Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
10MAYIS1996CUMA CUMHURİYET SAYFA
EKONOM
FCopya ve korsan üretim nedeniyle Çin'e 2 milyar dolar fatura çıkaran Clinton yönetiminin gözü Türkiye'de
ABD, ceza kesmeye başkyor• 15 mayısta verilen sürenin dolmasıyla 3 milyar dolar
hacmindeki Çin mallanna yüzde 100 gümrük konulacağı
belirtiliyor. ABD lideri Clintorfın bu konudaki "'kararlılığına'
dikkat çeken diplomatik bir yetkili. "sırada Türkiye. Pakistan.
Hindistan ve Portekiz'in bulunduğunu" sövledi.
FUAT KOZLUKLU
Clinton vönetimi korsan üretimi önlemekte kararlı.
WASHINGTON - ABD'nın patent
ve kullanım haklannı korumada ba^a-
nsız oldukları için -sert ticari yaptı-
nmlar" uygulamakla tehdit ettiği iil-
kelen cezaîandırmak üzere hareketege-
çiyor. Bu konudaki karannı iki hafta
önce açıklayan Clinton yönetimi. ise
ilk olarak Çin'den başlıyor. ABD'nin.
VVashington ile Pekin arasında bir ti-
caret savaşınada ulaşsa. buyöndeata-
cagı adımı geri almayacagı bildirildi.
ABD lideri BillClintonın bu konu-
daki "kararlılıgına" dikkat çeken bir
yetkili. "SıradaTürkiye. Pakistan. Hin-
distan ve Portekiz'in bulunduğuım"
söyledi.
Clinton yönetimi. ABD firmalan-
na ait ürünlerin "korsan üretimini"
önlemede başansız kaldığı için "ceza-
landırmakla" tehdit ettigi üJkelerin
başında gelen Çiıı'le ilgili olarak "özd
değerlendirme ve yaphnmlan belirie-
mezirvesi" gerçekleştirdi.
Başkan Bill Clinton. dıspolitikada-
nışmanlanyla önceki gün Beyaz Sa-
ray'da yaklaşık bir saat süren toplan-
tıda. Çin'e 2 milyar dolarlık bir tican
darbe kararı aldı. Bu yöndeki kararlı-
lığı Pekin yönetimine iletmek üzere de.
Ticaret Temsilci Yardımcısı LeeSands'ı
Çin'e gönderdi.
Beyaz Saray Sözcüsü Mike
McCurr>,Clinton ve danışmanlannın
toplantsına ilişkin yaptığı açıklamada.
Çin'in ABD kullanım haklannı ihlal
etmeye devam etmesi halinde. önleın-
lenn hayata geçirilecegini söyledi. Bir
yönetim yetkilisi de "gerekleri yerine
getirmek için uvardrğımız ülkelerin
çok fazta zamanı >ok" dedi.
Vetkililer. eğer durumda bir geliş-
me olmazsa yönetimin 15 mayısta 3
milyar dolar hacmindeki Çin mallan-
na gümrük konulacağını ve bunun ora-
nının yüzde 100 olacağını dile getiri-
yorlar. Budurum. 1995 yılında I mil-
yar dolardeğerindeki Çin malına ithal
yasagı konması olayının tekrarı gibi.
Görüşmelersonucu. kriz son anda "ge-
çici bir çözümle" a^ılmıştı.
VVashington. Çin ve diğer ülkeler-
den. ABD mallarının kopya edilerek
üretildiği \e çok düşük maliyetle Ame-
rika'ya geri satıldığı fabrikaların po-
lisiye önlemlerle kapatılmasını. so-
rumlulannm da ağır ş.ekilde cezalan-
dırılmasını bekliyor.
Konu. hem korsan üretim hem de in-
san haklan ihlallerinden dolayı Çin'e
verilen "ticaretteöncelikli iilke" statii-
sünün tümüyle kaldırılmasını isteyen
ABD Kongresi'nde de uzun bir süre-
dir "hararetle" tartı$ılıyor. Çin'e ve-
rilen düşük gümrükler. ABD'nin di-
ğer ticaret ortaklarınca da kullanılı-
yor. Bu statünün her yıl 15 hazıranda
yenilenmesi söz konusu.
