Katalog

15 MAYIS 1996 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11 Başbakan Yılmaz Almanya yolcıısu Güneydoğu gündemin ilk maddesi A\kAR\ (Cumhumet Burosu) - Ba^bakan Mesut \ ılmaz ın Almanv a v a v ann \apaı_aöı 2 gunluk gezıde agırlıklı olarak ~Gune\doğu sorununun çozumune ılışkin geçen at ıçınde Iğdır'da \ap- tığı açılımın" ele alınacağı bıldırıldı Turkı\e nııı Al- man\a Buvukelçısı Volkan Nural^ılmaz ıngundemının dığer konularının Turkıve- Avrupa Bırlıgı (AB) ıliskıle- rı ıle PKK ve teror orgutlen- nın Alman>,adakı faalıyetle- nnı oldugunu kavdettı Cumhurı\et ın sorularını yanıtlavan \ural Alman- >a nın Turkı\e nın Avru- padakı en onemlı ekonomık partnerı olduğuna dıkkat çe- kerek ıkı ulke ıliskılerının kendıneozgu vanlarıolduğu nu so\ ledı \ ııral Başbakan ^ ılmaz ın 16 17mavısgun lerınde vapatağı temaslann- da ıkılı ılıskıler gummk bır- lığınınçaltstmlması Alman- ya dakı Turkler ın gu\enlık konuları ıle Gunevdoğu so- rununun n\ nntılı gorusulece- gını belırrtı AImanv a da taalı\et goste- ren PkK vedığeryasadis.ı te rororgutlennın sınırdısı edıl mes>ı ıle ılgılı bır soru uzen- ne \ural şu vanıtı verdı "Dortnıund'dakı Ne\ruz gosterılerının ardından bu or- gutlere tepkı arttı Sınırdışıış- lemlennın hızlandınlmasına ıçın federal hukumet çalışma- larhaşlattı Ancaksınırdışıış- lemlennın çogunluğu evalet- lertarafindan\apıh\or Eya- Ittler de sınır dışına pck ya- naşırmorlar." Vural Yılmaz ın ıkı ulke arasındakı ekonomık ılışkıle- nn daha da arttınlmdMna yo- nelık olarak temaslarda bu- lunacağını belırterek "Eko- nomık kapsamda. Alman fir- malannın. Turlo>e'dekı ozel- leştırme \e \ap-ışlet-de\ret yontemlen ıle enerjı \atirim- ları tapmasının teşuk edıi- mesı soz konusu" dedı Başbakan >. ılmaz Alman- ya dakı temaslan kapsamın- da Almanva Cumhıırbas,ka- nı Roman Herzog \ e Başba- kan Helmuth Kohl ıle bır ara va eelecek Demirel, örgütün siyasetten anndınlmış ekonomik ağırlığı olan bir örgüt olarak korunması çağnsında bulundu ECO bir güne sığdırıldıLALE S\RIIBRAHİV1OĞLL' AŞKABAD - Turkıve Iran ve Pa- kıstan ın kurucu uyelerı oldukları 10 uyelı Ekonomık işbırlığı Orgutu (ECO) Turkmenistan ın başkentı Aş- kabad da gerçeklestırdıgı 4 zır\ e top- lantiiinı planlanan 2 gun venne 1 gu- ne sığdırarak dun tamanıladı KKTC nın tanınmadıgı ıçın "Kıbns Turk Musluman Toplumu" adı altın- da ekonomık \e teknık faalıvetlerıne katılabıldıgı ECOda Genel Sekreter- lıkgorevını Turkıve nın Fas Buvukel çisı Onder Ozar 4 >ıllık bır sure ıçın Pakıstan dan de\ raldı Zırvesonundavavımlanan Askabad bıldınsmde Turkmenıstan dogalgazı- nın Iran ve Turkıye uzennden A\rupa pazarlarına taşınmasınaoncelık \erıl mesı gerektığı vurgulandı ECO'nun sabahkı açılıs, oturumun- da sozalan Demirel uvelennm bırbo- lumu ıstıkrarsızlık ıçınde bulunan ECO nun sıvasetten arındırılmı^ ve yalnızca ekonomık ısbırlıgıne ağtrlık veren bır orgut lıalıne gelmesı gerek- tıgıne dıkkaı çektı Demirel bolgenın en onemlı ve en