Katalog

CumhuriyeC İmthaz Sahibi: Btrin Nadi Genei \ayın Vonetmenı Orhan FrınçO Gencl Va\ın K.oordınjtoru Hıkmet Çetinkava 0 > aztı^Icn Muıiurlcrı Ibrahim Vıldız(Sorumiu) DınçTavanç • Haber Merkezı Muduru Hakan kara 9 Gorsel Yonetmen Fikret tser Dıs Hatvrler Şınası Danışoğlu • Ktıhbarat Cengı/\ ıldırım • f-konomı Bulent kı/anlık • Kultur Handan Senkoken • Spor Abdülkadır \ ucelman • Makalder Samı Karaoren # Duzdtmc Vbdullah N azıcı # rotosjrat Erdoğan ko&coğlu • Bılşzı Belne Edıbe fiuğra • N url Habcrlcn Mehmel Faraç •tjvınKuralu MhanSetçuk Ortıan Ennç. Oktav Kurtbökc HıkmetÇetınkava.Şukraii Soner. Ervun Balcı, Dınç Ta\anç. Ibrahim \ıldl/. Orhan Bursaiı, Mustafa Ba)ba> Makan Kara \nkaraTeniMİusı Mustafa Balba\ 0 HaberMuduru Doğan \kın Ataıurk Buharı Vi I2 S kat 4 Bakanhklar-Ankara Tel 419>()20(7 hall FaU 4l^(C • İ7mır TVmsıluM Serdar Kı/ık, H 7ı\a Bl\ 13^2 S 2 ı Tcl 441122ü Faks 4 4 W 1 1 7 0 AdanaTcmsılcısı Çetm V ığenoğlu, Inonu 1<İ İİ9S No I Kat I Tel 363 12 II Faks W 12 (5 Mucvvese Muduru Erol Erkut 9 Koordınator \hmet Korulsan 9 Muh<t>ebc Bülent V ener 9 Idare Hüse\ın Gurer 9 l^letme Önder Çelık 9 Bılgı-Ulem Vail Inal 9 BılgısavarSıstem Ylürmet Çiler MEDV. \ C • >«>ntucn kurulu Ba>kanı denel \1udur (»ulbın Frduran • Koordmalor Rcha Işıtman 0 denel Mudur \ardımusı Mınc \kdağ Td M4 ( F s, - S | W # ) >I1K460-61 hak.s 511*461 an ve Basan \enı Gın Haber \|ansı Bastn \e > a\ınulık A S ^ J J 9 4Kagaloglu14* 4 Isl Pk 2tb Utanbul Tel 10 :i2l *\2 0S 0^ 120 hall Fakb 10212ı- 18 AR^LÎk 1996 Imsak 5 45 Guneş "? T Oğlc 1208 Ikındı 1424 Ak^am 1645 Yatsı 18 11 Hac kuraları çekildi • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)- Ankara'da yapılan hac kurası çekımınde 2 bın 108 kışı Diyaneî Işlen Başkanhğı kontenjanından. 1382 kışı de ozel şırketlenn kontenıanından hacca gıtmeye hak kazandı Ankara Muftuluğu yetkılılen hstedeadı bulunan hacı adaylannın kontenjan kartı alacaklannı bıldırerek hacılann, paralannı bu kartla>atırarak kesın ka>ıtlannı yaptırabıleceklennı soyledıler Asıl kavıtlann 23 aralık-10 ocak tanhlen arasinda >apılacağını bıldıren muftuluk yetkıhlen, başvuranlardan 1011 kişinın de yedek olarak kaldığını açıkJadılar Yetkılıler. kura>ı kazananlann adlannın Hacıbayram Camısı'ndekı hac burosunda yann ılan edılecegını bıldırdıler Erozyon göç nedeni • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)-Turkı>e Eroz>onla Mucadele. Ağaçlandırma ve Dogal Varlıklan Koruma Vakfı Başkanı Hayrettın Karaca. buyuk kentlere goçun başlıca nedenının susuzluk ve erozyon olduğunu belırttı Karaca, Ankara'da uç gun sureyle gerçekleştınlecek "Turkıye'de Eroz>on Sorunu \e Çozum Onenlerı" konuludızı konteranslann bınncısınde yaptığı konuşmada, heryıl koylerden l mılyorı 200 bın kışının goç ettığıne dıkkat çekerek "İnsanlar>oksulluk nedenıyle orman alanında tarla a^ıp urun almaya çalışıyor Turkıye'de takırlığı ortadan kaldıramazNanız çolleşmenın onune geçemezsınız" dedı