1l
W5 'te varılan anlasmaya göre kor-
san mal üreten fabrikalan kapatmak için
Çin'in 15mayısakadarsüresibulunu-
yor. Diplomatik bir kaynak. Cumhu-
riyet'eyaptığı açılamada. Türkiye'nin
1989 yılından bu yana ABD tarafın-
dan: "fikri mülkiyet hakJanna teca-
vüzün söz konu.su edildiğiticarisutlar"
ile ilgili oiarak yasal düzenlemelerin
yapılması için uyanldıgını hatırlatı.
Aynı yetkili. "İki ülke ilişkilerinin
gündemegetdtği herzemindeve herdü-
zeyde konuyu açan VVashington. bir
an evvel yasalann çıkanlnıasını ve u\-
gulamava geçilmesini istiyordu. Clin-
ton vönetimi. bu konuvu ne denli cid-
Denetim ve ceza düşük, oran yüksek
aIııızVergi, y
vereneANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Marmara Üniversitesi
Rektörü Prof. ÖmerFamk Batırel. vergi kaçakçılığının başlı-
ca nedenlerini; denetim \e cezanın düşüklüğü. \ergi oranlan-
nın yüksekliği ve yüksek risk alma eğilımi olarak sıraladı.
Batırel, "Vergi Kaçakçıiıgı ve Vergiye Gönüllü Uyum" adlı
çalışmasında. vergi kaçakçıhgının ekonomik ve yönetsel ye-
tersizliğın ve sosyolojik durumun bir sonucu olduğunu belirt-
ti. Vergi yükümlülerinin kaçakçıhk yapma düzeyini 4 değış-
Iç borç
vergiyi aştı
Ekononıi Servisi- Yılın iik üç
ayında 509.2 trilyon liralık kısa
vadeli iç borçlanmaya gidilirken,
aynı dönemdeki vergi gelirleri ise
333.6 trilyon iirada kaldı. Hazine
Müsteşarlığı"ndan yapılan
açıklamaya göre İconsolide bıitçe
gehrleri 422.6 milyar lira,
gıderler rse 496.8 milyar lirayı
bulurken, konsolide bütçe açığı
74.2 miıyar olarak gerçekieşti.
kenin belirlediğinı
söyleven Batırel.
bunlan şöyle açıkla-
dı:
-Vergi denetimi ge-
çirme ihn'mali.
- Beşandışı kalan
gelir sebebı\le öde-
necek sergi cezası.
- Mükelk'fin ilgili
olduğu marjinal gelir
\ergisi oranı.
- Mükellefin risk
aima eâiümi.
Batırel. 2406 Is-
panyol miikellef üze-
rinde yapılan bir ara^-
tırmanın sonuçlanna
dayanarak yaptığı
açıklamada. rasyonel biryükümlünün vergi kaçırma konusun-
daki da\ranı*>ını etkileyen nedcnleri de ?öyle sıraladı:
- Cençlerinriskalma eğiliminin daha gelişmiş olması. genç
mükelleflerin vergi kaçırma konusundaki eğilimlerininyüksek
olmasına >ol açmaktadır.
- \
:
ergi yükü dağılımındakı adaletsizliğin varlığı. \ergi ka-
çakçılığı konusunda destekleyıci role sahiptır.
- Mükellefin daha fazla kazanmak için kazandığından pay
vermeme isteği.
- Mükellefin içinde yeraldığı topluluk veya meslekgrubu-
nun vergi kaçırma egilimi.
- Vergi kaçakçılığının toplumca kınanan bir leke olarak ka-
bul edilmesi mükellefleri baskı altına alır.
- Egitiın düzeyi de veraıye uyumun belirleyicisi olarak ka-
bul edilmektedir. Eğitim düze> i yüksek olan mükelleflenn ver-
gi kaçırma konusunda eğilimleri düşük olacaktır.
Kooperatifler
vergi kaçırma aracı
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Başbakanlık
Toplu Konııt İdaresi
Başkanı Yiğit Gülöksüz.
yapı kooperatiflennin
yüzde 80'inin.
müteahhitler tarafından
vergi kaçırmak için
paravan olarak
kuruldugunu söyledi.
GüIöksüzrTBMM KİT
Komisyonu'nda.
Başbakanlık Toplu Konut
İdaresi Başkanlığı'nın
hesaplan incelenirken.
millervekillerinin sorulannı
vanıtladı. Gülöksüz, bazı
müteahhitlerin
kooperatifler kurup. gazete
ilanlanyla üye
topladıklarını ve toplu
konut için ayrılan kredinin
de yüzde 75'ine yakınını
kullandıklannı anlattı.
