Katalog

SAYFA CUMHURlYET 28 EYLÜL 1995 PERŞEMBE HABERLER Duruşma sonrası kavga AHMETŞEFİK GCMÜŞHANE - Gümüşhane Barosu Başkanı AliGünday'ı öldüren şeriatçı katilİzzet Kıraç'ın avukatlan. bir kısım medyamn olavı Menemen olayına benzettığıni. Müslümanlara yönelik bir tavır içınde olunduğunu belirterek "MenemerTde 35yetişldn Müslümanın böyle bir oyunla asıldığını" söyledikr. lzzet Kıraç ve 5 kışı hakkında idam ceza&ı istenen davada sanık avukatlanndan Abdurrahman Sanoğlu'nun oğlunun mahkemede bağırması gergin anlar yaşanmasma neden oldu. Gerginliğin yatışmasının ardmdan bazı kişikr mahkeme bitimtnde iki izkyicıve saldırdı Mahkeme. başörtüsü yasağınm anayasaya. uluslararast hukuk kurallanna aykın olduğu öne sürükrek Dıyanet Işkri Başkanlığı'nın "başörtüsü konusunda dinin oe dediğini tesph etmesr istemini. "konunun anayasada açık biçimde ifade edildiğr gerekçesiyk reddetti. Tutuklu samklann tahliye isteminin reddedildiği duruşmaya katılan müdahil avukatlardan Türkiye Barolar Birliği (TBB) Başkanı Önder Sav, "Çağdaş toplumu, hukukun üstünlüğünü bir tarafa bırakıp teokratik de\let özlemcileri. laiklik yıkıcılan. dini siyasete alet edenler baro başkanıru öklürdü. öldürttü. Verilecek karar. cumhuriyeti ukmaya. laikliği yıkmava cüret edenlere, halkı ümmet yapmak isteyenlere ders obnahdır" dedi. Günday'ı öldüren şeriatçı katil lzzet Kıraç ile kendisini azmettiren. sılah ve mermi temin eden 5 kışmin yargılandığı davaya saat 11 .OO'de başlandı. Davaya. TBB Başkanı Önder Sav. Birlik Genel Sekreteri Hüseyin Avni Gerah, Çağdaş Hukukçular Derneğı Başkanı Şanal Saruhan ile 19 ilin baro başkanlan müdahil olarak katıldılar Davada müdahil avukatlar adına söz alan Önder Sav, Ali Günday"ın yasalan. meslek kurallannı uyguladığı için öldürüldüğünübelirtti. Sav. konuşmasını şöyle sürdürdü: "Samklar bizce sadece huzunımuzda olanlar değildir. Samklann siyasette, yönetimde. basın ve yayın organlannda azmettiren suç ortaklan vardır. Bu davada onlar da yargılanacaklardır. Ama onlar ceza almavacaklardır. Onlar toplumun \icdanında hak ettikleri veri alacaktır. Çağdaş toplumu. hukukun üstünlüğünü bir tarafa bırakıp teokratik devlet özlemcileri. laiklik yıkıcılan. dini siyasete alet edenler baro başkanını öldürdü. öldürttü. Bu sanıklara ne ceza verilirse verilsin, verilecek karar, cumhuriyeti yıkmaya. laikliği yıkmaya cüret edenlere. halkı ümmet yapmak isteyenlere ders ouTiahdır." Sav"ın bu sözkri üzenne söz alan samk avukatlanndan Abdurrahman Sanoğlu. erkekkrin istedığı dini seçme, bu dinın gerekkrine göre hareket etme haklan bulunduğunu, oy sa kadınlann böyle bir haktan yoksun olduğunu ıddia etti Sanoğlu, başörtüsü yasağınm anayasaya. uluslararası hukuk kurallanna aykın olduğunu savundu. Bu sırada dinkyıciler arasmda bulunan avukat Sanoğlu*nun oğlu Hüseyin Sanoğlu "Bravo7 " diye bagırdı. Bunun üzerine salonda başlayan hareketknme güvenhk görev lilerinın uyansıyla durdu ve duruşmaya kısa