eskı bolgelen nıtelı- ğındekı Kutadgu Bılıg ın koydugu hıı- kuk kuralları olan adalet ekonomık verımlılık \ee>ıtlıgın ECO nunda te mel ılkelen olmaM gerektığını vurgu- ladı BakanlarKonseyı nın ECO nunre- tormu ve yenıden vapılandırılmasına yonelık paketı kabul ettığını anımsa- tan Demırel Yenı Izmır Anlasması'nın ımzalanması ıçın Turkıve deolağanus tu bır toplantının yapılmasınm karar- la^tınldığınadaı^aretettı Demirel tz mır Anlaşması nın ve onu takıp ede- cek vapısal retormların tCO va ve programlarının u>gulanmasinayepve- nı bır ıvme kazandıracagından kusku duvmadığını dılegetırerek "ECO, ve- nı bır doneme gırmıştır" dedı Orgu tun ılenyeyonelık soniut adımlarattı- gını anlatan Demirel ECO nun ku- ruınsal duzevde dıvalog açıklık ve karşılıkh anlayıs. temellennde ılerle- meve ba>ladığını bıldırdı Demirel bırlıkte tespıt edılmis olan hedefler dogrultusunda uve ulkelerın kavnak ve çabalarının seterberedılmesı gere- gını ıfadevle bu baglamda Turkı- >e nın EC O nun ortak hedeflerıne ul ı- şılmasında herzamankınden fazla ki rarlı olduiunu bdırttı 'Törkjve köprüdür' Cumhurbaşkanı Demirel Turkı- >e nın \\rupaBırlıgı( AB)ıletamam- lami!)Oİdugugumrukbırlıgının ılı^kı- lere getırılen venı bır unsıır oldugunu belırterek Turkıve nın bovlehkleeko nomık malı teknoloıık alanlard.ı FCO ıle AB jrasında dınamık bır kop nı islevı kazandı^ına dıkkatı çtktı Cumhurbaskanı bu ıkı kılıt bolgv. aı ı sında tıcaret ııl istırnu ıluısım ve enerjı alanları başta olmak uzere çcşit Iı sahalarda ijbırlıgını gelıstırmek \o- ııunde savisiz ımkan ortava çıkaı.agı- nı dıîe getırdı Demırel Orta As>a cumhurıvetle rındekı kardes. ulkelerın sıv asi ekono mık ve sosval jl.ıııl.ırda ıçındeıı JXI, mekteoldukhrı dtgısım siırcLinın ko lav bıriş. olıruidiL'inı ıt ıdetttı Soz ko LİDERLER TtRkMENİST\N'DA İran'la Turkmenıstan arasında vapınıı tanıamlanan demırvolu hattının açılı-j torenıne katılan lıdeıier Turkmenıstan' dakı EKO zırvesınde de bir arava geldiier. Soidan sağa: Ermenıstan De\let Başkanı Le\on Ter- Petros\an, Azerb»can Devlet Başkanı Havdar Alı\e\. Gurcıstan De\let Başkanı Eduard Şe>ardnad/e, ka/akistan Dev let Başkanı Nursultan Nazarba\ev. Iran Cumhurbaşkanı Haşımı Rafsancanı. Turkmenıstan De\let Başkanı Sa/armurat Nıva/m. Kırgızıstan Deviet Başkanı Askar \kae\. Pakıstan Cumhurbaşkanı Faruk Leghan, Tacikıstan Dev let Başkanı İmamalı Rahmano> veTurkı\e Cumhurbaşkanı Sule\man Demirel. Ortak bildirgede Türkmenistan doğalgazınm Avrupa'ya taşınmasında öncelik verilecek ülkeler kesinleşti Türlonen gazıfranve Türkiye'den geçecekANKAR.A(Cumhurıvet)- ECO zırvesının tamamlanmasinın ardından dev let ba^kanları taratından ımzalanan ortak bildirgede bolgesel ısbırlığınm arttırılrnasi ıçın ula^tırma ıletışım tıcaret ve enerjı ı^bırlığıne oncelık verılmesı gerektığı belırtıldı Bildirgede >ovle denıldı "De\let başkanları. Turkıve'nın, haziıianan \enı Izmır Anlaşması'nın rm/alanıııası munasebetıvle 19% sonbaharında vapılacak