Katalog

SAYFA CUMHURİYET 15 MAYIS 1996 ÇARŞAMBA HABERLER Karayalçın'a tazminat • ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) - Türk-İş Genel Başkanı Bayram Meral tarafından. "sermayeyi temsil etnıek ile emeğe ve alın terine ihanet etmek"le suçlanan CHP Samsun MilletNekîli Murat Karayalçın'ın. Türk-lş Başkanı hakkında 2 milyar lira tutannda mane\ i tazminat istemiyle açtıgı da\a. dün karara bağlandı. Meral. Karayalçın'a'SHP lıderı ve Başbakan Yardınıcısı oldugu dönemde "'Koltuk ve kırmızı plaka içın Türktye'nin yarısı satılsa. altına imza atar" dedigi için. 200 milyon lira tutannda mane\i tazminat ödemeye mahküm edildi. Milli Gazete 900 milyon ödeyecek • ANKARA (Cumhuriyet Biirosu)-Ankara 18. Asliye Hukuk Mahkemesı. , ANÂP Genel Başkanı \e Başbakan Mesut Yılmaz'a "mason" denilerek "gerçek olmayan. kamuoyunu yanıltan bir haberle kışilik haklarını reııcide ettiği" gerekçesiyle Milli Gazete'yi 900 milyon lira tazminat ödemeye mahkûm ettı. Mahkeme hâkimı, tazminatın dava konusu haberin yayımlandığı 22 Aralık 1995 tarihınden itibaren uygulunacak yasal faıziyle birlikte Mıllı Gazete den alınarak Yılmaz'a verilmesını kararlaştırdı. Hava şehitleri anılıyor • ANKARA (Cumhuriyer Bürosu) - Genelkurma> Başkanı Orgeneral lsmail Hakkı Karadavı. Türk Hava Kuvvetleri'nin. Türkiye'ye yönelecek lıer türlü tehdit ve tehlikeye karşı koyacak güçte olduğunu bildirdi. "15 Mayıs Hava Şehitlerıni Annıa Günü" nedenıyle bir mesaj yayımlayan Genelkurmay Başkanı Orgeneral Karadayı. "Yaktığınız meşale. hava kuvvetlerimizin kahraman ve fedakâr personeli tarafından asli görevimiz olan kutsal vatan topraklannın savunulmasının yanı sıra. Birleşmış Mıtletler (BM ı ideali doğrultusunda ve NATO bünyesinde bölge ve dünya banşı için uluslararası görev lerde de başarı ıle taşınmaktadır" dedi. Kültüp-Sen'den tepki • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Kültür Emekçilen Sendikası (Kültür-Sen) Basın Bürosu'ndan '"Biz bu filmi görmüştük" başlığıyla yapılan yazılı açıklamada. son iki ay ıçınde gorev yerlen değiştinlen ve sürgüne gönderilen personel sayısının tümünün 200 olduğuna dikkat çekilerek bu duruın. kıyım olarak nıtelendırıldi. Açıklamada. "Yalnız kültür çalışanının değil. kültür hayatımızın da koruyucu ve aksaklıklann takıpçisı olacağımızı açıklıyor. tüm aydınlarımızı. kültür hayatımızda gerçekleştirilmeye çalışılan bu kıyıma karşı durmaya çağınyoruz" denildı. Açıklama Haber Merkezi - Kocaeli Üniversıtesi Rektörlüğü tarafından vapılan açıklamada. 4 Mayıs 1996 tarihinde gazetemizde yayımlanan "Paran yoksa okuyamazsın" başlıklı haberde yer alan bilgilerin gerçeğe aykın olduğu belirtıldı. Rektör Prof. Dr. Atıf Ural imzasını taşıyan açıklamada. üniversitenin toplam ögrenci sayısının 7 bin5. değil, 10bin400 olduğu belirtilerek "Katkı payı ödemediği gerekçesiyle kaydı yenilenmeyen ögrenci sayısı iddia edildiği gıbı 1200 değii. yalnız'ca^'dir ve bunlann tümü de gece (ikinci öğrenim) öğrencileridir" denildi. RP'li üyeler, Göktepe Cinayetini Araştırma Komisyonu'nda beklenmedik dönüş yaptılar Komisyon feshedıldiMercümek