Katalog

SAYFA CUMHURİYET 27 KASIM 1996 ÇARŞAMBA OLAYLAR VE GORUŞLER Türkiye Siyasal ve Ekonomik Bunalımı Aşabilir mi? Prof. Dr. ERDOĞAN SORAL G eçen yazımı (21 Kasım 1996 >. "Batı kapitalizminin yaptığı gibi ilk adımı enflas- \onu diişürmedoğnıltusun- İJa atmalıdır" diye bitirmiş- tinı. Konuya devam ediyoruz: - Batı kapitalizminde enflasyonu dü- şürmeninvolu. "kamuharcamalannın kı- sılnıasuu. sosval devlet tutkusundan vaz- geçilmesini" gerektiriyordu. Türkiye gibi gelir bölüşümü ölçüsüz derecede bozuk oldugu birülkede toplam harcamalan dü- şürmek. devletin koruyucu elini nüfusun büyük kesimini oluşturan emekçi halkın üzerinden çekmek. bunlan tümüyle sefa- letin içine atmak demektir. Kaldı ki Tür- kiye "de devlet harcamalan içinde en bü- yük pay. iç ve dış borçlann anapara tak- sirleriyİe faizlerin roplamından oluşmak- tadır. Tamamı •*rantiye"ye aktanlan bu borçlan. faizleriyie birlikte yoksul emek- çi sınıfına ödetmeye kalkışmak karanlık- ta ıslık çalmak kadar kolay değildir. Ne yapılabılir'1 Türkiyede bu borçlar "ranti- yelere" ödetileeeği gibi enflasyon \ urgıı- nunu yenıiş dü^ük gelir gruplanna devlet eliyle ölçülü gelir transferlerine devam edilnıelidir. Burefbrmunadı.ic,borç.ların konsolidasyonu ve radikal bir vergi refor- mudur. - Di:> borçlar düzenli bir bıçimde öden- melidir. Türkiye azalan oranlarda sıcak para bulmaya de\am etmelidir. Önemii olan. alınan kaynağın büyük bir kısmının reelsektöreaktanlmasıdır. Bu aktarmayı gerçekleştirmek için dış ticaret açığının mutlaka küçültülmesi gerekir. Bunun için de dış ticaret rejiminın değiştirilmesi "ye- nikorumacılık"kavramı (concept) içinde geliştirilen müdahale araçlarıyla (kota, kontenjan. kalifikasyon. sağlık normları vb.) ithalat ile ihracat arasında ekonomi- niıı taşıvabileceği biroptimumdengeora- nı içinde kalınmalıdır: Kim belirleyecek- ti bu oranı? Eğer me\ cutsa Devlet Planla- ma Teşkilatı. - Bunun gerçekleştinnek için 32 sayılı kararda dış ticaretin liberasvonu ile ilgili hükümler "yeni korumacılığnı" gerektir- diği çizgiye çekilmelidir. Yeni korumacı- lıkbaşta ABD olmak üzere Atlantik öte- si ve A\ rupa kapitalizminde yoğun bir bi- çimde uygulannıaktadır. Büyük bölümü özel bankalar tarafindan iilkeye sokulan ya da yabancı ülkelerde- ki uydu bankalarda tutulan sıcak paranın reel sektöre aktarılması. anılan bankala- nn bu para ticaretinden elde ettikleri kâr- ların bir bölümünden vazgeçmelerini ge- rektirecektir. Bu kâr, anılan paranın aJım fiyatı ile satış fiyaö arasındaki farktır. Sıcak para girişini engellemeden bu far- UArkası 6. Sayfada Bizde açılır. '-• niftöâf^' jfjtfja^a^iâ^s-'^'ga-^-^au-^fe^g-'-- - -^îü--- 1 i İN TERAKTİF TEL i. YAPABİLEtZEĞİNİZ 75 İŞLEM0EN BİRKAÇ ÖRNEK: - HCSAP AÇMA (VAOCLİ TL, VADCLI ve VAoestjr