Olağanustu Bakanlar Konse\ı toplantısına e\ sahıplığı onensını mcmnunivetle karşıladılar. Iveulkelerin ECO planlarında belırlenen oncelıkh projeiere katılmalannı, bu projelerın suratle uvgulanmasını. avnca ıkılı ve çok taraflı duzenlemelerie bunlann ulusal planlara dahıl edılmesını ıstedıler" Orta Asvalı ECOulkelerının İran uzennden Basra Korfezı ne Oman Denızı ne Turkı\e uzennden de Avrupa va bağlavacak bır kopruba>ı te>kıl eden Teı.en-Sarak>-Me)hed demınolunun açılmasından duvulan memnunıvetın dıle getırlıdıgı bıidırgede Turkmenıstan doğalgazınm Iran ve Turkıve uzerınden Avrupa va taşınmasına oncelık verıletegı kavdedıltrek şovle denıldı "Toplanhva katılan dev let başkanlannın rtıurabakatlanvla hazırianan nıhai bıldırkie. bolgede 1 urknıenıstan'dan başlavıp. Iran ve Turkive uzerinden Avrupa'va ulaşacak doğalga/ boru hattına oncelık affeden pefrol \e gaz boru hattı şebekesı ıle Alganıstan uzennden Pakıstan'a ulaşacak, keza İran'la Pakıstan arasında ınşa edılecek boru hattı vapıını onenlerı de nıemnunıvetle not edildı." Bildirgede ECO Genel Sekreterlıgı'nın 4 v ıllık bır Mire ıçın Tuıkıve ve geçtıgını \ urgulanarak "Yenı Genel Sekreter'ın. işbiıiiğının ğelıştırılmesıne vonelık çalışmaları bulunduğu noktadan daha da ileme gotureceğınt olan ıtımatlarını dıle getıren dev let ba^kanları. /ır\e toplantısındakı "Mukenımel organı/asvon ve e\sahıplıgınden dolavı Turkmenıstan Cumhurbaşkanı. hukumetı ve halkına şukran du>gulannı da ıfade ettıler** üoru^leııne ser verıldı cumhurıyetlerın eskı Sov>etler Bırlığı ıle olan ekonomık vetıcan bağ- lannın daha rasjonel ve ekonomık baglarla ver değı^tırmesı gereğının mev cut donuijum suresını daha da guç- k>tırdığım anlatan Cumhurba^kanı Orta Asvauımhuri}etlerındebdris ıs- tıkrarvedemokrasının verle^mesının tum ECO uvelen açısından a\nı dere- cede onem ta^ıması gerektığını belırt- tı Cumhurbai!. ıiıı söz konusu cum- hurıvetlerın modernleşme çabalannı desteklemeve devam etmek gerektığı- nındealtını çızdı Terorızmın devlet- lerın guvenlığıne buyuk bır tehdıt olusturdugunu belırten Cumhurba>- kanı Demirel nedenı ve gerekçesı ne olursa olsun terorızmın hıçbır >ekıf- de ho!} kar>ılanamayacagını ıtade et- tı Demirel herturluterorızmlekarar- lı bırsekıldemucadeleedıleceğıııı be- lırterek bunundost ulkelertaratından da takıp edılmeM gereken bır vol ol- duguna ınancını dıle getırdı Zırvede so? alan İran C umhurba>- kanı Haşımı Rafsancanı Orta As- va va İran ın sunabıleceğı ekonomık ımkaıılar oldugunu beiırterek FCOda degı^ıklıkler vapan ve son- balıardaonavlanmaM planlanan izmır Anlasjnası verçevesinde Ermenıstan \ e Gurcıstan ın da gozlemcı statusun- de orgute katılmJMnı talep ettı Afganistan'a yanhm Atganibtan Cumhurbaşkanı Burha- nettın Rabbanıdc açılı^ oturumunda- kı konuşmasında ad vermeden SSCB nın dagılmadan once ulkesını ı^galı sonucu harap olan Atganıs- tan ın venıden kalkındırılması ıçın ECO nun vardımcı olmasını ıstedı Rabbanı ECO