Katalog

14 TEMMUZ 1995 CUMA CUMHURtYET SAYFA DIŞ HABERLER 11 Solmgen tfavası • BERLİN (Cumhuriyet) - Düsseldorf'ta, Eyalet Yüksek Mahkemesi'nde dün devam eden Solingen davasında federal savcılık, 4 sanığın en ağir cezalara çarptınlmasını ıstedi. 6. AğırCeza Mahkemesı 'ndeki duruşmada, savcı Dirk Fernholz, 4 saıugı, 5 kişinin ölümüne neden - olmak, 14 kez cınayete ' teşübbüs etmek ve 'insanlann toplu halde bulunduklan bir evi , kudaklamakla suçladı. t Fernholz, 4 saruğm Genç * ailesinin evini, öldürmek ' kastıyla bilerek yaktığını, . bunu yaparken amaçlannın Tûrklerden intikam almak olduğunu söyledi. Savcılık 25 yaşındakı Markus Gartmann'ın ömûr boyu, diğer 3 sanığın ise 10'ar yıl hapse rnahkûm edilmelerini talep etti. Uzay mekiği hrtaöldı •CAPE CANAVERAL (AA) - Uzay mekiği Discovery, Florida'daki ' Cape Canaveral Uzay • Üssü'nden bugün TSI ile 16.4rdeftrlanldı. Discovery'de bulunan 5 astronot, uzayda kalacaklan 8 günlük sûre içinde NASA"nın 330 milyon dolarlık bir haberleşme uydusunu yörüngeye yerleştirecekler. Uzay mekiği Discovery'nin uçuşu, ağaçkakanlann yakıt tankma verdiği zarar . yüzünden 5 hafta gecikmişti. hgiltere'de Nazi yargılanması • LONDRA (AA) - Ingiltere'de ilk kez, 2. Dûnya Savaşı sırasında Beyaz Rusya'da 4 kişinin ; ölûmünden sorumlu bir • Nazi savaş suçlusu yargılanıyor. lngiltere'de oturan 84 yaşındaki , Szymon Serafmomcz adlı kişi, Nazilerin Beyaz • Rusya'yı işgali sırasında yere] polıs gücünde görevli I ikenl941 ve 1942 1 yıllannda çeşitli köylerde 4 Yahudınin öldürülmesınden sorumlu tutuluyor. Serafinowicz, lngiltere'de 1991 yılında ı kabul edilen Savaş Suçlan Yasası çerçevesinde yargılanan ilk kişi oluyor. partisine yasak kalktı • MOSKOVA (AA) - Ermenistan'ın en büyük muhalefet partisi olan Daşnaksütyun'un 13 Ocak 1995'te başlayan yasak sûresi dün sona erdi. Ermenistan Yüksek Mahkemesi tarafindan, sıyasal suıkastlar, uyuşturucu kaçakçıhğj gibi işler yapmak üzere "DRO" adlı terörist bir örgüt kurduğu gerekçesi ile faaliyetleri 6 aylığına askıya ahnan parti, bu • nedenle son parlamento seçimlerine de katılamamıştı. Uyuşturucu kontrobi • CAMBRIDGE(AA)- ABD'de ailelerin, çocuklannın uyuşturucu kullanıp kulianmadıklannı saç tellennin muayene edilmesinden anlayabilecekleri açıklandı. Psychemedics adlı şirket yönetıcilen yaptıklan açıklamada, ABD'de kullanımı yasak olan marihuana, kokaın, PCP ve diğer uyuşturuculann kullanılıp kullanılmadığım saç tellerinde yaptıklan deneylerle kanıtladıklannı söylediler. Şirket yetkilileri, gelişen teknolojınin 90 gün içinde alınmış olan uyuşturucuyu saç tellerinden tespit etme olanağını sağladığını belirttiler. G.Kore'de kayıp sayısı antıyop • SEUL(AA)-Güney Kore'de iki hafta önce yıJalan binada ölenlerin sayısının 600'e yukselmesinden korkulduğu bildirildi. Kurtarma yetkileri, kayıp listesinin yenıden gözden ' geçırildiğini ve daha önce 200 civannda tahmin ettikleri kayıp sayısının 405'e yükseldiğıni , belirttiler. Bu arada enkaz ; alttndan çıkanlan ölü sayısı ; 248'e yükseldi. Sırplann Srebrenica'dan sürdüğü on binlerce Boşnak, açlık ve susuzluk nedeniyle