Katalog

3 TEMMUZ 1995 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11 Öymen'm KKTC dyarati • LEFKOŞA (Cumhuriyet) - Dışişleri Bakanlıği Müsteşan Onur Öymen, ICıbns'ın güvenliğınin Türkiye'nin teminati aitında olduğunu bildırirken, "Türkiye, adada mevcut olan banş. güvenlik ortamını korumaya .muktedirdir. her zaman muktedir olacaktır" diye konuştu. Öymen, dün Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyeti'ni ziyaret etti. Ercan Havaalam 'nda yaptığı konuşmada, binlerce ağacın yok olmasına neden olan yangından ûzüntü duyduğunu dile getiren Öymen, Çanakkale'de olduğu gibi bu bölgenin de yeniden ağaçlandınlması için çalışma başlatılacağını ifade etti. Kıbns sorununun çözümü konusunda sürdürülen çabalann doğru yolda olduğunu anlatan Öymen, "Banş yapmak, savaş yapmaktan bazen daha zordur"' diye konuştu. Karaçi'de çaDşma:15ölü • KARAÇİ(AA)- Pakıstan'ın ekonomik başkenti olarak kabul edilen Karaçi'de meydana gelen çatışmalarda 15 kişi öldü. 25 kişi yaralandı. Cuma gününden beri genel grevin yapıldığı Karaçi'de, Muhacir Kavmi Hareketi (MKH) ile güvenlik güçleri arasında çatışmalar çıktığı ve böylece üç gûnde ölenlerin sayısının 29'a yükseldiği belirtildi. Kentte 16 bin güvenlik görevlisi bulunuyor. Karaçi'deki çatışmalarda sadece geçen ay 280 kişi öldü. Yılbaşından bu yana ölenlerin sayısı ise 800"den fazla olarak ifade ediliyor. Mandela, Japonya'da • TOKYO (AA) - Güney Afhka Devlet Başkanı Nelson Mandela, beş günlük resmi bir ziyaret için dün Japonya'nın başkenti Tokyo'ya geldi. Japon diplomatlar, Mandela'nın bu ziyaretini, iki ülke, arasındaki ilişkilerde yeni bir çağın başlamasınm sembolü olarak degerl endiriyorlar. Mandela'nın Japonya'dan ekonomik ve politik destek isteyeceği kaydedildi. lyeonazilep savaş gazı peşinde • BONN(AA)- Almanya'da neonazilerin terörist faaliyetlerde kullarunak üzere savaş gazı ve radyoaktif maddeler peşinde olduklan bildirildi. Almanya'da yayımlanan Der Spiegel dergisinde, istihbarat servislerine dayanılarak verilen haberde, Anayasayı Koruma Federal Ofisi'nin bölgesel bürolanndan. aşın sağcılann bu gazlarla ilgilendikleri yolunda raporlar alındığı belirtildi. SözdeKÜPt Meclisi • BONN(AA)- Almanya'nın Bavyera Eyaleti tçişleri Bakanı Guenther Beckstein. sözde sürgünde Kürt parlamentosunun, terör örgürüPKK'ninbir propaganda aracı olduğunu söyledi. Beckstein, eyalet milletvekillerine gönderdiği mektupta, sözde parlamentoyu, kendini siyasi şiddete veren "taklıt örgüt" olarak nitelendirerek, "Bu, ne serbest seçimler sonucunda oluşturulan gerçek bir parlamentodur ne de bütün Kürtler adına konuşmayı iddia edebilir" diye yazdı. Keşmir sorunu • YENlDELHİ(AA)- Hindistan hükümeti. Keşmir eyalerinin bağımsızlığı için mücadele eden Müslüman gerillalara önkoşulsuz diyalog önerdi. Başbakan Narasimha Rao hükümetinin bakanlanndan Bhuvanseh Chaturvedi, Keşmir ziyaretinin ardından Hindistan-Pakistan smın yakınındaki bir kentte halka hitaben yaptığı konuşmada, "Mevcut sorun şiddetle değil, diyalog yoluyla çözümlenir. Şımdi anlamlı bir diyalog başlatabiliriz" dedi. Hindıstan hükümeti, daha önce de Hindistan anayasasına uymalan ve eylemlerine son vermeleri halinde, ayniıkçılarla görüşmeye hazır olduğunu bildirmişti. AzeiT-Emıeııi barışı yakmdaLALE SARIİBRAHTMOĞLU ANKARA - Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki sorunla- nn, Dağlık