Katalog

1 MART1995 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI Brliklerin satışı askıda • A N K A R A (Cumtauriyet Büvsu) - Sanayi ve Ticaret Bkanı Mehmet Dönen, paâcar ekicilerinin deîekletne alımlan kaısamındaki 6.5 trilyon Hnlık alacaklannın ödmmesine bayramdan önce bajanılacağmı bildirdi. Doıen, birlik ve koıperatiflerin görev za.irlannın 59 trilyon liraya yikseltildiğini belırterek, "Brlik ve kooperatiflerin özdleştirilmesi ve tesislerinin satlmasına yönehk proje bedemeye alındı" dedi. Petrol OTısi halka arzla özetteştirilsin • İZMtR (AA) - Petrol Ofısı AS" nın (POAŞ), yüzde 51 'lik böümü kamuda kalmak üz;re, yüzde 49'unun 'halka arda' özelleştirilmesinin son de-ece yararlı olacağı beirtıldi. lzmirTicaret Odası tarafından hazırlanan "lzmir'deki KjT'lerin özelleştırilmesine yönelik stntejiler ve yöntemler" konulu araştırma kitabında, POAŞ'ın halen yüzde 4'lûk kıstnının halka açık olduğu haurlatıldı. İZTO TffE bazını değiştipiyor • İZMtR (AA)-tzmir Ticaret Odası, 1981 bazıyla hazırladığı toptan eşya fiyatlan endeksınin (TEFE) bazını, 1993 olarak değiştiriyor. tZTO Başkanı Ekrem Demirtaş, şunlan kaydetti: "Günümüz ekonomisinin yapısını daha gerçekçi yansıtabilecek yeni bır lzmir ili toptan eşya fiyatlan endeksini getekli görmüş ve bu amaçla çalışmalar başlatılmıştır." Muhasebecilep günü kutlanıyop • Ekonomi Senisi-lstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası 1 Mart Muhasebe Günü'nü çeşitli etkinliklerle kutlayacak. Yann sabah meslek odasının Taksim'de Atatürk Anıtı'na çelenk koymayla başlayacak olan etkinlikleri. The Marmara Oteli'nde bir panel takip edecek. TeşvBc indiriminde izin alınmayacak • AiNKARA(ANKA)- Yatmm teşvik belgesi alanlann yatınm indıriminden yararlanabilmesi içın Maliye Bakanlığı'ndan izin almalanna ılîşkin uygulama kaldınldı. Maliye Bakanlığî'nın tebliğiyle bakanlıktan izin alinması ve vize ışlemlerinın bildirınesi uygulamasından vazgeçildiği bildirildi. ANAP'ın çıkardığı emekliliği zorlaştıran yasayı iptal eden koalisyon, acısını 3 yıl sonra çıkardı Çîller, çahşana OzaFdan acnnasız AHMETÇELtK Tansu Çiller'in başbakanlı- ğındaki koalisyon hükümeti, ça- lışanlara karşı Turgut Özal hü- kümetlerinden daha acımasız çıktı. iktidara gelirken Türk- İş'e verdiği söz doğnıltusunda Turgut Özal hükümetinın 1985 yılında çıkardığı "emekliliği zorlaştıran" 3246 sayılı Emek- lilik Yasası'nı iptal ederek eski sisteme geri dönen koalisyon hükümeti, yeni tasanyla üç yıl ıçinde 180 derecelik bir dönüş yapmış oldu. Çünkü, mart ayın- da Meclis'e sevk edilmesi plan- lanan yeni emeklilik tasansı ya- salaşırsa, çahşanlann emekliliğe hak kazanması Özal hükümeti- nin öngördüğünden de daha ağır koşullara bağlanmış olacak. Tasanda öngörülen emekli olabilmek için gerekli 9000 iş- gününü doldurabilmek, yılda or- talama 360 gün prim öideyerek arahksız 25 yıl çalışmayı gerek- tiriyor. Bu da bir işçinin söz ko- nusu 25 yılhk süre içerisinde hiç izin kullanmaması, hiç hastalan- maması ve hiç iş değiştirmeme- si anlamma geliyor ki uzmanla- ra göre hastalık ya da izinlerde işverenin isterse pirim yatırdığı bir ortamda bu mümkün değil. Değerlendirmelerde, ''Türki- ye