Katalog

SAYFA CUMHURİYET 14 EYLÜL 1995 PERŞEMBE 12 DIZI YAZI Edebiyatımızın ölümsüz yazarları arasında yer alan Aziz Nesin, imza günierınden birinde küçük bir hayranına çıçek verırKen. Dünya çapında oyun yazan A sıl uzmanlık alanı olan yazarlıkta da tek bırtü- run sinırları ıçınde kal- madı AzızNesıngel- mış geçmı> ve dunya otçusunde en buv.uk gulmece vazarımız olduğu gıbı kanım- ca. yıne dunva olçusunde buvuk bır oyun vazariüir "Tut Elimden Rovni" ıçenğıyle de bıçımıyle de dunva olçusunde değerlı bır tıyatro yapıtıdır "Surname'* adlı romanı kendısının de en çok değer \ erdığı yapıtlarjndandır "Zubuk". u Bd>le Ğelmiş Bö>le Git- mez "lervesayısızbaşkayapıtıyla, çağ- daş edebiyatımızın olumsuzlerı arasın- da olduğundan kımsenın kuşkusu yok Fakat kendısının de yakındığı gıbı bu yapıtlan konusunda kendı ulkesmde bu- gune kadar genış kapsamlı. kıtap boyoıt- lannda bır değerlendımıe yapılmamış olmasını.kımılataplannıntumuyleyan- kısız kalmasını. «erçekten de nasıl açık- lamalı 7 Son fotoğraflar Ve boylece en son Azız Nesın fotoğ- raflanna gelmış oluyorum Bunların kımılerınden ozellıkle de son yıllardakı kımı telefon konuşmala- nmızdan daha oncekı bolumlerde soz etmıştım Şımdı son bır-ıkı >ılda bende en çok ız bırakan başkaca karşılaşmalarımızı anlatacağım Azİ7 Nesin Turkıye Yazarlar Sendıka- sı'nın 9 Genel Kurulu'na gerçekten yor- gun ve hastaolarakkatıldı Konuşmala- n, tartışma ve suçlamalan kaygıyla ız- • Aziz Nesin, yazarlıkta tek bir türün sınırları içinde kalmadı. O, gelmiş geçmiş ve dünya ölçüsünde en büyük gülmece yazarımız olduğu gibi kanımca, yine dünya ölçüsünde büyük bir oyun yazarıdır... Fakat kendisinin de yakındıgı gibi bu yapıtları konusunda kendi ülkesinde bugüne kadar geniş kapsamlı, kitap boyutlarında bir değerlendirme yapılmamış olmasını, kimi kitaplarının tümüyle yankısız kalmasını, gerçekten de nasıl açıklamalı? Aziz Hesiü'lı ledı Bu kaygı, gergınlık. fotoğrafında apaçık görülmek-İe Yorgun ve haSt^ olduğu halde. ertesı gQno> kulldnma>adageldı Bırkoşede sessızce ve (artık hemen hemen hıç go- remedığı ıçın) guçlukle oy pusulasını doldurdu. oyunu kuliandı ve sessızce çı- kıp gıttı Onu başkanlık dıvanı seçım- iennden sonraarayarak sonuçlan soyle- dım Kutladı. "Kongrede i>i konuş- tun" dedı ve sendıkanın parçalanmaya- cağını bolunmeyeceğını umduğunu soylemekle yetındı 8 marrta Konya'da bır kıtabev ınde ım- zası vardı Tanftı tam olarak bılıyorum Çunku bızım de Konya Devlet Tıyatro- su'ndaşıır-muzıkdınletımızıntanhıay- nı gundu Azız Nesm. Konya'ya bır ya da ıkı gun once gelmış. otellenn kendısını ka- bul etmedığıne daır haberler ve buna ılışkın yazılar gazetelerde yer almıştı Konya'ya gıdeceğımızı ya da Kon- ya'da olduğumuzu oğrenen arkadaşlan- mız arasında cıddı kaygılarla kapılanlar bıle olmuştu Oysa bızım ayak bastığımız Konya olağan yaşamı n ı surdurenl)ır kent goru- n umundeydı O gun oğleden sonra Dev - let Tıyatrosu salonuna gıtmeden once Azız Bey'ın kıtap ımzaladığı kıtabevı- ne uğradık Okur ılgısı