TMMOB'den yasaya tepki • \NKARA(Cumhuri\et Bürosu)-TMMOBŞehır Plancılan Odasi, TBMM Plan ve Butçe Komısyonu'nda kabul edilen, ılçe beledı\elennın ımar vetkılennı kısıtlayan \e bu>uk^ehır bclcdıyelennın \ctkilcnnı arttıran >a»>a oneriMne tepkı gosterdı Oda başkanı Senıhı Kıtapçı, vasa onensıvle, Hazıne arazılenne vonclık vağmanın hukumettekı partılenn vandaşlan tarafından surduruleceğını belırttı Eczacılan-Nestle kavgası • İZMİR(Cumhuri\etEge Bürosu) - Dunya gıda dev ı Nestle fırmasının, Turkıye'de bebek mamalannı markette satmaya karar vermesı, eczacılann tepkısıne neden oldu Izmır Eczacı Odası onculuğunde Samsun, Denızlı. Zonguldak, Aydın, Manısa ve Muğla eczacı odalannın ışbırlığıyle Nestle mamalanna kar^ı bır çalı^ma ba^latıldı Izmır, Samsun. Denızlı. Zonguldak. Avdın. Manısa ve Muğla eczacı odalan ba^kanlan. Nestle fırmasının bebek mamalannı marketlerde de sattırma polıtıkasını "bebek beslenmesi uzennden daha fazla kâretme hırsf olarak vorumladılar Akkuyu'yu ihaleye çıkaran REFAHYOL hükümetine çevrecilerden uyan: Dualarla kazalan önleyemezsiniz Nükleer kaı-sıtlan ayağa kaikb Konferans sona erdi Bölgesel çevre merkezi kurulacak fstanbulHaberSer\isi-2 Orta Asya ve Balkan C um- hunyetlen Çevre Bakanlan Konferansı. 13 ulkenın çev- re bakanlan y a da temsılcılennın y ay ımladıklan ortak bır deklarasyonlasonaerdı Konteransın kapanışoturumun- da. katılan 13 ulkenın çevre bakanlan ya da temsilcıle- n. hazırladıklan ortak deklarasyonu ımzaladılar Çevre Bakanı ZKaattin Tokar. ıkı gun suren konferans sonun- da "Bölgesel Gündem-2P taslağının kabul edıldjğını ve "BölgeselÇe\re Merkezi"nın de tstanbul'da kurulması- na karar venldığını bıldırdı Çevre Bakanı Zıyaattın To- kar, çevre sorunlannda bılgı ahşvenşınde buİunulmasi- nı ve ıkılı ışbırlıklennın gelıştınlmesını kararlaştırdık- lannı soyledı 2005 yılında hizmete girecek Akkuyu'ya anahtar teslimi ihale ANKARA(CumhurivetBurosu)-Planlaması 30yılon- cesınc dayanan \e vore halkı ıle çevrecılenn hedefı halıne gelen Içel-Akkuvuva nukleersantral ıçın ıhaleaçıldı Son teklıf \erme suresı 30 Hazıran 1997 olarak belırlenen ıha- leve. -\BD Fransa. Mmanya. Japonva \e Isveç. Ingıltere ve Kanada'dan fırmalann onerı getırmesı beklenıyor Yuz- de 100 fırma kredısi ve "anahtarteslimi" seklınde vapıla- cak Akkuyu nukleer santralınm ılk unıtesının 2005 yılın- da hizmete gırmesı ongoruldu Ba^bakan Necmettin Erba- kan. Turkıye'deatomsantralıbulunmamasını "noksanlık" olarak değerlendırdı Resmı Gazete'nın dunku say ısında ya- yımlanan ıhale duy urusunda. TEAŞ tarafından. yuzde 100 fırma kredısı ve anahtar teslımı bıçımındeyaptınlacak • Akkuyu'da kurulması planlanan nükleer santral ihaleye çıkarılırken çevrecıler ve demokratık kitle örgütlen hükHmetı uyararak nükleer teknolojiden bihaber yetkılilen 'akıllannı başlarına toplamaya' çağırdı. Taşucu Doğal Hayatı Koruma Vakfı Başkanı Arslan Eyce, yörede halkoylaması yapılmasını