koşullannın buna olanak ta- nımayacağı'" konusu ağırlık ka- zanırken tasannın Dünya Ban- kası'nın baskısıyla oluşturul- duğu belirtiliyor. Sendıkalar ise tasanyı, *Belki daha öncekamu- da çaîışan bir işçinin süreyi dol- durması mümkün olabilirdi. Ancak başlatüan özelleştirme furyasıyla iınkânsız hak geldL Hele özel sektörde bu kesinlikk mümkün değil. Hükümet, Dün- ya Bankası'nın kontrolünde emeklilik sistemini ortadan kal- dırmaya çahşıyor" şeklinde yo- rumluyorlar. Yeni emekli olacaklar. esküer gibi kuyruğa girmek için daha uzun süre bekleyecek. Turgut Özal ne getirmişti: Sigortalı kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmuş olmak ve en az 5000 gün veya, kadın ise 50, erkek ise 65 yaşının doldurmuş olmak ve 15 yıldan beri sigortalı bulunması ve en az 3600 gün yahut, kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmamış olmakla beraber, kadın ise 20, erkek ise 25 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 5000 gün prim ödemiş olmak şarttır. 50 yaşının doldurmuş olmakla birlikte en az 20 yıldan beri sigortalı olarak yeraltında çalışan ve en az 5000 gün prim ödemiş olanlara talepleri üzerine sigorta aylığı bağlanır. 50 yaşının doldurmuş olmakla birlikte 25 yıldan beri sigortalı olarak yeraltı işyerlerinde çalışan ve 4000 gün pnm ödeyenler 25 yıl doldurmuş ve 5000 gün prim ödemiş gibi emekli olabilirler. Ek madde ile gelen en az 15 yıl sigortalı olanlarla 506 sayılı kanunun 60. maddesine göre istekleri halinde aylık bağlanır. Buna göre 10-15 yıl sigortalı olanlara kadın ise 41, erkek ise 46 yaşını, 5-10 yıl sigortalı olanlara kadın ise 45. erkek ise 46 yaşını tamamladıklan tarihten sonra istekleri halinde aylık bağlanır. Malulende ise 5 yıllık sigorta süresi ve 1800 gün prim şarttır. Çiller'in getireceği: Yasanm yürürlüğe gireceği tarihte, 15 yıllık sigortahhk süresini doldurmuş bulunan kadınlar 7200 gün, 20 yıllık sigortahhk süresini doldurmuş bulunan erkekler ise 9000 gün primi ödemek koşulu ile yaş şartı olmaksızm emekli olabilirler. Sigortalıhk 15 yıldan az olan kadınlar, 50 yaşının doldurmak ve 7200 gün prim ödemek koşuluyla, sigortalılık süresi 20 yıldan az olan erkekler 55 yaşını doldurmak ve 9000 gün prim ödemiş olmak koşuluyla emekli olacaklar. llk kez sigortalı olacaklar için ise , kadınlarda 55 yaş ve 7200 günlük prim süresini doldurmuş olmak, erkek ise 60 yaş ve 9000 gün prim ödemiş olmak şartı aranacak. Fakat kadınlarda 55, erkeklerde 60 yaşını doldurmuş ve en az 3600 gün pnm ödemiş bulunan sigortahlar ise indirimli yaşlıhk aylığından faydalanabilecek. Malülen emekli olabilmek için ise 10 yıllık sigortahhk süresi ve 3600 gün pirim yatırma koşulu ile emekli olabilecekler. Özal tarafından 1985 yılında çıkanlan yasanın dahi. yeni tasa- ndan daha yumuşak olduğunu belirten Öz Çelik-lş Sendikası Karabük Şubesı Mali Sekreteri Osman Nuri BaL "Özal yasası 1985 yıhnda yürürlüğe girdi. Fa- kat 1991 yılında koalisyon hükü- meti yasa>ı iptal ederek eski şek- line gçtirdi. DYP hükümeti. 