Karabağ Ermenileri- nin statüsü konusunun vanlacak bir çözümden sonra gündeme ge- tırilmesi yolunda bir formül ile çözülmesi için adımlar atıldığı öğrenildi. Cumhurbaşkanı Siiley- man Demirel, Ermenistan ın iş- gali sonucu kendi topraklannda yerlerinden olan ve acınacak du- rumda olduklannı belirttiği 1 mil- yon 200 bini aşkın Azerinin evle- rine dönebilmeleri için Türk dip- lomasisinin bir formül üzerinde çalışhğını açıkladı. Demirel, Karadeniz Ekonomik lşbirliği (KEt) toplantısının ya- pıldığı Romanya'nın başkenti Bükreş'te öncekı gün düzenledi- ği basın toplantısında, Türki- ye'nin Azerbaycan'ı işgaline tep- ki olarak ekonomik abluka uygu- ladığı Ermenistan'ın, Ankara'nın Orta Asya'ya ulaşmasmda önem taşıdığının da altını çizdi. Statü sorunu Azerbaycan, kendi topraklan içinde yeralan Dağlık Karabağ'da bağımsızlıklannı ilan eden Erme- nileri tanımıyor. Ancak Avru- pa'da Güvenlik ve lşbirliği Örgü- tü (AGtT) Minsk grubu, Dağlık Karabağ sorununun çözümü için yürütrüğü görüşmelerde. Erme- nistan ve Azerbaycan'ın yanı sı- ra Dağlık Karabağ Ermenilerini de toplantılara çağınyor ve muha- tap alıyor. Bakü yönetimi, özerklik tanı- maya hazır olduğu Dağlık kara- bağ Ermenilerinin statüsü soru- nunun çözümünden önce Erivan ile banş yapmak istemiyor. AGlT Minsk grubunun hazırla- dığıplanagöreiseAzerbaycan'ın statü sorununu daha sonra masa başında çözmesi karşılığında. Er- menilerin işgal aitında tuttuğu Azeri topraklanndan geri çeldl- meye başlaması, BM Banş Gücü askerlerinin bölgeye yerleştiril- mesi ve her iki ülkeye yönelik ambargonun kalkması öngörülü- yor. Böylece Demirel'in, Azerbay- can üzerinde büyük yük getirdiği ve acınacak durumda olduklannı belirttişi 1 milyonu aşkın Azeri- • Türkiye, Azeri- Ermeni anlaşması için devrede. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, 1 milyonu aşkın Azeri göçmenin evlerine dönmesinin sağlanmasından sonra sorunun masa başında halledileceğini söyledi. AZERBAYCAN Barda Azeri topraklanni %20"si Ermeni işgalinde ERMENISTANŞ^. * Martını Fızuli Dağlık Karabağ 'Batı Şeria sendromu' Azerbaycan'ın. Ermenilerin çoğunlukta olduğu Dağlık Karabağ'da Batı Şeria sendromu yaşanabileceği tehlikesine dikkat çekiliyor. Israil, uzun yıllar Filistinlilerin elinden alarak işgal aitında tuttuğu Batı Şeria'da verimli topraklan işlemeye başladı. tsrail ile Filistın Kurtuluş Örgütü (FKÖ) arasında yıllar sonra yapılan tarihi banş anlaşmasından sonra bu topraklarda FKÖ'ye kısmi özerklik verildı. Dağlık Karabağ'ın Ermeni işgali altındaki Akdam ve Zengeran'da da topraklann çok verimli olduğu, ancak işlenmedıği belirtiliyor. Azerbaycan ve Ermenistan arasında kısa sürede bir çözüme ulaşılmaması halinde bu toprakJann Ermenilertarafından işlenmeye başlanacağı ve Batı Şeria'ya tsrail nasıl yerleştiyse Ermenilerin de toprakJan işlemek suretiyle buraya yerleşerek kalıcı olma tehlikesine dikkat çekiliyor. Kıbns benzetmesi Azerbaycan ve Ermenistan arasında yaklaşık 5 yıldır devam eden çatışmalann ardından 13 aydır ateşkes durumu hâkim. Kıbns'ta da kan dökülmesınden sonra yaklaşık 20 yıldır Türk ve Rum toplumlan arasında ateşkesin hâkim olduguna dikkat çekiliyor. Kıbns'ta Birleşmiş Milletler Banş Gücü'nün denetiminde ateşkes uygulanıyor ve taraflar, böylece sıcak çatışma yerine soğuk savaş dönemi yaşıvorlar. Azerbaycan ve Ermenistan arasında da benzer durumun