Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
28 EYLÜL 1995 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA
EKONOMIJJlVVfi. 1 \~r±YM-M.
Siyasette yaşanan belirsizliklerden bıkan sanayici, 'güçlü ve devamlı hükümet' çağnsı yaptı
Sanayici4
istikrar' istiyor
25 bin lira
artık madeni
• Ekonomi Servisi- Türk
Lirasrnın 25 bin katı da
nıadeni oldu. Hükümet
krizi nedeniyle liradan üç
sıfıratılması birbaşka
bahara kalırken bir yandan
yeni paralar basılıyor. bir
yandan da kullanım değeri
kalmayan paralar
tedavülden kaldırılıyor.
Basımı dün tamamlanan 25
bin liralıklar 2 Ekim 1995
salı günü tedavüle
giriyor.Ön yüzünde ay
yıldız ve gül deseni
bulunan 25 bin liralık
madeni paranın arka
yüzünde de Atatürk
portresi çerçevesinde
"Türkiye Cumhuriyeti"
yazısı bulunuyor.
Ote yandan. Hazine
Müsteşarlığı'ndan yapılan
açıklamaya göre. 50 ve 100
liralık madeni paralarla 10
bin liralık banknotlar
tedavülden çekilecek.
Türkiye'nin 7']j banknot
sisteminde çalışması
nedeniyle 10 bin liralık
banknotlann tedavülden
kalkmasıyla yeni bir
banknota yer açılacak.
Özal'ın şirketinin
iflası başlıyor
• ANKARA(ANKA)-
Kanal 6 televizyonunun
yayıncısı Artı Yayıncılık
AŞ aleyhine açılan iflas
davası başlıyor. Ahmet
Özal'ın kurduğu ve
ödenemez boyutlara ulaşan
borçlan nedeniyle mali
yapısı sarsıntı geçiren
şirket. bir süre önce el
degiştirmiştı. Artı
Yayıncılık Filmcilık Sanayi
AŞ aleyhine Izzet ve
Nedıtn Za\aro adlı
kişilerce açılan iflas
davasının ilk duruşması. 4
ekim günü tstanbul 3.
Asliye Ticaret
Mahkemesi'nde yapılacak.
Toplu konuta
Hazine teşviki
• ANKARA (ANKA) -
Türkiye Yapı
Kooperatifleri Merkez
Birligi'nin (Türkkonut)
596.7 milyar lira
tutanndaki toplu konut
projesi yatınmı. teşvik
kapsamına alındı.
Türkkonut'un yatınmı,
Hazine tarafından ağustos
ayında düzenlenen teşvik
belgeleri kapsamında yer
aldı. Konutun Ankara'da
gerçekleştireceği proje.
yılda 500 konut üretimi ve
altyapı inşasını içeriyor.
Teşv ik belgesi kapsamında,
Türkkonut'un yatınmına
yüzde 100 oranında
gümrük muafîyeti
sağlanacak. KDV anı 10
puan olmak üzere teşvik
primi ödenecek.
EGİAD'dan
hükümet uyarısı
• İZMİR (Cumhuriyet
Ege Bürosu) - Ege Genç
İşadamlan Derneği
(EGİAD) Yönetim Kurulu
Başkanı Alpan Veryeri
ekonominin yeni bir siyasi
istikrarsızlığı
kaldıramayacağını söyledi.
Siyasi partilerin uzlaşmaz
tutumlarını sürdürmeleri
halinde ortaya çıkacak
ekonomik sonuçiara
jıerkesin katlanmak
zorunda kalaeağını belirten
Veryeri. ""Bu aşamada.
halka ve iş alem.ne güven
verebilecek ve
pıyasalardaki muhtemel
irizlere zamanında
önlemler alarak müdahale
edebilecek güçlü bir
hükümete ihtiyacarruz
olacaktır" dedı.
EGS'den moda
merkezi
• İZMİR (Cumhuriyet
Ege Biirosu) - Ege Giyim
Sanayicılen Derneği
(EGSD) tarafından
yaptınlan ve Türkiye'de bir
başka örneği bulunmayan
Moda Centrum yann
Cumhurbaşkanı Süleyman
Demirel'in katılacağı
törenle açılıyor. EGSD
Yöîietiın Kurulu Başkanı
Remzı Peköz.
oluşturduklan merkezde 70
konfeksiyon ihracatçısının
mallannı sergileme olanağı
buUuğunu. böylece
lzrnır'e gelen bir
gıri şımcinin bir giinde
7
0
ışletmeyle görüşme olanağı
bulabilecegini söyledi.
