Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 20 MAYIS 1995 CUMARTESİ
8 DIŞ HABERLER
Ankara ve
Atina'ya baskı
• BRÜKSEL(AA)-
Belçika'nın 'La Libre
Belgique' gazetesinde dün
yer alan bir yorumda,
anlaşmazlıklan nedeniyle
NATO bütçesini bloke
eden Türkiye ve
Yunanistan üzerinde
baskılann yoğurüaşacağı,
Ankara ve Atina'nın bu
baskılara karşi
koymalannın zor olacağı
görüşü öne sûrüldü. NATO
Genel Sekreteri Willy
Claes'ın iki başkent
arasında mekik dokuyarak
diplomasi yapmak ve
sorunlara çözüm aramak
niyetinde olduğunu
belirten ve bunun kolay bir
iş olmadığını, süratle
sonuca ulaşılmasının
olanak dışı gözüktüğünü
ima eden gazete, Claes'ı
'fazla iyimser' buldu.
Sofya ne teröre
karşı işbirliği
• ANKARA/SOFYA
(AA) - Içişleri Bakanı
Nahit Menteşe. Bulgaristan
Içişleri Bakanı Lübomir
Naçev'in davetlisi olarak
iki günlük Tesmi ziyaret
için yann Sofya'ya
gidecek. Menteşe'nin,
Bulgaristan'da özellikle
son altı ay içinde Türkiye
aleyhine çeşitli gösteri ve
eylemler düzenleyen
PKK'nin faaliyetlerinin
engellenmesi konusunu da
gündeme getirmesi
bekleniyor.
Uyuşturucu
şebekesine
oarbe
•DARMSTADT (A.A) -
Almanya'nın Darmstadt
kentinde bazı Tûrk ve
Kürtlerden oluşan
uyuşturucu şebekesine
büyük bir darbe vuruldu.
Darmstadt polisinin ve
savcılığımn ortaklaşa
yaptığı operasyonda 81
kişi gözaltina alındı.
Gözaltına alınanlardan 18'i
hakkında turuklama karan
verildi. Polis, operasyon
sırasında 1,7 kilo eroin, 1
kilo kokain ve 1,7 kilo
uyuşturucu yapımında
kııllanılan kimyevi
maddede ile 4 tabanca, 200
mermi ele geçirildiğini
kaydetti.
Ukrayna'da
BİO tatbtkatı
• MOSKOVA(AA)-
ABD askerleri, NATO'nun
Banş İçin Ortaklık (BÎO)
planı çerçevesinde
düzenlenecek ortak
tatbikat ıçin Ukrayna'ya
gelmeye başladılar. 'Banş
Kalkanı-95' tatbikatı, 23-
27 mayıs tarihleri arasında
yapılacak. Toplam sayısı
1000'i geçmeyecek askerle
yapılacak tatbikatı yabancı
diplomatlar, ABD
Savunma Bakanı William
Perry ve NATO
Başkomutanı John
Şalikaşvili de izleyecek.
MfnskGnıbu
toptandı
• MOSKOVA(AA)-
AGİT Minsk Grubu,
Azerbaycan-Ermenistan
çatışmasının bir banş
anlaşması ile sona
erdirilmesine yönelik
görüşmelerine devam
etmek ûzere Moskova'da
toplandı. Görüşmelerde
önemli bir ilerleme
sağlanamadı. 15-19
Haziran tarihlerinde
Helsinki'de yeni bir
toplantı yapılması
kararlaştınldı..
Bangl
• DAKKA(AA)-
Bangladeş'te hafta boyunca
etkili olan firtınada 77
kışinin öldüğü, 500 kişinin
de kaybolduğu bildirildi.
Basında çıkan haberlere
göre özellikle Bangladeş'in
kıyılannda etkisini
gösteren firtınada 60
kişinin cesedi bulunmuştu.
Kurtarma ekipleri ve
köylüler dün de 17 kişinin
cesedini buldular.
Kurtarma ekipleri halen
500 kişinin kayıp oldugunu
hatırlattılar.
Lübnan Bafbakaıu
istîfa ettî
• BEYRUT(AA)-
Cumhurbaşkanı'nuı görev
züresinin uzatılması
konusunda Parlamento
Başkanı'yla anlaşmazlığa
düşen Lübnan Başbakanı
Refık EL Hariri, dün
televizyondan yaptığı
açıklamada.
