Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyetİmriyaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Yayın Yönetmenr Orhan Erinç 0
Genel Yayın Koordınatörü' Hikmet
Çetinkaya 9 Yazıışleri Mudürlen
Ibrahim Yıldız (Sorumlu), Dinç Tayanç
# Haber Merkezı Müdurü Hakan Kara
0 Görsel Yönetmen. Fikret Eser
Dış Haberler Ergun Balcı • Istıhbarat Yslçın Ç»kır •
Ekonomı Bülent Kızınlık • Radvo-TV Uygar Eranektar
• KültürHandanŞenköken«SporAbdBlkadirVacctDun
• Vurt Haberlerr Mehmet Saraç • Makakler: Sami
Karaöraı • Çevın Seyfettin Turhan • Düzeltme
Abdullah Yancı • Fotoğraf Erdoğan Köseoğlıı
Yayın Kurulu İlhan Selçuk
(Başkan). Orhan Erinç, Oktay
Kortböke, Özgen Acar, Hikmet
Çetinkaya, Şfikran Soner, Ergnn
Bakı, Dinç Tayanç, fbrabim YlidE.
Orhan Bursalı. MusUfa Balbay.
AnkaraTemsılcısı Mustafa Balbay • Haber Müdürü: Doğan
AlanAtatûrkBulvanNo- I25.Kat4,Bakanlıklar-AnkaıaTel:
4195020 (7 hat), Faks: 4195027 • tzmır Temsılcısı Serdar
Kıok,H ZıyaBlv. 1352 S. 2/3 Tel.4411220,Faks:4419117
•AdanaTemsılcısı:ÇetiııYiğeııogfıı,lnönüCd. 119S No.l
Kat. 1. Tel: 3522550, Faks: 3522570
Müessese Müdürü. Erol Erknt • MEDYA C: • Yönetım Kunıhı
Koordnıatör. Ahme< Komban # Başkanı-Genel Mûdür Gnlbin Er-
Muhasebe Bülent Yener 9 ldare durın • Koordınator Reha Işrt-
HüseyinCörer#lşletme Ûnder m«n • Genel Müdür Yarüımcısı:
Çefik»Bıigı-tşlem \ailfnaJ« Mine Akdag • Halkia llışkıler
BdgısayarSıstem:Mariive<Çfcr Müdürâ NnrtenBerlooy
Ya>ımlayaB ve Basan: Yenı Gûn Haber Ajansı, Basm ve Yayıncılık A Ş
Türkocağı cad 39 41 Cagaloğlu 34334 tst. PK 246 tslanbul Tel (0/212) 512 05 05 (20 hat) Faks (0,212) 513 85 95
5HAZİRAN1995 Imsak: 3.28 Güneş: 5.26 Öğle: 13.09 tkindi: 17.07 Akşam20.39 Yatsı: 22.27 MEDYACTei 5140753-51395so-5138460-61.Faks 5118466
Dünya Çocukları
Çevre Kuraltayı
• tstanbu! Haber Servisi -
Dünyada ilk kez yapılacak
olan 'Dünya Çocuklan 1.
ÇevTe Kurultayı', Ankara'da
toplanıyor. Çevre Bakanlığı
ve Tetra Pak fırmasının
ortaklaşa düzenledıği çevre
kurultayı, bugün başlayan
'Çevre Haftası' etkinlikleri
içerisinde, 7 haziran
çarşamba günü Başkent
Oğretmenevi Toplantı
Salonu'nda açılış toplantısı
ile başlayacak Kurultayın
açılışına Cumhurbaşkanı
Süleyman Demirel,
Başbakan Tansu Çiller ve
Çevre Bakanı Rıza Akçalı
da katılacak. 6-8 haziran
tarihleri arasında
dûzenlenecek olan
kumltayda 150 çocuk
dünyanın gelecekte karşı
karşıya olduğu sorunlan ve
çözümleri tartışacak.
