Katalog

SAIrTA CUMHURİYET 19 ARALIK 1996 PERŞEMBE' 12 HABERLER Üniversitede gerginlikbitmiyorDEVRİM SE^MAY YUSUFZİVAAY 12 Eylül asken darbesinin nedenlen arasandagöstenlen "öğrenci olaylan"nın yeniden canlandınlmaya çalışıldığı şu günlerde her an ipin ucunun kaçmasın- dan korkuluyor. Devlet-mafya-aşiret iliş- kilerinin ortaya çıkanlmaya çalışıldığı bir dönemde, provokasyonlarla karşılaş- mamak ıçin tek çare daha "sağduyulu" olmak. YCK'ün üniversite harçlannı 1995- 96 ö.ğretım yılı ıçin yakJaşık yüzde 300 oramnda artırmdsı üzerine başlayan ve bu yıl da süren "harçlan protesto" ey- lemleri zamanla öğrenciler arasında "fi- Idr" çatışmasına dönüştü. Araya giren yaz tatilinin ardından gerginlığın rengı tamamen u siyah ve beyaz"a büründü. Bu süreç ıçerisindekı olaylann grafi- ğine bakıldığında ıse bazı dönüm nokta- ları dikkat çekıyor. Öncelerı yalnuca harç eylemleri olarak başlayan öğrencı olaylan. zamanla "solcu-ülkücü" çatış- malanna dönüştü. Daha sonra ıse aslın- da hep var olan, ancak kımliklennı ser- gilemekten çekinen "seriatçı öğrenciler" de devreye gindi. Yaklaşık bir yıldırdevam eden eylem- lerin en son TBMM'de görüşülmesine kadar gelişen ilk bölümündekı olaylar zıncın şöyle: -31 Ekim: İstanbul Üniversitesi (IÜ) öğrencılen, YÖK Başkanı Prof. Dr. İh- san Doğramacı'ya "üniversiteve verdiği hizmetlerden" dolay ı "Ebedi Lale Ödü- liTverildi. - 5 Kasım: Yazanmız İlhan Selçuk ile ılgılı TÜYAP Kitap Fuan'nda düzenle- nen panel sırasında öğrencıler sahneye çıkarak paralı eğitım ve YÖK'ü protes- to ettiler. -6 Kasım: İÜ'de kız ve erkek öğrenci- ler, YÖK"ü protesto etmek amacıyla saç- lannı üç numara kestıler. - 8 Kasım: Taksım Meydanf nda Öz- gür Eğitım Platformu adına basın açık- laması yapan yaklaşık 50 öğrenci, dö\ ü- lerek gozaltına alındı. Ankara Üniversi- tesı (AÜ) Sıyasal Bılgıler Fakültesı'nde de öğrencıler. YÖK'ü protesto etmek amacıyla Doğramacf yı temsili biçımde yargıladı. - 14 Kasım: İÜ öğrencılen. YÖK'ün kuruluşunun 14. yıldönümünde protes- to eylemi olarak Beyazıt Kampusu'nun bahçesınde şenlık düzenlediler. - 21 Kasım: Harçlara yapılan zammı protesto eden öğrenciler. Istıklal Cadde- sı'nde yaptıklan sloganlı bıryürüyüşün ardından TBMM'ye telgraf çektıier. - 29 Kasım: İÜ'de öğrencıler. ünıver- site gınşinde ıkı arkadaşlannın gözaltı- Ulkücü saUhrdarbaşlangıç mûİstanbul Haber Servisi - 1995-96 öğre- tim yılıyla birlıkte başlayan harç eylemle- rinin ilk dönemlennde sol görüşlü öğren- ciler sadece polısle çatışıyorlardı. Ancak mart ayının sonlarından itibaren üniversı- te içindek. sağ-sol tartışmalan gündeme gelmeye başladı. Sözlusataşmalarveafiş yırtma eylemleriyle başlayan gerginlik, "yemekhanc savaşlarına'" ve