Cumhurbaşkanı Elias
Hrawi'ye istifasını
sunduğunu bildirdi.
Kuzey Irak aulaşmazbğı• Devletin üst düzey
yetkilileri, Batı'dan
gelen baskılar ve
birbirine ters düşen
resmi açıklamalar
nedeniyle TSK'nin,
kalıcı çözüm yollan
bulırnmadan K.Irak'tan
çekildiği göriişünde.
LALE SARÜBRAHtMOĞLÜ"
ANKARA- Hükümetin, 'PKK'-
nin kökü kurutulana kadar' hare-
kât yapmak Ü2ere Kuzey Irak'a
gönderdiği Türk Silahlı Kuvvetle-
ri'ni (TSK), önlem mekanizması
geliştirmeden geri çektiği görüşü,
devletin üst düzeyi ve istihbarat
birimlerince de gündeme getiril-
meye başlandı. Jsrihbarat birimle-
ri yöneticilerinin de aralannda bu-
lunduğu devletin üst düzey yetki-
lileri, Batı'dan gelen baskılar ve
birbirine ters düşen resmi açıkla-
malar nedeniyle, TSK'nin. kalıcı
çözüm yollan bulunmadan Kuzey
Irak'tan çekildiği görüşünü kapa-
lı kapılar ardında dile getirdiler.
Ancak hükümet, Türkiye'nin,
MGK toplantısında Kuzey Irak tartışılacak
Harekât yerine özel tim operasyonu
ANKARA (Cumhurryet Bürosu) - Başbakan
Tansu ÇiDer başkanlığmda öncekı akşam
gerçekleştinlen güvenlik zirvesinın ardından
bugün yapılacak olan Millı Güvenlik Kurulu
(MGK) toplantısında da ağırlıklı olarak Kuzey
Irak'la ilgili gelişmeler ele alınacak.
Cumhurbaşkanı Sükyman Demirel'in Çin ziyaretı
nedeniyle öne alınan MGK toplantısında, Kuzey
Irak'taki PKK kamplanna yönelik 'ÇeHk-r
harekâtının ardından yerel Kürt liderlerle yapılan
temaslar sırasında ele alınan konulann
değerlendirilmesi, Kürt liderlerin, zarar gören
köylenn onanmı ve maddi destek istemlerinin
görüşülmesi bekleniyor. Başbakan Çiller
başkanlığındakı güvenlik zirvesinin ardından
yayılan Kuzey Irak'a yeniden girileceği savlan ise
doğruluk kazanmadı. Kuzey Irak'a ikinci bir kara
harekâtının bu aşamada gereksiz olduğu dile
getirilirken, hava destekli özel tim
operasyonlannm gereğine işaret edildi. Özel
harekât timlerinin, Çelik-1 harekâtı öncesinde de
fazla derinlemesine olmamakla birlikte bölgeye
birkaç kez gırip çıktıklan belirtilirken, Çelık-1
harekâtının ardından sağlanan hava ve kara
istihbaratının 'şok' operasyonlar yapılmasını
kolaylaştırdığı kaydedildi.
Kuzey Irak harekâtı ile toprak bü-
tünlüğünü tehdit edecek bir yapı-
lanmayı önleyebilecek güçte oldu-
gunu kanıtladığı ve gerekirse ye-
niden bölgeye girileceği tezini iş-
lemeye özen gösteriyor.
Türkiye'nin, önerdiği çözüm
paketini yetersiz bulduğu Mesut
Barzani liderliğindekı Kürdistan
Demokratik Partisi'nin (KDP)
Türkiye'deki temsilcisi Sefin Di-
zai de Cumhuriyet'e yaptığı de-
ğerlendirmede, "TSK'nin böige-
den çekilmesini istedik. Ancak bu
çekilme işlemi gerçekleşmeden ön-
ce güvenlik önlemlerini içeren bir
mekanizma mutlaka oluşturulma-
hydı" dedi.
Talabani kuşkusu
TSK'nin bölgeden erken çekil-
diği tartışmalan sürerken.
