Katalog

30 MAYIS1995SALI CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER İran'daniO bin asker • VVASHINGTON (A.A) - Iran Dışişlen Bakanı Ali Ekber Velayeti. ülkesinin Bosna'ya BM Koruma Gücü bünyesınde görev alacak''iyi donanımlı" 10 b<n asker göndermeye hazır olduğunu bildirdi. Velayeti Amerikan televizyon kanalı CNN'e yaptığı açıklamada, NATO'yu söylediklerini gerçekleştirmemekle suçlayarak. "Sanınm kı, Sırplar NATO'nun ciddi ve kararlannda samimi olmadığını anladılar" şeklinde konuştu. Diyaneften • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Divanet lşleri Başkanı Mehmet Nuri Yılmaz, bütün Müslüman ülkelerin bir araya gelerek Bosna-Hersek'te siiren katliam konusunda girişimlerde bulunması gerektigini belirtirken Hıristiyan ülkelerine, "Hazreti tsa'nın dinı şefkat dini diyorlar ama tüyler ürpertici cınayetlere de seyirci kalıyorlar" eleştirisini yönelttı. Bütûn Müslüman ülkelerin sorunun çözümü konusunda ortak girişimde bulunması gerektigini anlatan Yılmaz, Bosnalılann sadece Müslüman olduklan için öldürüldüğünü kaydetti. Sıpp Başbakan'a güvensîzlik oyu • KNİN (A.A) - Hırvatıstan'daki aynlıkçı "Krajina Sırp Cumhuriyetı'nin (RSK)" Başbakanı Borislav Mikeliç. dün parlamentoda güvensizlik oyu aldı. RSK haber ajansı. Knın'deki parlamentoda yapılan güven oylamasında, 46 parlamenterin Mikeliç aleyhine oy kullandığını bildirdi. Mikeliç'in Sırbistan Devlet Başkanı Slobodan Miloseviç'in taraftan ve Hırvatistan'ın milliyetçı hükümeti ile daha iyı ilışkıler kurulmasından yana oldugu bilinivordu. Irak'ta isyan iddiası: 30 ötii • AMMAN(AFP)- Bağdat'ın batısındaki Anbar bölgesinin başkenti Ramadi'de 17 mayısta isyan çıktığı öne sürüldü. Isyanın, geçen yıl Saddam'a karşı düzenlenen suikast girşımine katıldığı iddia edilen hava kuvvetlennde görev li General Muhammed Mazlum el Dulaimi'nın öldürülmesi üzerine çıktığı belirtildi. Görgü tanıklan. Dulaimi kabilesinin generalin işkence görmüş cesedini görmeleri üzerine hükümet bınasına doğru yürüyüş başlattıklannı ve bazı binalan ateşe verdiklerini söylediler. Bağdat, isyanı bastırmak üzere bölgeye takviye güç gönderdi. Çıkan çatışmada en az 30 kişi öldü. Demirel Endonezya'da • CAKARTA (A.A) - Uzakdoğu Asya'ya yaptığı gezıyi sûrdüren Cunîhurbaşkanı Süleyman Demirel. dün Endonezya Cumhurbaşkanı Suharto tarafından onuruna verilen akşam yemeğine katıldı. Cumhurbaşkam Demirel, yemekte Endonezya Cumhuriyeti'nin ilamnın 50. yıldönümünü dohyısıyla Cumhurbaşkanı Suharto ve Endonezya halhnı kutlamanın büyük bir ayncalık ol<±ığunu kaydetti. Sükyman Demirel koTuşmasının başında, Erıdonezya'da kerıdılerine gösterilen yalan konukseverlığın, iki jlke arasında dörtyüz yılı asan bir sürecin olujturduğu köklü ve gençek dostluğun doğal bir uz^ntısı olduğunu sÖ3İedi. Rusya Dışişlen Bakanı Andrei Kozirev, Sırplann davasını "barbarlık" olarak niteledi Bosna'da sıcak günler• Ingiltere Bosna'daki askerlerini topçu birlikleri ile takviye ediyor. Fransız ve Amerikan uçak gemileri Adriyatik'te Dış Haberler Servisi - Bosna'da çıkmaza saplanan Batılı ülkeler bunalımdan kurtulabilmek için çı- kış yolu ararken, Rusya Bosnalı