Böylelikle üretilen
konutun piyasa fiyatının
yarısı kadar dev let kredisi
kullanan müteahhitlerin.
aynı zamanda kooperatif
niteligınden doJayı vergi
ödemediklerini söyledi.
Gülöksüz, bunun bir ne\ i
kayıtdışı ekonomi
olducunu ifade etti
Turban'da ozellestırme
Tatil köyleri
satışa çıkanlıyor
AMCA.RA (AA) - Ozelleş-
tirme idaresi Başkanlığı
(ÖIB). Turban AŞ'yeait Mar-
maris Tatil Köyü'nün 17 yıl
süreyle "kiralama". Akeay
Tatil KÖNÜ ile bu tesisin biti-
minde bulunan iki arsanın ise
"satış" yöntemiyle özelleş-
tirilmesi amacıyla ihaleyeçı-
kacak. Ihaleye ilişkin duyu-
rulara bugün başlanacak.
Teklif almak ve görüşme-
ler yapmak suretiyle pazar-
lık usulü ile gerçek- ^g^^
leştinlecek ihaleler-«--
de son teklif vermeS
tarihi29 Vlayıs 1996
olarak belirlendi.
Teklif vereceklenn. Mar-
maris ve Akçay tatil köyleri
için 25'er milyar lira. arsalar
için ise 15'er milyar lira tuta-
rındageçici teıninatyatırma-
lan gerekiyor.
Ihalenin herhangi bir a.'ja-
trusında peş.ın veya vadeli ola-
rak verilecektekliflerinsahip-
lerinden. verilen en yüksek
teklifin peşjn değerinin yüz-
dei'ine kadar ekgeçiei temı-
nat istenebilecek. Özelleş-
tirme İdaresi. risk unsuruna
karşı. geçici ve kesin teminat
mektuplannın. başka bir ban-
ka veya finans kuruluşundan
getirilmesini talepedebilecek.
Vadeli tekliflerde en az yüz-
de 50 peşin ödeme yapılacak
ve v ade süresi iki yıldan faz-
la olmayacak.
Marmaris tatil kö\ünün 17
yıl süre için belirlenecek top-
İam kira bedeli de. aynı şe-
^ ^ ^ ^ kiIdetamamı peşin ve-
^ ^ ^ ^ ya yüzde 50'si peşin,
S yüzde 50'si en çok iki
—
?
yıl vadeli olmak üze-
re tahsil edilecek. Te-
sis ve arsalar. kira veya satış
sözleşmesi tarilıindeki me\cut
dıırumlan ilealıcıyadevredi-
lecek. tesislerin kasa. banka.
borç ve alacak hesaplannda-
ki hak ve yükümlülükleri ile
stoklan ve taşıt araçlan satı-
şa konu olmayacak. Alıcılar.
devirtarihi itibarıyla 1475 sa-
yılı kanuna tabi çalışan kap-
sam içi personeli. tüm hak ve
alacakları ile devralacak.
ÇİFTÇİ D O S T U / SADtLL.4H LISÜMİ
Hükümet halkı unuttu
D
emokrasilerde işler tar-
tışmasızyürümez... Par-
tiler arasında, hatta par-
tilerin ve hükümetlerin
içinde görüş ayrılıklan olur... Hele.
hükümetler iki veya üç partiden
oluşmuşsa bu tartışmalar çok da-
ha doğal karşılanır... Nitekim, bir-
çok ülkede görüş ayrılıklarına rağ-
men koalisyonların yıllarca yürü-
yebildiğini hepimiz biliriz!..
Batılı ülkelerin hiçbirinde siyasal
tartışmalar, hükümet içindeki gö-
rüş ayrılıkları, devlet işlerinin yürü-
tülmesine engel olamaz... Devlet
çarkı döner ve işler tıkır tıkır yürür...
Millet de bu nedenle siyaseti uzak-
tan zevkle izler...
Bize gelince, siyaset karışınca
devlet tamamen durur... Daha ön-
ceden planlanmış olan aylık, gün-
lük işler askıya alınır. Yerel yönetim-
lerin bile sesi soluğu kesilir.
Nitekim, DYP ile ANAP arasın-
da çıkan anlaşmazlık yüzünden ba-
kanlıkların da, müsteşarlıklann da,
genel müdürlüklerin de sanki ka-
pılanna kilit asıkjı. Güncel ve acil so-
runlarta ilgilenen yok!..
