Katalog

SAYFA CUMHURİYET 14TEMMUZ1995CUMA 8 EKONOM/PARA RAPORU BORSAVBÜLBti Onccki Msns 1S«ans 2.Stııg Dejiîim (%) Bk^Entt ItJBtts 3G6.42 51O93JS «717132 İÜBS ««'4 4067724 B4HS BORSA(I.SEANS) S» an (• 12S UI |Ull UI •ptu w uı na SUİ Ui uı unjs uı u 19 Ui Ui UU tn SUİ BEpMk MfeSu* • Ulpk KEM>MBE(* MUpkıfc HMpıfcrt StFtiıFaı C9MHK IkMMı MtHfkB 4Q «DTJfMifaa UI Ui UI Ui uı Ui us Ifl M U UI na ma J E < I * H 1BM1NİIM us «a ifi V» 1.171 ın khl KPBB MtoB ta u uı 9* «»•Mi IUİ UU Ui UU ıa uus aa mm m vm raısı • Mi 1IM1M «TaasMldt ıa ıa MmıS«w* H ta n H3B Hobng Ktakiaş r3 ebiM K 05 Doj^P 053 Do^r Hottng (EGuaOlsel 05 taacöş rap BEodşMı OBEgeBMt •Stjs&ıto BlySk BffiMrt MEftSoi EUM H&wrftaTEv BEü • EpUI HIEntBİnSa OThnMt 0* tsa» 171 F rntdi» 101 UUor Fto 110 KMCet Uca» ltoQ 113 <a*e 114 Knaş tSlmMB 1 18KjH(ıy5 °Drs*m 13 H I 13- Uı» («OnzOCtûsKı 141 ta «Psraı 143 Peg Pnfa İ WPBr8 fltob 1SRVS MMfmatb. SbBBifıMri 159 »f i6Dr«wŞ»eCji; 161 Sötef ISSan KJSOHBPJHMI tstsam «SanKfinrt iTETfaaaCan mMIHB| m ıa ffllltolliB 'Bl fj«s Tetsi teraa «IııahMB «bftjta «ItatS 3 S i J * S * II Mİ ş <£ YapKndRnaca K. 196 Vra 13TEMMUZ1995 İ2» S.10C tys 15250 nja 11» uı a 7JB 7.» 36JKE 3*500 sıjı 4am Çjfc 41500 2JH 2.B0 t» ım 2SJDD »İSO 21500 23JBJ 7,910 M» 6.400 W m m p tn mjoo «uoo i | V m m m 9» UB UB ua ua 27J0D 21501! aja n» 13H W u «a 1720 17JK IB 10 iaoo yto i^s K2s II II 9AK İ700 u tıa 35JX 35,00c 275E ?7JX0 sa) «a) 11500 «J» 23J0O 2JJ0 11.7» «a» 111000 tOSjJOO <ü (,400 «I U 51J0O 5O000 s* ı « 4.750 (,M) 12250 tUS) Ut 3J0B 11.750 11^1 1251 t1,ÎS0 M5JD3 1HJ0O na ua 7700 «00 152C 15» OJB tta 2200 tsm UB MB m m SjrjO 39JBC 51,000 49JD0 42J00 42JJOO 2J5B 2 J K 47» 47JB 25fl) 25JJ0 23JBO 23J300 ?ao 7j» 6,4» 6J00 7,100 6J0C Bja aa N» M» UB IX aja 41» UB UB ua ua ua ua 32JÛC 32,000 5,71 53» US 0 UB mıan g nan i.ynt m UB us ma \ım )«.« *» t» 4ÎJ00O 40J30D C9II T22» 463» 44ü «UB a» 3uoc yjı KS» 14» a» a» 3DJSD0 3DJJ0C 1200 UX * » tt» Vm "73 xsn am UB ıa tja ıja HH nsoo UB UB UB UB na tıa 131 1*50 47» 47» 1 » t» 1ÜB 12J5Û H» tOSO ttao itar tSJBO 18.750 ua ua a» a» 23» 1500 ta 'ia «fl «21 11» tt» ÎTO 93» a» a» 25J00 245(0 33» 9JO0 yj) rjOO a» a» ıs s12» 1İ0D0 •<m 15J» ua ua K» «a B M 1600 1550 ttJB 1 1 » 4.550 4 3 » aa m 2100D 2230 13ü 13» uoo lat •2ü 12» 323» 32000 32JH 31^00 UB UB 143» M» 35JI 34» U0D 8,100 S» S» ın m s» n» ••0500 10» 5joc sao m m ı» m UB 7» 25ü 24300 8300 S,fiOO ıı.» ta uja KS ua UB 2ttlOC 23İM na IUH 1U9 ,11» ii.oa: 11,000 4.S0C ; UD UB I UB S» ' S» a» n» !» UB 9aom 2EJID 323.4GO 5.122 İ 15JBİ I I M i,a «a ia UO0 ffl tJS UB 1JH J7J00 J7ÜK n» n» 7.10G 7JS0 14.79 U » 17» 17JU 13J50 US0 vm vm ua ıa 33» 3J0O