Katalog

SAYFA CUMHURİYET 16 EYLÜL 1995 CUMARTESl 12 KULTUR ElRoman'a dikkat Üç hafta önce Rafet El Roman'ı kı- saca tanıtmış, müzik kanallannda sü- rekli ekrana gelen klibı Seni Soiyo- rum'la insanlann beğenisınin ölçül- düğünü, parçanın tutması hahnde sa- natçının Gençügin Gözyaşı albümü- nün yakında yayımlanacağını belırt- mıştik. Klip beğenildi ve GençliğinGözya- şı salı giinü pıyasaya \ enldı. Kasette- ki diğer dokuz parçayı dinledıkten sonra bu çalışmanın bizdekı pop-ara- besk örnekkrden çok farklı yerde ol- duğunu gördük. Rafet El Roman'ın (1968) soundu- na yabancı eli değdiği daha ilk parça- da anlaşılıyor. Almanya'da uzun yıl- lar müzık yaptıktan sonra şansını Tür- kiye pazannda denemek ısteyen El Roman ve dostlannın düzenlemeler- dekı sadeliği çarpıcı. SözleT hayli na- if; ıçınden ne geçerse kestırme yol- dan, yalın bir şekilde sö> lemış Rafet. Amerika"ya gıden kövlüyü, bır çift- çınin ahnterini. yaşamdaki minik ay- nntıları, yitip giden doğayı, yıllara yenık düşen duygulan. yaşayamadı- ğımız gençlıgi anlatmayı denemiş al- bümde. Müzikal olarak karışık bir yapısı var Gençliğın Gözyaşlan'nın. 'Soft rock'tan popcaza. Men At Work so- undundan Jean-Michel Jarre'a uza- nan gemş bir yelpazesi var El Ro- man'ın. Albümde vasatın altına düşen par- ça bulamadık. El Roman'ın müzik yolculuguuzunsolukluolacağa ben- ziyor Bosna'ya konser balonu söndü 12 Eylül gecesi ltalyan tenorLudano PavarottLdogduğu Modena'da Mostar- h çocuklaryararınabirçok ünlü müzık- çıyi bır araya toplayarak bır konser dû- zenledi. Konserde: Zucchero, Jovanotti, L'2'dan Bono,kadıfe seslı MiehaelBoW ton,usta Brian Eno.Simon Le Bon.The Cranberries'dan Dolores O'Riordan, dev yapılı Meat Loaf. lrlandalı efsane- vı grup Chieftains,Yugoslav şarkıcı Ne- nad Bach yer aldı ve kendı parçalannı seslendırdıkten sonra Pa\arottı"yle dü- et yaptı. Konser. MichaelKamen'ın yı- kılan Mostar Köprusü ıçın yazdığı ve tûm sanatçıların seslendirdığı The Bridges is Brokenadlı besteyle sona er- dı. Konserı ızlerken aklımıza ağustos aymda Kültür Bakanlıgı \le Istanbul Kültûr ve Sanat Vakfi'nın ışbirlığıyle düzenlenecegı açıklanan. bır ay sonra da tanhı ılenye atılan Bosnaprojesı gel- dı. Pop ve rock dünyasının bırçok ün- lüsünü listeye toplayıp konsere de Bos- na tçinÇıglikgıbı vurueu bır adbulmak ve Türkkamuoyunuheyecanlandırmak güzel bir olaydı. Ama i$ten bıraz anla- yan bu çaplı bır organızasyonun ıkı. üç hafta önceden herhangı birycrh popçu- nun organızatörüne telefon edip' kon- ser bağlamak'tan farkh oldugunu bıl- dirdı... Bosna konsen balonu fazla uça- madı ve patladı Tur ve konser prog- ramlannt en az bır yıl önceden yapan uluslararası v ıldızlann gelemeyeceğinı vakıfçvlar daha ılk andan ıtıbaren bıli- yorlardv: yıllardır bu işın ıçındelerdi Ancak emır yûksek yerdendı.denendı vebaşanlamadı. Basında boy boy fotoğraflarla verilen habenn gerçekleşmeyeceğıni bakanlı- ğın "antaması" ise bır ay sürdü ve kon- ser 1996 martına ertelendı AlDiMeoJa, Dev üçlü îstanburda Yaz sezonun- da