• ANAP ile DYP arasındaki hükümet
görüşmelerinden sonuç çıkmazken sanayici yine
de ANAYOL istiyor. İşadamı Sakıp Sabancı, ÎSO
meclis toplantısında yaptığı konuşmada, "Ben
başbakan olayım" pazarlığı ile hiçbir sorunun
çözülemeyeceğini belirtirken ÎSO Başkanı Kavi
de koalisyon hükümetlerinde karar mekaniz-
malannın kilitlendiğini belirtti.
Ekonomi Servisi - Sanayici.
üstü kapalı da olsa ANAYOL için
bastınyor.
Ilk olarak geçen hafta sonu ya-
pılan Çiller-Yümaz görüşmesi ön-
cesi, Türk sanayiinin duayeni ola-
rak kabul edılen Vehbi Koç. Me-
sut Yılmaz'ı arayarak "her iki
partinin de ülke çıkarlan için bir-
leşmesi gerekriği" şeklindeki gö-
rüşlerini bıldımıişti. Koç'la bir-
likte sanayinin önde gelen isimle-
ri arasında yer alan Sakıp Sabancı
ise dünkü Istanbul Sanayi Odası
(İSO) meclis toplantısında. daha
farklı bir çağrı yaptı. Ostü kapalı
olarak ANAYOL öneren Sabancı.
parti ismi vermese de aynı siyasi
görüşü paylaşan ve aynı fikre sa-
hip olan partilenn mutlaka birleş-
mesı gerektiğini dile getirdi.
Sabancı. şöyle konuştu: "Geliş-
miş ülkelerin hiçbirinde bu kadar
çok parti enflasyonu voktur. En
kısı zamanda aynı siyasi düşünce-
>i paylaşan siyasi partilerin birieş-
mesi gerektiğini düşünüvorum.
ben İıder olursam' ya da "ben
başbakan olursam" şeklinde yak-
laşımlarla birieşme sağlanamaz.
Güçlü iktidar ve güçlü muhalefet
için. mutlaka birleşme sağlanmalı.
Politikacı önce oy değil, önce va-
tan demeli."
İSO Yönetim Kurulu Başkanı
Hüsamettin Kavi de Türkiye'nin
kurumsallaşmaya inanması ge-
rektiğini belirterek ekomoni yö-
netiminin tek bir noktaya bagjan-
dıgını ifade etti. Kavi. "Sorumlu-
luk ve yüklerin artışı, hele hcle bir
koalisyon hükümetinde, karar
mekanizmasını tamamıyla kilitle-
mektedir*" şeklinde konu>tu.
Gündeıııın "Gümrük birliği
öncesi Türk ekonomisinin u>um
ve geçiş süreci" olarak belirlen-
mesine rağmen daha çok siyasi
konuşmalann yapıldığı İSO mec-
lisinde açılış konuşması yapan
Kavi. bucünkü ekonomik ortam
içerisinde Türkıye'nın. gümrük
birligi öncesi ekonomisini ve sa-
nayiini nasıl geliştireceğinin ve
rekabet gücünü nasıl arttıracağı-
nın belli olmadığını belirtti. Kavi,
devletin kendi istihdam ettiği in-
sanını mutlu etme imkânının kal-
madığını söyledi.
Kamuda yaşanan grevin Türk
ekonomisini çok ciddi boyutlarda
Nikıntılara götürdüğünü öne süren
Kavi. tüm kesimlerin büyük bir
sorumluluk içensınde hareket et-
mesi gerektiğını vurguladı. Bu-
günkü yapısal sorunlann çözüle-
mesinin her an yeni krizlere ku-
cak açacak bir ortamın varlığını
devam ettirdiğini kaydeden Kavi,
sözlerini şöyîe sürdürdü: "1995
yılında ödediğimiz tüm vergilerin
> üzde 49'u, iç \e dış borç faiz öde-
melerine gitmiş. Bütçe açığının yıl
sonunda 250 trihon liravı bulaca-
ğı ifade edilivor. Kısacası devlet,
olmavanı harcamava devam edi-
yor. Vergi gelirlerindeki artış, hız-
İa azalıvor. İç borç stoku. ağustos
ayı sonu itibarıyla 1.1 katrilyona
ulaşmış. Bu borcu kim vapmış.