PKK'nin Türkiye'ye sızmasının
önlenmesı ve Kuzey Irak içlerin-
de güç kazanmasının engellenme-
si amacına yönelik görüşmeler de
gelecek hafta hareketlenecek.
Celal Talabani liderliğindekı
Kürdistan Yurtsever Birliği'nden
(KYB) bir heyet, önümüzdeki haf-
ta ortasında Ankara'ya gelecek.
Ankara, PKK ile ile yakın iliş-
kilerinden rahatsız olduğu KYB
heyetine şu sorulan yöneltecek:
- Gerek KDP, gerekse KYB, Ku-
zey Irak'ta güvenlik sorumluluğu-
nun kendisine ait oldugunu smlü-
yor. O zaman Kuzev Irak'ta kendi
kontrolünüz altındaki bölgede
PKK'nin faaliyetlerini önlemek
için nasıl bir güvenlik önlemi düşü-
nüyorsunuz?
- Talabani, PKK ile savaşmaya-
cağını açıkladı. Sorumlu olduğu-
nuz alanda PKK terörünün önlen-
mesi için ne ölçüde inandıncı ola-
caksınız?
Diplomatik kaynaklar, PKK'nin
Talabani'nin kontrolü âitındaki
bölgelere yerleşme planı yaptığı-
na dair duyumlar alındığını da
söylediler.
KDP önerisi yetersiz
KDP heyetınin bir süre önce
Kuzey Irak'ta PKK yuvalanması-
nın önlenmesi amacıyla Anka-
ra'ya getirdiği, 350 kadar köyün
yeniden iskânı ve sınıra peşmerge
yerleştirilmesi önerileri. uzun va-
dede güvenlik sorununu çözme-
yeceği gerekçesiyle yetersiz bu-
lundu. Bir diplomatik kaynak, şu
görüşleri dile getirdi: "KDP'nin
sunduğu bazı öneriler. hayali ve kı-
sa vadede güvenüği sağiamayacak
şekilde. Sımr bölgesinde 350 kadar
köyün imar edilerek iskâna açıl-
ması en az 1 seneyi alır. Stnır güven-
liği için de 20 bin peşmerge gerek-
li dediler. Ancak şu anda sınırda
500 kadar peşmerge var."
JUPPE HÜKÜMETİ İŞBAŞ1NDA
Fransa'da
kadın iktidarda
• Yeni Başbakan Alain Juppe,
hükümette 12 kadın bakana yer verdi.
MtŞELPERLMAN
PARİS - Fransa'da yeni
Başbakan Alain Juppe'nın
yöneriminde önceki gün
kurulan hükümet, kollan
sıvayarak işe başladı. Hü-
kümet, Cumhurbaşkanı
Jacques Chirac'ın başkan-
lığmda ilk toplantısını bu
sabah Elysee Sarayı'nda
yapacak.
Başbakan Juppe'nin dı-
şında, toplam 42 bakandan
oluşan kabinenin dikkat çe-
kici başlıca özellikleri ara-
sında, 'rekor' düzeyde ka-
dın bakana yer verilmesi sa-
yılıyor. Hükümette 12 ka-
dının varlığmın yanı sıra,
şimdiye dek hiç bakanlık
yapmamış 29 kişinin ba-
kanlık görevine getirilmesi
de gözlemciler tarafından
'dikkate değer' bulunuyor.
Yeni hükümetin 'ağır
toplan'nı ise Alain Jup-
pe'ye 'yakınhklanyla' bili-
nen, Adalet Bakanı Jacqu-
es Toubon. Ekonomi ve
Maliye Bakanı Alain Ma-
deKn, Içişleri Bakanı Jean-
Louis Debre gibi kişiler
oluşturuyor. Yorumcular,
aynca hükümetteki koltuk
dağılımının, sağ iktidann
iki ortağı, Cumhuriyet İçin
Birlik (RPR) ile Fransız
Demokrasisi İçin Birlik
(UDF) arasında 'dengeli'
bir şekilde paylaşıldıgını
vurguluyor.