perişan durumda Bosna'da mülteci dramıDjş Haberler Servisi - Srebrenica 'güven- li bölgesi'nı ele geçiren Bosnalı Sırplar, kor- ku ve açhktan perişan hale düşmüş on binler- ce Müslüman mülteciyi bölgeden sürmek için çahşmalanm hızlandırdıiar. Sırplar tarafından önceki gece engellenen bir BM yardım konvoyunun dün mültecilerin bulunduğu Potocari'deki BM üssüne vardığı bildirildi. BM Mültecıler Yüksek Komiserli- ği (UNHCR) sözcüsü Ron Redtnond kon- voyla birlikte üsse gıren komiserlik yetkilile- rinin süte sadece 3 bın mülteci olduğunu bil- dirdiklennı söyledi. Srebrenica'dan Potoca- ri'ye 30 bin malteci alun etmişti. Redmond, dün sabah Sırplar tarafından cephe hattına oto- büslerle getinlen 14 bin mültecinin Bosna hü- kümet kuvvetlerinin kontrolündeki bölgeye geçtiklerini açıklamıştı. Redmond, "Diğerle- ri nerede? Sorun bu Hala onlan bulmaya çalışıyoruz" dedı. Srebrenica'dan kaçarak Tuzla'ya ulaşabilen Boşnaklar, Sırplann Srebrenica'da kadınlara tecavüz ettiklerini ve genç erkekleri kurşuna dizdikierini ileri sürdüler. Mirama Muriç adlı Boşnak.Tuzla'da Reuters'a yaptığı açık- lamada, "Sırplar oncekigün Potocari'de bu- lunan BM üssüne girdiler. Etrafı dolaştılar ve bütün erkekleri bir binanın arkasına gö- türdüler ve ateş edildiğini duyduk. kimse geri gelmedi" dedi. Zula Hasanoviç ise, "TV kameraları olduğunda Sırplar çok iyiydiler. Ardından basın gitti ve askerler insanları otobüslerden dışarı çıkarmaya başladılar. Sırplann kızlara tecavüz ettiği- ni biliyoruz, çünkû kızların bir bölümü ge- ri döndü ve bize söjledi, ama çoğu geri dönmedi" dedi. Sırplar Serebrenıca'danka- dın, çocuk ve yaşlı erkeklerden oluşan yakla- şık 14 bin Boşnağı kent dışına, Bosna hükü- metinin elinde bulunan bölgelere sürgün eder- ken, kentin erkek nüfusuna ne olduğu büyük g Boşnakm l—İHrvattr Bosnakve Hırvabstanlı Srplar O Adnyahk Denm ^ Srebrenica'dan kaçarak Tuzla'ya ulaşabilen Boşnaklar, Sırplann Srebrenica'da kadınlara tecavüz ettiklerini ve genç erkekleri kurşuna dizdikierini ileri sürdüler. ^ Srebrenica'yı ele geçiren Bosnalı Sırplann yeni hedefi, ülkenin doğusundaki Zepa güvenli bölgesi. Sırplann Zepa'nın güneyindeki bölgeleri bombaladığını açıklayan BM yetkilileri, 90 Banş Gücü askeriyle korunmakta olan Zepa'nın Sırplann eline geçmesinin an meselesi olduğunu belirtiyorlar. oranda bilinmiyor. BM yetkilileri ve görgü ta- nıklannın ifadelerine göre, 700 kadarerkeğin Serebrenica yakınlanndaki Bratunac'da bir futbol stadyumunda tutuluyor. Uluslararası hıçbir gözlemcinin stadyuma yaklaşmasına izin verilmiyor. Öte yandan, Bosnalı Sırp güçler, Srebrenıca'de sılahlannı teslım etme- yi reddeden Bosna hükümet kuvvetlen asker- lerinin "etkisiz hale getirilmesinin" sür- düğünü bildirdiler. Öte yandan, Srebreni- ca'da meydana gelenlerden öfkelenen Tuz- la'dakı Boşnaklar, kent yakınlannda konuş- landmlan Isveç birliğinin önünde bir gösten düzenleyerek BM'nin tutumunu kınadılar. îs- veç televizyonunun habennde Tuzlalılann, 30 kadar Isveç askerinin önceki gece üslerinden çıkmalanna izın vermediklen belırtildi. Sirplann hedefi Zepa Bu