daha sonra da "saüru-silahlı saldınlara" kadar uzan- dı. Polisin bu saldınlar sırasında yanlı dav- randığını öne süren sol görüşlü öğrencıler ise "'Üniversitedesağ-sol çatışması vok, fa- şist saldınlar var* yorumlannı yaptılar. Harç eylemleriyle başlayan olay İann ge- lışimi şöyleydi: -9 Şubat: istanbul Barosu'nun düzenle- diği "polislerinyetkileri\esınırlan'"konu- lu panelde, "polisin üniversiteleri cezaevi- ne çevirdiğini'"' savunan panelistlerle sa- londa bulunan polısler arasında tartışma çıktı. -13 Şubat: Ünıversite harçlannı protes- to eden SİP İstanbul il yönetıcileri Taksim Meydanı'nda kendı diplomalannı yaktı- - 15 Şubat: YTÜ'de bir grup öğrencı. harçlan protesto etmek amacıyla okul bah- çesinde çadırkurdu. İTÜ Mimarlık Fakül- tesi'nde toplanan yaklaşık 100 kişılıkgrup da üniversitede sabahladı. EÜ'yebağlıde- Sişik fakültelerde de harçlar protesto edil- di. -28 Şubat: Eğitim-Sen İstanbul Şubele- ri diğer demokratik istemlerinin yanı sıra harçların da kajdınlması rçın İ!»tanbul Mıl- lı Eğitım Müdürlüğü önünde eylem yaptı- lar -29Şubat: Bir grup öğrencı TBMM'de toplanan genel kurulu saat 16 00"da basa- rak, Meclıs'te "Öğrenim hakkımız engel- lenemez" yazılı bırpankart açtılar. 11 öğ- renci gozaltına alındı. Ege, İstanbul ve An- kara'dakı bazı fakülte öğrencılen "okulu terk etmeme" e> lemıne başladı. -1 Mart: İÜ'dekı öğrencı eylemlerı po- lısın müdahalesiyleolaylı birşekıldesona erdı. Yaklaşık 47 öğrencı gozaltına alınır- ken. TBMM'vı basan 8 öğTencı hakkında da tutuklama kararı çıktı. -2 Mart: Cumartesı Annelen ünıversı- karda. eylemcı öğrencilen 'eşkıya'olarak tanımladı. - 5 Mart: Hacettepe Üniversitesi (HÜ) Edebıyat Fakültesı'nde harçlan protesto eden öğrencilere destek vermek ısteyen Gazı Üniversitesi (GÜ) öğrencılen cop- landı. İÜ Hukuk Fakültesı'nı ışgal ettığı gerekçesiyle DGM'de yargılanan 47 öğ- rcncıden 3l'ı hakkında tutuklama karan çıktı - 7 Mart: İTÜ, Mimar Sinan Üniversite- si (MSÜ) öğrencilen protesto amacıv lage- ce boyu okullannı terk etmedi. İL Hukuk Fakültesi'nin 31 saatlik işgal eyleminın öğrencı lıderlennden Anıt Baba'nın ailesi Berkarda hakkında tazmınat davası aça- iderek tartışma boyutundan çıkan öğrenci olaylan kısa bir zaman içinde çatışmaya dönüştü. Sözlü sataşmalarla başlayan olaylar, satırlı silahlı saldınlar haline geldi. Polisin bu çatışmalarda yanlı tutum izlediği öne sürüldü. te öğrencılennın mücadelelerınde haklı ol- duklannı vurguladılar. - 4 Mart: İÜ işgalı sırasında gozaltına alınarak DGM'ye çıkanlan öğrencıler hak- kında görevsızlık karan verildı. İÜanabı- na önünde y apılan gösten sırasında gozal- tına alınan 22 kışıden ıkısı rutuklandı. Bu arada öğrenciler "sürekli eylem" karar