dışında herhan- gı bır olağarıdısılık yoktu Kıtabevıne gırdık. orada bır ıkı sıvıl polıs barıkatı- nı aşarak Azız Bey'ın yanına ulaştık Epeyce yorgun. neşesız ve yalnız bır *\zız Nesın fotoğrafı Gozlen ıse yanı- na gelenın ancak adımı soyledığımde ben olduğumu anlayacak kertede göru- >ordu Son goruşmelerımızın hepsınde olduğu gıbı eğılıp yanaklannı optum. o ve Konya'ya bırlıİcte geldıklen A>ben Hanım. aynı akşam trenle donuyordu. bız ertesı gün donecektık Vedalaşıpay- nldık Nısanda Ankara Kıtap Fuan'nda kı- taplannı yıne TYS standında ımzaladı Mutlu. neşelı ve şıktı Ben de aynı gun kıtap ımzalıvordum Kıtap fuarları sırasında hıç değılse bırkaç gunluğune yaşadığımız lyımser duygulann uçanlığıy la, okurlanmız. da- ha çok da bayan okurlarımızın sav ısı ko- nusunda yanşıp şakala^tık 26-27 hazırandakı TV S Sanat Gunle- n'nın ılkıne onur konuğu olarak katılıp bır konuşma y apmasını telefonla nca et- tım ly ı olursa, başkaca da bır engel çık- mazsa katılacağını soyledı Sanat günierınden bırkaç gun once kalbınden rahatsızlanarak Florence Nıghtıngale Hastanesı'ne kaldırıldı ATV'nin ayıbı 23 hazıran cuma akşamı. >azarlar E- vı sahıbı Cengiz Kartal'la. TYS'de Sa- nat Gunlen">leılgılıbırtoplantıdan son- ra hastanede zıyaretıne gıttık Yuzunde ona çok yakışan (bırkaç gunluk) beyaz sakallar. uzennde yıne bır şort ya da kısa bırpıjama yalınayak oturmuş. ortak arkadaşlanmız olan bır- kaç zıyaretçısiyle konuşuyordu Sanat gunlerıvle ılgılı gelışnıelen anlattık Soz arasında. atv "nın kabul etmışken son anda nedense çekımlen yapmaktan vazgeçtığını soyledık Azız Bey. bızden bır ıkı gereklı bılgı edındıktcn sonra atv'yı telefonla aradı ve ertesı gun sorun çozümlenmıştı (Nıtekım 1 Sanat Gunlen çekım hakkı- nı tek televızyon kanalı olarak bızden alan atv çekımlen yaptı. Azız Bev ın olumünden sonra "çok özel"spotlanv- la çekımlerıden bolumler gosterıldı. fa- kat bugüne kadar herhangı bır atv yet- kılısiyle goruşmemız mumkun olmadı yazılı mesajlanmıza da vanıt alamıyo- ruz ) Yarın: Son görüşme Ocak 1977'de Isveçli gazetecilerle May Yayınlan'nda. (Soldan sağa) A. Behramoğlu, A. Kadir, A. Nesin ve S. Özdamar. Aziz Nesin, Çatalca'da Nesin Vakfı'nı kurduğu arazide. ÇALIŞANLARIN SORULARI SORUNLARI /YILMAZŞİPAL 9 ay aylıksız izin kullandım SORL: 2. derece 2. kademeden aylık alan ba>an öğretmenim, 27 vıldan beri görev yapmaktayım. Ocak 1996'da emekli olmavı duşünüyorum. değişik y ıllarda toplam 9 av aylıksız izin kullandım. Ancak avlıksız izine ait kesenekleri yatırmadığım içın 9 aylık surem Emekli Sandı- ğı yonunden değerlendirme dışında kaldı. Yeni bir kararna- me ile aylıksız izinli geçen sürelere borçlanma hakkı tanın- dığını sovlediler. Öğrenmek istediklerim: 1) Borçlanmak için belirli bir sure var mı? Borçlanma, izi- ne çıktığım tarihteki gosterge ve katsavılara gore mı hesap- lanacak? 2) Dokuz avlık borçlanma karşılığı, kaç lira odemem gere- kecek? 3) Borçlanırsam.9 a> için bana bağlanacak emekli aylığı kaç lira artacak? A.