Katalog

SAYFA CUMHURİYET 22 TEMMUZ 1995 CUMARTESİ 12 KULTUR lyi albüme kötü imaj Bir dönem Prince'e rakip çıkanlan TerenceTrent D'Arby eşyalar üzeri- ne bile felsefe yapabiliyor parçala- nnda. Canlı cansız her varlığın titre- şimleryaydığına inanıyor. Yeni albü- münün adı da TTD's Vlbrator— 1987 de Introduting the Hardline- adlı çalışmasıyla müzik dünyasına giren Terence Trent D'Arby, daha sonra Nehher Fish (1989) ve Sym- phony Or Damn (1993) adlı iki al- büm sundu pazara. Bu albümlerden çıkan bır-iki sing- le parçayla ve i Igınç makyaj ıv la, giy- silenyle yerini korumaya çalışan TTD, bir türlü yeteneğiyle eşdeğer düzeye gelemedi. Görünrüsü sürek- li müziğinin önündeydi. Dördüncü albüm TTD"s Vibrator da aynı yolda. Bu kez oksijenle açıl- mış kısa saçlar, çıplak seksi vücut, baygın bakışlarla pazarlıyor albümü TTD. Oysa ürettiği müzik bu görün- tüyle fazla örtüşmüyor. Tinsel tema- lar. deneysel çalışmalar ve hayli ye- nilikçi bir sound var albümde 'Elektronik kulaği akiaür, ama kalbi asla' diyen TTD, akustik enstrüman- lan daha fazla kullanmayaözen gös- termiş aynca. Vibrator'da davul, gitar, sitar. klav- ye, perküsyon. hammond org, synthsizer kullanan Terence Trent D'Arby albümden ilk single olarak Holding On To You'yu seçmiş; ama asıl patlama yapan parça Robert Alt- man'ın son filmi Pret-A-Porter'da kullanılan ve mankenleri alaya aldı- gı söylenen Supermodel Sandvvich. Aslında parça birçok erkeğin fante- zilerini süsleyen iki kadınla beraber olmayı anlatıyor. New Yorklu TTD'nin Vibrato- ru'nda dikkat çeken parçalar klasik balad HoklingOnTo Yoıüyi birrock örneğı Supermodel Sandw ich. Stre- isand tipi çalışma If You Go Before Me, Pnnce'in zor parçalannı anım- satan C. Y.F.M.L.A.Y ?. karanlık me- lodili It's Been Said. Yeni Türkü'den 'SüperBaba' Sevilen TV dizisi Süper Baba'nın müzikleri sonunda kasette toplana- bildi. Yeni Tûrkû'nün iki yıl boyun- ca ürettiği kısa parçalar. uzun siire müzikseverler tarafından piyasada aranrruş, ancak firmalardan ciddi tek- lif gelmeyince Yeni Türkü kaset yap- ma olanağı bulamamıştı. Kış ve ilkbahar sezonunda en çok izlenen programlar arasında yer alan 'Süper Baba' ancak bittikten sonra pıyasaya sürülen kasette, şu parçalar yer alıyor: Bana Bir Masal AnJat Ba- ba. tpek'in Yolculuğu. Çengelköy Olur Masal, Hayat Sürer. Yeniden. Kaybettim Şarkımı, Piknik, Zey- nep'in Aşkı 1, Dostianm, Alim Eve Döner, Ah Neriman, Bana Bir Masal Anlat Baba (sözsüz), Madam EtenL Şule'nin Çocuklan, Çayeli'nde Aşk. Yılbaşı Şarkısu tpek, Ninni. Hoşca- kal Fiko, Zeynep'in Aşkı 2. Haylaz. Eski Aşklar Rüyalarda Yaşar, Bir Za- manlar Çayeli. Fahir Atakoğlu'nun başansı müzik adamlannı cesaretlendirdi Yerli new age 6 kqardadı' CUMHUR CANBAZOGLU A bartı değil; 13 temmuz gecesi ^k İstanbulAçıkhavaTiyatrosu'nu / ğ dolduran beş bin seyirci ve dı- f~^ şanda kalıp son yıllann en il- -A. JL. ginç konserlerinden binni ka- çıran yüzlerce müziksever. elektronik klav- yeyle sözsüz müzik üretenFahir Atakoğlu'nu dinlemeye gelmişti. Konser. daha sonra bir müzisyenler gecesi esprisinde türlü akustik aletlenn