ve- rirken. IÜ Rektörü Prof. Dr.Bülent Ber- caklarını bıldırdı. YTÜ'dekı eyleme ıse Yunanistan. Fransa ve Almanya'dan da öğ- rencıler gelerek destek verdıİer. - 8 Mart: Gösteriler sırasında Ata- riirk'ün postenni yırtan öğrenci, olayın bir yanlışlıksonucugerçekleştığinibelirterek özürdıledı. - 10 Mart: Eğitim-Sen'in düzenlediği "sendikal hakları kullanma yürüyüşü~ne katılan öğretmenlerin coplanmasını, ünı- vdrsite öğrencılen istıklal Caddesi'nde protesto ettiler. -12.Mart:Öğretim Elemanlan Sendika- sı adına İstanbul Üniversitesi önündeaçık- lama yapan Prof. Ur İzzettin Önder. öğren- cilenn sorunlanna karşılık ünıversite yö- neticılennın kör. sağır ve dilsiz olduklan- nı söyledi. - 14 Mart: İÜ'de üç hilallı bayraklar ta- şıyan bir grup, satırlarla öğrencilere saldır- dı. Hukuk ve Sıyasal Bılgilerfakültelenn- de gelişen olaylar sırasında 5 öğrencı ve Si- yasal Bilgiler Fakültesı Dekanı Prof. Dr. Ali Ülkü Azrak yaralandı. Olayı protesto eden sol öğrencılerden I6'sı polis tarafın- dan gozaltına alındı. -22 Mart: Ünıversite öğrencileri bugün toplanan YÖK Şûrası'ndaalınan kararlan tanımayacaklannı açıkladılar. - 23 Mart: AÜ Dıl Tanh ve Coğrafya Fakültesi'nde harçlan protesto etmek is- teyen öğrencilenn işgalini polis. coplany- la engelledi. 150 öğrenci gozaltına alındı, çok sayıda yaralı var. - 24 Mart: Üniversite öğrencileri u Demokratik Ünhersite Reformu İçinAcil Taleplerimiz" başlıklı, 20 maddeden oluşan bir bıldın hazırladı. - 26 Mart: Sonunda çatışma çıktı. An- kara, Balıkesır, İzmir ve İstanbul'dakı çeşitlı üniversitelerde farklı görüşteki öğ- renciler karşı karşıvageldiler. Balıkesır'de kavgaya dönüşen olaylar sırasında ıse 5 öğrenci yaralandı. na alınmasını protesto ettiler. -11 .\ralık: İTÜ'de ülkücüler sol gö- rüşlü öğrencilere saldırdı. 10 öğrencı ya- ralandı. 20 öğrencı gozaltına alındı. İÜ'de polis, afiş asmak isteyen öğrenci- leri dövdü. -19Araük: Ünıversitedeki ülkücüsal- dınlan protesto etmek ıçin Beyazıt'tayü- riiyüş yapan öğrencıler polis tarafından döv üldü. Olayda, >oldan geçen bir çocuk yaralandı. Bir grup öğrenci Yıldız Tek- nik Ünıversıtesı'nde (YTÜ) harç zamla- nnı protesto etmek ıçin açlık grevine başladı - 20 Aralık: Yaklaşık bin öğrenci, İÜ Merkez Kampusu önünde son günlerde yaşanan ülkücü saldınlarla harçlara yapılan zamlan pro- testo etmek için gösteri yap- tı. -27 Aralık: Harç zamlan- nı protesto etmek ıçin açlık grevı yapan öğrenciler, YTÜ'de şenlik düzenledı. -4Ocak: AÜ Fen Fakülte- si'nde 20 öğrencı, yaptıkla- n basın açıklamasınınardın- dan öğrenım harçlan protes- to etmek amacıyla açlık gre- vine başladı. YTÜ'de sürdürülen açlık grevine destek vermek ama- cıyla ise İÜ'de eylem