îstanbullular birbirinden ü- ginç müzik adamlannı dm- leme olanağı buldular. Şimdi programların bir bir açıklan- masmdan sonra aynı kalıtenin sonbahar ve kış sezonunda da süreceği anlaşılıyor. Örneğin Cemal Reşh Rey Konser Salonu'nun misafir edeceğı müzik- çilerin lıstesi bir hayli zengin. Chick Korea, Ben Harper, Spyro Gyra, Fa- hir Atakoğlu. Öka> Temiz, Erkan Oğur, Burhan Öcal, Graig Harris, CCR programının dikkat çeken ısım- leri. Ancak programdaki en flaş gös- teri AlDiMeola,J.Luc-Pönte ve Stan- fcy Clarke'm birlikte verecekleri kon- ser şüphesız. Bir buçuk yildır dünya turnesım sürdüren üç dev müzıkçi, 12 kasımda Istanbul'da calacak. Bi- Vetleri 20 ekirnde satışa çıkacak kon- serden önce Kent Plakçıhk, üçlünün kayıt ettiği The Rhes Of Strings adlı 1995 albümünü 25 e>lülde kaset ve CD halinde piyasaya sürecek. Şarkıseyretmeyî çok sevdîk CUMHUR CANBAZOĞLU " j r ^ irçok konuda oldıığu m 3 gibi klipte de karmaşa M ^\ yaşayan müzik endüsttisi jL*Jr ŞU andafason iş yapanlann elinde. Birisi çıkıyor hrmızı tüllerin oradan bumdan fışkırdığı klipleryapıyor ve amnda taklit ediliyor. Siyah-beyaz klip çekiliyor; bir bakıyorsunuz herkes siyah-beyaz klipçi. Hele bir mikmfon var ki, onsuz klip olmuyor. Yetmişlı yıllar, TRT denetimı yerli müziği kendi kurallanna göre yönetme>e kararlı. Sanatçılann seslendirdıklenni denetlemekten başka kamera kaı>ibinda ne giyeceklenne, nasıl hareket edeceklerıne de kanşıyor. Tek görsel medya oldugundan denetım karşısında bovunlar kıldan ince. Her şev TRT'nin dedığıne göre oluyor. "S'önetmenler ılkokul piyeslerinde şark\ söyleyen çocuklann performansını istıyor şarkıcılardan. Bu arada 1975 yılında tzzetÖzcesur davranıp İpucu grubunun Hej-ecanlı adlı parçasını dış mekânlardan topladığ» hareketli görüntülerle süslüyor ve ilk yerli video klibe ımzasını atıyor Ardından yıne îzzet Öz. 80"lı vıllarda bıreysel çabalanyla MFÖ>ıûn Deli Deli Küpeli'si gıbi videoklipimsi işler kotanvor.. Doksanlara gelivoruz, yerli pop kıpırdıyor, piyasa canlanıyor. T\r kanallannın sayısı artıyor. Ama şarkıcılar. tam TRT denetımınden kunulduk derken, bu kez de yönetmen kapnsiyle ugraşıvorlar. Her kanal. her yönetmen aynı şarkı içın a>n klip çekmek istıyor. Yıllarca stüdvova hapsedılen müzıkçiler bu kezduvardan atlatılıyor, çımenlerde yuvalanıyor. denıze gıriyor. agaca çıkıyor... 1993"te fırmalann para harcayarak kendi zevklerine göre çektırdıkleri klipler teker teker ekrana gelmeye başlıyor imaj önem kazanıyor ve müzikçıler 'türlü zorluklar'la yaratılan ımajlannı her cephede kullanabılmek ıçın tek kliple yollanna devam edıyor. 