Üstelik, şu anda hükümet için-
deki ve iki parti arasındaki kavga,
ülke sorunlan üzerindeki anlaşmaz-
lıktan da kaynaklanmıyor... Tama-
men kişisel!..
Eğer, tartışma "Memur/ara sen-
dikal haklannı verelim mi, verme-
yelim mi?" konusunda veya ağır-
laşan geçim sıkıntısmı gidermek
için çıksaydı belki biraz sineye çek-
mek mümkün olabilirdi...
Çünkü, millet kendi haklan üze-
rinde açılan tartışmalan yakından
izlemek ve hatta katılmak fırsatı
bulabilirdi... Bu sırada olusacak ka-
muoyu da hükümetlerin alacagı
kararlarda etkili olurdu.
DYP ile ANAP arasında başlayan
kavga, milletin sorunlan veya dev-
letin işlemesi ilgili degil... Istenen şey,
eski bir başbakan hakkında orta-
ya atılan iddialann araştınlmasından
ibaret!
Elbette başbakanlık yapmış bir
kişi hakkında ortaya atılan iddialar
küçümsenemez. Ama, bu işin bel-
li bir yöntemi vardır Meclis içtüzü-
ğü ve yasalar. bu durumlarda ne-
leryapılması gerektiğini belirlemiş-
Sanayi ve Ticaret Bakanı Erez, Türk çiftçisinin haklan yerine Çiller'i desteklemekle uğraşıyor.
tir. Yapılacak iş, yasaların emrini
yerine getirmektir.
Çiller, olayı saptırıyor
Ne yazık ki suçlanan eski baş-
bakan Tansu Çiller, bu gelişmele-
ri kişisel bir olay haline getirdi ve
Meclis grubunu tahrik ederek DYP
ile ANAP arasındaki iplerin kop-
masına neden oldu. Sonuçta işler
durdu ve olan millete oldu!..
Memurlar sendikalaşmak isti-
yor... işçiler 12 Eylül ile birlikte kay-
bettikleri hakların peşinde... Tarım
ve hayvancılık can çekişiyor... Maf-
yanın, vurguncuların, soyguncula-
rın dışında kalan 60 milyona yakın
insanımız geçim sıkıntısı içinde...
Bunalım, yeni bunalımlan getiriyor
ve umutsuzluk giderek artıyor!..
Hele. tanmın ve çiftçinin durumu
yürekler acısı... Sorunlara kısa sü-
re içinde çözüm getirilemezse önü-
müzdeki yıl Türk halkı aç kalacak-
tır... Buğdayı, çayı, fındığı, pamu-
ğu, ayçiçeğini, mısın. zeytini dü-
şünen yok... Milyonlarca çiftçinin
umudunu bu ürünlere bağlamış ol-
ması, hükümeti ilgilendirmiyor.
Gübre fiyatlan iki yılda 10 kat,
mazot 3 kat, zirai ilaçlar 5 kat, zi-
rai aletler4 kat arttı... Gübre ve süt-
te yasaların öngördüğü destek be-
delleri ödenmiyor... Zirai krediler
yetersiz... Özel bankalarda faizter
çok yüksek... Tefeciler. fırsattan ya-
rarlanarak faizleri yüzde 500'lere,
600'lereyükseltti....
Türkiye'de tarım alanlan tam bir
yangın alanına dönrnüş... 30 mil-
yona yakın çiftçi "Ölüyoruz" diye
haykmyor... Urünlerine taban fiyat
bekliyor... Kredi bekliyor.... Alacak-
larının ödenmesini bekliyor... Aldı-
ran yok!.. 1994 ile 1995 yıllannda
"Şeker faciası" yaşadık... Çiller'in
hatası yüzünden Türkiye şekersiz
kaldı... Şu sıralarda bile 38 bin lira-
ya yiyebilecegi şekeri halkımız 70
bin liraya yiyiyor... Önümüzdeki ay-
larda belki 90 ile 100 bin liraya ye-
mek zorunda kalacağız...
Parlak sözlerle işe başlayan Sa-
nayi ve Ticaret Bakanı Yalım Erez,
yangına körükle gitti... Maliyetı 5 bin
400 lirayı geçen bir kilo şekerpan-
carına 4 bin 400 lira fiyat verdi... 6
bin 500 lira fiyat bekleyen üretici.
büyüktepki gösterdi... Pancarböl-
gelerinde kızılca kıyamet koptu...
