Katalog

22 KASIM 1996 CUMA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11 Bakü-Ceyhan hattına ABD • MOSKOVA/ALMATI (AA) Kazak petrollerınin dünya pazanna ulaştırılmasında Türkiye'nin sunduğu Bakü - Ceyhan boru hattı projesıne. ABD'den yenı bır destek geldi. ABDDışışleri Bakanlığı'nın bağımsızlığına venı kavuşan ülkelerden sorumlu üst düze> yetkilisı James Collins. Kazakıstan petrollennin dünya pazarlarına ulaştırılmasında bir petro! horu hattının da Türkive'den geçmesini desteklediğini sövjedi. Taleban ateşkese hazır • KABİL (AA) - Afganistan'ın başkenti Kabil'i ele geçıren aşırı dinci Taleban hareketinin, ateşkes ilan etmeye hazır olduğu bildirildi. Kabil'deki BM temsilcısi Francis Okela. dün Taleban hareketinin Dışişleri Bakan Yardımcısı Şer Muhammed Stanekzaı ile biraraya geldı. Resmi kaynaklardan edınılen bilgılere göre. Stanekzai bu görüşmede, ateşkes konusunda BM ıle ışbirligıne hazır olduklanaı ifade ettı. Haitili 180 mülteci kayıp • PORT-AL-PRUSCE (AA) - Haıtıde yayın yapan Radyo Metropol. i 80 kadar Haitıli'nin ABD'ye göç etmek üzere gemiyle yola çıktıklarını \e birdahabu insanlardan haber alınamadığını. boğulduklannın lahmin edıldiğini bildirdi. Radyonun haberi üzerine polis ve hükümet binmleri ile Bırleşmış Mılletler'm (BM) genışçaplı bir araştırma başlattıklan belirtildi. Gemiye bınen. ancak çok kalabalık olduğu içın volculuktan vazgeçen Yannıck Longchamps. gemıde 40'ı çocuk olmak üzere yaklaşık 180 kişinin bulunduğunu söyledi. Çin-İran silah teknolojisi • VVASHINGTON (AA) - The VVashington Times gazetesı, Çın'in. lran'a. gelişmiş radar sıstemı ve sılah teknolojisi sattığını iddia etti. Çın ile tran arasındaki alışverişin kısa süre önce gerçekleştiğı bildirilen haberde. kanıt olarak ABD Merkezı Haberalma Teşkilatı'nın (CIA) konuyla ilgili raporlan gösterildi. Gazete. CIA raporlannda aynca, Pekin'den. Iran'tn kimya merkezlenne ulaştınlmak üzere gemılere. 400 metrik ton kimyasal yüklendiğinin de yer aldığını belirttı. Haberde kimyasal maddenin. Iran tarafından, sinir gazı yapımında kullanılmak üzere alındığı öne sürüldü Atina'ya tavır • ATtNA (AA) - Egede Yunan Silahlı Kuvvetleri tarafından düzenlenen ve 16 Kasım 1996'da basjayan "Ninıs 96" adlı çokuluslu asken tatbikata katılan Italyanlar. Onıkıadalar"ın sılahtan arındınlmış olması gerektiğinı belırterek Rodos ve İstanköy limanlannda demirlemeyi reddertıler. Son gelişme üzerine Yunan Silahlı Kuv\etleri"nin planladığı, ABD. lspanya ve Fransa'nın da savaş gemileri ile katıldıklan tatbikat, senaryoda öngörülen harekâtlar tamamlanamadan sonaerdi. Kuzey Ipak'ta ateşkes denetjmi • ANKARA(ANKA)- Kuzey Irak'ta karşıt Kürt gruplan, Irak Kürdistan Demokratık Partısı (İKDP) ile Irak Kürdistan Yurtseverler Bırliğı (IKYB) arasındaki ateşkes hattının belirlenmesi içın oluşturulan komıte. bugün bölgedeki Erbil kentinde çalışmalanna başlıyor. Türkmen Cephesı. tKDP \e iKYB'den üçer kişinin katılımıyla oluşan komite. lıderliğini Mesud Barzanı'nin yaptığı İKDP ile Celal Talabani liderligindeki İKYP arasındaki ateşkesin hattının tespıtı içın bir harita hazırlavacak. Komitenin çahşmalannın 2-3 gün süreceöi belirtilivor. 