Katalog

22 TEMMUZ 1995 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMI PTT ve tren ücretterine zam yapıldı • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - 4 haziran yerel ara seçimler öncesinde fıyat artışlannı donduran hükümet, KİT üriin fîyatlanna yaptığı zamlan arka arkaya uygulamaya sokuyor. Posta lşletmeleri Genel Müdûrlüğü, posta ve telgrafhizmetleri ücretlerini yüzde 50 ila yüzde 100 arttırdı. Buna göre mektup ve posta kartı yurtiçi 5 bin, yurtdışı 30 bin. APS75bin. telgraf 10 bin lira oldu. Öte yandan tren ücretlerine yüzde 45 ile 71 arasında değişen oranlarda zam yapıldı. Ankara-lstanbul Mavi Treni bilet fiyatı 275 bin liradan 400 bin liraya Başkent Ekspresi'nin bilet ücreti de 350 bin liradan 600 bin liraya çıkanldı. Başkentte ekmek fiyatı artacak • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Başkentte. ekmeğe 1 hafla içinde zam geliyor. Ankara Fınncılar Odası Başkanı Yusuf Ekşi, son 10 gün içinde un fıyatlannın yüzde 80'in üzerinde artış gösterdiğini, belirleyecekleri tavan fıyatın, 10 bin lira barajını zorladığını söyledi. Ekşi, finncı kânnı kısarak tavan fıyat belirleyeceklerini söyledi. Hileli benzine agırceza • ANKARA (ANKA)- ANAP Genel Başkan Yardımcısı ve Konya Milletvekili Mehmet Keçeciler. hileli akaryakıt satanlara verilecek cezalann ağırlaştınlması için yasa önerisi verdi. Mehmet Keçeciler ve arkadaşlannın TBMM Başkanlığı'na sunduğu yasa önerisinde insan. mal ve araç güvenliğini kısmen ya da tehlikeye sokan hileli akaryakıt satanlara dört yıldan yedi yıla kadar hapis cezası verilmesi istendi. Kardemir'de rekop maaş • ANKARA (ANKA)- Özelleştirme sonrasında Kardemir'de, KİT konumundayken düşünülemeyecek ücretlerle yönetici ataması yapılıyor. Kardemir'in Idari, Mali ve Ticari lşlerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcılığı'na da 130 milyon lira net maaşla yönetici alındı. Kardemir'in îdari, Mali ve Ticari Genel Müdür Yardımcılığı'na Istanbul Gaz Dağıtım Sanayii ve TicaretAŞ(İGDAŞ) Danışmanı Mehmet Takiyyuddin Bilgiç getirildi. ŞtRKETLERDEN • THE PRESİDENT OTEL kuruluşunun altıncı yılını, acentalanna ve basma verdiği davetle kutladı. • OTO ASYA TIR müşterilerine daha iyi hizmet verebilmek için taşındığı Küçükyalı'daki yerinin açılışı bugün yapıldı. • MERLON1 ELETTRODOMESTICI, 20. kuruluş yıldönümü nedeniyle 14ülkede düzenlediği "Roadshow '95" isimli turnesinin istanbuPdaki etabında, Türkiye'de de piyasaya sunulacakakıllı ürünler "Ariston Dialogic"i tanıttı. • KEREVtTAŞ, SuperTon satın alan 5 şanslı aileyi Paris'teki Euro-Disneyland'a götürecek. • R-19 EUROPA 1 4 taksi kullanımına uygun hale getirilerek piyasaya sunuldu. • ORSAN AŞ'ye ISO 9002 kalite belgesi verildi. • ÇIRAĞAN PALACE HOTEL Kempinski, her ay pazar brunchlannı değişik ülkelerin özel yemeklerine ayınyor. • YATAŞ,yatak odalanndan sonra oturma odalan ve salonlan da döşemeye başlayarak ürün yelpazesini genişletti. Düşük üretim nedeniyle değil, un kalitesini arttırmak için ABD'den 100 bin ton ithalat yapılacak Biığday illıali komediye dönüştüEkonomi Servisi -Buğday sıkıntısı "bü- rokrasi komedisi" ne dönüştü. Buğday üre- timinin bu yıl da geçen yılki kuraklık sonu- cu