1994 vazı. yalnız Türkçe sözlü mûzik vavımlayan Kral TV. 24 saat yayına geçıyor. Bu\ uk kentlerin varoşlannda yaşayanların cınsel tabulannı yıktığını ıddıa eden Yıldo ve orasını burasını açarak vıdeo-jokeylık vaptığına manan güzellerle Kral TV bekknmedık bır izlenme oranı yakalıyor. Dığer kanallar da hemen çeşıtlı müzik programlari)la yerli videoklip va>ımlama\a başîıvor Unlü radyo lita^yonu Number OncFM de bırTV kanalı kurarak pıvasava gırıvor Sinan Çetin, Flashdance'ın vonetmenı AdrianLvne'nın \olundan gıderek vıdcoklıpler bütunü Ba> E dıve bır film çekip TV seyircisini sinemaya diavet CostefloMan ^ parçal üyuziT Geçmişin ünlü parçalannı yorumla>anlar kervanına katılan son ısım trlandah Ehis Costetkt. Bu v ıl Duran Duran, Annie Lennox ve Jeff Healey'den sonra 'cover' yapan Costello. onlar gibı geçmişin klasıklen yenne 1930- 70 döneminin fazla bilinmeyen. gözlerden kaçmış, 45'lıklerin B yüzünü süslemiş, kendisının hosuna giden on beş maıjınal parçayt toplamış Kojak Variety-Volunie One adlı albümde ' On dokuz yılda 19 albüm yapan Elvis Costello, ilginç bir mûzik adami. Bakıyorsunuz tam bir rocker; ardından folk şarkıcısı, klasik müzığı deniyoT, oda orkestrasını yanına alıp çalıyon Beatles'a göbekten bağh. Paul McCartneVe tapıyor. Bövle bır adamm yaptığı cover albümle karşılaşınca tçinden ne çıkacağını tahmm etmek de halıyle zorlaşıyor. Costello'nun albümündeki parcalar, ağırlıklı olarak 'rtı>thm'n'Wues''la l pop" özellıkleri taşıyor 1991'de Barbados'ta kaydettiğı bu albümde Bob DylaıTdan I Thrw It All Awa>'ı. Littk Rkhard'dan Bama Lama Lama Loo\u. Randy NevvmanMan l've Been VVrong Before'u. ArethaFranklin'ın zamanında seslendtrdığı Running Out Of Fooh'u. Nat King Cole'un The Ven Thought Of You parçasını şöyle böyle tanmanlar arasvnda sayabilıyorsunuz.. Costello'nun cover yapması kanımızca yaratıcılık eksıkliğınden çok, müzık tanhine olan aşın merakından kaynaklanıyor. Costello'nun gelecek vıl çıkaracağı ıkincı cover albümünde 1970'ten günümüze dek gelen "sevdiği parçalarMan bir repertuvar bulunacak. Arada bir çalışması daha var irlandalı şarkıcının Daha önce başka sanatçılann yorumladığı bestelennı de 1987de aynldığı grubu Attractionts'la bır araya gelerek albüm yapacak geçmişin klasikleri verine 1930-70 dönemininfazla bilinmeyen, gözlerden kaçmış, 45 'liklerin B yitünü süslemiş, kendisinin hoşıına giden on beş marjinalparçayı toplanuş Kojak Variety- Volume One adlı albümde. trlandah şarkıeımn gelecekyıl çıkamcağı ikinci cover albümünde 1970'ten günümüze dekgelen se\'diğifxırçalar'dan bir repertuvar bulunacak. edıyor... Yerli videoklibin oyküsü kısaca böyle: ancak asıl ö>ku bundan sonra başlıyor Bu kadar büvük talep hangi bırikimle ve yaratıcılıkla karşılanacak? Hazırlıksız yakalanan pıyasada. birkaç iyi imzanın dışında geçmişin asıstanlannca götürulen iş nereve kadar gidecek"' Bırçok konuda oldugu gıbı klipte de karmaşa yaşayan müzık endüsttisi şu anda fason iş vapanlann elinde Bırisı çtkıyor kırmızı tüllerin oradan buradan fışkırdığı klipler yapıyor ve anında başkalannca taklit ediliyor Siyah-beyaz klip çekilivon bir bakıyorsunuz herkes siyah-beyaz klipçi. Hele bır mıkrofon var kı. onsuz klip olmu>or Hıçbır mantık zıncıri kurulmadan, şarkıda o anda ne anlatıhyorsa ekrana vansıtan çalışmalann oranı yükselıyor. Öysa son dönemde videoklibin en az şarkı kadar satışı etkıledığı açıkça ortaya çıkmış durumda. Artık bızde de ınsanlar şarkıyı dinlemekten çok seyretmeyi tercıh ediyor. Biraz özen gösterilen klipler şarkıyı alıp bır gecede vükseklere taşıyıvenyor. Orneğin vılların Edip Akbayram'ı Bekk Biâ ıstanbul'un görüntülenyle satışını ikıye katliyor: Ezginin Günlüğü, Düşler Sokağı'yla genış kitlelerle tanışıyor; Çelik, Hercai'nın khbıyle kasetını yenıden lıstelere taşıyor. Kısacası ıyı bır klip vasat şarknı bıle hit yapabilecek güçte bir sılah. 