bütçe açığını enflasyon olarak
kim ödeyecek? ÖzeUeştirmede bu
yılki 5 milyar dolariık hedef. ma-
yıs ayında 2.7 mihar dolar olarak
revize edildi. Şu ana kadarki per-
formans, 484.4 milyon dolar. Geri-
ve 2.2 mihar dolar ve 3 a\ kaldı."
Gündem maddesi üzennde açık-
lamalar yapmak üzere konuk ko-
nuşmacı olarak çağnlan Prof. Dr.
Taner Berksoy. gümrük birliği
için toplumsaİ ve siyasal uyum
sorunu bulundugunu belirterek
demokratikleşmede de »orunlar
yaşandığını ve bunun tamamıyla
Türkiye den kaynaklandığını vur-
guladı.
Temmuz ithalatı geçen yıla göre yüzde 79.4 artarken, ihracat ise sadece yüzde 13.4 arttı
Ehş ticaret açığmda lıızlı yükselişIthalat temmuz ayında geçen yılın aynı ayına göre
yüzde 79.4 artarak 2 milyar 881.3 milyon dolara
ulaştı. Bu artışta, tüketim maddeleri ithalatının yüzde
104 oranında büyümesi etkili oldu. ihracat ise yüzde
13.4'lük artışla 1 milyar 789.9 milyon dolar
düzeyinde gerçekleşti.
ANKAR-V (Cumhuriyet Bürosu)- Itha-
latta. düşük kur polıtikasının etkisiyle
başlayan artış trendi hızlanarak sürüyor.
Temmuz ayında, ithalat özellikle tüketim
maddelerinden kaynaklanan hızlı bir artış
gösterdi. Devlet Istatistik Enstitüsü'nden
(DİE) yapılan açıklamaya göre temmuz
ayı ithalatı geçen yılın aynı ayına göre
yüzde 79.4 artarak 2 milyar 881.3 milyon
dolara ulaştı. Bu artışta tüketim malı itha-
latındaki patlama etkili oldu. Bir sûredir
astronomik artışlar gösteren tüketim
maddeleri ithalatı. temmuz ayında da
yüzde 104.2'lik artışla 355.4 milyon do-
İara yükseidi. Hammadde ithalatı yüzde
82.4 artarak I milyar 754.2 milyon dolar.
yatınm maddesi ithalatı da yüzde
63.9"luk artışla 771.7 milyon dolar oldu.
Temmuz ayında ıthalatta yaşanan rekor
artışa karşılık. ihracat geçen yılın aynı
ayına göre yalnızca yüzde 13.4'lük bir ar-
tışla 1 milvar 789.9 miKon dolar düze-
yinde gerçekleşti. Böylece dış ticaret açı-
ğı geçen yılın aynı ayına göre 38 kat do-
layında büyüyerek 1 milyar 91.3 milyon
dolar düzeyinde oluştu.
Yedi ayük durum
İthalat. ocak-temmuz döneminde geçen
yılın aynı dönemine göre yüzde 47.4 ar-
tarak 18 milyar 350.3 milyon dolara ula-
şırken ihracat yüzde 27.2'lık bir artışla 11
milyar 745.5 milyon dolar düzeyinde kal-
dı. Dış ticaret açığı yedi aylık dönemler
itibanyla yüzde 46.7 büyüyerek 4 milyar
671.2 milyon dolara çıktı.
Yılın ilk vedi avındaki ithalatın 11 mil-
yar 182 milyon dolarını hammadde, 5
milyar 4.3 milyon dolannı yatırım mad-
desi. 2 milyar 164 milyon dolannı da tü-
ketim maddesi ithalatı oluşturdu. Yedi ay-
da 15 milyar 160.1 milyon dolariık sana-
yi. 1 milyar 965.8 milyon dolariık ma-
dencilik. I milyar 224.4 milyon dolariık
da tarım ürünü ithal edildi. Aynı dönem-
deki ihracatın 10 milyar 359 milyon do-
lariık bölümünü sanayi, 1 milyar 178.5
milyon dolannı tarım. 208 milyon doları-
nı ise madencilik üriinleri oluşturdu. İh-
racatın 6 milyar 571.1 milyon dolan tüke-
tim maddesi. 3 milyar 187.8 milyon dola-
n hammadde. I milyar 986.5 milyon do-
lan ise yatınm maddesinden meydana
celdi.