yaşanan düşük rekoltenin üzerine çıkama- yacağı anlaşıldığı için stokçuluk başlarken, Tanm ve Köyişleri Bakanlığı yetkililerinin "buğday üretiminde düşüş olmadığı" bi- çiminde açıklamalan, bürokrasinin olaylann ne kadar gerisinde kaldığını bir kez daha gös- terdi. Üretimin geçen yılın altına düşmeyeceği- ni savunan Tanm Bakanlığı yetkilileri. geçen yılki üretimin Türkiye'nin tüketiminin 3,5- 4 milyon ton altında kaldığını hesaba kat- mazlarken, buğday açığını kapatmak için de- ğil, ancak ekmeklik un kalitesini yükseltmek için Toprak Mahsulleri Ofısi'nce ABD'den 100 bin ton ithalat yapılacağını açıkladılar. Anadolu Ajansı'na açıklama yapan Tanm ve Köyişleri Bakanlığı yetkilileri, TMO'ya az ürün gelmesinin nedeninin de, "çiftçinin, buğday fiyatlanndaki yükselme beklentisi yûzûnden ürününü elinde tutması ve>a açık- lanandan daha yüksek fiyata tüccara satma- sı" olduğunu kaydettiler. Un Sanayicileri Derneği Genel Sekreteri llker Tanık da. buğday yokluğu y/üzünden un fiyatlan ikiye katlandığı halde, buğday miktan yönünden bir sıkıntılan olmadığmı. Ekmeğe gizli zamma mahkeme yolu açık Ekonomi Servisi- Istanbul Valilıği 8 temmuzda gramaj düşürülerek yapılan "gizli zammı" açıklığa kavuşturdu. tstanbul Valiliği'nden yapılan yazılı açıklamada, Istanbul Esnaf ve Sanat- kârlar Odalan Bırliği'nin ekmeğin 250 gTam olarak satılması kara- nna lstanbul Büyükşehir Bele- / diyesi tarafından standarda ay- ^ kınlık yönünden itiraz edildiği bil- dirildi. Valilikçe Sanayi ve Ticaret ll Müdürülüğü'nün başkanlığında lstanbul Esnaf ve Sanatkârlar Odalan Birliği Başkanı ve tstanbul Ticaret Odası ^ temsilcisinden oluşan üç kışilık ko- misyonun itirazı incelemekle gö- revlendirildiği, bu komisyonun ./ 21 temmuzdaki toplantısında bele- . "' diyenin itirazının tstanbul Ticaret ve Sanayi II Müdürü'nün o>r una karşı iki oy- la reddedildiği bildirildi. Açıklamada ko- misyon karanna ilişkin yazılı bildirim tari- hinden itibaren 10 gün içinde konu ile ilgi- li dava açılabileceği de vurgulandı. ancak gelen buğdayın kalitesinin iyi olma- ması nedeniyle kaliteli buğday ithalinin zo- runlu olduğunu söyledi. Dünya stoklan da dûştü Dünya buğday stoklannın. elverişsiz hava koşullan nedeniyle 15 milyon ton dûştüğü- ne, yalnızca ABD'deki buğday stokunun 1.7 milyon ton azaldığına dikkati çeken yetkili- ler, topladıklan verilere göre Türkiye'nin bu yılki buğday üretiminin, geçen yılki 17.5 milyon tonun altına düşmeyeceğini açıkladı- lar. Bakanlığa bağlı 37 tanm işletmesinde geçen yıl 256 ton olan buğday üretiminin bu yıl 276 bin tona yükseldiğini belirten yetki- liler. ancak son günlerdeki şiddetli yağışla- nn, Orta Anadolu'daki rekolteyi olumsuz et- kileyebileceğini de vurguladılar. Rekoltenin yükselmesine karşın, ekmek- lik un kalitesinin iyileştirilmesi amacıyla T- MO'nun ABD'den 100 bin ton buğday ithal edeceğini, piyasadan talep gelmesi halinde bu miktann arttınlabileceğini belirten yetki- liler, şöyle konuştular: "Türkiye'ye buğday ithal edildiği zaman, birçok eteştiriyle karşı karşıya kalmıyor. Hal- buki Türkiye, geçen yıl, un ve makarna ha- riç, 1 milyon ton buğday ihraçetti,450 bin ton da ithal etti. Türkiye'nin, kendi