yaşanabıleceği ve bunun önlenmesi için bir çözüm bulunması gerektiğine dikkat çekiliyor. Diplomatik kaynaklar, Azerbaycan ve Ermenistan'ın ateşkesi denetleyecek ve ayıncı bir güç olan banş gücü olmadan da birlikte yaşamalannın önem taşıdıgını belirtiyorlar. nın evlerıne dönmesı sağlanmış olacak.Diplomatik kaynaklar, an- cak Dağlık Karabağ Ermenileri- nin Ermenistan'a ulaşmalannı sağlayan Laçin kondorundan Azerilerin toprak tavizinde bu- lunmalannın söz konusu olmadı- ğının da altını çizdiler. Bükreş'teki diplomatik kay- naklar. Cumhuriyet'e yaptıklan açıklamada, gerek Azerbaycan gerekse Ermenıstan'ın banşa ya- kın olduklannı belirterek bir tara- fın güvenlik (Erivan) diğer tara- fın da egemenlik (Bakü) sorunu bulunduğunu belirterek her iki ül- kenin de kendi kamuoylanna an- latabilecekleri bir formül üzerin- de anlaşma yapmalanna çalışıl- dığını belirttiler. OrtaAsya Demirel, Türkiye'nin Gürcis- tan ile olan iki kapıyı da açarak Orta Asya'ya ulaşmada çektiği sı- kıntılan bir ölçüde gıderebilece- ğini belirtti. Cumhurbaşkanı Demirel an- cak, Türkiye'nin Orta Asya'ya geçebilmesinde Ermenistan fak- törünün öneminin de altını çizdi. Demirel bu konuda şu görüşleri dilegetirdi: "Türkiye'nin Ermenistan'ı ge- çipAzerbaycan'a, Bakü'ye ulaşa- bilmesi lazım. Bizim sıkıntımız, Orta Asya'daki mal hareketine ve- ya Avrupa'dan Orta As>a'ya, Türkiye'den Orta Asya'ya yönete- cek mal hareketine yol bulabil- mektir. Bunu hep önemsedik. Orta Asya'ya varmak Türki- ye'nin en bü\ük endişesi. Gürcis- tan'da iç güvenliğin geniş çapta sağlandığını görüvoruz, Gürcis- tan ile yakında kapı açacağtz." Azeri -Ermeni Savaşı nedeniyle bir milyondan fazla Azeri, evlerinden aynlıp mülteci kamplanna sığınmak zonında kaklt Aliyev: Rusyabaskı yapıyorANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Ali- yev, ülkesinın, Rusya'nın ciddi bir askeri ve ekonomik baskısı aitında olduğunu be- lirterek Cumhurbaşkanı Süleyman Demi- reTden yardım istedi. Aliyev'in. geçen hafta sonunda Ro- manya'nın başkenti Bük- reş'te Karade- niz Ekonomik lşbirliği (KEt) toplantısına katıldığı sıra- da Demirel ile yaklaşık 2.5 saat süren bir geceyansı gö- rüşmesi sıra- sında bu yön- deki endişele- rini dile geti- rerek Demi- rel'in ABD'yi ALtYEV: Sûle>Tnan De- mirel'den vardım istedi. devreye sokmasını istediği öğrenildi. Cumhurbaştanı Demire). önümüzdeki kasım ayında ilk serbest seçimi gerçekleş- tirecek Aliyev 'e "özlü anayasa" yapmala- n için öğüt verdi. Askeri ve ekonomik baskılar Aliyev, Demirel ilegörüşmesi sırasında Rusya'nın baskı yaptığı alanlan şöyle sı- raladı: # Rusya Azerbaycan'da üsleri yeniden açmak istiyor. # Ortak donanma kurulmasını öneri- yor. 9 Sınırlann Rusya'nın öncülüğünde ku- rulan Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) çerçevesinde korunmasını istiyor. # Hazar'ın statüsünün Rusya'nın Aze- ri petrolleri üzerinde hak iddia etmesini sağlayacak biçimde yeniden belirlenmesi- ni istiyor. Rusya, Azerbaycan ile yapmak istediği anlaşmalann benzerini Türkiye'nin kom- şulan Gürcistan ve Ermenistan ile gerçek- leştirdi. Diplomatik kaynaklar, Rusya'nın söz konusu ülkelerde askeri varlık bulundura- rak ve Hazar petrollerinin Karadeniz'deki Novorosisk Limanı'na ulaşmasını sağla- yarak stratejik bir konuma sahip olmak is- tediğine dikkat çekiyorlar. Cumhurbaşkanı Demirel. Bükreş'ten ay- nlmadan önce gazetecilere