Mutlaka temiz
suya üıtiyaç var'
• TRABZON(AA)-
Karadenız Teknik
Üniversitesi (KTÜ)
Sürmene Deniz Bilimleri
Fakültesi Dekani Prof. Dr.
Mehmet Salih Çelikkale,
Dünya Çevre Gûnü'yle
ilgili açıklamasında, "Çevre
kirlenmesi sınır tanımayan,
gümrük uygulanamayan bir
gehşmedir. Bu nedenle
dünyanın müşterek
sorunudur" dedı. Özellikle
su kaynaklanndaki
kirlenmeye dikkari çeken
Çelikkale şunlan söyledi:
"Su kirlenmesi yalnız
sularda yaşayan canhlan
değil, biosferdeki tüm
canhlan etkiler. Insan için
hayvan için bitki için
mutlaka temiz suya ihtiyaç
vardır. Diğer bir ifade ile
dünyanın yaşamı, ömrü
temiz suya bağlıdır."
*Çakıt Çayı kâr
hırsına kurban'
• ADANA (Cumhuriyet
Gûney tlleri Bürosu) —
Erozyona yol açtığı,
'olumsuz çevresel etkileri
olduğu' belirtilmesine
karşın Çakıt Çayı'ndan
kum-çakıl çıkanlmaya
devam ediliyor. Adana'nın
Pozantı ilçesi yakınlanndan
geçen ve Seyhan Nehri'ni
besleyen Çakıt Çayı'ndan
Adana Valiliği'nin karanyla
kum-çakıl çıkanlmasının
yasaklanmısına karşın bir
özel şirketin 'nehrin akış
yönünü değıştirecek
şekilde' çalışmalannı
sürdürdüğü belirlendi.
Yurttaşlar çayın 'kâr hırsına
kurban edildiği'ni
savunuyor.
Antalya'daki
çevre etkinlikleri
• ANTALYA (Cumhuriyet)
-Antalya'da 5 yıldır Çevre
Haftası etkinlikleri
düzenleyen TMMOB
Makıne Mühendisleri Odası
Antalya Şubesi, bu yıl da 3-
11 haziran tarihlerinde
çeşitli gezi, yanşma,
söyleşi, konferans ve
paneller düzenledi. Şube
Başkanı Süleyman
Evcilmen, gelinen noktanın
yeterlı olmadığını, ancak
umut verici olduğunu
söyledi. 5 haziranda
Belediye Kültür Salonu'nda
'Çe\Te ve Etik' konulu bir
panel gerçekleştirilecek.
'Çocuk Gözüyle Çevre'
konulu resim yanşmasında
ise dereceye giren resimler
Belediye Kültür Salonu
fuayesinde sergılenecek.
Muğla milli park
istiyor
• MUĞLA (Cumhuriyet)-
Caretta Caretta denız
kaplumbağalannın üreme
alanı tztuzu sahilinin
Dalyan kanalı, Kaunos
harabeleri, Ekincik Koyu ve
Belen Dağı ile birlikte Milli
Park ilan edilmesi istendi.
Istek Muğla Valisi Dr. Lale
Aytaman'ın Bayındırlık
Bakanı Erman Şahin'e
gönderdiği 'Muğla'nın
sorunlan' paketi ıçinde yer
aldı.
YDH'nin çevre
anlayışı
• ANKARA (AA) -Yeni
Demokrasi Hareketi Genel
Yönetim Kurulu Oyesi
Ömer Borovalı,
sürdürülebilir bir
kalkınmanın temelinde,
çevre ahlakının yaftığını
söyledi. Borovalı, "Bugüne
bir anma değil. yas günü
demek daha dogru olur.
Çevreyı bir ahlaki değer
olarak benımseyebildiğimiz
ölçüde çocuklanmıza
yaşanabılir bir dünya
bırakabiliriz" dedi.