\ YAMT: 1) 25 Teınmıız 1995 gunlu Resını Gazete'de yayımlanan 562 sayılı Yasa Hukmünde Kararname ıle 5434sayılı TC Emekli San- dığı Yasası'na eklenen geçıcı madde 202 ıle 25 Temmuz 1995'ten on- ce. aylık^ız ızın haklannı kullanıp borçlanma hakkını yıtırenlere venı bır hak getınlmı^tır "Personel kanunlarına gore avlıksız izinli savılanlardan avlık- sız izinlik geçen hizmet sürelerıne aıt kesenek ve karşılıklarım za- manında odememiş iştirakçilerden bu Kanun Hukmünde Karar- name'ninvavım tarihini takıpeden üçav içinde; başvurmaları ve başvuru tarıhındeki katsavılar >e emekli keseneğine esas avlığın hesabına aıt diğer unsurlar ile kesenek ve karşılık oranları esas almmak suretıvle hesaplanacak kesenek ve karşılıklarım defaten odemeleri halinde avlıksız geçen izin surt'leri emeklilik vonunden değerlendirilir." Kararname uvannca, uç iy olan borçlanma suresı, 25 Ekım 199S'te sona ermektedır 2) Borçlanma tutarı. borçlanma başvuru tarıhındeki geçerlı goster- ge ve katsav ılara gore Fmeklı Sandığı keseneğine esas jlın.ın genel av - lık kıdenı jylık, tabaıı aylık ve ozel tazmınat toplamından hesaplana- caktır 2 derece 2 kademeden avlık alan bır oğretmenın 9 aylık borçlan- ma hesabı A) Genel aylık 1 210 (genel gosterge) ^2 200 (ek gosterge)-3 410 (toplam gosterge) X 1 225 (katsavı) = 4 177 250 (genel aylık) B) Kıdem aylık 500 (kıdem aylık göstergesı) X 1 225 (katsayı) = 612 500 (kıdem avlık) C)Tabanavlık I 00(tabanavlıkgöstergesı)X4490(tabanaylıkkat- savısı) = 4 490 000(tabana>lık) D)vuzde26 ozel tazmınat 9 S00 (Ba^bakanlık Müste^an genel gos- terge ve ek goslerge toplanıı) X 1 22^ (katsayı) X yuzde 26 (ozel taz- mınat oranı) = 3 025 750 (526 ozel tazmınat) 4 177 250 (genel avlık) *612 500 (kıdem avlık) + 4 490 000 (ta- ban aylık)+3 025 750(vuzde26ozeltazmınat)= 12 305 500TL (ke- senek vekarşılıklara esas toplam avlık) 12 305 500TL (toplamavlık) X yuzde 35 (515 kesenek + yuzde 20 kar^ılıkları) = 4 306 925 Tl (1 avlık borçlanma tutan) X 9 (av) = "?X 762 325 TL (9 aylık borçlanma tutan) 3) AvlıkMzızınde geçen 9 aylık sure emekli avlıgınızda vuzdeO 075 (bınde vetınis be^) artı^ sağlavacaktır Bunun parasal karşılığı. gunu- muz gosterge ve katsavılara gore avda 92 bın 291 lıradır ANKARA NOTLARI MUSTAFA EKMEKÇİ Rauf Bey Rumlarla Bozmuş! 7 eylul perşembe gunku "Ankara Notlan "nda "Denk- taş'ın Açıklaması"n\ yayımladım Yazıda adı geçen bır kışının açıklama hakkı olduğu ılkesını bır basın ahlakı ıçınde benımsedıgım ıçın, sozler ne denlı agır olursaol- sun gocunmadım Hatta keyıflendım "Yazdıklanmız doğnı olmalı kı Rauf Bey çok kızmış"dıye duşundum Fransızlar - Kızıyorsunuz oyleyse haksızsınız1 derler Rauf Bey'ı bu denlı kuplere bındıren olay, Kıbrıslı bır yurttaşının, kendınce eleştırılerıdır Rauf Bey, Kıbrıs'ta yaşayan Turklerın kımını dost kımını duşman sayamaz buna hakkı da yok haddı de değıl Herkes Rauf Bey'ın dumen suyuna gıtmek ona eyvallah etmek zorunda da degıldır Okur 27 ağustosta yayımlanan mektubunda 1974 yağmasını anlatıyordu, şoyle dıyordu "Ekmekçı