D&vtz) -»• YATIKIA* FOHU ALIŞ-SATIŞ - SABIT GETİRILI MEMKUL Ararsınız İnteraktif Telefon 'u. Hesap açma işlemlerini seçersiniz. Vadeli, vadesiz; $, DM ya. da istediğiniz herhangi bir döviz cinsi... Nasıl bir döviz hesabı istiyorsanız, açarsınız. (Aslırıda sözii uzatmaya gerek yok. Çiinkü İnteraktif Telefon 'lcı, para çekmek dışmcla, tam 75 bireysel bankacılık işlemi yapahilirsiniz. İstediğiniz zcımcın, istediğiniz yerden, şubeye gitmeden.) Yann, hesabınızın olduğu İş Bankası şubesine uğrayın, hesabınız yoksa açtırın, — bir interaktif Telefon talimatı verin. (Ve lîitfen bu. işi ertelemeyin.) Ü İNTERAKTİF VDMK ALıŞ-SATıŞ ALTIN ALIŞ-S*TIŞ LOT ALTf N/SSC 5FJVFD/ ALIŞ-SAT1Ş HİSSC SENEOİ AL19-SATI9 TALİfHJkTI DÜVIZ ALıŞ-SATıŞ KREDILI MEVDUAT HESABI TüKETİCİ KREDİSİ İÇİN BAŞVURU • KREDİ KARTI İÇİN BAŞVURU • KREDİ KARTI &ORCU ÖDEME - FATURA ÖDEME • \/ERGİ ÖDEME • ÖSRENCİ HARCI ÖDEME TÜKETİCİ KREDİSİ TAKSİDİ ODEME • HESAPLAR ARASı PARA AKTARMA - VADELİ TL HESABIN BIRIKMIŞ FAIZINI ISTENILEN BIR HESABA AKTARMA ' FAKS ÖZETI ISTEME - HER TÜRLÜ HESAP, HIZMET. ODEME İSLEMLERI VE KREDI ORANLARıYLA ILGILI BILGI SORMA BANKACILIK TÜRKİYE İŞ BANKASI İnteraktif Tetefontar Adana : (0322) 359 02 02 Ankara : (0312) 287 02 02 Antalya : (0242) 248 02 02 Bursa : (0224) 224 02 02 Istanbul; (0212) 512 02 02 (0216) 345 02 02 Izmİr : (0232) 441 02 02 Muğla : (0252) 214 02 02 PENCERE YDD'de Sopumsuz Yetkili Kim?.. Bektaşi. köyün delisine dere kenarında rastlamış; herif oturmuş, çamurdan bebekler yapıyor; bir, üç, beş. on derken Baba Erenler dayanamamış: - Ulan, demiş, sen de yukardakine benziyorsun, rızkını vermedikten sonrayapyap koyver... Yeryüzünde yaşayanlar, 6 milyara dayandı. Afri- ka'da bebeler ölüyor, Asya'da insanlar açlıktan bir- birlerini yiyorlar, ama nüfus patlaması durulmadı; YDD (Yeni Dünya Düzeni) bu soruna nasıl bir çözüm önehyor?.. • YDD, Amerikan markahdır; bu düzene göre ulus devlet sizlere ömür... Peki, neolacak?.. Küreselleşme 'ulus devlet'ln sınırlarını kemiriyor; ABD'de 'süper devlet'le iç içe geçmiş sayısı az 'sü- per şirket', bütün dünyayı elinin ayasında toplayan 'tekpazar'a dönüştürüyor; teknolojik devrim, bu ta- sanmı güçlendiren silaha dönüştü. Gerçekte 'küreselleşme,' Kristof Kolomb'un Amerika'yı keşfetmesinden önce de vardı, sonra hız- landı; Afrika'nın balta girmemiş ormanlanna el koyan 'beyaz adam,' küreselleşmenin simgesidir; 'sömür- geleştirme' de küreselleşmeydi; Ingiliz, başta Hindis- tan olmak üzere, gittiği her yere telgrafı, demiryolu- nu ve Anglosakson hukukunu taşımıştır. 