bir süre ara venldi. Bu sırada Hüseyin Sanoğlu. "Baba, beni potisler rahatsız ediyor" diye seslenınce, Abdurrahman Sanoğlu. oğlunun yanına gitti \e Ali Günday"ın kaymbıraderi Ertuğrul San ile tartıştı. Olay. güvenlik kuvvetkrinin araya girmesiy k y atıştı. Daha sonra mahkeme. avukat Sanoğlu'nun Dıyanet İşkri Başkanlığı'na başvurulması istemini "konunun anayasada açık biçimde ifade edildiğT gerekçesıyk reddetti. Mahkeme. samklann tahlvye istemini kabul etmedi. Duruşma. samklann sabıka durumlannın tamamlanması ve kamtlann toplanması için 23 ekıme ertekndı. Duruşma öncesinde Önder Sav. berabenndeki TBB yöneticikri ve çok sa\ ıda avukat ile birlıkte Barosu Başkanı Ali Günday"ın merkez ilçeve bağh Boyluca kövündeki mezannı zıyaret etti. Ziyarete. Ali Günday'ın eşı Türkan Günday ile çocuklan da katıldı. Çiller çiftinin servet yolsuzluklannı TBMM komisyonu örttü, dosyalar şimdilik rafa kalktı ÇSDer'ikorkııtaıı servet PERŞEMBE ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Baş- bakan Tansu Çiller ile eşi ÖzerLçuranÇil- ler'in sahibi olduğu Marsan Marmara Hol- ding Anonım Sirketi ve dıger varlıklanyla ilgıli belgelenen usuîsüzlükler, TBMM Li- derlerin ve Yakınlanmn Malvarhkîannı Araştırma Komisyonu'nca rafa kaldtnldı. Sahte ortaklarla kurulduğu belgelenen. ABD'de büyük yatınmlar yapan, ancak Türkiye'de vergi kaçıran Marsan Holding yolsuzlugu ile yurtdışına yapılanparatrans- ferlen. Başbakan'ı gelecek dönemde zor- layacak önemli dosyalar arasmda bulunu- yor. Özer Çiller'in genel müdürlüğünü yap- tığı dönemde devlete milyarlarca borç bı- rakarak batan tstanbul Bankasrmn, Çiller ve yakınlanna kullandırdığı krediler de Bas.bakan'm açıklama yapmadığı konular arasmda. ANAP Genel Başkanı Mesut Yümaz, Çiller" ın servetine ilişkin savlann, TBMM Araştırma Komisyonu'ndaki DYPTi üyele- nn çabalanyla rafa kaldmldığmı söyledi. Yılmaz. önceki akşam Interstar'da yaptığı açıklamada. CHP lideri Denir BaykaTa da çağndabulunarak gerçeklenn ortaya çıka- nlması için komisyonda ortak hareket et- me önerisinde bulundu Mustafa Kul'dan yalanlama CHP Erzıncan Millervekıli ve Malvar- lıklannı Araşttrma Komisyonuüyesı Mus- tafa Kul da dün düzenlediği basm toplan- tısında. CHP'li üyelerin, Çiller'in malvar- lıgının üzerine gitmedi|,ine ilişkin iddiala- nnı yalanladı. TBMM Başkanı Hüsamet- tinCindoruk un. Meclis tçtüzüğü'ne aykı- n oldugu gerekçesiyle çalı^malarla ilgıli açıklamayapmaması içın kendisini uyardı- ğını açıklayan Kul, "Komis>ı on. çahşmala- nnı tamamladığı zamanyeryerinden oyna- yacak.Çiller'inverasetilamındaki 20yüön- ce477 binliravı nasıl 2£ trilyonliraya çıkar- dığınısoracağu.Bubecerinin ülke>önetme- de neden kullanıltnadığını da anlatmak to- randalar" dedı. Kul, >enı hükümet oluşu- munun ardından da servet komısyonunda gızh bir ırtıfakın işlemesi durumunda. el- lerindeki belgeleri Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı \e Anayasa Mahkemesı'ne ve- receklerinı söyledi. 