Kardeş 1974 sonrasında neler başardığı- mızı kısaca yazayım llk gunlerde bocaladık, arkasından ganımet furyası Once evler, arabalar, buzdolabı, TV, ga- zocağı, koltuk takımlan vb Arkasından tarla, bahçe 'Eşdeğer' dedıler lahs\s'dedıler, 'tasarruf dedıler ruş- vet dedıler, ışgalmafyası kurdular Rum'un maiını bırgu- zelpaylaştılar O kadaryedılerkı Güneygoçmenının ma- lını yutmakta zorlanmadılar " Rauf Bey bunlara değınmıyor, "Doğrudur", "Yanlış- tır" da demıyor - Hayır, Kıbrıs'ta yağma yoktur, kımın malıyağmalan- mışsa gelsın' dıyemıyor Bu denmedığı surece hangı gerçeğı saklayabılırsınız7 "Bız Kıbrıs davasının bır Türkluk davası olduğuna ınanı- yoruz" dıyor Okur boyle laflardan bıkmış da, "Yeterar- tık ber dıyor Rauf Bey dın somurusunden Şeyh Nâ- zım'dan neden soz etmıyor'? Yangın sondurme olayı da yoki Sozun başına geleyım Rauf Bey'ın açıklamasını alır almaz yayımladım Rauf Bey ne yapmış'7 Basın ahlakı- na uymayan bır şey yapmış kanımca Bana yolladığı açıklamayı Kıbrıs'takı -kendısıne yakın bıldığı- gazete- lere dağıttırmış (Gazetecılığı basın ahlakını sanıyorum bılır kendı gazetesı de var) 6 eylulde çıkan kımı gaze- telerde başlıklar şoyle - "Denktaş, 'Dava tehlıkelı vırajda'" dedı "Benı kan ve barut kokusuna susamış canavarolarak takdım eden- ler, Rumlann elıne en guzel sılahı verdıler Rumlar bunu Kuzey Kıbns ve TC aleyhıne kullanacaklar "(Vatan) - "Tehlıkelı vırajdayım"(Halkın Sesı) - "Kıbns ', "Bırlık" gazetelerı de benzerı başlıklar at- mışlardı Bırgazete "Denktaş, Ekmekçı'ye fırça çektı'" dıye başlık attı 12 Eylul'de Ankara Sıkıyonetım Komutanı olan Kor- general Nıhat Özer'ın bır davranışını anımsadım Bır ya- zıma açıklama yollamak ıster Komutanın yardımcılan - Efendım, radyoya verelım, tum basına verelım açık- lamayı, derler Nıhat Özer - Hayıri der, Ekmekçı'nın kendısıne gondereceğım, o yayımlar Öbur basına, radyoya vermek ayıp olur* Rauf Bey Sıkıyonetım Komutanı denlı ıncelık goste- rememış Yazık 1 "Rumlar da Rumlar 1 " dıyerek 20 yıldır ıktıdarda kal- mışsa bır kışı, bu duşundurucu Yazar Ibrahım Çamlı nın "Dunya-Amerıka-Turkı- ye"adlı kıtabını okuyorum Ibrahım Çamlı'nın orada, Kıbrıs'la ılgılı ılgınç gozlemlerı var 1950 lı yıllarda, Kıb- rıs Rumları Ingılızlere karşı bağımsızlık savaşı venrfer- ken Turk cemaatı, bu savaşta seyırcı kalmıştır Eee, Denktaş o sırada Ingılız yonetımınde savcı mıydı ney- dı 7 Ibrahım Çamlı şoyle dıyor yapıtında "Turk cemaatı lıderlennın, Kıbns statusü meydana geldıkten sonra da yapıcı bır zıhnıyet ıçınde olmadıkla- nna daır bır ıtham vardır Rauf Denktaş'ı hedef tutan bu ıthamı, Devnm Hukumetı nın (27 Mayıs Devrımı) Kıbns Buyukelçısı Emin Dırvana Mıllıyet'te yazdığı bıryazısın- dayapmıştır Dırvana, Denktaş'ın tutumunuşoyleanlat- maktadır Kıbns ta dığer bır gorevım de Turk cemaatının ekonomık sosyal ve kulturel kalkınmasına yardım et- mektı Cemaat Meclısı Başkanı srfatıyle, Denktaş'ın baş- lıca sorumluluğu da bu konularda ıdı Çunku, bu kalkın- manın butun mekanızması, yanı