kullanıldığı doğaçlamabirmüzikzi- yafetine dönüştü ama. gecenın solisti, nev, age sınıfına sokulan albümüyle 160 bin kaset ve 20 bin CD satan Fahir Atakoğlu'ydu. Batı standartlannda bile çok iyi bir satış ti- rajına ulaşmıştı Atakoğlu. Yaptığı müziğin TV ekranından halka ulaşması gibi bir avan- tajı vardı, ama yine de bu rakam Türkiye'de new age'in kıpırdamaya başladığının göster- gesiydi. MoğoUar'dan underground new age Atakoğlu'na kadar az sayıda yerli müzis- yen, önce elektronik sözsüz müzikle, ardın- dan da doksanlann başında new age etiketiy- le birşeyler yapmaya çalışmışlardı. Gökçen Kaynatan'ın ilginç deneyimlerinin yanında MoğoUar'dan Murat Ses hammond orguyla "underground nevv age* denilebilecek psike- delik tarzında bestelere imza atıyordu. ICay- natan da Shadovvs'un etkisindeydi. Ardından 1970'in ortalarında Murat Ses'ten Ağn Dağı Efsanesi geldi; Mogollar Haliç'teGüneşinBatışıgibi bir dizi 'sıkı' par- ça ürettiler o dönemde. Murat Ses, özgürlü- ğü seçtıkten sonra 1975'te Fasulya Dişli Adam'ı yaptı. Bu arada bir benzer çalışmayı da 1973'te Banş Manço - Kurtalan Ekspres üretti: 2023. Kenarda köşede kalmış bir iki çalışmadan sonra Batılı anlamda ilk nevv age albümü (Au- tomaton) yine Murat Ses'ten dinledi müzik- severler. Az sayıda kaset yapıldı Diğer 'cesur' müzikçiler, Murat Ses'i yal- nız bırakmadılar uzun yürüyüşünde. Serdar Ateşer, Batı ve Doğu'yu ustaca birleştiren kompozisyonlannı topladığı Mütareke Yılla- n adlı bir albüm yaptı. Ahmet Sinan Hatipoğ- lu, adını tzzet Öz'ün koyduğu soundu, "Ana- tolian Nevv Age'le Musiki adlı bir çalışma ko- tardı. Yasak Elma grubuyla yaptığı Kara Bü- 'etenekli adamlar, Atakoğlu'nun başansından sonra iyi bir şey yapıldığında satılacağını anladı. Müzik çevrelerinden gelen haberlere göre birçok deneysel çalışma tozlu raflardan indirilip gözden geçiriliyor. yü kasetiyle tanınan Nezih Ünea daha önce Planet isimli çok başanlı nevv age çalışma gerçekleştırmişti. Yine o dönemde birgörünüp yok olan An- karalı sanatçı Can Atüla, üstün bir yorumla Bi- linçalü adını verdıği albümünü çıkardı. Geçen yıl Kutsal Kitaptan Ayetler albümüne imza atan luluyhan Lğurlu da new age sayilabile- cek Go Wîth God'ı sunmuştu müzik dünya- sına. Tonmaister Kemal Cankaya dört yıllık emeğini Amnezi albümünde topladı ve niha- yet Ra'nın klavyecisi Levent Gülsün, In The Name Of Love'ı yaptı. Hepsi bu kadar. Ata- koğlu'nun iki albümünü katsak bile yerli nevv age yapıtlannın sayısı iki elin parmaklannı geçmiyor. Ancak bundan böyle yepyeni bir sayfa açı- lıyor "yerii nevv age"de. Yetenekli adamlar. Fahir'in başansından sonra iyi bir şey yapıl- dığında satılacağını anladı. Müzik çevrele- rinden gelen haberlere göre birçok deneysel çalışma tozlu raflardan indirilip gözden geçi- riliyor bugünlerde. Elektronik müziğe ve nevv age çalışmalara büyük önem veren Izzet Öz, Atakoğlu'nun çıkışının yeni isimleri de teşvik edeceğini dü- şünüyor: "Fahir'in yaptığı müzik nevv age formuna girebilir. İnsanlann 'nevv age'e bu kadar ilgi göstermesi televizyon beigesellerinden kulak- lannayerleşen melodileryardımıylaoldu. Al- bümün