5 DYP'li, 3 ANAPTı, 2 CHP'li ve 1 RPTi üyeden oluşan ser\ et komisyonundaki den- genin, yenihükümetin oluşumuna göreÇil- ler'in aleyhine dönebilecegine dikkat çekil- di. TBMM Araştırma Komisyonu'nun ku- ruluş süreci ve ANAP'ın, öncelikle araştı- nlmasını istediği belirtilen Çiller çıftine ilişkin usulsüzlük dosyalan. özetle şoyle: SHP.Çüler'ikorudu: Çiller aılesinin kuş- kulu servetine ilişkin sav lar üzerine ANAP, 1993 yaz döneminde bir araştırma önerge- si vererek TBMM'yi olağanüstü toplantı- • Sahte ortaklarla kurulduğu belgelenen, ABD'de büyük yatınmlar yapan. ancak Türkiye'de vergi kaçıran Marsan Holding yolsuzlugu ile yurtdışına yapılan para transferleri, Başbakan'ı gelecek dönemde zorlayacak önemli dosyalar arasmda bulunuyor. Çiller ailesinin şimdilik rafa kalkan mal \ariığı dosvası. zamatu gelince açılacak. yaçağırdı.TBMMnın 14Hazıran !993'te yapılan ola|anüstü toplantısında. sadece Çiller'in. belgelerle ortaya konan kuşkulu serveti üzenne gündeme getirilen Meclis araştvrmastnın. 12 Eylül 1980'den sonra ku- rulan bütün partilerin Hderleri ile yakınla- nna yaytlması önerildi. Merkez Yürütme Kurulu'nda aksi karar ahnmasına karşm kendisini fesheden SHP'nin Genel Başka- nı MuratKarayalcuı'ın girişimleri üzerine SHP millen ekîlleri de DYP'ye destek ver- dıler. Karayalçın'ın Çiller ile ortak hareket etmesinin ardından,TBMM Genel Kurulu. Meclis araştırmasının 12 Eylül 1980'den sonra kurulan bütun partilere yönehk ola- rak yapılmasını kararlaştırdı. Amacı saptı- nlan araştırma istemi üzerine kurulan TB- MM Komisyonu, yaklaşık 2.5 yıldır, Çil- ler'e yöneltilen hiçbir savın üzerine ciddi biçimde eğilmeyerek belge ve iddialan ört- bas etti. Yakınlanna usulsüzkredi'.Malıye Bakan- hğı, Özer Uçuran Çiller yönetimindeki ls- tanbul Bankasf ntn. 1983 yılında. devlete yaklaşık 50 milyar lira borç bırakarak bat- masına. Çiller seMete Hasoğlu'nunailele- nne ait holdinglere usulsüz aktanlan kre- dilerin neden olduğunu belgeledi. Devlete Aziziye Kolejfnde Snedrese' eğltiıni Erbakan'm^Adil düzen okulu"nda duvarlar dini yazılarla dolu. Öğretmenler derslere türbanlı giriyor. Ankara Milli Eğitim Müdürlüğü okulu sadece uyardı EMİNE KAPLAN ANKARA- Ankara Mılli Eğitim Müdürlüğü. RP Genel Başkanı Necmettin Erbakan'ın. "muli g(>- rüş>önündeöğrenciyetiştirecek ku- rum'" olaraktanıttığı Aziziye Kole- ji'ni, incelememn ardından yapılan soruşturma sonucunda. u uyar- mak"la yetındı. Okulda. öğretmen- lerin derslere türbanla girdigi ve okulun duvarlannda dini ıçerikli yazıların bulunduğu beîirlendi. Türbanlı öğretmenlerin bir yıl bo- yunca ızlenmesi içm 2 müfettiş, gö- revlendirilirken, okul ile cami ara- sına duvar çekilmesi is- tendı. Okul yönetiminin ıstenen koşullan 1 yıl için- de yerine getirmemesi du- rumunda, okulun denkli- ğinintamnmaması yönün- de karar \enlebileceği be- hrtildı. Ankara Milli Eğitim Müdürlüğü'nce. açılışı sı- rasmda RP Genel Başka- nı Erbakan'ın "Buokulda