istedı. muşlar"açıklamasını yaptı Taşucu Do- ğal Hayatı Koruma \akfı Başkanı Ars- lan Evcede yorede halkoylaması yapıl- masını istedı Akkuyu. Turkıye'nın gundemınde tam 30 \ ıldır varlığınr surduruyor Tur- kıye'de enerjı sıkıntısı olduğunu belır- terek kurtuluşu nukleer santral olarak gos- teren yetkılıler, altematıf enerjı kaynak- larını gormezden gelıp TEK bunyesın- de oluşturulan kciuy la ılgıiı daıreyı ka- patanlar. nukleercı firmalann onune çık- maktayarışıyorlar Nukleer enerjının Turkıye gundemı- İZMİR-Akkuyuda kurulması plan- lanan nukleer santralla ılgıiı dun ihale- ye çıkılırken çevre orgutlerı. gonullu kuruluşlarve nukleer karjıtları "niikle- erteknotojidenbihaber''yetkılılen. "akıJ- lannı başlarına toplamaya" çağırarak "Dualarla kazalan önlcyeme/siniz" de- dıler Akkuyu yoresındekı çevre orgut- lerı. polıtıkacıları vemedyayıda. konu- ya duyarlı olmamakla suçlarken. Çev- re Muhendıslen Odası. "Yetkililer AH- ağa'da başlanna gelenleri cabuk unut- Japon çocuklar seks pazarmda • Japonya'da yaşanan ekonomık knz. fbhuş pazannda patlamaya yol açarken gdeneksd Japon hamamlan ve masaj salonlannın yennı 13-14 yaşındakı genç kızlann çalıştığı seks kuluplen aldı Çe\iri Servisi -Japonya 'da gıderek şıddetlenen ekono- mık knz. fuhuş sanayıının hızla gelişme>ıneyol açıyor Vuzyıllardırcınsellık konu- sunda lıberal goruşlenn ege- men olduğu Japonya'da. ge- leneksel Japon hamamlan- nın ve masaj salonlannın ye- nnı 13-14 yaşındakı genç kızlann çalıştığı seks kulup- lerı alıyor Genellıkle ılerı yaşlardakı Japon erkeklennın ılgı gosterdığı çocuk yaşta- kı fahışelenn çalıştığı fuhuş sektoru, Japonya'nın kutsal aıle kurumunu tehdıt edecek boyutlara ulaştı Newsweek dergısının >on sayısında yer alan habere go- re Japonya'da genç nesıl ul- kenın geleneksel değerlennı pek cıddıye almıyor Genç- İenn fuhuşa yonelmesının nedenlennı araştıran sosyo- log Şinji Miyaday, "Genç İaz- lar, erkekegemen Japon top- lumunun ikiy uzluluğunun bV Ijncinde. Bu nedenleeskiden kocalanna kul köle olan Ja- pon kadını imajını koruma- \a niyetferi >ok. Sıradan bir Japon erkeğü istediği kadını satın alabilhorsa,sıradan bir Japon kra niçin kendini sat- masın" dıyor Geleneksel değerlere bağ- lı olan tutucu Japonlar. fu- huş sektorunde yaşanan bu patlamanın ulkeyı batağa su- rukleyeceğı kanısında Mu- halefetın onde gelen sozcu- lennden İşiroOzava ulkenın "ruhsal bir çopliik" halıne geldığını belırterek polıtıka- da son yıllarda ızlenen yoz- Idşmanın bu gıdışı hızlandır- dığını soyluyor 2 Dunya Savaşı sonrasın- da mucızevı bır kalkmma hamlesıyle butun dunyanın hayranlığını kazanan Japon- lar ne y azık kı kendılennden okadarmemnundeğıl Eko- nomık kalkınmanın bedelını çok ağır bır bıçımde odedık- lennı belırten Japon aydınla- n. sevgı gıbı soyut değerle- nn gıderek vok olmasından yakınıyor Gençneslın 1980'lennıçı boş değerlery le buy uduğu- nu soy leyen Japon sosyolog- lar, bu gençlenn yaşamlan boyunca paradan. markadan. maddı