satış rakamı da çok büyük. Dtşanda nevv age yapanlar arasında böyle rakamlara ulaşanlann sayısı çok a/... Fahir'in çıkışının ge- risi gelecek ve nevv age Türkiye'ye yerleşecek. Tabii ki pop kadar kaset satamayacaklar, ama kendik-rini kabul ettireceklerinden eminim. Bu konuda kıpırtılar başiadı. Gecen yıl bil- gisayaria bir müzik yanşması yapıldı. China Band'dan Hakan Özer birinci oldu. Aynı ya- nşma bu yıl da düzenlenecek, belki oradan yepyeni Fahirler çıkacak ortaya." Moğollar'dan Taner Öngürde Fahir Ata- koğlu'nun geniş bir kitleyi cesaretlendirdiği görüşünde: "Fahir, Cemal Reşh Rey'in özel to- lebesi. Anladığım kadanyla aralannda usta- çırak ilişkisi olmuş, Cemal Reşh Rey ne bili- yorsa ona öğretmiş. Fahir, ustanın devamı gi- bi; eskiyi çok iyi içine sindirmiş. Yaptığı tam nevv age olmasa da bu türe girebilir sanıvorum. Albüm bu kadar beğenilince ondan hız alıp şanslannı nevv age tipi müzikle değeıiendir- mek isteven birçok insan var. Bunlar şu anda şarkıcılann peşinde piyasada aranjörlük ya- pan, durmadan flamenko- pop arajmanlan üzerinde kafa yoran insanlar. Aralannda çok iyi eğitim almış olanlar var. Fahir onlan cesa- retlendirdi. Mesela Ercan Irnıak ve Erdinç Şenyay lar. H akan Özer kaset yapacak. Moğol- lar 1993'te yeniden bir araya geldiklerinden bu yana bir şey dikkatimi çekiyor. Enstrümantai parçalar en azsözlüler kadar ilgi görüyor. Son dönemde abuk sabuk sözlerden bıkan insan- lar, biraz sözsüz müzik dinleyip kendi fantaz- yalannda bir şeyler yaratmâk istiyt)riar." Sevgiyi yatakta arayanlara... rarsus Amerikan Kolejı Ortaokul 3. sınıf öğrencilennden Tibet Ağırtan, okulun koridorlannda gezerken müzik odasından davul sesi geldiğinı fark eder. Anahtar deliğinden dığer şubedeki Murat'ı görür davulun başında. Kaan'ın da gitar çaldığı öğrenilince hemen bir grup kurulur 1979'da. Gnıp müziğine en yatkın türün rock olduğuna karar verilir hemen. İlk hedef Liselerarası Müzik Yanşması'dır. Ancak bir türlü Kıbns temsilcisinin önüne geçip tstanbul'daki fmallere gidilemez. Büyüdükçe Adana ve Mersin'de EKOadıyla İconserlere çıkarlar. Şans eseri hepsi lstanbul'da üniversiteyi kazanır. tstanbul'da grubun adı Mavi Sakal olur. Geniş kitlelerle tanışmak için ikinci albümleri Çektir Git'e kadar beklerler. Tibet, yoluna tek başına devam etmek ister. 1994'te Mavi Sakal'dan "dostça"aynlır ve bilgisayareğitimi için Avustralya'ya gider. Orada da müziğe devam eder tabii. Düğünlerde çalarak para kazanır. Türk sanat müziği v e arabeski yakından tanır. Bu arada Türk çocuklannın yardımıyla altı parçasını stüdyoda kaydeder ve kaptığı gibi bantlan Unkapanı'na gelir. Tamamen amatör kamerayla çektiği görüntülerden oluşan Yat GeUyorum'un İdibini dağıtır TV kanallanna önce. "Erotik bu. ne biçim ismi var" yorumlanna kurban giden khp fazla yayımlanmaz. Yat Geliyorum'dakı "kara mizah"ı anlamak istemez TV'ciler... "Poptan başka bir şey satmıyor, ugraşürma bizj"den başka bir şey duymaz Unkapanı'nda. Ama her öykünün mutlu bir yanı vardır. Bir "kahraman" çıkar ve meşhur "Yat GeHyorum" albümünü basmayı kabul eder... soundlannı anımsatan parçanın girişinde Nick Kershavv'a teşekkürü unutmuyor Tibet. Bir O Yana country rock türü yaz aşkj; Boyaiı Güzel ise kimyasal maskenin arkasına saklanan kadınlan, Avustralya rockı türündeki Değmez, kefende cep arayanlan, trash kokan Git,sevdiği kızın yapaylığından bıkan erkeği ve Geyik Muhabbeti, Jeff Porcaro'nun müziğiyle "çoğumuz''u anlatıyor. 