uğruna' Başkan Mehmet Ali Şahin'in, topiantıdan I saat önce üyelere haber vermesi nedeniyle bazı DYP ve ANAP'lı üyeîer toplantıya katılamayınca, komisyondan 3 RP milletvekilinin oyuyla fesih kararı çıktı. DYP'li Mahmut YılbaşveDSP'li Hakan Tartan. karara muhalefet şerhi koydu. TBMM başkanvekillennden DSP'li Uluç Gürkan, "Bu. Mercümek uğruna ikinci Göktepe cinayetidir" dedi. ANKARA (Cumhurivef Büro- su)- Süleyman Mercümek-RP bağ- lantısı ile ilgili TBMM Genel Ku- rulu'nda bugün yapılacak Meclis araştırması önergesi görüşmeleri- nı engellemek isteyen RP'liIer. amaçlarına ulaşmak ıçın her yolu deniyor. Bugün yapılacak görüş- meîerde. "•yargıyaintikaJedenolay- lann Meclis'te görijşülemeyeceği" sav ını ortav a atması beklenen RP'li- Ier. buna dayanak sağlamak için TBMM Metin Göktepe Cinayetini Araştırma Komısyonu'nun feshe- dilmesıni sağladılar. Komısyonun RP'li Başkanı Mehmet .Ali Şahin, dün komisyon üyelerını olağanüs- tü toplantıya çağırdı. Ancak, Şa- hin. toplantıya I saat kala diger' üyelere haber verdigı içın 4 üye toplantıya katılamadı. RP'li üye- ler. komısyonda çoğunlukta olma- larını fırsat bilerek fesih karan çı- karttı. Başkan Şahin. Göktepe cinaye- tınin agır ceza mahkemesinde gö- rüşüldüğünü ve anayasanın 138. maddesi gereğince yargı aşamasın- daki birolayın Meclis tarafından gö- rüşülemeyeceğıni gerekçe göste- Polislerin avukatı Ömer Yeşilyurt'tan savunma 'Göktepe, başmı tabuta çarptı' AYŞE SAYIN ANKARA - Yargı aşamasında oldugu gerekçe gösterilerek RP'li üyelerin "baskın** toplantıdaki oylanyla feshedilen gazeteci Metin Göktepe Cinayetini Araşrırma Komisyonu'na ifade veren sanık polislerin avukatı Ömer Yeşüyıırt, cinayetten müvekkillerinin sorumlu oîmadıgını savundu. Yeşilyurt, Göktepe'nin. Ümraniye Cezevi'nde çıkan olaylar sonucu yaşamını yitiren iki kişinin cenazesini izlerken tabutlardan birine çarparak beyin kanaması geçirdiğini öne sürdü. Yeşilyurt, komisyon üyelerinin "denT" istemine ise yanıt veremedi. Feshedilen Metin Göktepe Cinayetini Araştırma Komisyonu'nun. mayıs ayı başmda. cinayetle ilgisi olan, olay günü Eyüp Kapalı Spor Salonu'nda görevli bulunan ya da olayda sorumlu görülen kişilerle yaptığı görüşmelerde. sanık polislerin tümünün, mülkiye müfettişlerine verdigi ifadeleri değiştirmeleri dikkat çekti. Metin Göktepe'nin öldürülmesi olayına doğrudan adı kanşaıı ve açığa alınan 12 sanık polisin avukatı Ömer Yeşilyurt'un ifadesi komisyon tarafından inandıncı bulunmadı. Yeşilyurt, ifadesinde soruşturmayı yürüten polis başmüfettişi i!e polislerin ifadesini alan asayiş şube müdürû eiemanlannı "sofcu" olmakla suçladı. Yeşilyurt, şu görüşleri savundu: "Suni sanıklar yaratılmak isteniyor. Metin Gökfepe'nin polisler tarafından döıülenek öldiiriildiiğü iddiası doğru değikiir. Göktepe cenaze sırasında kafasını tabuta çarpmış, beyin kanaması geçirnıiş. Geldiğinde gözleri görmüyormuş, ama statla dövülmüş oiabilir." ifadeleri alınan sanık polislerin tümünün ise komisyona verdigi ifade ile polis müfettişleri ve mülkiye müfettişlerine verdikJeri ifadeleri arasında çelişki olduğu gözlendi. Anne