çıkarlardan başka bır şey duşunmedıklerını vur- guluyor Tokyopolısyetkılı- len. fuhuş ışlerıne kanşan çocukların yalnızca sorunlu aılelerden gelmedığıne dık- kat çekıyor "Normalaileler- Japoma'da sayıları hızla artan seks kuluplerindeki bu göruntıilere daha çok \aşlı erkekJerin ilgi göster- diği bclirtiliyor. den gelen nornıal kı/Jarşim- diftıhuşyapı\or"dıyekonu- ^an Tokyo metropolıtan po- \\s orgutu psıkoloğu \ki\o- şi İşibaşi. "Bu eğUim yoksul- luktan kaynaklanmıyor. Bu kızlar şimdi daha çok şe> is- tiyor. Bunu da nornıal >ol- dan calışarak elde etme> i hiç düşunmuvorlar" değerlen- dırmesını yapıyor fşıbaşı, tuhuş sektorune gırmek ıste- y en genç kızlann hıç zorlan- madıklannı gıderek yukse- len talebın ozendırıcı bır et- ken olduğunu soyluyor Çocuk fuhuşunun onlene- bılmesı ıçın yasalann sert- leştınlmesı gereklılığınede- ğınen polis yetkılilen. por- nografık y ayın sayısının art- masını da sakıncalı buluvor Son yıllarda cıddı gazetele- nn bıleçıplak kadın fotoğraf- larına yer vermesı. fuhuşun gunluk yaşamın bır parçası halıne geldığını gostenyor ^njo kosai' Japonya'da yasalar. fuhu- şu yasaklamıyor Yalnızca tuhuşazemın hazırlayıcı ey- lemlenn ve kadın pazarlama ışlemlennın yasaklandığı ul- kede. genç kızlann vucutla- rını yaşlı erkeklere satması "enjo kosai" denılcn hayırse- ver bır davranış olarak algı- lanıyor Tokvo başta olmak uzere pek çok Japon kentm- dcreşıtolmayan kızlarlacın- sel ılışkı yasak değıl Japonya'da buna paralel olarak bekârete venlen onem azalıyor Genç kızlar gıde- rek daha erken yaşta cınsel- lıkletanışıyorvedahaozgur bırcınsel yaşam sdruyor Ote v andan ev 11 kadınlan n da cv - lılıkte sadakate eskısı kadar onem vermedıklert ve evlı- lık dışi ılışkılerde oldukça ozgurbırtutum sergıledıklen gozlenıvor Orman miıhendislerinden ıslah tasarısına tepki Meralara vagma planı•/ ***> X Istanbul Haber Servisi - TMMOB Orman Muhendıslen Odası (OMO) Genel Başkanı Salih Sönmezışık mera, yay lak \e kışlaklann tahdıt ve tespıtı amacıyla Tanmsal Lretım ve Gelıştırme Genel Vludurluğu'nce hazırlanarak TBMM'ye sunulan vasa tasarısının. "rantiye vağmasına kılıf olacağım" ılerı surdu OMO Genel Başkanı Sönmezışık. Tanzımat donemınde çıkarılan 1858 tarıhlı Arazi Kanunnamesi \e buna ılışkın ıçtıhat kararlan ıle yonetılen mera alanlannın. başıboşluktan kurtanlması gerekçesivle hazırlanan yasa tasansinın "vatan hainliği ile eşanlamh" olduğunu soy ledı Tarım \e Koy ışlen Bakanlığı. Tanmsal Lretım \e Gelıştırme Genel Mudurluğu'nce hazırlanarak TBMM've sunulan tasannın tuzaklarla dolu olduğunu belırten Sönmezışık. "Tasannın satır aralannda mera, yaylak \e kışlaklanmızın vok olmasına neden olacak tuzaklar \e hukuki olumsuzluklar, rahatlıkla gozlenebilmektedir" dedı 1935 yılında 44 3 mılyon hektar olan mera alanlarının. bugun yuzde 80 oranında azalarak 6-7 mılyon hektara kadar genledığını kaydeden Sönmezışık. dunya standartlarında bır buyukbaş hayvana 4 