yaptığı açıkla- mada, Hazar havzasından çıkacak petrolün Türkiye'nin Akdeniz limanlanndan nakli- nin kararlaştınldığını anımsattı. Demirel'den Hazar uyansı Demirel, Rusya'nın Azeri petrolleri üze- rinde hak iddia etmek amacıyla Hazar'ın statüsünün yeniden belirlenmesini istedı- ğini anımsatarak şu noktalara dikkat çek- ti: "Orada önemli olan hadise, Hazar Deni- n petrollerinin taksimi olayıdır. Bu ola> sa- myoruz ki bölgedeki bütün shasi meselele- rin kökünde yatan bir olaydır. SSCB'nin dağılması öncesinde yapılmış anlaşmalar var. bu anlaşmalara göre Hazar Denizi'nin ortası esas alınarak Hazar Denizi'nin kena- nndaki ülkelere Hazar Denizi'nin kıta sa- hanlığı taksim edilmiş. Azerbaycan buna uyulmasını istiyor. Bu konuyu önemsiyo- rum. Çünkü meseleier var, bunlarm bir kıs- mı görüntüden ibaret gibi, ama meselenin esas sebebi başka. Bu konularda Azerbav- can'ın tutumu vardır. Şimdi Hazar'ı 12 mi- le çıkanrsaıuz. o zaman bütün o taksim or- tadan kalkıyor." Demirel'den anayasa önerisi Demirel, Aliyev ile yaptığı görüşmede, 12 kasımda bu ülkede yapılması öngörü- len ilk serbest seçimlere nasıl gidileceği konusunu kompleks yapmamalan öneri- sinde bulundu. Aliyev'e dar bölge seçim sistemine gıt- mesini öneren Demirel'in Azen Cumhur- başkanı'na şu konularda öğütlerde bulun- duğu öğrenildi. # Anayasayı kısa tutun. # Temel hak ve özgürlükleri anayasada belirleyin. # Diğer konulan, ABD sisteminde ol- duğu gibi değişiklik önergeleri yoluyla hal- ledin. # Türkiye'de anayasanın uzun olması bugün işleri zorlaştırdı. Sırplar BM ıııerkeziııi yine vurdu • Saraybosna'daki BM karargahı dört gün arayla ikinci kez Sırp havan toplanna hedef oldu. Olayda 4 kişi yaralandı. Dış Haberler Servisi - Bosna-Hersek'in başkenti Sa- raybosna'yı şiddetli bombar- dımanlannı sürdüren Sırptop- çulan dört gün arayla ikinci kez Birleşmiş Milletler karar- gâhını vurdu. Saldında dört kişinin yaralandığı bildirildi. ABD Büyükelçiliği ile Bir- leşmiş Milletlerkarargâhı ara- sına düşen üç havan mermisi dört kişinin yaralanmasına ne- den oldu. Yaralılardan birinin BM askeri, diğerinin ABD Büyükelçiliği koruma görevli- si, diğer ikisınin de gazeteci olduklan öğrenildi. Saldın sı- rasında Bosna'daki BM asker- lerinin komutanı General Ru- pertSmith'in BM karargâhın- da olmadığı bildirildi. Bosnalı Sırplar, perşembe günü de BM karargâhına üç havan topu mermisi atmışlar- dı. Olay sırasında ölen ya da yaralanan olmamış, ancak binada büyük hasar meydana gelmişti. Arabulucular Zagreb'de Bu arada. Eski Yugoslavya Sırplann Saraybosna'nın baösına yönelik havan topu saldınsında yaralanan bir Boşnak kadını hastaneye taşınıyor. Uluslararası Konferansı Eşbaş- kanlan Carl Bildt ve Thorvald Stoltenberg, Zagreb'e gelerek, Hırvatistan Devlet Başkanı Fran- jo Tudjman ile görüştüler. Avrupa Birliği (AB) arabulu- cusu Bildt. görüşmeden sonra yaptığı açıklamada, Bosna çatış- masındaki taraflann göriişme ma- sasına oturmalannın pek yakın bir zamanda mümkün olmayacağını Söyledi. Gazetecilere açıklamalarda bu- lunan Bildt. "Dunım,yıllardır hiç olmadığı kadar kanşık bir hal al- dı" diye konuştu. AB devlet ve hükümet başkan- lan geçen hafta içinde Fransa'nın Cannes kentinde yaptıklan top- lantıda, AB arabulucusu Carl Bildt'ten, Bosnalı Sırplara atıfta bulunarak, çatışmanın bütün ta- raflan ile görüşmesini istemişler- di. GROZNt