nun6uyesınınkaraıle kaplı oldugunu belırterek bu durum- dakı ulkelere dıger uve ulkelerın tı- carı mallarının geçıslerı ıçın uvgun ko^ullarda lımanları vedenızlennden yararlandırmaları çagriMnda bulundu Rabbanı bovlecc kendılerının EC O v a daha etkın katkıda bulunabı- leı.eklennı sovledı Veniden vapılanma Zırvede ECO nun yenıden >apı- lanması ve I Ocak 1997den ıtıbaren venı bır projenın uvgulamaya konul- ması da benımsendı Buna gore Tur- kıve İran ve Pakıstan budonem ıçın- de ılk 2 vıl boyunca butçenm yuzde 90 ını ıkıncı 2 vılda da yuzde 75 ını kanjilavaeaklar DemireliAlijevjje görüştü Zırvenın tamamlanmasinın ardın- dan A^kabat ta bır Turk fırmasının \apımını surdurduğu Turkıve Camı- sı nde ını.elemelerde bulunan Demı- ıcl daha sonra Azerbavtan Cumhur- başkanı Ha>dar Alivev ve Pakıstan Cumhurbaşkanı Faruk Ahmet Han Leghan ıle ayrı ayn goruştu Alıyev Cumhurbaşkanı Demirel ı zıvarete Disışlen Bakanı Hasan Hasanm ve kafkasva Muslumanlan Ruhanı No- netıcısı Allahşukur Paşazade ıle bır- lıkte geldı ^akla^ık varım saat suren gom^mtde Dışışlen Bakanı Emre Gonensav da bulundu Demirel daha sonıa Pakıstan Cumhurbaşkanı Leg- han ıledevakla^ık30dakıka suren bır gorus.me v aptı A^kabad dakı teınas- larını tamamlavan Demirel dun gece Turkıve ve dondu ÖR UŞ / ÎSMAİL SOYSAL (Emekl, buyukelçi) Türk Boğazlan'ndan Geçiş DüzeniÖnumuzdekı 20 temmuzda Boğazlar Sozleşmesı 60 yılını doldurmuş olacak Bu sozleşme 1923 Lozan Barış Andlaşma- sı nabağlı Boğazlar Sozleşmesı nınyerıne geçmıştı Montro ıle Boğazlar bolgesının yenıden sılahlandırılması ve yabancı gemı- lerın geçışını denetlemekle gorevlı Ulusla- rarası Komısyon un yetkılennın Turk huku- metıne bırakılması gıbı Turkıye yararına ıkı onemlı değışıklık sağlanmıştı Ancak za manm Dışışlerı Bakanı Tevfık Ruştu Aras'ın geçış duzenının temelı olan 2 madde hukumlennde lyıleştırme saglamak ıçın gereklı azmı gostermedığını sozleş- megoruşmelerrnın tutanaklanndan anlıyo- ruz Ozellıkle 2 Dunya Savaşı ndan sonra Boğazlarda trafık oylesıne artmış ve tehlı- kelı bıçımde çeşıtlenmıştır kı Turk huku- metı 1 Temmuz 1994 te yururluğe sokulan bır tuzukle gemılenn guvenlı bıçımde ge- çışlennı saglamak ve Istanbul u tehdıt eden denız kazalarını azaltmak ıçın bazı sınırla- yıcı onlemler almak zorunda kalmıştır Bu gıbı onlemlenn zorunluğunu goster- mek ıçın şu olgulara değınmekte yarar var dır Montro Sozleşmesı uygulamasının ılk tam yılı olan 1937 de Bogazlardan geçen yabancı gemı sayısı 2603 ıdı Bugunku ge- mılere oranla çok daha kuçuk çaptakı bu gemılerın torttlatosu aynı yılda 4 mılyon 800 bın tonılato ıdı Rusya da komunızmın ço- kuşunden once 1968 yılında rekor duzeye varan trafık ıse 22 322 gemıyle 167 5 to- nılatoya çıkmıştır 1937 yılına gore fark ge- mı sayıanda yaklaşık 9 kat tonılato olarak da 30 kattır Kazalara gelınce 1960 Iı ve 1970 Iı yıllarda yılda ortalama 2 kaza olur- ken, 1980 Iı 1990 Iı yıllarda oran 7 5 ol- muştur Bunlar ıçınde istanbul u dehşete duşuren