18 yaşındaki Filistinli'yi vuran İsrail askerlerine komik cezalarFilistiıılTııiıı yaşamı 315 liraDışHaberler Servisi-Fılıstinlı birişçivi öl- dürmekten v argılanan 4 israil askeri, sonradan tecil edilen 1 saatlik hapis cezasına \e 315 Türk Lirası değenndekı 1 "er İsrail Agorası pa- ra cezasına çarptınldı. İsrail Asken Mahkemesindegörülendava- nın sonucunda 13 Kasım 1993 tanhınde 18 yaşındaki İyad Mahnıud Badran'ın ıçınde bu- lunduğu araca sebepsız vere ateş açarak Filis- tinli genci v urmakla suçlanan 4 asker "dikkat- sizce" adam öldürmekten suçlu bulundular Askeri vargıçlar. Filistinlı köktendıncılen ya- kalamak v e çoğu zaman da öldürmek içın ope- rasyonlar yürütmekle görev li gızli güvenlık birimi Duvdevan'abağlı olduğu bılinenasker- leri, birer saat hapi< \ e 1 er agora para cezası- • 4 İsrail askerine verilen birer saatlik hapis cezası tecil edildi. Sanıklara 1 Agora'iık para cezası öngören mahkeme karan basından gizleniyor.ı naçarptırdı. 1 saatlik hapıscezası sonradan te- cil edildi. Israıl para bırınıi olan Şekel'ın yüz- de biri olan ve Türk parasıvla değerı yaklaşık 315 lira olan 1 agora ı»e. fsraıl'de artık teda- vülden kalkmış, hiçbir alışveriş değeri olma- yan bir para. Geçen günlerde dünva telev izyonlarında ya- vımlanan ve İsrail sıııır muhafızlannı 6 Filis- tinlı işçiyi döverken ve aşağılarken gösteren görüntülenn yankısı sürerken açıklanan mah- keme karan ınsan hakları kuruluşlarmın sert tepkısıne yol açtı. Israıllı ve Filistınli insan hakları sa\ unucuları askerlere \enlen para ce- zasınınanlamınadıkkatçekerken Filistinlı İn- san Hakları Gözlem Grubu kurucusu Bassam Eid "Karar, İsrail hükümetinin bir Filishnlinin yaşamına ne kadar değer biçtiğini gösternor. Vermekistedikleri mesaj gayetaçık.' Bızım gö- zümüzde bu kadar değersızsinız' diyortar" dedi. Israil insan haklan kuruluşu B'tselem"in yöneticılerinden Shirh Eran ise kararla ilgili olarak "O kadar gülünç, kl ne divecegimi bile- miyorum. Eğer suçsuzlarsa hakiannda suçsuz karan verilmeİL eğer suçlularsa neden 1 agora para cezasına çarptınlı>orlar?" dedı. Ne var kı ordu vetkıİılen, normalde kamu- yaaçık belgelerolan mahkeme karannın kop- yasını basına vermıyor ve kararla ilgili resmi bır açıkiama yapmayı reddediyor. Bagımsızgözlemcıler. israil ışgalindeki Ba- tı Şeria ve Gazze Sendı'nde Filistin ayaklan- masının sürdüğü 1987-1993 yılları arasında ve daha sonra Filistınlıleri öldürmekle suçla- nan İsrail askerlerine karşı açılan davalann sa- yısını 1251 olarak bildiriyorlar. Bunlardansa- dece I4"ünün suçlu bulunduğu ve komik de- nebilecek kadar hafif ya da daha sonradan te- cil edilen cezalara çarptmldıklan belırtiliyor. Burundi'deki Tutsi güvenlik güçleri, Zaire'den dönen Hutular'ı öldürüyor Eve değil, ölüme dönüş• Uluslararası Af Örgütü, Burundi'de