i» ı» İ100 SJOD a» a» sm 273» O» 0» İCOO «L» 233» zm 11,750 113» 115JO0 IICJOD <,20 4,450 auı ıa» 51JD0 ŞRffll UB UB W 4,750 HBO 12» 3J5O 1300 11,750 11J50 13JD) 1I0DC KEjBO HŞJflC ti» n» 7.IB) 7,700 tt» va 59J00 5BJ30Û SÛ.300 50İS0 223» 22H» 7» ım tm a» nm nm 44B 4» 8,300 7ı800 r» s» 8» 1UB »• H1B a» a» 1 1 1 1 1J55AB 0 UB II» II» tt» 17» H750 tıa va 4'JH 41JK 46.500 46JKC *» c» 35.530 34İ0C H500 H5X 22» a» 3OJ00 BJ10C &200 8D0C na IUS 12» 124CC 2431 24« UB UB HOOC 13.750 155 U7İ t.S I,SS ti.751 tl.Tİ 33» 14K 4UB a» 1» UB 1150 3,750 ua <a »« tt» 7» UB 11Û0Û ÎİÛOD 2.19 2JJ75 5AE SjOO 16.750 16310 11000 11750 ua ua 2UB 22» 230 23» 1179 is,ra SSB 3950C «79 «» 11» KL500 9,700 9,70! •» M S3X 25.00C' 3.5ÛC m m ua 8^00 73ÛC sa aa ua ?a MB ua 12» 12» £10 15,750 1 » UB 14,79 H79 m ua 33» 1M tt» 11» 4,600 W 33» 9.400 233» 21000 133» 11500 5^00 5JE0 3J50 1300 123» 1230 323» UTC 323» 31J00 ua ua 143» 14» 35400 34JD3 y» 6,100 27» 27» 2,100 im a» a» 103» 10» 5.400 y o o 4» 4» UB UB ıa i» 253» 25JC0 UB 83» nm tm nm sa !» 2» 240X0 2O0 it» n» 12a oa 11,000 11,300 4,600 4» sa ı» ^000 4J50 2U41 313(3 KJHI 49,43 i\m 41J72 tflsjn 2345 na «,4Ji nm 24JE5 265JD3 23JJ00 3,1580» m K3J0O 1340 US1I3J <J0O ıaa IUS 552J0O «1,423 uoa un na MH 1T4JK 1227 uaa 1» ıaa IJB 1J79JD! US •a «a îi^miliKlO lîtffö •Sm 1İ5T aa sa aa ue 35U0D 1744 72.10) «5< ıaa UB 13SJ00 U15 •UB 2UM 72JD3 £29 122J00 27,434 aa w 72JBD nuno 24.1tU« a»1 2SUD0 11J72 408JS5 «&71I •mm 4.467 mm wn stm yn 4,771 UI» 1SUOI 1333 5J9U51 IISC 3JE,4DI 12» IUBO nass uun «.tı 4aM«0 7SB imm tst lOOOO 5BJD0 686.780 49363 391IDC 21.9S )J 1.47ia W 1JTÜ00 4jtl 302000 m mm a,a i.ma wj4i \ı*m ua 11 sa 5.M \vsea UM !JX UÜ 291100 İM IA 1» s.ma ıa UB UB »a IB (I (• II U UB UB 1J4UB S.» 323» Sm mm 32.430 5,700 5.50P 1321 flB SjSB 1450 R250 8BU00 14J0 6,300 &300 199^000 6İ97 ıa 1» ı*m iJ7! 0 0 0 2.005 UB I» 1» UB 21» 21» ic.ta aa i» ıa i7«a ua na ea uaa a.» 6J00 U0Û 1405,000 6ıjZ33 UB UB SUIUM ıa 0 0 C 2005 ıa ıa una IB 22JZT 213» 1«W 21J73 4,7X 4fiO 5Sim 4*50 223T 22.M 535fl» 22İD4 21» 21» aUB 2ia 59OİO0 5KUD0 322 59Ü00 2731 27jB 4J000 27^750 sao 6joo sao i 2 x B*a ıa 2,48a *77« 1O51JÜ1 1(948 uaa «a 517,733 4033 4İHJS 12496 4158JH CJ31 «a BUB 414J00 34J» •J12JD0 H449 4jn» 2UI 41JD0 30,451 135&D0 U 6 7 ma tm 318JD3 11J9S 23,000 2 ^ 0 6 »a us una IJC CJIO 11750 t»a ıa UB.» 11» 9j6MjD3 1472 a» ca la» ıa 32Î1600 1724 BUB 4JI m» ua îfitlC 12» H6U0Ü 2.ME 537,000 İ S » 538J0O 1fij(B 51.00C 18,759 218» VK sa» 210 1501232 İ501 ıaa 8411 7S7.00C 39,470 aua «a 2430,9X 10.741 1140,000 İ501 uaa ajti 379.000 25i531 121X0 1C9 1210 2M SSJB3 IX \mm a.127 2B» 7» «a UB 1 [JjfrfjOO 12J0 1.4SUO0 '5JD6 «2» Ut7 K» H» ftJB.