hektar mera alanı duşerken Turkıye'de bu rakamın 0 76 hektara genledığını anlattı Tasannın rantıye çevrelennın beklentılenne yanıt \ermeve hazır olduğunu vurgulayan Sönmezışık. "Nitekint Istanbul-Ankara guzergâhında özellikle Bolu, Gerede, Kı/ıleahamam ve Çamlıdere'nin en gu/el >a\lalannda betonlaşma sıirmektedir. Son iki yılda 3 bine yakın villanın vapıldığı resmi makamlarca da doğnılanmaktadır. Sonılduğunda "nasıl olsa yasanın çıkacağmı' rahatlıkla sövlemeMedirler" dıve konuştu Kama Sutra için sansür tartışması e-posta : tan (a vol. com. tr Dümanın en unlü aşk \e seks kitabının filmi 'Kama Sutra' Hindistan'da tartışılmava devam ediyor. Filmin yönetmeni Mira Noir, sansür edilme tehditi altında bulunan filmde ay nntılı sevişme sahneleri olduğunu kabul ctti. ancak 'Kama Sutra'nın pornografik olmadığını sö>ledi. Filmde Rosa De^i'ji caniandıran başrol ov uneulanndan Rekha'nın iiçlü öpiişme sahnesinde çekilen fotoğraflan basmda da >er alınca sansüre ilişkin tartışmalar artti. V önetmen Noir. filmin Hindistan'da sansüre uğranıası durumunda uluslararası piyasalarda gösterime gireceginisoyledi. ruhuş pazannda çocuklan meta olarak kullanan bu tıir ilanlar Japon kentlerinde sokaklann olağan görüntülerinden biri haline geldi. ne geldığı gunden bu vana peşmı bırak- mayan vekamuoyunu uyarmagorevını surduren Taşucu Doğal Hayatı Koruma Vaktı Başkanı Arslan Eyce, nukleer sant- ral yapmaya kalkanların hıçbırısının nukleer enerjıy le ılgıiı bılgı sahıbı olma- dığını belırterek şunları soyledı "1978>ıünda Enerji Bakanı olan De- nız Bay kal'ın yanına gittim. Olay ı anlat- tım. O zaman onun da nukleer enerjiy- le ilgili bilgisi yoktu. Bugun deyetkilile- rin bilgisi vok. Deprem riski vok denilen bölgemi/de bu> uk bir fav hattı tespit edilmiştir ve sık sık depremler yaşan- maktadır. Yetkilileri son ke/ uyanvomz. Gerçek bilim adamlarına kuİak versin- ler. Voremizde halkoylaması yapılsın. Çıkacak sonuca herkes razı olsun. " 'Lobiler kandırdı' Dunya Dostlan Derneğı Genel Baş- kanı Vunus Ankan. ıhalenın nukleer ın- şaatın değıl, nukleer enerjının ne kadar temız ve guvenlı olduğunu dayatma ıha- lesı olduğunu vurguladı Nukleer lobı- lenn tum dunyada uyguladıkları ruşvet vekandırmacapolıtıkalannın herkes ta- rafından somut olarak bılındığını belır- ten Ankan şunlan dedı " Dünya Dostla- n bundan sonraki çalışmalannda tiım dunya kamuovunun da tepkisini Akku- yu'ya çekmek için çalışacaktır. 29 aralık- ta Ankara"da toplanacak Dunya Dostia- n Genel Kunılu'ndan bir gun önce nük- leer karşıtı tum gruplar bir araya gele- rek ortak e>lem takvimini belirleyecek." Tum nukleer karşıtlannbırlığınınsağ- lanmasıyla ılgıiı çalışmalan ve koordı- nasyonu vuruten Arif Künar ıse kaybe- decek zaman olmadığını belırterek ın- sanlığın geleceğı ıçın tum gonullu ku- ruluşlan 28aralıkta Ankara'dakı toplan- tıva katılmaya çağırdı Sılıfke \rkadaşÇe\reGrubu'ncaya- pılan açıklamada da. nukleer santral ıha- lesını