerin sorumlusu hükumete karşı çığuğımızı yük- seltelim" dedı Sultanahnıet'te adlıve çevresınde toplanan } bıne yakın kışının katıldığı evlemı onlemek ıste- yen polıs. çevreveçok sayıda çevık ku\\et \e te- rorie mucadele ^ubesine bağlı ekıpy ığdı İHD N- tanbul Şube Başkanı Ercan Kanar. ODP Genel Başkanı Lfuk Lras ıle bazı sendıka \e dernekle- rın temsılcılerı, İstanbul Cumhurıvet Başsavcısı ıle goruşmek uzere adlıyeve doğru gıtnıek ıster- ken polıs tarafından engellendıler Ercan kjnar'ın cezaev lerindeki olumlen hatırlatması ve duyarlı olunmasi gerektığını soylemesı uzenne polıs ta- rafından >OZLI kesildı Bolgeden sorumlu İstanbul Emnıvet Mudur ^ardımcısı Ahnıet Köse "Bana ne kardeşim, ben mi oldürdum. Birkaç kişi gitsin göriışsun. Burayı derhal boşaltın" dedı Çevre^ı polıs tarafından ku^atılan kanar. İstanbul Bas.- savcılığı'na vereceklen dılekveyı okudu Çeza- ev lerınde art arda olumlenn mey dana geldığı ıfa- de edılen dılekçede. tutukluların taleplennın hu- kukdışıolmadığıanımsatılarak "Tutukluların ta- lepleri temel hukuk ilkeleri gereği. yargılaması siı- renlerinyargıalanıiçindekicezaevlerinederhalge- tirilmeleri, hukuk dışı keyfi uygulamalann son bulmasıdır" denıldı Dılekçe basına okunurken Dı\anyolu Caddesı'nde aralarmda tutuklu anne- lennın de bulunduğu topluluk "Katil Kazan Isti- fa" sloganlanvla adlıveve doğru yurumeye ba^- ladı Grubunonundekı tutuklu annelerı "Vavrum ölüyor" dıye feryat ederek polıs barıkatının onu- negeldıler Pohsle topluluk arasında meydana ge- len kargaşa sirasında onlerde bulunan bırkaç kışı coplandı Tutuklu annelen kalabalık arasında si- kı^tı Gıderek bûyuyen topluluk karşısında dura- ınayan çevık kuvvetekıplen yetkılılertarafından gerı çekıldı Topluluk. "Susma. sustukça sıra sa- na gelecek", "Katil devlet" sloganlarıyla adlıve bınası onunde toplanarakkisa bır surezıncırolu*- turdu Daha sonra zıncın bozarak adiıve bınası onune bınken topluluğa konuşan Kanaı. Kazan'a ıletılmek uzere başsavcıya dılekçe sereceklerını belırttı Konuşmasında. dılekçedekı goruşlen dı- le getıren Kanar. daha sonra dılekçeyı vermek uzere İstanbul Cumhuriyet Bassa\ cısı Ferzan Çi- tiei'vegıttı Çıtıcı'vîegoruşemeyen Kanar \e dı- ğerkuruluştenısılcılen. dılekçeyı başsavcılıkka- leınıne \erıp alındı belgesını aldıktan sonra venı- den kalabalığın onune çıktı Yılmaz Erdoğan \e Demet Akbağ Tıyatrosu oyunculan. Edip Akbayram. Orhan Alkaya'nın da aralarında bulunduğu çok savıda sanatçı. ey- leme katılarak destek verdı Tıbbı müdahaîe İnsani istemler kabul edilsin'ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Açlık grev ı ıle olum orucundakı tutuk- lu ve hukumlulere "zorla tıbbi müda- haîe" yapılması goruşu, demokratik kıtleorgutlen ıle sağlık meslek kuru- lu^lannca "kabuledilebilir" bulunma- dı Orgutler. tıbbı mudahaleden once, tutuklu vehukumlulenn "insaniistem- lerinin" kabul edılerek eylemın sona erdırılrneM