kendini bes- leyebilir ülke konumundan çıktığı yolundaki iddialar gerçeği yansıtmıyor. Türkiye, ma- karnaihracaünda, İtalya'dan sonradünyanın ikinci ülkesi. Geçen yıl 85 bin ton makarna ihraç etti Un itibanyla da dünyanın üçüncü ülkesi konumunda ve geçen yıl 450bin ton un ihraç etti." TMO alıma hazır TMO'nun 12 trilyon lira nakit parası bu- lunduğunu, kilosu 7 bin liradan gelen buğda- yın hepsmi alabileceğini belirten yetkihler. çiftçinin, rekolte düşüklüğü nedeniyle dün- ya fiyatlannın yükselebileceği beklentisiyle TMO'ya gelmediğini söylediler. Yetkililer, ağustosta TMO'nun buğday alım fiyatını yükselteceğini hatırlatarak bunun için de ağustostan itibaren TMO'ya daha çok buğ- day gelmeye başlacağını öne sürdüler. T- MO'nun şimdiye kadar 100 bin tonun üze- rinde buğday ve arpa alarak 600-700 milyar lira ödeme yaptığını kaydeden yetkililer, T- MO'nun elindeki kaynağı gerekirse yurtdışı alımlar için de kullanabileceğini ifade ettiler. Yetkililer, buğday ithalatının kolaylaştınl- ması için Dış Ticaret Müsteşarlığı'na. itha- latta alınan 20 ton-dolarlık kesintinin kaldı- nlmasını teklif ettiklerini de açıkladılar. Üreticiler, Soysal önderliğinde, özelleştirilmenin iptali için dava açıyor SEK'i kurtarma kampanyası ÖZGÜRULUSOY Kamu tşletmeciliğini Ge- liştirme Merkezi (K1GEM), devlete ait mal varlıklannın değer tespiti yapılmadan sa- tılamayacağı gerekçesiyle. SEK'in özelleştirilmesinin iptali için dava açacak. Ip- tal davasının, Kırklareli Köy-Koop ve Hak- Iş'in de katılımlany- la bir kampanyaya dönüşmesi bekleni- yor. Türkiye Milli Kooperatifler Birliği Yönetim Kurulu da Cum- hurbaşkanı Süleyman De- mireli ziyaret ederek SEK'in özelleştirilmesi ko- nusunu gündeme getirdi. Yasalar gereği hiçbir ka- mu malının değer tespiti ya- pılmadan satılamayacağına dikkat çeken Köy Koop Yö- netim Kurulu'nun yaptığı yazılı açıklamada, "SEK ihalesinde satiş konusu olan devlete ait mal varlıklannın değer tespiti y apılmamıştır. Üç-beş yû önce yapılan tes- pitlerin ise günün koşulla- ruıda herhangi bir geçerlih- ği olamaz. Bu noktada SEK'in satışımn iptali için dava aç.ıyoruz" denildi. "Bir KİGEM yetki- lisi de Cumhuriyefe yaptığı açıklamada, 4046 sayıh Özelleş- tirme Yasası ile. ya- pılan değer tespitleri- nin kamuoyuna duyurulma zorunluluğu getirildiğine dikkat çekerek "SEK için değer tespit çahşması yaptl- dıysa bile bu kamuoyuna duyurulmadu yasalara gö- re duyuruLması şarttı 1 ' diye konuştu. Bu arada, Türkiye Milli Kooperatifler Birliği (TÜR- Demirel umut olacak mı? KİYE-KOOP) Yönetim Kurulu da Cumhurbaşkanı Demirel'i ziyaret ederek SEK'in satışı konusunu gündeme getirdi. TÜRKİ- YE-KOOP G_enel Müdürii Leyla Özgen Özcan, yaptığı açıklamada, Cumhurbaşka- nı'nın kendilerine. "Konu- dan haberdar olduğunu ve • SEK'in özelleştirilmesinin iptali davasmın, çeşitli kesimlerin katıhmlanyla bir kampanyaya dönüşmesi bekleniyor. Türkiye Milli Kooperatifler Birliği Yönetim Kurulu da Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'i ziyaret etti. gereken ilgiyi göstereceğini" söylediğini belirtti. Köy Koop Kırklareli Bir- liği, yaptığı yazılı açıklama- da, Başbakan Yardımcısı Hilunet Çetin ile de