3.5 yıldır iktidarda. İktidara geldi- ğinde psayı ağır bularak değiş- tirdi. Ûç yd içinde ne değişti de tekrar aym kapsamda bir yasa hem de daha ağır koşullaria ge- tirilnıeye çahşüıyor" dedi. Bal, şöyle konuştu: "İş kaybı oünaz- sayılda ancak 360gün prim öde- nebilen işçi bu şekilde 25 yıl fiilen çalışırsa 9000 işgününü tamam- layabiliyor" dedi. Tasannın mart ayında Mec- lis'e sunulacağı konusunda açık- lamalar yapıldığını belirten Türk-lş Sosyal Güvenlik Uzma- nı AvniYazKi ise tasannın henüz kendilerine gelmediğini belirtti. Yazıcı, "Bizim bu tasanyı kabul etmemiz mümkün değil. ttiraz edeceğiz. Kazanılmış haklann ahnmasma karşıyız" dedi. SSK Genel Müdürü Kemal Kıhçtaroğlu'nun yürürlükteki emeklilik yaşı sistemi ile kuru- mun aktif-pasif dengesinin bo- zulduğunu belirtmesine karşılık, iddia edildiği gibi SSK'nin için- de bulunduğu kötü durumun hak sahiplerine tanınmış bırtakım haklardan kaynaklanmadığını belirtten Yazıcı. şöyle konuştu: "Turgut Özal 1985'de3246sa>i- b yasayı çıkardı. 1992 yılında DYP iktidara gelirken Türk-İş'e bu yasayı kaldıracağı yönünde sözverdi veyasayı kaldınh. Fakat 3.5 yılda hiçbir iyileşme yaşan- madan çokdaha ağır biryasage- tiriyorlar." Yasa ile işçinin 9000 prim gü- nün doldurabilmek içın yılda 360 gün prim ödeyip toplam 25 yıl arahksız çalışması gerektiği- ni de vurgulayan Yazıcı şöyle de- di:: "Türldye'deizinlerde veisti- rahatlarda işveren isterse pirim öder. Mevsimlik işler cabası. Do- layısıyla bir işçinin 9 bin prim gü- nünü doldurması için 18\aşında işe girmesi ^rekiyor. Bu müm- kün mü? Türkiye koşullan dik- kate alındığında yasayla 25 yühk emeklilik süresi 30 yıla çıkacak- nr." BENCE İZZETTİN ÖNDER Sabah, Bank Indosuez ? i almaktan vazgeçti • Sabah gazetesinin açıklamasında, gazeteye bankayı satın alma konusunda haksız suçlamalar yöneltildiği ve bu suçlamalann karann alınmasında etkili olduğu belirtildi. Haber Merkezi - Sabah gazetesi Bank Indosuez Euro Tiirk AŞ'yi almaktan vazgeçtiğini bildirdi. Sabah gazetesi tarafından yapılan açıklamada, gazeteye bankayı satın alma konusunda haksız suçlamalar yöneltildiği ve bu suçlamalann karann alınmasında etkili olduğu belirtildi. Açıklamada şöyle denildi: "Büyük rakibimizin iki bankası var. Para piyasalanna rakiplerimiz kâdar \akın olmak. haksız rekabete karşı korunmanın tedbiri olarak göriindü. Fakat belli çevreler Bank IndosuezMn satın alınışı işlemini bir dedikodu ve iftira kampanyasının konusu yaptı. Bankayı devlet ka\naklanyla aktığınuzı iddia ettiler." Açıklamada, gazetelenn başka ışlerle ugraşmaması ılkesinin yasalarla sağlanması istemi de dile getirildi. Bir süre önce Emlak Bankası ile Sabah"ın sahibi olan Medya Holding'in Bank Indosuez'i satın almasının gündeme gelmesinden sonra yapılan yayınlarda, bankanın alım ışlemlerinin yasalara aykın olarak YPK'nin karan olmadan Başbakanlık tarafından verilen izmle yapıldığı ortaya çıkanlmıştı. Ege Sanayi Odası Başkanı Selim Yaşar garanti verdi: Sanayici fakiri savunacak İZMtR (Cumhuriyet Ege Bü- rosu)- Ege Bölgesi Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Sdim Ya- şar. Türkiye'nin çok önemli günler- den geçtiği bir dönemde hükümette boşluk yaşandığını ve siyasi istikrar- sızlığın tüm birimlere darbe vurdu- ğunu söyledi. Türkiye'de sosyal pat- lama olmayacagı yolunda "garanti" de veren Selim Yaşar, "Çünkü faki- rin savunucusu biz olacağu" diye konuştu. EBSO Yönetim Kurulu Başkanı, hükümetten ve uygulamalanndan yakındı. Türkiye'nin gümrük birliğine hazır oldu- ğunu, ancak siyasi sorunlaryüzünden bunun ger- çekleşemediğini belirten Selim Yaşar, dış politi- kalarda yaşanan sorunlar yüzünden gümrük bir- liğinin geciktiğini savundu. Yaşar. "2000'h' yıllarda güzel birtabk) var. Ama bakryorsunuz bir istikrarsızlık. hep aynı kişiler, kohuklar, çekişmeler yaşamyor. Bu biz genç giri- şimcileri üzüyor" dedi. Türkiye'de siyasi istikrarsızhgın ve belirsizliğin halen sürdüğünü ancak 1996 yılına böyle girmek istemediklerini belirten Yaşar, ekonominin düzelmesı için istik- raTİı bir ortarmn kaçınılmaz oldu- ğunu vurguladı. "Yüksek enflasyonun nedeni özel sektör değfldir" diyen Yaşar "Ozel sektör üstüne düşeni yapü. Yüksek enflasyonun sebebi kamu* nun verimsi/iiği, siyasi istikrarsız- hk ve dış güçlerin Türkiye'nin ba- şmaaçüğı terör gibi olaylardır. Özelsektörden kay- naklanma>an enflasyonun, özel sektörü durdur- ması önknmelidir. Hayali bütçe hedefı dinlemek- ten üzülüyonız. Özel sektörde enflas>on beklenti- si yüzde 75-80 dola>lannda. Kamudaki yüzde 55'lik enflasyon beklentisi gerçekçi değildir. Açık- ça bu konuda siyasetçilerin işine akıl erdiremiyo- ruz" diye konuştu. 'Disposable Turkey' Bakıyoaız bir kabine üyesi, başbakan ya da cumhurbaş- kanı, konuşması arasında PSBR kısattmasanı, hem de harf- lerin okunuşunu dahi Ingilizce olarak telaffuz ediyor. Top- lumun hemen her kesimine yayılan yabancılaşma, tüm kültürü ve onun doğal gelişimini ciddi olarak tehdit ediyor. Gençlerimize yabancı dil öğretmekle yabancı dilde egitim yapmayı bu derece birbirine kanştırmış belki de tek ülke- yiz. Paramız, dilimiz, kültürümüz ciddi bir erozyon tehdi- di ile karşı karşıya bulunuyor. Bijindigi gibilngilizce "disposable" sözcüğü, bircismin, işi bittikten sonra atılabilir olduğu kanlamına gelmektedir. Bir disposable cismi, kullanırsınız, işiniz bittikten sonra atarsınız. Türkiye'ye çimento üretmeye geliyoriar. Emeği ve çevreyi kullandıktan sonra, yani tüm o kaynak tüketiî- dikten (bunun da Ingilizcesi "exr)ausf"dur) atabilirsiniz. Yem fabrikalanmız, petro-kimya tesislerimiz, yeraltı kay- naklarımız kaynak olarak tüketildikten sonra, yine Türkiye disposable bir konuma mı gelecek! Yabancı sermayeye karşı olmak başka şey, yabancı ser- mayenin sömürüsüne karşı olmak daha başka şeydir. Bi- rinci konu bir seçenek, siyasal bir tercih alanı olabilir. Fa- kat ikinci konu, ancak mazoşistlerin bulunduğu birtoplum- da bir tercih alanı oluşturur. Aksi takdirde, toplum yaran- nı, hatta eğer bu toplumda yaşamayı planlayan birey ras- yonelse, kendi yarannı kollayan hiç kimse yabancı serma- ye sömürüsüne taraftar olamaz. Pekiyi, bu denli borçlu bk" konumda ve dış güçlerin amansız bastırması karşısında, Et ve Balık Kurumu hatasının (ki aslında o da bilinçli ola- rak yapılmıştı!) yabancılara karşı tekrarlanmayacağını kim garanti eder? HAVAŞ olayının aydınlanması için uyanık bir medya mensubu mu gerekiyordu! Ya bu medya mensu- bu da atlamış olsa idi, ne olacaktı! Geçen haftaki