gerektığmı vurguladılar Saglık Bakanı Yıldınm Aktuna ta- rafından ortaya atılan. olum orucunda- kı tutuklu ve hukumlulere hekımın zorla tıbbı mudahalesı göruşuyle ılgı- lı tartışma suruyor Turk Tabıplen Bır- lığı (TTB) Merkez Konseyı Başkanı Füsun Sayek. tutuklu ve hukumlülerın verdıklerı kararla ılgılı olarak hekım- lerın yorum yapma hakkı buiunmadı- gını sovledı Dev letın kendı sorumlu- luğunu başka kesımlenn uzenne at- mayaçaliştığını savunan Sayek. Dun- ya Tabıpler Bırlıgfnın 1991 tarıhlı Malta Bıldırgesı'nde açlık grevi ve olumoruçlarıylaılgılı olarak "Hekim, kişinin aldığı bu karan sorgulayamaz" dendığını anımsatarak "Biz. sadece hasta-hekim ilişkisi içinde. ancak iste- nen y ardımı yapanz. Kimse zorla mü- dahaîe ettiremez" dedı Açlık grev le- nnm başlangıcında tutuklu ve hükum- lulerle bır arada olmak ıstedıklerını söyleyen Sayek. bu ıstemın devlet ta- rafından gerı çevrıldığını bıldırerek "Dev let. koşullan dü/eltip sorunu çöz- mek yerine, bu tür yanlış tartışmalar- la gündemi saptırmava çalışıyor. Dev- let. sorumluluktan kaçıyor" dıye ko- nustu Sayek. eylemlerın sona ermesı du- rumunda. cezaev ı koşullan dışında fi- zıkı rehabılıtasyon ve ıvı beslenme programı yurutebıleceklennı de kay- dettı Turk Eczacılan Bırlığı (TEB) Merkez Heyeîı Başkanı Mehmet Do- maçda ölum oruçlanna tıbbı mudaha- lenın uluslararası tıbbı bıldırgelere uy- gun olmadığını söyledi Tutuklu ve hukumlülerın. bılınçlerı açıkken boy- le bırkararaldıklannı behrten Domaç. kışının bılıncımn kapanmasmdan son- ra boy le bır mudahalenın dogru olma- yacağını savunarak "Tutuklu ve hü- kümîülerin insani asgari istemleri ka- bul edilip yerinde rehabilite edilmeli- dir. Şuurtarımn şu anda kapannıası. hiçbir hekime müdahaîe hakkı vermi- yor" goruşunu dıle getırdı Hıç kım- senın olmesınden yana olmadıklarını da v urgulayan Domaç. "İstemleri çok büyük değil. Diyalog kurulup çözül- sun. 66 gün bitti. Tıbbi olarak daha fazla dayanabilecekkrini sanmıv oruz" dedı Turk Muhendıs ve Mımar Odaları Bırlığı (TMMOB) ve Turkıye Insan Hakları Vakfı (TIHV ) Başkanı Yavuz Önen, tutuklu ve hukumlülerın. sa- vunma hakkı gıbı kabui edılebılır ın- sanı haklar ıstedıklerını belırterek. tıb- bı mudahaleden once ıstemlennın ka- bul edılmesı tîereknöım vurçuladı HAFTAYA BAKIŞ AHMET TANER KIŞLALI iözümü Lozan'da Değil tevp'de Aramak Uluslaşmadan çağdaşlaşabılmış demokratıkleşe- bılmış toplum yoktur. Ne demek uluslaşmak'' Kabıle duzenını, aşıret duzenını, derebeylık duzenı- nı gerıde bırakmış olmak demek Aynı topraklar uze- rındeyaşayanınsanlararasındabır"o/z"duygusunun, bır dayanışma duygusunun yaratılmış olması demek. Lozan'a gıdılırken Anadolu'da 20'yı aşkın etnık ko- kenden ınsan vardı, ama bır ulus yoktu Turkıye'yı ço- kuluslu bır hantayla bolen bır Sevr vardı, ama dunya- nın kabul ettığı bır vatan yoktu Lozan'la ıkı şey dunyaya kabul ettınlmış oldu Sınırları "mısak-ı