görü- şüldüğünü ve Çetin'in, ko- nuyla ilgilenme sözü verdi- ğini bildirdi. Kırklareli Köy Koop Başkanı Erdoğan Kantürer de süt üreticilerinin SEK iş- letmelerindeki katkılannı vurgulayarak şövle konuş- tu: "ÖzellikleİstanbulSEK İşletmesi yirmi yıldır verdi- ğuniz sütlerle büyüdü ve ge- llşri. Bu gelişmede koopera- tifçi köylüler olarak yirmi yıllık bir alınterimiz var. SEK Genel Müdürlügü 9e >aptığımız protokoller doğ- rultusunda İstanbul İşlet- mesi'nde dört yıldır özelleş- tiıme projcsi uygulamakta- yız. Bu örnek özelleştirme uygulamasımn sonuçlan çok olumludur. Hem biz üreticilerin ürünleri uygun rıyatlarla değer bulmakta hem de İstanbul'daki tüke- ticiler ucuz ve kaliteli süt ürünleri temin etmekte \e bu işlemlerden dolayı devlet de her ay on milyar lira kâr etmektedir." Şekerde ithalat artacakANKARA (Cumhuri- yet) - Bakanlar Kurulu, 200 bin ton daha şeker it- hal edilmesini kararlaştır- dı. Resmi Gazete'nin dün- kü sayısında yayımlanan Bakanlar Kurulu karan ile daha önce 250 bin tonluk şeker ithali izni kapsamın- da, şeker ithal edecek fir- malara, ithalatı gerçekleş.- tirmeleri için bu ay sonuna kadar verilen süre, 2 ay da- ha uzatıldı. Böylece firmalann, it- halat bedeli üzerinden yüz- de 2 oranında yatırdıîclan teminat mektuplannın, gerçekleştiremedikleri it- halat miktanna denk düşen kısmının irad kaydedilme- si önlendi. Buna göre Ba- kanlar Kurulu, şimdiye ka- dar Türkiye'ye toplam 600 bin ton şeker ithali için izin verdi. 314 MİLYON BORCU VAR Selim Edes de vergi yüzsüzüADANA (Cum- huriyetGüney İlle- ri Bürosu) - Ada- na'da 978 mükel- lefın devlete 1 tril- yon 175 milyon li- ra vergi borcu ol- duğu belirtilirken "yüzsüzler" ara- sında Istanbullu işadamı Seüm Edes'in de bulundu- ğu ortaya çıktı. 200 milyon lira ve daha fazla vergi borcu bulunan mükellefler, Maliye tara- findan listeler halinde ver- gi dairelerine asıldı. Adana Defterdan Ali Karaarslan, mükelleflerin mağdur ol- maması için bütün Maliye birimlerinin fazla çalışma yaptığını, borcunu ödemek isteyenlere büyük kolaylıklar sağ- landığını belirtti. Karaarslan, borcunu ödemek isteyenlere 14Ey- lül 1995'e dek süre tam- dıklannı da belirtirken ce- zai işlemler uygulanacağı- nı, icra memurlannın, bor- cunu ödemeyenlerin mal- lanna el koyma yetkisi bu- lunduğuna da dikkat çekti. Edes'in Erka tnşaat'ın ödenmeyen vergi borçlan- nın 314 milyon 381 bin li- ra olduğu belirtildi. Yüzsüz listesinde sadece Tunceli Spor Kulübü'nün adı var En düzenli vergiyi Tunceli ödüyor TLNCELt (Cumhuriyet) - Tunceli denildiği zaman, her zaman devlete muhalefet bir kent akla gelir, terör olay- larının hiç eksik olmadığı ve birçok olaya tanık olan bu kent her zaman baş ağnsı olmuş bu kent, Türkiye'de vergi- sini en düzenli ödeyen kentler sırala- masında birinci durumda. Vergi borcu ödemeyen yüzsüzlerin listesi Tunceli Defterdarlığı tarafindan açıklandı. Tunceli defterdarlığı tara- findan yapılan açıklamaya göre Tunce- li'de vergi borcunu ödemeyen sadece Tunceli Spor Kulübü bulunuyor. Tun- celi spor Kulübü'nün maliyeye 246 milyon lira borcu bulunuyor. Tunceli Spor Kulübü 1992 yılında 3. ligden düşünce iflaz ederek kapandı ve kulüp de faaliyetlerine