milli görüşçü öğrenciler yetişörilecekiir*' yönünde- "ki sözlennin ıhbar kabul edılerek, Aziziye Kolejı hakkında başlatılan ınce- leme ve ardından yapılan soruşturma sonuçlandınl- dı Milli Eğitim Bakanı Nevzat A>-az'a da sunulan raporda. bayan öğretmen- lerin derslere türbanla gir- dığı. okulun duvarlannda dini içerikli yazılann bu- lunduğubelirtildi. Okulun cami a\ lusuyla iç içe bu- lunmasının, verilen eğiti- min güvenirliliğini zede- ledıği bildirilen raporda. okul ile cami arasında bir duvar çekilmesinin uygun olacağıkaydedildi. Soruşturma sonucunda, okulun kapatılmasını ge- rektırecek suç unsurlan bulunamazken. okul yö- netimının *uyardması"na karar venldi. Okulun ilko- kul ve lise kısmı müdürle- rine otuzda bir maaş kesi- mı cezası verilirken. ders- lere türbanla giren öğret- menlerin büreklı izlenme- si amacıyla 2 müfettiş gö- re\lendinldi. Aziziye Kokji'nin ku- rucusu Durmuş Aydoğ- muş'un. RP lideri Erba- kan'ın okulun açılışı sira- sındaki sözknnden so- rumlu rutularak. hakkında Cumhuriyet Başsavcılı- • Soruşturma sonucunda, okul yönetimine, istenilen koşullan yerine getirmek için 1 yülık süre tanındı. Bu süre sonunda. okulun denkliğinin kaldırılması yönünde karar verilebileceği belirtildi. ğı'na suç duyurusundabulunulma- sının uygun olacağı belirtilen ra- porda, okul yönetimine de. gerekli koşullan yerine getırmeleri için 1 yıllık süre tanınması görüşüne yer venldi. Okul yönetiminin tutumla- nnda ısrar etmelen durumunda, okulun denkliğinin kabul edilme- mesi yönünde karar ahnabıkceği kavdedıldi. Milli Eğitim Bakanlığı'ndan üst düzey bir yetkilı. Fethullah Gii- len'in okullan başta olmak üzere dini amaçlarla kurulan okullara. so- ruşturmalarakarşm hıç birşey yapı- lamadığını belirterek. "Yasal yol- larlakunıluyorlar vebakanhğm öğ- retim programlannı uyguluyorlar. Ancak.dersleregjren öğretmenlerin öğrencilerin beyinlerini nasıl işledi- ğini b<.lirleyemiyoruz. Çiinkü, dışa- n\a karşı en ufak bir açık bile ver- miyorlar. Denetimlerde de her şey- leri normal çıkıyor" dedi. Aynı yetkili. RP Genel Başkanı Erbakan'ın Aziziye Koleji'ni "mil- li görüşçü okur olarak tanıttığına dikkat çekerek. "Erbakan, açık açık bu okulda kendi partilerinin görüşleri doğrultusundaöğrenciy«- tiştirileceğini sö>kdi. Müfettişler gö- revkndirildi. incelemelerde bulu- nuldu. Ancak.herzamanolduğu gi- bi elle tutulur hiç birşey çıkmadı. Okulun valnızcau>arümasıj layeti- dedı. Izmir Adliyesi önünde toplanan tutuklu vakınlan \e kitlt örgütleri temsilcikTİ ola> ları protesto etti. Polisten dayak yiyen tutuklu yakınlarmdan suç duyurusu 'Buca CeTjaevi'nde kaûiam yapüdı İZ\ÜR(CumhurhetEgeBürosu)- BucaCezaevi'ndeki olaylar nedeniy- k basın açıklaması yaptıklan sırada polisten dayak yıyen tutuklu yakınla- n. lzmırEmnıyet Müdürlüğü hakkın- da suç duyurusunda bulunacaklannı açıkladılar. Buca Cezaevi'nde çıkan olaylarda yaralanan 40 tutukludan 32'sı önce- ki gün Buca Cezaevi'nc getirildi. 