Katalog

SAYFA CUMHURİYET 11 MAYIS 1996 CUMARTESİ HABERLER Selim Edes, 'dvangate skandalı 'nın sisperdesini biraz olsun aralarken Özal dönemini de anlattı Bır donem Ozal ailesrvle vediğı içtıği a>n gıtme>en Selını Edes, Turgut Ozal'a duvduğu sa\gı vesevghı gizlemezken Semra Ozal ve kıa Ze>nep'i iseşu andaiçindebulunduğu durumun sorumlulan olarakgosteri>or. 'Ozallar'ın kurbaıu olcluııı*FLATKOZLLKLL \\ASHINGTON - Engın Cnan'ın AıiKnka Bıılesık De\ letlerı ne ( ABD) kat.11^1 ıddıalan siırerken v ım. bu ul kebaskentındeoturanSelımEdes Cumhunvet L Özaldo- nenımın Turkıve de vozlasmanınen t, ırpıu aosterjeM vı- yılanvı. "de\letınsovulmasının"nasılgen,ı.klı.stıgınıgoz leronune seren "Cnangate" skandalına ıliskın ılgını, se nı açıklamalarda bulundu Edes TumutOzal Engın Cı\an Semra Ozal \ c Dun- dar Kıuç'la olan ılıskılennevonelıkdeskrlendınnelen sı rasında Turkıvedt "ruşvetsızbırvaşamolnıadığının~al tım çızerek "Ruştetm belgesı olmuvor" dedı Oununıuz de topluın vapımızdakı dtgerleı erozvonunun tuııelleıı nı atan kisi olarak nıtelenen Turgut Ozal donurııne ılis kın "sısperdesını* bııaz olsun dagıta^ak açıklamalaıda bu- lunan Selım hdes ısıneduştuğudurumun sorumlusuola rak Semra Ozal ıle kızı Zevnep'ı gosterdı Edes gerı ki lan 4s gunluk hapiscezasını çekmek uzert Turkı\e vedo- neteSunı vıneledıgı sovjevde donus tanhını de "haaran vevatemmıız'"dıveaı,ıkladı Edes 6 ^av hapisvattıöı ~Cı- vangateskandau"nın k ıpanıp kapannndıûı sorumuzu ise "Başımabu kadarışgeldı.Hatam oldu ^anlısvaptını V>k- sa başıma bu kadar ış gelmezdı \ma hatanın mtrtıbesı onemlı. Bedelı bu olmamalı\dı Donecegım u bu tştn uv tünegıd««ğını"diNe>anııladı Bır donem Ozal aılesivlı. >edıgıi\,tığıa\ngıtnıe>enEdes Turgut Ozal ınbasbakan İıŞı \e Bedrettın Dalan'ın Istanbul Buuıksehir Beledıve Baskanlığı sırasinda ınsiatalanındakı ısluk ıhvaedılen' Turgut Özal, Engın Cıvan, Semra Ozal \e Dundar KılıçMa olan ılışkılerıne yönelık değerlendırmelen sırasında, Turkıye'de "ruşvetsız bır yaşam olmadığımn" altını çızen Edes, ıçıne düştüğü durumun sorumlusu olarak Semra Özal ıle kızı Zeynep'ı gosterdı Skandalın ANAP ıçındekı ıktıdar çekışmesınden kaynaklandığını dıle getıren Edes, "Çızılen senaryoda yen tayın edılmış bır kurban" olduğunu söyledı. tdı _undemden du:>meven bırısıvdı Bugun ~>l vasındı \e \BDba>kuıtı vakınlannda Arlıngtonılçesinde t *ımpara- torluk" gunlennı gende bırdkmıs. dostlarıyla bnı, oyna wp .(.lcLt^ının hesjplannı yapıvor "Geçmış, bana bu\ uk ve bedelı agır bır ders oldu" dı venSclım Edts ejoreolupbıtenluın hepsı "ANAPıçın- dekı ıktıdar çekışnıesının sonuıu patlak \trdı" \e ktndı sı d<. "çızılen senarvoda >en tdvın edılmış bır kurban'." Edes sovksinın "tevbın açık olduğu" bolumlerınde basbıkanveı.unıhuıbaNkaniı.sı unvanlarınıtjsimısSem- ra Ozal ın Cuan a rusvet verılmesi \e bu paranın gerı alınması ıçın mafva ıle baglantı kumlmasındakı rolune ıhskın bılykrııuaçıklamaktan ise "kısabırsuresonraan- latacağını" \urgulavarak kaçındı "Çok nı bır dosttuk" dedıgı Turgut Ozal a \e vonetı- mı sıı isındı Turkı>e ve kazandırdıŞı degerlere