ıkı buyuk tanker kazası da vardır Şımdı Montro nun -kı Lozan dakının he- men aynıdır- 2 maddesını okuyahm "Banş zamanında tıcaretgemılen bay- rak ve yuku ne olursa olsun gunduz ve ge ce, aşağıda 3 maddenın hukumlen saklı kalmak uzere hıçbır ışleme (formalıtej bağlı o/madan Bogazlardan geçış ve ge lış-gıdış tam serbestlığındenyarahanacak- lardır Bu gemıler Boğazların hıçbır lıma- nında durmaksızın transıt olarak geçerter- se Turk makamlannca alınması, ışbu soz- leşmenın 1 ekınde ongorulen resım ya da harçlardan başka, hıçbır resım ya da har- ca bağlı tutulmayacaklardır Kılavuz ve romorkaj ısteğe bağlıdır Bu maddede Boğazlar ıçın en tehhkelı tumce hamulesı (yanı yuku) ne olursa ol sun hukmudur Sozleşme yapıldığı zaman ne petrol tanken ne de metan gazı dolu ge- mıler vardı Atom bombası ya da ener/ı santrallan ıçın gereklı uranyum maddelerı bılınmıyordu Gerçı zehırlı gaz vardı ama bu gıbı kımyasal sılahlar yayılmış değıldı Baktenyolojık sılahlar ıse bılınse bıle kulla- nıma hazırlanmış değıldı Denız kırlenme- sı ve çevre bılıncı gelışmemıştı Boğazlar- da boyları 300 metreyı geçen tankerter ak- la bıle gelmemıştı • Bugun onümüzdeki en büyuk tehlıke Rusya'nın Hazar, hatta Kazakıstan'ın Tengız petrollerının Novorossısk lımanından kalkacak tankerlerle Bogazlardan geçırmeyı ıstemesı olasılığıdır. Montro Konferansı nda Ingılız başdele- gesı kılavuz kaptanlığm ısteğe bağlı kal- masını -ısrarlı gorunmeden- nazık bıçımde ıstedığınde TR Aras bunu da kabul edı- vermıştı Ingıltere dunya denızlenne egemen ol- duğu donemde kanallardan geçış ıçın uc- ret alınmasını normal gorurken -orneğın bugun Mısır Suveyş Kanalı nda mılyarlar- ca dolar kazanıyor- doğal geçrt sayılan tum Bogazlardan ucretsız geçış kuralını dev letler hukukuna mal ettırebılmıştı Şuna da ışaret edelım kı bugun Turkıye geçış du- zenını yurutebılmek ıçın kurduğu denetım bırımlerı ya da yangına karşı kullanılan ge- mıler vb ıçın mılyarlarca lıra sarfetmekte- dır Bunların karşılığı bıle almmamaktadır Geçen gemı kaptanlarının ıstegı uzerıne (% 40 dolayında) kılavuz kaptan ucretlen ya da fener ve sağlık ışlennden alınan pa- ra da yapılan harcamaların çok altında kal- maktadır Gemılerın yaydığı pıslığın Istan- bul kıyılanna etkılerını ve balıkçıların umut- suz durumlannı da buna eklemek gerekır Bugun karşılaştığımız en dehşet vencı olgu Rusya nın Hazar hatta Kazakıstan ın Tengız petrollerının Novorossısk lımanın- dan kalkacak tankerlerle Bogazlardan ge- çırme ıstemesı olasılığıdır O nedenle bızım şımdıden Bogazlardan geçmesı kabul edı- lebılecek tanker sayısı, boylan ve ozelılkle tonılatolarını yanı Boğazların makstmum kapasıtesını lyı hesaplamamız ve karanmı- zı tum dunyaya açıklamamız gerekır Bu- nu Ceyhan boru hattı seçeneğını kabul et- mek ıçın bır koz gıbı değıl Istanbul un ve Boğazlar Bolgesı'nın guvenlığı ıçın ortaya koymalıyız Kuşkusuz boyle bırtutum Cey- han boru hattı seçeneğının en lyı yol oldu- gunu da kanıtlayan bır