Sırplara şimdiye dek en sert çıkı- şını yaptı. Rusya Dışişlen Bakanı Andrei Kozirev, dün Moskova'da yaptığı açıklamada Rusya'nın BM Banş Gücü'ne karşı "barbarca davra- nışlara" daha fazla göz yumama- yacağını söyledi. Kozirev, NA- TO'nun Sırplan bombalamasını da eleştirerek, Batı'nın taraflara karşı l4 çiftestandart"uyguladığını iddia ettı Bosna Sırp Haber Ajansı dün gece yayınladığı bildiride, Bosna- lı Sırp ordusunun BM ile yaptığı bütün anlaşmalan iptal ettığını açıkladı. Bosnalı Sırp Yüksek Ko- mutanlığı bildırisinde. "BM ve NATO'nun tek yanlı kararlar aldığı ve bu yüzden tüm BM Gü- venlik Konseyi kararları. tüm NATO ültimatomları ve anlaş- malan bundan böyle geçersiz- dir" denıldi. Bosnalı Sırp Ordusu Genelkurmayı da ellerinde bulu- nan BM asker ve gözlemcilennin rehine değil "savaş esiri" olduk- lannı açıkladı. Açıklamada. BM askerlerinin görevlen dışına çık- tıklan ve düşman tarafına geçtik- leri vurgulandı. Bu arada. Bosna Temas Grubu- nuoluşturan ABD, Rusya. Ingilte- re. Fransa ve Alamanya'nın Dışiş- len Bakanlan dün Bosna krizine çözüm bulmak için Lahey'deki Fransız Büyükelçiİiği'nde bır ara- ya geldiler. Toplantı öncesi bir açıklama yapılmadı. Ancak, grup üyeleri dışında toplantıya davet edilen AB temsılcisi Lord Owen, durumun ümitsiz olduğunu söyle- di. Brc/jlyah bir L NPROFOR askeri başında maskeli ve silahlı Sırp askeri elleri kelepçeli bir şekilde Sa- ray bosna yakmlannda rehin tutuluyor. Sırplar Bosna'da 374 BM askerini rehin tutuyorlar. Brüksel'de dün toplanan ve Av- rupa Bırliği üyesi ülkelerin dışiş- len bakanlanndan oluşan AB Konseyi de, bu toplantıdan sonra yayınladığı bildiride. rehin tutulan 374 BM askerlerinin ve gözlemci- lerinin kayıtsız-şartsız salıveril- melerini, Sırp tehdıtlerinin son bulmasını istedi Öte yandan, 5 ülkeli Bosna Te- mas Grubu'nun Rusya temsilcisi Alexander Zotov'un dün. Sırbis- tan Devlet Başkanı Slobodan Mi- loseviç ile görüşmek üzere Belg- rad'a gittiği bildirildi. tngiltere'nin ise, 33 banş gücü askerinın Bosnalı Sırplar tarafın- dan rehin ahnmasından sonra Bos- na'ya ek kuvvet göndereceğini bildirdi. lngiliz hükümeti önceki akşam acil olarak toplandıktan sonra mümkün olan en kısa sürede Bos- na'ya 2 topçu bataryası ile bir zırh- lı birliğin gönderileceğini açıkla- dı.Yetkıliler, NATO müttefikleri ve diğer ülkelere danışıldıktan sonra parlamentonun Bosna'da bundan sonra atılacak adımlarla ilgili olarak 31 mayısta toplanaca- ğını belirrtiler. AA'nın haberine göre Almanya'da yayımlanan Die VVeh gazetesi, Sırplar tarafından rehin alınan BM askerlerinin kur- tanlması için ABD ve lngilte- re'nin ortak operasyon düzenleye- bileceğini bildirdi. Gazete bu amaçla Amerikan ve lngiliz ko- mandolannın Italya'da hazır du- rumda beklediklerini yazdı. Amerikan özel bırliklerine. son günlerde tngiliz SAS komandola- nnın katıldığı da ıfade edilen ha- berde, ABD'nin Florida eyaletin- deki Tampa kentinde bulunan özel birliklerin komutanı General Wây- ne Dovvning'ın iki hafta önce Ital- ya'ya geldiği ve askerlere yeni gö- revleri hakkında bilgi verdiği be- lirtildi. 