ılıslın olunisuz elestırıler ıle tanımlamalan anımsatılınca 'ma- mdar' bır sessızlıgı >eğleyen Edes >ıne de anlattıgı bır kaç "•KüçükT) olavla Ozal donemı\le bugunegelınen "pıslıklenn'" vakın tanıklanndan olduöunıı ort ı\ ı ko\ dıı (, ağda> \ e gu\ enılır hukuk de\ letı kavramının "çıftcah- lak veçıfte hukuk" kavranıına "dönuşmcsının" tLiiKİIe- nnın atıldıgı donemın n,ınde \L bu \jpının mımannın arasında\asamısolan EdLS L vontlttıgımızsorularıleal dıgımız>anıtlarso>l(. -İkıvüonceTürkı\e'\ıbıranlamda ayaŞa kaldıran , ozellıkit' AN\Pıçınde btnuk pamklere lolacanıeOzal donemınc vonclık cle^tınlcn bır anlamda doğrul<nan ığ- rvııç bırfi>tugrafınıçınde \er aldınız. Fotografa bakanla- nn ıngun gnrduğu resım alti \azısını. tek kelıme>le özet- iemek gcrekırse hanedan ıdı Ozallar donemıne ha- nedan doneıııı dıvor nıusunıı/' Orneğın, benım fotograf- lannıçekerek tanıklığını \aptığım \e sıan esınızk bırlıkte başrol munculan arasında \er aldjğınız meşbur Vıldız Parkı geccsı var EDES-^ükcanını (.okabııiıldı 1 ^ımdıo N ıldız Par- kı ndakıhadisc tumuyleOsmanlı Mİıatırlatanbırpartı> dı O çarpıtıldı hanedan talan dendı - Insanlar, vaşam bıçtmlerıne, dev lcl anla\ ışlarına bak- tıklanndd \ı hunu hanedan dıvctanımladıklanndahak- sı/Jık mı ettı '„ EDES - Kımden bahsettıgınıze bağlı Aslında Turgut Bev ın sasaa merakı falan yoktu Turgut Ozal t,ok baMt bırya^amı olanadamdı Böyleşeylen sevmezdı Bılgısa var merakı vardı Hiv ovle gıyıme kuşama merakı yoktu C ok ondt j.e len bır basbakan cumhurba^kanı olduktan sonra duzgun gıvınmeve başladı Ondan evvel hıç onem vermezdı O kadar çok bılgısayar merakı vardı kı. sabahlara kadar o bılgısayarlarla ovnardı -Pekı.va Semra Özal'»_ EDES-Tamam ozıtlık vardı Turgut Özal dan bahse dıyorsanız farklı Kafıyen eğlenceye falan heveslı değıl dı Hanedan yaşamı defıl ama Semra Özal şaşaayı seven bınydı -TurgutÖzal'ın smn ışhavatınıza katkısı oimadı mı hıç * EDES-Bcnımıshayatımlaılgılı bır kelımebılekonus mamii>ızdıronunla Osadece benı,ok hızlı ınsaatyapar- dım (.ağırırsorardı "Nasıl\apıyorsun?''derdı Zatenoy k t ınıstık Bırkeresındetalebelereyurtyaptırmakı>>tıvor du mavısayında Okııllannaçılısınahazırolacaktı "Elen vapanm" dedım ve vatak (.arsatıvla beraber Istanbul Edıme \e Adapazarı v ını \edı degisık verdt >urt yap- tım hazır ettım Benıın kundı ın>aat sistemım \ar Mıl- vonlarca metrekare ınsaat vaptım - ANAP donemı sı/ın senet vapnğınız. avrKalıklı mu- amele gorduğünuz donem olarak hatırlanıvor EDES - Ne ANAP donemındt ne de Turgut Ozal ın C umhurbaskanlıgı donemınde para kazandım Sımdı kav bettığımsenetımı 80 lıvıllarda Amerıkan Ha\akuvvet len ne N-VTO va fılan vaptuım ıskrden kazandım - Stnn ımajınız nasıl oldu da \ anlıs çı/ıld' Eğer vanb$ ı- maj ^ı/jldiNst bunda t>ını/ Vmra Ldes ın Semra Ozal'la (tlanıltşkısımıt'tkendı' Papat\alaı amcılıgıvUOzallar'ın ımtıvazlı ddamıolıııak seneie uüşnıak. Bunlaroimadı mı dı\orsunuz' EDES-0 'papatvalar' talan kuruldugundan <,ok ev- vel ben her>eyın s^ıhıbı bırduruma jeldım Benbırtek de\let ıhalesı dahı almadım Ozal donemınde O kadar otoyollar