etken olabılır Yeter kı bız bu kararlılığımızı dunya kamuoyuna ve ozellıkle Rusya'ya anlatahm ikı yıl once Istanbul da kurduğumuz Turk Boğazlan Gonullu Izleme Grubu mensuplan olarak bu mıllı davamızı tanıt- makıçınçırpınıpduruyoruz Gruponceln- gılızce bır kıtap (**) çıkardı Ilgılı devletlere uluslararası resmı veozel kurluşlara buyu- kelçılıklerımıze gonderdı Olumlu tepkıler aldı Daha sonra Fransa nın Thalassa adlı unlu Denızcılık Kurumu nun Istanbul'a yolladığı bırTV çekım grubuna durumu an- lattık onlara Bogazlardan tehlıkelı geçışle- rı yıkılan yalıları gosterdık Tanker yagınla- rını gozler onune getıren fılmlerı sağladık Heyecanlandılar Istanbul un tehlıke ve teh- dıt ıçınde oldugunu gosteren nefıs bır fılm hazırladılar Bunu Fransa nın hem 3 hem de 5 (ınternatıonal) kanalında yayımladılar Turk 3 TV kanalı da ıkı kez bu fılmı goster- dı HABİTAT sırasında soz konusu fılmın yabancı medya mensuplarına ve yetkılıle- re gosterılmesını dılerız SURECEK ( > Turk Bogazları Gonullu Izleme Grubu Koordınatoru (**) Turkısh Straıts New Problems New Solutıone Istanbul 1994 ISlSYayınevı Demirel Türkiye ile İran iyi ilişkiler içinde olmak zorunda' dedi Orta Asya'da Iran gücüAŞKABAD (Cumhumet) - Iran \omut projelerle Orta As v a da dıkkatlen uzenne çekerken bu bolge demırvolu ağının Ba- tı va açılan penceresı olan Turkı- ve bolumunun ınşaası sivası ıra- de beklıvor C umhurbaş.kanı Su- levman Demırei Orta Asvadakı Turkıve varlığının ov unulecek bır olav oldugunu belırtınekle bırlık- te Orta Asva vı Çın e bağlayan demırvolu ağının Van geçısjnın vapımının bır an once gerçekleş- mesı gerektıgıne ı>aret ettı Demırel dıplomatbunalımıvla Turkı>e nın ılı^kılennın gergın- leştıgı Iran ıle ıvı geçınmek ge rekt[ğıne ı^aret ettı Bolgesel de mır\olu proıesınde ağırîık kaza- nan Iran Hazar petrollerı konu- sunda da ınisivatıt almava başla dı Tahraıı vonetımı geçen hatta ıçınde ınvaladıgı ıkı anla^mavla Azen ve kazak petrollennın ta sınnıası veçıkarılmaM konulann- da Ankara nın onune treçmıs, ol du Cumhurbaşkanı Demırel Orta Asva demırvolu agının Iran ve Turkmenıstan ı baglavan Mes- hed-Seraks bolumunun açılış to renı ıçın gıttıgı Iran dan Turkme- nıstan ııı bdskentı A^kabad ı ge çerek bıırada Ekonomık ls.bır!ıgı Orgutu (FCO) zırve toplantısına katTldı 'İranönemli' Demırel oncekı ak>am saatle- rınde A^kabadda Turk gazUecı- lerle sohbeı ederkeıı Iran ın somut projelerle Orta Asvada Turkı- ve nın onune geıjp geçmedıgı vo- lundakı bırsoru uzenne "Işıtersın- den almav ın. Turkıve'nın Orta As- va'dakı varlığı o> unulecek bır ola\- dır"dnjı Iran C uıııhurba^kanı Haşımı Rafsancanı ıle iranda vakhşik 4> dakıkj çok sarnımı bır goru>me • Turkmenıstan'ı ve Orta Asya ulkelerını demıryolları aracılığıyla Avrupa ve dunya pazarlarına taşıyarak puan kazanan Iran, geçen hafta ıçınde ımzaladığı ıkı anlaşma>la Azen \e Kazak petrollerının taşınması ve çıkanlması konularında Ankara'nın onune geçmış oldu CLMHIRBAŞKAMDEMİREI- IşıtersındenalmaMn