arada, Bosna-Hersek'te Bırleşmiş Mil- letler'in denetimindeki altı güvenli bölgeden biri olan Srebrenica'yı geçen salı günü ele ge- çiren Bosnalı Sırplar, dün de ülkenin doğusun- daki Zepa güvenli bölgesini bombalamaya başladılar. Srebrenica'yı Sırp saldınlanna kar- şı koruyamayan BM'nin, Zepa'yı da gözden çıkardığı öne sürüldü. Saraybosna'daki BM sözcüsüy arbay Gar>r Coward, Bosnalı Sırp- lara ait bir tankın dün sabah Müslümanlann denetıminde olan ve BM Güvenlik Konseyi ta- rafından güvenli bölge ılan edilen Zepa'nın güneyindeki küçük bir yerleşim binmıni bom- baladığını belirttı. Sözcü, "Akugunız bilgilere göre Zepa güvenli bölgesiııin güneyindeki Ri- bioc kasabası dün sabah Sırplar tarafından bombalanmışür*1 dedi. BM'deki dıplomatik kaynaklar. "Srebrenica'nm başına gelen olay- lann önümüzdeki günlerde Zepa'nın da başı- na gelmesinin kendileri için bir sürpriz olma- yacağuu" jfade ettıler ve bu durumun, ulusla- rarası toplululuğun bölgedekı Müslüman yer- leşim birimlerini korumaktaki gönülsüzlüğü- nü gösterdiğini bildirdiler. BM sözcüsü Gary Coward, uluslararası topluluk tarafından ken- dilerine venlen asker sayısınnı çok kısıtlı ol- duğunu belirterek "Elimizdeki asker sayısıyla sağlayabileceğinıiz koruma son derece sınırb- dır" dedi. BM yetkilileri, Srebrenica'nm gü- neyinde yer alan 30 bin nüfuslu Zepa'nın Sırp- lann bundan sonraki hedefı olduğunu belirte- rek "Bötgede görevli 90 kadar BM askeriyle Sırplar burayı zorlanmadan alabilirler" dedi- ler. Buna kafşılık BM, ÜNPROFOR'un Bos- na 'dan çekilmesı zamanmın henüz gelmediğı- ne inanıyor. Çekilme yerine, Zepa'nın dadüş- mesinden sonra BM kuvvetlerinin Saraybos- na, Tuzla ve geri kalan sözde güvenlikli böl- gelenn savunulmasında kullanılmasının plan- landığı öne sürülüyor. Sırp - Yunan işbirliği Yunanistan'da yayımlanan hükümet yanlısı Ethnos gazetesi, Srebranica'nın ele geçirilme- sinde Sırplann yanı sıra Yunan gönüllülerinin de savaştıklannı ılen sürdü. Gazete, yazısın- da "Sırp askerleri yanında Yunan gönüllü- lüleri Srebrenica'nın alınması sonrası Sırp ve Yunan marşları söyleyerek zaferi kutla- dılar. Srebrenica'daki Ortodoks kilisesinin yıkıntılan üstünde Yunan bayrağı dalgala- nıyor" diye yazdı. Son 3 yıldır Yunanistan'ın Vlasenica kentinde. Sırplarla beraber çarpış- mak için gönüllü toplayan 'Gönüllü Muha- fızlar' adlî bir örgütün bulunduğu bildirilıyor. SREBRENICA'YA MUDAHALE Washington: Operasyonu destekleriz FUATKOZLUKLU VVASHINGTON - Başın- dan ben savaşın diplomatik çabalarla durdurulabieceğı- ne ınanan ABD yönetımı, Avrupalı müttefıldennı, Bosna'ya ilışkın gelecekte alacaklan kararlarda destek- leyeceğını açıkladı. Bu arada CKnton yönetı- minin, Sırbistan'ın Bosna- Hersek'i tanıması yönünde- kı eski polıtikaya ağırlık ver- meyı sürdüreceği kaydedıl- di. Yönetimin, Avrupalı müttefıkleriyle BM birlikle- rinin tahlıyesıne ilışkın stra- teji belırleme görüşmelennı sürdürürken Sırbistan lıden Slobodan Miloseviç'i Bos- na'yı tanımaya ıkna konusu- nu da tartıştığı belirlendı. ABD başkentinde, savaş dursa bile knzin tam olarak çözümü için Sırbistan