özelleştirme oturumunda, bürokrat söz- cüler hatalann yapılabileceğini, bunlann üzerinde fazla du- rulmaması gerektiğini savundular. Ne var ki, belki bir-iki ör- nek hariç, geçmişte fazla iyi bir örnek göremiyoruz. Geç- mişin görüntüsü, geleceğedelil oluşturuyorsa, ufuk karan- lık demektir. Türkiye'nin bu plansız ve düzensiz gidişi radikal grup- lara hayat veriyor. Ekonomik sömürü ve sıkıntılar üzerin- de maddi temelini bulan radikal akımlar, sağlıklı ortamda gelişmeyen kürtür yozlaşmasından beslenerek, toplumu geriletmek ve parçalamak eğilimini taşımaktadır. Böylece bu gruplar Türkiye'yi çok daha çabuk "disposable" bir ko- numa itmektedir. Halka rağmen halka dayatma hareketinin başansı, uy- gulanan ekonomi politikalannın zaafıyetine dayanmakta- dır. Özellikle 1950-58 politikaları sonucunda hızla ye plan- sız kırsal makineleşme ile kentlere pompalanan insanlar ve artan fakirleşme, 1960-75 arasında kapatılmaya çalı- şıldı ise de, 1980 politikalan ile yine ters-yüz edildi. Ser- maye, tırmanan toplumsal huzursuzluk ve çatışmalar ar- kasındaki gizli baskı politikalanndan, emekçiden pay tır- tıklamak için medet umabilir. Özelleştirilmenin dayatıldığı, emekçiler üzerindeki baskının yoğunlaştığı bu dönemde, Türkiye'nin aydınlık ve ilerici güçlerinin sakin vedikkatli ol- ması gerekmektedir. Türkiye bu kadar sarılmış ve "dispo- sable" bir konuma doğru itilirken, üniversitelerimizde ve toplumun hemen her kesiminde uyanlmaya çalışılan şid- det hareketlerini başlatan ve sürdürenler, ülke çıkarı ya da sair kutsal bildikleri yafta arkasına sığınamazlar. Türkiye'yi "disposable" konuma iten dış güçler suçlanamaz. Dış po- litikada her ülke kendi çıkarı doğrultusunda hareket eder. Ancak içeride yeni olaylar peşinde koşanlar, kimin hizme- tinde ve neyi amaçladıklannı çok iyi düşünmek zorunda- dır. I Tüm bu zorluklar orta ya da belki de uzun dönemde aşı-1 labilir. Ancak burada da Türkiye'nin önü kesilmeye çalışV lıyor. 1950'lerde başlatılan, toplumu dışa bağımlı kılma, toplumda aşın uçlar yaratma ve toplumsal huzursuzlukar çağı, 1980 politikalan ile iyice pompalanarak, toplumun bir kesimi bir uca, diğer kesimi de başka bir uca itildi. Şimdi bunlann birleştırilmesi ve toplumsal birlik, ne uzlaşma ne de üstyapı düzenlemeleri ile sağlanabilir. Zira bu görüntü- yü, derin etkileri olan ekonomik altyapı yarattı. Bu neden- le, günümüzde uyarlanmış bir altyapı operasyonu ile an- cak düzlüğe çıkılabilir. Türkiye'nin "disposable" konum- dan çıkanlabilmesi, böyle bir altyapı değişikikliğini gerek- tirmektedir. Bu değişiklik ise, ne bu sistemin ne de bu kadronun işidir. Tıkanıkltk da sanınm, bu noktadadır. ŞIRKETLERDEN HABERLER • CHICCO'nun son yeniliklerinden buhar makinesi rahat nefes almayı ve bulunduğu ortamın hoş kokmasını sağlıyor. • P1NAR SÜT. yurtiçi pazannda beğenılen ve yoğun talebi olan ürünlerini Ortadoğu ülkelerine de ihraç etmeye başladı. • ETA BtLGİSAYAR müştenleri arasına English House tngilizce Dil Kursu. Mardin Boru Sanayi ve Eczacıbaşı Yapı Gereçleri Sanayi kuruluşlannı da kattı. • INTERBANK"ın bır yan kuruluşu olan Intercon Danışmanlık ve Eğitim Hizmetleri AŞ. 1994 yıhnda Çukurova Holding'e 28 adet eğitim programı verdi. • DATA MENKUL KIYMETLERAksaray tnebey Caddesi Şenkay;a tşhanı Kat 2 No 2'de yeni şubesini hizmete açtı. • UN1SYS "Datamatıon Kalite ve Başan Ödülü"nü kazandı. • PAMUKBANK, Yeşilköy, İncirlı. Şenesenevler, Kozyatağı, Küçükyalı ve Ulus şubelerini hizmete sokarak şube sayısını 155'eyükseltti. • ELEKTROLUX. 