Göktepe polis gözetiminde Metin Göktepe'nin aüesi ve vakınlan ise olayın baş sorumlusunun dönemin fstanbul tl Emniyet Müdürü. ştmdiki Bursa Vaiisi Orhan Taşanlar olduğunu ileri sürdüler. Metin Göktepe'nin annesi Fadime Göktepe. Taşanlar'ın görevden alınmasını isterken ağabeyi İhsan Göktepe. annesinin evinin sürekli sivil polis tarafından gözetim altında tutulduğunu ve tedirgin olduklannı söyledi. Göktepe'nin diğer ağabeyi ibrahim Göktepe ise olay sonrası gittikleri Cumhuriyet Savcılığı'nda kendilerine Metin Göktepe'nin önce gözaltına alınıp bırakıldıgı, daha sonra da "Sandaheden diişiip öJmiiş" bilgisi verildiğini belirterelc, "Buna kargâiar bilegüler''dedi. rirken. komisyonun DSP'li ü>esi Hakan Tartan, "Bu, RP'nin Mer- cümek önergesini engelleme girişi- midir"dedi. TBMM Başkanveki- li DSP'li UhıçGürkanda "Bu.Mer- cümek uğruna işlenen ikinci Gök- tepe cinavetidir" dive tepki göster- di. DSPyönetımınin "Tekrir-imii- zakere"'isteyecegi bıldinldı. DSP Grup Başkanvekili MümtazSoysal. Göktepe olayıyla ilgili araştırma açılmasına Meclis'in karar verdi- ğini belırterek. komısyonun fesih yetkisı bulunmadıgını bildirdi. Sov- sal. bu nedenle yenıden görüşme is- teyeceklerıni ve komisyon raporu- nun tamamlanmasını sağla>acakla- nnı söyledi. Gazeteci Metin Göktepe Cinaye- tini Araştırma Komisyonu'nun. RP'li üyelerin oylanyla feshedil- mesi, TBMM'de şok etkisi yarattı. RP'li Başkan Mehmet Ali Şahin, üveler Gürcan Dağdaş,Göksal Kü- çiikali. DSP'li Hakan Tartan ve DSP'li Mahmut Ydbaş'ın hazırbu- lundıığu toplantıva. geç haber ve- rilmesı nedenivle ANAP'lı üyeler Metin Öne>.YaşarOku>an. DYP'li üyeCevherCe\heri veCHP'li üye Oya Araslı katılamadı. Toplantıd'a. tutanak tutulmazken, fesih kararı- na Tartan ve Yılbaş muhalefet şer- hi koydu. Komisyon sözcüsü Tar- tan. RP'lilerm. Mercümek önerge- sinin görüşülmesini engellemek için. bir "oldubittT ile komisyonu feshettirdıklerını sövledi. Karara ıtiraz yollarını araştırdıklarını v ur- gulayan Tartan. komisyon raporu- nun tamamlanmasma kısa süre kal- dıgını vehazırlavacakları raporun, >argı>ıetkilemeyevönelikolnıadı- gını bildirdi. İSKİ olayının da yar- gı aşamasındayken Meclis tarafın- dan komisyon kurularak araştırıl- dığına dikkat çeken Tartan, toplan- tıya 1 saat kala kendısıne haber ve- rildiğini. toplantıya katılmayan di- ger üyelere haber verildiginden de kuşkulu olduğunu v urguladı. Tar- tan. bazı üyelerin de Ankara dışın- da olduğuna dikkat çekti. 'Dava yargıda' Komısyon Başkanı Mehmet Ali Şahin ise karan anayasanın 138. maddesine göre aldıklarını belir- terek "Yargıvaintikaletmişbirola- vı vasama organı dahi göriişemez di- ve hiiküm \ar. Biz hukukun üstün- İüğü için yemin ettik. Bile bile v an- lış,yapamayız'"dedi. Şahin. Gökte- pe olay ının yenıden yargı aşamasın- da olduğunu cuma günü öğrendı- ğını belırterek "Oradan savcı arka- daşlar aradı. 