« a 531.000 1571 W000 (,563 1471'SO SJB ' 3 1 21000 778JD0 11358 79JB0 İ841 4CJ00 y$ nm 12,497 W7+70 3^203 41İU1 320S7 •a UB 21Z500 14297 W000 34,165 419.000 1243 taa 27,ns KSOOO 1045 ıa» SM 2S10OO 11251 1241200 528 )UB» 4» ma 2a aun UM 129JK 24353 17M0C 1617 iıaa ı« 1CS.» B.M aua us 58.003 236188 «UB t * aa tıat 'M vm 3041X0 4>55 taa ıx *m 4jii \snm »jB 2flJ7l 11,7a ntııa 2» 2000 ttOOO Azerbaycan'da bankalar, faiz vermek bir yana, parayı saklama karşılığı komisyon alıyor Bir başka dünyannı para HACERGEMİCİ Türk cumhunyetleri, serbest ekonomi- ye geçişın sancılannı yaşıyor. Azerbay- can, gerek bankacılık gerek para piyasa- lan açısından oldukça karmaşık bir dö- nemden geçiyor. Geçen yıl Azerbay- can'da sayılan 220"yı aşkın olan banka sayısının art arda gelen iflaslarla 180'e kadar düştüğü gözlenirken sadece Ba- kû'de döviz bürosu görevi yapan yerlerin sayısının 6OO'ü aştnası, turistin olmadığı bir ûlkede dikkat çekiyor. Azerbaycan'ın en büyük bankası Ag- rar Senaye Bank Genel Müdürû Mu- hammed Kurbanoglu, bankacılık siste- minin adeta bir çocuk olduğunu ifade ederken, Ziraat Bankası ile ortaklığı ise "bir çocukla, bir yetişldnin ortakhğı''na benzetiyor. Halen Azerbaycan'da 180 bankanın faaliyette bulundu|unu belir- ten Kurbanoğlu, " Bugün Azerbay- can'ılala paranın yüzde 50'si bankAİarm, yûzde 50'si ise haDan dmde. Eskiden d*- ha çok hissedilen kara panuun önflne geçmek için eMmbden gefeni yapryoruz" de«ii. Mevduat bankacıhğnıın dışmda da- ha çok ticari bankacılığa bağlı olarak ge- lişen sistemde, genelde halk, bankalara para yatırmıyor. Zaten para yatırdığı za- man da bazı bankalarda bizdeki faizin yerine bankaya, parasını koruduğu içın küçûk bir miktar komisyon ödüyor. An- cak bu sırada bazı bankalar da dolara yüzde 10 gibi inanılmaz faizler öneriyor- lar. Azerbaycan'da iş yapan Sporklingk Star tekstil şirketinin sahıbi Mebmet Köklû, Azeri bankalarla iş yapmak iste- mediklerini belirterek, "Âsîında bazı bankalar dolara yüzde 10 faiz veriyorlar. Ancak bunula bankalar sadece daireier arası işlerin yürûtütmes ve bürokrasi için kurutanuş. Bankaya parayı yaünhktaa soora size nakit para vermiyorlar. Bazı kâğıtiar \e kuponhr vcrrjortar ve siz on- larta gerekü ticari isteınleri, ödemefcri ya- pryorsunuz" dıyor. Ziraat Bankası'nın yanında özel sektör de Azerbaycan'da bankacılık sistemine adım attı. 1988 yılında kunılan Bako- bank'a ortak olan Bayraktar Holding, böylece Romanya'dan sonra Orta Asya curnhuriyetlerinde de finans kesımınde iş yapmaya niyetli olduğunu gösterdi. 