Bugün Dünya Çevre Günü, sorunlar giderek ağırlaşıyor, ancak çevre duyarlılığı da gelişiyor
Çevreiçinlaf değil,eylem...• Yakın geçmişte ne bir çöplük patladı ne
de Boğaz'da bir petrol tankeri kaza yaptı.
Ancak bu, çevre adına her şeyin yolunda
olduğu anlamına gelmedi. Sulak alanlar
kurumaya, kıyılar beton denizine dönmeye,
körfezler kokmaya, atıklar kirletmeye,
termik santrallar ölüm kusmaya devam etti.
• Çevreye yönelik olumsuzluklar, ne yasa
dinledi ne de sınır. Çevre koruma adına
uluslararası birçok sözleşmeye imza atan
Türkiye'de, bırakın bu sözleşmelerin
gereklerini yerine getirmek, kendi çevre
yasası ve yönetmeliklerine aykın
uygulamalara bile göz yumuldu.
• Çevreye ilişkin söz edilebilecek tek
olumlu gelişme ise, kamuoyunun çevreye
karşı duyarhlığımn artması, çevre adına
yürütülen savaşımlann zaferle
sonuçlanmasıydı. "Çevreye duyarlı
yurttaşlar"ın açtıklan davalarda kazanılan
hukuksal başan, umut verici oldu.
ASUMAN ABACIOĞLU
İZMtR- Yeni bir Dünya Çevre Gü-
nü'nde Türkiye, giderek ağırlaşan ve
çözümü için yetkililerce hiçbir çaba
harcanmayan çevre sorunlanyla karşı
karşıya. Her 5 Haziran Dünya Çevre
Günü'nde olduğu gibi yine havası in-
sanı soluksuz bırakacak derecede kir-
lenen kentlerden, evsel, tanmsal ve
endüstriyel atıkJarla zehirlenen nehir-
lerden, balık ölümlerinden, bataklığa
dönüşen körfezlerden, erozyondan,
ormansızlaştınnadan söz edeceğiz
sizlere. Bütün bu bildik sorunlara yıl-
lann birikimiyle patlak veren kıyı yağ-
ması ve turizm yörelerindeki mafya
terörünü de ekleyeceğiz bu yıl.
Yakın geçmişte ne bir çöplük patla-
dı ne de Boğaz'da bir petrol tankeri
kaza yaptı. Ancak bu, çevre adına her
şeyin yolunda olduğu anlamına gel-
medi. Sulak alanlar kurumaya, ikinci
konutlar kıyılan beton denizine dö-
nüştürmeye, körfezler kokmaya, atık-
lar hiçbir antımdan geçirilmeden de-
nize verilmeye, tarihi eserler tahrip
edilmeye, Hazine arazileri yağmalan-
maya, termik santrallar ölüm kusma-
ya devam etti. Yeni imar afli tasanla-
n hazırlandı, gecekondulara prim ve-
rildi.
Yağmalanan kıyılar
Yeni turizm tahsisleriyle kamunun
yaranna kullanılması gereken son yer-
ler de 49 yıllığına bırilerine peşkeş çe-
kıldi. Ormanlann, milli parklann özel-
leştinlmesı için yeni yasa tasanlan ha-
zırlandı. Kıyı Yasası 'nda yapılan de-
ğişiklıklerle kryılardaki yapılaşmala-
ra hız verildi. tkincı konutlar, kıyılar-
da yer kalmayınca yaylalara doğnı
ilerledi. Antik kentler üzerine yapılan
havaaianlan genişletildi, sulak alanlar
üzennde yenilerine başlandı. Hazine
arazileri mafyanın eline geçti. Çevre
adına, milli parklan koruma adına gü-
zel çalışmalar yapan bürokratlar, kıyı
yağmacılannın baskısıyla görevden
alındı. Üstelik bütün bunlar, çevreyi en
başta korumasi gereken hükümetlerle
gerçekleştirildi.