Hükümet krediyi kesince Trakya Birlik ayçiçeği alım kampanyasmı durdurmak zorunda kaldı
Çiller ayçiçek üretieisîııi de vıırdu
ERDAL ÖZCAN
ÇORLU - Merkezi Edirne'de
bulunan Trakya Birlik Tanm Sa-
tış Kooperatifleri Yönetim Ku-
rulu Başkanı Yavuz Karamolla
ile Birlik Genel Müdürü Fuat
Erçetin tarafından yapılan ortak
açıklamada ayçiçeği alım kam-
panyasının hükümetin kredi ver-
memesi yüzünden resmen dur-
durulduğunu açıkladılar.
Açıklamada ortaya çıkan tab-
lonun oldukça karamsar olduğu
dikkat çekerken, bunun Başba-
kan Tansu Çiller 'in birliklere
verilen kredıleri kesmesinden
kaynaklandığı vurgulandı. Açık-
lamada şu görüşlere yer verildi:
u
Trak\ a" Birlik Yönetim Ku-
rulu olarak ayçiçeğinin destekle-
me kapsamına alınması, bunun
mümkün olmaması halinde dü-
şük faizle kredi verilmesi yönün-
de vaptığımız çalışmalardan bu-
güne kadar olumlu sonuca ulaşı-
lamamıştır. Son olarak Trakya
Birlik G«nel Müdürü Fuat Erçe-
tin'in Ankara'da yaptığı temas-
Cenel Sekreter Keskin, tarımın gözden çıkarıldığını söyledi
CHP'de ayçiçek toplantısı
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - CHP
Genel Sekreteri Adnan Keskin. ayçiçekleriyle
süslenen Parti Meclisi (PM) salonunda yaptığt
açıklamada. uygulanan politikalar nedeniyle
ayçiçeği üretiminin azaldığını bildirerek,
"Tannu gözden çıkaran anlayiş, Türkiye'yi ham
yağ ithalatına mecbur etmiştir*' dedi. Keskin,
CHP Genel Merkezi'nde ayçiçeği üreticileriyle
birlikte düzenlediği basın toplantısında. tanmda
uygulanan politikanın yarattığı olumsuzluklann
en belirgininin ayçiçeğinde yaşandığını
kaydederek, üretimin azaldığını bildirdi.
Trakya Birlik'in elinde ekonomik kaynak
olmaması nedeniyle alımlan durdurduğunu, bu
nedenle fiyatların maliyetlerin altına düştüğünü
kaydeden Keskin. "Tanmı gözden çıkaran
anJavış I ürki>e*yi ham yağ ithalatına mecbur
etmiştir'' dedi.
lar da bir sonuç vermemis olup
kısaca ayçiçeği ve Trakya Birlik
kaderi ile baş başa bırakılmıştır.
Bu yıl ilk kez üreticilerc danışıla-
rak açıklanan 18.000 liralık ta-
ban fiyat üretici tarafından
memnunlukla karşılanmıştır.
Ayçiçeği alım kampanyasının
başlamasını müteakip 48 bağlı
kooperatifimizce 1412 alım mer-
kezinde çok yoğun bir sekikJe ay-
çiçeği alımı gerçekleştirilmiştir.
Şu anda 152.147.538 kilogram
ayçiçeği alımı gerçekleştirilmiş
oîup tutarı 2.738.655.684.000.1i-
radir." Bırliğın azami olarak 160
bin ton alım yapabileceği belirti-
len açıklamada. "Bu miktarın
tutan, gerek nakit gerekse ortak-
larımızın üzerindeki borç mik-
tarian ile karşılanmaktadır. An-
cak bu miktardan fazlasının
alınması durumunda birliğimi-
zin. kısa sürede alınan ürünün
bedelini ödemesi mümkün değil-
dir. Ödeme konusunda kesin bir
süre veremiyoruz. Üreticilerimi-
zin bu gerçeği bilmesinde varar
görüyoruz" denildi.