1yı ama neden doğru düriist klip çıkmıyor ortaya? Şarkıyı klip taıutıyor Başlıca neden bu işin bizde tam olarak aleılanamaması. Uluslararası müzik camıası. videoklıbe şarkıyı en ivi tanıtacak bır reklam filmi gözüyle bakı>or. Bır otomobil ya da bisküvi tanıtılırken hangi kurallar geçerli^se videoklibe de aynı ruhla yaklaşıyor yönetmenler. Bu yönüyle sanatı pek göz önüne almıyor v ıdeoklip. Bol para istiyor \e karşılığını veriyor. Geçmişe baktığımızda klasikleşen kliplerin, çoğu sevgılısine sanlan ınsan görüntülenyle dolu çahşmalar yerine bilgısayar harikalan, mega yapımlar. Dire Straits'ın üç bovutlu Money For Nothing'i, A-ha'nın TakeÖn Me'sı, Peter Gabriet'ın Sledgehammer'ı. Genesis'ın LandOf Confusion'ı gıbı yüksek malıyetli çahşmalan unutmak olası mı? Tabiı ki klip çekerken beym ürünü sahnelerı art arda sıralayan yönetmenlenn de şanslan var şüphesız. Kültürel endışe taşımayan. güçlü gönintüden sonuna dek yararlanmayı seven. rock'ın uzun saçlı, gitarlı imajını yıkmak isteyen videoklibin önünde smırsız bır ufuk uzanıyor. Yönetmenler de bu geniş sahada hınzır birkaç manev ray la müzıkseverı yakalamayı başanyor. Örneğın Demet'ın Kınah Bebek klıbınde kıza gülü ısırtan yönetmen Umur Turagay'tn yarattığı etkinın. parçayı sevdiren en önemli silahlardan bin olduğu rahatlıkla söylenebılir. Bu arada bır not daha verelim, sağlıkli araştırma olmamasına karşın. müzik dünyasındakı yaygın karara göre tüm zamanlann en başarılı klıbi de Umur Turagaya ait: Orhan Atasoy'un Gemikr'i SoulAsylum 'şaşırttı' Soul Asylum'un 1992 tarihh çalış- ması Grase Dancer's Union'ı (4 mil- yon adet sattı bu albüm) aşacak bir al- büm yapacagına acaba kaç kişı inanı- yordu? Ama zoru başararak Let Your Dim Light Shine'la Amerikan roc- kı'nın klasik ürünlennı anımsatan bır albümle çıka geldi Soul Asylum Grup 1983'te Loud Fast Rutes adı- nıbırakıp Soul Asylum olduktan son- ra 'hardcore punkla' başlamıştı yol- Soul Asvlum'un lideri Dasid Pirner culuğuna. Minneapolisli gençler bu- günekadar Shme,BlackGoM ve dün- ya çapında büyük ün v apanRunavvav Train'le geldıkr Runavvay Traın, ABD'de evden kaçan çocuklan geri döndürmek amacıyla düzenlenen bir kampanyanın müzığı oldu. Soul Asy- lum'a 'toplumcu* bir görünüm kazan- dırdı Bu arada Clinton seçim zafen- ni kutlamak ıçin kızının çok sevdığı Soul Asylum'u Beyaz Saray'a da\et etmişti Reagan Dönemi'nın bı- tişini simgeleyen güne müziğıy- le katılan grup.Clınton'danya- na olduğunu açıkça ortaya koy- du... On ikı ytl önce punkla başla- mıştı Soul Asylum (David Pir- ner, Daniet Murph>, Karl Mul- ler