Elenenler
Bu arada, cumhurbaşka-
nı seçimi sırasında Edo-
uard BaDadur'e var gücüy-
le destek vermiş kişilerin
hükümet dışında kalmalan
ise gayet doğal karşılan-
makta. Elenmiş eski bakan-
lann 'ağır toplan' arasında,
eskı Içişleri Bakanı Charies
Pasqua ile eski Sosyal tşler
Bakanı Bayan Simone Vefl
en başta yer almakta.
Dışişleri Bakanlığı'na
getirilen Herve de Charet-
te 57 yaşında. UDF parti
konfederasyonu üyesi yeni
bakan, UDF Başkanı, eski
Cumhurbaşkanı Giscard
d'Estaing'in adamı olarak
biliniyor.
PENTAGON'UN RAPORU
ABD Castro'dan
çok memnun
Dış Haberler Servisi -
Küba lideri Fidel Cast-
ro'nun yönetimde kalması-
nın, ABD'nin çıkanna ol-
duğu bildirildi.
ABD Savunma Bakanlı-
ğı'nın (Pentagon) isteği
üzerine Rus ve Amerikalı
uzmanlar tarafından hazır-
lanan bir raporda, Cast-
ro'nun iktidarda kalması-
nın Küba'da kademeli bir
şekilde banşçı değişiklik-
lere olanak tanıyacağı be-
lirtildi.
Raporun bir kopyasını
ele geçiren Fransız AFP
ajansının haberine göre, ra-
porda. Küba'nın değişen
bir ülke olduğu ve önümüz-
deki 4 yıl içerisinde daha
büyük değişiklikler yaşanı-
lacağı kaydedildi.
Raporda, Küba silahlı
kuvvetlerinin de, ülkenin
daha kapitalist bir ekono-
miye doğnı gitmesini sağ-
layacak bu değişiklikleri
destekkdikleri ifade edildi.
Rapor, Pentagon için 200
bin dolar karşılığında hazır-
landı.
Saraybosna'da keskin nişancılar yollara kurulan barikaüan kontrol eden bir mühendisi öldürdüler.
Saraybosna için yeni umut
Dış Haberler Servisi - Birleşmiş Milletler, Bosna-
Hersek'in başkenti Saraybosna'da keskin
nişancılann ateşi kesmesine ılışkin anlaşmanın
yeniden yürürlüğe girmesi için çaba sarfediyor.
BM yetkilileri, geçen hafta son iki yılın en şiddetli
çatışmalanna sahne olan Saraybosna'da keskin
nişancılann saldınlannın durmasıyla durumun
biraz sükûnet kazanabileceğini belirtiyorlar.
BM sözcüsü Aleksander Ivanko, Bosna-Hersek
Başbakanı Haris Sladziç'in 1994 yılında vanlan
keskin nişancılann ateşi kesmesine ilişkin
anlaşmanın yürürlüğe konması konusunda BM
yetkililerine "olumlu" yanıt verdiğini belirtti.
Ivanko, BM yetkılilerinin Sırp liderlenyle de aynı
konuda görüşmeyi planladıklannı kaydetti.
Saraybosna'nın hükümet denetimindeki
bölgelerinde önceki gün bir kişi keskin
nişancılann açtığı ateş sonucu vurulurken, bir kişi
de yaralanmıştı. Bu arada, Bosna-Hersek hükümet
ordusuna bağlı keskin nişancılann Sırp
denetimindeki Grbaviça kesimıne yönelik
saldınlannı büyük ölçüde arttırdıklan belirtıliyor.
Hazar Denizî paylaşılamıyor
• Rusya, Kazakistan, Azerbaycan, îran ve
Türkmenistan, dünyanın en zengin petrol
yataklanndan birine sahip olan Hazar
Denizi'nin statüsü konusunda anlaşamıyor.
Dış Haberler Servisi - Hazar
Denizi petrollerinin paylaşımma
ilişkin tartışmalar sürerken, bu tar-
tışmalann belirleyicisi olan Hazar
Denizi'nin statüsü konusundaki
kavga da büyüyor.