yapıl- dı. Ege Üniversitesi (EÜ) kampusunda yapılan paralı eğıtimı protesto eylemlerine katılan 60 öğrenci hakkında ıse soruşturma açıldı. Ey- lemlerde bulunan kimi öğ- rencıler için bir aya varan uzaklaştırma cezalan veril- di. - 24 Ocak: Öğrenciler 4 Şubat'ta Taksım'de. 5 Şu- bat*ta Kızılayda "Harçlan ödemiyoruz" mıtingi karan aldı. -1 Şubat: Gazeteci Metin Göktepe'nın öldürülmesini protesto etmek ısteyen İÜ Avcılar Kampusu Mühen- dislik Fakültesı oğrcncılen. Yıldız'da açlık grevındekı arkadaşlannı destekledikle- nnı bildırdiler. -3 Şubat: -i" 7 gündür açlık urev ındekı öğrencilere CHP II Örgütü ve Elektirk Mü- hendıslen Odası'ndan des- tek venldı.Algan Hacaloğlu \e Gençlik Teşkılatı temsil- cilen, öğrencılen zıyaret et- tiler. Hastaneyekaldınlan 10 öğrençi ise tıbbi müdahale- >ı reddetti. -4Şubat: Üniversite harç- larını protesto eden öğrenci- ler, Taksim'den Galatasaray Lısesı'nınönüne kadar yürü- düler. Miting sonrasında çı- kan olaylarda kımı dükkân- ların camlan kınlırken. çok sayıda öğrenci de gozaltına alındı. -5Şubat: Kızılay'daki mı- tıng de olay lı sona ererken, 2 öğrencı gozaltına alındı. Öğ- rencıler, TBMM Dilekçe Komısyonu ıle Mılli Eğiîım Bakanlığı'na çeşitlı illerden toplanan 10 bin imzalı dilek- çe verdı. Eyleme ÖDP. HA- DEP.Eğıtım-Sen, Harb-İşve İHD destek verd). -6 Şubat: Polis Ankara"da cop kullanmasının nedenıni öğrencılerin çevik kuvvetı tahrik etmesıne bağladı. - 8 Şubat: Ve öğrencı so- runları TBMM'ye gırdi. CHP'lı 11 millerv'ekili. üni- versite öğrencilerinin harç- lar. öğrenim gıderleri. yurt ve bannma sorunları, burs uygulamasındaki usulsüzlük ve eksikliklenn belirlenmesi için araştırma önereesi ver- di. 9 Türban radikal dincilerin bayrağı olduİstanbul Haber Servisi - 1995-96 öğretim yılı. üni- versıtedeki harç eylemlenyie yoğun bir şekılde y aşan- dı. Refahyol'un iktidarına rastlayan 1996-1997 öğre- tim yılında ise RP'ye yakınlığıyla bılinen MilliGenç- lik Vakft ve "Müslüman Gençlik" üyelen, üniversite- lerde seslerini yükseltmeye başladı. Sadece solcu ve ülkücû öğrencilenn değil, şeriatçılann da seslermın yükseldiği bu yenı dönemin günümüze kadar süre ge- len öğrenci olaylan ise şöyle: - 27 Mart: Yaklaşık bin beş yü'z öğrenci MEB'nın önünde protesto eylemi yaparken harçlannı yatırma- dığı için kayıtlan silinen 16 öğrencı de karann ıptalı için Danıştay'a başvurdu. - 30 Mart: Eskışehir Anadolu Üniversitesi"ndeki öğrenciler, harçlan protesto etmek ve gözaltına alınan öğrencilenn serbest bırakılması amacıyla kampusta yere yatarak eylem yaptılar. -31^31^: Üniversite Öğrencılen Bırlıği'nin ku- rulmasına yönelik ilk kurultay, Nizam-ı Âlem Ocak- lan'mn gövde gösterisine dönüştü. - 2 Nisan: Araştırma