Hatta, pancar üreticileri ve zira-
at odaları. pancara ek bir fiyat ve-
rilmezse ekim yapmayacaklarını
açıkladılar... Bazı bölgelerde çiftçi-
lerin protesto yürüyüşleri yapma-
sı kararlaştınldı... Önümüzdeki gün-
lerde belki de Trakya'da yüz bin-
lerce çiftçi toplanarak gövde gös-
terısı yapacak... Hakkını arayacak...
Hükümetten ses sedayok... He-
le Yalım Erez bu işlerle hiç meşgul
degil... Yüz binlerce çiftçi ve bin-
lerce traktör Türkiye'nin her tara-
fında gösterilere başladığı zaman
belki aklı başına gelecek ama... iş
işten geçmiş olacak...
Bu yıl da şekerde facia yaşaya-
cağız. Türk halkının şeker ihtiyacı-
nı karşılayabilmek için bütün böl-
gelerde 4 milyon 100 bin dekar
pancarekmemiz gerekiyor. Ancak,
üreticinin beklediği fiyat verilmedi-
ği için şu ana kadar Şeker Şirke-
ti'ne ait bölgelerde ancak 2 milyon
500 bin dekar pancar ekilebildi.
Pankobirlik bölgelerinde de 600
bin dekar ekim yapıldığı bildiriliyor.
Doğu illerimizde beklenen ekim ise
500 bin dekar civannda... Demek
ki 500 bin dekar eksiğimiz olacak...
Eğer hükümet bir hafta içinde
pancarafiyatfarkı vermezse 1996-
97'de de 300 bin tona yakın şeker
açığımız olacak!.. BöyleceTürk çift-
çisinden esirgenen trilyonlarca lira
gene yabancı ülkelerin çiftçilerine
armağan edilecek... Buna rağmen
Erez, Türk çiftçisinin hakları yerine
Çiller'i savunmakla meşgul...•
urkıye
öyle lcliıtia,
öyle fırsat
örıtıedi...
di ruttuğunu \ urgulanıak \e uyardığı
ülkelere ticari \aptinm u\gulamada
karariı olduğunu göstermek için işe
Çin'le başlayacağını sö>lü>or. Ardın-
dan da Türkiye ve kara listedeki diğer
ülkelerin geleceği belirtiliyor" dedi.
Clinton yönetimi. nisan sonunda.
korsan yayın ve üretimin rahat yapı-
labildiği ülkelerara>ında ilk sıralarda
yeraian Türkiye'nin yanı sıra. Porte-
kiz. Hindistan ve Pakistan'ı da "kara
listedeki ülkeler" olarak ilan etmişti.
"Korsan üreten ve tüketen ülke" ko-
numundan kurtulması için yıllardır
"uyanda" bulunan ABD. "Telifve Pa-
tent Haklan Vasası"nda arzuladığı iler-
lemenin olmaması üzerine. söz konu-
su ülkeleri Dünya Ticaret Organizas-
yonu'na(DTO)şikâyetedeceğini. ay-
rıca. bir dizi ticari yasak uygulannıa-
sının hedetiendiğini açıklamiştı.
• ABD'nin "ticarirekabetindeönem-
li" gördüğü ürünler. "film. bilgisayar
progranı ve malzemeleri, Levis kot,
nııı/ik ve ecza ürünleri" olarak ifade
edihvor. VVashıngton. Ankara'dan.
ABD fırmalannın haklannın konınma-
sı için "polisiye uygulamalann başla-
tılnıasını" da istiyor. ABD: Türkive.
Portekız. Pakistan ve Hindistan'ı. ulus-
lararası yasalarca öngörüidüğü halde
kullanım haklannı ihlal etmekte "ıs-
rarlı" olmakla suçluyor.
YORUM
OZTIN AKGUÇ
Fiyat Artışları
Hızlanırken
Devlet istatistik Enstitüsü'nün (DİE) fiyat en-
dekslerine göre, 1996 yılının ilk dört ayında (ocak-
nisan dönemınde), fiyat artış hızı bir önceki yılın
eş dönemindeki düzeyinin üstünde seyretmek-
tedir.