14 Hazıran 1993'te yayımladığı karar- name ile 15 Haziran 1993 tarihinde Muhammed Kurfoanoghı, Azerfoay can'daki bankaahk ı temini küçük bir çocuğa benzetiyor. Azerbaycan Cumhuriyet'ınde geçerli tek para birimi ilan edilen manat, ne yazık ki dolann baskısına dayanamadı. Bunu en can alıcı örnek, en küçük bakkalda dahi dolarla alışveriş yapılması ye 6OO'ü aş- kın döviz büfesı benzeri işlem yapan dükkânın bulunması. Savaşın halen sür- mesi nedeni ile turistin bulunmadığı Azerbaycan'da bu kadar çok döviz büfe- sinin olması akla başka sorulan getiriyor. Azerbaycan'da ekonomınin kayıt dışı ge- liştiği gözlenirken Azeriler de genelde 5- 15 dolar arasında değişen maaşlannın dı- şında kendılerine yeni geçim kaynaklan yaratmakla meşguller. Şirinlik ve şapka adı altında verilen rüşvet adeta resmi- leşirken herkes maaşmın dışında kendine gelir kaynağı bulmuş durumda. Dıaleye rağmen likidite yüksek Ekonomi Servisi- Hazine'nin önceki günkü ihalesinin ardından dün Merkez Bankası'nın kesin sa- tış ihalesine rağmen piyasa, likit konumunu sürdürüyor. Sabah sa- atlerinde açık piyasa işlemleri yo- lu ile 1 Kasım 1995 vadeli dün ve bugün valörlü kesin satış ihalesi açtıgmı duyuran Merkez Bankası, faiz oranını piyasanın üzerine çı- karmasına rağmen sadece 3.6 tril- yon liralık satış yapabildi. Hafta başından bu yana her gûn ters repo ihalesi açan Merkez Bankası dün de APl'de doğrudan • Hafta başından bu yana her gün ters repo ihalesi açan Merkez Bankası, dün de APl'de doğrudan satım ihalesi aı^rak likiditeyi kontrol etmek istedi. satım ihalesi açarak likiditeyi kontrol etmek istedi. Ancak dün ve bugflne geri ödemeli ihalede gerçekleşen satış miktan, piyasa- daki likiditeyi etkilemedi. Piyasa- da halen 10 triryonun üzerinde pa- ra bulunurken gecelik faizler, liki- ditenin artışına parelel olarak yüz- de 31-33 aralığında seyrediyor. Düne valörlü ihalede faiz oranı yüzde 70.77 olarak açıklanırken 2.7 trilyon liralık, bugüne valörlü ihalede ise ortalama yüzde 70.82 faizle sadece 905 milyar liralık sa- üş yapıldı. Hazıne, pazartesi günü 210 gün vadeli bono ihalesi ger- çekleştireceğinı açıkladı. Edinilen bilgiye göre 17 temmuz tarihinde yapılacak olan ihalede ihraç edıle- cek bonolar 18 temmuz valörlü olacak. Bonolann gen ödemesi de 1996 yılınm şubat ayında gerçek- leştirilecek. MERKEZ BANKASI KURLARI 14 TEMMUZ 1995 CİNSİ DÖVİZ ALJŞ SATIŞ EFEKTİF AUŞ SATIŞ 1 ABDDotan 1 AlmanMarkı 1 Avustratya Doian 1 Avusturya Şilıni 1 Belçika Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fın Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Ftorini 1 Ispanyol Pezetaa 1 teveç Kronu 1 Isviçre Frangı lOOhalyanüreti 1 Japon Yent 1 KanadaDotan 1 Kuveyt Dınan 1 Norveç Kronu 1 Steriin 1 S. Arabistan Riyali 44.548 31.662 32.742 