REFAHYOL hukumetının yap- masından doğal bır şey olmadığı \ urgu- lanarak şoyle denıldı "Dualarla kaza- lan önlemeye, \ uzyıllar öncesi anlayışla bugunu yonetmeye çalışanlardan başka bir şey beklenemez. Dualarla kazalan önleyemezsiniz. Türkiye'de bir kamyonun da nukleer çeteve çarpması gerekiyor." Çevre Muhendıslen Odası da ınsana \e doğaya duşman nukleer enerjı seçe- neğınden vazgeçılmesını istedı Yöre hareketli Nukleerıhalenıngundemegelmesıy- le Mersın. Sılıfke Taşucu. Buyukccclı ve Gülnar'da da. buyuk hareketlılık ya- şaniyor Mersın'de Nukleer Karşıtı Plat- form perşembe akşamı, Doğu Akdenız Çe\ recılen de hafta sonu Antakya da bır arayagelıyor Doğu \kdenızÇevrecıle- n SozcusuOktav Demirkan. Kahraman- maraş'tan Alanya'ya kadar uzanan bol- gedekı tum gonullu ve çevrecı orgut- lenn toplantıya katılacağını belırterek savaşımın yukselerek sureceğını açık- ladı SÖYLEŞİ ATTİLÂİLHAN "-Bu Zorbalar Kimlerdir?"... Prof. Afet Inan, Gâzi Mustafa Kemal'den nak- Iletmıştır'-... biz cumhuriyeti kurduk; o, on ya- şını doldururken, demokrasının bütün gerekle- rini sırası geldikçe uygulamaya koymalıdır.' (M. Kemal Ataturk'den Yazdıklarım, s 37) Oyle olmadı Cumhurıyet'ın uzun zaman demok- rası'ye donuşemedığı, malûm. Daha da kotusu ya- şandı genıştabanlı bır 'halkcephesıne' ıstınatettı- nlmek ıstenılen, ekonomıde ve kulturde 'tam ba- ğımsız' o 'sıvıl toplum' tasanmı, zaman ıçınde, on- ce 'otonter' sonra 'totalıter' bır karakter kazandı In- sanın merak ettığı, 'halk cephesı 'nın hangı sureç ıçınde 'burokratık merkezıyetçı' bır 'sıyası toplum' 'aygıtına' donuştuğu1 Turkıye'de demokrası uygulamasındakı 'ozur', belkı bu sorunun açıklığa kavuşturulmasıyla anlaşı- labılecektır Faşizan devletçilik reddedîlmiyor... Gençler bılmez olayın dış sebebı, 30'lu yıllarAv- rupası'nın vahım 'totalıterteşmesı'ü\r, demok- rası çurumuş, yozlaşmış bırduzen sayıhyordu, sağ- da Mussolini ve faşızm, Hitfer ve Nazızm yuksel- mıştı, solda, Stalin ve onun totalıter bolşevıklığı 1 40'lı yıllarda ispanya'da Gnl. Franco, Macaris- tan'da Horthy, Romanya'da Antenoscu, Nor- veç'te Ouisling, 'tek mıllet, tek partı, tek şef ılke- sıne uygun 'aygıtlarta'yonetımeel koymuşlardı In- giltere ve Fransa gıbı eskı demokrasıler lyıce goz- den duşmuştu. lıberailığın olduğunden, herkes emın' Iç sebebe gelınce 1 Hadı bunu bır tanhçının kale- mınden okuyalınrr "-... parti genel sekreteri (Recep Peker) çağrı- lı olarak gittiği İtalya ve Almanya'dan dönüşün- de, CHP için, yeni bir tüzük ve program taslağı hazjrlamışt. Faşizmden ve Nasyonal Sosyalizm- den esinlenerek düzenlenen bu taslağı, Başba- kan İnönü'ye de imzalatıp, cumhurbaşkanına sunmuştu. Bunda sayıları sınırlı üyelerden olu- şan bir ustkurul ongoruluyor, bütün yetkiler on- da toplanıyor, TBMM bir şekilden ibaret kalıyor- du. Atatürk bir tür parti diktatoryasını getiren taslağı okuyunca,'... bu zorbalar kimlerdir? On- ları kim seçecek?' diye tepki göstermişti. Arka- sından fnönü ve Peker'i çağırtmış, İnönü'nün taslağı okumadan ımzaladığı anlaşılmış (Lâf ara- mızda, sız buna sahıden ınanıyor musunuz?) ve öneriden vazgeçilmişti." (Turk Devrım Tanhı, III Kıtap Seyfettın Turan, s 21 Bılgı Yayınevı) Olayı yaşayanlar ışın o kadar basıt olmadığını Gâzfnın netıcede Peker'i gorevınden aldığını el- bettebılır, bılırama, CHP 1935 Kurultayı'nda kabul edılen yenı program ve tuzuk, 'Dokuz Umde'den de. 