'Olay ı biz ıncelıyo- ruz. yargıya intikal etmi^ bir ola- yın Meclis tarafından ara:>tınlma- sı doğru değıl' diye. Bunun üzeri- ne ben şimdiye kadar gelen bütiin bilgi ve belge>i mahkeıncvc ilettim" diye konuştu. Şahin. fesih kararı- nın. Mercümek önergesi ile ilgisi olmadığı görüşünü sav undu. Meclis araştırma komisyonunun görevı. Göktepe cınayetinın neden- lerini, polis teşkilatında aksayan yönlerin olup olmadığının arastın 1- masına yönelik olmasına rağmen. RP'lilerin gerekçe gösterdiği ana- yasanın 138. maddesinin 3. fıkra- sı, yargı yetkisinin kullanılması ıle ilgili görüşme yapılamayacagını hükme bağlıyor. Yümaz'a bulunsun İstanbul Haber Servisi -1 nisan tarihinde gözaltına alın- dıktan sonra kendisinden bir daha haber alınamayan Ta- latTürkoğlu'nun. kaybedıl- meye çalışıldığı öne sürüle- rek sag olarak serbest bıra- kılması için Başbakan Me- sut Ydmaz'atelgrafçekildi. Talat Türkoğlu'nun eşi Ha- seneTürkoğiu. yaptıgı açık- lamada. "Eşim herhangi bi- ri değiL s/vasi polisin çok r\i tanıdığı bir kişidir. Ona yö- nelik kav betnıe girişiminin tesadüf olmadığına inanıyo- rum"dedi. Annesini ziyaret etmek üzere Edirne'ye giden, dö- nüşte yolda polislerce gö- zaltına alındığı iddia edilen Talat Türkoğlu'ndan haber alınamıyor. Aralûnnda İHD İstanbul Şubesi Başkanı Er- can Kanar. ÖDP MYK üye- ( kayıplar 'telgrafi si Filiz Karakuş. şaır Suna Aras, AvTikat Eren Keskin'ın de bulundugu yaklaşık 50 kişilik bir grup. Sultanah- met Meydanı'nda bir basr açıklaması yaptılar. Talat Türkoğlu'nun eşı Hasene Türkoglu da yaptı- gı açıklamada. eşinin uzun yıllar Türkiye Sosyalist lşçi Partisi, Türkiye Komünist Partisi ve Devrim Partisi'nde yöneticilikyaptıgını kayde- derek, "Eşim herhangi biri değiL shasi polisin çok iyi ta- nıdığı bir kişidir. Ona yöne- lik kaybetme girişiminin te- sadüf o/madığına inanıvo- rum" diye konuştu. Üzerin- de Türkoğlu'nun fotografı- nın bulundugu balonlan gök- yüzüne bırakan grup. daha sonra "Gözaibnda katıpla- rason"yazılıtelgraflan Baş- bakanlığagönderdı. Sultanahmet Meydanı'nda yapılan açıklamada, Türkoglu için İçişleri Bakanlığı, TBMM İnsan HakJan Koınisvo- nu Başkardığı, AdaletBakanİığı\eDemirere\apılanrümbaşvuruİann\anıt5izkaJdığıbelirtildi.(ÖZKANGL\ EN) 1 Mayıs olaylan Meclis'te görüşüldü; RP'nin Meclis araştırma önergesi kabul edildi Güney'e göre suç sendikalaruı• 1 Mayıs kutlaması sırasında Kadıköy'de meydana gelen olaylarla ilgili olarak 12 kişi tutuklandı. RP'nin, 1 Mayıs'taki olaylar sırasında, gerekli önlemlerin alınıp alınmadığının belirlenmesi amacıyla verdigi Meclis araştırma önergesi dün TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi. İSTANBLL/ANKARA (Cumhuriyet) -1 Mayıs günü Kadıköy 'de meydana gelen olaylarda gözaltına alınan 60 kışi. İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi'ne (İDGM) sevkedılirken mahkemeye çıkartılan 12 kişi tutuklandı, 22 kişi ise serbest bırakıldı. DHKP- C üyesi olduklan iddia edilen 26 kişinin yargılanması bugüne kaldı. RP'nin Kadıköy"de meydana gelen olaylarla ilgili olarak \erdigi Meclis araştırma önergesi ise TBMM'de kabul edildi. 1 Mayıs günü Kadıköy'de meydana gelen olay larda gözaltına alınan 60 kışi, dün akşam saatlerinde İDGM'ye sevkedildi. Terörle Mücadele Şubesi'nde 14 gün süren sorguları tamamlanan DHKP-C, TtKB ve TİKKO örgütü üyesi olduklan iddia edilen sanıklar. saat 17.00 sıralannda mahkemeye getirildi. 