son birkaç hafta içinde aralannda kadın ve çocuklann da bulunduğu 500 Hutunun öldürüldüğünü bildirdi. Dış Haberier Servisi - Uluslarası Af Örgü- tü Zaire'nın doğusundakı mülteci kampla- nndan Burundi'ye gerı dönüş yapan Hutu sı- ğınmacılann. ülkeveayak basarbasmazTut- sı güvenlık güçlerınce öldürüldüğünü bildi- rerek Batı'yı yalnızca Zaıre ve Ruanda'da yaşananlarla ilgilenmekle. Burundi'de yaşa- nan drama ise seyirci kalmakia suçladı. Uluslarası Af Örgütü. dün yaptığı açıkla- mada Tutsi kökenli Burundi Güvenlik güç- lerinin son birkaç hafta içinde aralannda ka- dınlar ve çocuklann da bulunduğu 500 sivi- li öldürdüklennı ve yoğun çaplı insan hakla- n ıhlalınde bulunduklarını bildirdi. Örgüt. Batı'yı. dikkatlennı >alnız Ruanda ve Zaire üzennde toplayıp Burundı've kaçan sığın- macılann yasadıklarınını göz ardı etmekle suçladı ve hükümetlerı bu vahşete du>arsız kalmamaya çağırdı. Burundi'de Hutular 1996 yılında iktidara gelen Tutsılerın kendılerine karşı düzenledi- ği soykınmdan kaçarak Zaire'ye sığmmışlar- dı. 1994 yılında da orduva hakım olan Tut- siler tarafından Hutulara saldında bulunul- muştu.Burundı nüfusunun \üzde 85'inın Hu- tu olmasına karşın ordu Tutsi azınlığın elin- de bulunuvor. Örgüt. Bırleşmiş Mılletler'in son raporuna dıkkati çekti ve raporda 1996 yılı temmuz ayında \'alı Pierre Buyo>a'nın iktidara gelmesınden sonra Burundi'de 10 bın Huru'nun öldürüldüğünün saptandığını belirti. Örgüt a\nca Doğu Zaire'deki Tutsi milislerin Burundilı Hutulan ülkelerine ge- ri dönmeleri için zorladıklarını da açıkladı. " Bu sığınmacılar. onlann Burundi'den kaç- malanna sebep olan insan haklan ihlalleri ve ölümlere geri dönmeleri için zorianıyorlar "dıyen örgüt vetkılıleri "geridönen500sığın- macının öldürüldüğünün belgelerlekanıtlan- ması karşısında hiç bir sığınmacı geri döııme- ye zorlanmamair şeklınde konuştular. Dış Haberier Servisi - Hong Kong'da, içinde mağaza ve bürolann bulunduğu 16 katlı bır binada önceki gece >ansı çıkan ve 20 saatte söndürülebilen yangında 40 kişinin öldüğü bıldirildı. Hong Kong'un önemli tıcaret merkezı Kovvloon'daki Yau Ma Tei bölgesindeki 30 y ıllık bir binada meydana gelen korkunç vangında aralannda ıtfaiyecilenn de bulunduğu 78 kişinin yaralandığı. 39 kişıninse halen ka\ıp olduğu bildirildi. İçinde işyerlerini de bulunduğu bınanın asansör boşluğunda başladığı bildirilen yangın, yaklaşık 20 saat devam etti ve 16 katlı binanın 7 katını kapladı. îtfaiyecilerin binadaki kayıplan arama çalışmalannı sürdürdüğü kaydedıldi. Söz konusu yangının, Hong Kong tarihinin en büyük yangınlanndan biri olduğu belirtildi. Sübyancı ağı hükümeti sardı Elio di Rupo • 15 yaşında bir çocukla cinsel ilişkiye gırdiği öne sürülen Belçika Başbakan Yardımcısı Elio di Rupo hakkındaki soruşturma Yüksek Mahkeme"ye de\redildi. thş Haberier Servisi - Belçıka'da kCçük çocukları kaçıran. tecav üz eden v e öldüren uluslararası sapıklarçetesının ortava çıka- rılması ılepatlak veren skandal giderek hü- kümeti