lıden- nin devreye sokulması ge- rektiğı görüşü dile getırilı- yor. Kongre ve yönetimde ağırhklı görüş, Batı'nın mu- hatap olabileceği ve krizın çözûlmesinde çözüm gerı- rebilecek tek umudun Milo- seviç olduğu yolunda. Bos- na'ya doğrudan müdahale etmeme politıkası *tjun bir fiyasko" olarak değerlendı- rilmesıne karşm Clinton yö- netimı, altı güvenli bölgeden bın olan Srebrenica'yı koru- yamayan BM bırhİdennın Bosna'da kalmaya devam et- melen gerektığı görüşünü yıneledi. Dışışlen Bakanlığı sözcüsü Nkholas Burns ön- ceki gün yaptığı açıklama- da, Fransa'nın Sırplann Srebrenica kentinden çıka- nlması için BM Güvenlik Konseyi'nin güce başvurma- sı ısteğini askeri yönden uy- gun bulmadıklannı da kay- detti. ABD yönehminin son açıklamasından, Bush döne- mınde olduğu gibı Bosna'ya doğrudan müdahale etmeyıp lıderlığin Avrupalı rnüttefık ülkelere bırakılması politıka- sını değiştırmedıği ortaya çıktı. Sıyası gözlemciler, Clinton yönetıminın Bosna politikasını "birzikzakfiyas- kosu" olarak nıtelendınrken "Müslümanlara umut veren politikayla Sırplara »ardım edOdiğini kabul etmek daha gerçekçi ve onurlu bir da\ ra- nış olur'r diyorlar. NATO GENEL SEKRBTERİCLAES: Srebrenica için umut kalmadı FRANSIZ BAKANINIDDIASI Boşnaklar keııti savunmadı BRUKSEL (AA) - Fransa Dışişleri Bakanı Herve de Charette, Boş- naklann kendilerini ve top- raklannı savunmakta ka- rarlı olmadıklannı ileri sürdü. Herve de Charet- te, Belçika'nm Le Soir ga- zetesine verdiği demeçte. BM Banş Gücü'nün ana görevlerinden bırisinin gü- venli bölgelerin korunma- sı olduğunu, bu bölgeler- den binsi olan Srebreni- ca'nm Sırplar tarafından istila edilmesinın kabul edilemeyeceğini söyledi. Fransız bakan, "Eğer BM Barış Gücü görevini ye- rine getirmekten aciz ka- lıyorsa, orada bulunma- sının anlamı tartışılır. " dedi "Srebrenica'da olup bitenleri anlamak çok zor" diyen Charette, şöyle konuştu: "Orada Boşnak birlikleri vardı. Kenti istila eden Sırplara tepki görmediler. Orada- ki insanlar kendilerini savunmakta kararlı de- ğillerse, bu işi uluslara- rası güçlerin yapmasını istemek olmaz." Srebrenica güvenlikli bölgesini eie geçiren Bosnalı Sırplar, korku ve açhktan perişan hale düşmüş on binlerce Müslüman mülteciyi bölgeden sürmek için çahşmalanm hızlandırdıiar. Sırplar tarafindan otobüslere doldurularak cephe hatianna terk edilen çoğunlugu çocuk ve kadınlardan oluşan 6 bin mülteci, çadşma alanmdan Bosna hükümet güçlerinin denetimindeki topraklara kadar yürümek zorunda bırakıldılar. Dış Haberler Servisi - BM tarafından 'güvenli böl- ge' ilan edilen Srebrenica kentinin Sırplann eline geç- mesinin ardından tavır be- lirlemeye çalışan Batılı ül- keler, Srebrenica'yaoperas- yon düzenleme konusunu tartışıyor. Fransa 'kentinye- niden güvenli bölge haline geririlmcsi için operasyon düzenlenniesini'önerirken, NATO Genel Sekreteri VVilly aaes"Srebrenica ta- mamen kaybedildi" dedı. NATO Genel Sekreteri Claes dün sabah basina yap- tığı açıklamada, 'Srebreni- ca'nın tamamen kaybedildi- ğiııi, ancak NATO'nun hezi- mctinden söz etmenin hak- schkolacağını' söyledi. Cla- es. Srebrenıca'da