2 savcının sorguladıSı sanıklar daha sonra nöbetçi hakimliğe sevkedildi. tlk olarak TlKB'li olduğu öne sürülen 12 kişinin yargılanması sonucu 8 kişi tutuklandı. 4 kişi tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. Tutuklanarak Metris Cezaevi'ne gönderilenlerden Daimi Mele, Valilikle belediye karşı karşıya Diyarbakır <da 'Barış Anıtı' savaşı DİYARBAKIR (UBA) - Başbakanlıgın Diyarbakır'da yapttrmak istediği Banş Anıtı belediye ile valilik arasında kavga konusu oldu. Anıtın yapımına karşı çıkan Diyarbakır'ın RP'li Belediye Başkanı Ahmet Bilgin. "banş ulmayan bir vere banş anıtı dikilmek istendtğini" belirterek "Neyin banşı. neyin anıtı'' diye sordu veprojenin tarihe kanştığını söyledi. Diyarbakır Vali Yardımcısı Bahir AJtunkayu ise anıtın kentin başka bir yerine dikileceğini söyledi. DYP Genel Başkanı Tansıi Çffler'in, başbakanhgı döneminde Diyarbakır'da bir 'huzur ve güven anıtı'' yapılması için Bakanlar Kurulu'ndan 200 milyar liralık ödenek çıkarmast üzerine valilik, Banş Anıtı projesi için Koşuyolu semtinde yer tespiti yaptı. Ancak belediye, bu projeye karşı çıktı. Banş Anıtı "nın yeşil alana dikilmesine izin vermeyen Başkan Bilgin. "banş olmayan bir yere banş anıtı dikibnek istendigini" belirterek şunlan söyiedi: -Barış olmayan bir yer, banş anıtını ne yapsuı? AHah'a çok şükür, banş anıtı tarihe kanştı. Diyarbakır halkı bize çok destek verdi. Eğer başbakan 200 nıihan bize verseydi. o parayla Diyarbakır"ın bazı soruniannı çözerdik. Neyin barışı. ney in anıtı olduğunu anlanıakta güçliik çektim. \eşil alanları beton ytğınlan ile dolduramam " dedi. Vali Yardımcısı Bahir Altunkaya ise Koşuyolu park projesine yaptınlmak istenen 'huzur ve güven annVnın belediyenin diretmesi üzerine kentin başka yerine yapılmasının kararlaştınldıgını belirterek "Yapunım Bayındırlık Bakanlığı üstlenmiştir. Çauşmalara kısa zamanda başlanacaktır"dedı. Sinan Kama ve Evrim Tarakçı'nın sivıl polis menıuru M. Faruk Ersoy "u döverek yaraladıklan belirtildi. Daha sonra yargılanan TİKKO üyesi olduklan öne sürülen 4 sanıkta tutuklanarak cezaev ine gönderildi. Sıra saat 23.00 sıralarında 44 kişiden oluşan DHKP-C'li olduklan iddia edilen banıklara geldi. 26 kişi bugün yargılanmak üzere tekrar Terörle Mücadele Şubesine götürülürken 18 kişiyi delil yetersizliğinden serbest bıraktı. Lale dövdügü gerekçesiyle gözaltına alınan Adalet Polat'ın da bugün yargılanacağı belinildi. Araştırma önergesi kabul edildi RP'nin 1 Mayıs'ta İstanbul Kadıköy'de meydana gelen 3 kişinin ölümü ve çok say ıda kişinin yaralanması ve birçok ışyerinın tahrıp edilmesıy le sonuçlanan olaylar sırasında, gerekli önlemlenn alınıp alınmadığının belirlenmesi amacıyla verdıği Meclis araştırma önergesi dün TBMM Genel Kurulu'nda sjörüşüldü. ÖnergeRP. DSPve'CHP'li milletvekillennin oylanyla kabul edilerek. Meclis Araştırma Komisyonu kuruldu. Komisyon I ay süreyle görev yapacak. Araştırma önergesınin tartışılması sırasında konuşan İçişleri Bakanı Ülkü Güney. olaylarla ilgili olarak mitingi düzenleyen konfederasyonlan suçlayarak. "^asa gereği, mitingi diizenleyenlerin disiplini sağlama göre\i vardır. Ancak. konfederasyonlar bu görevlerini yerine getirmemişlerdir" dedi. Miting öncesi yapılan yürüyüşün yasadışı olduğunu belinen Ülkü Güney. ancak konfederasyon başkanlannın ricası üzerine yürüyüşçülere müdahale etmedikferini söyledi. 