20'nci yüz- yılda Avrupalı devletler arasındaki savaşın adı neden 1 'inci ve 2'nci 'dünya savaşiarı' olmuştu?.. Küreselleşmeyi yarıda kesen, kapitalizmin tekeri- ne çomak sokmak isteyen '1917 Devrimi' idi; 1991 'de Sovyetler'in dağılmasıyla 'sosyalist ekono- mi' savı rafa kaldırılınca, dünya zaten tek pazara dö- nüşmüştü. Peki, bu yönelim içinde ABD neden 'ulus devlet'i tarihe gömmek istiyor?.. • Ulusa ilişkin toplumbilim verlleri, yeterince say- damlaşmış değil... Bir ulus nasıl oluşur?.. Sanayi devriminin ürünüdür ulus; ama, toplumun tarihsel birimi, halkın ulusal biriiğini sağlıyor: Toprak birliği.. Kültürbirliği.. Dil birliği.. Din birliği.. Ve 'birlikte yaşama istenci'nin yanı sıra 'ulusalpa- zar' birliği... Yukarıdaki niteliklerden kimi bir ulusal devlette ol- mayabilir; ancak 'ekonomik pazar'\nm çevresinde bütünleşmemiş toplumun ulusal devlet kurması ola- naksızdır. USA markalı YDD öğretisi diyor ki: "Ulusal devlet bitti." Bu sav YDD kapsamında tutarlıdır; çünkü dünya ölçeğinde güçlenerek ABD'nin devlet aygıtını yön- lendiren süper şirketler, sermaye egemenliğine sınır tanımıyorlar. Ulusal pazar kalkınca, ulusal devlet de erimez mi?.. • "Devletin küçültülmesi" ilkesi de YDD'ye uygun- dur. Devlet küçülecek, YDD'nin jandarmasına dönü- şecek; sosyal devlet kalkacak; yurttaş, uluslararası süper sermayenin egemenliğindeki düzene boyun eğmek zorunda kalacak!.. Türkiye, YDD kuramında çarpıcı birörnektir; ülke- mizde sermaye özgür olacak; emek, ulusal sınırların içine hapsedilecek!.. Sosyal devlet ortadan kalktığı için devlet, yurttaşın sosyal güvenliğini üstlenmek- ten kurtulacak; ne sağlıkta, ne eğitimde, ne de iş gü- vencesinde devletin sorumluluğu olmayacak... • Dünya kapitalizminin doruğundaki süperler, Afri- ka'daki açlardan Asya'daki yarı açlara dek dünya nüfusu üzerinde egemenliklerini kuracaklar; ama, bu insanlara karşı hiçbir sosyal sorumluluk üstlenmeye- cekler... Doğayı tüketen ve sanayi atıklannı tüketemeyen in- sanlığa, YDD mutluluk getirebilir mi?.. MESEN OTEL AKÇAKOCA Sıcak havuz - Sauna O.K. Cuma-Pazar 4.000.000.- TL Tel: 0374 611 44 36 NÂZIM HİKMET KÜLTÜR VE SANAT VAKFI 9 7 KÜLTÜR AJANDASI CULTURE AGENDA ÇIKTI Her an elinizin altında bulunmasında yarar olan ve Cumhuriyet dönemi dikkate alınarak iki dilde (Türkçe, ingilizce) hazırlanan haftalık ajandada; * Kültür-sanat-edebiyat kişileh * Kültür-sanat yaşamı ve etkinlikleriyle ilgili bilgiler (özel günler-haftalar) * Kültür-sanat kuruluşları ve iletişim kurulabilecek önemii telefonlar yer almaktadır. Kuşe kâğıda basılı spiralli, 12x17 cm. boyutunda (çantada taşınabilir) özel kutusu içinde Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı General Yazgan Sok. Mehti Bey Apt. 10/10 80050 Tünel / istanbul Tel: (0212) 252 63 14 7 252 63 15 YAZDIGINIZLAKALMAYIN... SİZİN DE KİTABINIZ OLSUN Şiir, anı, roman, öykü, gezi deneme, doktora çalışmalarınızı kitap olarak basıyoruz. YENİ KALEMLER Arayın görüşelim: Tel.: 0.212 52708 56-52754 92