Gerçekten açıklanan fiyat endekslerine göre, Ni-
san 1996 ay/nda toptan eşya fiyatlan yüzde 8.1,
tüketici fiyatlan da yüzde 6.7 oranında artış gös-
termiştir. Bir önceki yılın nisan ayında ise tüketi-
ci fiyatlan yüzde 5.8 oranında artarken, toptan eş-
ya fiyatlarında artış yüzde 5.1 düzeyinde olmuş-
tu.
Yılın ilk dört ayında, bir önceki yılın eş dönemi-
ne göre, toptan eşya fiyatlarında artış hızı yüzde
30.9'dan yüzde 34.4'e yükselirken, tüketici fiyat-
larında artış hızı da yüzde 24.1 'den yüzde 27.5'e
yükselmiştir.
1996 yılında fiyat artışları, ekonomiyi yakından
izleyenlerin beklentilerine uygun gelişme göster-
mektedir.
Bu beklentiler, anımsanacağı gibi, içinde bulun-
duğumuz yılda fiyat artış hızının, bir önceki yıl
düzeyinin üstünde olacağı; toptan eşya fiyatlan-
nın tüketici fiyatlarından daha hızlı artacağı ve
kamu kesiminde fiyat artış hızının özel kesimden
yüksek olacağı şeklinde idi. Gelişmeler de bu
yönde olmaktadır.
1994 yılında fiyat artış hızı, toptan eşya fiyatla-
rında yüzde 149.6, tüketici fiyatlarında yüzde
125.5 olarak çok yüksek olduğundan, 1995 yı-
lında fiyat artış hızı göreli olarak düşük hesaplan-
mıştır.
1995 yılında fiyat artış hızının düşük görünme-
sinde yardımcı olan aritmetik, bu yıl bu konuda
yardımcı olamayacaktır. Kaldı ki, 1996 yılına er-
telenen KİTzamlan, yılın ilk aylarında yükselen fa-
izler, hızlanan kur ayarlamaları ve büyüyen büt-
çe açığı, fiyat artışlarını hızlandıran ve hızlandıra-
cak etmenlerdir.
Yaz aylarında, özellikle tarım ürünlerinde mev-
simlik hareketlerin etkisiyle fiyat artış hızları gö-
reli olarak yavaşlarsa da bu yıl, mayıs-ağustos dö-
neminde gerçekleşecek fiyat artış hızlarının, 1995
yılı düzeyinin üstünde olması beklenmektedir.
1995 yılında toptan eşya fiyatlannda aylık artış hız-
ları. mayısta yüzde 1.9, haziranda yüzde 1.3, tem-
muzda yüzde 2.3 ve ağustosta da yüzde 2.3
oranlarında gerçekleşmiş idi. Geçen yılki fiyat ha-
reketleri dikkate alındığında, enflasyonun ateşi-
nin gelecek aylarda daha da artacağı kesinlikle
söylenebilir. Bu nedenle ANAYOL hükümetinin
1996 bütçesi sunulurken, açıklamış olduğu yüz-
de 65.0 fiyat artış hedefinin tutturulması olasılığı
yoktur.
Türkiye'de 1995 yılında talep genişlemesi so-
nucu tüketici fiyatlan daha hızlı artmış iken, 1996
yılında maliyet artışlan fiyatlar üzerinde etkisini da-
ha belirgin olarak göstermeye başlamıştır. Ger-
çekten 1995 yılında yıllık olarak aralık ayı sonu iti-
barıyla tüketici fiyatlan yüzde 76.0 oranında ar-
tarken. toptan eşya fiyatlarında artış, yüzde 65.6
oranında kalmıştı.
1996 yılının ilk dört ayında ise toptan eşya fi-
yatlan yüzde 34.4 oranında artarken, tüketici fi-
yatlarında artış, bunun yaklaşık 7.0 puan gerisin-
de kalarak yüzde 27.5 olmuştur. Gelecek aylar-
da da toptan eşya fıyatlarının tüketici fiyatların-
dan çok daha hızlı artacağı görülecektir.
1995 yılında, seçım nedeniyle KİT zamlan er-
telenince, kamu kesiminde fiyat artışlan yüzde 48.2
olarak özel kesim fiyat artış hızı olan yüzde 71.8'in
yaklaşık 24.0 puan gerisinde kalmıştı. 1996 yılın-
da ise KİT zamlan nedeniyle kamu kesiminde fi-
yat artışları hızlanmıştır.
Nisan 1996 ayında kamu kesimi imalat sanayii
fiyatlan yüzde 11.1 oranında artarken, özel kesim
fiyatları yüzde 5.7 artmıştır. Kamu kesimi, özel ke-
simle olan fiyat artış hızı farkını, 1996 yılında ka-
patmaktadır.