tehditederbov utlarav ardı. Sübyan- cılıkla suçlanan Başbakan Yardımcısı Elio Di Rupo hakkında sürdürülen soruşturma parlamento tarafından Yamıtay adevredil- di. 15 yaşında birerkek çocukla cinsel iliş- kiye girmekle suçlanan Dı Rupo hakkında- ki ıddıaları soruşturmak amacıvla oluştu- rulan Parlamento Komisyonu'nun Başka- nı Raymond Langendries, komısyonun. so- ruşturma görevini yargıtaya bırakmayı ka- rarlaştırdığını kaydetti. Langendries. Yargıtay Başsavcısı'nın bilgi dosvalarını en geç 9 aralıkta parla- mento} a biınup. suçun ıspatlanmasi konu- sunda veterlı ıpucunun olup olmadığı hak- ABD ordusu cinsel taciz yorgunuDış Haberier Servfci - Ordu mensubu kadmlara erkek askerler tara- findan cinsel taciz ve tecavüzde bulunulması ve bu sayının giderek art- rnası ABD ordusunun huzurunu kaçırdı. Askeri liderler bu haftayı hu- kukçulara kapalı kapılarardında bilgi vermekle geçirdiler. 2 hafta önce Marylandciaki ABD biriiğinde 5 talım çavuşunun. or- duya yeni katılan bâyan askerlere cinsel tacizde buiunmak ve tecav üz etmekle suçlanmaları üzerine. birliğe 4 bin 500'ü aşkm eleştiri telefo- nu geldiği bıldiriliyor. Söz konusu suçlamalar üzerine 17 ABD birii- ğinde birden geniş kapsamlı soruşturma başlatıldı. Birasker. askeri mah- kemede yargılanmaya başlanırken 20 askerin de görevden alındığı bil- dirildi. Ancak ABD ordusunun yüzde 12 sini oluşturan bayan askerler durumdan oldukça umutsuz. Hava kuvvetleri mensubu emekli Yarbay Karen Johnson. ABD ordusundaki tüm kadm askerlerin görev sûrele- n içinde erkek mesaı arkadaşlan tarafından mutlaka ya cinsel tacize ya da tecav üze uğradıklannı ıddia ediyor ve görevden almma korkusuyla seslerini çıkartamadıklannı ve rapor eönediklerini kaydediyor. Penta- gon'un geçen seneki araştırması da Johnson'un sözlerini doğrular ni- telikte. Araştırma 9ü bm kadın askerin yüzde 78'inin bu tür cinsel ta- cızler yaşadığını ortaya koyuyor. Pazartesi günü ABD Temcilciler Mec- lisi üyesi bir grup kadın. ordu ıçindeki kadmlara yöneltilen tacızler ko- nusunda üst düzey 4 generali sorgularken salı günü de Milli Güvenlik Komitesi'nin konu ıle ilgili ikınci birtoplantı yaptığı açıklandı. kında bir açıklamada bulunacağını ıfade ettı. Başbakan Yardımcısı aleyhınde yeter- lıdelılbulunması halindeDi Rupo'nundo- kunulmazlığı kaldınlarak yargılanacak. Parlamento komısyonu. suçlamalan des- tekleyecek güçlü kanıtlarbulunmadığı için şimdilik mahkeme>e çıkanlmasını reddet- tıği Rupo hakkında yargıtaydan ek soruş- turma ıstedi. 9 aralık tanhıne kadar Brüksel Başsav- cılığı'nın Di Rupo hakkındaki suçlamala- nnı inceleyecek olan yargıtayın yargılan- masınakararvermesihalindeDi Rupo'nun göreyınden istifası kaçınılmaz hale gele- cek. Ülkedeki polıtik gözlemciler. Di Ru- po'nun beraberinde Jean-Luc Dahaene başbakanlığındakı merkez sol koalisyon hükümeti de götüreceğine kesin gözüyle bakıyorlar. 