'Foch* yolda Fransız uçak gemisi 'Foch' un, Adriyatik'e gitmek üzere Akde- niz'deki Toulon Limanı'ndan yo- la çıktığı bildirildi. Fransa'nın, Adriyatik'te halen 'Georges Ley- gue' adlı bir fırkateyni bulunuyor. Bu arada ABD'nin de Akde- nız'de tatbikat yapan üç savaş ge- misini Bosna açıklanna gönderdi- ği bildirildi. Amerikan CNN tele- vizyonu, deniz kuvvetlerine daya- narak verdiği haberde, Akdeniz'de tatbikat yapan üç gemide toplam 2 bin denizci bulunduğunu duyur- du. Öte yandan Bosna Sırp ordusu komutanı Geperal Ratko Mlad- ziç rehin tutulan BM askerlerinin serbest bırakılmasının düşünül- mediğini bununla birlikte bundan böyle zincirlenmeyeceklerini açıkladı. Sırplann önceki gün Tuzla kentine düzenlediği saldın- da ise 4 kişinin öldüğü, 5 kişinın de yaralandığı açıklandı. Yunanistan'da savaş korkusu• Yunan hükümeti ve basını Bosna'daki çatışmalann Yunanistan'ı doğrudan etkilemesi olasılığından kaygı duyuyorlar. ATİNA (AA) - Bosna-Hersek'teki son gelişmeler karşısında, Yunanis- tan'da hükümet çevreleri ile basında, Bosna'daki çatışmalann ülkeyi doğru- dan etkileyebileceği ve bir savaş teh- didi ile karşı karşıya getireceği endi- şesi yaşanıyor. Cumhurbaşkanı Kostis Stefanopu- los, Kozani'de deprem bölgesıni ge- zerken, Bosna-Hersek'teki gelişme- lerden duyduğu endişeyı dile getirdi. Hükümet Sözcüsü Evangelos Venize- losda. Yunanistan'ın bir Balkan ülke- si olarak gelişmeleri büyük bir dikkat ve hassasiyetle izlediğini bildirdi. Dışişleri Bakanı Karolos PapuKas da "Belgrad'ın, Bosna'nın toprak bü- tünlüğünü ve uluslararası sınırlannı tanuna karanna bir adım kala, böjge- deki son durumun, bu şekle dönüşme- si endişe verickür" dedi. Papulyas, Bosna Dışişlen Bakanı trfan Ljubi- jankiç'in öldürülmesinden duyduğu üzüntüyü dile getirdi ve kendisinin. hem AB. hem Bosna-Hersek Temas Grubu, hem de ABD ile sürekli irti- bat halinde olduğunu açıkladı. Yunan gazetelen ise Bosna-Her- sek'teki çatışmalan yeni bir Balkan krizı olarak değerlendirdiler ve "Sa- vaşın alevleri bize kadar uzanıyor" diyerek, Yuna- • nistan'ın bu savaşa bulaş- ma tehlikesı bulunduğunu yazdılar. Apoyevmatini gazetesi, Yunanistan'ın bölgede gözlemci subaylar bulun- durmak. "Adrias'' adlı Yu- nan fırkateyni ile Adriya- rik denizindeki kontrol ha- rekâtına katılmak ve Avvacs casus uçaklannın Preveze'deki Aktion üssü- nü kullanmalanna izin vermek suretiyle, bu krize doğrudan bulaşabileceği- ni savıındu. Fransa öfkeli cak, bunun için görev yetkisinin bir an önce belirlenmesi gerektigini bildirdi. Le Figaro gazetesi de "Baü, Bosna dafelçokiuT? başlığı ile manşetten ver- diği haberde, BM Koruma Gücü'nde görevli 300'den fazla askerin rehin alınması ile ilgili haberlere geniş yer ayırdı. Öte yandan, rehin tutulan Fransız askerlerinin görüntülerinin Fransız te- levizyonunda yayımlanması Fransız askeri vetkililerini kızdırdı. Liberation gazetesinın haberine gö- re. Fransa Genelkurmay Başkanlığı yetkilileri, Fransız basınını, Sırp pro- pagandasına alet olmakla suçladılar. Tepkisizliğin. cezası Le Monde gazetesi ise, "Sırplar'ın şantajı, uluslararası toplumu şaşkuıb- ğa uğrattı'' başlığı ile manşetten ver- diği haberde, Batılı ülkelerin