4.507 1.541 8.135 10.366 9.111 28.288 367 6.175 37.865 2.757 502 32.931 148.414 737 70.934 11.879 44.772 31.821 32.907 4.530 1.549 81.176 10.418 9.157 28.430 373 6.206 38.055 2.771 507 33.096 149.165 773 71.290 11.939 44.114 31.567 32.251 4.486 1.533 8.094 10.262 9.084 28.005 358 6.144 37.751 2.729 490 32.602 145.451 701 70.721 11.701 44.906 31.916 33.006 4.544 1.554 8201 10.449 9.184 28.515 379 6225 38.169 2.779 514 33.195 149.612 795 71.504 11.975 fflnRMFOUUV 13TBVMIZ1886 Katrima Bugûnkü Değ. % botgesiadı ATİPİ fş Vafmm-2 İş Yabnm-3 İş Yatınm-7 Iktaat Yat.-4 Ikt. Atılım F Gar»itYat.-4 GsraniJYat-5 Yonca Fon-1 EsbankFon-3 VakrfHısse DışbarıkMavı Dışbank Beyaz Dışbar* Pembe Tütün Fon-1 TütünFon-3 Rnans Foo-2 FınaısFon-4 Halk Fon-3 EmlakFon-2 EmlaKFoo-5 EgeF<xı-2 KaOanma Fon-2 Demır Fon-1 Türtoank Fon TSKB Uz. Fon Akbenfc A Tıpı TeksH Fon-3 Atafon Koçb»ıtc Fon-1 Koçbank Fon-3 Global Fon Körfez Fon-1 Tebm Fon-1 Kentfon CUSgortaFon AltematrfFon Hakfon-1 Şeker Fon-1 Oyak Fon-1 Ekspres Fon-1 BTİPİ lşYatınm-1 lşYatınm-4 (ş Yatınm-5 lşYatınm-6 lnterfon-4 lnterfon-5 lktısatYat-3 5S2.708 266.400 51.691 338.636 311.598 129.743 213.743 23.456 116.082 194.090 697 293 693.754 221 007 265.088 16.839 415.015 212.955 159.729 185.796 19.337 53.313 30.620 81.996 79.456 84.746 33.361 39.123 82.834 108.832 44 626 60.285 60.567 39.538 23 939 39 100 21.883 21.577 22.597 18.129 10.737 -0.32 0.38 -0.40 0.08 -0.05 0.59 0 07 -0.06 0.41 -0.25 0.18 0.26 0.20 -0.62 -0.09 0 42 0 31 0.22 0.39 0.12 -0.16 -0.31 0 47 -0.46 -0.59 -0.30 -0.08 022 -0 41 -0.29 -0 31 -0.22 0.10 -0 01 0.06 1 78 -015 -0.62 0 07 0.12 692.332 108.212 81 048 220.109 210 249 54 951 264 252 0 11 0.O5 -010 0.18 0 05 0 05 0 14 Katılma Bugûnkû Değ. % belgesi adı Katılma Bugün belgesi adı Oeû. % G*ant Yat -1 780.073 0.05 Garann Yat -2 285.953 0.06 Garantı Yat -3 186.771 0.06 Esbank Fon-1 640.265 0.06 Es&ank Fon-2 205 564 0.05 YKB Fon-1 681 228 O 04 YKB Fon-2 523 604 0.06 YKB Fon-3 712.504 0.01 YKBFon-4 559.641 0 17 YKB Fon-5 421.093 0.04 YKB Fon-6 500.463 O 14 YKBFon-7 302.368 0 1 7 YKB Fon-8 219.878 0.20 YKB Fort-9 168.745 0.55 VaKJİ Fon-2 1.125.572 0 08 Vaklf Fon-3 225 189 0 25 VaMDünya 201.752 -0.10 Vakff Fon-6 106 819 0 08 Tüfun Fon-2 123 299 O 49 Rnans Fon-3 357 236 0.06 Fmans Fon-5 201 736 0.05 Zkaat Fon-1 320.837 0.17 Ziraat Fon-2 240 280 0.11 rıraat Başak F 258 992 0.O8 Ziraat Fon-4 247 394 0.11 Halk Fon-1 320 988 O 02 Halk Fon-2 197 961 O.O1 Pamuk Fon-1 233 664 0.07 Pamuk Fon-2 175.440 0.05 Emlak Fon-1 245.335 0.14 Emtek Fon-3 84 893 0 08 Emlak Fon-4 254 583 0.12 SamerFon 149 996 0 16 Ege Fon-1 148 142 0.06 Kalkmma Fon-1 184 262 0.11 Dermr Fon-2 