GÖRÜŞMELERt OLUMLU Çeçenya'da savaş buluûan dağılryor Dış Haberler Servisi - Çeçenya'nın başkenti Groz- ni'de banş görüşmelerini sürdüren Çeçen ve Rus he- yetleri, ortak bir bildiri ya- yımlayarak artık çatışmaya- caklannı ve hiçbir intikam eylemine girişilmeyeceğini açıkJadılar. Başkent Grozni'de önceki akşam bir araya gelen heyet- ler aynca, savaşa katılan Ce- çen güçleri hakkında hiçbir eylemde bulunulmayacağı konusunda anlaştılar. Heyet- lerin dün gece yaptıklan gö- rüşmede Rus tarafı, Rusya hükümeti adına, Çeçen dire- nişçilere karşı hiçbir eylem- de bulunulmayacağı konu- sunda güvence verdi ler. Bu- nunla birlikte taraflann 'aT kelimesini ifade etmedikleri ve Çeçenya Devlet Başkanı Cahar Dudavev'in durumu- nu ele almadıklan belirtildi. Çeçen tarafının da savaşta ölenler için hiçbir intikam eylemine girişmeyecekleri- ni bildirdikleri kaydedildi. Anlaşmanın uygulanmasını denetlemekle görevli bir or- tak komisyon kurulması da kararlaştınldı. Anlaşmada aynca derhal bir ateşkese gi- dileceği de belirtildi. Çeçen Heyeti Başkanı Os- man Imayev önceki gece yaptığı açıklamada, Çeçen- lerin Viktor Çernomirdin li- derliğindeki Rus hükümeti- ne jest olarak ağır silahlan- nın bir bölümünü imha ede- ceklerini açıklamışti. Bu jes- tin, geçen hafta sonu karar- laştınlan ve Rus güçlerin çe- kilmesi ile Çeçen silahlan- nın imhasını kapsayan anlaş- ma konusunda arılacak ilk adım olduğu ifade ediliyor. JAPONYA Esrarengiz dumandan 31 kişi zehirlendi • Yokohama kentinin metro istasyonunda dün çıkan dumandan zelirlenenlerin öksürük ve gaz yanmasından şikâyet ettikleri bildirildi. TOK\O (Ajanslar) - Ja- ponya'dan Yokohama ken- tindeki Kamioka metro is- tasyonunda dün çıkan esra- rengiz dumandan 31 kişi ze- hirlendi. Hastane yetkilileri zehir- lenmenin hafif olduğunu, 31 kişinin öksürük ve göz yan- masından şikâyet ederek hastaneye geldiğini bildirdi- ler. Özel kıyafetler giymiş it- faiye görevlilerinin. duma- nın nedenini araştırmak üzer metro istasyonunda çalışma- lar yaptığı belirtilirken şu ana kadar herhangi bir ipu- cuna rastlanmadığı açıklan- dı. Polis yetkilileri, dumanm "Yüce Gerçek' tarikatıyla bir ilgisi olup olmadığının araştınldığmı, ancak bir ka- rara varmak için henüz er- ken olduğunu belirttiler. Geçen hafta cuma günü Japon yetkilileri, Yüce Ger- çek tarikatını çökertmek için harekete geçmişlerdi. Tari- katın lideri Soko Asahara20 martta düzenlenen Sarin ga- zı saldınsıyle 11 kişinin ölü- müne yol açmakla suçlanı- yor. Saldında 5.5000 kişi de gaz zehirlenmesinden öl- müştü. Asahara ve yardımcılan ise suçlamayı reddediyor. Japon gazeteleri dünkü sa- yılannda Yüce Gerçek tari- İcatınm rakip bir Budist gru- bun liderini öldürmeyi plan- ladığını yazdılar. Halkahşü Reuter ajansı, dünkü du- man zehirlenmesinin Japon medyasında bundan önceki- ler kadar heyecan yaratma- dıgını, televizyonlann olayı haberleri yanda keserek ver- mediğini bildiriyor 20 mart- taki Sarin gazı saldınsından sonra Japonya'da birkaç kez duman zehirlenmesi oldu. Yetkililer, bu olaylann Yüce Gerçek tarikatı ile bağlantı- sını ortaya çıkarmadılar. Reuter, Japon kamuoyu- nun giderek duman zehirlen- mesi olaylanna alıştığmı, bu konudaki haberlerden eskisi kadar paniğe kapılmadığını bildiriyor. Aynca duman zehirlen- melerinin nispeten hafif ra- hatstzlıklarla atlatılması da halk arasında panik çtk- masını önlüyor.