45 yaşındaki Di Rupo. 1989 yılında ka- tıldığı eşcınsel seks partılerinde 15 yaşın- daki bır erkek çocukla cinsel ilişkiye gir- mekle suçlanıyor. Eşcınselliğıni bugüne kadar saklama gereği duymayan sosyalist başbakan yardımcısı. masum olduğunu yi- nelıyor ve hakkındaki iddiaları "Yeni McCarthjcilik" olarak tanımlıyor. POLITTKADA SORUNLAR ERGUN BALCI BAB Toplantısının Andından Belçika'nın Oostende kentinde salı günü yapılan Batı Avrupa Birliğı (BAB) toplantısı bir dizi açıdan ilginç geçti. Önce Türkiye, toplantıda yaptığı açıklamada Ati- na engellemelerini sürdürdüğü takdirde NATO'da vetoya başvuracağını bildirdi. Konuyu biraz açalım. BAB, bilindiği gibi Avrupa Birliği'nin (AB) askeri kolu. Yunanistan AB üyesı olduğundan BAB'a da otomatik olarak üye. AB'ye tarn üye olmayan Tür- kiye ise BAB'da 'ortak üye' statüsüne sahip. Türkiye, BAB'ın NATO'nun alryapı tesislerinden yararlanarak gerçekleştireceği tatbikat ve operas- yonlann karar, planlama ve uygulama aşamaların- da tam üyeymiş gibi katılmak istiyor. Yunanistan ha- riç, BAB'ın diğer üyeleri arasında Türkye'nin tale- bini önemli ölçüde destekleme eğilimi var. Ancak Yunanistan, geleneksel polıtıkasına sadık kaiarak Türkiye'yi BAB'ın operasyonlarından dışlamak içın yoğun çaba harcıyor. Işte Türkiye, Oostend toplantısında Yunanistan bu faaliyetlerini sürdürürse NATO'daki veto hakkı- nı kullanarak BAB'ın NATO'dan yararlanmasını en- gelleyeceğini açıkladı. BAB'ın, elektronik dinleme aygıtlan, radar, uydu gibi altyapı olanakları yetersiz olduğundan örgüt askeri bir operasyonda NA- TO'dan yararianmak zorunda. Türkiye veto hakkı- nı (NATO'da kararlar oy birliği ile alınıyor) kullana- rak, bunu engellediği takdirde BAB'ın NATO ile or- tak operasyon düzenleme olanağı ortadan kalkıyor. Yani Türkiye, BAB-NATO işbirliği sürecinı tık3ma imkânına sahip. Oostend toplantısında Yunanistan, Türkiye'ye karşı uzlaşmaz tutumunda ısrar ederken Fransa'nın sessiz kaldığı, Almanya'nın da perde arkasından Atina'yı desteklediği bildirildi. Yunanistan'ın aralık ayında yapılacak NATO top- lantısına kadar tutumunu değiştirmesi temenni edi- liyor. • • • Gelelim Oostend toplantısının skandal niteliğin- deki diğer yönüne. Hükümet kaynaklarından gelen bazı haberlerde Dışişleri Bakanı Tansu Çiller'ın BAB toplantısını terk ederek Oostend'den ayrıldığı bildirildi. Çiller, Atina'yı yola getiremeyen Avrupa'ya restinı çekmiş, Batılı temsilciler şaşırıp kalmıştı. Salı akşamı atv'nin 20.00 haberlerinde Ali Kırca olayı "Şimdi aldığımız bir habere göre, Tansu Çil- ler, BAB toplantısını yanda terk ederek, Oos- tend'den ayrıidı "şeklinde duyurdu. Ertesi gün bazı gazeteler, haberi "Çiller'ın resti" başlığı ile verdiler. Çiller'in bu 'restinin' ardındakı gerçeği Hürriyet gazetesinin yazarı Hadi Uluengin dünkü yazısın- da aynntılı biçimde anlatıyordu. Oostend toplantısını izleyen Uluengin'in bildirdi- ğine göre, Çiller rest filan çekmiş değildt. Yalnızca meteoroloji devreye girmişti. Oostend'te akşama doğru yağmaya başlayan karın tipıye dönüşmesi ih- timali belirince, uçağının kalkamayacağından