95.402 -0.O3 Tariş Fon-1 189 706 -0.14 Tanş Fon-2 88.635 -0.16 Ortak Fon 94 238 -O 78 EtıFon 156.023 0.13 Akfon-1 71.866 0-20 AkKarmaFon 34 129 0.11 Tekstil Fon-1 43.956 0.19 Tekshl Fon-2 37.896 0.23 Koçbank Fon-2 45.268 0.08 Korfez Fon-2 14.665 0.03 Tebm Fon-2 10 468 0 04 Eczaobaş! Fon-1 17.358 -0 71 A A F o ı BugOnkO Gûnk* endeksieri endek* deg. AA Bllraık 5384.20 O 04 AA(A)Tıpı 5147 01 -0 04 A.A.(B)TlO4 6030 76 0 10 DÜNYABORSAÜUH Altnnonsu: 389.30$ Do4ar-Mark Partes: 1 4070 Doter-Yen Partesı 88.10 Sterfn-Dolar Pantes: 1.5905 Ham Petn*vari) 1622 ABO ÇAPRAZ KURLAR 1 1 4070 1.3605 9 8845 5.4760 4 2975 4.8895 1.5748 120.17 7 2141 1.1765 1616.00 88.24 1.3528 6.2420 3.7500 1SM1İR: 1ECU: SDR: SDR: ABD Ovlan Alman Maıfcı Avustralya Dolırı Avusbırya Şilini Danınuriu Kronu Fin Marttaıı Frınsız Fmgı Hollanda Ftorini Itpanyol Pızetası Ijveç Kromı Itvifre Fntgı Itatyan Lireti Japon Yeni Kaıada Doları Morveç Knıra S.Arabistan Riyali 1.5923 ABD Oolan 1 3196ABD Doları 1 5473 ABD Dolan 69.276 Tl. MBtKEZBAİKASI • Ermsyon (12 Tetnmuz). 182.876.8 miyar TL • Interbank faden %30-32.50 l^em Hacmı 45.022 milyar Geceit %3029 Hafta* repo: % 42 Ayferepo %60 AUW CİNSİ AUŞ SATIŞ Cumhunyet 3700000 3750000 Reşat 3900000 4200000 24ayararon 560500 562000 22 ayar bilezik 503000 548000 SBtBESTDOVİZ CİNSİ ABD Oolan AUŞ 44650 SATIŞ 44775 AlmanMarkı 31850 32000 Isviçre Frangı 36025 38300 Fransız Frangı 9130 9180 Holtanda Flonm 28350 28550 Ingılız Stertını 71200 71750 S.ArabRıyalı 11825 11880 Avusturya Şilini 4515 4550 1001ta! Lireti 2755 2785 Döviz rezervinde rekor ANKARA (Cumhuriyet Bûrosu)- Merkez Bankası'nın döviz rezervleri 13.5 milyar dolarla rekor rakama ulaştı. Merkez Bankası verilerine göre, bankanın döviz rezervleri temmuz ayının ilk haftasında 157 milyon dolar artarak 13 milyar 506 milyon dolara yükseldi. Merkez Bankası döviz rezervleri, 30 hazıranda 13 milyar 349 milyon dolar dûzeyindeydi. Öte yandan. en son 23 haziran tarihli verilere göre Tûrkiye'nin toplam brüt rezervleri 23 miryar 522 milyon dolar oldu. Toplam brüt rezervlerin, 23 haziran itibanyla 1 milyar 383 milyon dolannı altm rezervleri, 13 milyar 417 milyon dolannı Merkez Bankası döviz rezervleri, 8 milyar 722 milyon dolannı da ticari bankalann döviz rezervleri oluşturdu. Dış kredi kapılan açılıyor • Garanti Bankası uluslararası piyasalardan 200 milyon dolar kredi sağladı. Uluslararası sendikasyon biçiminde ve çok sayıda bankanın katıhmıyla oluşturulan kredi anlaşmasının ise 21 Temmuz 1995 tarihinde Londra'da yapılacağı bildirildi. Ekonomi S e r v i s i - Ban kal ar kredi kapıla- rını açıyor- lar. tş Ban- kası'nın ardından Garanti ve Halk Bankası da