Dünyanın en zengin petrol yatak-
lanndan birine sahip olan Hazar
Denizi'nin hukuki statüsünü belir-
lemek üzere Kazakistan Stratejik
Araştırmalar Enstitüsü tarafından
düzenlenen konferans, geçen çar-
şamba günü hiç bir sonuca ulaşıla-
madan kapandı. Almatı'da yapılan
ve hiçbir olumlu gelişmenin kayde-
dilmediği konferansta katılımcılar,
sadece bir çalışma grubu kurulma-
sı ve bu grubun ilk toplantısını 20
haziranda Tahran'da yapması konu-
sunda anlaştılar.
Independent gazetesinde yer alan
bir habere göre taraflar arasındaki
anlaşmazlık, Hazar Denizi'nin al-
tında yatan geniş petrol yataklannın
vaat ettiği zenginlikten kaynaklanı-
yor. Hazar Denizi'nin kıyısında yer
alan Tengiz petrol sahası günde 750
bin varillik potansiyeliyle, dünya-
nın en zengin petrol yataklanndan
biri olarak tanımlanıyor. Sovyet dö-
neminde bulunan Tengiz'den bugün
yalnızca 130 bin varil petrol çkan-
lıyor ve bunun sadece 65 bin varili
boru hattına basılabiliyor.
Bölgenin sahip olduğu büyük po-
tansiyel, bölge üzerine yapılan he-
sap ve kavgalan da arttmyor. Rus-
ya, Türkiye ve Iran'ın yanı sıra,
BP'nin de aralannda bulunduğu
dünyanın en büyük petrol şirketle-
ri ve Umman Sultanı da Hazar pet-
rolünün peşinde.
Petrol devlerinden Chevron şir-
keti, Tengiz sahası için bugüne dek
1 milyar dolar harcadı, Alpha adı al-
tmda kendi güvenlik birimini kur-
du. 12 uydu televizyon kanalı kira-
ladı, Ingiltere'den aşçılar, barmen-
ler getirdi. Ancak Chevron bunca
masrafı boşuna yapmıyor. Uluslara-
rası petroljargonunda, 1 milyar va-
rilden fazla potansiyele sahip olan
petrol havzalanna 'fîF adı verilir.
Petrol uzmanlanna göre, Tengiz ol-
dukça'iribirfıl'.
Hazar Denizi'nin nimetlerinden
mahrum olmak istemeyen Rusya,
Hazar'ın hukuki statüsünün değiş-
tirilmesini ve bir göl olarak kabul
edilmesini istiyor. Rusya, böylelik-
le Kazakistan ve Azerbaycan'ın
kendi kıyı şeritleri içinde bulundu-
ğu için üzerinde hak iddia ettikleri
Hazar Denizi'nin ortak sular haline
gelmesini hedefliyor.
Hukuki statüde değişiklik
Rusya, aynca Uluslararası Deniz
Hukuku Anlaşması'nda öngörüldü-
ğü gibi Hazar Denizi'nde de kıyı-
dan 12 millik bir alanın ancak 'ka-
rasulan sının' olabileceğini söylü-
yor. Bu takdirde, Azerbaycan'uı
uluslararası konsorsiyuma 120 mil-
de verdiği petrol işletme hakkı ge-
çersiz-oluyor.
Buna karşılık Rusya dışındaki di-
ğer ülkeler, başta Azerbaycan ol-
mak üzere uluslararası deniz trafi-
ğine açık olmadığı için Hazar De-
nizi'nin devletler hukukunun ön-
gördüğü 'medyan çizgisi'ne göre
paylaşılacağını söylüyorlar. Bu du-
rumda, uluslararası konsorsiyuma
Hazar Denizi'nde verilen petrol
alanlan Azerbaycan'ın kendi ege-
menlik bölgesi içinde kalıyor.
Mevcut boru
hatları
Mevcut ama
kullanılmayan
boru hatları
Hazar Denizi
ile Karadenız
arasında çalışır
durumdakı tek
boru hattı
RUSYA
ftSamara
AVRUPA'DAN
EDİP EMtL ÖYMEN .
Manas 1000
Manas, bir Türk destanı. Türkiye Türklerinin değil-
se bile Kırgızların ulusal kahramanlık destanı. Ve bu
yıl 1000 yaşında. Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim Kül-
türörgütü UNESCO, Türkiye'nin öncülüğüyle bu yı-
lı Manas Yılı ilan etti. Bunun anlamı şu: Bin yıllık bu
destan, dünyaya tanıtılacak. UNESCO, Nıanas Des-
tanı'nın "dünya çapında önemli bir kültür anıtı" ol-
duğuna karar verdi.