son verdi. Devletin hizmet getirmediği ve Tür- kiye'de sanayi tesislerinin ve fabrikala- nn bulunmadığı Tunceli'ye devlet hiz- meti gelmediği için de işsızlik oranı yüzde 80'den fazla olan Tunceli'de dev- lete borcu olan vatandaş, vergisini anın- da ve zamanında düzenli bir şekilde ödüyor. Tunceli'de iş yapan yaklaşık 25 mü- teahhit de kısıtlı iş almalanna rağmen vergi borçlannı zamanında ödüyorlar. Devletin Diyarbakır ve diğer Güneydo- ğu illerinde vergi toplayamamasına rağmen, Tunceli'de devlet istemeden vatandaş vergisini zamanında ödüyor. Tunceli Defterdan Süreyya Eren şöyle konuştu: "Birçok ildedefterdaruk yap- am, Tunceii gibi vergi borcunu zama- nında ödeyen başka bir kent daha gör- medim." Tunceli'nin en zengin işadamı olan Celal Yaşar da aynı kanıda. Tunceli "de devlete ait yem fabrikasını satın alan ve 2 milyarlık süt toplama merkezini 100'den fazla ortakla 16 milyar vererek satın alan Celal Yaşar ise şöyle konuş- tu: "Bizler devlete olan borçlannı za- manında ödeyen ve vergi kaçırmayan tek iliz. Buna rağmen bölgedeki işsizlik önlenmiyor ve hizmet tam olarak geti- rilmiyor. Bu durumda Tunceli halkı, haklı olarak devletten Ugi bekliyor." Üreticiler ihracatta 60 sentlik fonun kaldınlmasmı, sanayiciler devamını istiyor Pamııkta fon kavgası yine alevlendi• Pamuk sezonunun yaklaşmasıyla birlikte ihracata kilo başına uygulanan 60 sentlik fon tartışması yeniden alevlendi. Fon uygulamasımn devam etmesi konusunda ısrarlı olan sanayiciler, satıacak 150 bin ton pamukla Türkiye'nin açığmın aynı miktarda artmasının ve kilogramı 1.25 dolardan satılan pamuğun 2.5 dolardan ithal edilmek durumunda kalınmasının önlendiğini belirtiyorlar. Sanayiciler: Devam etmeli Ekonomi Servisi - lstanbul Tekstil ve Hammaddeleri Ihracatçılan Birliği (İTHİB) Başkan Vekili Şevket Sürek ihraç edilen 1 kilogram pamuğun çok daha yüksek fiyatlarla ithal edilmek zo- runda kalınacağım söyledi. Sürek. "Fon uygulamasımn devam etmesi ko- nusunda sanaykinin ısrarlı tutumlan sonucunda satışı yapuacak t50 bin ton pamukla Türkiye'nin açığnun aynı miktarda artması ve kilogramı 1.25 do- lardan satılan pamuğun, 25 dolardan ithal edilmek durumunda kalınması önlenmiştir'' dedi. Sezon başında kontrolsüz olarak ar- tan fiyatlann kaçınılmaz olarak iplik fiyatlanna yansıdığını ve bunun kon- feksiyoncunun rekabet şansını zayıf- lattığını anlatan Sürek, daha önce pa- mukta 230 bin ton ithalat, 180 bin ton devir stoku olarak açıklanan rakamla- nn sağlıkh olmadığmı ileri sürdü. Pamuk ihracatının arttınlması için her sezon, çiftçi mahvolacak söylem- lerinin denendiğini belirten Sürek, çift- çinin bu sezon yaklaşık 150-160 bin ton fazla ekim yapmasmın, geçen se- zondan çok memnun olduğunu göster- mesi olduğunu vurguladı. Sürek, "'thraç edilen bir kilogram pamuğun çok daha pahalı fivatlarla it- hal edilmek zorunda kalınacağının unutulmaması gerekir" diye konuştu. • Üreticiler, pamuk ihracatına uygulanan fondan oldukça rahatsız. Çukobirlik, Antbirlik, Tariş gibi tanm satış kooperatifleri birlikleri tarafından yapılan ortak bir açıklamada, fon kesintisi uygulamasımn üreticinin mağduriyetine yol açtığı ve kaldınlması gerektiği vurgulanarak, "Piyasa