NATO operasyonlannın durması- nın gerçek nedeninin, 'as- kerferi rehin ahnan Hollan- da'nın bu >öndcki talebi'ol- duğunu bıldırdı. NATO'nun, BM'den aldı- ğı asken gınşım yetkısınde, 'elinin kohınun bağlı oldu- ğunu' söyleyen Claes, "NA- TO'nun bezûnete uğradı- ğından söz edilemez, çünkü bizden hiçbir zaman, ne Srebrenica'da ne de başka bir yerde Sırplan geri püs- kürtntemiz istenmedL Bize bö>lebir yetkideveriunedi" dedı. Ingiltere, Fransa, ABD, Almanya ve Rusya'nın oluşturduğu Bosna Temas Grubu'nun,'Bosna'daki sa- vaşın sürmesine izin veril- memesi' konusunda görüş bıriiği içinde olduğu bildi- nldi. Temas Gnıbu üyesi ül- kelerin yetkilileri, Bosna'da- ki soruna çözüm bulmak amacıyla önceki gece Lond- ra'da bir araya geldıler. Av- rupa Birliği'nın eski Yugos- lavya temsilcisi Carl Büdt toplantıda, çatışmalara son verilmesi amacıyla gerek Belgrad'da gerekse diğer yerlerde yaptığı temaslar konusunda grup üyelerine bilgi verdi. Bir Ingiliz yetki- h. "Temas Gnıbu, Büdt'in çabalannın desteklendiğini belirtn" dedi. ABD Dışişle- ri Bakan Yardımcısı Ric- hard Holbrooke da toplantı- dan sonra ABC televizyonu- na yaptığı açıklamada, top- iantıda Srebrenica'nm Bos- nalı Sırplar'ın eline geçme- sinin 'raııuakbirfelaket' ol- duğu ve Bosna'da BM'nin varlığını korumasının esas olduğu konusunda görüş birliğine vanldığını söyledi. ANKARA'DAN TEPKI: BM, Bosna'da itibar kaybetti ANKARA (Cumhuri- yet Bürosu) - Türkiye'nin, Bosna-Hersek 'te artan Sırp saldınlanna karşı oluşturul- ması kararlaştınlan 'Çokn- luslu Acü Müdahale Gü- cü'ne (ÇUAMG) destek ve- receğini açıklamasına kar- şın aradan geçen yaklaşık 1,5 aylık süre boyunca bu konuda somut bir gelişme yaşanmadı. NATO bünyesinde eski Yugoslavya'da denetimler yapmak üzere Italya'nın Ghedi Ossü'nde konuşlar- dınlan çokuluslu güçteki uçak sayısını 18'e yüksel- Saraybosna hallo basına öfkeliDış Haberler Servisi - Saraybosnalılar yabancı basuıa öfke duyuyor. Ölüm kalım savaşı veren Saraybosnalılar, son günlerde kendilerini görüntülemek isteyen yabancı basın mensuplanna karşı eskisı kadar hoşgöriilü davranamıyor. Saraybosna Devlet Hastanesi'nin acil bölümünde canını dişine takarak çalışan bir doktor "Yetti artık. Yabana gazetecilerin çektiği bu acddı fotoğraflann bizlere hiçbir yaran dokunmuyor" dıye konuşuyor. Dünya kamuoyunun 39 aydır süregeleîi kuşatmaya seyırci kalması karşısında umutsuzluğa kapılan Saraybosnalılar, hırslannı yabancı gazetecılerden çıkartıyorlar. Reuter haber ajansının muhabin Danilo Krstanoviç kendisine yöneltilen bu sessiz öfkeyi şöyle dile getiriyor: "Tek bir balaş bile resim çekmeme engel olabiliyor. Dünyanın ilgisizliğinden kaynaklanan öfkelerini benden çıkartnklannı fark edi\orum." Savaşın patlak verdiği nisan 1992'de Saraybosna yabancı gazeteci baskınma uğramıştı. O günlerde kent halkı. acı ve sıkıntılannı dünyaya duyurduklan için gazetecilere ellerinden gelen kofayhğı gösteriyorlardı. Öyle ki sokaktan geçen gazetecileri çevirip "Lütfen bunlan en ince aynnnlanna dek vazın. Dünya çektikleriınizi duysun" dıyebiliyordu. Kent sakınleri, içinde