Çevreye yönelik olumsuzluklar. ne
yasa dinledi ne de sınır. Çevre koru-
ma adına uluslararası birçok sözleş-
meye imza atan Türkiye'de. bırakın bu
sözleşmelenn gereklerini yerine ge-
tirmek, kendi çevre yasası ve yönet-
meliklenne aykın uygulamalara göz
yumuldu. Yatağan Termik Santralı,
mahkeme '•çaüstinmıamair demesi-
ne karşın Çevre Bakanı Rıza Akça-
lı'nın da ıçinde bulunduğu Bakanlar
Kunılu karanyla yenıden üretime ge-
çirilerek bir "hukuk skandah" yaşan-
dı.
Gökova'ya ısmariama rapor
Gökova Termik Santralı, bilim
adamlanna "Çevreye zarar vermez"
diyen ısmariama raporlar hazırlattın-
larak sözlere ve yasalara karşın dene-
me üretimıne alındı. Edremıt ve Ber-
gama'da maden işletmek ısteyen altın
lobilerinin baskısıyla yönetmelikler
değiştırildi. Kıyı Yasası'na aykın ola-
rak yerel yönetimler veya ılgilı bakan-
lıklann direktifıyle kıyılar dolduruldu,
yeni yollar yapıldı. Çevre Yasası'nda
yapılacak değışikliklerle Çevre Ba-
kanlığı'na daha çok yetki verecek, ya-
sa tasansı, başta diğer bakanlıklar ta-
rafından tepkiyle karşılandı, tırpan-
lanmaya çalışıldı. Çevre Bakanlığı,
yatınmlan engelledıği gerekçesiyle
"ÇetaıeBakanhğı'' diye nitelendirildi.
Devlet, doğal ve tarihi değerlerin
korunmasına ise hiç pay ayırmadı.
Türkiye'nın Ege ve Akdeniz kıyıla-
nnda altyapıyı iyileştinne ve geliştir-
me projesi olan ATAK için tek bir
adım atılmadı.
lzmir Büyük Kanal Projesi, yıllar-
ca yerinde saydı. Hazine arazilerinin
satışından, turizmden, özelleşrirme-
den sağianan gelirden, çevre adına tek
birkuruş harcanmadı. Antik ören yer-
lerinden elde edilen gelir, buralara ge-
n dönmedı Antik kentler, müzeler,
bekçisiz, konımasız bırakılarak defi-
necilerin eline terk edildi. Yurttaşlara
konan çöp vergileri, belediyeler tara-
findan çarçur edildi. Çöpler, yine ge-
lişigüzel açık alanlara depolandı. Sa-
nayıciler, kâıianndan fedakârlık edip
atık sulannı antmaya pay ayırmadılar.
Devlet, milli parklannı temizleyecek
işçi parası denkleştiremediği için bu-
ralan, tek amacı kâr sağlamak olan
özel kişilere devretti.
Çevreye ilişkin söz edilebilecek tek
olumlu gelişme ise, kamuoyunun çev-
reye karşı duyarlılığının artması, çev-
re adına yürütülen savaşımlann zafer-
le sonuçlanmasıydı. "Çevreye duyar-
lı yurttaşlar"sıfaüyla açılan davalar
ve bu davalarda kazanılan hukuksal
başan, çevre bilincinin yaygınlaşması
konusunda oldukça umut verici oldu.
KURLTMA VE KİRLENME KURBANI
Sulak alanlar
can çekişiyor
tehlikesiyle yüzyüze bulunuyor.
Bilinçlı olarak kurutma,
kirlenme ve aşın kullanım
gibi nedenlerle Türkiye'de
yüz binlerce kilometrekare
sulak alan. bir daha geri dö-
nüşü olmayacak biçimde or-
tadan kalkıyor. Antakya'da-
ki Amik Gölü, 1970'lerde
kurutulmadan önce dünya-
nın en önemli sulak alanla-
nndan biriydı. Çukurova'da-
ki Aynaz bataklıklan, Göller
bölgesindeki Suğla, Söğüt,
Avlan ve Kestel gölleri, Bi-
ga'daki Acıece Gölü ve
Konya'daki bataklıklar da
artık yitirilen ve bugün ek-
sikliklikleri fazlasıylahisse-
dilen sulak alanlar.