Görevlilerı Derneği, polisin sağ görüşlü öğrencilenn saldınlarına müdahale etme- mesini protesto etti. - 4 Nisan: İÜ Avcılar Kampusu'nda öğrenciler ara- sında çıkan taşlı-sopalı kavga sırasında 4 öğrenci ya- ralandı. - 5 Nisan: Üniversite öğrencilerinin ardından iıse öğrencilen de eylem yaparak üniversite sınavlarının kaldırılmasını istedıler. Ankara ve Muğla'da 8 kışı göz altına alındı. - 10 Nisan: GÜ önünde "ülkücü salıiırılan"n; pro- testo etmek isteyen öğrencilere polisin gözü önünde ülkücüler; bıçak, demir çubuk ve sopalarla saldırdı. Saldırıda 5 öğrenci ve gazetemız foto muhabırlerin- den TankTınazay yaralandı. -17 Nisan: Arkadaşlannın çıkanldıklan mahkeme- de serbest bırakılmalannı kutlamak ı>te\en bir grup i_ Boğaziçi Üniversitesi'nden basma engel ney Kampus'ta öğrencilerin düzenleyeceği öğrenci protesto eylemini izJevip kamuoyuna duyur- mak iste> en gazetecüeri içeri almadı. Üniversite > önetimi, gazetecüerin içeri alınmamasına gerek- çe olarak da "izin belgesine sahip olrnamalannı'" gösterdi. Gazetecilerin iiniversiteye ">anlı izin- le" girebileceğini belirten Boğaziçi Üniversitesi yetkilileri, bu karann rektörlükçe alındığıru söy- lediler. (Fotoğraf: BERTAN AĞANOĞLU) öğrencinin şenliği. polisin kımlik araması yapmak is- temesı üzerine gergınliğe dönüştü. Olaylar sırasında kımi sıvıl polisler öğrencilere silah çektı. - 24 Nisan: Harçların yanı sıra tsraıl'ın Lübnan'da ^on,cku>tırdığı "Gazap l'izümleri" opcrasyonunu da protestueden İL 'lüöğrencilenn eylemınm bıtmesınm ardından polıs cop kullandı. -17 Mayıs: Milli Eğitım Bakanlığı'nın gerçekleş- tırdiğı 15. Eğitım Şûrası'naalternatıfşûradüzenleyen öğrencilere polis Atatürk Bulvan'nda tekme-tokat sal- dırdı 133 gözaltı var -9 Ekim: YTL'dealternatıfaçılışıjenlığıdüzenlen- -25 Ekim: İstanbul Üniversitesi CerrahpaşaTıp Fa- kültesı'nde şeriatçı öğrencıler. laiklık ve Atatürkkar- şıtı slogan attılar. İÜ Edebıyat Fakültesı'nde de şeri- atçı öğrencıler. demır çubuk ve sopalarla sol görüşlü öğrencilere saldırdılar. 11 yaralandı, 20 gözaltı. -3 Kasım: İstıklal Caddesi'nde yürüyüş yapan öğ- rencıler. üniversitelerdeki ülkücü saldırılarını protes- to ettiler -6 Kasım: Beyazıt Meydanı'nda YÖK'ün 15. ku- ruluş yıldönümünü protesto eden öğrencılen polis öl- düresıye dövdü. 13'üağırçok sayıda öğrencı ıle 3 po- lis yaralandı. 500 gözaltı. -8 Kasım: tÜ'nün önünde bir açıklama yapan İz- zettin Önder, Biilent Tanör, Yücel Sav man ve Tokta- mış Ateş "Oğrencilerimize dokunmayın" dedıler. - 13 Kasım: 6 kasımda polis tarafından döv ülen öğ- rencıler. savcılığa şuç duyurusunda bulundular. - 27 Kasım: MÜ Hukuk Fakültesi'nde ülkücü öğ- rencilerin sol görüşlü öğrencilere demır çubuklarla saldırdı. 