talan vapıldı bır tane almadım Herotovolbır muteahhıdı abad ettı oıada Benım Istanbul Beledıye- sı nden ıhaleve gınp kıran kırana aldıgım bır ıkı tane i:> var Hatta Bedrettın Dalan'dan e\ \el gınvordum Ihaleler de Dalan ın malanın bır >e> vapmasi munıkun degıl 40 tane muteahhıt gınvordu Hiı,bırdcx let ıhales/ almjdım Devlete ıkı tane ısyaptım bırtanesıtalebevurtlan dığe n de Erzurum dakı deprem t\ len Para kazanmadıgım gı- bı ustune para bıle ko>dunı Keşke onlardan yardım istemeseydim' Semra Özal bilmecesi Semra Ozal ıle Semra Edes bırzamanhr ı kı ıv ı dosttu Selım Edes "erkekpaparva" ol ı rak anılırken esı Semra Edes dt Ozal ın cn gozdepapat\alarıarasındavt.ralı\ordu C ı\in skandalının ılkpatlak \erdıgı siralardi Stmra Ozal ın adı ^undeıne gelmıs ancak Selım Edes Semra Ozal ın ismını telaftuzetmekten kaçınmiNtı Daha sonra bıı "Semra" bılme<.esı\a>anmis tı Dundar Kılıç kı.ndisinı "Semra adında hatırlı bınsi nın aradıgını açıklamıstı Bu Semra nın kım oldugu uzun sure tartisilmıstı Semra Ozal suvlamalardan kurtulmak ıçın Semra Edes ın aaını ortavaatmı^tı Ama v tık ı> çığnndan çıkmıstı So- nunda Sehm Edes Semra Ozal ın adını açıklamıştı Selım Edes sjmdı vardım ıstedıgıne pisinan oldugu Ozallar ın ismını neden geı, a^ıklamistı'Vefamıvdı 'Vok sa başka beklentıler mı vardı' - Olatdan bu \ana Semra Ozal'la hıç goruştunuz mu' EDES- Havır Hn, gorus medık aranıadı O e>ımın adını ı>ın n,me sok mava (.alistı \e ben emnıvete ılk gınıgımde verdıgım ıfadede hıç onlırın idını bıle sovlemedım "Bırtanıdık vasıtasıvla AJaarrınÇakjcı'vıbul- dum" dedım Ozal ısmının bu hadıseve kansmasını ıs tememıstım Ama arkasından ıso\lebo\ut- lara geldı kı vanı benım hala Ozal istnını ka nştırmamam (,ok enav ıce bıı durum olurdu - Neden. başka bu- şev mu beklentınız mı va "O, eşımın adını ışın ıçıne sokmaya çalıştı Ve ben emnıyete ılk gıttığımde verdıgım ıfadede hıç onların adını bıle soylemedım Ama, arkasından ış öyle boyutlara geldı kı, yanı benım hâlâ Ozal ısmmı kanştırmamam çok enayıce bır durum olurdu " davefanınardı' EDES-\etadandegıl Çoksavdıgım ıtıbar ettıgım bır ı-umhurbaskanının istnmın bu ha disese kırısm îsinı istemedım -GenvedonupbaktıgınızdaOzallar ındev- reve gırış bıçımınden pışnıan oldunuz mu ' EDES- Tibıı ı,ok pisman oldum \anı kes ke onl ııdan rxıv le bır vardım istuiusevdım - Bunu onlan ıncıttıgınız an- Unıında mı sov luvorsunuz'_ EDES-Onlardan ben var dım ıstedıgım zamaıı Engın Cıvan lorava EmlakBankd sı nın basına getırdıklerın den uzeunde bır etkılerı ol dugunu du^unerek hareket ettım - ^ anı mafv a ıle ılışkıkn ku- racaklannı duşunmedınız ve bılmısordıınuzovk0 mı" EDES-Busekıldebıı çozu mu ben duşunsenı zaten ben onlara lOzallar a) sıtmezdım kı' Kendım organıze ederdım - Bırcumhurbaşkanınıne$ı oğlu >e kızının bovlesıne ka- ranlık \e pıs ılıskılenn ıçınde olduğunu goren. duvan herkesşaşırmıştı AncakOzariıvtllann vakın tanıklan ıse pek de sa^ınmdıklannı ıfade etmi'îkrdı EDES-Evet - Bırtakım alacaklann tahsılınde bır devlet başkanının eşının dev reve gırmesı, hatır gonul ıçın mıv dı' Vıksa başka