8 tutuklunun ise tedavikri sürüyor. Te- davilen süren tutuklulann sağlık du- rumlannın iyi olduğu. yakın bir dö- nemde taburcu edikcekkn öğrenil- di. Adliye binası önünde dün topla- nan 300'e yakın tutuklu yakını, çeşit- li demokratik kitle örgütlerinin tem- silcikri, geçen hafta cezaevinde ya- şanan olayları kmadılar Adliye önünde toplanan grup, "Buca'nınhe- sabı sorulacak. Susma sustukça sıra sana gelecek" gibi sloganlar atarak tepkilerini dıle getirdikr. Aileler bu arada yaralanan tutuklulann giysik- nnı de basın açıklamasına katılanla- ra gösterdüer. "Buca Cezaevi'ndeki olaylanince- leme ve tutuklularla dayanışma ko- mitesi"< nce hazırlanan basın açıkla- ması bir tutuklu yakıni tarafmdan okundıı. 21 eylül günü Buca Cezaevfnde bir katliamın yaşandığı vurgulanan basın açıklamasında şu görüşlere y- er venldi: "Buca Cezaevi'nde 3 kişinin ölü- mü,40 kişinin de varalannıasıyla so- nuçlanan olaylan protesto amacıyla tutuklu yakınlan \e çeşitli demokra- tik kitle örgütlerinin katıldığı basın açıklamasının ardından polis saldın- sıııa uğradık. Bu saldında 14'ü avu- kat 53 tutuklu yakını ve demokratik kitle örgütü üyesi dö\ üldükten sonra gözaltına alındı. Aynı saldınlar adli- yede yargılanan yakınlannı, üyeleri- ni beîdeyen insanlara da vapıldı. Bu sırada 3 kişi copdarbeleri ileyaralan- dı. Bütün bu yaklaşımlar bize. saldı- nnın burada bitmeyecegini gösteri- yorr Daha »onra yapılan açıklamalarda polisin tutumunu Cumhuriyet Savcı- lığı'na iktmekk kahnmayacağı. Av- rupa Insan Haklan Komisyonu'na götürüleceği belirtildi. 50 milyar lira borç takarakbatanbankanın. Çiller ve eşine aıt Marsan Holding ile Çil- ler aiksinin ortak olduğu Marhas Hol- ding'e çıkar ilişkisi bağlantısıyla usulsüz aktanlan milyarlarca liralık kredi üzerine battığı. belgelerde yer aldı. Belgekrde, Çil- lerve Hasoğlu'nun,banka kaynaklannı ka- sıtlı olarak özel kullanımlanna açtıklanna dikkat çekıldi Maliye Bakanhğı'nca yapılan inceleme- lerde. Istanbul Bankası'nm. Merkez Ban- kası'ndan 1982 yılında çektiği yaklaşık 44 milyar lirayı amaç dışı kullandığı belirkn- di. Sahteortaklı Başbakan.Malıye Bakanlı- ğı. Marsan Holding'in, paravan isimkrk kurulduğunubelirledi. Holdingin 1981 yı- lında. Özer Uçuran Çılkr'in annesi İsmet Uçuran ileparavan isimler AtülaSuman,H. Demet Suman, M. Hikmet ve Ayla Azmak tarafından 10 milyon lira sermayeyk kurul- duğunu belgeledi. Vergi kaçakçıhğı >apüdı ABD"de\atınm,Türkiye'de vergj kaçak- çıhğı: Tansu Çiller ile eşıne aıt Marsan Mar- mara Holding Anonım Sirketı'nın. 1993 yılı kazançlan için usulsüz vergi istısnasın- dan yararlanarak yasalarda tanımlanan ver- gi kaçakçılığı suçunu ışkdiği. Cumhuri- vet"ın yayımladıgı dosyalarla belgekndı. Başbakanın, ABD'de 7 milyon dolardola- yında yatmm yaptığı bildirilen holdingi, usulsüz istisnadan yararlanarak 1993 yılın- daki faaliyetkri için yaklaşık 3.5 milyar îi- ra yerine. sadece 10 milyon 839 bın 132 li- ra kurumlar vergisı ödedi. Marsan Hol- ding"in 1994"e kadar 7 yılda ödediği ku- rumlar vergisi toplamı. 