mıllı" ıle çızılmış bır "vatan" Ve o sınırlar uzerınde yaşayan ınsanlardan oluşan bır 'mıl- let". • • • Sevr sadece Turkıye'yı bolmeyı, parçalamayı da- yatmıyordu... Sadece "çokulusluluk'' değıldı Sevr'ın getırdığı, aynı zamanda "çokhukukluluk"lu Sevr çokhukukluluğu, Anadolu ınsanının bır ulus oluşturmasını engellemenın aracı olarak kullanıyordu Her dınsel ya da etnık topluluğun kendı hukukunu uyguladığı bırtoplumda. bır "bız" duygusu yaratabılır mısınız9 Bır dayanışma duygusu uyandırabılır mısı- nız? Lozan Anlaşması, tekhukukluluğa geçışın çerçeve- siydı Ama -devletın laık olmaması nedenıyle- Muslu- man olmayan azınlıklara "bazı hukuksal ayrıcalıklar" tanımak zorunluğu doğmuştu Laıklık geldı. Medenı Yasa kabul edıldı. Turkıye de- kı azınlıklar da, kendı ısteklerıyle hukuksal ayrıcalıkla- nndan vazgeçtıler Uluslaşmanın onundekı btr engel daha kalkmış ol- du Bugun RP'nın onerdığı "çokhukukluluk" Sevr'ın ıs- teğıdır. Laıklıkten vetekhukukluluktan gerıleme sade- ce demokratıkleşmede değil, uluslaşmada da gerıle- me yaratır. Ama Refah kafası ıçın onemlıolan, zaten "ulus"de- ğil, "ummet"l\r Demokrası değil, tartışılmayan "tek doğru" çerçevesınde ınsanları gutmektır • • • KurtuluşSavaşı.uluslaşmavedemokratıkleşmesu- recınde çok onemlı bır aşamaydı Oradahareketegeçırılen. sadece "bız"duygusu de- ğıldı. Aynı zamanda "kendı kadenne sahıp çıkma' ıs- tencı ıdı. Egemenhğı ulusa dayatma bılıncı ıdı Ve Lozan'ın açtığı yolda bır "ulus" yaratılırken, alı- nan temel ne "dın" oldu ne de "ırk" Bın yıllık bırlık- telığın yarattığı "ortak kultur" oldu Içınde Orta Asya'nın goçebelık yaşamından da Turkler oncesı Anadolu'nun çok kulturlu yapısından da Islamdan da oğeler taşıyan bır ortak kultur Gıderek Kemalıst devrımle çağa ve evrensele açıla- cak olan bır kultur sentezı 1 * • • Tito, farklılıklan kurumlaştırdı. Toplumsal barışın ve demokrasının yolu olarak kul- turel ve yonetsel ozerklığı seçtı Ve aynı "ırk 'tan gelen ınsanlar, dınsel ve etnık farkhlıkların kurumlaşmasının bedelını -Tıto'dan sonra- çok ağır odedıler Insanlar, komşulannı oldurduler. Karılarına kızlarma tecavuz ettıler. Evlennı, en değerl' tanhsel varlıklarmı yakıp yıktılar Irlanda'da bugun bırbırlerını can duşmanı goren Ka- tolıkler ve Protestanlar ayrı ırklardan mı gelıyorlar 9 Ay- rı diller mı konuşuyorlar y ? Hayın Ama ayn okullarda ve bazen farklı şeyler oğrenıyor- lar» Atatürk farklılıklan değil, benzerlıklerı kurumlaştır- dı. Tum yanlışlıklara. tum sapmalara ve hatta tum hı- yanetlere karşın Ve dış duşmanların tum çabalarına karşın. Turkıye bugun hâlâ ayakta 1 istanbul'dakı, Ankara'dakı Izmır'dekı Kurt kokenlı- lerın buyuk çoğunluğu, "fark/ılıklar" uzerıne sıyaset yapanlara hâlâ destek vermıyor 1 . • • • 24 Temmuz Lozan gununde. ÇYDD İstanbul'da gor- kemlı bır toplantı duzenlemıştı AKM salonunu tıka ba- sa dolduran kalabalık, Sayın Meriç Velidedeoğlu'nun