'Ttirkçe diişünüyoruz' Tibet Ağırtan her sanatçı gibi belli bir türe sokmak istemiyor albümün müzikal yapısını. "Yaşasın özgürlük"diyerek rock kalıplanna sıkışmadan. hoşuna gittiği şekilde üretmiş parçalan. Müzik kadar sözler de önemli bu albümde. Çevresinde gördüklerim. yaşadıklannı, usturuplu bir şekilde. yer yer ustalıkla "ti"ye almış Ağırtan. Yat Gehyonjmtla sevgiyi yatakta arayanlan eleştirmiş; En Büyük Bizim Şehir'i bir "kirlilik" anında lstanbul'da yazmış. Manyak'ta ise konserlerde üstünü ba^ını paralayıp bağınp çağırmakla manyaklaştığına inanlara bu işin de bir felsefesi olduğu şeklinde gitmiş mesaj. Mehmet ise o bildiğimiz sokaktaki adam Mehmet. hani her an vatanı için ölmeye hazır genç. "Sevgi kurtarsın insanı" diyor Tibet son dizede. Ağiama, kız-erkek paslaşmasının rockça dile gelmiş hali; Seni Seviyorum'da "seni sevTyorum"a başka yorum katmamış. B yüzü kendini arayan insanın öyküsü En Sonunda'v la başlıyor. 80'lerin gözde Bu albümden Yat Geüyorum, En Sonunda, Mehmet ve Geyik Muhabbeti Tibet'in dınleyıcilerini artınr. Manyak, AğJama da rockerler için. Tibefle bir, iki kelime Türkçe rock üzerine konuştuk, "Ne olacak bu yerli rockın haK?" diyerek. "Türkçe rockın kitleiere ulaşamamasının kabahati blzim. Güzel bir şey yaparsak insanlar sevecektir. Sorun, yaptığımız işin kötü olmasından kaynaklanıyor. Dinleyiciyi eğiteceğiz, rock müziği öğreteceğiz gibi laflar dönüyor ortalıkta. Kolay gelsin. 60 mihon insan var karşınızda. Bunlan geçip güzel şeyler yapmak gerek işin kolayına kaçmadan. İngitizce rocka karşı degilinı ama kendimizi kandırmayalım. Biz Türkçe düşünüyoruz. Türkçe riiya görüyoruz. seviyoruz, nefretediyoruz. Bu topluma Türkçe seslenmek çok mantıklı. Bir de daha çok çaba sarf edip bizden sonra geleceklere yol açmalıyız. Bugün basuım bir bölümü rock müziğini yarılış değerlendiriyor. Oysa ben rock konserlerinde kavga çıküğına. lokaJlerde içki içilip havaya kurşun sıkıldığuıa rastlamadım. Kız davasuıa arada sırada olay çıkryor, o kadar. Duygusal insanlanhr rockçılar." CÖRÜŞ Güvepcin'le Yıldclapa... Sizler sevgili okuyuculanm, bu- gün bu köşeyi okurken ben bu ge- ce (22 temmuz cumartesi) 21 "den itibaren, uzun yıllara varan müzik hayatımın en zor anlarını yaşaya- cağım! Çünkü, duygulann ötesin- de, iyi düşünme, sağlam bilgi, doğru karaır ve her şeyin üstünde "tarafsızlık" ve sofumluluk isteyen birçjörevim var bu gece? Ülkemizin en önemli ve başta gelen müzik yanşması olan 'Altın Güvercin Müzik Yanşması 1995 'in büyük finalinde 12 kişilik POPSAV jüri üyelerinden biri de benim ve ayrıca 14 kişilik halk jürisi ile biriik- teyiz... Düşünün bir kere, bu büyük finale besteleriyle, sözleriyle ve yo- rumlan ile ön elemeden geçme ba- şarısını