1994 yılı sonunda Türki-
ye'deki önemli sulak alanla-
nn durumu, ınsan eliyle ya-
pılan zararlara, kuraklık gi-
bi doğal etkenlerin de eklen-
mesiyle giderek kötüleştı.
Bunlardan Eber Gölü
1994'de tamamen kuruyarak
bir atık çukuruna dönüştü.
Konya-Ereğli sazlıklan da
aynı dunımda. Hotamış saz-
lığı, yıllardır sürdürülen ku-
rutma çalışmalan sonucun-
da küçüldü. Beyşehir Gö-
lü'nün ise gölden su alımı-
nın sürmesi sonucunda su
düzeyi düştü. Marmara Böl-
gesi'ndeki Uluabat, Manyas
ve Iznik gölleri, tanmsal, en-
düstriyel ve evsel kirlilik
kıskacında. Meriç Deltası,
çe\Tedeki çeltik tanmının
yarattığı aşın kirlilik ve ka-
çak avcılık sorunlanyla kar-
şı karşıya.
Ege Bölgesi'nde ise sulak
alanlar ve bunlan tehdıt e-
denetkenlerşöyle: "Çamal-
ü Tuzlası: Gediz Nehri'nin
taşıdığı kirlilik, kontrolsuz
doğa ruriznıi. lzmir Körfezi
arrtma fesislerinzn tuzlanın
yakınlarına planlanması.
Marmara Gölü; göi sulan-
• Türkiye'deki yüz binlerce
kilometrekare sulak alan
bilinçli kurutma ve kirlenme
yüzünden geri dönüşü
olmayacak biçimde ortadan
kalkarken, önemli bir
bölümü de yok olma
nın ekolojik denge gözetil-
meden sulama amacr> la kul-
laıubnasL Büyük Menderes
Deltası; B. Menderes Neh-
ri'nin su rejiminin bozulma-
sı ve aşın kirliliği, bataklıkla-
nn tanm aianına çevrUmesL
Bafa Gölü; gölü besleyen B.
Menderesten gelen kirlilik
önemli bir sorun oluştunı-
yor.."
Akdeniz Bölgesfndekı
sulak alanlar ve karşı karşı-
ya bulunduklan sorunlar
şöyle: "Aagöl; kuraklık.
Karataş Gölü: göle akan su-
lann barajlarla kesilmesl,
gölün baraj olarak kullanıl-
ması. Burdur Gölü; gölde su
seviyesinin düşmesi, evsel ve
endüstriyel kirlilik, Isparta
Havaalanı ve organize sana-
yi bötgesinin hemen gölyakı-
nına inşa edilmesi. Eğİrdir
Gölü; tanmsal kirlilik, göl-
den su almması. Beyşehir
Gölü: asm sulama suyu ahn-
ması. aşın bahkçdık. Köycc-
ğiz Gölü ve Dahan Dettası;
turizm ve avcüık."
Iç Anadolu Bölgesi
Hotamış sazlığı yakında
tüm ekolojik önemini yitire-
cek. Ereğlı sazlıklan, göle
akan tüm kaynaklann baraj-
larla kesilmesıyle küçülür-
ken, endüstriyel, evsel ve ta-
nmsal atıklarla aşın biçim-
dekirletiliyor. Sultansazlığı,
DSİ'nin projeleriyle doğal
dengesi altüst olmuş durum-
da. Karadeniz Bölgesı'nde
Kızılırmak Deltası, DSt'nın
kurutma projelerinin, orman
kesiminin, ikinci konut ya-
pılaşması ile evsel ve tanm-
sal kirhliğin yarattığı sorun-
lar ile karşı karşıya. Zaten
büyük ölçüde kurutulmuş
durumda olan Yeşilırmak
Deltası da doğal önemini yi-
tırmiş durumda.