'Halk Cephesı' tasarım/ndan da haylı uzak, mer- kezıyetçı ve 'totalıter' bır 'aygıt'a yol açmıştır, şup- hesız onu da bıUr Istersenız bunu da erbabından, Tarık Zafer Tunaya'nm kalemınden okuyalım' "...Türkiye'nin propaganda cereyanlarına mâ- ruz bir yer oluşu belirtildikten sonra, komüniz- me karşı tek silâhın 'milliyetçilik' olduğu açıklan- maktadır. Parti Kurultayı, liberal devletın can çe- kiştiğine kaanidir, bu devletın feodal devletı tâ- kiben her yerde çoktuğu belirtilerek, devletçilik övulmektedır, fakat lıberal devletin yerinı sınrf dev- letı değıl mıllî devlet alacaktır, bu bakımdan par- ti devletçidır, kurultay için vasat bir devletçilik Türkiye Cumhuriyeti için zaruridir; bu manada bir devletçilik ne kızıl marksist, ne de liberaldir; bu tarz bir devletçilik hususi teşebbusu ve tica- ret serbestisini kabul etmektedir..." Hemendıkkatıçeken nokta, 'faşizandevletçılığın' de aynı şıddetle reddedilmemiş olması1 Nasıl red- dedılebılırdı kı, aynı Kurultay'da 'Türkiye Cumhu- riyeti'nin bir 'parti devleti' olduğu kabul edılmış- tır "... parti devletle beraber çalışır, zümre sınıf ve cinsiyet farkı gözetmez, programı herhangi bir vatandaşın dilek ve görüşüne cevap verebılecek bir küldür; böylece, programın ve doktrinin mil- li bir ideoloji olduğuna kaanidir, tarafsız değil- dir, devletle aynı seviyededir, hatta devlete ha- reket kaabilıyeti verir." (Turkıye'de Sıyası Partıler', s 570/571, 1952) 'Müdafaa-i nefs' tavrı değil... Partının, nasıl 'siyasi birtoplum aygıtına' donuş- tuğu çok açık pratıkte bu, valılerın ve kayma- kamlann, bulundukları ıl ve ılçenın aynı zamanda CHP ıl ya da ılçe başkanı olmaları seklınde gorulu- yordu Gorulduğu uzere, cumhurıyetın 'otorıterlığı', ıhtılâl ve ınkılâbın elde ettıklennı, aksı/inkılâpçılara kar- şı bır 'mudafaa~ı nefs'tavn olmaktan çıkarmış, mer- keziyetçi bürokrat bir nomenklatura'nın iktida- rını korumak için, hâkimiyete el uzatması yolu- na girmiştir. Gâzi Mustafa Kemal, hayatının son yıllarında bunatahammul edemedığını bellı edecek. ıktıdan de- ğıştınp, daha 'sıvıl' bır ekıbı ış başına getırecektır, ama ış ışten geçmış, Türkiye'de sıyası partı yapı- lanması, 'örgüt' modelınden artık 'aygıt' modelıne kaymıştır Demokrasiye intikalin bir türlü isteni- len kıvamda bir 'sivilleşmeyi' getirememiş ol- ması; acaba, 'siyasi partiler'in hâlâ 'tek parti' modeline göre kurulmuş olmasından mıdır? Hadı şımdı tartışm1 http:// www. prizma.net. tr/ A İLHAN http://www.ada.com.tr./-bilgiyay/yazar/ailhan.html