0.03 mikrona kadar havada uçuşan bütün partikülleri toplayan ve bir saat içinde 125-225 metreküp havayı filtre edebilen yeni ürünü Airclean 2000'i piyasaya sundu. • ERMENEGİLDO ZEGNA, ceket-pantolon, gömlek, kravat. kostüm ve aksesuar gibi çeşitli ürünlerinde yüzde 60'a varan "kış ındirimi"ni başlattı. • Dİ\:\N OTELt kuruluşunun 39'uncu yılını birlikte çalıştığı seyahat acentalannı ödüllendirerek kutladı. • VESTEL. dünyanın en gelişmiş elektronik firmalannın ürünlerini sergiledikleri Las Vegas Elektronik Fuan'na katıldı. • AN-PA ,Anadolu Pazarlama Bayileri Antalya'da toplanıyor. • SAMSUNG ELEKTRON1CS COJCimya ve Tekstil Sanayiınden sonra otomobil üretimiyle ağır sanayiye geçiyor. • S1LICON GRAPHICS yüzde 41'lik kazanç artışı ve yüzde 48'lik net gelir artışı gerçekleştirdi. • EMİR'VTEŞ Havayollan, 1995 yılı sonunda Dubai'de 38 bin metrekarelik bir alana yeni bir eğitim merkezi açıyor. • MİTSUBİSHİ'nin ürettiği Mitsubishi Lancer Evolution II lsveç rallisinde ikinci oldu. • KÖRFEZBAJVK, 1994 yılı bilançosunu 1.1 trilyon net kârla kapadı. • GÜNEŞStGORTA, Gemek Denizcilik ve Ticaret tarafından alınan Orhan Ekinci tsimli dökme yük gemisini 12 milyon dolara sigortaladı. • CENK LINE, Cenk IH'den sonra 100 araç ve yolcu kapasiteli Ro/Ro Marmara Princess'i hizmete sundu. • NORDSTERN, Mannesmann Sümerbank Boru Endüstrisi Türk AŞ'yi yangına ve ek teminatlara karşı 1 trilyon 100 milyon TL teminatla sigortaladı. • YUMAK AJANS, Cavit Çağlar ve Şükrü Şankaya'mn başkanlıgını yaptıgı Nergis Holding'in logosunu hazırladı. • HALK YAŞAM ile Türk Kardiyolojı Vakfı Florence Nightingale Hastanesi ve Avrupa hastaneleri arasında tercihli anlaşmalı kurum çerçevesinde, her türlü sağlık hizmetinin sunulacağı, limitsiz sağlık sigortası anlaşması imzalandı. HULYA GENC Cumtturiy&t Oazetesf Turkocağı Cad 39/41 Cagaloğlu/IS TANBUL. TEL: 512 OS O5 FAX. 511 O7 51 Kampanyadan farklı hediye çıktı Benim problemim katılmış olduğum kampanyadan bana yanlış hediye gönderilmesi. R.J Reynolds firmasının düzenlediği kampanyaya katılarak, 100 adet boş Monte Carlo paketini belirtilen adrese yolladım. Bu arada hangi hediyeyi istediğimi işaretlemeyi unutmuşum. 100 paket yolladığım için bana radyo kasetçalar gönderileceğini düşündüm. Ama bana kol saati gönderilince şaşırdım. Olayı ilgili firmaya bildirdiğimde, göndermiş olduğum zarfın içinden 70 adet boş paket çıktığı ve zarfın kendilerine yırtılmış bir şekilde ulaştığı oldu. Ahmet Yatarkalkmaz/İSTANBUL R .J Reynoldsadınakampanyaları düzenleyen Mc Cann Firmasından Tanju Batur'a okurumuzun şikâyetini ilettim. Ahmet Bey'in başvuru formunda hediyeyi bölümünün işaretlenmemiş olduğunu söyleyen Tanju Hanım, söz konusu zarfın kendilerine ulaştığında parçalanmış olduğunu vurguladı. Parçalanmış zarflann tümünü tek tek saydıklanna dikkat