ekonomisinin uygulandığı Türkiye'de fon kesintisinin mantıkla izah edilebilecek yanı yok" denildi. Tekstilde ithalat kolayhğım eleştiren Antbirlik Genel Müdürü: Uygulama tekstil devlerine yarar BÜLENT ECEVİT ANTALYA -23 bin üretici or- tağı bulunan Antalya Pamuk ve Narenciye Tanm Satış Koopera- tifleri Birliği'ne (Antbirlik) bağlı Aksu İplik Fabrikası, iplik fiyat- lannda yüzde 5 oranında indırim uyguluyor. Hükümetin tekstil hammadde ve ürünlerinde ithalat kolayhğı getirmesinin ardından satışlann durma noktasına gelme- si nedeniyle indirim uygulaması- na geçtıklerini açıklayan Antbir- lik Genel Müdürü Malik Günal, antidamping vergisi uygulamayan ABD'de pazar arayacaklannı be- lirtti. Aksu İplik Fabrikası'nda personele zorunlu ücretli izin kul- landınlmasmın 12 milyar liralık tasarruf sağladığına da dikkat çe- ken Günal, ithalatta KDV'nin alınmadığını ancak üretimde bu- nun alındığını ve rekabet şansla- nnın kalmadığını dile getirdi. Türkiye'nin ithalat politikası- nın yanlış olduğuna değinen Ge- nel Müdür Günal,"Pamuk öksüz bırakılmıştır ve ceremeşini de 23 bin ortak çekmektedir. L retki pa- muktan vazgeçerse bir daha pa- muk üretecek kimse bulamayız. Uzakdoğu'nun pamuğu ve ipliği ile mücadele edemivoruz. Hükü- metin uygulaması, tekstil dcvieri- nin dahafazla kazanmaa içindir" diye konuştu.. İplik fabrikasında işçilerin 4 ağustosta işbaşı yapacaklannı vurgulayan Günal, 3 bin 200 ton pamuğun yeni alım dönemine ka- dar işleneceğini belirtti. Depoda bulunan 5 bin ton iph- ğin satışı için ABD'de pazar ara- yacaklannı söyleyen Günal, "Av- rupa'da yüzde 12.1 antidamping vergisi uygulanıyor. Bu şartlarla Bab'ya satış yapılamıyor. Bu ver- gi ABD'de olmadığı için bir ekip bu ülkeye giderek pazar araşnra- cak" dedi. Üreticiler: Fon kalkmalı ADANA (Cumhuriyet Güney İUe- ri Bürosu) - Pamuk dışsatımında uy- gulanan kilo başına 60 sentlik fon ke- sintisine üreticilerin tepkisi sürüyor. Çukobirlik, Antbirlik, Tariş gibi tanm satış kooperatifleri birlikleri, fon ke- sintisi uygulamasımn üreticinin mağ- duriyetine yol açtığını. kaldınlması ge- rektiğini vurguluyorlar. Çukobirlik Yö- netim Kurulu Başkanı Fevzi Şen, "Ser- best piyasa ekonomisinin uygulandığı ülkemizde fon kesintisinin mantıkla izah edilebilecek yanı yok" dedi. 6 temmuzda tzmir'de yapılan "1995/96 sezonu pamuk politikasının yönlendirilmesi ve ortak eylem planian- masr toplantısında Çukobirlik'in 60 bin, Tariş'in 70 bin, Antbirlik'in de 30 bin üretici ortak adına fonun kaldınl- ması yolunda karar aldığını belirten Çukobirlik Yönetim Kurulu Başkanı Fevzi Şen, şunlan söyledi: "Tanm Satış KooperatiflerTne üye olmayan üreticilerte birlikte toplam 300 bin çiftçi adına, ihracatta fon kesintisi- nin kesinlikle kaldınlması gerektiğini söylüyoruz. Serbest piyasa ekonomisi- nin uygulandığı ülkemizde fon kesinti- sinin mantıkla izah edilebilecek yanı yok. Pamuk ithal ederken fon almayan hükümetin, ihracatta tam tersi bir uy- gulamaya gitmesini biz ortaklanmıza anlatamıvoruz." İSCİNİN EVRENtNDEN ŞÜKRAN SONER Asgari Ücret Kavgası Siyasi partiler, milletvekilleri, çıkarmayı beceremedik- leri bir avuç anayasa değişikliği maddesinde kirnin