2911 sayılı yasa geregi toplantıyı düzenleyen grubun. disiplini sağlamaktan da sorumlu olduğunu belırten Güney. prov okatörler tarafından konuşturulmayan ve toplantıyı erken terk eden konfederasyon yöneticilerinin. bu görev lerini tam olarak yerine getirmediklerini ileri sürdü. Güney. idari ve hukuki soruşturmanın tamamlanmasından sonra rütbesi ve konumu ne olursa olsun. kirrrsenın gözünün yaşına bakmadan. yasa ne emrediyorsa onun yapılacağını söyledi. Güney. I Mayıs günü görev başında olması gereken İstanbul \alisi Rıdvan Yenişen'in uçağının geç kalkması nedeniyle saat 13.00'de ancak görev inin başında olabildiğini söyledi. Olavla il«ili idari ve hukuki soruşturmanın başlatıldığını belirten Güney. bu nedenle Meclis'te bir araştırma açılmasına karşı olduklannı söyledi.Güney. 1 Mayıs günü sabah saat 9.45'de 300 krşilik bir grubun alana girerken üzerlenni aratmak istememesi ve ardından da kendilerine katılan 400 kışılik bir grupla birlikte poli;>e taşlı, sopalı ve silahlı saldınsı üzerine çıkan çatışmada. 3 kişinin öldüğünü söyledi. Güney. ölenlerden Dursun Odabası'nın Marksist Leninist Komünist Parti (MLKP). Hasan .Albayrak'ın da TİKKO üyesi olduğunu belirlediklerini. Levent Yalçın'ın da Bayrampaşa Cezaevi'nde görevli birgardiyan olduğunu belirtti. Olayda 114 işyerimn tahrip edildiğini. 10 otonun kundaklandığını. 2 otonun da yakıldığını anlatan İçişleri Bakanı Güney. 338 kişinin yakalandığını söyledi. Olaylara katılanlann yüzde 70"nin yakalandığını kaydeden Güney. geriye kalanlann da fotoğraflan ve adreslerinin belirlendiğini. yakında tümünün ele geçirileceğini bildirdi. CHP grubu adına konuşan Ankara Milletvekili Eşref Erdem. güvenlik örgütünün politıze edildiğini belirterek. "3 kişinin öldürülmesi hiç nıi önem taşunıyor? Hiçbir mazeret silah kullanmayı gerektirmez. Güvenük güçleri kendilerini taraf olarak görmenıeli. Asıl sonımlu siyasi iktidardır"dedi. DSP İstanbul Milletvekili Cevdet Sel\i de. "Yetkililer, görev lerini yerine getirememiş veya getirmemişlerdir. \alinin makamında bulunmaması. Emniyet Müdürü'nün talihsiz açıklanıaları düşündürücüdür. Olay lardan sonra sendikacüann suçlanması da haksızlıktır" dedi. GLOBAL POLİTİKÜLTÜR ERGİN YILDIZOĞLU •••HavaDeğişiyorDemiştft de Şubat ayında, 1980'lerde hâkim olan havanın de- ğişmeye başladığını yazmıştım. 