tepkisiz kalmalannın cezasını çektiklerini bil- dirdi. ABD müttefiklerle goruşecek Washington asker göndermeye karşı VVASHINGTON (AA) - Sırp saldınlan sonucu Bosna'da gerginlik hızla tırmanırken ABD. kara birlikleri göndermekten kaçınmaya devam ediyor. Üst düzey ABD yetkilileri tarafından Beyaz Saray'da önceki gece gerçekleştirilen toplantıdan sonra yapılan açıklamada, Bosna'da görev yapan UNPROFOR'un güçlendirilmesi konusunun müttefiklerle ele almacağı ifade edildı.Beyaz Saray sözcülerinden Carvin Mhchell; 2 saat süren ve Başkan Bill Clinton ıtı katılmadığı toplantı ile ilgili olarak bilgi verirken Bosna'ya Amerikan kara birlikleri göndenlmeyeceği yolundaki ABD politikasının değışmediğini belirtti. "Müttefiklerimizle durumu gözden geçireceğiz ve UNPROFOR'un güçlendirilmesinin yollarını ele alacağız. Her şe> masanın üzerinde duruyor" diyen Mitchell. hava saldınlannın bir seçenekolma>ı sürdürdüğünü kaydetti. Savunma Bakanı VVTIliam Perry, Genelkurmay Başkanı General John Shetikasvili, ABD'nin BM Daimı Temsilcisi Madeteine Albright ile Ulusal Güvenlik Konseyi (NSC) ve CIA'nin üst- düzey yetkililerinin yer aldığı toplantıyla ilgili olarak. Clinton'un bilgılendirildiği de ifade edildi. Başkan Clinton, Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac ve Ingiltere Başbakanı John Major ile telefon görüşmeleri yapmıştı. Bill Clinton, Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin'e de Sırplar üzerindeki etkinliğini kullanması çağnsında bulunmuştu. POLtTİKADA SORUNLAR ERGUN BALCI Bosna: BatTnın Tarihi Fiyaskosu Bosna-Hersek'teki gelişmeler, Batı açısından gö- rülmemiş bir fiyaskoya dönüşüyor. Reuter, önceki gün geçtiği bir haberde "Bosna'da Sırplar tüm kozlan ellerinde topladı" diyordu. Yaklaşık 3 yıldır, Bosna bunalımının dışında kal- maya çabalayan, bu hedef doğrultusunda Sırplara taviz üzerine taviz veren Batı, son 5 gün içinde Bos- na batağına boğazına kadar battı. Gelişmelere bir göz atalım: Yüzlerce BM askeri, Sırplann elinde rehin durumunda. Sırplar son ola- rak önceki gün 24 lngiliz askeri ile 8 Kanadalıyı re- hin aldılar; böylece rehin olarak tuttuklan BM asker- lerinin sayısı 326'ya ulaştı. Sırplar aynca BM'nin gö- zetiminde depolarda bulunan tüm ağır silahlannı geri aldılar. Saraybosna'nın çevresinde 20 km. ge- nişliğinde olan ve ağır silahların sokulması yasakla- nan bölgeye de girerek ağır silahlannı yerieştirdiler. Üstüne üstlük, BM'ye ait, araç, tank, top ve ünifor- malan da çaldılar. BM'nin şimdi en büyük korkusu, Sırp askerlerinin bu üniformaları giyip BM araçlan- na binerek mavi berelilerin mevzilerine saldırması. Bitmedi. Sırplar BM ile alay edercesine, geçen hafta bombalayıp 71 kişiyi öldürdükleri Tuzla kenti- ni, pazar günü tekrar bombaladılar; Bosna Dışişle- ri Bakam'nın helikopterinı düşürdüler. Evet, bunlar sadece son 5 günün bilançosu. Pardon; bir noktayı unuttuk: BM Güvenlik Konseyi, Sırpların kışkırtmalarına karşılık vermek üzere cumartesi gecesı olağanüstü toplandı ve hiçbir karar almadan dağıldı. • • • Batı, büyük bir çıkmazın içinde. Yeni hava akınlan düzenlese, Sırplann elindeki yüzlerce rehinenin hayatı tehlikeye