suç- lu olduğu kavgasında. Aslında seçimlerin; parti, lider ve milletvekili olarak yok olmamanın derdinde, birbirlerine akıl almaz suçlamalar yöneltiyorlar. Medya; bu renkli, sansasyonel, ama halkı bıktırmış kavganın yeni boyut- lannın peşinde. Gözlerden kaçan, milyonlann ücretini ilgilendiren bir başka ciddi kavga, Asgari Ücret Komisyonu'nda ya- şandı. Ne garip değil mi? Ucunda işçi direnişleri, eylem gö- rüldügü için, kamuoyu bugünlerde 600 bin kamu işçisi- nin toplusözleşme uyuşmazlığı ile çok yetersiz de kal- sa bir ucundan ilgileniyor. Ama örgütsüz, sesleri, soluk- lan çıkamayacak milyonlar kimsenin umurunda bile de- ğii. Sadece resmi istatistiklerde görülen, 4 milyon sigor- talının içinde, 2 milyonun üzerinde doğrudan asgari üc- rete bağlı olarak çalışan var. Kara sanayide, sigortasız, vergisi ödenmeksizin, kayıtsız çalıştırılan bir 4 milyonun daha ücreti genelde hep asgari ücretle bağlantılı belir- leniyor. Bir de sigortalı çalışıp halen brüt 4 milyon 173 bin lira olan gülünç asgari ücretin üstünde görünüp ye- nisinin alttnda kalacak ve ücreti arttınlacak olanlar var. Bugün açıklanacağı bildirilen ve brüt 8 milyon 400 bin, net 5.5 milyon olacağı öğrenilen asgari ücrete, iş- verenler adına TİSK karşı çıkmış. Toplantıyı terk eden iş- veren temsilcileri hem yüzde 103 oranındaki artışı çok yüksek bulmuşlar, hem de asgari ücretin yürürlüğe gi- riş tarihini etkileyecek açıklama gününe itiraz etmişler. Yıllardan bu yana Asgari Ücret Komisyonu'nunda hü- kümet-TtSK işbirliğine alışmıştık. Karşı çıkan Türk-lş olur- du. Bu kez hükümetle Türk-lş anlaşmış, TtSK karşı çıkı- yor. Bu değişik tablonun acaba sebebi hikmeti ne? Tam da "baskın seçim" dedikodularının yapıldığı şu günlerde, "Çilter'/n Kafasında seç/m var. Kesen/n agzı- nı açtı. Işverenler de buna ktzdı" sonucuna varabiliriz. Önce kesenin ağzının açıldığı sonucunun hiç de doğ- ru olmayacağının altını çizmeliyiz. Yürüriükteki asgari ücret, gülünç düzeyde ve artış oranı yüzde 103 oranın- da görünüyor diye net 5.5 milyon olacak bir asgari üc- ret, yüksek kalmak şöyle dursun, "asgari insanca yaşa- ma ücreti" kavramının anlamını bile dolduracak bir dü- zeyde değil. "Öyle de olsa Türkiye'deki düşük ücret politikasında anlamlıbiriyileştirme, hele de kamu işçileriiçin 'sıfır' zam önenrıiş hükümet politikasında önemli bir değişiklik" diye itiraz edebilirsiniz. Haktısınız, ancak kamuda asgari ücretle çalışan işçi- nin pek bulunmadığını, asgari ücret belirlemesinin bu- günkü bütçeyi hemen hemen hiç etkilemediğini unut- mamalısınız. Kamuda ücret ortalamalan, yeni asgari ücretin de ol- dukça üzerinde, başlangıç ücretleri de genellikle toplu- sözleşmelerde yapılmış belirlemelere göre, gerisinde kalmayacak. Asgari ücretin yükselmesi ile özel sektör- den gelecek işçi vergi ve sigorta gelirlerinde önemli bir artış yaşanacak. Özeti, yeni asgari ücret Çiller'i güncel olarak zorlamayacak. Bu işin kamuya yansıması olsa olsa 600 bin kamu iş- çisinin toplu pazariığında olur. Buradaki yüksek artış oranı psikolojiktir ve sendikacıyı düşük zamma "hayır" deme konusunda zortar. Türk-lş'i direnmeye yönlendi- rir. Özel sektör, 5.5 milyon gibi, bugünün yaşam