15 yıldır bir dogma gibi kabul gören "serbest piyasa", "bireycilik" kav- ramlarınave "ekonominin doğalyasalannın, toplum- sal sorunlan çozeceğine olan inanç", 1990'larda sar- sılmaya başlamıştı. Uluslararası (ve hemen hepsi mu- hafazakâr) gazete ve dergilerde, "toplumsal sorum- luluk" kavramı, sık sık gündeme gelmeye başlıyor- du. Bu değışiklik kendilığinden olmadı. Avrupa'da iş- çi ve emekçilerin yüksek işsizliğe ve ağırlaşan yaşam koşullanna daha fazla katlanmayacağı belli olmuştu, özellikle Fransa olaylarmdan sonra. Fransa olayları- nın ardından ABD'de işçilerin duygularına, milliyetçi ve ırkçı bir perspektifle de olsa tercüman olmaya başlayan Pat Buchanan'in, muhafazakâr ve liberal çevrelerde yarattığı şaşkınlık ve korkuyla, borsanın ve mali sermayenin dostu olarak bilinen başkan aday/ Dole'un bile "kârlar hızla yükselirken işsizliğin artma- sından", toplumsal sorumluluktan bahsetmesi, hava- nın değişmeye başladığını gösteriyordu. Bu hava değişikliği içınde önce küreselleşme. eleş- tirılere hedef olmaya başlamıştı. Bu süreç geçen haf- ta, beklenmedik bir özeleştirı ile devam ettı. 1980'ler- de ortalığı kasıp kavurarak bugünkü işsizlik krızini yaratan "down sizing" (işçi çıkararak küçülme) teori- sinin sahibi, eski Federal Reserve baş ekonomik tah- mincisi ve sonra Morgan Stanley baş ekonomisti Stephan Roach, yanılmış olduğunu. "Uzun zaman- dır Amerika 'da üretkenlığe dayalı bir ekonomik top- larlanmanın bayraktarlığını yaptığını". ancak şimdi "kafasında. ilerisürdüğü sonuçlann, gerçekten bir gün ortaya çıkabıleceği konusunda tereddütler belirdiğı- ni"; şimdi "ücretlen kısarak sürekli küçülerek üretken- lik arttırma taktiklerinin çok kısa vadeci ve aslında eko- nomik yok olmaya rol açacak reçeteler olduğunu" dü- şündüğünü söyledi. Şimdi Roach "Inşa ederekreka- betediyorsanızgeleceğinız var, küçülerek rekabet edi- yorsanız yok" diyor. (Independent on Sunday, 12.05.96) Adam fikir değiştirmiş, yanlışı görmüş diyerek tak- dir etmek mümkün mü? Haydi, Roach'un, sırça sa- rayında teori ile oynayarak senede bir milyon dolar kazanırken böyle garipfikirierteortaya çıkmasında bir garıplik yok diyelim. Ama ya ış çevrelerine, muhafa- zakâr hükümetlere ne demeli? Onlar niye kabul etti- ler bu teoriyı? Onlar, bu abuk sabuk teoriye iki elle- riyle sanldılar, çünkü bu teori onların eline, sınıf sava- şında kullanabilecekleri çok etkin bir silah verdi. Çün- kü "down sizıng"teorisinın şımdı Roach'ın tenmiyle "mitolojisinin" yarattığı üretkenlik ve büyüme afyo- nuyla. toplumun önemli bir kısmını örneğin orta sınıf- lan. yüksek vasıflı. dolayısı ıle nıspeten ış güvenliğı yüksek ışlerdekı işçılen uyutarak sendikalara saldır- dılar; sendikal harekete. 1980'lerde darbe üstüne darbe vurdular. Bu sınıf savaşımı içinde, işsizlik art- tıkça sendikalar zayıfladıkça. salt rakamlara bakıp bunlann arkasında olup bitenlere gözlerıni kapayan birtakım "aydınlar" da "Işte işçi sınıfı bıtti, sınıf sava- şımı bitiyor, sendikalar işlevlerıni yitıriyor" türünden teorilerle, bu genlemenın açtığı yaralara tuz bıber ek- tiler. Son 15 yıl içinde ABD'de nüfusun yüzde 70'i ya bir arkadaşının ya da bir aile üyesinin işini kaybetmesi- ne şahit olmuş ya da kendisi işini kaybetmiş. Son 15 yılda işlerini kaybedenler ancak daha kötü koşullar- da iş bulabılmışler. Sadece 1993-1995 yıllarında şir- ket kârları yüzde 75, işçi çıkarmalar ise yüzde 39 art- mış. ingiltere'de John Major başbakan olduktan sonra 9 milyon kişi işini kaybetmiş; iş bulanlar. çok daha