girecek. Bir şey yapmasa, tüm dünyanın gözleri önünde Sırplann kuklası durumuna düşecek, NATO ve BM'nin say- gınlığı sıfıra inecek. Peki, Batılı ülkeler şu sıralarda ne yapıyor? Sık sık toplanıp bol bol konuşuyorlar. Bu arada to- pu birbirlerine atıyorlar. NATO, hava akınlan konu- sunda, karar yetkisinin BM'de olduğunu söylüyor. BM ise ne yapmak gerektiğı konusunda kendileri- ne yol gösterilmesini istiyor. Genel Sekreter Butros Gali, geçen hafta Güvenlik Konseyi'nin bir karar vermesini istedi. Güvenlik Konseyi ise karar yetki- sinin Gali'de olduğunu bildirdi. Bunalımın başlangı- cından bu yana olduğu gibi, kimse sorumluluk al- mak istemiyor, karar veımeye yanaşmıyor. Herkes "Bu işten kazasız belâsız nasıl sıynlınz" hesaplan içinde. Bir sorun daha var. Rusya. Moskova, Sırplara karşı hava akınlan düzenlen- mesıne karşı. Kremlin, NATO'nun geçen hafta dü- zenlediği hava akınlarından önce kendisine danışıl- madığı için öfkeli. Güvenlik Konseyi'nde Sırplara karşı sert bir karar tasarısının Moskova'nın vetosu ile karşılaşacağı kesin. Kaldı ki, ingiltere ile Fransa da Sırplarla ciddi bir,çatışmaya gimnekten yana de- ğiller. NATO'nun genişlemesi, Çeçenya ve Iran'a nükleer reaktör satışı gibi konularda Rusya ile sür- tüşme içinde olan Clinton yönetimi de ilişkileri da- ha fazla gerginleştirmek istemiyor. Ya Bosna'da en ağır kaybı veren Fransa? Paris, Bosna'da askeri harekâta karşı. Ancak BM gücüne, kendini savunması için ağır silahlar veril- mesini ve gereklı görüldüğünde Sırplara ateş açma yetkisinin tanınmasını istiyor. Rusya ise bu öneriye karşı çıkıyor. Temas grubunun diğer üyeleri ABD, Ingiltere ve Almanya da askeri operasyona karşı. Almanya Dı- şişlen Bakanı Klaus Kinkel, dün Alman radyosuna verdiği demeçte, Bosna'da banşın sağlanması için "diplomatik çabalann" sürdürülmesinden yana ol- duklarını söyledi. Yani 3 yıldır uygulanan politika devam edecek. Amerikan Kongresi'nin dışında, Müslümanlara silah ambargosunun kaldırılmasından söz eden yok. • • • Batı'nın son umudu ne biliyor musunuz? Sırbistan Devlet Başkanı Slobodan Miloseviç'in Bosna-Hersek'i tanıması. Böylece Bosnalı Sırplar köşeye sıkışmış olacak. "Savaş suçlusu" Miloseviç, şimdi Batı'nın cankurtaran sımidi durumunda. Türkiye'nin Kuzey Irak'ta PKK'ye karşı düzenle- diği harekât sırasında "Birsivilin bumu kanarsa kı- yameti kopartırız" diyerek aslanlar gibi kükreyen Batılı liderler geliyor aklımıza. Ama onların da hakkını yemeyelim. Belki Kuzey Irak harekâtı sırasında fazla kükredik- leri için sesleri kısılmıştır. Oy f a r - f a - r a f a r - f a a - t e ş d ü ş - t ü ş a l - " v a - r a , » ı a ğ - z ı m d i - l i m k ı i - r u -y u . T . Fransız basınında dün çıkan haberlerde. Bosna- Hersek'teki Sırp saldınla- nna geniş yer verilerek Birleşmiş Milletler, "çö- züm üretememek ve tama- men etkisiz kalmakla" suçlandı. Liberation gazetesi. "Fransa'nın eli-kolu bağ- lı"başlığı ile manşetten verdiği haberde. BM Gü- venlik Konseyi üyelerinin "siv-asi iradeden yoksun ot- duğunu"yazdı. Liberation gazetesi, Bosna-Hersek'te, BM Ko- ruma Gücü'nün daha et- kili davranabileceğini, an- rdan Marmara r