koşul- lannda anlamı olmayan bir ücrete neden bu kadar kar- şı çıkıyor? Çünkü kamuoyunda verilen imajın, çağdaş sanayi görünümünün altında özel sektör akıl almaz bir işçi sömürü düzenini oturtmuş bulunuyor. Bugün anlı-şanlı özel sektörümüzün; sendikalı, toplu pazarlık hakkından yararlanan işçi sayısı 200 binin biraz üzerinde. Özel sektördeki 3 milyona yakın sigortalı ça- lışanm gerisi sendikasız ve 2 milyon üzerindeki bugü- nün asgari ücretinde. Bugünün asgari ücretinin üzerin- de görünenlerin tamamına yakının da yeni belirienen asgari ücretin altında kaldıklanndan hiç şüpheniz olma- sın. Tabii bir de 4 milyon kadar kaçak çatıştınlanlann üc- retlerinin buna göre yeniden arttınlması var. Yasal işçi ça- lıştıran büyük sanayicileri onlar ilgilendirmiyor sanma- yın. Yüksek kârlarda, holdingleri bölerek, taşeronlareliy- le kaçak işçi çalıştırmanın az mı payı var? SözC'n kısası işçilik ücretlerinde, hemen uygulanacak yüzde 10O'lük bir maliyet artışı işverenlen fazlası ile ilgi- lendiriyor. Asgari ücrete göre vergı ve sigorta primleri- nin ödenmesinin yaygın bir gelenek olduğunu da unut- mayalım. Işçisinin büyük çoğunluğunu asgari ücretle çalıştırmaktan utanmayan, asgari ücretin 5.5 milyon ol- masına karşı çıkan özel sektörümüzün çağdaşlığı(!) ile ne kadar övünsek azdır. Ne de olsa biz kamu işletme- lerimizi satıp, özel sektörümüzle kalkınıp, ülkemizi çağ- daş toplumlar düzeyine çıkaracağız! Yazılımlann yüzde 97'si taklit Kopyacılık sektörü teknolojiye rakip Ekonomi Servisi - Tür- kiye'nin altyapı yetersizliği nedeniyle Yunanistan.Orta- doğu ve Doğu Avrupa'nın bazı ülkeleri ile birlikte tak- litçiliğin en yüksek olduğu gruba girdiği belirtildi. Merkezi ABD'de bulu- nan ve 1983 yılında kurulan. çok uluslu yazılım üreticisi No- vell'in Avrupa, Orta- doğu ve Afrika Huku- ki Işler Müdürü Martin Smith, Türkiye'deki yazı- lımlann yüzde 97'sinin kop- ya olduğunu söyleyerek. dünya çapında taklit nede- niyle yılda 15.8 milyar do- larlık zarann meydana gel- diğini ifade etti. Kopyacılı- gın. organize bir suç oldu- ğunu anlatan Smith. çözüm bulunamazsa Türkiye'deki şirketlerin yazılım konusun- da dünya ile rekabet edeme- yeceğini, sonuçta zarann ise sadece Lotus'un veya No- vell'in değil. tüm en- düstrinin kaybı oldu- ğunu vurguladı. Asıl kurbanın nihai kullanıcı olduğunun da altını çizen Smith, "Pa- zara yasal yazılım almak için çıkan kullanıcıya bile sahtesi verilebiliyor. Nihai kullanıcıya direkt ulaşa- rak, bilgilendirmeyi amaçlıyoruz" dedi. 1993 Yüı sonu itibariyle topladıgı kâr paylı Hayat Sigortalarına ait primlerden yasal indirimler çıkanldıktan sonra kalan miktar ile önceki ydlara ait riyazi ve kâr payı ihtiyatlannın toplamı 182.941.8l6.083.-TL.'sı, sigortalılar adına yatınma yöneltilmiş, 1994 >ilında bu yatınmlardan net 129.510355.787.-TL. gelir elde edilrhiştir. Bu gelirin % 95'i kâr paylı hayat sigortalıların hesaplarına aktarılmıştır. Kâr paylı Hayat Sigortalan için 1994 yılında sigortahlara (Teknik faiz dahil) net % 83.30 verim saglanmıştır. Not: Kâr payı 1993 yılı ve öncesinde satılan poliçelere dağmlacakür. 1994 yılında satılan poliçeler 1996 yılından itibaren kâr payından yararlanacaktır.