29 milyon 609 bin lira düzeyınde kaldı. Çiller'ın holdinginın varlığı, aynı dönemde 54 kat arttı. Başbakan Tansu Çiller. sahibi olduğu Marsan'ın milyarlarca liralık emlak sattığı- nı kendi dağıttığı belgelerle de açıklaması- na karşm 7 yıl boyunca Sanyer Vergi Da- iresi'ne "beyanatabigeliri olmadıguu" bil- dirdi. Çiller çiftı. sahıp olduklan vatlar ile kullandıklan bazı gayrimenkulkri, Marsan Holding'e ait olduğu gerekçesiyle TBMM Başkanlığı'na verdiklen mal bildınminde göstennedi. Çiller aiksı. Tansu Çiller'in Başbakan olduğu dönemde tümyatınmlannı ABD'de yaptı. Marsan'ın, 1992 yılında 3 milyar 553 milyon 752 bin lira olan yurtdışı yatınmla- n, 1993 bilançosunda. 8.5 milyar liralık ser- mayeyi de aşarak 8 milyar 551 milyon 399 bin 750 liraya ulaştı. Holdingin malı tablo- larında ve vergi beyannamelennde yurtdı- şı kazanç ve iratlar sıfır olarak gösterildı. Maliye Bakanhğı'na verilen bılançoya gö- re 12.5 mityar liralık toplam varlığı bulu- nan Marsan'ın. ABD'de bugünkü kur üze- rinden yaklaşık 350 milyar liratuttuğu kay- dedilen taşınmazlan hangi parayla aldığı. karanlıkta kaldı. Servet Yasası'nı çiğne- dûBaşbakan Çilkr'in, ser- vetındeki artışı TBMM Baş- kanlığı'na bildirmeyerek Mal Bildinminde Bulunul- ması, Rüşvet ve Yolsuzluk- larla Mücadek Yasası'nı çi&nedifei belgelendi. Mar- san AS'nin 1993 yılında yaptığı 7 milyar 376 milyon liralık sermaye arttınmı. ku- rumlar vergisinden bağışık tutuldu. Hisse arttınmının, Çiller ailesine geçen en az yüzde 56'lık bölümü için TBMM Başkanlığı'na ek mal bildıriminde bulunul- madı. Yatvergisinden kaçtr. Çil- lerçiftinin kullandığı ve Ku- şadası Mannası'na.değerini 500 milyon lira olarak gös- terdikleri President adlı ya- tın, çıplak ve gerçek değen- nın 385 bın ABD Dolan ol- duğu, bakım ve tamirden sonra bu değenn 40 milyar liraya yükseldigi. eski Ku- şadası Marinası Müdürü İb- rahim Demir tarafından açıklandı. Yardımcılan adına çift- lik:Çilkr aiksinin yıllardan beri yanında çalışan ve 4.5 milyon lira memur emeklisi maaşı alan Suna Gönül Pe- lister. Kuşadası'nda 90 dö- nümlük bir çiftlık satın aldı. Bu çiftlikteki yapılaşma için devlet olanaklannın seferber edildiği. basına yansıdı. Çiller'e turizm arazisi: Ağırlıklı hıssesi Çılkr aile- sine ait olan AYTAŞ AŞ. Tu- rizm Bakanlığı'ndan arazı tahsisatı yaptırdı Çiller Baş- bakan olduktan sonra yapı- lan arazi tahsisatına göre, AYTAŞ AS'ye Antalya-Bel- dibi'nde, pansıyon yapmak koşuluyla 49 yıllığına arazi tahsisedildi. Cumhuriyet'in önceki yıl ortaya çıkardığı bu skandal konusunda Çil- ler. hiçbir açıklama yapma- dı. Yeni savlar: TBMM Lı- derler ve Yakınlanmn Mal- varhkîannı Araştırma Ko- misyonu üyesi ve ANAP Bi- kcik Milktvekili Mehmet Seven. Çiller çiftinin. Bo- lu'da daha önce aldıklan yaklaşık 15 dönümlükarazi- nin yanında, 30 bin dolara 18 dönümlük yeni bir arazi daha aldığını