Sulak alanlarda yaşanan büyük tahribat, yalmzca bu alanlan yok etmekk kalmıyor, aym zamanda bu alanlann
gerçek sahibi olan kuşlar ve diğer canhlann da yaşamına son vererek doğal dengeyi bozuyor.
EKinyanın durumu Hçler acısı'• Kanada ve
Almanya asit
yağmurlan
nedeniyle
ormanlanm
hızla
kaybederken, Çin sera etkisi,
Etiyopya ile Zaire kirli su ve
Endonezya mercankayâhklan
sorunlanyla karşı karşıya
bulunuyor.
Çevre kirliliği yalmzca Türki-
ye'nin değil, tüm dünyanın soru-
nu. Dünyada çevresini hızia yok
eden, kirleten bazı ülkelerin du-
rumlanna bakınca, "içler aası"
bir tablo ortaya çıkıyor. Işte bun-
lara birkaç örnek:
Kanada: Asit yağmurlannın
kötü etkisi altında. Kötü enerji
kullanıyor. Kalitesiz kömür kul-
lanmayı sürdürüyor.
Çin: Dünyada sera etkisi yapan
gaz üreten ülkelerin başında ge-
liyor. Ormanlan hemen hemen
yok oluyor.
Bugüne kadar neler yapıldı?
Çevre Günü 1972'de benimsendi
Pans'te ımzalanan Dünyanın Kültürel ve Doğal
Mirasının Korunması Sözleşmesi'nin ardından
aynı yıl, 5 Haziran 1972'de Stockholm'de Çevre
ve Banş Konferansı yapıldı. 5 Haziran'ın Dünya
Çe\Te Günü olarak kutlanması karara bağlandı.
• 1973 yılında AET 1. Çevre Eylem Programı
yürürlüğe girdi.
• 1975'de Barselona'da Akdeniz Eylem Planı
onaylandı.
• 1979'de Bern'de Doğal Hayatın ve Canhlann
Korunması Sözleşmesi kabul edildi.
• 1988 yılında "Ortak Geleceğimiz İçin" adlı
bir merkez oluşturuldu
0 24 Mart 1990'da Lahey'de çevre konferanst
düzenlendi.
• 3-10 Şubat 1991'de Grado'da "Akdeniz Su-
lak Alanlannın ve Su Kuşlannın Yönetimi" kon-
feransı yapıldı.
• 1991 Mayısı'nda VVashington'da Dünya
Çevre Konferansı yapıldı.
• 23 Eylül 1991'de Dünya Bankası ilk Çevre
Raporu'nu yayımladı.
Kongo: Sağlıklı içme suyu son
sınırlannda. Yağmur ormanlan-
nın büyük çoğunluğu yok edih-
yor.
Çek Cumhuriyeti ve Slovakya:
Kırsal alanianndaki kuyu sulan-
nın yüzde 90'ı kirlenmiş durum-
da.
Etiyopya: Aşın ekim nediniyle
her yıl bir milyar ton toprak kay-
bına uğradığı belirtiliyor. Sulan
çok kirli
Almanya: Asit yağmurlan or-
manlan hızla yok ediyor. Ülkede
zehirli atık bırakılan 35 bin böl-
ge olduğu belirtiliyor.
Hindistan: Belli başlı yağmur
ormanlan yok olmuş. Çevre kir-
liliği büyük boyutlarda
Endonezya: 10 bin millik mer-
cankayalıklan yok olmuş.
İtalya: Adriyatik Denizi vahim
bir durumda.
Kenya: Kentlerin dışında içme
sulan içilemez dunımda.
Malezya: Onnanlar hızla yok
oluyor. Sulak alanlannın yansı
yok oldu.
Meksika: Su ve hava kirliliği
büyük boyutlarda. Heryıl orman-
lannın büyük kısmını kaybedi-
yor.