Bundan sonrası için üreticile-
re sadece borçlu olduklan mik-
tar kadar ayçiçeği getirmelerinin
tavsiye edildiği açıklamada, elde
kalan miktann ilende alınabile-
ceğine dikkat çekildi. Açıklama-
da şöyle denildi:
"Çünkü pivasada oluşan fiyat-
lar. birliğimiz fiyatlannın altın-
dadır. Tüccar ve yağ sanayiciteri.
birliğimi/in ödeme gücünün tü-
kenmesini bekleyerek avçiçeği fi-
vatlarını daha da düşürmek için
fırsat kollamaktadırlar. Irakva
Birlik Yönetim Kurulu olarak
bugüne kadar üreticimizin >a-
nında olduk. bundan sonra da
olrnaya devam edeceğiz'" denildi
Öte yandan bugün için Türki-
ye genelinde toplam ayçiçeği
ürünü rekoltesi. 800 bin ton ci-
varında bulunurken bunun 550
bin tonu Marmara ve Trakya
Bölgesi'nde üretiliyor. Halen
Trakya'da ve Marmara Bölge-
si'nde ayçiçeği hasadı yapılma-
mış tarlalar. ayçiçeği ürünü ile
dolu bulunuyor. Trakya Birlik'in
ayçiçeği alımını durdurması
üzerine Trakya'daki borsalarda
ayçiçeği üriinünün taban fiyatı
18.000 TL'den bir anda 14.000
ile 15.000 TL'yedüştü.
Batı ülkeleri, kriz sinyali veren OPEC üyesi ülkeleri senaryo yazmakla suçladı
Petrolde üretici-tüketici kavgası
• Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü
(OPEC), petrol fiyatlannın yakın bir
zamanda arttınlmaması durumunda, tüm
dünyayı sarsacak bir petrol krizinin
beklendiğine dikkat çekti.
Petrol-Doğal gaz: Üreticiler ve tüketiciler
Ekonomi Servisi - Dün-
yanın dev petrol üreticilen
ile petrol tüketıcılen arasın-
da petrol fıyatlarıyla ilgilı
tartışmalar sürüyor. Petrol
İhraç Eden Ülkeler Örgütü
(OPEC). petrol fiyatlannın
yakın bir zamanda arttınl-
maması durumunda, tüm
dünyayı sarsacak bir petrol
knzinin beklendiğine dikkat
çekti. OPEC yetkılilerının
karamsar tablosu karşısın-
da, petrol tüketicisı olan
Batılı ülkeler. OPEC'in pet-
rol fıyatını arttırmak için
krız senaryolan ürettiğini
iddia ettıler. Bunun yanında
Türkiye'nin ocak-agustos
arasındaki petrol üretimi
geçen yıla göre yüzde 6.2
azaldı. Dünyadaki en bü-
yük petrol üretıcısı ve tüke-
tıcısı konumunudaki toplam
45 ülkenın enerjıden so-
rumlu üst düzey yetkilılerı
Venezüella'nın başkentı Pu-
erto La Cruz'da bir araya
geldıler. Bu yıl dördüncü
kez düzenlenen. Petrol Üre-
ten ve Tüketen Clkeler
Konferansı'nda. petrol üre-
ticisi ülkeler ile petrol tüke-
ten ülkeler. artan petrol ihti-
yacını karşılama yollan ko-
nusunda uzlaşmaya varama-
dılar. Toplantının ılk oturu-
munda konuşan OPEC Ge-
nel Sekreteri Rifoanu Luk-
man. 55 milyon varilden 68
milyon varile çıkan dünya
petrol talebinin karşılanma-
sı için petrole yatırımın bir
an önce cazip hale getiril-
mesinin gerektiğinı belirtti.
Fiyatlann arttınlmaması
durumunda tüm piyasaları
sarsacak bir petrol sıkıntısı-
nın pek uzakta olmadığını
ifade eden Lukman, "Petro-
le yannmlan arttırmak için
petrol fiyarJannı arfhrmalı-
yız. Aksi halde önümü/deki
15-20 yıl içinde petrol taiebi
karşılanamayacak durııma
gelecek" dedi. Lukman. an-
cak fiyatların cazıp olması
durumunda petrole yatırı-
mın artacağını sözlerine ek-
ledı.