bulunduklan güç durumu öğrenen dünya kamuoyunun baskısıyla Sırplann saldınlanna son vereceğı inancmı taşıyordu. Ne var ki açlık, soğuk ve ölüm korkusu altında aylar, yıllar geçip durumlannda herhangi bir değışme olmayınca Saraybosnalılar karamsarhğa kapılıp, dünya kamuoyundan umutlannı kestiler. Saraybosna Belediye Başkanı Tank Kupusoviç içinde bulunduklan yeni nıh halini şöyle dile getiriyor: "Sırp saldınlannm vahsetini tüm açıklığı ile dünyaya duyurmamıza karşm NATO'ya bağn kuvvetlerin Sırp mevzilerûıi bombalamaması son umudumuzu da yitirmemize vol açh." Mayıs ayında Sırp topçu ateşınin yenıden hız kazanmasıyla Saraybosna sokaklan yıne ınsanlık dışı görüntülere sahne olmaya başladı. Bosna hükümet güçlerine bağlı kuvvetlerin kuşatmayı kırmak için başlattıklan harekahn bedelini yine kaderine terk edilen sivil halk ödüyor. Haziran ayının ortalannda ölü sayısı haftada 40'a çıkmca Saraybosnalılar, artık acılannı yabancı gazetecilerle paylaşmak istemediklerini açıkça belli etmeye başladılar 'Akbabalar' iş başında Bombardımanlardan sonra kan gölüne dönen sokaklan görüntülemek isteyen yabancı televizyon muhabirlen, öfkeli İcent halkı tarafindan kovalanıyor artık Saraybosnalı lann "akbabalar" adını taktığı yabancı basın mensuplannın Saraybosna hastanelerine ginp resim çekmelerine artık izin verilmiyor. Saraybosna'da yayımlanan günlük Oslobodjenje gazetesi muhabin Senka Kurtoviç, kentte yaşanan trajedinin dünyaya duyurulmasmda yabancı gazetecilerin rolünü inkar etmiyor. "Ancak Saraybosna halkı mesteld kaygılannı ön planda rutan, insanlığını unutmuş yabancı gazetecilere doğal olarak öfke duyuyor" diye konuşan Kurtoviç, halkın tepkisinı şu ömekle açıkhyor: "Tehükeü bir kavşakta kurşunlara hedef olmamaya çabşarak karşıdan karşıya geçiyorsunuz. Bu sırada karşı köşede kendini güvenceve almış bir gazetecinin resim çekmek için firsat koiladığını görüyorsunuz. Biliyorsunuz ki gazeteci he>ecania birinin vunıiup ölmesini bekliyor. Sinirienmemek elde değiL" ten Türkiye'nin ÇU- AMG'ye asker vermesine başta Fransa olmak üzere bazı Avrupa ülkeleri karşı çıkıyor. Millı Savunma Bakanı Mehmet Gölhan, son NA- TO Savunma Bakanlan toplantısının ardından yap- tığı açıklamada. Türki- ye'nin bu güce başta muha- bere olmak üzere çeşitli ko- nularda destek vereceğini kaydederken hazırlıklann temmuz ayı başına kadar ta- mamlanacağını bildirmişti. Gölhan, Genelkurmay Baş- kanlığı'ndan bır heyetin Brüksel'e giderek Türki- ye'nin ÇUAMG'ye verece- ği asker sayısı konusunda görüşmelerde bulunacağını da bildirmişti. Dışişleri Ba- kanlığı Sözcü Yardımcısı Elçi NureOin Nurfcan dün bir soru üzenne yaptığı açıklamada, Sırplann Sreb- renica'yı ele geçirmeleriy- le Birleşmiş Milletler'in ıtibar kaybettiğini söyledi. Türkiye'nin BM kararla- nnın açık bır ihlali nitele- ğindeki Srebrenıca'ya yö- nelik saldınyı 'siddetie'kj- nadığını dile getiren Nur- kan, "Türkiye, günlerden beri en üst dü/eyde ilgili ül- keler nezdinde yoğun giri- şimlerde bulunmuştur. Ne yazık ki, uluslararası cami- anın bu saldınva tepkisi çok geç ve yetersiz düzeyde kal- mışnr'" dedı.