2 öğrencı yaralandı. - 29 Kasım: 6 kasımda gozaltına alınan 48 öğren- ciden 7'sı serbest bırakıldı. - 5 Aralık: İÜ Hukuk Fakültesı kantinini basan sı- lahlı ve satırlı bir grup ülkücü, sol görüşlü öğrencile- re saldırdı. Olayda ıkı öğrencı yaralandı. 70 öğrencı gozaltına alındı. - 6 Aralık: İÜ'de 2 öğrencinın yaralanmasına ne- den olan silahlı ve satırlı ülkücü saldınsını protesto e- den öğrenciler, Merkez Kampusu'nda yürüyüş yaptı- lar. - 9 Aralık: İÜ Sıyasal Bilgiler Fakültesi'nde 8 sol görüşlü öğrencinın gozaltına alınması üzenne sağ ve sol görüşlü öğrencıler arasında tartışma çıktı. Iki öğ- renci yaralandı. - 10 Aralık: YTÜ'de kendilenne Müslüman Genç- lik diyen bir grup öğrenci. okulun kondorlanna Arap- ça sloganlar yazılı afişler astı, öğretim elemanlannı yumrukladı. Aynı gün İnsan Hakları Haftası nedenıy- le asılan afişlenn ıse polısler tarafından indınldi. - 11 Aralık: MÜ Göztepe Kampusu'nda kantıni satırlarla basan ülkücüler. 3 öğrencıyı yaraladı. -13 Aralık: İÜ'de şeriatçı ve sol görüşlü öğrencıler arasında gerginlik yaşandı. - 14 Aralık: Lludağ Üniversitesi Görükle Kam- pusu'ndakı Erkek Öğrencı Yurdu'nda. ülkücülerle Az- en öğrencıler arasında "cam kırma" yüzünden kavga çıktı. Jandarmanın müdahale ettığı olayda, 4 öğTencı yaralandı. 80 öğrencı göz altına alındı ANKARA NOTLARI MUSTAFA EKMEKÇİ Cumhuriyet Kamyonları! Yarından sonrakı cumartesı, çok önemli bir tuze ada- mının, Cumhurıyetin ünlü Adalet Bakanı Mahmut E- sat Bozkurt'un 51. ölüm yıldönümü (d. 1892, ö. 21 Ara- lık 1943). Mahmut Esat, bir Kuvayı Milliyecidir. 31 yaşında ada- let bakanı olmuş; öyle gezıcı vaızlıkten, tecımerlikten fılan gelmiş bir: değil. Avrupa'da tüze (hukuk) doktora- sı yaparken, Yunanlılar Izmır'e girınce, öğrenıminı ya- rım bırakıp bir kaçak gemıyie Ege'ye çıkar, Kuşada- sı'nda hemşerileriyle buluşur, Kuvayı Millıye çeteleriy- le bırlikte savaşa katılır, çarpışır. Meclis açılınca İzmir mebusu olarak Ankara'ya gelır, önce "iktısat bakanı" olur; I. izmir İktısat Kongresi'ni düzenler. Ama en önem- li görevı 1924-1930 dönemı adalet bakanhğıdır. Tüze devnmlerıni yapar. Savcılara "Cumhuriyet" sanını ve- ren odur. Şımdılerde, cumhuriyet savcılanna baskılar yapıl- maktadır. Son olarak, Mehmet Ağar soruşturmasını in- celeyen Cumhuriyet Savcısı Nihat Arttıran'ın bu yet- kisı elınden alındı, eskı gezıcı vaiz, 10.12.1996 günlü bir genelgeyle bu yetkilerin o yenn cumhuriyet başsav- cısına verildığını bildirdi. Kimi savcılar, yargıçlar takılı- yoriar: - Cumhunyet savcılan görev yapamıyorsa üzülme- yin, "cumhuriyet kamyonları" var! diyorlardı. Esprı bir yana, ben Türkiye'deki tüm cumhunyet sav- cılannın adlarına, sanlarına yakışır biçimde görev ya- pacaklanna ınanıyorum! Mahmut Esat, 1927'de Bozkurt-Lotus davasında Türk tezinı savunmak üzere, Hollanda'nın Lahey ken- tine, Adalet Divanı'na gider. Bozkurt-Lotus davası özet- le şöyle: Bozkurt adlı bırTürk gemısiyle Lotus adlı Fran- sız gemısı, 2 Ağustos 1926 gecesı Çanakkale açıkla- rında, Mıdılh'nın 5-6 mıl açığında çarpışi'iar. Fransız Lotus gemısı. Türk gemısı Bozkurt'u bıçer. 