ulus- lararası piyasalarda düşük faizli kredi bağlantılann- dan olumlu sonuç aldılar. Garanti Bankası ulusla- rarası piyasalardan 200 milyon dolar kredi sağladı. Uluslararası sendikasyon biçiminde ve çok sayıda bankanın katıhmıyla oluş- turulan kredi anlaşmasının ise 21 Temmuz 1995 tan- hinde Londra'da yapılaca- ğı bildirildi. Garanti Bankası kredi arayışına önce 100 milyon dolarla başladı ve 'best ef- fort' niteliğindeki ihracat finansmanı kredisi için Dai-Ichi Kangyo Bank, Dresdner Bank, Luxembrg SA, Sanwa Bank ve VVetLB bankalan öncülük erti. 100 milyon dolar ile uluslararası piyasalara cı- kan Garanti'nin bu Fınans- manına 255 milyon dolar- la 55 banka katıhnca kredi .miktan 200 milyon dolara yükseltildi. Kredinin yıllık faizi lıbor arü 0.80 , mali- yetlerle ise libor artı 1.05 olarak gerçekleşti. 1994 yılından bu yana en düşük maliyetli kredi baglantısı sağladıklannı belırten Ga- ranti Bankası yetkilileri, u Bankanın kredi talebine uluslararası prvasada yük- sek katılım sağlanması, bankaya ve Türkiye'ye gösterilen güvenin göster- gesi sayılmair dedıler. Halk Bankası'ndan ihracata destek Türkiye Halk Bankası da orta ve küçük boyutlu işletmelerin yaptıklan ih- racatlann finansmanında Citibank ve NVestLB lider- liğinde oluşturulan kon- sorsiyoma 50 mih/on dolar sendikasyon kredisi için izin verdi. Faizi libor artı 0.90 olan kredinin maliye- tı ise 1.35 olarak açıklan- dı. ÖYLE DEĞİL BÖYLE U t t M T Ki Z & « t Tekel, neden hâlâ tekel?.. H ukuki altyapısı oluşturulsa da, Türki- ye'de özelleştirmenin mantığı hâlâ oturtulamadı. Bu yüzden ilkelerle uygulamalar çe/işiyor. Yapılan değerlendir- mder ve eleştiriler de hep boşlukta kalıyor. Türkiye'de özelleştirme neden yapılı- yor?.. Devleti KlT'lerin zararından kurtarmak için olsa, Erdemir Petkim ve çimento fabri- kalan gibi kârlı KIT'ler satış listesine konuf- mazdı. Kamu işletmelerinin daha verimli çalıştı- nlmalannı sağlayarak, ekonomiye olan kat- kılannı arttırmak temel hedef olsa, Türkiye Otomotiv Endüstrisi Kuaımu'nun (TOE) Uzanlar tarafından satın aJınarak yok edil- mesine göz yumulmazdı. Hazine'ye kaynak yaratmak için özelleş- tirmeye hız verilmeye çalışılsa, Et ve Balık Kurumu'nun Hak-lş'e, Petlas'ın da Nadir lmpex'e verilmesi gibi yanlış uygulamalaıia zaman yitirilmezdi. Tûrkiye'nin 1980 sonrası daha da ba- ğımlı hale getirildiği Uluslararası Para Fonu (IMF), Dünya Bankası ve diğer uluslararası finans çeyreleri istiyor diye özelleştirme ya- pıldığı iddialanna da, sürekli karşı çıkıkJığı- na göre, geriye son bir gerekçe kalıyor Devletin ekonomideki ağırlığını azaltmak ve özel girişimciyi kamunun haksız rekabe- tinden kurtarmak. Özelleştirme