bıldirdi. Seven, Turban Belbidı Te- siskri'ni satın alan Özkay- makşirketinin, ÖzerÇiller'e yüzde 10 oranında komıs- yon verdiği ve Tansu Çil- ler'in TEM otoyolu üzerin- de arazi satın aldığına ilişkin iddialarbulunduğunu bildir- di. ORHAN BLRSALI Satıil Kuvvetleri Bodrumda kaldığımız tatil yeri, bütün atıklarını ayrıştınyor, sıvı atık olarak da geride kalan temiz ve berrak suyu denize veriyordu. Çevreye ve do- ğaya saygılı ve uyumlu bir düşüncenin ürünü ola- rak gerçekleştirilen bir tatil yerinde pınl pınl bir de- nizde yüzüyorsunuz. Ancak, sahıllerimizde kurulu tatil köylerinin, otel- lerin ve motellerin yüzde kaçı Sea Garden gibi düşünüyor ve davranıyor? Yüzde beşi mi, yoksa onu mu? Kimın hangi tür arıtma tesisi var? Bunia- rın kaçı gerçek arıtma? Bu tesislerin kaçı gerçek- ten çalıştırılıyor? Kaçı göstermelik? Kaçı, para ka- zandtğı denizi pınl pınl tutuyor? Bunlann denizi kir- letme oranlan nedır? Sahillerimizi. doğa güzelliklerini, vb "satarak" para kazanan tunstik yerlenn almalan gereken ba- zı yasal önlemler. büyüklüklerine göre kurmak zo- runda olduklan arıtma tesisleri vardır. Ancak bu yerierin büyük çoğunluğu bir an önce köşeyi dön- me zihniyetiyle yönetiliyor. işletme maliyetini yük- sek bulduklan arıtma tesislerini de bu nedenle ya yanm yamalak çalıştınyor ya da hiç çalıştırmıyor- lar. Kendilerini denetleyen merkezi ve yerel yöne- timlerle de rüşvet bazında işt pişiriyorlar veya doğ- ru dürüst denetlenmiyorlar. Herkes el ete, kıyı kirlenmesi sürüp gidiyor. • • • Burada sözü yazımızın başltğına getirelim ve gö- nüllü kuruluşlara, hükümet dışı sivil örgütlenmelere bağlayalım. Ulkemızde bazı çevre ve doğa gönüllü örgütleri kendilerine iyi bir yol çizdiler ve seçtikleri uzmanlık alanında çok değerli çalışmalar yapıyorlar. Bunlar arasında kuşlar ve sulak alanlar konu- sunda Doğal Hayat Koruma Derneği'ni, erozyo- na karşı mücadele eden TEMA'yı, istanbut'u or- manlaştırma polıtikası ızleyen ÇEKÜL'ü gönül ra- hatlığıyla sayabiliriz. Şimdı özellikle Ege ve Akdeniz'i, öncelikle turiz- min kirletict ve yok edici özelliğinden koruyacak ve eylemlerini sadece bu konu üzerinde yoğunlaştıra- cak gönüllü kişılerın, sivil bir örgütün ortaya çık- ması gerekir. Böyle bir örgüt, devlet ve belediyelerden parasal ve yönetim olarak, işin dogası gereği bağımsız ol- mak zorunda. Böyle bir örgüt, tüm sahillerimizdeki kuruluşlann envanterini çıkarmalı. durumlannı ve denizi kirlet- me derecelenni araştırmalı. Böyle bir örgüt, güve- nilir ve biiimsel olmalı. Verilen araştırmalara dayan- malı. iyi kurumları da kötü kurumları da kamuoyuna açıklamalı. Denizi kirleten kuruluşlann önünde deniz rtıi- tingleri yapmalı. • • • Ulkemızde sivil örgütlerin en büyük handikaplan, mali desteklerinın veya yapılannın çok zayıf olma- sıdır. Bir gönüllü sahil örgütünün çaiışmalarının des- tekleyicileri, denızi kesinlikle kırletmeyen turistik kuruluşlann kendileri olabilir. Turizmcilerin kurulu- şu