8 Türk de- nizcisı ölür. Bozkurt'tan kurtulanlar vardır. Fransız gemısı, hıçbır şey olmamış gibi, istanbul'a gelır, Karaköy Lımanı'na demirler. Fransızlar şuna gü- venmektedirler: Kapıtülasyonlar vardır, gerçı Lozan Ba- rışı kabul edılmış, kapıtülasyonlar kalkmıştır. Mustafa Kemal'ın, Ismet Paşa'nm, Mahmut Esat'ın girişimle- ri, çabalanyla kapitufasyonlartanhe kanşmıştır. Ama öy- le bir alışkanlıklan var ya, "Türk yargıcı bir şey yapa- maz bize!" diye düşünmektedırler. Ancak, kazın ayağı öyle değıldır, (stanbul Cumhuriyet Savcılığı, Mahmut E- sat'ın da yüreklendırmesıyle, Fransız Kaptan Desmond (AnaBrıtannıca'da Desmond, kımı kaynaklarda De- monş dıye geçer) ıle Türk kaptan Hasan Bey'i mahke- meye verıptutuklatır; "Deniz kazasıdır, ama çarpma ol- muştur, sekız kışinin ölümüne neden olunmuştur" di- ye. Fransa başta olmak üzere, tüm Avrupa ayağa kaf- kar: - Vaaay, biz Lozan'ı kabulettik, kapitülasyonlan kal- dırdık, yargı erkı verdik; bak işte bize karşı kullanmaya başladılar; açık denızde olan bir olay nedeniyle bizım kaptanımızı tutukluyohar! demektedirler. Olay, Ismet Paşa'ya, Mustafa Kemal'e dek uzanır. Ikisı de sıkıntıya düşerler. Mahmut Esat'ı çağınrlar: - Buna bir çözum bul, derler, Fransız kaptanı tutuk- ladık ama, doğru mu yapıyoruz burda acaba ? Mahmut Esat ısrarlıdır, şöyle karşılık venr: - Bız Lozan'da kapitülasyonlan kaldırdık. Cumhuri- yet savcısı bir ışlem yapmıştır. Bunun arkasında dura- cağız. Gerı adım atamayız. Tüzeye (hukuka) aykın bir yön de yokturyaptığımızda; sekiz Türkdenizcisiölmüş- tür. Türk yargısının hakkını savunmak zorundayız. Siz, bu işı sulandıracaksanız, ben yokum! Mustafa Kemal'ın de, Ismet Paşa'nın da Mahmut E- sat'ı kırmalan olasılığı yoktur. Onun kımlığını de yaktn- dan bılıyortar. Bunun üzerine, Mahmut Esat, biraz»da Mustafa Kemal'ı rahatlatmak ıçin: - Sıkıntıya duşmeyelim, der, Lahey Adalet Divanı'na biz başvuralım. Konuyu oraya götürelım, orası ulusla- rarası bir mahkemedır, aleyhımıze de karar verse, bu- na uyanz. Bu bızı mcıtmez. Ama, bız savcıya, yargıca kanşır, "bunu bırakın" dersek, bız devlet olamayız. Ko- nuyu bız götürelım, ben adalet bakanı olarak, Lahey'e gidip Türk tezıni savunacağım. Bız burada haklıyız. Eğer tezımız kabul edılmezse, istıfa edeceğım, Avru- pa'da kalacağım, Türkıye'ye