ılışkıienn bedelı mıv- dı' EDES-Ben dedogrukarMİamıvorum ama iste ok vavdan ıjktı bır kere vanı Mafya - devlet - rüsvef ücgeni Türkiye'de rüşvet çarkı Skandalın son perdesinde \argılanan Edes \e Chan şımdı v urtdtşıtıda. Turkıyede ruşvetın ».arkının nasıl \e hangı boyutlarda dondugunu ıstemese de ortav a ser dı Selım Edes Engın Cıvan a sıkılan ıkı kur sunun ardında yer alan mafva-devlet ruşvet uçgenı gunışıgına çıktı Selım Edes Ozal do nemındeyıldızıparlayan uzunyıllarmuteah hıtlıkyapmışbırışadamıydı Turkı>çdekıtum değerlen hızla kırleten ve yok e- den ruşvet batağının nasıl ısle dığını **IM bılıvordu." - Sız, Türkıve'de ruşvetın bo- v utlannın bılınen geleneksel ka- lıpların dışında bır vapıva sahıp olduğunu kazayla ortavaçıka- ran kışısınız. Isteverek va da ıs- temeverek tanhı bır sav fav ı ara- ladınız.Türkı>e 1 deruşvetın pro- filını çızer mısınız 1 ' EDES-\alla sımdı Turkı ve de ruşvet her sekılde karşını- zagelıyor Dunjanın hervenn- de bır ınsana yetkı tanındıgı za- man egero ınsan vapı ıtıbanv- la eğıtımıtıbanyla kulturıtıba- rıyla çok esaslı bır noktaya gel- medıyse kendısıne venlen vet- kıyı bırnoktada ıstısmaredıyor O vetkılerı kuçultmek lazım Devlet bankası oldugu zaman bu devam eder Nıve bovle bır sev Akbank ta olmuyor' \ı>e ozel bankalar- daolmuvor 1 Çunku devlet bankasının basına gelen adamın elıne çok onemlı bır vetkı verı- lıyor Amenkadadavar Amabenbakıyorum Amerıkada rakamlar çok kuçuk Çunku vet- kılerçok kuçuk - Sızın olatınız belkı de Turkf\e'nın ıçınde bulunduğu rüşvet batağını çarpıcı bıçıınde or- tava kovan onemlı bır olav oldu EDES-Turkıve nın bu ruş\et batagından dıvelım veyahuı da rusAetle ılgılı konumun dandıyelım çıkması ıvinmumkun oldugu ka daı ozellestırme vapılmasi hzım O zaman o nıutsststnın mentaatl ın ı,ok dah ı duzgun ko- runuvor Obur turkı dev letınıJınde oldugu za- man kınise ıste o \onttim kurııl biskanı ge nel mudur fılan kotuve kullanı\or Bırız da niLvıllıvsv. bıttı - Ozal donemınde ekono- mık vondtn başı agnvan her- kesın bır bıbı ıle ışbırlığı vapması olağan savılıvordu Hatta Çdler donemı ıçın de bu sov lentıler. somut bırtakım ın- lı ııfaklı olavlar var Alacakla- n bibalır tahsıl fdnor EDES-(Basinı sallayarak) Eset Turkıve de her zaman duvuluvor ı^te çek tahsılatı scv len mafvası bılmem ne - Sozunu ettığınız çek tahsı- lat mafvası sızın devaşamınız- da veraldı EDES-Hıvır' Ben ıs ha vatımda hıçbır al/s\erısımde bovle bır sevle sahsen hıçbır sekılde karsilasmadım - Pekı Dundar kılıç'a Alaattin Çakıa'va vansıvan olavını/ı nereve orurtuvorsunuz'* EDES-Ben basvumıadımkı' Ozal lar otur bırçozumugetırıp ortav a kovdul ır Benım de son dakıkava kadir bu turbırse>den haberım yoktu Zaten son noktada da ben boy le bır se- ve bas\ urmava kalksavdım uıdıp Ozal aılesın den Engın (ı\ın uzı.rınde olan hatırlanndan dolıvı bana vardımu olmılırını istemezdım Ben kendım bıılurdum o îsi \ipanı Surecek "Turkıye'nın bu ruşvet batagından dıyelım, veyahut da ruşvetle ılgılı konumundan dıyelım, çıkması ıçın mumkun oldugu kadar ozellestırme yapılması lazım O zaman, o muessesenın