çeken Tanju Hanım, Ahmet Bey'in zarfından 70 adet boş paket çıktığını açıklayarak, "Zarftan çıkan boş paket sayısını göz önünde bulundurarak, hediye olarak kol saati yollamaya karar verdik"diye konuştu. Tanju Hanım, bu olayda Mc Cann firmasından kaynaklanan bir hata bulunmadığını söyleyerek, okurumuza yardımcı olamayacaklannı bildirdi. Ahmet Bey'in unutkanlığı, posta hizmetlerindeki aksaklıklar ile birleşince, umut edilen radyo kasetçaların yerini kol saati aldı.H Bayi üzdü, dağıtıcı sevindirdi 2 9 Aralık 1994'te Sihirgaz'ın Güneykent "tali" bayiinden aynı adla anılan 12 kiloluk LPG tüp aldım. Toplam 800 bin lira ödedim. O dönemde sadece LPG gaz için ödenen miktar 185 bin liraydı. Benden 615 bin lirayı depozrto için almışlardı. Bayiden defalarca fiş istememe karşın, beni sürekli atlattı. Sonunda 185 bin liralık (gaz ücreti) fiş verdi. Yakında Mersin'i terkedeceğim için 10 şubat günü tüpü aldığım bayiye giderek, tüpü geri vermek istediğimi söyledim. "Biz tüp geri alamıyoruz" cevabı ile karşılaştım. Israr etmem üzerine bana şehir merkezinde kendi ana bayileri olan Tüp İş Ticaret'e grtmemi söyledi. Ana bayiye gittiğimde, depozito olarak bana 350 bin lira ödeyebileceklerini 0 ı kurumuzun şikâyeti üzerine Sihirgaz'ın Mersin'deki ana bayilerinden Tüp İş Tıcaret'i aradım. Tüp iş Ticaret'in sahibi Yusuf Sakar'a okurumuzun şikâyetini ilettiğimde, depozito fişi olmayan tüpler için bayilerin istedikleri rakamı teklif edebilecekleri cevabını aldım. Yalçın Bey'in defalarca satış fişi istemesine karşın, "tali" bayinin fiş vermekten kaçındığını söyiemem üzerine ise, tali bayilerin tüp kiralama yetkililerinin bulunmadığını, bu nedenle depozito fişi veremeyecekleri cevabıyla karşılaştım. Güneykent'teki tüm tali bayilerin depozito için fiş vermediklerini ifade eden Sihirgaz ana bayii, tali bayilerin sadece gaz satmaya yetkili olduğunu söyledi. Yusuf Bey'in anlattıklan bizi rahatlatacağını biraz daha tedirgin etti. Tali bayilerin tüp kiralamaya yetkili olmadığını, kiralasa bile satış fişi veremeyeceğini söyleyen Sihirgaz ana bayi, okurumuzun tali bayi tarafından kandınlmasını çok doğal karşılamışa benziyordu. Yusuf Bey'e "Tali bayinizi genel merkeze şikâyet ettiniz m/7"sorusunu sorduğumuzda aldığımız cevap çok ilginçti. Tali bayinin de ticaret yaptığını söyleyen Yusuf Sakar, onunda bu işten kâr etmesi gerektiğini savundu. Söz konusu tali bayiye bu olaydan sonra tüp verip vermeyeceğini sorduğumda ise "ben vermezsem başka bayi verir" cevabını aldım. Tali bayinin 615 bin liraya kiraladığı tüpü geri söytediler. Benim ödediğim bedelin depozrto ücreti olduğunu ve aynen geri ödenmesi gerektiğini söyiemem ise kovulmamı engellemedi. Dükkanın girişindeki levhada yazan telefon numarasını almaya kalktığımda hakeret edip, beni tehtit ettiler. Bu olay üzerine şehir merkezindeki Sihirgaz'ın diğer bayii olan Merzeciler Ticaret'e uğradım. Şikayetimle ilgilenen yetkili, o günkü bedel üzerinden ödeme yapabileceğini söyledi. Bu arada tüp depozit bedeli son zamlardan sonra 580 bin liraya ulaştığım öğrenmiş oldum. 