Merkezi Fransa'da bulu-
nan Uluslararası Enerıı
Ajansı(IEA). OPEC ülkele-
rinin ıddialarını doğrulayan
bir rapor yayımladı. Dünya-
daki petrol tüketımınin üre-
tımden daha hızlı arttığına
dikkat çekilen raporda. gün-
de 68 milyon varil olan
dünya petrol tüketıminın.
201Ö yılında 92-95 milyon
varile yükseleceği belırtıldi.
Öte yandan. petrol tüketi-
cisı ülkelerin tcmsılcılerf.
OPEC yetkılilerını dünya-
daki serbest ticaret eğılınıi-
ne karşı kendi pazar payla-
rını korumak amacıyla gizlı
Belli başlı petrol üreticileri
milyon varil/gün
16.9
En çok petrol tüketen ülkeler
milyon varil/gün
EEUU
Japonya
Rusya a ı — ^ * 5 J
Çin
Almanya
Fransa-^~V8
20.087.149
ABD
Suudi Arabistan ABD Rusya Iran Meksika Çm
Doğal gaz
Tüketiciler Üreticiler
'1.9
18.438.834
Rusya
ton/vıl
^ « J - V ^ 2,115,548 , 2,536,581
C«zayir 1 Ingütere
5.234.352
Kanada
Hollanda
5
I
a |
35.69
Petrolün fiyatı
16.9
30
AFPgrafık 1972 74 76 78 82 84 86
YıUıkortalamaS j
88 90 92 1 9 9 5
İŞÇİNİN EVRENİNDEN
ŞÜKRAN SONER
Yiizsüzlük Parayla Değil ki
Televizyondan, kitlelerin karşısına çıkıp grevde-
ki liman işçilerini, ihracatı kurtarmak üzere işbaşı
yapmaya çağıran bakanın yüzsüzlüğü karşısında,
insanın dili tutuluyor.
"Ülkesini, vatanını seven işçiler, ihracatın dur-
maması için grevi kaldırmasalar bile, işlerinin ba-
şına dönmeli, yeni hükümetin kurulup uyuşmazlı-
ğı çözmesine kadar çalışmalı" imişler.
Devletin bakanı, hiç utanmadan, sıkılmadan 60
milyonun karşısına çıkıp yüzde doksanı aşan enf-
lasyonda yüzde beş zam önerdikleri işçiden yasal
grev, toplu pazarlık hakkını yakmasını. sendikası-
nın yetkisıni düşürmesini. grevi kırmasını, sendika
üyeliğinden vazgeçmesini. sonuç olarak gelece-
ğinde sendikal haklardan yararlanmamayı seç-
mesini isteyebiliyor.
Anladık, Türkiye'de sorumluluk ve karar yerin-
deki cumhurbaşkanları, başbakanlar, bakanlar,
bürokratlar, fetva veren yıldız gazeteciler; yasalan,
sonuçlarını bilmeden, işçiyi adeta zorla greve sü-
rüklerken işçiden, ışçinin yasaklı yasalar nedeni
ile asla yapamayacağı bir dizi haksız, saçma, ya-
sadışı, olam^yacak istemlerde de bulundular.
Ama artık bilenler, bilmeyenlere anlattı. Her şey,
hiç değılse sorumluluk ve karar noktasında olan-
lar açısından ögrenilecek kadar açıklığa kavuştu-
ruldu.
Dün sabah hâlâ bir bakanın, televizyonda 60
milyon karşısına çıkıp grevdeki işçiden yeni hükü-
met kurulana kadar greve ara vermesini istemesi-
ne, bilgisizliğinin, cehaletinin ürünü olarak bakıla-
maz. Olsa olsa yüzsüzlüğün, arsızlığın son perdfr
si, 60 milyonu çok saf sanıp kandırmanın, işçiye
karşı kışkırtmanın, işçiyi vatan haini olarak gös-
termeye çalışmanın bir yeni kurnaz taktik dene-
mesi olarak kabul edılebilir.