Gelecek aylarda özellikle toptan eşya fiyatla-
rında artış hızı, bir önceki yıla göre daha da yük-
selecektir. 1996 yılı da yalnız enflasyon açısından
değil, tüm ekonomik göstergeler açısından yiti-
rilmiş bir yıl olacaktır. Kamuoyunun bu tür prog-
ram ve politikalarla sorunların çözülemeyeceğini
görmesi gerekir.
I
Heat Pump
Temsa Türkiye'ye iki yeni Pencere Tipi Mitsubishi Klima sunuyor...
Temsa, üstelik dünya standartlarının üstünde olan bu klimaları çok uygun fiyatlarla sunuyor...
MOOEL
WR91 C^J
WR 183PENVV
KAPASfTE (BTU/h)
SOGUTMA
7.740
16 000
ISITMA
...
16.200
P E 5 i N
TOPLAM
65.300.000
V
1.SEÇENEK
PEŞİNAT
21.300.000
3 TAKSİT
K O N
16500.000
TOflAM
T E N J
70 800.000
A D E L
2 SEÇENEK
PESİNAT
A N 1 M
22.900.000
5 TAKSİT TOPIAM
1 Z D O L M U
10 400 000 74.900.000
i
3 SEÇENEK
PESİNAT
5 T U R
25700.000
8 TAKSİT
7400.000
TOPIAM
84 900.000
» m BH tmmllm • Fiyatis
k ampanya TC Sanayi
KDv datiildir. m KDV veya cfiğer vergilt
> Ticaret Sak anitğ ı nın 2505.1994 tar th
rdskl deQişiktiklet
2 19AO sayıh Resn
ve geiebiiec&k yem rgıier ftyattara aynen y a n s ı ttt ac a k f ı
TRKG M-94/2-3 no'tu tebliğlne uygu
TEM(
İSTANBUL BÖLGESİYFTKJÜ SAT1CIURMZ
ISTANBULyBahcelievler E'Ok Tes 212ı 553 36 45 Bakjrfcay a * a l Sog LM. (2121542 86 46Be«kU< Kutes Ud. (212(288 91 91 Bostancı Aksrtuz L!d |216) 145 16 19
DMMag "ecsar. A.5. J212)259 1809 Efenköy Ram TBS. I216) 3568301 Bller .Detav Müh. (2121280 12 37 .&nr Lta. (212)253 55 36 Feneryotu «*ys6efg LM.
215ı 348B5 93.STK»ı
aıJ!6/3«5 65 59Fınd*ad«T«ı-TesUtl. ,212'533 25 27 aayreltepe Jnsal Mlm (212 2S8 98 70J3 Hal Kadıköy .AWın- LM. 1216)326 74 71
•Çı*uro»a Isı Ud (2161418 56 04/4ria«Gı>ış Lld.$l (216ı 336 34 38 •Lmilemıak u a |216>326 61 74/3 Hal Karaköy ^sısai Be». (212ı249 91 92 .3*1 Bek ;212!251 95 45
Kıaltopr*3aaUt1.ı216ı34?66 56KaçikyalıA)<
sMjh.ı216ı4l748 25Meci<ltyekiiy.»;ariKaM3k Ud ,;2r2!272 72 :2.vao-PazTıc ;2i2ı 272 3-t 22 Suadlye .Kaya
Mun. 1216:384 55 95 OkmeyTjam Arsöxoğ)u Ud(2!2:22304 11 Takslm Kıicri SoJ. A.Ş ı212<24S1?ü3 Unkapam Gasal T< I21
!) 519 CS 57 Zeytinbumu Wim
Havaöndıma (212) 563 03 11 BURSA Gjrol Mancu L t l (224; 252 49 '6 ESKİSEHIB Unvak P « (222ı 2 X 70 72 KOCAEÜ/Innjt Sel Bekt ,262; 239 2B 76 SAKARYA/
Adapaıan Bayrakiar Lld. 1264ı 277 3fi 36 TîKİBDAİ Irtan Kmaaye ı28î' 26î 26 34 Cortu JstmOa^ BûC»naH282i 651 28342ONGULDAK Nalra UO l372i 251 2981
MİTSUBİSHİ
HEAVY IMDUSTRIES, LTD.
b ı r H
Holdıng Kuruluşudur.