TÜRSAB, böyle bir kuruluşu tartışmasız des- teklemelidır. Herkesin yararlandığı deniz ve sahiller gibi ortak zenginliğin baş koruyuculan da bunun en çok bilincinde olanlardır. Çanakkale Valisi Hüsnü Tuğlu: Bolucu değılım Atatürkçüyüm ÇANAKKALE (AA) - Çanakkale Valisi Hüsnü Tuğlu. CHP Genel Başka- nı Deniz Baykal tarafından Başbakan Tansu Çiller'e sunulan raporda yer aldığı şeklinde basın yayın or- ganlanna yansıyan, hak- kındakı "bölücü" ıddialan- na tepki gösterdi. Vali Tuğlu. AA muhabi- nne yaptığı açıklamada. 16 yıldır valılik yaptığım. meslek yaşamı boyunca cumhuriyetin temel ilkek- nne sahip çıkarak bu uğur- da yılmadan mücadele ver- dığini vurguladı. Bazı gazetelerde yer alan haberkrde. hakkında "üniversitede sağ örgütlen- meyi sağlayan bölücü vali" suçlamasımn yapıldığma ışaret eden ValıTuğlu. şun- lan söyledi: "En gür sesimle haykın- yorum: Ben, bölücü değil, Atatürk ilkelerinebağlu ül- kesinin birlik ve bütünlü- ğünegönül vermişbircum- huriyet çocuğuv um. Bu uğurda yılmadan mücade- le edeceğim. Böyle bir iddiada bulu- nan ve raporuyazankişiya paranov ak ya da sapıkfır. Eğer şerefli bir insan iseal- tına imzasını da atar. Benimbölücüolduğumu ispat etmesi gerekir. Eğer edemezse müfteridir,şeref- sizdir. Atatürk ilke ve dev- rimleri ile yoğrulmuş Ata- türk milüyetçisiyim. Hak- kımdaki iddialara sınıf ar- kadaşun Hikmet Çetin bi- le kjs kıs gükrr Tuğlu. laikliğin. her tür- lü dini ve mezhebi bölücü- lüğe karşı Türkiye Cumhu- riyeti'nin temel harcı oldu- ğuna işaret ederek "Rapo- ruciddiyealmrvorum. Esas bölücüler. devleti ve milleti için çalvşanları kkelemek istevenler''dedi Leyla Zana'nm adaylığma tepki ANKARA(Cumhuri>ıet Bürosu) - Ankara, kapatı- lan DEP'in halen tutuklu bulunan eski milktvekili Leyla Zana'nın 1995 No- beî Barış Ödülü'ne aday gösterilmesine tepki gös- tererek gerekli girişimlere başlandığını bıldirdi. Dışışleri Bakanlığı Söz- cü Yardımcısı eîçı Nuret- tin Nurkan. dün düzenle- diği haftalık basın toplan- tısında. bır soru üzenne. eski mılletvekîli Zana'nın bu ödük aday gösterılme- si için gereklı uluslararası çaba \ e başanv ı göstenne- diğini belirttı. **Bu aday- lıklar, birtakım çevrelerce siyasi saikkrle ortaya atı- lan Önerilerdir w diye ko- nuşan Nurkan. Türki- ye'nin bu konudaki Vtassa- siyetinin ve görüşkrınin ilgili yerlere iletildiğini kaydetti. Diplomatik yetkilikr, Nobel Banş Ödülü aday listesindeki 120 aday içe- risinden ilk 5'e giren Za- na'nın. "büyükolasüıkla'' ödülü alacağını belirttikr. Yetkilikr. ödülü Zana'nın kazanması durumunda Türkiye ile Batı arasında- kı ılişkikrin gerginkşece ğini bildirdikr. Zana'nın yanı sıra ödü k aday gösterikn diğer k- şiler şunlar: Eski ABD Başkanı Jin myCarter.Boris Yeltsin' insan haklan danışma Sergev Kof»-aliov', Doğu 1 mor adasında' halkı ıç mücadek eden rahip Ci los Belo ve Çin'de ins haklan mücadeksi yaj Wei Jings Heng. Nobel I nş Ödülü, 14 ekimde y£ lacak toplantıyla duyvı lacak.