kor- kan Çiller acele kentten ayrılmıştı. Çiller üstelik Oos- tend'e gittiği halde, sorguya çekilmekten korktuğu için 100 km ötedekı Brüksel'de 'Türkiye-AB Kar- ma Parlamento Komısyonu 1 oturumuna da katıl- mamıştı. Bu arada, Oostend'ten ayrılmasını, 'BAB'a rest çekmek' şeklinde sunmayı da ihmal etmemişti. Yani her zamanki gibi yalan söylemışti. BAB toplantısında Çiller'in açıklamalarını kuş- kuyla karşılama gereği bir kez daha ortaya çıkmış- tı. PANGALOS'TAN ÇİLLERT YANIT 'Paket çözüm istemiyoruz' MURATİLEM ATtNA-Yunanıstan. Dışiş- leri Bakanı, Başbakan Yar- dımcısı Tansu Çiller'in genış kapsamlı diyalogve diğer çö- züm önerilennı reddetti. Yunanistan Dışışlen Baka- nı Teodoros Pangalos. dün düzenledıği basın toplantısın- da Ege ve kıbns sorununun da dahil edileceği bır paket çözümü reddederek, Kardak ve Ege kıta sahanlığı sorunla- rının Lahey adalet divanına götürülmesine karşı oldukla- rını, Kıbrıs'ın pakete dahıl edilmesinin ise, sorunun kü- çümsenmesı anlamına gele- ceğıni savundu. Pangalos özetle şöyle de- di: "Bugüne kadar iİd ülke arasındaki bütün sorunlar Türkive'den kav naklanmıştır. Türkive sürekÛ olarak istek- lerde bulunup. Yunanistan'ı geri adım atmaya zoıiuvor. Biz bunu \apamavi7. Türki- ve'nin isteklerine bovun eğe- meviz. Türkiv e bir masa etra- finda oturup konuşalım divor. Biz ulusal haklanmızı oturup kimse ile konuşama\iz, konu edemeyiz, Türki>e kendisini güçlü liissedip, istemlerde bu- lunarak bizi masaya oturma- ya zorluyor. Bunun ne huku- ken. ne de uluslararası bir da- yanağı \e temeli \ardır. Tür- kive savaş tehdirlerinde bulu- narak, zavıfı vani bizi alt et- me>eçalışıvor. Zavıfa karşı üs- tünlük sağlamava çalışan Türkive'nin istemlerini biz kabul etmivoruz." Pangalos. Türkıve'nin Lo- zan anlaşmasını harfiyen uy- gulamasını arzuladıklannı da kaydederek. •"Türkhi e,de\1et- ler hukuku kurallannın uv- gulanmasını istediğini ilan ederken. gerçekte aniaşmala- nn tefsiri konusunda görüş a> nlığı bulunduğunu ileri sü- rerek, bu u\gulamalan bal- taiamaktadır" dedı Gali y ye Rus desteği Dış Haberier Servisi - Rusya'nın BM Genel Sek- reterliği görevi için Butros Gali dışmdaki bütün aday la- n veto edebileceğı öne sü- rüldü. Rusya Dışişleri Ba- kanlıği'nın üst düzey bır yetkilisi. "Gali'nin yeniden görevlendirilmesini istiyo- ruz. Onun dışmdaki bütün adav lan veto edebiliri/" de- di. " Gali'nin yeniden seçilme- sinin. BM Güvenlik Konse- yi'nde çoğunluk tarafından istendiğinı belırten dıplomat -BiMiğimL' kadan ile Gali de ada> lığını çekmedi" dedı. Gali'nın seçılmesi için BM Güvenlik Konseyi'nin beş daimı üyesınden hiçbirinin karşı oy kullanmaması ge- rektığinı de anımsatan dip- lomat, Gali'vi ıstemeyen ABDye "Olumlu oy kul- lanmasa da çekimser kal- ması \e Gali'nin veniden se- çilmesini sağlaması" çağnsı vaptı Bu arada, BM'nin yeni dönem genel sekreterini be- lirme çalışmalarının ikinci turu dün yapıldı. Ancak VVashington'unGalı'yemu- halefetıni sürdürdüğü bıldı- rilıvor.