dönmeyeceğim! Mustafa Kemal'le Ismet Paşa: - Bizsenin ulusunu nasıl sevdiğıni biliyoruz. Git, hak- lanmızı savun, davayı yitirsen de Turkiye'ye gelecek- sin, öyle şey olmaz! dıye yüreklendırirler. Mahmut Esat, Lahey'e bırkaç uzmanla gıder, ama Fransızlar ünlü anayasacılarla, uluslararası tüze adam- lanyla gelmışlerdır. "Divan"a çıkarken, taraflann "for- müla" denılen bir formül üzerinde anlaşmalan gerek- mektedir. Fransızlar bunu şöyle düzenlerler: "Kaptan Desmond'un tutuklanması olayında, Türki- ye uluslararası tuzeye uygun davranmış mıdır?" Mahmut Esat, "Formüla'yı şöyle değiştırelim" der, önenr: "Demons olayında, Türkyargıcı uluslararası hukuka aykın hareket etmış mıdir?" Bu, benimsenır. Mahmut Esat, bununla saptama (ıspat) yükünü kar- şıya yükleme ustalığını göstermiştir. Sonunda. davadan başan ıle çıkar. Başkanın oyu ıle Türk tezı çoğunlukla benimsenır. Türk yargısı o olayda aklanır... Mahmut Esat Bozkurt ıçin. yarın saat 14.00'teAnka- ra Adlıyesı Konferans Salonu'nda bırtoplantı düzenle- niyor. Burada Hukuk Fakültesı Dekanı Prof. Ramazan Aslan, CHP Grup Başkanvekili Önder Sav, savunman Atilla Elmas konuşacaklar. • •• 21 aralık cumartesi günü, saat 14.00-17.00 arasın- da, Bayındır Sokak 23/6'da ilhan İlhan Kıtabevi'nde, okurlara kıtaplarımı ımzalayacağım. (ilhan llhan'ın tele- fonu: 433 14 22, faks: 432 56 86) B U L M A C A SEDAT YAŞAYAN 1 2SOLDAN SAĞA: 1/ Andalucıa Çın- genelen'ninmüzı- ğı ve dansı. 2/ Ki- mi hayvan vebıtkı hücreiennde bulu- 3 nan. ığne bıçımm- de bıllur madde... Hayvanlan çayıra baglamaya yara- „ van kalın ıp. 3/ " llaç... Kadının ev- j ienmeylehaksahı- bı olduğu ve koca 8 tarafından öden- n mesı gereken mal. 4/ Gereğınde kullamlmak ıçin saklanan tahıl... Ender, seyrek. 5/ Bir renk... Yap- macıklı davranış. 6/ Dın- gıl...Kısakırşıın.7/Bann- 3 dırma...Olumsuzlukbelır- 4 ten bir önek. 8/ Ruhbılım. 9/ Köpek... " — hoş ıdı kı var ıdı yâr Çün yâr yok ol- " masın ne kım var" (Fuzu- 7 li) YL'KARIDAN AŞAĞIYA: 1/Süs çıçeğı olarak yetiştı- nlen soğanlı bir bıtkı... Atasözlenne dayanan dıdaktık Çın şıırı. 2/Yassı ve dar bıçımlı metal parça... İçı sıvı bir mad- deyle dolu olan patolojık torba. 3/ Bağışlama... Gönüllü ve karşılıksız yapılan. 4/ Duygu ve düşüncelen belmecek bi- çımde yüzde belıren kımıldanışlar.. Büyük kardeş, ağabey. 5/Lokmanruhu... Lzun omuzatkısı.ö/Bıneğeyadayükta- şımaya alıştınlmamış at ya da eşek sürüsü. II "En umma- dığın keşfeder esrâr-ı derûnun Sen herkesı âlemt ser- sem mı sanırsın" (Zıya Paşa)... "O" gösterme sıfatının es- kı bıçımı... Kemıklerın yuvarlak ucu. 8/ Müstahkem yer... Tıcarı senetlere, arka yüzünde yer kalmadığı ıçin eklenen kâğıt 9/Gölgede kalan yan... Görünmez âlem.