okullar, srxırtıf, sosyal ve kulturel dernekler Kıbrıs ta çok şumullu olan koope- ratıf teşkılatı, evkaf malları ve ingılızlerden tazmınat ola- rak alınan 1 5 mılyon sterlınlık evkaf parası ve her sene Turkıye'den yapılmakta olan onemlı malı ve aynı yardım butun bu ımkânlar merkezı hukumettekı Rum çogun- luğunun her turlu mudahalesınden tamamen azade bır şekılde çahşmak yetkısıne sahıp olan Cemaat Meclı- sı'nın uhdesınde ve Denktaş da bunun değışmez baş- kanı ıdı Denktaş ı ve etrafına kendı topladığı arkadaş- larını butun enerjı ve çabalannı, buyukelçılık kadrosu- na bınbır muşkulatla temın edebıldığım malıye, kultur, tıcaret ve zıraı kredı muşavır ve ataşelerının ve zaman zaman Turkıye'den celbedılen dığer uzmanların deste- ğı ıle bu ıstıkamette toplamaya aylarca nafıle yere uğ- raştım Ama onun aklı fıkrı bu ışlerde değıl, luzumlu lu- zumsuz mutemadıyen Rumlarla dıdışmekte ıdı ' Emın Dırvana, emekli kurmay albaydı 27 Mayıs Dev- rımı yonetıcılerı, onu Kıbrıs a buyukelçı olarak atadı Dır- vana, orada uç yıl gorev yaptı Dırvanalar, 'Kıbnslılar' ad- lı bır aılenın çocuklarıydı Emın Dırvana'nın Rauf Bey le ılgılı kanısı uzerıne, yazar ibrahım Çamlı şunları yazıyor "Yetkılı bır kımse tarafından gelen bu sozlenn onemı buyuktur Zıra bu sozler, Turk lıderlennın temel mesele- yı teşkıl eden kalkınma davasıyla ılgılenmedıklerını ve lehlennde olan bır duzen ıçınde bıle, yapıcı bırzıhnıyet- le çalışmadıklarını gostermektedır Kıbns Turk cemaatı lıderlennın sorumluluk konusunun bır gun tam olarak aydtnlanacağına şuphe yoktur Bu yazı çerçevesı ıçınde soylenecek tek şey, bu durumun da dunya kamuoyun- da lehımıze bır not ılave etmedığıdır ' (25 Eylul 1964 "Yon 'den) Rauf Bey, otuz yıl once de boyleymış Hıç değış- memış O zaman da Rumlarla bozmuş1 B U L M A C A SEDAT Y4ŞAY41S 1 2 SOLD\IN SAĞ4: 1/ Teker bıçımın- de yassı nesne 2/ Mezarın uzerıne yerleştırılmış ta- but buyukluğun- de tahta ya da mermerbandık 3/ Mustahkem yer Japonya'da kulla- nılmışeskıbırha- cım olçusu bın- mı Eğık mevıl- lı 4/ Sarı renkte ve cam parlaklı- ğında doğal demır ve mag- nezyum silıkat 5/ Rus koy- lu topluluğuna venlen ad Lıflerı dokumacılıkta kulla- nılan bır bıtkı 6/ \enndehk, yanılmazlık Bızmut ele- mentının sımgesı II Enis Batur'un bır şiır kıtabı okun, kırışe geçen ucundakı kertık 8/ Istanbul'un bır semn Kalehendegı 9/Fel- sefede ve edebıyatta şevtanı ve kotuluğu yuceltme anla- yışı YUKARID4N AŞAĞIYA: 1/FelsefedeTanrı nıntekvenıhaıgerçeklıkolduğunu son- lu nesne ve olay lann bagımsız olarak varolmadıklarını sa- vunangöruş 2/Kuçuk tekne kaptanı Osmıyum elemen- tının sımgesı 3/Sahıp Gemılerde tayfa ve erlenn yattı- ğı bezden vapılan ve halatlarla bır yere tutturulan asılı ya- tak 4/Türlunedenlerlebaşanlıolamay an kımse Bırkım- «.enm egemenlıgını tanıma 5/ Başi su altında tutarak yuz- mevı sağlayan soluk alma borusu 6/Şöhret Ata Hubu- bat tozu 7/Gemı ya da tren yatağı Bırrenk 8/Eskıden yazı lev halarına ya da y azma kıtaplara konulan hattat ım- zası 9/ Atasozu Duzen