menfaatları çok daha duzgun korunuyor" LJÖRÜŞ I Prof. Dr. İLH4N ARSEL Butun tatlı ve mutlu anılarıma ragmen otuz yılı aşkın unıversıte hocalıgım bo- yunca benı daıma karamsarlık ıçensın de tutan bır ızlenımım olmuştur kı o da ogrencılerımın buyuk çoğunluğunun her ne kadar çalışkan ve ogrenım şev kıne sahıp bulunsalar da ders sırasında ağzımdan çıkan her sozu hıç çurutme- ye kalkışmadan hıç tartışmadan ve da- ha açıkçası hıç duşunme geregını duy- madan gerçegm ta kendısı ımış gıbı ka- bul etmelerıdır Hem de kendılerme tar- tışma saatı ayırmış olmama ragmen On- ların bu alışkanlıklannı eleştırı vesılesı ya- pıp gıderebılmek maksadıyla çoğu kez bellı bır konuyu yanlış verılere dayattı ğım ya da tutarsız ve çelışmelı bır man- tığa oturttuğum ya da abarttıgım ve boylece basıt bır muhakeme yolu ıle ıtı- raz sorunu halıne getırmeye çalıştıgım olmuştur Fakat gormuşumdur kı ne yaparsam yapayım ne kadar saçmalıklar savurur sam savurayım ogrencı bırbınne ters ve bırbırıyle çatışır nıtelıktekı venlen (san kı bunların hepsı aynı zamanda doğru olabılırmış gıbı) gozu kapah sekılde be nımsemeye egılımlıdır Yanı benım bır "profesor olarak yanlış ya da tutarsız bır şey soyleyebılecegımı aklın- dan geçırmek şoyle dursun soyledıklerımı ınceleme eleş- tırme sentezleme ve boylece gerçeklere kendı dıyalektığı ıle erışme gereksınımını duymamakta- dır Kendı ogrencılık yıllanmın tecrubesı olarak bıldıgım şu kı bu tutum duşun- cenın henuz dogmatık ve ıskolas- tık çemberden çıkamamış olmasından dogma bır sonuçtur ve ıçınde yetıştıgı- mız ortam bılınç altı yollardan bızlerı duşunme geregını duymayan bır kafa yapısıyla şekıllendırmektedır • • • Soylenenlerı (ya da belletılen şeylerı) ıncelemeden hıç muhakeme etmeden hıç akıl suzgecınden geçırmeden oldu- gu gıbı kabullenmegre/enegv yaratıcı ze- kaya ve fıkırsel gelışmeye oluşum fırsa tı bırakmayan bır hastalıktır kı Batı dun- yasını da vaktıyle hem de 1500 yıllık uzun bır sure bovunca karanlıklarda tut- muştur Batı nın 18 ıncı yuzyılda kurtulabıldıgı bu hastalık bugun hala gerı kalmış nıce uikelerde ve ozellıkle bızım gıbı şerıat heveslısı toplumlarda hukmunu surer surmesının başlıca nedenı gerçek' de- Düşünebilme Mutluluğunen şeyın ancak dondurulmuş tek bır kaynakta (ornegın kutsal samlan kıtap- larda) bulunduğu ınancına saplandırıl- mış olmaktır Bu saplanmışlık nedenıyle kışı gerçek dıye kendısıne belletılen- lerın akla ters ve bırbırıyle çelışır verıler den oluştugunun farkına varmaz Bu ne denle kafa yapısı ıkı atın bırbırıne ters yonde çektıgı bır arabaya benzer • • • Soylemeye gerek yoktur kı akıl denen nesne bellı venlen bellemek ezberle- mek ve ızlemek bakımından değıl fakat asıl bunları fez antıtez şeklındeele alarak gerçeklerı sentez yolu ıle yenı- den keşfetmek bakımından deger ıfade eder Aksı takdırde papaganın ya da maymunun yaptıgından başka bır şey yapılmış olmaz Batı dunyasını karan/ık çagdan yara tıcı uygarlıga çıkaran şey ınsan aklının duşunme yolu ıle ış gorebılır duruma getırılmış olmasıdır On sekızıncı yuzyıl duşunurlerınden Lessıng: Kazara kar