29 Aralık tarihinde benden tüp depozito bedeli olarak 615 bin lira alınmış olması soygunculuk ve denetimsizliktir. Yalçın Eryiğit/MERSİN alırken 350 bin lira teklif eden Yusuf Bey'in olaya ne kadar ticari baktığı ortada. Yalçın Bey'den tüpü 350 bin liraya alsa, başka bir müşteriye en az 580 bin liraya satacak, böylece 230 bin lira kâr etmiş olacaktı. Bu ilginç görüşmenin ardından Sihirgaz'ın istanbul'daki Genel Merkezi'ni aradığımızda bıze Emre Kurttepeli yardımcı oldu. Okurumuzun başından geçenleri ve bayi ile yaptığımız görüşmeyi anlattığımızda kulaklanna inanamayan Emre Bey, Yalçın Bey'den en kısa sürede özür dileyeceklerini, sözkonusu ana bayi ile görüşeceklerini bildirdi. LPG sektöründe tali bayiliklerin dağıtım şirketinin yetkili ana bayilikleri tarafından verilmekte olduğunu hatırlatan Emre Bey, denetimlerin de ana bayiliklerce yapıldığını yürutüldüğünü vurguladı. Ana bayilerin yüruttüğü denetimlerin dağıtım şirketi denetimleri kadar etkili olmadığını kaydeden Emre Bey, bu durumun abone tatminsizliklerine neden olduğunu ifade etti. Türkiye geneünde bütün LPG firmalannın, tali bayi bazında büyük bir dejenerasyonla karşılaştıklannı kaydeden Emre Bey, Yusuf Bey'in "Tali bayi de kazanacak sözlerini" ticaret ahlakına aykın bulduğunu vurguladı. Emre Bey, sözünde durarak Yalçın Bey'e ulaştı. Mersin'deki ana bayiye de gerekli uyan yapıldı. Aynca Mersin'deki tüm ana bayilerin eğitimi için bir toplantı düzenleneceği belirtildi.B Tüp için taşıma ücreti ödemeyin A karyakıt ürünlerine art arda gelen zamlar LPG tüp fiyatlannı da artırdı. Kısa zaman dilimleri içinde tüpgazın 4 kez zam görmesinden zararlı çıkan yine tüketiciler oldu. Bu zam karmaşası sürerken, eve kadar tüpgaz getiren bayilerin, taşıma ücreti olarak farklı miktariarda ücret talep ettikleri yolunda şikâyetler arttı. Okurlarımız, 5 ile 15 bin lira arasında ek hizmet ücreti isteyen bayilerin verdikleri satış fişlerine bu farkı eklemediklerini belirtiyorlar. Şu anda piyasa akaryakıta gelen rutin zamlara alıştığı için, bayilerin extra hizmet ücreti olarak talep ettikleri ücretlerde 5 ile 10 bin lira arasında degişmeye başladı. Extra hizmet ücretinin miktannın ne kadar olduğu yönünde sorulann artması üzerine okurlanmıza şu mesajı yollamayı karar verdik. "Tüpraş tarafından açıklanan fıyatlar dışında bayinize extra bir ödeme yapmayın!". 11 Mayıs 1987 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğe göre bayilerin görevleri arasında şunlar bulunuyor: Tüplerin kullanılması konusunda abone/ere gerekli bilgi ve belgeleri vermek. Abonelehn tüp ihtiyaçlannın zamanında ve aksatılmadan yapılması konusunda gereken her türiü tedbiri almak. 10 kilo ve üzerinde LPG ihtiva eden tüpleri tüketim yerine kadar götürmek ve çihazlara bağlanmasını bizzat kendisi veya yanmda çalıştırdığı kimseler vasıtasıyla sağlamak." Tüpgaz bayilerine extra ücret ödemek istemeyen tüketicilerin, birtakım sıkıntılaria karşılacağı da muhakkak. Bu gibi durumlarla karşılaşan tüketcilere, ilk önce bayileri uyarmasını öneriyoruz. Uyanlara karşın düzelme olmazsa, bayi ile sürtüşmeye girmek yerine şikayetleri LPG dağıtım fırmalarına iletmek daha akılcı olur. LPG dağıtım firmalannın görevleri arasında bayilik sistemini denetlemek de yer alıyor.B