Ortada yasadışı, hukuka aykırı bir Başbakanlık
genelgesi ve yasal tarafların yürürlüğe koymaya
çalıştığı bir toplusözleşme dururken şeker işko-
lundaki gelişmelerin haberini veren medya, olayı
"Şeker şirketi yöneticileri, bürokratlar, Başba-
kan 'ın genelgesine mi. CHP'li bakanın sözleşme
imzalama talimatına mı uyacaklarını şaşırdılar" di-
ye sunuyorsa bu, tarafsız. objektif habercilik de-
ğil. kamuoyunu bile bile aldatmaktır. Bir başka bi-
çimde, taraf olmak, işçi hakkı ve yasalar karşısın-
da, bile bile yüzsüzlük yapmaktır.
Şeker sorununu çözecek, şeker işletmelerini ve
şekerpancarı üreticilerini. sonuç olarak ülke eko-
nomisini büyük zararlardan kurtaracak bir anlaş-
ma sağlanmışken yasadışı genelge ile bu anlaş-
mayı yürürlüğe sokmayan bir Başbakan, hâlâ ya-
sadışı bir grev ertelemesi karan için Çalışma Ba-
kanı'nı imza atmaya zorlayabilıyor.
Dahası, 60 milyonu başına yıkmakla tehdit ede-
biliyor. Hatta yeni hükümetin oluşumunu bekleye-
cek sabır kalmadığı için, direnen bakanın azledil-
mesi gündeme getıriliyor.
Bu arada işçi karşıtı kamuoyu oluşturma, 60
milyonu, 600 bin kamu işçisi ile karşı karşıya ge-
tirme konusunda elinden gelen her çabayı esirge-
meyen medya, 250 bin işçi ile Türkiye'de yaşan-
mış en büyük kitlesel grevi küçültme, elden geldi-
ğince yok sayma, sansür etme çabalannı sürdü-
rüyor.
Gelin görün ki, işçi ve sendikalar ne kadar mo-
ralsiz, hazırlıksız grevlere itilmiş olsalar, kendileri-
ne yönelik saldırılara karşı savunmaları yetersiz
kalsa da işler, yüzsüzlerin oyunlannı bozacak bi-
çimde gelişmeye başlamış bulunuyor..
Çiller. istediği kadar YHK'ye, grevleri ertele-
meye, "yasaklamaya" arkasındaki medyaya bel
bağlasın. 60 milyonu. işçi ile karşı karşıya getirme
senaryolan hazırlasın. İşçi ve sendikaların istek-
sızliğıne, hazırlıksızlığına. kendi çıkarlan
karşısında koşullandırılmış olmasından kazançlı
çıkmayı hesaplasın.
işçi ve hakları aleyhindeki bu tablo, grevlerin
zoraki başlatılması ile birlikte hızla değişiyor.
Geçen her gün, her saat, işçi lehine işliyor.
Yüzsüzlükler, arsızlıklar, oyunlar, yasa, hukuk
çiğnemeler ortaya çıkıyor, ters tepkiler veriyor.
Yaşamında grevi bilmemiş işçi, kaybedecek bir
şeyi kalmayınca, korkusunu yırtıyor. Sendikayı,
birlikteliği, hak aramayı, sanılandan çok çabuk
öğreniyor.
Bana öyle geliyor ki. Çiller, IMF talimatlarına
uymakta işçiye asgari ölçüleri ile hak vermemekte
diretir, zaman kaybederse fazlası ile pişman ola-
cak.
'Future borsa', ticaret borsasının çatısı altında kurulacak
Izmir'de borsa
sorunu çözüldü
bir sa\a> yürütmeklc suçla-
dılar. Petrol tüketıcısi ülke-
lerden Fransa'yı tenısil
eden Sanayi Bakanı Yves
Galland dünyj petrol den-
gesı lıakkında ıyımser bir
Fablo çızdı. Galland. OPEC
ülkeleri hesaba katılmasa
bile. "en azından önümüz-
deki beş vıl" için. petrol \c
doğalgaz arzında sorun çık-
nuyacaöını s;ı\undu. Gal-
Ijnd OPEC \e OPr.C'e da-
lııl olmavan üretıcılerle.
petrol tüketıcısi ülkelere, ar-
tan ıhtıyacı karşı lamak üze-
re. "işbirliği için genekli or-
tamı" yaratma çaüırısında
bulund'u. Galland. OPEC
üyesi ülkelerden de. yaban-
cı yatırımcılann iilkeye gel-
mesını sağlayacak uygun
ko^ulların hazırlanması ta-
lebinde bulundu.