Nijerya: 2000 yılında tek bir
ormanının bile kalmayacağı he-
saplanıyor. Kentler dışında sağ-
lıklı içme suyu bulmak çok zor.
Filipinler: Ormansızlaştırma,
şiddetli ve ölümcül sellere yol
açıyor. 2010 yılında ormansız ka-
lacak.
Potonya: Kirlilik büyük boyut-
larda. Her yıl 20 milyon ton ze-
hirli atığı dünyamıza boşaltıyor.
Tayland: 1961 yılından 1985
yılına kadar ormanlannın yüzde
45'ini kaybettiği belirtiliyor. Ço-
cuklar kurşun zehirlenmesi tehli-
kesiyle karşı karşıya.
Zaire: Dünyada içme suyu kir-
liliği en yüksek düzeyde olan 25
ülkeden bin.
ÇEVRE BİIİNCİ GELİŞÎYOR
Direndiler
kazandılar• Çevreciler, Türkiye'nin
çeşitli bölgelerinde verdikleri
mücadeleyle birçok kazanım
elde etti: Fethiye'deki Kelebek
Vadisi koruma altına alındı,
Beşkonak baraj lan
durduruldu, Park Oteli yıkıldı.
Birçok alanda da mücadele sürüyor.
Tüm olumsuzluklara kar-
şın, çevreye duyarlı insanlar
verdikleri mücadele ile bir-
çok kazanım elde ettiler. Fet-
hiye'de dünyada bir eşi de
Girit Adası'ndabulunan Ke-
lebek Vadisi, çevrecilerin
mücadelesi sonucunda ko-
ruma altına ahnarak her tür-
lü yapılaşmaya kapatıldı.
Antalya'da Köprüçay Vadi-
si'nde yapılması planlanan
Beşkonak barajlan, yine ka-
muoyunun tepkisiyle engel-
lendi. tkınci konut yapıîaş-
masının başladığı Bafa Gö-
lü ve Menderes Deltası do-
ğal koruma alanı ilan edildi.
Çeşme Alaçatı'da yurttaşla-
nn açtığı dava sonucunda
yöreye yapımı planlanan
teknoparkın çevreyi yok
edeceği gerekçesiyle yapı-
mı durduruldu. Çevrc konu-
sunda yaşanan gelişmelerin
1
bazılan şöyle."
Çevred kazanımlar
Dalyan: Dünyaca ünlü ca-
retta caretta deniz kaplum-
bağalann yaşama ve üreme
alanı Iztuzu kumsahnda o-
tel yapımı, gönüllü kuruluş-
lann ve çevreye duyarlı
yurttaşlann çabalanyla dur-
duruldu.
Aliağa: Çevre adına yüz-
lerce yurttaşın katılımıyla
ilk kitlesel eylem, insan zin-
ciri oluşturuldu. Aliağa ter-
mık santralı yapılamadı.
ParkOtefi: Istanbul'da ya-
salara aykjn olarak yapılan
fazla katlar, meslek kuruluş-
lan ve yurttaşlann açtıklan
davalar sonunda yıkıldı.
Galleria: tzmir Konak
Alam'na yapılması planla-
nan Galleria, yine yargı yo-
luyla durduruldu.
Kalemburnu: lzmir Mi-
marlar Odası'nca açılan da-
va ile Çeşme Kalembur-
nu'nda yağmadan geriye ka-
lan SİT alanlan kurtanlabil-
di.
Foça: Özel Çevre Koruma
Kurumu'nca hazırlanan i-
mar planı, SİT alanlannda
ikinci konut yapılaşmasına
yol açacağı için engellendi.
KokarKoy: Sayılan gide-
rek azalan Akdeniz foklan-
nın yaşadığı Alaçaü-Sığacık
arasındaki kıyı şeridinde
yer alan Kokar Koy, birçok
antik buluntunun ortaya çı-
kanldığı mağaralan da ba-
nndırmasına karşın, ikinci
konut kooperatifi inşaahna
olanak tanımak amacıyla,
Izmir 1 No'lu Koruma Ku-
rulu taranndan 1. derece do-
ğal SlT alamndan 2. derece-
ye düşürüldü. Ancak yapı-
lan mücadeleyle engellendi.