Idaresi Başkanı Ufuk Söy- lemez'in deyimiyle "Devleti tcaret ve üre- timden çekip, denetleyici ve düzenleyici asli fonksiyonlanna döndürmek." Böyle bir devtet ne sütçülükle uğraşır, ne de balıkçılıkla. Onun görevi, güvenliği, ada- leti ve diğer temel işlevlerini yürütmektir. "Doğnı mu" diye soruyor Söyiemez. Aslında dünyadaki değişim bu yönde. Ancak gelişmiş ülkelerdeki uygulamalarta aradaki fark, Türkiye'deki çifte standart. Ömeğin Tekel... Türkiye'de özelleştirme rüzgârlan estirilir- ken, Tekel'in tekelliğini tartışan yok. Oysa geçmışteki uygulamalarıyia, özelleştirme- nin araç olmaktan çıktp, amaç haline dö- nüştüğü Türkiye'de, Tekel hükümet için bulunmaz fırsat. Öncelikle kârlı bir kuruluş. önemli imti- yazlan yıllar boyu elinde tutmasının getirdi- ği bir değeri var. • " " Sonra stratejik bir tarafı yok. Tekel'in üretim konularıyla SEK, Et ve Balık gibi sosyal bir fayda yarattığından söz etmek de çok geçerli değil. Üstelik zorunlu emeklilik komedilerine konu olan bir personel yüku de var. Bunlar yetmiyormuş gibi, plansız prog- ramsız ve siyasi hesaplaria yapılan alımlar sonucu, her yıl milyarlarca liralık tütünü ya- kıp, kamuda önemli bir israfa neden oluyor. Tekel'in elindeki imtiyazlan tek bir firma- ya devretmek tabii ki kamuoyunda tepki görur. Ancak, tesisleri ayn ayn satıp ya da öncelikle sektörü rekabete açıp Tekel'i özelleştirmek mümkün. Zaten Tekel, bu işe kendiliğinden başla- dı. Ancak yanlış adımlar atarak... Ömeğin ambalaj fabrikasına yabanct or- tak alıyor, üstelik çoğunluk hisseyi devre- derek. Bu ambalaj fabrikasının tek müşteri- si var, o da Tekel. Öyleyse, Tekel'in varlığını koruyarak bün- ye içinde üniteleri özelleştirmek, Tekel'in kaynaklanndan özel şırketleri yararlandır- maktan öte bir anlam içermiyor. Diğer taraftan Tekel, özel sektörün önemli ölçüde yatırım yaptığı ve günden güne gelişen biracılık sektöründen çekile- rek, önemli bir değer kaybını göze alıyor. Tekel kendi çapında özelleştirme yaptyor, ancak hükümetin özeileştiıme portföyüne aldjğı 42 KİT arasında Tekel yok . Özelleştirme kapsamında, stratejik KfT'ler var, sosyal fayda yaratan KİT'ler var. Ançak Tekel yok. Özelleştirme Idaresi Başkanı Ufuk Söy- iemez, göreve geldiğinde önünde bulduğu sorunlu 42 özelleştirme dosyasına, yeniler- ine eklemenin gündemi şişirmekten başka bir işe yaramayacağı görüşünde. Kendi açısından haiklı. Zaten asıl sorun, geçmişte 42 dosyanın içine Tekel'in neden girmediği. Hükümet, Tekel'i özelleştirme kapsamına almazken, burada çalışan işçiyi mi düşünüyor, ürününü Tekel'e satan köylüyü mü? Yoksa, Tekel'in cazıp tarafı, her sıkıştığın- da zam yapmak, her seçimde oy kapmak mı? •