düşük ücretleri ve kötü koşulları kabul etmek zorunda kalmışlar. Diğer Avrupa ülkelerinde de man- zara buna benziyor. Ancak Fransa olayları, manza- ranın değişmeye. işçilerin "Artıkyeter" demeye baş- ladığını gösterdi. Bunu fark eden Roach da zaten "Artık denge emekten yana değişiyor. Gelecek yıl- larda şirketler daha çok işçi işe alacaklar, daha çok ücret ödeyecekler, işçilere daha iyi davranacaklar... Yoksa işçiler bunun hesabını oy sandığında sora- caklar" diyor. Bahse gererim ki, Roach'ın bu teorisi bir önceki kadar popüler olmayacak! Ama yine de sen- dikalar ve emekten yana siyasi partiler akıllarını baş- larına devşirirlerse bu öngörüyü iş çevrelerine ve mu- hafazakâr hükümetlere rağmen gerçekleştirebilirler. Roach'ı haklı çıkarmak için değil tabii, ama kendile- rine ve çocuklarına daha iyi bir gelecek sağlamak için. TBMM Iıısaıı lıaklan ihlaflerine takip ANK.ARA (Cumhuriyet Biirosu) - TBMM İns'an Haklannı İnceleme Komis- yonu. Türkiye"deki insan haklan ihlalleriniyakın ta- kibe almaya hazırlanıyor. Komisyon bu amaçla. yet- kilerinin arttınlması için il- gili yasalardadeğişiklik ya- pılması. yurtiçi vedışında insan haklan ihlallerınin sürekli izlenmesi ve y üriir- lükteki yasal düzenlemele- rin evrensel insan haklan standartlanna uygun hale getirilmesı ıçın alt komis- yonlaroluşturdu. TBMM İnsan Haklarını inceleme Komisyonu'nun dünkü toplantısında. ıkisı sürekli olmak üzere oluştu- rulan 3 alt komisyon içın üye seçımı yapıldı. Komis- yonda söz alan üyeler. Tür- kiye'de insan haklan ıhlal- lennin. "Batınındavatma- sına gerek kalmadan"gün- deınden kaldınlması aörü- şünüdile getirdiler. Yürür- lükteki y asalann da ev ren- sel insan haklan standart- lanna uyumlu hale aetiril- mesi için çalışmalar yapıl- masının benimsendıği ko- misyonda söz alan RP Bat- man Millervekili MusaOk- çu. Olağanüstü Hal (OHAL) \asası'nın göz- dengeçirilmesıni istedi. Ok- çu. insan haklan ile ilgili yasalarda düzenleme yapıl- sa bile OHAL YasaM mev - cut biçimiyle korunduğu sürece, Doğu ve Güneydo- ğu'da insan haklan ihlalle- rinin önüne geçilemeyece- ğini v urguladı. Okçu. "Böl- gede gözaftına alınma bi- çimleri insan haklanna ay- kın. Biz millet\ekilleri ola- rak gittiğimiz zaman. üze- rimi/aranıyor.bu bir insan haklan ihlalidıV diye ko- nuştu Cezaevleri Bölgedekı insanların. kövlerini boşaltmaya zor- landığına dikkat çeken Ok- çu. -teröre karşı olan çok sav ıda insaııa. \]i korucu olacaksın. ya da buray ı terM edeceksin'deniliyor. Bu da insan haklanna ay kırı" gö- rüşünü dıle getırdı. Toplantıda ay rıca. ceza- ev lerinde. gözaltında bulu- nan insanların durumlan- nın ıncelenebilmesı. insan haklan ihlallerine yönelik kamu kurum ve kuruluşla- nnda araştırma ve inceleme yapılabilmesi için Adalet ve fçişleri bakanlan ile gö- rüşme yapılması ve gerek- li izinlerin sağlanması ka- rarlaştmldı. Komisyon. önü- müzdeki günlerde Adalet Bakanı Mehmet Ağar ve İçişleri Bakanı Ülkü Gü- ney "i ziyaret ederek talep- lerini iletecek. Toplantıda daha sonra 3 ayn komisyonun oluşturul- ması ve üyelerinin belirlen- mesi için oylama yapıldı.