şıma Tanrı çıksa ve bana Işte bır elım- de gerçekler var dıger elımde de ger- çeklere goturen araç bulunmakta Seç bakalım bunlardan bırını dese ben ken- dısıne Ey Tanrım 1 Gerçeklen sen ken- dıne sakla bana sadece gerçeklerı bul- maya yararlı aracı ver derdım "derken aklın fonksıyonu ve akılcı egıtım sıstemı- nın onemı konusunda gerçek aydının yaklaşımını yansıtmaktaydı Lessıng ın bu sozlerı 'gerçek dıye ortaya serılen şeylerı (velev kı bunlar Tannsal kokenlı ı- mış gıbı gostenlsın) koru korune benım- semektense gerçeğı akıl ve deney yolu ıle araştırıp ortaya vurmak ısteyen bılım- sel zıhnıyetın asalet ve ustunlugunu ser- gıler Ve ışte Batı dunyasını uygarlık aşa- masında ustun yapan şey duşunme olasılıgını var kılan bu akılcı davranış ya- nı Gerçeklere dın kıtaplarıyla degıl fa- kat akıl rehberlıgıyle gıdılır zıhnıyetı ol- muştur Bu zıhnıyet Batılıınsanı bıryan- dan dogmacılıgın vedığeryandan'/s- kolastıkçılığın kolelığınden kurtanp oz- gur ve serbest duşunme yo luna sokmuştur Bu tur du- şunme başlı basına bır mut- luluktur kı henuz bızlerde yoktur • • • Bılındığı gıbı dogmacılık Tanrı soz len dıye one surulen krtaplar dışında ger- çek olmadığı ınancına saplanmışlık de- mektır bu yonu ıle gunluk yaşamın tum sorunlannın çozumunde aklın değıl fa- kat bu kıtaplann rehberlığını gerektırır Ataturk'un getırmeye çalıştığı akılcılığı ve laıklık ılkesını bır kenara atıp her gun bıraz daha şerıat bataklığına saplanan Turkıyemızde hemdeaklıbaşındasan dığımız ınsanlar bugun artık ıç sıyaset- ten dış sıyasete tunzmden sağlık ışlen- ne evlenmelerden eğlenmelere varın- caya kadar tum yaşantılarımızı şerıatın dogmaianna uydurmakla meşguller Ge- çenlerde hac mevsımı dolayısıyla, ıba- det zamanı nın uç gunle mı yoksa ıkı buçuk aylık bır sure ıle mı sınırlanması gerektığı konusuna eğılen profesor un- vanlı ınsanlarımızın akıl rehberlıgıyle de ğıl fakat dogmacılığa saplı kafa yapıla- nyla çozum aramaları ıbret verıcı yenı bır ornek olarak karşımızda Ve bu efendı ler ekonomık bakımdan ıflas halınde bu- lunan ve nufusunun buyuk bır çogun- lugu ıtıbarıyla açlıktan bunalan bır ul kenın kaderını akılcı bılımın nımetlerıne sarılarak degıl fakat Kuran dakı falanca surenın fılanca ayetıne dayanarak çızme sevdasındaydılar Bellı kı dogmatıtız- mın pençesınden kurtulamamış ol- manın kefaretını Turk toplumuna odet- me çabasındalar Iskolastılıkcılık ıse duşunme gucunu yok eden dıger bır musıbettır kı eskı ve yenı bılımsel otorıtelerın (Ornegın Arıs- to, Sokrat, Eflatun vs ) ortaya vurmuş oldukları verılerı hıç tartışmasız ger- çeklenn kendısı olarak benımsemeyı gerektırır Gerek dogmacılık ve gerek bellı bır bılımsel otorıteye saplanmışlık ortaçağ donemının ıkı ozellığı olup Batı da 17 ve 18 ıncı yuzyıllarda akıl çagını getıren duşunurler sayesınde sona erdırılmıştır Şerıat dunyası ozgur aklı rehber bılen zıhnıyete yabancı kalıp dogmatızmden ve ıskolastızmden sıyrılamadıgı ıçındır kı bugun hala ortaçag karanlıklannda bocalamaktadır Bu karanlıktan çıkabıl mesı ıçın ozgur duşunme mutluluğunu getırıcı yolları araması gerekır