göstererek katılan yarış- macılar arasında belki yannın, bel- ki de bugünün yıldızlan olacak ye- tenekler, bizlerden doğru kararlar bekliyorlar? Işte, tüm yaşamımda besteci, sanat eleştirmeni, bazen jüri üyesi bir kişi olarak benim için 'en zor gece' bu... Beste ve söz yaratmâk, aranjman yapmak ve seslendirmek daha ziyade kişisel duyguya, bilgiye ve tekniğe daya- nır. Başan veya başarısızlık birey- sel bir durumdur. Ama kendımizin dışındaki müzikleri değerlendir- mek, yargılamak ve doğru seçmek bambaşka bir sorumluluktur! 1995 Altın Güvercin Yanşması'nı şimdi yaşarken birden eski yıllara döndüm... Müzik dünyamıza oldu- ğu kadar, toplumumuza banş, sev- gi ve dostluk aşılayan ve her yıl ye- ni müzik yetenekleri kazandıran bu 'güzel güvercin'm ilk uçuş yılı olan 1986'da 26 temmuz gecesi yapı- lan 1. Kuşadası Altın Güvercin Mü- zik Yanşması'nı anımsadım. O ge- ce, bu gibi önemli etkinliklerin ve yanşmaların deneyimli, esprili ve eşsiz sunucusu Halit Kıvanç dos- tum, herkesin heyecan ve merak- la beklediği anda, sonuçlan açık- lamak üzere sahneye geldiğinde: "Şimdi sizlere müzik çalışmalannı birkaç yıldan beri Norveç'te sür- düren bir gencin adını okuyaca- ğım...Fatih Erkoç" tarzında bir açıklama yaptığı zaman, çok kişi tanımadığı bu genç seçildiği için hayret etmişti kuşkusuz? Evet, "Yol Verin A Dostlar" adlı bestesi, sözü ve yorumuyla 1 'incilik ödülü- nü kazanan Fatih Erkoç'u o yıllar- dasadecemüzisyendostlan, "Bir- kaç enstrümanı çok iyi çalan bir ki- şi" olarak biliyorlardı. Ve artık bes- teci, söz yazan ve yorumcu Fatih Erkoç'u Türkiye, zirvede bir sanat- çı olarak alkışlıyor. İlk Altın Güver- cin'den bugüne, bu yanşmanın or- taya çıkardığı, tanınmalarına ola- nak yarattığı ve sonraları 'yıl- dız'o\an sanatçılar, sadece ödül kazananlar değil, bu yanşmaya ka- tılarak yeteneklerini gösterenler de... Hepimizin tanıdığı bu sanat- çılann adlannı saymaya kalksak da bu köşede eksik kalınz. 'Altın Güvercin'tn yaratıcısı ola- rak başta canını dişine takarak emek veren Ali Rıza Türker ve dört dörtlük Türker organizasyo- nunun önemli desteğiyle Popüler Müzik Sanatı Vakfı POPSAV'ın, güvercinin uçmasına olanak sağ- layan Kuşadası Belediye Başkanı Engin Berberoğlu'nun pop müzi- ğimize yararını, özellikle basının önemseyeceğine inanıyorum. I numara Türk pop müziğinde geçen hafta Mazhar-Fuat-Özkan'ın yeni çalış- ması Mazeretim Var Asabiyim Ben I numara. Almanya'dan gelen CarteJ aynı adlı albümleriyle listeye 2. sıra- dan girdi. Izel ise Adak'la üçüncü. Türk sanat müziğinde Ebru Gün- deş, Ben Daha Büyümedim'le birin- ci. Muazzeztrsoy, SensizlikBu.~'yla ikinci, Bülent Ersoy,Alaturka 19951e üçüncü. Türk halk müziğinde Arif Sağ, Umut adlı kasetiyle zirvede. Yaban- cı popta Bon Jovi, These Days'le bi- rinci: Elton John, MadeinFngland'la ikinci, Duran Duran Thank You'yla üçüncü. Klasik Batı müziğinde Pa- varotti'nin çeşitli müzikçilerlebirlik- te verdiği konserin kaseti Pavarotti and Friends2 lıder. Hayes döndü Soul müzi- ğin babala- nndan Isaac Hayes, yedi yıl süren sus- kunluktan sonra Bran- ded adını ver- diği