ve davulcu Grant Youngın yerine yeni gelen Sterling Campbell); uzun süre de sert müzikle devam etti Ancak ye- ni albüm Let Your Dim Light Sunshine'da (49'57") her şey çok farklı. Açılışparçası Miser\ tatlı. yavaş; v sıkı' parcalar To My Öwn De>1ces, Hoper Up ve Soul Asylum'un isterse yeniden iyi bir punk grubu olabileceği- ni kanıtlayan Caged Rat. Fakirliği. umutsuzluğu. hayal kınkhgim. fahişeliği anlatan 14 parçalık bır albüm Let Your Dim Light Sunshine. H\ r arun Kolçak 'la Yılda Tdbe nin merakla beklenen çahşmalan fazla biryemlik getirnıediyerli popa. Bağırmadan daşarJasöylenir Artık albüm çıkarmanın mevsımi yok; ama sonbahar yıne de iyi bır dönem Tatılden dönenler yeni ürünlerden YılduTHbe'nın ikinci albümü Dillere Destan ıle Harun Kolçak'ın Yanımda Kal adlı çahşmasını buldular müzik marketlerde. YildızTilbe. merakla beklenen Dillere Destan'ın düzenlemelenm Ozan Doğulu'ya emanet etmış. Doğulu da özellıkle B yüzundekı parçalarda veteneğını göstererek kardeşı Kenan Doğulu*nun albümünde olduğu gıbı yıne 'piyasanın 181601^^1 vererek ıyı ışler ortaya çıkarmış. ilk bakışta Tarkan'ın bestesı Havahm'ın, Tılbe'nin söz \e müziğıyle BuzKırağı ve Dillere Destan'ın vc Neşet Ertaş klasiğı Mühür Göriüm'ün bu albümün ömrünu uzatacağı anlaşılıyor Ancak aksayan bır nokta var. Yıldız Tilbe, parçaları vorumlarken gereksiz yere çok bağmyor. en yumuşak parçada bile bir bakıyorsunuz Tilbe yukanlarda. Aynca fazla bir yeniîik bulamıyorsunuz albümde. Tilbe konserlerine on yeni parça eklemekten başka yerli popa fazla bir katkı sağlamayacak bir çalışma Dillere Destan. Aynı eleştıriler Harun Kolçak için de geçerlı. Tiirkiye'nin sayılı gıtaristlennden olan Kolçak, her fırsatta yaptıklannın pop olmadığmı vurguluyor. ama şartlan değıştırmek ıçin hıçbir şey vapmıyor. Yeni albümdeki Dualanm Yoluna ve Vermem Seni'yi ya da diğer parçalardan bınnı alın. dığer ikı kasettekı çalışmalardan hıçbır farkı olmadığmı göreceksınız. Belki >we insanlar Kolçak"ın müziğiyle bel knıracak. gerdan kıracak, ama böyle yetenekli bir ısım Tilbe gibi bağırıp çağırdığı parçalarla bir şey eklemeyecek yerli popa GORÜŞ MESAM'da Çalışmalar < Halamyor Türkiye'de müzik eserieri yara- tanlann telif haklannı korumak amacıyla uğraş veren tek mesleki Birlik 'MESAM', bir süre önce 6 Ağustos 1995 günü yaptığı olağa- nüstü genel kurul toplantısında alı- nan kararlar doğrultusunda 'yeni bır dönem'in başlangıcından bu yana yoğun ve bılınçli çalışmalar içinde bulunuyor. Şöyle ki bu 'ye- nilenme' sürecinde, yeni başkan ve 15 üye sayısınaçıkarılmış bulu- nan yeni yönetim kurulu, her hafta toplantı günlerıni aksatmadan, ta- mamen tüm dünyadakı başlıca te- lif haklan kuruluşlarının (SACEM, SEMA, SABAM gibi) ve özellıkle anlaşmalarla bağlı bulunduğu Cl- SAC'm (Uluslararası Söz Yazarla- rı, Bestecıler Biriikleri Konfederas- yonu) uygulamalarına uygun ola- rak, çağdaş, uygar, evrensel sis- temler paralelinde bılımsel ve tek- nik çalışmalannı hızlandırmış bu- lunmaktadır. MESAM'ın yenilenme ve