Manas, Türklerin Müslümanlığı kabullerinden son-
ra yarattıklan ilk büyük halk destanı. Er Manas adlı
kahramanın, Müslüman olmayan Türklerle yaptığı
savaşlann öyküsü. 18 bin mısraya uzayan destan
Manas'ı uzun uzun anlatır ama, şu kadarı bile bir fi-
kir vermeye yeterli: Bir kahraman gelmiş/ Aydınından
ay korkmuş/ Parlaklığından güneş/Ay buluta saklan-
mış/ Gün, buluta sığınmış/ Bindiği at ak kula/ Giydi-
ği urba ak zırh/ Kulaya at erişmiyor/ Ak zııtıa ok geç-
miyor/ Manas Manas olalı/ Manas ata bineli/ Ak ku-
laya at erişmez/ Ak zırhına ok geçmez.
Şimdilerde hazıriıkları ılerleyen, Ağustos ayında
doruğuna ulaşacak olan Manas kutlamaları çerçe-
vesinde Bişkek'te Türk Cumhuriyetleri üderler Do-
ruğu toplanacak. Doruğa BM Genel Sekreteri But-
ros Gali ve Pakistan Başbakanı Butto da davetli.
Ancak Manas kutlamalannın en ilginci, 27 Tem-
muz'da Istanbul'dan başlayıp 29 Ağustos'ta Ma-
nas'ın doğduğu kabul edilen yerde (Kırgızistan'da
Talas'ta) sona erecek bir "at maratonu". Türk cum-
huriyetlerinın yanı sıra Iran, Japonya ve Amerika'dan
da 1.500 kadar süvari katılacak maratona. Birinci
gelenin ödülü 750 bin dolar. Maratonculara ödene-
cek toplam ödül 1 milyon dolan buluyor.
Atlar en az 6 yaşında olacak. Kırgızlar, atlarının
günde 120 kilometre yapabileceğini söylüyorlar. Ama
maraton boyunca sadece 20 gün at sürülecek, 10
gün dinlenilecek. Her süvarinin bir atı bir de yedeği
olacak. Günde en az 6 saat boyunca en az 82 kilo-
metre katedemeyen, yanştan çıkacak. Atlara kötü
davranmak, zoriamak yok. Yarış, helikopterden sü-
rekli izlenecek. Videoya alınacak. Maratonun film
haklan şimdiden Japonlara satıldı. Yanşa ara verilen
her noktada, Manas Destanı bölüm bölüm sahnele-
necek.
Orta Asya, at maratonuna yabancı değil. Geçen
yüzyıllarda, at sırtında uzun mesafelerde rekorlar kı-
nlmış. Ömekleri çok. En epik maraton 1905 Eylülü
ile 1906 Mayısı arasında. Rus süvarileri Mançurya'da
Hersu'dan St.Petersburg yakınında Krasnoye Se-
lo'ya olan 9.280 kilometrelik yolu kar, kış, fırtına de-
meden fire vermeden aşmışlar. En son örnek ise
1935'te. Aşkabat-Moskova arasında 4.300 kilomet-
relik yolu 30 süvari 84 günde almış. Kara Kum Çö-
lü'nü ve Üst Yurt Yaylası'nı aşarak.
Bişkek'te, maraton sonunda 9 gün sürecek dev tö-
renler planlanıyor. Manas, 5.000 aktör ve 1.000 sa-
vaşçı ile sahnelenecek. Çok sayıda, çok farklı, ilginç
etkinlikler listesi uzun. Bişkek'e 100 bin ziyaretcı bek-
leniyor.
Manas'ın 1000. yılı, Kırgız milliyetciliğinin simgesi
halinde. Bunu vurgulamak için de Manas'ın at sırtın-
da dev bir heykeli yapılıyor. Manas'ın yüzünü koru-
yan zım som altından olacak. Sadece bunun için
harcanacak para 1.5 milyon dolar.