Orta Asva'dakı Turkıve varlığı o\ unulecek bır olav dır. vaptıgını belırten Demırel "Çok tımamhnırnsı gerekttgıne ısaret konuştuk. her şevı konuştuk Tur- kıvt'nın Iran ıle îran'ın da Turkı- ve ıle ıvı gecınmesı lanmdır Buna her ıkısının de ıhtıvacı >ar" dedı Cumhurbaşkanı Demırel iran ın Turk topraklarıııı visadisi amaçlarla kullanması ve ıkı ulke arasında dıplomat bumlıınıvla gergınle^en ıliskılerın ravına otu rup oturmadıgı volundakı soru uzerıne ^ovle dedı "Buıkıkomşu- nun arasında ^62 M.*nedır çanşma vok. Iran çok onemlı bır ulke. Iran valnız coğrafi bakımdan dtşıl Turkıve'nın ıkı mıslı buv ukiugun- devekavnaklan var İran'ııvıan- lamava devam etnıek la/ım " Jedı Demırel tanhı Ipek '«olu nu cjnlandıran demırvoltınun Gurcis lan ın \alc ke^ımı ık k trs aıasm- djkı bolumun v ıpımı ıçın Turk vetkılıkrıııın "> v ıllık ç IIISJTU oıı uordukkrını ant ık bunun 2 vılda ederek Meşhed Seraks demırvo- lunun oldukça ucuza ınjl oldugu- nu \e kısa zjmandi bıtınldıgını anımsattı Van baglantısının çok onemlı olduğuna ıs,ıret eden De- mırel demırvolu hattının bazı bo- lumlennın de ıv ılestınlmesı gerek- tığını anımsattı İran Orta Asva ulkelerını Çın e baglavan mevcut demırvolu ağı- nın kendı bolumunu taınınıljva- rjk 6 tanesi kıra ıle kaplı bu ulke- lerın Kortez uzennden dt ttenıze vikısl trıııı s ul ımis oldu T urkıve bolumu tımamlanmavı bı-kleven ve Vleshed ıl«. Seraks arisinda va pınıı gerçekle^en 16> kıloııittre uzunlugundakı demırvolu I" 7 vuzv ıldj titan-tın tan danı ın olan \e (, ın den \kdenız e kad ıı uza- nuıı Iran \e Ortj Asvadıkı eskı Sovvucumhuııvuluıiıı dt k ıpsı- v ııı Ip^k 'IOIÜ nun vınıden tan lanmasını sağlavacak Cumhurbaşkanı Sulevman De- mırel ve Iran Cumhurbaşkanı Ratsancanı dun Turkmenıstan ın ba^kentı A^kabadda bulu^arak vanm saat ba^ba^a goru^tuler Demırel goruşmesının ardın- dan Turk gazetecılere bılgı verdı Demırel Turk-lran ılı^kılerının butun puruzlere ragmen ıv ı olma- sıgerektığını belırterek herıkıul- kenın de bunun degennı ıvı bıl- mesi gerektığını sovledı Demı- rel goruşmede Rafsancanı nın agırlıklı olarak Turkıve ve Israıl arasında ımzalanan asken eğıtım ve isbırlığı anla^masının kendı ul- kesine vonelık bırgınsım olarak degerlendırdıgı kavgısını ılenığı- nı bıldırdı İran, petrolde de önde Turkmenıstan ı ve dıger Orta Asva ülkelennı demırvolları ara- cılıgıvla Avrupa vedunva pazar- larına taşıvarak puan kazanan İran Hazar petrollen konusıında da ınısıvatıt kazanmava basladı Iran Cumhurbaşkanı Rafsan- canı ıle Kazakıstan Cumhurbaş- kanı Nazarba>e\ ınvaptıklanan- lasmada Kazakıstan ın Iran top- rakları uzerıne kuracagı bırpetrol boru hattı ılepetrolunudunva pj- zarlarına tasimasi kararlastınldı Anlas,mada Kazakıstan ın vılda 4 mılvon ton petrolunu (ran ın n tınelerınde ı^leverek kendı ıç tu- ketımı ıçın gen alması ongoruldu Iran Azerbavcaıı ıle vaptıgı an- lasma ıle Hazar Denızı ndekı Şahdenız petrol vdtaklarından vuzde lOoranında bırpav l