albü- müyle geri döndü.52 ya- şında Tenes- seeli sanatçı bu kez başan için her türlü sılahıkul- lanmış. Sting'den Fragile'ı almış, IJ- fe's Mood ve Summer InThe City'i senfonik hale getirmiş. eski yapıtla- nndan Hyperbolicsyllabicsesqu- edalymisticı ve Soubville'ı yeniden yorumlamış. Nostaljiye meraklı olanlan boş çe- vinneyecek albümdeki diğer parça- lar şunlar Ike-plea, Life's Mood 2. Let Me LoveYou, l'll DoAnything, Thank To The FooL Branded. , yeniden müzik sahnesinde G eçen haftalarda Bob Mariey'nin 50. doğum günü onuruna yayımlanan Natural Mystic: The Legend Lives On adlı albümün Türkiye'de de piyasaya çıktığı haberini vermiştık. Albüm kısa sürede Batı'da olduğu gibi bizde de büyük ilgi gördü. Bir antoloji Natural Mystic. Daha önce diğer toplama albümlerde yer almayan, fazla klasikleşmeyen on beş parçadan oluşuyor. Natural Mystic 'le açılan albüm Easy Skanking, VVar, Trenchtovvn Rock, One Drop gibi politik. duygusal şarkılardan geçerek Time VVlü'le kapanıyor. Bugünün "ragamufnn", "hip-hop", "rib-a-dub" ve "jungle music''inin nereden geldiğini anlamak için gençlere de iyi bir kaynak Natural Mystic... II Mayıs 198l'deölen Robert Nesta Marley'in müziği ve mesajı hâlâ aynı canlılıkla yaşıyor. Reggae'nin onunla birlikte öldüğüne inananlar bile şimdi daha iyimserler. Tabii nasıl bir Ehis'le Hendrâ'in ölümü rock için büyük kayıpsa Marley'nin yokluğu da çok büyük bir gedikti reggae için. Reggae, Marley'den sonra müzik sahnesindeki yerini kaybetti. Marley "3. Dünya"nın ilk önemli yıldızıydı. Günün şiirini, basit ritmi yakalamıştı. Entelektüel çözüm yerine kalbe giden mesajlar verdi. Jamaikalılar kadar Afrikalıyı, Avrupa'daki getto halkını da hedeflemişti. 70'li yıllann sonunda gençlik, Marley'nin sloganıyla yaşıyordu: "No Future". Batı uygarlığının yaşadığı krize bire bir iyi geldi bu slogan: hâlâ savaşın gerekliliğini tartışan Batı'ya yönelikti şarkılan. Rockla punk birbiriyle uğraşırken giyimden saç şekline, dini serbestlikten uyuşturucu kullanımına kadar serbest bir yaşam felsefesine sahip bir politik ve kültürel karizmaydı Marley'in reggaesi. Ustanın reggae tohumlannı iyi attığı zamanla anlaşıldı. 14yılda fidanfar yeşerdi ve reggae yine güçlendi. Ingıltere'de, ABD ve Kanada'da birçok müzikçi 'reggae'ye dönerken Japonya en yeni reggae merkezi olarak dikkat çekiyor. 90'lann başından bu yana Shabba Ranks, Shaggy, Mad Cobra, Ini Kamoze reggae ile listelerin üst sıralannda dolaşıyor. ABD piyasasında, biraz deforme edilmiş reggae ile, Marley'den fazla satanlar bile var aralannda. - Not a Perfect - C. VVilliams - In The Best PossiMe Taste - King- maker - Believes - Trilok Gurtu's Carzy S... (CD) - Din of Ecstasy - Chris Whitley - Happy Days - Catherine Whell - La Carretera - Julio Iglesias - Pulse- Pink Floyd - Wake Up - Big Mountain A Spanner in The Works- Rod Ste- vvart - Pet Your Friends - Dishvvalla - Runners and Riders -The Steam- boat Band - Orange & Blue - A) Di Meola - Sometimes - Tuna Ötenel - Esin Alaturka - Esin Afşar - Adam - Sibel Alaş - Göç - Nazan Öncel - Zeytinyağlı Yaprak Dolması - Grup Vitamin