Uria: Izmir Limanı'nın
kapasitesinı genişletmek ve
daha büyük gemilerin yana-
şabilmesine olanak sağla-
mak için lzmir Körfezi" nden
çıkanlacak zehirli çamur,
Çevre Bakanlığı'nın da ona-
yıyla Urla'mn açıklanna dö-
külecekti. Ancak Urla ve
Foça belediyelerinin öncü-
lüğünde balıkçılar ve yurt-
taşlann çabasıy la çamur dö-
kümü engellendi.
Köprüçay: Antalya'da eşi-
ne az rastlanır güzellikteki
doğa harikası Köprüçay Va-
disi'ne yapımı planlanan
Beşkonak barajlan, gönüllü
kuruluşlar ve meslek odala-
nnın çabasıyla durduruldu.
Kelebek Vadisi: ikinci ko-
nuta açılması planlanan ve
bir eşi Girit Adası 'nda bulu-
nan vadi, Dünya Dostlan
Derneği'nin çabasıyla 1. de-
rece doğal SİT alanı ilan edi-
lerek yapılaşmaya kapatıldı.
Menderes Deltası ve Bafa
Gölü: Yine ıkıncı konut ya-
pılaşmasının başladığı, ara-
zi mafyasının göz diktiği yö-
re çevreye duyarlı yurttaşla-
nn çabasıyla korunması ge-
rekli doğal alan ilan edildi.
Abçaü Teknoparia: Çeş-
me-AJaçaü'da sanayicilerin
teknopark kurmak istedikle-
ri yöre, mahkemenin belirle-
diği bilirkişi heyetinin "Do-
ğa yokolacak" raporu üzeri-
ne askıya alındı.
Aliağa bkelesi: Çakmaklı
Köyü yakınlarına kurulma-
sı planlanan geniş çaptaki
sanayi iskelesi ve sanayi te-
sisi, köylülerin engellemesi
sonucu durduruldu.
Havran aran madeni: Ed-
remit Körfezi'nde, zeytin-
liklerin sökülerek altın ma-
deni işletılmesi projesi, yö-
re halkının ve lzmir Çevre
Avukatlan'nın çabasıyla
Çevre Bakanlığı 'nın günde-
minden çıkanldı.
Orhangazi: Bursa Orhan-
gazi Termik Santralı, tzmir
Çevre Hareketi Avukatla-
n'nın açtığı dava sonucunda
mahkeme karanyla çevreyi
kirletmesini önleyecek ön-
lemler alımncaya değin ka-
patıldı.
Çakalburnu Dafyanı: Iz-
mir Anakent Belediyesi'nin
Çakalburnu Dalyam'nı dol-
durma girişimi, ortak müca-
deleyle engellendi.
Savaşnn sürfiyor
Çevre adına yürütülen sa-
vaşım sürüyor. lzmir Çevre
Hareketi Avukatlan, Muğ-
la'da şeytan üçgeni olarak
nitelendirilen Yatağan, Gö-
kova ve Yeniköy termik
santrallannın kapatılması
için Aydın tdare Mahkeme-
si'nde açtıklan davalan sür-
dürüyorlar. Bergama'da al-
tın madenciliği işletilmesi-
ne karşı yöre halkı, mücade-
lesini kazanmak üzere. Ak-
kuyu'ya yapımı planlanan
nükleer santralı engellemek,
Dünya Dostlan Derneği'nin
ve Türkiye'deki bütün çevre-
ci ve yeşillerin en önemli
gundemini oluşturuyor. Kı-
yı Yasası 'nı değiştiren yö-
netmeliğin iptali için Izmir
Çevre Hareketi Avukatla-
n'nın açtıklan dava devam
ediyor.