MER1H AK
İZMİR- 'Future borsa"
kurulmasıyla ilgili yayımla-
nan kararnameleri Anayasa
Mahkemesi'nın iptal etme-
sinin ardından tzmir Future
Borsası için çalışan Izmir
Ticaret Borsası ve Sermaye
Pıyasası Kurulu'nun arasın-
daki gerginlik yumuşadı.
'Future borsa'nın Izmır Ti-
caret Borsası çatısı altında
kurulması kararlaştırılırken
SPK'nin 'future borsa'ya
bir ya da ikı yönetim kurulu
üyesi vereceğı bildinldı.
Anayasa Mahkemesı'nin
gerekçelı karan açıklaması-
nın ardından İZTB -ve
SPK'nin detaylar için bir
araya geleceğı öğrenildi.
Geçen hafta Ankara'da
SPK yetkılıleriyle görüşen
Hasan Özmen. bu hafta da
TOBB'de konuyla ılgilı ça-
lışrnalannı sürdürüyor.
Özmen, SPK Başkanı Ali
İhsan Karacan'la yapılan
görüşmenin ardından Ana-
yasa Mahkemesi'nin 557 ve
558 sayılı KHK'leri iptal et-
tığinı belirterek 'future bor-
sa' ıçın iptal gerekçesini
bekledıklerinı söyledi. Ana-
yasa Mahkamesf nin 557 ve
558'e vereceğı şekilden
sonra ayrıntıların görüşül-
mesi amacıyla SPK ile bir
araya geleceğıni belirten
Özmen. "Izınir'de bir "futu-
re borsa' olacak. Ama so-
run bunun nerede olacağı
konusu. Artık detaya kaldı
işler. 557 ve 558 neler olacak
beklenivor. Ancak bizitn ça-
lışnıamız sürüvor. Şu anda-
ki gelişmeler borsanın ocak-
ta açılacağını gösteriyor.
Ancak Anayasa Mahkeme-
si'nin gerekçeli karan geç
açıklaması durumunda ta-
rih sarkabilir" diye konuş-
tu. Izmir Ticaret Borsası
Yönetim Kurulu Başkan
vekıli Tuğrul Yemişçi. ka-
nunlarda kendılerine yöne-
lik, *'bu işi yapamazsınız"
diye bir madde bulunmadı-
ğını söyledi. 557 sayılı ka-
rarnamenın kanunlara açık-
lık getirdigıni savunan Ye-
mışçı. "Borsalara çok bü-
yük imkânlar getiren mad-
deler \ardı içinde. Onların
duraksamaya uğraması bizi
üzüyor. Ama kanun karşı-
sında da yapacak bir şey
vok"dedı.
Çinkur ye Deniz Nakliyat'a
özelleştirme yolu göründü
\NK\RA (Cumhuriyet Bürosu) - Özel-
leştirme Idaresı, Çinkur ve Deniz Nakli-
yat'taki paylarının blok satışı için. bugün-
den itibaren yapılacak duyurularla ihaleye
çıkıyor. Özelleştirme Idaresi'nden yapılan
açıklamaya göre. Çınkur-Çinko Kurşun
Metal Sanayıi'ndeki yüzde 9S.8 oranındaki
ve Deniz N'aklıyat'takı yüzde 99.92 oranın-
daki idare paylarının blok satışı için açıla-
cak ihaleye. 14 kasım günü saat 16.00'ya
kadar teklif verilebilecek.
ÖfB'den yapılan açıklamada. her iki ku-
ruluş için de 15 nıilyar lira tutarında geçicı
teminat bedelı belırlenirken. "thaleler, tek-
lif almak ve görüşmeler yapmak suretiyle
pazarlık usulü ile gerçekleştirilecek*' denil-
di. Ihale aşamasinda her ikı kuruluş için de
teklif sahiplerınden en yüksek teklifin yüz-
de 5'ine kadar tutarda geçicı ek teminat da
istenebilecek.