hazırladığı ve sanatçıların sunduğu "Sevr'den Lo- zan'a" gostensını heyecanla ızledı Ismet Paşa'yı bır kez daha buyuk saygı ıle andılar Ataturk'un buyukluğunu bır kez daha ıçlerınde duy- dular Ve ben -Anadolu'nun butun kentlerınde. butun gençlenn ızlemesını dıledığım bu gostennın etkısı al- tında- konuşmamı şu tumce ıle noktaladım - Guneydoğu 'da çozumu Lozan 'da değil de Sevr'de aramak, eğer cehaletten kaynaklanmıyorsa, gafletten ya da hıyanetten kaynaklanıyor demektır1 köşk'e cıkıp yardım istediler Kitle örgütleri Demirerie görüştü ANKAR.A (Cumhuriyet Bürosu) - C ezae\ lennde b~ gunune gıren olum oruçlan sonunda yaşamını yıtırenle- nn say ısı 6'y a y ukselırken de- mokratik kıtle orgutlerı. Cumhurba>kanı Süleyman Demirel'den tutuklu ve hu- kumlülerın insani ıstemlen- nın kabul edılerek es lemlenn bıtınlmesıy onunde çabahar- camasını istediler Turkıye Barolar Bırlığı (TBBı.furk Eczacılan Bırli- ğılTEB». Turk Tabıplen Bır- lığı (TTB|. Turk Dişhekımle- n'Bırhgı (TDB) Turk Mu- hendıs ve Mımar Odalan Bır- lığı (TMMOB). Turkıye Ser- best Muhasebecı Malı Mu>a- \ırlerve\emınlı Malı Muşa- vırler Odaları Bırlıöı (TLR- \10B) ıle Turk \ete"nnerHe- kımlen Bırlığı temsılcılenn- den oluşan bır heyet. dun Çankaya Koşku'nde Çum- hurba^kanı Demırei ıle gonı>- tuler Cumhurbaşkanı'na is- temlennı ıçeren vazılı bır me- tın sunan heyet uyelen. olum oruçlannın gen donulmez bır noktaya geldığını anımsata- rak şunlan dedıler "Daha fazla öliimün. sakat kalmanın yaratılmaması için bir an önce girişimlerde bulu- nulmalıdır. Netkililer. tutuklu ve hükümlülerie diyaloğa gi- rerek. haKİı insani taleplerini yerinegetirmelu açlıkgrev i ve ölüm oruçlannın bitirilmesi yönünde çaba harcamalıdır. Bizler, meslek biıiikleri ola- rak yarının çok geç olacağı duşüncesiy le bu talepleriy ap- mayı kaçınılmaz buluyor, bu konuda yardımlarınızı diliyo- ruz." TMMOB Başkanı Navuz Önen. Deniîrei ın olumler dolayisivlj uzgun olduğunu gozledıklerını belırterek "6 değiL I kişi bile ölse bu çok önemlidir. Taleplerinizi MCK'ye götüreceğim"dedı- ğını aktardı Adalet Bakanı Kazan'ın uzlaşmaz bır tutunı ıçıne gırJığım \e "öç alma" mantıgıv la hareketertığını be- lırten Önen "Ölümlerden Adalet Bakanı sorumludur. Kendisini istifava çağınvoruA Başbakan'ı da derhal acil çö- zum üretmeye davet ediyo- ruz"dı\ekonuştu Tutuklu \e hukumlülerın sıvası ıstemlen- nın hıçbırısının gundemde ol- madığını \urgulayan Onen Kazan'ın konuvıı çarpıtarak kamuoyunu yanıirtıâını sov- ledı Ankara Merkez Kapalı C e- zae\ ı onunde basin toplantısı dtızenleyen Tabıp Odası \o- netıcılerı cezaev lenndekı olum oruçljrınj kar^ı tum toplumu duyarlı olmaya ça- ğırdılarTabıp Odası BdşLırn Mehmet Altınok, "İnsan ol- mak bir sorumlulukrur. Açlık grevlerinin devamı halinde daha birçok can kay hı olacak- tır.Tum kişi ve kurumlannıı/ konun ciddiyetini algılamalı ve insani tavırlarını oı!.,-., kmmalıdıı1ar"dedı