çalış- malannı sağlam biryapılanrna için- de yürütme isteğı ve üyelerinin zo- runlu tetif haklannı gerçekçi yön- temler ile koruyabilme olanakları- nı sağlayabılme çabalan, sözü ge- çen olağanustü genel kurul top- lantısından önce, 1 Nisan 1995 gü- nü 'Amelıyat Günu' adı alttndatüm üyelerine açık olarak yapılan top- lantıda dile getirilmiş ve bu toplan- tıda önemli konulara değinılerek bazı kararlar alınmıştı. Işte, bu top- lantıdan sonra olağanustü genel kurulda sağlarn temellereoturtulan kararlara vanlmasında ve seçim- de yönetim kurulunun arttırılarak on beş üyeye çıkanlması ve yeni başkanın seçilmesine katkısı ol- muştur. Atilla Özdemiroğlu'nun baş- kanltğında, Sezen Aksu ve Fuat Güner'ın başkan yardımcılıkları ıle Dursun Karaca'nın genel sekre- teıiiğinde çahşmalan yoğun biçim- de yürüten yönetim kurulu, görev bölümü doğrultusunda Çatışma Komisyonları kurulmasını gerçek- leştirmiştir. Bu komisyonlar. Finans ve Yatınm, Dış llışkiler. Iç llişkilerve Temsıl, Hukuk, Teknik, Basın ve Halkla llişkıler, Araştırma-Geliştır- me-Strateji bölümlenni içermekte- dir. Başkan Atilla Özdemiroğlu'nun önemle üzennde durduğu Strateji Komısyonu'nun şimdilık saptadığı konular; 1- MESAM'ın uluslarara- sı telıf haklan kuruluşlan ile koor- dinasyonu, 2- Ülkemızdetelif hak- lan konusunda meslek birlığının tek çatı altında toplanması, 3- Ta- rifelerin, dünyadakı uygulamalar içinde. ancak ülkemızın koşullan göz önüne alınaraktespiti. 4- 5846 sayılı yasa değişikliğine ilişkin tü- zük çalışmalan üzennde Kûltür Ba- kanlığı ile işbirliği, RTUK ile Radyo- TV telıf yönteminin saptanması. Geçen hafta yerli popta y ıldızlann yerleri hayli degişıklığe ugradı. Car- tel listede aşağılara ınerken VHamin-' ciler, Zlejtinyağlı Yaprak Dolmasıad- lı ka^tleriyle 1 numara oldular. Çe- lik. "Hercai' adlı klıbinın yardımıyla Benimle Kal albümünü ikincılığe ta- şırken Hakan Peker'ın adını verdıği çalışması bır sıra geriledi Türk sanat müziğınde Muazrez AbacL Tutkunum'la liderhğinı sür- dürüyor. Ebru Gündeş, Ben Daha Büvümedimle ikinci. SibelCan,Şar- kılardaSenden Yana adlı çalışmasıy- la üçüncü. Türk halk müziğınde ArifSağ, çok olmasa da sürekli satarak haftalardır lider. Yabancı popta Scatman John, Scatman's VV'orld'la bırinci sıraya yükseldı. Efsane grup Chicago son çalışmalan Night and DaVle birden ikinci sıraya yerleşti. Supergrass, 1 ShouldCocoadlı albümüyle üçüncü. Klasik Batı müziğinde Pavarot- ti'nın dostlanylabirlikte yaptığı "'Pa- varotti and Friends 2" 1 numara. - Braveheart - London Symp. Orch - Singles - Alıson Moyet - Let Your Dira Light Shine - Soul Asylum - Kojak Variety - Elvis Costello - Dillere Destan - Yıldız Tilbe - Sevgüiler Günü - Ilhan trern - Kocakannın Dansı - Demirhan Baylan -Nefes Keser Aşklar - Sibel Tüzüı - Üzümler Sarardı - Sonat Bağcaı - Senden Uzak - Eee - Deli Sevda - Haluk Özkan - Anlasana - Avşe Tunalı - Sevdan Var ya - Aydan Volga - Yanımda Kal - Harun Kolçak - Gönlüm Anadolu'da - Hülya Si er - Gençliğin Göz>aşı - Rafet El R nıan