Kırgızistan'daki Manas Kutlamaları'nın sanat yö-
netmeni Bolotbek Şemsiyev, törenlerin Olimpiyat
oyunlarını bile gölgede bırakacağını söylüyor. Manas
sayesinde Kırgızistan büyük bir şov yapma fırsatı bu-
lacak.
Geleneksel ve tarihi Türk kültürüne önem verenle-
rin dışında kalan "kitle medyamız" bakalım bu çok
ilginç ve örneği bir daha bulunamayacak olaya ne za-
man uyanacak? Ve nasıl degertendirecek? Mohaç'ta
Kanuni Heykeli'nin açılışı gibi simgesel anlamı çok
yüklü bir olayı bile sadece magazin boyutunda ge-
çiştiren "kitle medyamız"\n Manas'tan bir "anlam"ç\-
kartabileceğini düşünmek zor.
ABD TEMSİLCİSİ BEATTIE;
Kıbrısiçin
anlasma uzak
NEVV YORK (AA) -
ABD Başkanı Bill Clin-
ton'un Kıbns Özel Temsil-
cisi RichardBeattie. Kıbns
sorununu "çokkomplikeve
çok ihtilaflı'' bir konu ola-
rak nıtelendırdı ve "Görü-
nürde iki tarafi da memnun
edecekbir çözüm bulunma-
dığuu, ancak umudu kay-
betmemek gerektığini''söy-
ledi. Beattie, Rum silahlan-
masının endişe verici oldu-
gunu da ifade etti. Richard
Beattie, New York'ta de-
vam etmekte olan Türk
Haftası çerçevesinde dü-
zenlenen "Kıbns'ta son ge-
lişmeler*' konulu toplantı-
ya katılarak bir konuşma
yaptı. Beattie. KKTC hal-
kının. Türkiye AB'ye tam
üye olmadan topluluğa gır-
me önerisine yüzde 75 ora-
nında "hajir" dediğini ha-
tırlatan AA muhabinnin
sorusunu cevaplandınrken,
"Türkiye'nin AB'ye yakın
gelecekte üye olamayacağı-
nı herkesin bildiğini" ifade
etti. Richard Beattie. Kıb-
ns'm A\Tupa Birlıği'ne
tam üye olmasının insan
haklan ve maddi açının ya-
nı sıra "güvence" bakımın-
dan da hem Kıbnslı Rum-
lar, hem de Kıbnslı Türkler
için yararlı olacağını söy-
leyince dinleyicilerin tep-
kisiyle karşılaşt;.
ÇEÇENYA
Rii8İar büyük
saldırı başlatb
Dış Haberler Servisi -
Çeçenya'da. Rus ordusunun
dün sabah erken saatlerden
itibaren başkent Grozni'nin
güneyindeki Çeçen mevzi-
lenne karşı şiddetli bir roket
saldınsına giriştiği bildiril-
di.
Rus askeri yetkilileri,
operasyonun Grozni'nin
40-50 km. güneyinde yürü-
tüldüğünü bildirdiler. Rus
savaş helikopterlerinin de
başkent Grozni'nin güney
ve güneydoğu kesiminde
uçtuğu, çok güçlü patlama-
lann Groznı içinden dahi
duyulabildiği belirtiliyor.
Itar-Tass ajansının Rus
askeri yetkililere dayanarak
verdiği haberde, askerlerin
bölgedeki Çeçen köylerini
vurmadıklan, sadece dire-
nişçilerin mevzilendikleri
sık ormanlarla kaplı dağlık
araziyi hedef aldıklan kay-
dedildi.
tnterfaks ajansı, Groz-
ni'nin güneybatısındaki
Geki Chy köyünde, Bamut
köyü çevresinde ve doğu-
dakı Serzen Yurt bölgesin-
de şiddetli çarpışmalar
meydana geldiğini bildirdi.
Öte yandan, ABD yöne-
timi. Çeçenya'da çatışmala-
nn şiddetlenmesinın, Baş-
kan Bill CHnton'ın Mosko-
va zirvesinde dile getirdiği
kaygılan doğnılar nitelikte
oldugunu bildirdi. Beyaz
Saray Sözcüsü Ruslann
Çeçenya'da saldınlannı ar-
tırdıklanna işaret ederek,
savaştan özellikle sivıllerin
etkilendiğine dikkati çekti.